11. Scharakteryzuj czołówkę korporacji transnarodowych po względem narodowości i struktury branżowej.

1.Ze względu na kraje pochodzenia oraz strukturę branżową można wyraźnie określić światową czołówkę korporacji transnarodowych.

Największe i najbardziej liczne w skali światowej są korporacje amerykańskie oraz japońskie; dalsze miejsca zajmują korporacje z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii, Włoch, Szwajcarii, a także korporacje z krajów mniej rozwiniętych: Korei Południowej, Brazylii, Chin, Indii oraz krajów naftowych. W ostatnich latach cora wyraźniej widoczne są na rynkach międzynarodowych przedsiębiorstwa rosyjskie eksportujące ropę naftową, gaz i diamenty; są to jednak przedsiębiorstwa będące pod ścisłą kontrolą państwa.

2. Ze względu na strukturę branżową korporacji występują na czołowych pozycjach przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie i przetwórstwo ropy naftowej, korporacje samochodowe, lotnicze, z zakresu szeroko pojętej elektroniki i telekomunikacji oraz korporacje działające w sferze usług: banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, usługi finansowe i sieci handlowe; obecnie największą korporacją świata jest amerykańska sieć handlowa Wal-Mart Stores, o przychodach rocznych w wysokości ponad US$ 220-230 mld. W 2002 r. kolejne miejsca za nią zajmowały: Exxonmobil (USA), General Motors Co. (USA), Ford Motor Co. (USA), British Petroleum (Wielka Brytania), Daimler-Chrysler (USA - Niemcy), Rogal Dutch/Shell (Wielka Brytania- Holandia), General Electric (USA), Toyota Motor (Japonia), Citigroup(USA).

17. Omów model 5 sił konkurencji działających w sektorze.

M. E. Porter proponuje analizę sektora poprzez badanie pięciu czynników kształtujących atrakcyjność sektora dla aktualnych i przyszłych inwestorów.

Czynniki te, to:

- siła oddziaływania dostawców sektora,

- siła oddziaływania nabywców,

- natężenie walki konkurencyjnej wewnątrz sektora,

- groźba pojawienia się nowych wejść,

- groźba pojawienia się substytutów.

Atrakcyjność sektora jest tym mniejsza, im większa jest siła oddziaływania dostawców i nabywców, im większa możliwość wejścia do sektora nowych producentów lub pojawienia się substytutów oraz im ostrzejsza jest walka konkurencyjna między przedsiębiorstwami sektora.

Zdaniem Portera relacje między wymienionymi czynnikami określają intensywność konkurencji wewnątrz sektora, a w rezultacie jego rentowność, a więc finansową atrakcyjność dla inwestorów.

21. Główne cechy fal fuzji i przejęć w gospodarce światowej

Trzy pierwsze fale fuzji i przejęć:

- przełom XIX i XX wieku w USA; połączenia poziome

prowadzące do monopolizacji gospodarki;

- lata 20. XX wieku; połączenia poziome - oligopolizacja

gospodarki;

- lata 50. do 70. XX wieku - połączenia konglomeratowe.

Lata 80. XX wieku - czwarta fala. Przyczyny: wahania kursu dolara w stosunku do jena i walut europejskich, aprecjacja, a potem deprecjacja; wysoka dostępność źródeł finansowania m.in. przez tzw. junk bonds; dobra koniunktura gospodarcza i rosnąca globalizacja gospodarki.

Lata 1995 - 2001 - piąta fala. Przyczyny: globalizacja zdynamizowana przez zakończenie „zimnej wojny”, postęp techniczny, wartość firmy dla akcjonariuszy (zyski), kluczowe kompetencje etc.

1.Rok 2005 oznacza wejście w nową - szóstą - falę fuzji i przejęć. Przyczyny: niski poziom stóp procentowych, praktycznie na całym świecie, zachęcający do zaciągania kredytów.

2. Akceptacja rozwoju zwiększania skali działania firmy (przejmowanie wspólnych ogniw działalności firmy - redukcja kosztów).

3. Firmy są bardziej zainteresowane w zakupie innych przedsiębiorstw niż w budowaniu swoich własnych filii.

4. Firmy amerykańskie i europejskie szukają celów do przejęć na tzw. „wschodzących rynkach”, m. in. w Azji, Afryce i na Bliskim Wschodzie.

5. Firmy z Chin, Indii i Brazylii nasiliły ekspansję globalną w drodze dokonywania transakcji na rynku kontroli.

6. Analiza transakcji dokonywanych przez polskie firm w kraju i za granicą wskazuje, że występują coraz częściej w roli przejmującego.

---