Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 1, 4.10.2004
Teza:
Współczesne zarządzanie jest efektywne tylko wraz z zastosowaniem wspomagającego systemu informatycznego.
„Współczesna organizacja to system informacyjny” - G. Morgan, „Obrazy organizacji”
Współczesny system informacyjny to MIS, czyli System Informacyjny Zarządzania
Kokpit zarządzania
Procesy wewnętrzne, produktywność w polepszaniu jakości
|
Kluczowe wskaźniki finansowe + stres i trendy krytycznych czynników sukcesu. |
Rynek, klienci i konkurenci (moja pozycja na rynku, co się dzieje na rynku) |
|
Monitorowanie Strategicznych Projektów (analiza BCG, sił Portera) |
|
Egz.
Zaprojektuj kokpit zarządzania dla np. sklepu.
Zaproponuj wygląd ekranu dla stanowiska maklera giełdowego. (np. najpierw powitanie, potem informacje co masz dziś do zrobienia..)
System Zarządzania > Informacyjny > Informatyczny
System zarządzania jest pełny jeśli realizuje 4 podstawowe elementy zarządzania: planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrola.
System informacyjny - jest elementem systemu zarządzania, który można określić jako specyficzny układ nerwowy organizacji, który łączy w jedną całość elementy tego systemu.
Jakość systemu informacyjnego decyduje o jakości systemu zarządzania.
System informacyjny - można określić jako wielopoziomową strukturę, która pozwala użytkownikowi tego systemu na transponowanie określonych informacji wejścia na pożądane informacje wyjścia za pomocą procedur i modeli.
Rezultat w wyniku funkcjonowania systemu informacyjnego to podejmowane decyzje.
Analiza systemu informacyjnego dokonuje się pod kątem:
struktury (we-wy)
procesu podejmowania decyzji
Egz.
Relacje pomiędzy systemami. Zbiór podmiotów (decydent, users).
Elementy systemu informacyjnego.
Formalnie system informacyjny możemy określić jako:
zbiór podmiotów, które są użytkownikami systemu
zbiór informacji tzw. zasoby informacyjne
zbiór środków technicznych stosowanych w procesie pobierania, przesyłania, przetwarzania i wydawania informacji
zbiór rozwiązań systemowych, a więc stosowana formuła zarządzania
zbiór meta informacji, czyli informacji o zasobach informacji
relacje zachodzące pomiędzy poszczególnymi zbiorami
System informatyczny - to część systemu informacyjnego organizacji dla którego efektywne jest zastosowanie środków informatycznych:
komputer
oprogramowanie
sieć transmisji danych (teleprocessing) lub orgware organizacji
Internet
Intranet
ekstranet (Intranet z wypustkami dla klientów)
Infrastruktura Systemu Zarządzania
zasoby informacyjne
modele i procesy zarządzania informacją
środki techniczne
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 2, 11.10.2004
System informacyjny i system komunikacyjny chcemy aby spełniał następujące wymagania:
chcemy aby system był dla nas dostępny
aby był aktualny
rzetelny (rzetelna informacja)
kompletny (o całej organizacji)
powinien być porównywalny (np. spółka TP S.A. i Agora)
niezawodny
powtarzalny, elastyczny, bo każdy z nas ma swoje potrzeby i preferencje
wydajny względem moich oczekiwań
ekonomiczny, bo środki są ograniczone
stabilny, jeżeli nastąpią np. burze, to system mimo to powinien działać
priorytetowy, bo są ludzie, zdarzenia ważne i ważniejsze - np. rachunek i rachunek po terminie
poufny
bezpieczny
łatwy w użytkowaniu
Te kryteria oceniane są przez nas w systemie komunikacji.
Komunikacja to ciągłe, wielopoziomowe, zawsze obecne działanie podjęte w celu skutecznego kierowania naszym życiem.
Elementy systemu komunikacji
Nadawca
Odbiorca
Kanał komunikacji
Filtry: fizyczny, semantyczny, pragmatyczny
Problemem jest aby określony nadawca trafił do odpowiedniego odbiorcy poprzez kanały komunikacji.
Filtr fizyczny (techniczny) - np. z uwagi na pojemność ekranu nie można umieścić na nim wszystkiego, zablokowany 0-700 w firmie.
Filtr semantyczny - np. na wykładach nie jest respektowana określona sekwencja - ktoś komuś wykładał rachunek różniczkowy, mimo, że ten ktoś ma problemy z dodawaniem.
Filtr pragmatyczny - np. wykładowca mówi coś, ale sam nie bardzo wie o czym, nic nie powiedział w sumie (np. polityk, ja nie mówię nie, ani nie mówię tak, i proszę nie wysnuwać z tego wniosków).
Dwa klasyczne systemy zarządzania
gospodarki rynkowej - zdecentralizowany, duża rozpiętość zarządzania, po poziomy zarządzania niewielkie.
scentralizowany - informacja przechodzi w nim długo, występuje w etapach przekłamanie z uwagi na występowanie filtrów.
Podstawowe systemy komunikacji
bezpośredni - charakterystyczny dla struktur zdecentralizowanych, rynkowych.
wielopoziomowy - charakterystyczny dla struktur scentralizowanych, biurokratycznych
Czynniki oddziaływania na percepcje odbiorcy
Otoczenie bliższe - konkurencyjno-klienckie
Otocznie dalsze - makroekonomiczno-prawne
Fizjologiczne - (np. inna percepcja osoby głodnej i której jest zimno, a tej najedzonej i wygrzanej)
Psychologiczne
Techniczne
Metody komunikacji - typologia
zamierzona i niezamierzona (też „niezamierzona, ale zamierzona” - np. polityk powiedział jakaś tajemnicę, niby przez przypadek). Zamierzone - wykład z Marketingu. Niezamierzona to tak z której mamy inna informację.
werbalna i niewerbalna - tylko 10 % informacji jest absorbowanych przy pomocy czytania, 50% to język ciała
formalna i nieformalna - formalna to informacja, o której mówi biurokracja, występują procedury. Nieformalna jest poza procedurami.
zewnętrzna i wewnętrzna
Metoda słabych sygnałów - należy absorbować te sygnały z zewnątrz, które są dla nas istotne.
Wewnętrzna - pochodzi z wewnątrz organizacji.
twarda i EDI - twarda jest zapisana na papierze, EDI to Electronic Data Information - cyfrowa forma
Bariery powodujące niesprawność komunikacji (Przewaga komunikacji komputerowej)
Selektywna percepcja
Ocenianianie ludzi, a nie faktów
Przyjmowanie wcześniejszych założeń - uprzedzenia i przesądy
Głęboka specjalizacja
Twórcze „inspiracje” i błędny odbiór - usłyszysz jedno słowo, a dorobisz sobie całą bajkę
Brak sprzężenia zwrotnego
Czynniki kulturowe
Ograniczenia czasowe, wykształcenia, finansowe itp.
Informacja
Informacja to przekazywanie różnorodności - Ashby
Informacja jest czynnikiem, który zwiększa naszą wiedzę o otaczającej nas rzeczywistości - Flakiewczi
Bez materii nie ma nic, bez energii wszystko jest nieruchome, bez informacji jest chaos.
Informacja zarządcza i jej rodzaje
Informacja „pokrzepiająca” - wszystko przebiega zgodnie z przyjętymi założeniami
Informacja „rozwojowa” - ocena stanu lub przebiegu jakiegoś zjawiska lub procesu
Informacja „ostrzegawcza” - zagrożenie
Informacja „planistyczna” - poziomu lub stanu zjawiska lub procesów gospodarczych
Informacja „operacyjna” - określa działanie organizacja i jej umiejscowienie „na mapie”
Informacja „opiniodawcza” - o otoczeniu
Informacja „kontrolowana” - przekazanie otoczeniu - bankowi, mediom informacji o działalności
Funkcja informacji i jej postacie
Funkcje:
Odwzorowuje rzeczywistość
Miara złożoności i różnorodności organizacji i jej otoczenia
Czynnik sprawczy, a więc podstawa procesu podejmowania decyzji
Postacie: jawna i wirtualna - np. Mam 5 ton ziemniaków, po 1 zł za 1 kg - jawne. Mam ziemniaków za 5000 zł - wirtualna informacja.
Zasoby informacyjne - pojęcie i znaczenie
Zasoby informacyjne - wszelkie informacje do których mają dostęp upoważnieni użytkownicy, są w posiadaniu organizacji.
Posiadane zasoby stanowią kapitał organizacji i pozwalają na zmniejszenie ryzyka w podejmowaniu decyzji.
Dana -> Informacja -> Decyzja -> Działanie
Dana jest to znakowa postać informacji.
Dane więc są to takie postacie informacji, które możemy przetwarzać między innymi z użyciem systemów komputerowych. Użytkownik otrzymuje dane w postaci informacji (wiadomości).
Język i jego budowa
Dane są opisane przy pomocy określonego języka, czyli systemu znaków.
ZNAK={SYGNAŁ, POLE ZNACZENIOWE}
Elementy:
słownik - tezaurus, czyli lista znaków
gramatyka - reguły, składnia, semantyka
Język i jego rodzaje
symboliczne - np. binarny
komputerowe - np. konkretnych komputerów
problemowe - ukierunkowane na analizę problemową (COBOL - ekonomiczny)
naturalne (Polski, Angielski)
specjalistyczne (GPS, Dynamo, Symula - modelowanie symulacyjne)
narzędziowe - HTML
Standaryzacja informacji - normy
Standard to obowiązująca przy prezentacji zasada, wzór, reguła, procedura.
Cel - zastosowanie standardu w organizacji to jednoznaczność i zapewnienie warunków współdziałania osób, organizacji i jej składowych (pionów, komórek) - stabilizacja i jednoznaczność.
Standardy informacji ekonomicznej
treść - co przedstawia (koszt, cena)
formalna charakterystyka (stan, przyrost, średnia)
miara (jednostka)
czas (punkt, średnia)
funkcja zarządzania (prognoza, plan, norma)
!! Średnia pensja absolwenta WZ będzie 3500 zł. To nie pełna informacja bo nie wiemy czy jest planowana, czy rzeczywista.
Podstawowe rodzaje standardów
globalne
międzynarodowe (SWIFT, UN/EDOFACT - Electronic Data Interchange for Adm, Com & Transport)
krajowe (PESEL, NIP)
lokalne (nr indeksu)
Błędy w standardach i ich skutki
opóźnienie (w jego tworzeniu)
opracowane z za „biurka”
złożony i trudny do opanowania
niepotrzebny
narusza prywatność
nie jest znany
Piramida zasobów intelektualnych w organizacji
- Mądrość - Wiedza - Informacja - Dana
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 3, 18.10.2004
Temat wykładu:
”System pozyskiwania i zarządzania wiedzą we współczesnych organizacjach”- Jerzy Kisielnicki
Motto czarnoksiężników:
„Konsekwencje naszych działań są tak złożone, tak zróżnicowane, różnorodne, czasem wręcz sprzeczne, że przewidywanie przyszłości jest naprawdę bardzo trudnym zajęciem”- prof. Dubmledor
Teza(która będzie udowadniana):
System pozyskiwania i zarządzania wiedzą zależy od systemu zarządzania (który może być zcentralizowany lub zdecentralizowany). System sprawowania władzy wpływa bowiem zarówno na procedurę pozyskiwania wiedzy, jak i jej udostępniania i kreowania.
Przedstawiciele systemu zcentralizowanego: Macro, Biedronka, Auchan itd.
Zarządzanie wiedzą- wykorzystanie zasobów:
Organizacja, aby była w pełni konkurencyjna na globalnym i lokalnym rynku powinna spełniać 2 warunki:
- posiadać odpowiednia wiedzę
- umieć posiadaną wiedzę wykorzystać
Powinna ona zarządzać wiedzą tzn. tak działać, aby luka wiedzy rozumiana jako różnica miedzy posiadanymi zasobami wiedzy a potrzebami, dla podejmowania decyzji była jak najmniejsza.
Zarządzanie wiedzą:
Jest to systematyczny proces ukierunkowany na wykorzystanie wiedzy zgromadzonej w firmie przez zbieranie weryfikacji, przechowywanie i upowszechnianie wiedzy poszczególnych pracowników oraz zasobów wiedzy zgromadzonych w archiwach, bazach danych, bazach modeli ( takich jak modele matematyczne i symulacyjne ), bazach wiedzy ( do których zaliczamy relacje, fakty itd.) i hurtowniach danych.
Proces zarządzania wiedzą polega na przekształcaniu posiadanej wiedzy w jej kapitał intelektualny.
Zarządzanie wiedzą jako proces to:
- zastosowanie posiadanych zasobów wiedzy,
- poszukiwanie i absorbowanie posiadanych zasobów wiedzy,
- stworzenie takich warunków, aby wszyscy uczestnicy procesu decyzyjnego czuli się zobowiązani do dzielenia się posiadanymi zasobami wiedzy i jej kreowaniem,
Miejsce wiedzy w trójkącie zasobów niematerialnych organizacji:
Mądrość
Wiedza
Informacja
Dana
Wiedza(definicje):
Informacja jest strumieniem wiadomości, podczas gdy wiedza jest jego wytworem, zakorzenionym w przekonaniach i oczekiwaniach odbiorcy ( J. Nonaka, H. Takendzi )
Jest to zebrana i zakumulowana informacja ( J. Oleński )
Służy ona do zdefiniowania problemu, rozwiązania go, wdrożenia tego rozwiązania, a następnie uruchomieniu procesu uczenia przez powiązania sieciowe ( Manuels Castels). Z definicji tej wynika, że wiedza to niematerialne zasoby organizacji, związane z ludzkim działaniem, których zastosowanie może być źródłem przewagi konkurencyjnej organizacji. Związana jest ona z: danymi, informacjami, doświadczeniem, wykształceniem. Ma na nią wpływ etyka, kultura, intuicja itd.
Wiedza jako „nieuchwytny zasób” to:
- „dobro wolne dostępne w sieciach informacyjnych”,
- nie stosowana nie posiada żadnej wartości,
- intensywnie wykorzystana posiada dużą wartość,
- ograniczeniem jak i czynnikiem pozytywnym jest kultura wewnątrz organizacji jak i na zewnątrz.
Klasyfikacja wiedzy:
- know what? - co?
- know why? - dlaczego?
- know how? - jak?
- know who? - kto?
2 modele zarządzania wiedzą:
Model zachodni - w którym wiedza jawna utożsamiana jest z zapisem w bazie danych, wzorem chemicznym lub zestawem reguł postępowania. Np. firma konsultingowa Artur Andersen z tworzenia sformalizowanych procedur tworzenia wiedzy zrobiła podstawowa zasadę jej funkcjonowania.
Model japoński - w którym wiedza ukryta to coś, co nie jest wprost dostrzegalne i wyrażalne. Ta wiedza, która wpływa na wartość organizacji jest wysoce indywidualna i trudna do sformalizowania. Sprawia to, ze trudno ją przekazać lub podzielić się nią z innymi.
Zależność miedzy systemem zarządzania a systemem wiedzy:
Scentralizowany system zarządzania - najważniejsza jest tu:
- wiedza jawna ( jest to decydujący typ potrzebnej wiedzy dla procesu decyzyjnego )
- wiedza ukryta ( uzupełniający typ potrzebnej wiedzy dla procesu decyzyjnego)
Zdecentralizowany system zarządzania :
- wiedza jawna ( uzupełniający typ potrzebnej wiedzy dla procesu decyzyjnego )
- wiedza ukryta (decydujący typ potrzebnej wiedzy dla procesu decyzyjnego )
Istnieje także model tzw. Okna Jehari ( Jehari Window). Wyróżniamy w nim 4 rodzaje wiedzy:
- wiedza otwarta - np. wykład, książka,
- wiedza ukryta - którą można zobrazować cytatem: „ ktoś coś wie, ale nikomu nie powie”,
- wiedza ślepa - którą można zobrazować sytuacja, w której wszyscy coś o mnie wiedza, ale ja sam o tym nie wiem,
- wiedza nieznana - w której nikt nic nie wie.
Rozbieżność miedzy posiadaną wiedzą a umiejętnością jej zastosowania:
Współzawodnictwo wewnątrz organizacji blokuje pełne korzystanie z posiadanych zasobów wiedzy,
Przywiązanie do standardowych …(brakuje słowa), które często jest szkodliwe i również działa hamująco na proces pozyskiwania wiedzy,
Strach i tzw. zła atmosfera w pracy, która powoduje poważne trudności w przekładaniu wiedzy na działania.
Asymetria władzy w układzie szef - podwładny:
Centralizacja
Układ ten charakteryzuje się hierarchią, która powoduje, że transmisja danych nie występuje.
Decentralizacja
Układ ten charakteryzuje się tym, ze wszyscy pracownicy traktowanie są na jednym poziomie, razem są oceniani, co wpływa na to , że występuje tu transmisja danych.
Podstawowe etapy budowania systemu zarządzania wiedzą:
Niezależne kontenery wiedzy - czyli obszary wiedzy są tworzone na potrzeby pojedynczych zdarzeń,
Wyspy Doskonałości - następuje tu gromadzenie i selekcjonowanie wiedzy powstającej podczas realizacji zadań,
Kultura Swobodnego Przekazywania Wiedzy - uczestnicy organizacji swobodnie wymieniają między sobą wiedzę i doświadczenia.
Modele zarządzania w aspekcie zarządzania wiedzą:
Model „góra - dół”, gdzie najwyższy szczebel zarządzania tworzy wiedzę,
Model „dół - góra”, w którym wiedza tworzona jest przez tzw. przedsiębiorczą jednostkę,
Model „środek - góra - dół”, w którym wiedza jest tworzona przez cały zespół ze średnią kadrą w roli inżynierów wiedzy.
Rekomendacja systemu zarządzania
Rekomendując system zarządzania zdecentralizowanego jako w większości sytuacji najbardziej właściwego dla budowy organizacji opartej o zarządzanie wiedza mam świadomość, ze każda organizacja winna wybrać swoją indywidualną ścieżkę jej tworzenia.
Organizacje oparte o zarządzanie wiedzą
Są to najczęściej takie przekształcone organizacje tradycyjne, które można nazwać organizacjami inteligentnymi. Pewnym szczególnym rodzajem tego typu organizacji są organizacje wirtualne jako pewien konglomerat organizacji tradycyjnych.
Przeszkody w zarządzaniu wiedzą
Z badań przeprowadzonych przez Katedrę Teorii Zarządzania AGH wynika, że 80% ankietowanych polskich, że rywalizacja miedzy pracownikami niszczy kulturę dzielenia się wiedzą.
Wirtualizacja - komputerowe narzędzia dla pozyskiwania i zarządzania wiedzą.
Podstawowe zadania, które ma IT wspierające zarządzanie wiedzą wiążą się z:
- pozyskiwaniem wiedzy z różnorodnych źródeł,
- koordynowaniem i kreowaniem wiedzy, która pozwala m.in. na łączenie pomysłów z bardzo oddzielnych źródeł i takie ich łączenie, ze powstaje nowa wiedza.
Co dalej?
Tim Berners - Lee - należy budować sieć semantyczną, czyli sieć działającą tak jakby rozumiała znaczenie słów.
Korzystanie z programów inteligentnych „agenci”, które rozpoznają znaczenie i kontekst.
Informacja zawarta jest w węzłach sieci i łukach łączących te węzły.
Opieranie się na zasadzie, ze „Ludzka pamięć jest siecią skojarzeń” - Arystoteles.
Wniosek końcowy:
Zastosowanie metod i technik związanych z zarządzaniem wiedza jest faktem. Coraz więcej organizacji przechodzi na ten model zarządzania IT i coraz lepiej wyszkolony personel powoduje, że organizacje umieją pozyskiwać nie tylko wiedzę jawną.
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 4, 25.10.2004
PROJEKTOWANIE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI
Podstawy
Metody i techniki
Modele
Doskonalenie - x - Reenginering
Strategia
Inżynieria informacyjna - IE (podstawy)
INŻYNIERIA - bardzo mocno zwymiarowana; w przeciwieństwie do ekonomi jest bardzo precyzyjna, konkretna (np. dom ma dokładnie tyle i tyle metrów i koniec kropka; jest projekt albo go nie ma; płynie prąd albo nie)
Warstwowe tworzenie zintegrowanych aplikacji
Koncentrowanie się na modelowaniu danych i funkcjach systemu jako podstawie procesu projektowania
Np. tort - nie jemy na raz całego, tylko dzielimy go na kawałki i dopiero jemy po kawałku; podobnie rozdzielamy aplikacje na poszczególne części i koncentrujemy się na danych np. chcemy wiedzieć jakie są dochody pana X.
Dekompozycja funkcjonalna
System - Podsystemy - Funkcje - Moduły
Podział procesu na podprocesy (np. system, który ja projektuje to system dla UW, system ten dzielę na podsystemy: dla logistyki, finansów, księgowości.
Dla jakiej funkcji ten system ma działać? - np. dla funkcji zarządzania
W tych 4 obszarach ma działać:
Planowanie
Organizowanie
Motywowanie
kontrolowanie
A z jakich modułów się składa?
Moduł rekrutacji, naboru pracowników
Moduł samych pracowników
Oceny pracowników
Szkolenia
Urlopów...
itp...
Dekompozycja na takie zadania, które będą możliwe do jednostkowej realizacji
INŻYNIERIA INFORMATYCZNA - dekompozycja problemów
Np. wizyta u lekarza:
a co panią boli?
No nic, ale się źle czuję
..............badania.................. dekompozycja - każdą część sprawdzamy , czy dobrze funkcjonuje
Procedura tworzenia aplikacji - założenia
Tworzenie planu całego systemu tzw. IPS - Information System Plan (np. wizja życia, plan całościowy
Jeśli to już mam to następuje
Koncentracja na bazie danych ( jakie dane są mi potrzebne by opisać np. mieszkanie? - ilość okien , pokoi, metraż...)
Obrazem każdej organizacji jest struktura organizacyjna - wykaz komórek organizacji i relacji zachodzących między nimi
Podstawowa analiza struktury organizacyjnej
Podejście metodyczne (Top Down)
Struktura organizacyjna - jej obraz mówi nam jaka jest architektura systemu
„Kierownictwo wie lepiej” - podejście z góry do dołu - Top Down - bo z góry lepiej widać wszystkie powiązania; ludzie na górze nie są przyzwyczajeni do konkretnego działu i nie realizują swoich partykularnych interesów, bo jak by np. ktoś był z marketingu to mówiłby, że marketing jest the best
Procedura:
Potrzeby użytkownika przede wszystkim
Przeprowadzić ocenę, czy istniejący system jest dobry czy zły (użytkownik często nie zdaje sobie sprawy z tego, co potrzebuje)
Plan systemu - IPS
Muszę mieć wizję całości (np. mieszkania)
Wyodrębnienie tzw. dziedzin zarządzania
(naturalny podział wdł. Struktury, rynek, pokrewieństwo procesów) - BA
dziedziny zarządzania
poszczególne stanowiska wymagają czego innego ( np. pani w pewnej firmie idzie na spotkanie i ma 2 telefony komórkowe; jeden wyłącza na spotkanie, żeby jej nie przeszkadzał, natomiast drugiego nie można jej wyłączyć, gdyż z tego telefonu odbiera tylko dwa numery do dwóch jej szefów i 24 godziny na dobę musi mieć ten telefon włączony)
np. Bakoma - można podzielić na działy : jogurty,...
Szczegółowa analiza dziedzin - BAA
Dokładnie analizujemy bazę danych pod względem tego, co ma się tam znajdować
Projekt konkretnej aplikacji - BSP
dokładny, ścisły
Konstrukcja systemu i testowanie - BSC
(Ogólny) model projektu
PS{D,F,R} iloczyn kartezjański opisany na zborze danych i relacjach
Gdzie:
PS - projekt systemu
D - dane
F funkcje systemu
R relacje
Np. studenci UW
ilu?
ilu ze śr. Ocen pow. 4,0?
ilu otrzymało pomoc socjalną? były to funkcje
informacje szczegółowe : Jan Kowalski
Pojęcia:
PROJEKTOWANIE SYSTEMU INFORMACYJNEGO - jest to zbiór logicznie uporządkowanych czynności mających na celu budowę SI ( Systemu Informacyjnego)
(przepis kulinarny mający na celu wykonanie konkretnego dania)
METODYKA PROJEKTOWANIA - jest to sformalizowany opis tych czynności
W budowie SI stosujemy konkretne metody i techniki jak m. in. : PATERN, PERT, CPM
(Nie jest to samo, co METODOLOGIA PROJEKTOWANIA, gdyż metodologia projektowania jest nauką )
Celem metodyki jest budowa wspólnego planu (nie solimy słodzonej herbaty - żeby smaki się nie gryzły, tak samo nie pijemy kawy z kwaśną śmietana)
Zbudować spójny plan:
klienci
realizatorzy
eksperci
różne cele mają
klienci - jak najmniej zapłacić, a dostać najlepszy system
realizator chce dostać jak najwięcej i najmniej się napracować, no i nie skompromitować się przy okazji
ekspert - chce jak najwięcej zarobić , nie stracić twarzy, no i pokazać, że był potrzebny...
Metodyka pozwala na pokazanie jak wykorzystuje się zasób
Zarządzanie ryzykiem
Parametry projektu
ZAKRES
CZAS KOSZT
Realizacji budżet
Koszt -(nie powinien być wyższy niż 10%)
Jak projektujemy system, to najważniejsze żeby był on skuteczny, drugie kryterium to to żeby był on efektywny.
SKUTECZNY- czyli jego faktyczny zakres funkcjonowania jest taki, jaki sobie tam wymarzyliśmy (żeby nie przekroczyć czasu i kosztów założonej realizacji)
Organizacja procesu projektowania
Budujemy:
komitet sterujący - w skład wchodzą klienci, wykonawcy, eksperci; komitet sterujący wyznacza ogólne cele (tak jak Rada Bezpieczeństwa dla ONZ), wyznacza zadania globalne
zespół kierownictwa taktycznego -podstawowe zadania, ma pewną wiedzę ukrytą (np. che żeby po zakończeniu projektu zostały z niego 2 osoby)
zespoły zadaniowe - kierowanie operacyjne - np. przy projektowaniu filmu kierownik produkcji wybiera zespół do konkretnego projektu
struktury organizacyjne :liniowe,sztabowo-liniowe, macierzowe, sieciowe
outsourcing - robienie czegoś na zewnątrz (na Szturmowej np. bufety, ochrona....)
ETAPY BUDOWY SYSTEMU INFORMACYJNEGO
badanie potrzeb - sformułowanie problemu (w czym dokłądnie jest problem)
analiza, w tym modelowanie BIS
projektowanie
programowanie w różnych językach (Jawa, C++....)
testowanie - by system dawał sobie sam radę - teraz już bez wykonawcy użytkownik musi sam sobie radzić- tkzw. Metoda testowania na idiotę- na wszystkie możliwe sposoby naciska się na wszystkie klawisze i nic nie ma prawa się zawiesić - testujemy na idiotę, ale nie na złośliwego idiotę - bo nie bierzemy do ręki młotka i nie rozpier....całego kompa
wdrożenie
reenginering
MODEL BUDOWY SYSTEMU MORRISA
musimy wykonać tkzw.studium wykonalności projektu (Feasibility Study)- czyli czy ten projekt da się wykonać
planowanie i projektowanie (Planning and design) - dopiero jaki już wiemy, że projekt da się zrealizować
wykonanie (Production)
wdrożenie (Turnover and Startup)
Zarządzanie projektami
Zzasady opracowane przez PMI (Project Management Institute) obejmują zarządzanie:
integracją (jak w kostce Rubika połączyć )
komunikacją (jak zapewnić przepływ informacji)
jakością (problemy audytu)
czasem (analizować jkie czynności są krytyczne i je realizować)
dostawami
kosztami
zakresem (np. co by było gdyby system był większy)
ryzykiem
ludźmi
MPK - zarządzanie kosztami według miejsc ich powstawania (nie faworyzować danego elementu tylko dlatego że jest kosztowny)
Rozkłąd kosztów projektowania według Schindlera
analiza, projektowanie, programowanie, testowanie - 33%
integracja z systemami już funkcjonującymi - 7% - bo system przecież nie jest na bezludnej wyspie
usuwanie błędów, adaptacja - 18%
rozwój systemu, koszty aplikacji, w tym szkolenia 42% (wyższe od kosztów zakupu)
Rozkład kosztów usuwania błędów
Koszty
Koszt usunięcia błędu
Prawdopodobieństwo popełnienia błędu
Etapy projektowania
Usunięcie błędu po długim okresie jest już bardzo kosztowne, bo ten błąd wpływa już na cały system - efekt mnożnikowy
PODEJŚCIA STOSOWANE DO PROJEKTOWANIA
w zależności od uwzględnienia elementu czasu- - diagnostyczne i prognostyczne
w zależności od metody działań- kaskadowa, ewolucyjna, przyrostowa i spiralna
Model systemu idealnego - Trójkąt Nadlera
Jeśli będziemy poprawiać, to osiągniemy pozycję mniejszych kosztów (A*B*)
Metoda diagnostyczna- tak jak u lekarza - nastawiona na szybki efekt; diagnoza-działanie
Metoda prognostyczna- jak będzie w przyszłości, tzn. nie projektuje jak będzie dzisiaj ale jak będzie w przyszłości (szczepionki), o 20-30% efektywniejsza od diagnostycznej
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 5, 8.11.2004
PODEJŚCIE STOSOWANE DO PROJEKTOWANIA
W zależności od uwzględnienia elementu czasu:
prognostyczne i diagnostyczne
W zależności od metody działania:
Kaskadowa, ewolucyjna, przyrostowa, spiralna
Takie metody (podejście do jakichkolwiek zmian, działań) mają bardziej ogólne znaczenie.
Stosujemy podejścia w zależności od elementu czasu:
Podejście diagnostyczne
Podejście prognostyczne
Ad.1
Spotykamy się z problemem, ale nie znamy dokładnie jego genezy. Klasyczne podejście, kiedy jest źle.
Ad.2
„Co mi tam?” nic poza przyszłością nie jest ważne. Teraz jest źle ale później będzie dobrze.
PODEJŚCIE FILOZOFICZNE (w zależności od metody działania):
MODEL KASKADOWY (narastający)
Założenie: wszystkie wątpliwości rozwiązywane są na czas
Praktyka: pogoń za jednoznacznym określeniem wszystkich elementów prowadzi do zwiększenia RYZYKA i wzrostu kosztu
Należy zarysować całość zmian: „dokąd zmierzamy?”
Ryzyko: prawdopodobieństwo popełnienia błędu
Działamy opisując i analizując jakimi metodami działania będę rozwiązywać problem.
MODEL EWOLUCUJNY
Cele stale ulegają zmianie stąd cały czas monitorowanie i korekta realizacji projektu.
Projekt jest wielokrotnie modyfikowany i dostosowywany do zmieniających się warunków zewnętrznych.
Cały czas patrzymy na CEL GŁÓWNY.
Bardzo ważna jest realizacja celu głównego.
METODA PRZYROSTOWA
Coś zrobiliśmy i możliwe jest, że to nie jest nam już potrzebne.
Przykład: fabryka płyt gramofonowych w XXI wieku.
Model ewolucyjny jest gorszy niż model przyrostowy. Model przyrostowy jest tańszy od modelu ewolucyjnego. Za to model ewolucyjny nie powinien nas rozczarować.
Egzamin:
Porównaj podejście przyrostowe i ewolucyjne.
Zaprojektuj system monitorowania jakiejś funkcji.
Przy zastosowaniu tego podejścia należy cały czas monitorować i patrzeć czy jest cel.
Dla całego systemu realizowane są łącznie:
Etapy wstępne jak: wymagania i analiza (dla całego projektu)
Etapy końcowe jak: testy, instalacja i wdrożenie (łącznie)
Etapy środkowe realizowane są oddzielnie i rozłącznie w różnych okresach czasu
Podejście:
tanie
stabilne
dłuższe
Robimy poszczególne podsystemy, a dopiero później je łączymy.
MODEL SPIRALNY
Po raz pierwszy zastosowano to podejście dla Boeinga
(prototyp - testowanie - poprawki - ...)
Model realizowany jest w całości i sprawdzany po fazie weryfikacji i testowania realizowany jest nowy system.
Czas realizacji najdłuższy w porównaniu do pozostałych systemów i najbardziej kosztowny.
Stosowany do rozwiązań sprzętowych (np. samochody).
Podejście to stosowane jest w ciężkich warunkach.
ANALIZA I JEJ ZADANIA
Rola i zadania
Metody zbierania danych
Wizualizacja i stosowane metody
Dobór modeli i ich użyteczność
Komputerowe wspomaganie analizy
POJĘCIE ANALIZY
Analiza jest to ciąg działań, które pozwalają na identyfikację:
Podmiotów - użytkowników (najważniejszy punkt)
Celów organizacji (cele globalne i cząstkowe)
Stosowanych procedur
Warunków funkcjonowania
Hipotezy
ZADANIA ANALIZY SYSTEMU INFORMACYJNEGO:
Zbadanie i określenie spójności
Określenie jakościowych i ilościowych parametrów analizowanego systemu
Ocena przydatności dotychczasowych rozwiązań
Opracowanie nowych rozwiązań i rekomendacje
PROBLEMY
Badania w ranach projektu EPOTI na 10 tyś europejskich producentów oprogramowania
Podstawowy problem to nie:
JAK BUDOWAĆ?
ale
JAKIE SĄ PRZYSZŁE WYMAGANIA UŻYTKOWNIKA?
DANE ŹRÓDŁOWE ANALIZY - OKREŚLENIE WYNAGAŃ UŻYTKOWNIEKÓW
Statut
Struktura organizacyjna
Charakterystyka - cele, funkcje, zadania
Zasoby informacyjne i procedury ich tworzenia
Rozwiązania techniczne i technologiczne w zakresie przetwarzania danych
Interakcje z otoczeniem i systemem
METODY ZBIERANIA DANYCH ŹRÓDŁOWYCH
Analiza dokumentacji
Ankiety
Wywiady
Obserwacje
Posiedzenia grupowe
Eksperymenty
Ekspertyzy
Wywiad, a ankieta - wywiad trudno przeprowadzić, ale daje lepsze (dokładniejsze) wyniki
PREZENTACJA ZEBRANYCH MATERIAŁÓW
Opisy słowne - sformalizowane i niesformalizowane
Formalne
Schematy organizacyjne i procedur
Sieć działań systemu
Tablice krzyżowe
Tablice decyzyjne
Wykresy
MODELE - MODEL OGÓLNEJ SYTUACJI BIZNESOWEJ
SDP = (U; W; D; P; H; R)
SDP - sytuacja problemowo - decyzyjna
U - zbiór użytkowników - problemów
W - zbiór oczekiwanych wyników - cele
D - zbiór możliwych działań
P - zbiór prawdopodobieństw
H - zbiór hipotez o stanach otoczenia
R - relacje
MODELE ALGORYTMICZNE - CECHY
Uniwersalność - rozwiązania każdego zadania należącego do tej klasy zadań
Szczegółowość - każdy użytkownik może stosować
Jednoznaczny - skończona liczba prostych rozwiązań
Zbieżność - liczba operacji prowadzących do poszukiwania wyniku jest skończona
SCHEMAT BLOKOWY
GRAF - węzły, reguły, krawędzie, kolejność
OPERATORY - prostokąty, czynności, które należy wykonać
PREDYKATY - warunki, które w konkretnej sytuacji powinny być spełnione lub nie spełnione. Warunki predykatu - TAK - NIE
ŁĄCZNIK - pozwala na rozbicie schematu
PRZYKŁAD SCHEMATU BLOKOWEGO
TABLICA DECYZYJNA
(po raz pierwszy została zastosowana przez GM)
Założenie - jednoznaczność wyboru reguł
Warunki - T (konieczność spełnienia)
N (nie może być spełniony)
- (nie istotny)
Czynności - każdemu układowi warunków odpowiada tylko jeden układ czynności, instrukcji, X (konieczność wykonania danej czynności), - (dana czynność może być zignorowana)
Reguła - jaki jest konkretny warunek lub układ warunków, który musi być spełniony aby została przyjęta określona czynność lub grupa czynności.
Postać jeśli A - to B (IF)
STRUKTURA TABLICY DECYZYJNEJ
ODCINKI WARUNKÓW |
POZYCJE WYNIKÓW |
ODCINKI CZYNNOŚCI
|
POZYCJE CZYNNOŚCI |
Egzamin: Dla problemu wypłaty pieniędzy w bankomacie wypełnij tablicę decyzyjną.
DIAGRAM PRZEPŁYWU DANYCH - DFD (Data Flow Diagram)
Prezentuje funkcje realizowane przez system. Składają się na niego:
procesy - pojedyncze funkcje systemów
przepływy - związki między procesami
magazyn danych - zbiory (kolekcje) danych w systemie, po zakończeniu prac stają się bazą danych
terminatory - zewnętrzne obiekty
PRZYKŁAD MODELU DFD
DIAGRAM ZWIĄZKU ENCJI E/R
Analizuje związki między danymi i składa się z:
typy obiektów (prostokąty), który reprezentuje zbiór obiektów, kolekcji ze świata
rzeczywistego, mogą być opisane przez fakty - atrybuty
związki (romby) - reprezentują zbiór powiązań asocjacji
PRZYKŁAD MODELU E/R
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 6, 15.11.2004
REENGINEERING JAKO METODA DOSKONALENIA PROJEKTU
Podejście, które wymaga zastosowania technologii informacyjnej.
M. Hammer- twórca podejścia reengineeringowego.
J. Champy „ Reengineering w przedsiębiorstwie”
Kupili 10 tys. egzemplarzy własnej książki, od tego momentu ludzie zaczęli ją kupować i stała się bestsellerem.
„ Manifest przedsiębiorczośći”
Marks: „Widmo krąży po świecie, widmo komunizmu”
Hammer: „Widmo krąży po świecie, widmo reengineeringu”
Podejście socjo- psychologiczne jako podejście wspierające BPR (Business Process Reengineering)
Model psychologii wymagań wg Norijaki Kamo. Projektując jakikolwiek system musimy patrzeć na trzy sposoby: określić oczekiwania, podstawowe wymagania i niespodzianki..
QFD (Quality Function Development) -rozpisanie funkcji jakości. Zastosowana w koncernie Mitsubishi w Kobe- „dom jakości” (wymagania, realizacja, macierz zależności, wagi). Funkcja jakości- opisuje jak te wszystkie wymagania wpisać w macierz wymagań; jak te wymagania zrealizować.
Model Business Process Reengineering czyli BPR
Fundamentalne przemyślenie i radykalne przeprojektowanie procesów biznesowych dla osiągnięcia znaczącej poprawy w szybkości, jakości i efektywności ( Hammer). Powoli do celu -Kazein
Totalne przeprojektowanie systemu wewnętrznego (struktury i procesów) aby osiągnąć cele, które nie są do osiągnięcia tradycyjnymi metodami. ( Poh, Chew). Radykalna zmiana, osiąganie celu na skróty.
BPR- charakterystyka
1. Proces ciągły, którego celem jest dochodzenie do doskonałości
Proces bez końca
Podstawowe pytanie: Jak usprawnić to, co osiągnąłem?
Metoda dla ludzi wiecznie niezadowolonych nie zadowolonych rezultatów swojej pracy.
Ford- Mazda jako klasyczny przykład zastosowania BPR
Założenia: obniżka kosztów, uproszczenie procesów w dziale księgowości
Zmniejszenie zatrudnienia jako skutek uboczny.
Rola IT w procesie zmian
Trudności z zastosowaniem systemu w Polsce
Ford- w księgowości pracowało ok. 600 osób, zmniejszyli zatrudnienie do 75, ale ponieśli duże wydatki na IT.
Mazda-w księgowości 703 osoby.
Obieg informacji przed reengineeringiem
FORD
Obieg informacji po reengineeringu
Ford musiał zapewnić odpowiedni system informatyczny.
Czy w Polsce można zastosować ten system ?
niemożliwe ze względu na przepisy prawa (my mamy faktury)
Zmiany w organizacji i zarządzaniu pod wpływem BPR - badania Hammer & Champy
tradycyjne komórki są zastępowane przez zespoły odpowiedzialne - gospodarzy
praca indywidualna zastępowana praca zespołową
stanowiska kontrolne zastępowane stanowiskami z odpowiedzialnością
kryterium awansowania, wyniki i przyszła przydatność dla organizacji (ludzie, którzy inwestują w siebie)
szkolenie, rozwiązywanie nowych i złożonych problemów
zmiana wartości - pracownik pracuje dla klienta nie dla szefa
struktury hierarchiczne ulegają spłaszczeniu
szef nie jest kontrolerem lecz coachem
o efektywności funkcjonowania firmy decydują pracownicy wykonawczy
Zasady postępowania w BPR
niskie pośrednictwo (jak najmniej pośredników)
wysoka współpraca
eliminacja procesów wykonywanych dwa i więcej razy
eliminacja procesów, które nie wnoszą nowych wartości jak np. kontrola
standaryzacja
upraszczanie języka i formuł
Efekty zastosowania BPR
zmniejszenie zatrudnienia (1/2x2x3) - połowa ludzi zatrudnionych otrzymuje dwa razy większe pensje i pracuje z 3 razy większą wydajnością
skrócenie czasu przekazywania informacji (czynności równoległe)
minimalizacja zasady głuchego telefonu
dokładniejsza obsługa klientów
eliminacja niepotrzebnych informacji
zwiększenie efektywności i skuteczności działania organizacji
Bariery
bariera psychologiczna - ludzie (protest tym silniejszy im wyższą pozycję zajmują w zarządzaniu firmą)
bariera techniczna - brak infrastruktury
bariera ekonomiczna - brak środków na zakup współczesnych rozwiązań IT
bariera prawna - obowiązujące przepisy nie zawsze są elementem sprzyjającym
Przykazania BPR
bądź otwarty na pomysły
działaj konsekwentnie
zmieniaj radykalnie a nie stopniowo
pierwszy etap to diagnoza
myśl
bądź przywódcą
twórz stanowiska gospodarza procesu
zapewnij efektywną komunikację
stosuj tylko najlepsze rozwiązania IT
nie bój się zmian bez nich może być gorzej
Budowa modelu BPR
wykonaj wykres dla zrozumienia procesu
wyeliminuj oczekiwania, nadmierne zapasy, dublowanie
uprość - formularze, procedury, przkazy informacji
zintegruj - zadania klientów, dostawców
zautomatyzuj - czynności nudne i niebezpieczne
unikaj syndromu „miski spaghetti” - czyli jedno pociąga za sobą drugie
X-engineering - jako rozwój reengineeringu
przekroczenie granic organizacji
łączenie organizacji między sobą i klientem
lokalizacja kosztów
lokalizacja awarii
Internet
gospodarka sieciowa
wirtualizacja
Benchmarking - def - zakres
Benchmarking to porównanie własnych rozwiązań z najlepszymi oraz ich udoskonalenie przez uczenie się od najlepszych.
Podstawowe typy:
wewnętrzny (np. moje zarobki a zarobki kolegi)
konkurencyjny (jakie są pensje u mnie a jakie u konkurentów)
funkcjonalny (jak realizuje poszczególne funkcje)
ogólny - horyzontalny (ile zarabiam w Polsce a ile np. w Chinach)
Uwagi końcowe:
Podstawą reengineeringu jest modelowanie biznesu jak i stałe udoskonalanie projektu.
BPR to współczesna strategia na rozwijającym się globalnym rynku.
Wprowadzając BPR musimy pamiętać nie tylko o efektach ale i o pułapkach.
Organizacje, które nie zmieniły swojego podejścia do IT, nie mogą być poddane procesowi reengineeringu.
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 7, 22.11.2004
Metody wdrażania systemów IT
Strategia wdrażania:
Wdrażanie całościowe- totalne
Wdrażanie nestkowe (?)-pilotowe ograniczone do określonych zbiorów
Wdrażanie równoległe-nowy system jest wdrażany przy pracy starego systemu
Czynniki wpływające na efektywność wdrażania - cykl innowacyjny
Rozmrażanie -np. przygotowanie organizacji do wdrażania
Zmiany
Zamrożenie
Typowe sytuacje wdrożeniowe wg Atkina
„Podajmy sobie ręce i zabierzmy się do roboty”(najlepszy, chcą razem pracować)
„Usługa z uśmiechem”(gdy kupujemy gotowy produkt i staramy się ten produkt i staramy się tenprodukt wdrożyć przy pomocy firmy)
„Zrób to sam”
„Sprzedawca używanych samochodów”
„Ponieważ stary tak powiedział ( tak ma być nacisk grupy)
Źródła konfliktu w procesie wdrażania
Ograniczone zasady
Różnica w celach i zadaniach- MY ONI
Współzależność pracy
Różnice w poglądach szczególnie na jakość
Różnice w stylach zarządzania
Różnice w wieku, wykształceniu, kulturze
Błędy organizacyjne
IMPLEX jako przykład metody wdrożeń
Implex składa się z etapów. Każdy etap specjalizuje istotne czynności i rezultaty. Celem osiągnięcia kryteriów, na każdym etapie przeprowadza się wewnętrzne sprawdzenia zwane audytami. Raporty z postępu prac przekazywane są komitetowi sterującemu projektem.
Organizacja projektu
Komitet sterujący
Jest to organ zadaniowy powołany przez klienta składający się z :
Przewodniczącego( członka zarządu, V-ce przewodniczącego -przedstawiciele wykonawcy)
Kierownika projektu ze strony klienta, lidera projektu ze strony wykonawcy oraz ewentualnie niezależnego kierownika ( audytora jakości , kierownika pionów informatycznych)
Zadaniem komitetu sterującego jest operatywne kontrolowanie realizowanego projektu , ustalanie harmonogramu przebiegu , budżetu oraz zasobów użytych do realizacji projektu, podejmowanie decyzji dotyczących korygowania harmonogramu, budżetu użytych zasobów. Komitet odpowiada przed Zarządem za terminowe mieszczące się w budżecie , jakościowo zgodne z normami zakończenie projektu
Zespół wdrożeniowy
Kierownik projektu jest kierownikiem osoby odpowiedzialnej za powodzenie wdrożenia po stronie klienta. Podlegają mu osoby pełniące role właścicieli. Procesów gospodarczych. Osoby te w okresie realizacji Projektu sa odpowiedzialnymi za realizacje zatwierdzonych w projekcie wdrożeń procesów gospodarczych, a po ich, po ich wdrożeniu są głównym realizatorami aplikacji.
Zespół wdrożeniowy jest uzupełniony informatykami którzy w przyszłości będą administratorami aplikacji zaprojektowanego systemu.
Klient- najważniejszy
Pułapki wdrożenia - pierwsza pułapka
Najpoważniejszą pułapka jest toże wdrażanie odbywa się bez włąściwej analizy bieżących procesów gospodarczych i możliwości usprawniania
Pułapki wdrożenia-2 pułapka
Drugą powszechną pułapka jest sytuacja kiedy projekt zostaje przerwany z powodu nie zrealizowania etapu, którego rezultaty są niezbędne do kontynuacji prac. Unika się jej poprzez bliską współprace , jasno zdefiniowany zakres odpowiedzialności, aktywną prace komitetu sterującego
Pułapki wdrożenia -3 pułapka
Kolejną pułapką jest czas rozpoczęcia eksploatacji , który może być bardzo długi powoduje wysokie koszty u klienta, w związku z brakiem jasno określonych zadań , niedostatecznym szkoleniemoraz z błędami wynikającymi z niepoprawnych specyfikacji i braku decyzji.
Cykl IMPLEX- książka etap 1,2,3
Czynności zarządzania projektem
Czynności wdrożeniowe
Wdrożenie eksploatacja
Wdrożenie kończy się testem sprawdzającym wszystkie procesy oraz procedury w rzeczywistym środowisku operacyjnym przy wykorzystaniu rzeczywistych transakcji. Obejmuje to wszystkie typy transakcji i czynności wykonywane przez użytkowników końcowych. Rezultaty są dokumentowane w raportach. Przed podjęciem decyzji o uruchomieniu ocenia się przez wyniki testy oraz przeprowadzone korekty i dostosowania.( najlepiej zostawić kogoś kto tworzył system w firmie)
Baza danych i HD(?) jako podstawowe elementy systemów informacyjnych organizacji.
Baza danych jest to zestaw zbiorów utrzymanych w określony sposób przez użytkowników w procesach aktywizacji, zakładania i obsługi zapytań. Zbiory w bazie danych są dostępne za pośrednictwem nazw(identyfikatorów) dostosowanych przez użytkownika.
Baza danych jest to zbiór wystąpień różnych typów rekordów oraz opisów, powiązań między rekordami
System jako baza danych powinien spełnia następujące wymagania
Kontrolowana redundacja
Różnorodne korzystanie z bazy( różni ludzie mogą z niej korzystać)
Możliwości szybkiej pracy ( nie wiem co)
Łatwość rozwoju i reorganizacji
Dostępność i wydajność
Tajność
Zabezpieczenie przed zgubieniem, zniszczeniem, szybka odnowa po awarii
Fizyczna i logiczna niezależność danych.
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 8, 29.11.2004
Podstawowe korzyści użytkowania systemu informacyjnego i bazy danych:
duża szybkość wyszukiwania danych
możliwość uzyskania potrzebnych zestawów danych, często w bardzo różnych formatach
możliwość szybkiej reorganizacji i aktualizacji zasobów danych
obniżenie kosztów ponoszonych na eksploatacji sytemu przez zminimalizowanie redundacji (nadmiarowość)
Podstawowe pojęcia elementów bazy danych:
Dane elementarne tj. najmniejsza kombinacja znaków, które mają sens
Dane złożone tzw. segmenty, które są wystąpieniami zbioru danych elementarnych w ramach rekordu
Rekordy, które są wystąpieniami nazywanych zbiorów wymienionych obiektów informacyjnych; w rekordzie mieści się zapis operacji gospodarczych.
Set tj. kolekcje typów rekordów, kolekcja jest relacją (związkiem) co najmniej dwóch typów rekordów ( zawsze tylko jeden jest nadrzędny ), właściciel - owner, a drugi lub drugie członek - member
Obszary wystąpień rekordów i setów jednego lub więcej typów, obszar pozwala na podzielenie baz danych na subbazy dla efektywnego zapisywania , wyszukiwania i selekcji wystąpień rekordów i setów.
ABD - Administrator Bazy Danych
Etapy rozwoju systemów z bazami danych:
Etap 1 TRADYCYJNY
- poszczególne programy użytkowe posiadały niezależne dane, procedury i modele, które istniały obok siebie, systemy były mało elastyczne, spełniały rolę szybkiego liczydła
Etap 2 ROZWÓJ SPRZĘTU KOMPUTEROWEGO
- rozbudowa pamięci o dostępie bezpośrednim; powstanie systemów zarządzania danymi; oddzielenie danych od konkretnych programów umożliwiło korzystanie przez wielu użytkowników ze wspólnych zbiorów
Etap 3 OBECNY
- powstanie oprogramowania określonego jako System Zarządzania Bazą Danych
Etap 4
- przyszłościowe systemy ze zintegrowaną bazą danych, modeli i wiedzy
Etap 1 - systemy tradycyjne
„każdy sobie rzepkę skrobie”
|
||
Model 1 |
Procedura 1 |
DANE 1 |
Etap 2 - systemy z oprogramowaniem zarządzającym danymi
Program użytkowy 1 |
||
Model 1 |
Procedura 1 |
DANE 1 |
Etap 3 - wspólne systemy z Bazą Danych
|
||
Model 1 |
Procedura 1 |
DANE 1 |
Etap 4
|
||
Model 1 |
Procedura 1 |
DANE 1 |
O p r o g r a m o w a n i e z a r z ą d z a j ą c e
Modele danych w Bazie Danych:
Hierarchiczny
Sieciowy
Relacyjny
Obiektowy
(Access - program zarządzający Bazą Danych)
Ad. Hierarchiczny
Najstarszy stosowany model struktury danych w bazie danych. W tym modelu, każdy element zwany rekordem, może uczestniczyć w roli podrzędnej, w co najwyżej jednym powiązaniu rekordów, w roli nadrzędnej - w dowolnej liczbie takich powiązań. Strukturę hierarchiczną nazywamy również strukturą drzewiastą.
Ad. Sieciowy
Model danych wtedy możemy określić, że ma strukturę sieciową, jeżeli każdy rekord (dana) może jednocześnie uczestniczyć w wielu powiązaniach rekordów (danych). Rekord także może równocześnie i wielokrotnie wystąpić w roli nadrzędnej oraz roli podrzędnej. Powiązania realizowane są przez rekordy specjalne zwane łącznikami.
Ad. Relacyjny
Najbardziej popularna struktura. Podstawy teoretyczne i charakterystyka struktury relacyjnej modelu danych sformułował w latach 70. E. F. Codol (?). Relacje można określić w następujący sposób:
Relacja na zbiorach
,
, … ,
może być zdefiniowana jako podzbiór iloczynu kartezjańskiego
Ad. Obiektowy
Obiektowa baza danych stanowi kolekcje obiektów gdzie każdy obiekt reprezentuje między innymi: związek, obiekt - atrybut, łańcuch znaków, schemat bazy danych, słownik. Wszystkie obiekty wg. G. Vossen'a maja dwie podstawowe cechy:
pamięć
interface
Pamięć przechowuje stan obiektu, interface stanowi protokół składający się z zestawu komunikatów, na które obiekt odpowiada.
Są powrotem (nowoczesnym) do modeli sieciowych.
OPROGRAMOWANIE BAZY DANYCH
System zarządzania Bazą Danych to oprogramowanie, które pozwala użytkownikowi na korzystanie z zasobów danych zawartych w bazie danych wg określonych przez niego wymagań.
System Zarządzania Bazą Danych można podzielić wg następujących kryteriów:
struktury przestrzennej (lokalna , rozproszona, wiele baz danych)
struktury modelu danych (hierarchiczna)
hardware
Rozwój systemów z bazą danych - hurtownie danych (Data Werhouse)
„duża baza danych” technologiczny punkt widzenia
Gromadzi ona dane ze wszystkich systemów informacyjnych działających w organizacji. Jest źródłem informacji dal analizy całej działalności organizacji.
Głównymi użytkownikami hurtowni danych są kierownicy wszystkich szczebli zarządzania oraz analitycy i tzw. „pracownicy sektora wiedzy”.
Hurtownia Danych = HD
miejsce gdzie zebrano z całego przedsiębiorstwa dane i podzielono na części, oczyszczono, poklasyfikowano i połączono z innymi danymi, które są umieszczone na „półkach” czekając na swoich potencjalnych użytkowników
miejsce przeznaczone do zbierania standaryzacji i agregowania kopii danych transakcyjnych
narzędzia do dostarczania informacji dla użytkownika podejmującego decyzje lub informującego kierownictwo
Architektura hurtowni ( książka ?)
Podział danych na warstwy:
detaliczne
wstępnie przetworzone
mocno przetworzone
Baza Danych a Hurtownia Danych - analiza porównawcza
Bazy Danych:
służą do automatyzacji pracy, wspomagają np. obsługę klienta itp.
umożliwiają wydajne przetwarzanie dużej liczby operacji jednocześnie, przy czym każda operacja wymaga małej ilości danych
są ukierunkowane na wspieranie procesów gospodarczych zachodzących w dużej firmie
Hurtownie Danych
umożliwiają przekrojowe analizy dużych porcji danych
gromadzą dane ze wszystkich systemów działających w obrębie organizacji
muszą byś zaprojektowane ze szczególnym położeniem nacisku na strategię firmy
głównym użytkownikiem takiego systemu jest kadra zarządzająca, kierownicy średniego szczebla oraz analitycy
możliwość śledzenia najistotniejszych z punktu widzenia organizacji procesów gospodarczych
Przykładowe systemy z BD i HD
System transakcyjny
Bardzo powszechny stanowi około 70% systemów informacyjnych organizacji.
System wyszukiwania informacji i system informowania kierownictwa
- zakres działania bardzo szeroki
- ograniczeniami są: zawartość bardzo duża i stopień uprawnienia użytkownika do korzystania z systemu
System monitoringu
- polega na jak najszybszym powiadomieniu kierownictwa o zagrożeniach i zmuszeniu go do interwencji zanim nastąpią straty
System planowania zasobów gospodarczych
- zawiera sprawdzone sposoby i algorytmy umożliwiające analizę procesów gospodarczych
Architektura prostego systemu transakcyjnego
Zastosowanie systemu transakcyjnego:
Jest bardzo powszechny
Bardziej złożone systemy transakcyjne posługują się sieciami danych i rozproszonymi bazami danych
Powszechnie w rachunkowości, gospodarce materiałami i ewidencji różnego typu
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 8, 29.11.2004
SYSTEMY INFORMATYCZNE BIZNESU (zarządzania) (ISZ)
Typologia
Architektura
Zastosowania
Jest to zbiór systemów informatycznych o różnym stopniu złożoności i różnych wyspecjalizowanych celach, które realizują obsługiwane potrzeby informacyjne związane z wykonywaniem funkcji zarządzania.
Kryteria wyodrębniania poszczególnych ISZ:
kryterium wspomagania funkcji zarządzania
systemy transakcyjne (ST)
systemy informowania kierownictwa (SIK) oraz systemy wyszukiwania informacji (SWI)
systemy wspomagania decyzji (SWD)
systemy ekspertowe (SE)
*) SWD i SE = systemy doradcze
systemy wspomagania naczelnego kierownictwa
systemy informatyzacji biura
systemy kompleksowe typu MRP II / ERP
kryteria zasięgu przestrzennego
lokalne - obiektowe (LAN)
ponad obiektowe (UW)
ogólnokrajowe (system dla ZUS, BGŻ)
branżowe (systemy dla branży paliw)
globalne (system dla CitiBank)
kryterium (typologia) z punktu widzenia procesu
systemy opisujące procesy - określone tradycyjnie jako systemy transakcyjne
SMOK (system monitorowania kierownictwa), systemy monitorujące przebieg procesu, czyli SIK i SWI
Systemy doradcze, które wspomagają procesy decyzyjne, czyli SWD i SE
Systemy wspomagające jednostkowe procesy, czyli systemy pracy biurowej, CRM, dla logistyki
ARCHITEKTURA PROSTEGO SYSTEMU INFORMACYJNEGO
SYSTEM TRANSAKCYJNY (transaction-oriented system)
Jest to system służący do wspomagania dokonywanych transakcji poprzez przetwarzanie danych z nimi związanych.
Termin ST jest stosowany zasadniczo do dużych SI obejmujących m.in. takie elementy jak system operacyjny, obsługa sieci, narzędzia do tworzenia i zarządzania aplikacjami, a także BD (bazę danych) i HD (hurtownie danych).
CHARAKTERYSTYKA ST
zasoby informacyjne
modele i procesy
proste, bazujące na 4 podstawowych działaniach (*,/,+,-)
środki techniczne
komputery o dużych pamięciach
oprogramowanie zorientowane problemowo
systemy zarządzania BD
języki pozwalające na przetwarzanie danych ekonomicznych
(COL - common business language)
FUNKCJE ST
ewidencyjno-sprawozdawcza
analityczno-ekonomiczna (rachunkowość, finanse, gospodarka kadrowa, logistyka)
wspomagająca decyzje poprzez dostarczanie użytkownikom danych
Przykłady zastosowania ST (Systemy tego typu obsługują takie transakcje jak:)
rozliczanie na kontach w banku
rezerwacje miejsc w hotelu, samolocie,…
wydawanie towarów z magazynów
zakupy w supermarkecie
zakupy w sklepach internetowych
aukcje
systemy w ZUS
Zastosowanie
EFEKTY
SI przetwarzają rozmaite dane w organizacji. Dostarczają w ten sposób najważniejsze informacje osobom zarządzającym firmą. Na podstawie tych informacji możliwe jest podejmowanie decyzji zarówno strategicznych jak i operacyjnych.
70% wszystkich stosowanych SI stanowią ST, które badają przepływ towarów i środków pieniężnych.
SWI i SIK MIS (executive)
Jest to oparty na TI system gromadzenia I przetwarzania informacji używany przez kierowników i personel w bezpośrednim wspieraniu działań kierowniczych i podejmowaniu decyzji.
Pożądane cechy systemu:
niezawodność funkcjonowania
możliwość zbierania i magazynowania danych
możliwość przetwarzania danych na przydatne do procesu podejmowania decyzji
dostarczanie informacji w odpowiedniej formie i na czas
dostarczanie właściwych informacji odpowiednim odbiorcom
łatwość dostępu do informacji
zabezpieczenia przed niepowołanyn dostępem do informacji
SIK, a SWI
Budowa SWI i SIK jest taka sama, natomiast różnica polega na tym, że system zaspokaja inne potrzeby użytkownika.
W SWI użytkownik nie musi spełniać funkcji kierowniczych może to być student.
Np. Pytanie
Przedstaw podstawowe różnice pomiędzy ST i SWI. Różnią się interfejsem. (SWI - szybki interfejs, przykład z któregoś wykładu o przewijaczu taśmowym, długi czas oczekiwania na odpowiedź)
SWD (DSS)
Stanowią klasę systemów informacyjnych zorientowanych na wspomaganie procesu decyzyjnego odnoszonego do problemów decyzyjnych.
SWD wyszukuje i przetwarza informacje potrzebne do podejmowania konkretnych decyzji.
SWD powinien:
być w stanie reagować na szybko zachodzące zmiany w procesie/ potrzebach decyzyjnym
wspomagać rozwiązywanie problemów niezestrukturalizowanych lub częściowo zestrukturalizowanych (można wspomagać modele klasy deterministycznej, stochastycznej)
wspierać i podnosić skuteczność i sprawność procesów decyzyjnych
Cechy SWD:
usprawnienie osądu osoby na temat istoty problemu decyzyjnego (na wszystkich poziomach zarządzania: operacyjnym, strategicznym, taktycznym)
dla różnych problemów zarządzania
może być odnoszony zarówno do poszczególnych stanowisk jak i do grup
wspomaga zarówno pojedyncze decyzje i całe sekwencje
dostosowuje się do indywidualnych zmiennych poglądów, życzeń osób decydujących
(WADA) budowany na podobnych algorytmach (realizacja kuli śniegu)
SWD
Powinien być budowany w formie przyjaznej dla użytkownika
Wykorzystuje różne modele formalne
może być odnoszony do problematyki konkretnego fragmentu działalności systemów gospodarczych
może dostosowywać się do zmiennych uwarunkowań narzuconych przez decydenta
OGÓLNA POSTAĆ SWD
*baza wiedzy (zbiór modeli statystycznych i ekonomicznych, zbiór faktów i regół)
*maszyna turinga
Klasyczny model SWD można rozbudować w 5 kierunkach:
Porada ekspercka w specyficznym obszarze problemów
wspomaganie wniosków eksperta
inteligentne wspomaganie analizy decyzji
pomoc przy formułowaniu pytań
inteligentne wspomaganie procesu budowy modelu
SWD czy SE
prognoza - połączenie SWD z SE
proponowane nazwy - SE-SWD, SWDK, InteligentnySWK
cel - rozszerzenie skuteczności SWD, wykorzystanie SWD do rozwiązywania złożonych problemów
*SWD ma zastosowanie w różnych obszarach np. analizie finansowej
SE
Paradygmat SE pochodzi z wiedzy jaką one posiadają, a nie z formalizmów i schematów wnioskowania, jakie stosuje.
Wiedza ekspercka jest kluczem do systemu, podczas gdy reprezentacja wiedzy i schematów wnioskowania dostarczają mechanizmów do jej użycia.
Dlaczego powstały SE?
Większość trudnych, a interesujących problemów wychodząc ze złożonych środowisk fizycznych czy społecznych NIE POSIADA PROSTYCH ROZWIĄZAŃ ALGORYTMICZNYCH.
Eksperci osiągają dobre efekty dzięki wiedzy specjalistycznej.
Potrzeba posiadania wiedzy w złożonym świecie.
Pojęcie SE
SE można zdefiniować jako program komputerowy używający wiedzy i procedur wnioskowania do rozwiązywania problemów o skali trudności na poziomie profesjonalisty w danej specjalistycznej dziedzinie.
Architektura SE (baza wiedzy = klasa SWD)
Funkcje SE
Wprowadza konkluzje
Wyjaśnia swoje rozumowanie
Konkluzja może być diagnozą lub zleceniem dla pewnej sytuacji decyzyjnej
Zadaje pytania
…
Typologia rodzajów zadań akie można rozwiązać SE (dwie postacie Stell - opakowanie system, SE z bazą wiedzy)
*system ekspertowy GURU
Interpretacja - opis sytuacji na podstawie danych
Przewidywanie - konsekwencje danej sytuacji
Diagnoza - ocenia niesprawność na podstawie obserwacji
Zlecenie - zaleca środki naprawcze
Projekt - dobiera cel, uwzględniając ograniczenia
Monitoring - porównuje dane obserwowane z oczekiwanymi
Sterowanie - diagnozuje, opisuje, doradza pewne zachowania
Uczenie - zarządza zachowaniem się systemu
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 10, 13.12.2004
Dlaczego powstały Systemy Ekspertowe
Większość trudnych, a interesujących problemów wywodząc się ze złożonych środowisk fizycznych czy społecznych, nie posiada prostych rozwiązań algorytmicznych.
Eksperci osiągają dobre efekty dzięki swej wiedzy w specyficznej dziedzinie.
Istnieje potrzeba posiadania wiedzy w coraz bardziej złożonym świecie.
Pojęcie SE
System ekspertowy można zdefiniować jako program komputerowy używający wiedzy i procedur wnioskowania do rozwiązywania problemów o skali trudności na poziomie profesjonalisty w danej specyficznej dziedzinie.
Architektura SE
Funkcje SE
Wprowadza konkluzję
Wyjaśnia swoje rozumowanie.
Konkluzja może być diagnozą lub zaleceniem dla pewnej sytuacji decyzyjnej.
Uzyskania wyjaśnień eksperta w jaki sposób pewna specyficzna konkluzja została osiągnięta lub dlaczego zadaje on pewne pytania.
Typologia rodzajów zadań, jakie może rozwiązywać SE.
Interpretacja - Opisuje sytuację na podstawie danych.
Przewidywanie- Przewiduje prawdopodobne konsekwencje danej sytuacji.
Diagnoza- Ocenia niesprawność na podstawie obserwacji.
Zalecenie- Zaleca środki naprawcze.
Projekt- Dobiera elementy uwzględniając ograniczenia.
Monitoring- Porównuje dane obserwowane z danymi oczekiwanymi.
Sterowanie- Zarządza zachowaniem się systemu.
Uczenie- Diagnozuje, opisuje i doradza pewne zachowania.
Reguły wnioskowania w SE
Wnioskowanie do przodu można wyrazić następująco:
Fakty- reguły wnioskowania- cel
Np. kupuje akcje PKO BP i teraz przewiduję ile zarobię.
Wnioskowanie do tyłu można wyrazić następująco:
Cel- reguły wnioskowania- fakty
Np. Chciałabym mieć za 3-mce 10 tys. zł; patrzę co mogę zrobić teraz żeby uzyskać te 10 tys. w przyszłości.
Narzędzia do implementacji SE
Języki programowania takie jak języki algorytmiczne Pascal i C++, funkcyjne języki programowania takie jak LISP i języki programowania w logice np. PROLOG.
Szkieletowe SE takie jak PS-Shell. System MYCIN- opracowany w San Francisco dla identyfikacji/diagnozy chorób krwi- jakie należy przeprowadzić badania, żeby mieć w 99% diagnozę choroby.
SE może być stworzony tam, gdzie:
Zadanie wymaga bardziej rozumowania symbolicznego niż obliczeń numerycznych.
Używane jest przeszukiwanie heurystyczne niż procedury algorytmiczne.
Wiedza specyficzna dla danej dziedziny dominuje nad wiedzą ogólną.
Problem musi mieć dobrze zdefiniowane rozwiązania.
Logika wnioskowania jest z góry określona.
Zadanie musi być o możliwych do ogarnięcia rozmiarach, lecz złożone na tyle, aby opłacało się stosować SE.
Systemy Planowania Zasobów Gospodarczych Jako przykład Systemów Kompleksowych.
MRP II (Manufacturing Resource Planning)
ERP I/II (Enterprise Resource Planning)
Cele i funkcje systemów MRP i ERP
System MRP II jest systemem, który stanowi połączenie ST i SWD o pętlę sprzężenia zwrotnego oraz rozszerzenia zakresu systemu o planowaniu takich zasobów jak: ludzie, maszyny, środki finansowe.
Rozwinięciem MRP II jest system ERP (Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa).
Systemy komercyjne- ERP i MRP
R/3 firmy SAP
TRYTON firmy BAAN
MOVEX firmy Intentia AB
System 21 firmy JBA
CAS i MANMAN/X ( obecnie bardziej znany pod nazwą MK). Obie firmy Computer Associates.
System MRP II pomaga w rozwiązywaniu tzw. Uniwersalnego równania produkcji.
Co mamy wyprodukować, (jakie wyroby, i w jakim terminie) aby wyznaczony popyt został zaspokojony?
Czym musimy dysponować i w jakim czasie, (zdolności produkcyjne) aby ją wykonać?
Co z tego, co posiadamy potrzebujemy obecnie (jakimi dysponujemy zdolnościami produkcyjnymi w kolejnych okresach, jakie mamy zapasy w toku, półfabrykatów, surowców.)?
Co musimy jeszcze kupić, (usługi i surowce) aby wykonać tę produkcję?
Metody komplementarne oraz pochodne.
Metoda ścieżki krytycznej CPM (Critical Path Metod)
Dostawy Just-in Time . JIT i Kanban ( dokładnie na czas)
Technologia optymalizacji produkcji OPT (Optimized Production Timetable) - tzw. Koncepcja wąskich gardeł.
Planowanie zasobów dystrybucji DRP (Distribution Resource Planning).
TQM - Total Quality Management
Workflow- technika przekazywania informacji o pracy.
ERP- Planowanie Zasobów na Potrzeby Przedsięwzięć.
ERP jest systemem obejmującym całość procesów produkcji i dystrybucji, który integruje różne obszary działania przedsiębiorstwa, usprawnia przepływ krytycznych dla jego funkcjonowania informacji i pozwala błyskawicznie odpowiadać na zmiany popytu. Informacje te są uaktualniane w czasie rzeczywistym i dostępne w momencie podejmowania decyzji.
Obszary funkcjonowania ERP
Obsługa klientów- baza danych o klientach, przetwarzanie zamówień, obsługa zamówień, transfer dokumentów (EDI).
Produkcja- obsługa magazynu, obliczanie kosztów produkcji, zakupy surowców i materiałów, ustalanie terminarza produkcji, zarządzanie zmianami produktów, kontrola procesu produkcji.
Finanse- prowadzenie księgowości, kontrola przepływu dokumentów księgowych, raporty finansowe.
Ewolucja systemu ERP
Cechy odróżniające ERP od systemu MRP II (KOLOS!!!!!!!!!!!!!!)
Procedury, które wspierają działalność finansową przedsiębiorstwa.
Konsekwencją jest planowanie, sterowanie oraz kontrola procesu produkcyjnego, nie tylko przez wskaźniki ilościowe, ale i wartościowe.
Zawiera w sobie wspomaganie dodatkowych funkcji jak: kontakty z dostawcami i klientami, jak również zarządzanie serwisem.
System ERP II
Powiązanie z Internetem i otwarcie na otoczenie nie tylko poprzez eksport/import danych, lecz prawdziwą wymianę danych on-line za pośrednictwem języka programowania (XML).
Zamówienie zakupu w jednym systemie będzie się automatycznie pojawiać jako zamówienie sprzedaży w systemie dostawcy. Zmiana technologii wpływa na funkcjonalność rozwiązania oraz na możliwość tworzenia nowych rozwiązań z modułów systemów różnych organizacji.
Np.Transputery- takie komputery tworzone z klocków-każdy klocek jest małym komputerem, możemy je połączyć i stworzyć większy system.
System ERP II- Możliwości
Pozwalają na dostęp, który nie jest bezpośrednio przypisany do określonego stanowiska pracy. Dostęp do koniecznych danych z dowolnego miejsca. Pracownik przypisany do zadania, a nie do stanowiska pracy.
Internet jako sposób przekazania danych wewnątrz firmy; pozwala na obniżenie kosztów transmisji danych i dostęp do procesów biznesowych.
Sieć globalna służy do bieżącego monitorowania rynku i ciągłej komunikacji z kontrahentami.
Ewolucji rozwiązań informatycznych w systemy klasy SRM ( Supplier Relationship Management), czyli zarządzania kontaktami z dostawcami.
Przykład architektury systemu ERP II
Zarządzanie relacjami z klientem (CRM)
Zarządzanie łańcuchem dostaw (SCM)
Zarządzanie cyklem życia produktu (PLM)
Hurtownie danych (BW)
Strategiczne zarządzanie firmą (SEM)
Systemy ERP II- Cechy
Orientacja na integrację i to zarówno wewnętrzną jak i zewnętrzną.
Wykorzystywane są najnowsze rozwiązania technologii informatycznej jak min. Wielowymiarowe analizy danych w hurtowniach danych.
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 1, 4.10.2004
EKONOMICZNE I SPOŁECZNE ASPEKTY SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH ZARZĄDZANIA (SIZ)
EFEKTY I BARIERY ZASTOSOWAŃ SIZ
Dla oceny opłacalności zastosowań informatyki w zarządzaniu należy zastosować rachunek ekonomiczny ( analiza relacji między nakładami a efektami). Zastosowanie informatyki jest bowiem takim samym kierunkiem rozwoju organizacji jak inne formy postępu technicznego, czy też organizacyjnego. Rachunek, który pełni rolę doradcy ekonomicznego powinien być wsparty innymi metodami oceny.
Zadania oceny.
Wartość systemów informatycznych powinna być mierzona przewidywaną przewagą nad konkurencją i odzwierciedlana w bieżącej efektywności firmy.
Czynniki wpływające na ocenę systemu informatycznego:
Wartość informacji,
System zarządzania,
Sprawność powiązań z otoczeniem,
Użytkownicy - ich preferencje i relacje,
Metoda obliczania,
Możliwości kadrowo - finansowe użytkownika.
Problemy:
Określenia, jaka część efektów i nakładów jest bezpośrednio związana z komputeryzacją, a jaka wynika z innej działalności, którą możemy określić ogólnym mianem postępu organizacyjno - technicznego.
Szacunku samego efektu, który związany jest z takimi trudno mierzalnymi wielkościami, jak wartość informacji, czy też szacunek efektów związanych ze skróceniem czasu jej pozyskiwania.
Efekty:
Efekt globalny składa się z cząstkowych efektów uzyskanych w wyniku jednostkowych działań. Jednak całkowity efekt nie jest algebraiczną sumą efektów jednostkowych. Wynika to z faktu interakcji jednostkowych działań.
Efekt sprzężony, jest to taki efekt, że jedno działanie wzmaga efekt innego z nim związanego. Biorąc pod uwagę miejsce powstania efektów, możemy je podzielić na efekty występujące w samej organizacji lub w jej otoczeniu.
Efekt ilościowy jest to efekt, który można określić w obiektywnych jednostkach wartościowych, ale nie zawsze jest to konieczne.
Efekt jakościowy to efekt, który przy obecnej znajomości stanu wiedzy, możemy opisać. Następnie stosując różnorodne techniki, powodujemy jego bardziej precyzyjne oszacowanie.
Przekłady efektów SIZ:
Redukcja kosztów
Skrócenie czasu obsługi klientów
Wzrost zysków
Powstanie nowych możliwości działań
Umożliwienie stosowania nowych metod i technik zarządzaia
Optymalizacja dostaw, zapisów, zapasów
Umożliwienie analizy preferencji konsumentów.
Bariery zastosowań SIZ:
Bezwzględne, których w praktyce nie można przezwyciężyć
Względne, ale takie, które przy określonym wysiłku możemy przezwyciężyć
Pozorne, tj. takie, które sprawiają wrażenie istotnych, ale przy bliższej analizie okazuje się, że usunięcie ich wymaga niewielkiego wysiłku.
Bariery komputeryzacji
Techniczne
Ekonomiczne
Organizacyjne
Socjo- psychologiczne - współczynnik oporu wobec zmian
Problemy etyczne
Etyka w zarządzaniu BIS zajmuje się normami zachowań w kontekście ich zastosowań.
Problem, czy działania nieetyczne są specyficzne dla organizacji stosujących BIS, czy też mają charakter uniwersalny.
Metody oceny:
Analiza kosztów i efektów ARS
Modele symulacyjne - „ Co by było gdyby....?”
Strategiczna karta wyników ( finanse- klienci - procesy wewnętrzne - rozwój)
Drzewo decyzji
Oceny społeczne.
DZIEDZINA BIZNESU |
|
DZIEDZINA INFORMATYKI |
|
||
WARTOŚĆ
|
USŁUGI TWORZĄCE WARTOŚĆ W BIZNESIE |
KOSZTY
|
|
||
OPŁATY
|
ODZYSKANIE KOSZTÓW NA USŁUGI TECHNICZNE
|
WPŁYWY |
|
||
WARTOŚĆ NETTO WYTWORZONA |
|
POPARCIE NETTO UZYSKANE |
|
||
WYKONALNOŚĆ BIZNESU I UZASADNIENIE PROJEKTU INFORMATYCZNEGO |
|
TECHNICZNA ŻYWOTNOŚĆ PROJEKTU I EKONOMICZNA WYKONALNOŚĆ PROJEKTU |
|
|
|
Jeżeli mamy informatykę i w niej przetwarzamy, to mamy koszty. Po to biznes płaci, by mieć wartość, musi ponowić opłaty, aby informatyka miała wpływy i się rozwijała.
Podstawowe problemy decyzyjne:
Czy wybrany kierunek informatyzacji organizacji będzie opłacalny - koszty, koszty utraconych możliwości, współczynnik efektywności bezwzględnej.
Jaki wariant informatyzacji wybrać, współczynnik efektywności względnej.
Jaka będzie skuteczność i efektywność?
Relacje zachodzące między jednostkowymi kierunkami informatyzacji:
Implikacja- informatyzując jeden dział, musimy zinformatyzować działy powiązane.
Spójność - zakup komputerów razem z oprogramowaniem.
Wykluczające - zakup Systemu Zarządzania Bazą Danych u jednego producenta, wyklucza zakup u innego.
Analiza symulacyjna
Zastosowanie badań operacyjnych i specjalistycznych pakietów typu Gpss
Analiza monitoringu programowego - „Co by było gdyby...?”
Drzewo decyzji dla oceny Systemów Inf. - drzewo celów PATTER
Zastosowanie informatyki w zarządzaniu jest procesem wieloszczeblowym. Można je przedstawić za pomocą drzewa decyzyjnego. Węzły tego drzewa przedstawiają punkty decyzyjne. Można je również traktować w ten sposób, że węzeł poziomu „n-1” jest celem podrzędnym wobec węzła poziomu „n”.
Poziomy ( stopnie) decyzji:
Czy wdrażać SIZ?
W jakim zakresie wdrażać SIZ?
W jaki sposób realizować postawione zadanie? Samemu czy za pomocą outsorsingu?
Jaki sprzęt i oprogramowanie powinno zostać użyte?
Na jakich wrunkach i w jakiej konfiguracji?
Procedura podejmowania decyzji wdrażania systemów informatycznych i miejsce w niej oceny ekonomicznej:
Określenie kluczowych obszarów działania przedsiębiorstwa.
Określenie tych czynników, które ograniczają realizację celów
Analiza szans i zagrożeń związanych z informatyzacją.
Analiza kosztów i zysków.
Przygotowanie obiektu.
Szkolenie.
Prawne problemy Systemów Informatycznych:
Zjawisko kryminologiczne obejmujące zachowania przestępcze związane z elektronicznym przetwarzaniem danych, godzące bezpośrednio w przetwarzaną informację, jej nośniki i obieg w komputerze orz w całym systemie połączeń komputerowych, a także w sam sprzęt komputerowy oraz prawa do programu komputerowego.
Typologia przestępstw komputerowych wg. Interpolu
Naruszenie praw dostępu do zasobów, w tym: hackingu i przechwytywania danych.
Modyfikacja zasobów informatycznych - wirusy, robaki, konie trojańskie.
Oszustwa komputerowe, takie jak: bankomatowe, oszustwa w systemach sprzedaży.
Przechowywanie zabronione prawem zbiorów.
Przestępstwa w sieci Internetu.
Powielanie danych.
Sabotaż sprzętu.
Pytanie na „O”: Jak się kupuje akcje?
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 12, 03.01.2004
Film - brak wykładu.
Systemy informatyczne biznesu, wykład nr 13, 10.01.2004
Kierunki i tendencje zastosowania TI we współczesnym zarządzaniu. (decyzje, szanse, trendy)
Polska w drodze do globalnego społeczeństwa informacyjnego.
Pierwsza transformacja (1989) - demokratyzacja i urynkowienie - procesy przygotowawcze do integracji z UE
Druga transformacja - Globalne Społeczeństwo Informacyjne i Gospodarka Elektroniczna - system edukacji
Hipoteza
Dla przyspieszenia procesu globalizacji i czerpania związanych z nią profitów należy w Polsce wykorzystać możliwości jakie daje współczesna TI. Właśnie ona jest podstawą budowy infrastruktury informacyjnej funkcjonowania rynku światowego, a w tym i rynku europejskiego.
Plan, czyli przygotowanie polskiej gospodarki do konkurencyjności na rynku globalnym.
infrastruktura zarządzania - analiza ilościowa
postęp w zakresie zastosowań nowych generacji TI
gospodarka elektroniczna
nowe formy organizacyjne
nowe metody zarządzania
społeczeństwo informacyjne
efekty i zagrożenia
Wydatki w wybranych krajach Europy w 2003 w milionach Euro
Kraj |
IT |
PKB (%) |
Belgia |
7994 |
3,07 |
Dania |
6472 |
3,87 |
Niemcy |
64855 |
3,4 |
Grecja |
1852 |
1,36 |
Hiszpania |
11808 |
1,91 |
Polska |
4596 |
2,8 |
Czechy |
2824 |
4,2 |
Węgry |
2104 |
3,24 |
Postęp w zakresie zastosowań nowych generacji IT
systemy transakcyjne
systemy wyszukiwania informacji oraz systemy informowania kierownictwa
systemy doradztwa, a w tym system wspomagania decyzji
Gospodarka elektroniczna
informacja cyfrowa - cechy (transformowalność, transmitowalność, replikowalność, niezniszczalność)
produkty cyfrowe - rodzaje (dokumenty, pieniądze, utwory autorskie, oprogramowanie)
gospodarka elektroniczna (B2B, B2C, C2C, A2A, A2B, A2C wewnątrz: A (administracja), B (biznes), C (konsumpcja), dla wyjaśnienia B2B oznacza `business to business', czyli powiązania między biznesami)
Cechy transakcji na elektronicznym rynku
duża szybkość zawierania transakcji
szeroki zakres działania
wysoki stopień elastyczności, który charakteryzuje się szybkim dostosowaniem się do zmieniających się warunków otoczenia
brak uprzedzeń religijnych, kulturowych i innych między uczestnikami realizowanych transakcji
Siły działające w elektronicznym handlu
chęć pozyskania dodatkowego zysku, wynikającego z tego, że można zrealizować dodatkowe zadania, których przy tradycyjnej infrastrukturze nie można było wykonać.
Obawa, że na skutek nieetycznego zachowania się któregoś z ogniw tworzących łańcuch transakcyjny nastąpi zmniejszenie spodziewanego efektu, a w krańcowych przypadkach zamiast zysku zostaną poniesione straty.
Wirtualizacja jako nowa forma organizacyjna
Wirtualna organizacja - organizacja, która jest tworzona na zasadzie dobrowolności, a jej uczestnicy wchodzą ze sobą w różnego typu związki dla realizacji wspólnego celu. Czas trwania związku ustalany jest przez każdego z uczestników, którzy tworzą organizację. Decyzje o jej likwidacji może podjąć ten z uczestników, który pierwszy uzna, że istnienie tego związku jest dla niego niekorzystne i pierwszy z niej występuje. Organizacja wirtualna działa w tzw. cyberprzestrzeni, a jej funkcjonowanie wymaga GIT (to jest chyba Globalnej IT).
Formy wirtualizacji 1
Rozszerzenie funkcji działalności przedsiębiorstwa, czyli pionowy rozwój organizacji. Dzieje się to, kiedy przedsiębiorstwo pragnie być bliżej klienta, a nie ma odpowiednich zasobów lub też rachunek ekonomiczny wskazuje, że tworzenie tradycyjnego oddziału jest nieopłacalne. Przedsiębiorstwo w tym celu tworzy wirtualne oddziały lub kioski.
Formy wirtualizacji 2
Tworzenie organizacji wirtualnej, czyli rozwój poziomów. Taki rozwój dokonuje się poprzez `pączkowanie' organizacji, którym jest przyłączanie dzięki TI do danego przedsiębiorstwa innych organizacji.
Formy wirtualizacji 3
Specjalistyczne struktury tworzone po to, aby szkolić i doskonalić przyszłych i obecnych pracowników. Fizycznie jest to komputer lub sieć komputerów wyposażonych w specjalistyczne oprogramowanie. Ta forma wirtualizacji stosowana jest do podwyższenia kwalifikacji personelu zarówno przez S&M jak i duże przedsiębiorstwa.
Nowe metody i techniki zarządzania
outsourcing
zarządzanie wiedzą
reengineering
just in time
modele sieciowe
symulacje komputerowe
tu powinny być dwie następne folie, ale ich nie będzie, bo powinny być wcześniej, tzn. Kisielnicki pokazał slajdy o zarządząniu wiedzą i reengineeringu, które były na wcześniejszych wykładach. Zarządzanie wiedzą to był slajd o 2 warunkach jakie musi spełnić organizacja, a z reengineeringu były dwa jakieś cytaty.
Obywatele globalnego społeczeństwa inforamcyjnego
obywatel informujący się
obywatel komunikujący się
obywatel uczący się
obywatel tworzący
narzędzia edukacyjne globalnego społeczeństwa informacyjnego
E-learning
podstawy e-learningu
środowisko i technologia: sieci, dyski
uczenie samodzielne - rozwiązanie asynchroniczne
uczenie przez nauczyciela - rozwiązania synchroniczne
uczenie zintegrowane i hybrydowe
Efekty E-learnigu
nauka w dowolnym miejscu, czasie, intensywności
indywidualizacja nauczania
aktualność szkoleń
just in time
obniżka kosztów nauczania
wyrównanie poziomu i dostęp do unikatowych źródeł
Bariery E-learningu
techniczne - konieczność dostępu do IT
specjalistyczne oprogramowanie
czas i koszty oprocentowania materiałów
bariery psychologiczne
konieczność posiadania odpowiedniej kadry dla przygotowania i prowadzenia nauczania
Efekty i zagrożenia
szansa na globalnym i lokalnym rynku
ekonomiczne
techniczne
prawne
społeczno-psychologiczne
cyber-terroryzm
Systemy informatyczne biznesu, Wydział Zarządzania UW, rok akademicki 2004/2005
54
Organizacja (czy układ scentralizowany, czy zdecentralizowany - potrzeba różnych systemów informacyjnych)
System Informacyjny (potrzeby aby podjąć decyzję)
Informacyjna Technologia (faks, długopis, komputer)
Management (zarządzanie) (operacyjny, taktyczny, strategiczny)
Decyzje Biznesowe
C
B
A
B*
A*
B'
A'
Stan obecny
Stan idealny
Koszty stanu obecnego
DRUKARNIA
BRAKUJE
KSIĄŻKA
PISZE
AUTOR
KLIENCI
KLIENCI
POBRANIE NALEŻNOŚCI
FAKTURY
ZAMÓWIENIA
NIE
TAK
CZY JEST?
zamówienia
księgowość
magazyn
Good Year
Zapłata za opony
Baza danych
zamówienia
księgowość
magazyn
Good Year
KOMITET
STERUJĄCY
INTENTIA
nadzorujący projekt
AUDYT JAKOŚCIOWY
LIDER PROJEKTU
KIEROWNIK JAKOŚCIOWY KLIENTA
KIEROWNIK
PROJEKTU
Właściciel procesu
Właściciel procesu
Właściciel procesu
KLIENT SPONSOR
PROJEKTU
Kierownik działu informatycznego
Program użytkowy N |
||
Model N |
Procedura N |
DANE N |
…….
Program użytkowy 1 |
||
Model N |
Procedura N |
DANE N |
Program użytkowy 1 |
||
Model 2 |
Procedura 2 |
DANE 2 |
S Z D
Dane 1
Dane 2
Dane N
Program użytkowy 1 |
||
Model N |
Procedura N |
DANE N |
Program użytkowy 1 |
||
Model 2 |
Procedura 2 |
DANE 2 |
S Z D
Baza Danych
Program użytkowy 1 |
||
Model N |
Procedura N |
DANE N |
Program użytkowy 1 |
||
Model 2 |
Procedura 2 |
DANE 2 |
Systemy Zarządzania Bazą Danych
Systemy Zarządzania Bazą Danych
Systemy Zarządzania Bazą Danych
Zintegrowana Baza Danych Modeli Wiedzy
Baza Danych
WYJŚCIE
SK
WEJŚCIE
WEJŚCIE
SYSTEM
KOMPUTEROWYWY
WYJŚCIE
BAZA
DANYCH
wprowadzenie
kodu
obliczenie
należności
rachunek dla
klienta
raport dotyczący wpływów finansowych
dane wewnętrzne
dane zewnętrzne
powiązanie sieciowe
zarządzanie danymi
zarządzanie modelami
zarządzanie wiedzą
interfejs użytkownika
UŻYTKOWNIK
wejście
System komputerowy
wyjście
Baza danych
Baza wiedzy
Baza modeli
Wejście
System Komputerowy
Wyjście
Baza Danych
Baza Modeli
Baza Wiedzy
Złożoność systemu
czas
Systemy sterowania zapasami
System MRP
System MRP II
System MRP III (MRP II +)
System ERP