216§1Okr. Spos gromadzenia i wydatkowania śr fin na cele publ§2nabywanie,zbywanie,obciążani
nieruch,udziałów lub akcji oraz emisja papier wart przez SP,NBP/inne państ os pr§3monopole§4i5
okr war i form korzystania z kredytu publ oraz udzielania gwarancji i poręczeń przez państwo;227
NBP;217stanowienie podatków i innych ciężarów publI.1Zasada zapewnienia ochrony interesów fin pań;2Z zagwar podst dla funkcjonow i działalności j.s.t(163domniem wł s.t dla wyk zad pub 165os pr pr włas i inne pr maj,167 udział w doch publ168 ustalanie stawek)3Z zapew wyłącznej regulacji ustawowej dla najistotniejszych spraw z zakresu fin pub;4Z zagw ochrony podstawowych praw i interesów finan i majątkowych obywateli RP;Jedność merytor zal:elastycz
fin, możliwość całościowego podsum i oceny stanu gosp fin;Wad:brak realizacji niektórych celów
z powodu braku śr fin;mniejsza przejrzystośćZasady dok wydaktó publ art 44 ust 2,3 J.s.f.p dok wyd zgodnie z przep dot poszczeg wyd, w spos celowy i oszczędny, z zach zas:uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,optymalnie dobierając metody i śr służacym osiągnięciu założ celów, w sposób umożliwiający terminową realizacje zadań, w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
DOCH podat: pod pośr(VAT,akcyz,od gier)PIT,CIT tonażowy/niepod:dywidendy,wpłaty z zysk zNBP,cło,opłaty,grzywny,odsetki i inne doch niepod,wpłaty j.s.t.Dochody budżetów j.s.t :własne
(podatki/opłaty-skarbowa lokalna eksploatacyjna,prolongacyjna/doch o char maj-kapit-5%z doch uzyskiwanych na rzecz bud pań w związku z realizacja zadań z zakresu admin rządowej,doch uzyskiwane przez samorządowe jednostki budżetowe;subwencjebezwrotne, nieodpłatne,obiektyw określona,bezwarunkowa,ogólna,określona %,dla JST;dotacje:bezzwrotne,nieodpłatne,celowe, uwarunkowane,uznaniowe,określone kwotowo, na rzecz JST i innych podm,też spoza s.f.pŹródła
pokrycia def bud pań:*ze sprzedaży skarbowych pap wartoś na rynku krajowym i zagranicz* z kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych* z pożyczek* z prywaty majątku SP* z kwot pochodzących ze spłat udzielonych kredytów i pożyczek* z nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych,* z nadwyżki budżetu środków europejskich,* z innych operacji finansowych.
P:publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz SP, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.C:-świadczenie pieniężne -uiszczane na rzecz związku publicznopr-zasilają budż pań oraz budż jst obowiązkowe- wynika z norm generalnych, z ustaw,-przymusowewynika z władczych uprawnień państwa, które ma przywilej stanowienia prawa-ustalane jednostronnieprzez państwo lub gminy w zakresie przyznanych mu ustawowo kompetencji-nieodpłatne-bezzwrotnedefinitywne przekazanie śr pieniężnych przez podmiot zobowiązany na rzecz związku publ-pr-generalne - ustanawiane są przez normy prawne, które są ogólne ze względu na adresata i abstrakcyjne ze względu na sposób wyznaczenia zachowaniaOpłata:danina pub- świad pienię wprowadz w formie ustawow,
- stanowi źr doch budż-bezzwrotny charakter,-jest jednostronnie ustalana przez pań- pobierana jest w związku z konkretnymi czynnościami org pań lub samorząd bądź też za konkretne usługi-jest świadczeniem ekwiwalentnym (odpłatnym) , a) podob:pieniężną formę,ustawową drogę wprowadzenia,jednostronność nakładania, przymusowość bezzwrotność,powodują identyczne skutki ekonomiczne dla podmiotu, który te daniny płaci, zmniejszając jego zasoby pieniężne.
F.fiskalna- głównym celem każdego podatku jest dostarczenie państwu (samorządowi) środków niezbędnych do jego działalności.F.redystrybucyjna- podział dochodów, za pomocą podatków, między poszczególne grupy społeczne oraz różne grupy podatników (w szczególności tych, którzy osiągają większe i mniejsze dochody oraz między państwo i samorząd).F.stymulacyjna- sprowadza się do wywoływania za pomocą konstrukcji podatkowych zjawisk korzystnych dla społeczeństwa i gospodarki oraz hamowania lub eliminowania zjawisk szkodliwych
F informacyjno- kontrolna- dostarcza informacji o zachodzących zjawiskach społecznych i gospodarczych;Personalizacja-to zjawisko polegające na uwzględnieniu przez ustawodawcę elementów różnicujących podatnika ze względu na pewne osobiste okoliczności(subiektywne zróżnicowanie zdolności płatniczej podatnika)Skala proporcjonalna charakteryzuje się stałą stawką podatkową. Oznacza to, iż mimo zmian podstawy opodatkowania stawka jest zawsze niezmienna(stała), a wysokość podatku zmienia się proporcjonalnie do zmiany wielkości podstawy opodatkowania.
Jawność postulat polityczny wyrażający się w informowaniu o dziłalności fin wł publ oraz prezen
tacji zjawisk fin umożliwiających ocenę działalności w tym zakresie przez Parlament-społeczeńst
Przejawy:jawność debat bud w Sejmie i JST dot debat poprzedzających uchwalenie i wykonanie b
*podawanie do publicznej wiadomości-kwot dotacji udzielanych z bud pań i JST/przez pań fundu celowe,-zbiorczych danych dot fin publ- informacji o wyk bud pań za okresy miesięczne *udostęp nianie corocznych sprawozdań z działalności JSPF z uwzglednieniem ich fin*ogłaszanie przez Min Fin w MP-kwot PKBi długu SP-kwot niewymagalnych gwarancji i poręczeń udzielonych przez SP Przejrzystość wiąże się z klasyfikacją, tj.grupowaniem doch i wyd wg możliwie jedno rodnych i zrozumiałych reguł. Nosi to nazwę klasyfikacji finansowej. Polit aspekt wyraża się w potrzebie prezentacji zjawisk fin w sposób umożliwiający ocenę działalności władz publicznych w tym zakresie przez parlament i społe Podziały klasyfikacyjne*działy i rozdziały- określając rodzaj działalności*paragrafy- określające rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku/obowiązek przstrzega
ustawy o rachunkowości
Stawka-wskażnik, który w odniesieniu do podatawy opod wskazuje na wielkość podatkuRodzaje
*kwotowe-to ilość jednostek pieniężnych,jaką należy zapłacić od jednostki podat opod stanowiące
j wielkość niepieniężną*stosunkowe*%-to relacja pomiędzy wielkością świadczenia podatkowego
a wielkościa podstawy opod wyrażona w jednostkach pieniężnych(stała-gdy stawka znajduje zasto sowanie w danym podaku do obliczenia wys świadczenia pod niezależnie od tego jaka jest wieloś
podst/ruchoma-gdy występują stałe proporcje pomiędzy wysokością świadczenia pod a wielkościa
podstawy opod)*ułamkowe*wielokrotnościoweSKALAukład stawek obowiązujących w danym
podatku w stosunku do podstawy opodatkowania;zbudoana z*przedziałów podstawy obliczenia
podatku,przedstawiona w postaci wielkości granicznych*odpowiadających tym przedziałom staw ek podatkowychTYPY*proporcjonalna-charakt się stałą stawką pod,oznacza to ze mimo zmian podst opod stawka jest zawsze niezmienna a wys pod zmienia się prpoprcjonalnie do zmiany wiel
pods opod*regresywna-zmniejszanie się stawek pod w miarę wzrostu podstawy opo,charak dla po
datków pośr,obciążających towary*degresywna-obejmuje stawki majejące w miarę zmniejszania
się podstawy*progresywna-ze wzrostem podst rośnie wys stawek pod
Skala progresywna-wraz ze wzrostem podst opod rośnie wysokość stawek podatkowych,co powo
duje szybszy wzrost należności podatkowej,niż podst opodRODZAJE*globalna-dla oblicznia wys
świadczenia podatk daną coraz większa stawkę pod stosuje się do całości podst opod od zera do miejsca w którym znajduje się podst opod danego przedmiotu;wada:nawet niewielki wzrost pods opod powodzujacy przekroczenie wartosci progowej przedziału skali podatk powoduje znaczny wzrost wielkosci świadczeni podatk-oddziałuje silnie antyrozwojowo*TABELA*szczeblowa•dla ustalenia wys świad podatk podst opod dzieli się na części odpowiadające przedziałom skali podat• od każdej takiej części oblicza się odrębnie część świadczenia podatkowego w oparciu o rosnącą stawkę procentową właściwą dla danego przedziału skali, a suma tych części jest kwotą należnego podatku• jej istotą jest to, że kolejne stawki podatku odnoszą się nie do całej podstawy opodatkowania, lecz tylko do samego szczebla skali podatkowej Obecnie w polskich rozwiązaniach prawnych stosuje się tylko progresję szczeblową.*TABELA*
DP:1daniny publiczne;2d p z majątku i pr maj(czynsze za wynajem skł maj;dywidendy z tytułu udziałów władz publ w spółkach pr han 3d z opracji finansowych (odsetki z lokat i śr na rachunkach bankowych;odsetki z udziel pożyczek)4 przymus d uboczne5śr z funuszy zagran pozyskane na rach d budżetu państw(doch z bud UE)6inne:z bezzwrotnej pomocy zagr mające charakter"darowizny"/"dotacji"udziel przez podmioty zagrŚP:1d p2śr poch z bud UE oraz niepodl zwrotowi śr z pomocy udzielanej przez pań członk EFTA3śr poch ze źródeł zagr niepodleg zwrot, inne niż wymien w pkt 2 4przych bud pań i bud j.s.t oraz innych j.s.f.p poch*ze sprzedaży papier wartośc*z prywat majątku SP oraz majątku JST*ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze śr publ*z otrzymanych pożyczek i kredytów*z innych operacji fin5przychJSFP poch z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
Fundusze celowe-organizacja gosp fin, która polega na przeznaczeniu okr doch na imienne okr wydatki,stworzone do fin takich zadań należących do org publ,które mogłyby być finansowane z bud lecz ze względu na ich wąski i wyspec zakres dla ich realizacji należy stwprzyć odrębne bud;
tworzone w drodze ustawy,ich przychody poch ze śr pub, a wydatki mogą być wykorzyst jedynie
na cele dla których zostały utworzone;działają na podst planu fin,mogą prowadzić działalność jako wyodrebniony rach bank,którego dysponentem jest umocowany w ustawie organ;ZALETY:*uciec
zka prze ostrymi rygorami gosp bud*kumulacja śr publ które nie zostały wydatkowane przed końcem roku kalend z przychodami osiągniętymi w kolejnym roku*pobudzanie do aktywności i in
icjatywyw zdobywaniu śr będących dochodami funduszy*umożliwienie gromadzenia ś fin z ofiarności społ o ile łączą je z fin realizacji ważnych społ zadańWADY:*asygnowanie nadmiernej ilości śr na okr zad prowadzące do ich zamrożenia lub marnotrawstwa w ich wydatkowaniu, przy jednoczesnym niedofinansowaniu innych zadań w tym samym czasie;*obniżenie optymalizacji i usztywnienie polit bud*zwiększone koszty administ określoną*mniejszy wpływ i kontrola parlamentu*większa podatność funduszy celowych na nieprawidłowości i patologie