NALEWKI I WYCIĄGI

NALEWKI =TINCTURAE

Płynne preparaty otrzymywane przez wytrawianie suchych, rozdrobnionych surowców roślinnych mieszaniną wody i etanolu, względnie przez rozpuszczenie wyciągów gęstych lub suchych.

Otrzymywane: z surowców słabo działających przez macerację:

-Tinctura Arnicae - nalewka z Arniki Górskiej (Arnica Montana)

- Tinctura Auranti Amari - nalewka z naowocni pomarańczy gorzkiej (Aurati Amari Pericarpium): gorzkie, wspomagające trawienie = stomachicae, digestivum

- Tinctura Capsici - nalewka z pieprzowca (Capsicum Annum) rozgrzewające

- Tinctura Gallae - nalewka z dębianek (Quercus - Galla) ściągające= adstringens

- Tinctura Menthae - nalewka miętowa (Mentha Piperita) rozkurczające = spasmolyticum, żółciopędne = cholagogum, stomachicum

- Tinctura Valerianae - nalewka z kozłka lekarskiego(Valeriana Oficinalis) = krople walerianowe; uspokajające, nasenne = sedativum

- Tinctuta Opii - nalewka opium (Papaver Somniferum) przeciwbólowe = analgetica

Otrzymywane z surowców silnie działających przez perkolację:

- Tinctura Adonis Vernalis - nalewka z miłka wiosennego (Adonis Vernalis) nasercowe - zawiera glikozydy nasercowe = cardiacae

- Tinctura Belladonae - nalewka z pokrzyku (Atropa Belladona):parasympatykolityczne = parasympathicolythicum (rozkurcza mięśnie gładkie, zmniejsza wydzielanie gruczołów, hamuje akomodację)

- Tinctura Cinchonae = Tinc. Chinae - nalewka z kory chinowca (Chinchona): gorzkie = stomachicae

- Tinctura Convallariae - nalewka z konwalii majowej (Convallaria Majalis): nasercowe - zawiera glikozydy nasercowe = cardiacae

-Tinctura Ipecacuahnae - nalewka z wymiotnicy (Ipecacuahna Oficinalis): wykrztuśne = expectorans, wymiotne = emeticum

- Tincturae Tormentillae -nalewka z pięciornika (Potentilla Tormentilla): ściągające = adstringens

Wszystkie nalewki wykonuje się na etanolu 70°

Wyjątki:

!!!!!!!!!!!! Tinc. Menthae 90° etanol

!!!!!!!!!!!! Tinc. Capsici 90° etanol

!!!!!!!!!!!! Tinc. Opii 40° etanol

Tinctura Titrata => nalewka mianowana:

Ściśle określona zawartość ciał czynnych (np. dla glikozydów nasercowych)

Nalewki rzadko stosowane są per se (samodzielnie), częściej jako składnik lub dodatek do leku.

WYCIĄGI = EXTRACTA

Są to zagęszczone preparaty otrzymywane przez wytrawianie suchych, rozdrobnionych surowców roślinnych etanolem, wodą lub ich mieszaniną.

• Wyciągi płynne= extracta fluida: sporządza się przez wytrawienie surowca tak, aby stężenie ciał czynnych w wyciągu odpowiadała ich stężeniu w surowcu .Otrzymuje się je przy zastosowaniu metody perkolacji lub przez rozpuszczenie wyciągów suchych.1 cz. wyciągu = 1 cz. surowca (pod względem zawartości ciał czynnych)

*Np. Folium Belladonae > 0.3 % alkaloidów

Belladonae Extractum fluidum 0.35%

Belladonae Tinctura 0.035% (też przez perkolację, ale nie zagęszczony)

Spasmolyticum

*Colae extractum fluidum (z zarodków kola): tonicum, analepticum = wzmacniające, pobudzające

*Thymi extractum fluidum (Thymus vulgais): antitussicum = przeciwkaszlowe

• Wyciągi suche = extracta sicca:

Preparaty w postaci proszku, uzyskane na drodze wytrawiania surowca roślinnego i całkowitego odparowania rozpuszczalnika (etanol, woda). Zawierają do 5% wilgoci.

Służą do sporządzania

- proszków (kapsułki), granulatów, tabletek, czopków

- wyciągów płynnych i nalewek

- herbatek `”instant”

Cząstki w wyciągach suchych są nierównomierne (porowate) przez co są bardzo higroskopijne (zdolność do pochłaniania pary wodnej z powietrza).

Przechowywanie wyciągów suchych:

-> szczelnie zamknięte pojemniki

-> pod substancjami osuszającymi ( w korku, w postaci saszetki, wkładki)

-Belladonae extractum siccum - spasmolyticum

-Ipecacuanhae exstractum siccum (Ipecacuanha officinalis=mydlnica lekarska) - expectorans

- Glycyrhizae exstractum siccum (Glycyrhiza glabra=Lukrecja) - expectorans

- Frangulae exstractum siccum (Frangula) - laxans=przeczyszczające

- Rhei exstractum sic cum (Rheum palma tum) - laxans

!!!! EXTRACTA TITRATA = ekstrakty mianowane: wyciągi suche, w których zawartość ciał czynnych jest bardzo ściśle określona. Czasami zawartość ciał czynnych jest bardzo wysoka, względnie dodaje się obojętnych, niehigroskopijnych rozcieńczalników (laktoza, krzemionka koloidalna)

TRITURATIO = rozcierka:

Jest to odpowiednie rozcieńczenie wyciągów suchych substancjami zmniejszającymi higroskopijność (laktoza, skrobia, krzemionka koloidalna

- Extractum Belladonae siccum trituratio 1:1 -

[- Atropini trituraio 1:10, 1:100) ]

• Wyciągi gęste= EXTRACTA SPISSA:

mają postać gęstej, plastycznej lub półplastycznej masy o zawartości wody do 30%, stosowane do produkcji tabletek, bo same stanowią substancję wiążącą.

---