Prawo finansowe II

background image

Prawo finansowe

Prawo finansowe

background image

Pojęcie i zakres finansów

Pojęcie i zakres finansów

publicznych

publicznych

Finanse publiczne – zjawisko

Finanse publiczne – zjawisko

ekonomiczne związane z podziałem

ekonomiczne związane z podziałem

dochodu narodowego poprzez

dochodu narodowego poprzez

gromadzenie dochodów i

gromadzenie dochodów i

dokonywanie wydatków przez

dokonywanie wydatków przez

podmioty publiczne

podmioty publiczne

Finanse publiczne należy oddzielić

Finanse publiczne należy oddzielić

od finansów prywatnych.

od finansów prywatnych.

background image

Finanse publiczne obejmują

Finanse publiczne obejmują

następujące procesy :

następujące procesy :

a) pobieranie i gromadzenie dochodów;

a) pobieranie i gromadzenie dochodów;

b) wydatkowania środków publicznych;

b) wydatkowania środków publicznych;

c) finansowanie deficytu;

c) finansowanie deficytu;

d) zaciągania zobowiązań;

d) zaciągania zobowiązań;

e) zarządzania środkami publicznymi;

e) zarządzania środkami publicznymi;

f) zarządzania długiem publicznym.

f) zarządzania długiem publicznym.

background image

Finanse publiczne a

Finanse publiczne a

prywatne

prywatne

1)

1)

Finanse publiczne tworzone są na podstawie

Finanse publiczne tworzone są na podstawie

władztwa finansowego (przymusu prawnego)

władztwa finansowego (przymusu prawnego)

podmiotu publicznego i podporządkowania a nie

podmiotu publicznego i podporządkowania a nie

równorzędności,

równorzędności,

2)

2)

Wydatki podmiotów publicznych mają charakter

Wydatki podmiotów publicznych mają charakter

dyskrecjonalny,

dyskrecjonalny,

3)

3)

Finanse publiczne służą realizacji interesu

Finanse publiczne służą realizacji interesu

publicznego, a nie zwiększeniu majątku

publicznego, a nie zwiększeniu majątku

publicznego,

publicznego,

4)

4)

Podstawowe dążenie działalności finansowej to

Podstawowe dążenie działalności finansowej to

utrzymanie równowagi finansowej oraz wartości

utrzymanie równowagi finansowej oraz wartości

pieniądza,

pieniądza,

5)

5)

Finanse publiczne są jawne.

Finanse publiczne są jawne.

background image

Administracja finansów

Administracja finansów

publicznych

publicznych

Część administracji publicznej,

Część administracji publicznej,

Organy i jednostki organizacyjne ,

Organy i jednostki organizacyjne ,

których zadaniem jest realizacja

których zadaniem jest realizacja

funkcji administracji w sferze

funkcji administracji w sferze

finansów publicznych,

finansów publicznych,

Organy i instytucje Wspólnot

Organy i instytucje Wspólnot

Europejskich.

Europejskich.

background image

System prawa finansowego

System prawa finansowego

Zasady oraz instytucje utworzone i

Zasady oraz instytucje utworzone i

funkcjonujące na podstawie obowiązującego w

funkcjonujące na podstawie obowiązującego w

danym czasie i danym państwie prawa

danym czasie i danym państwie prawa

finansowego to

finansowego to

system prawa

system prawa

finansowego.

finansowego.

Na system finansowy składają się:

Na system finansowy składają się:

1)

1)

Finanse państwa i samorządu terytorialnego,

Finanse państwa i samorządu terytorialnego,

2)

2)

Finanse publicznych podmiotów gospodarczych,

Finanse publicznych podmiotów gospodarczych,

3)

3)

Finanse banku centralnego wraz z systemem

Finanse banku centralnego wraz z systemem

emisji pieniądza i nadzoru bankowego oraz z

emisji pieniądza i nadzoru bankowego oraz z

systemem walutowym i dewizowym,

systemem walutowym i dewizowym,

background image

Funkcje finansów publicznych

Funkcje finansów publicznych

Funkcja finansów publicznych to istota,

Funkcja finansów publicznych to istota,

najważniejszy cel, zadanie, które ma

najważniejszy cel, zadanie, które ma

realizować państwo poprzez operacje

realizować państwo poprzez operacje

środkami publicznymi (środkami

środkami publicznymi (środkami

finansowymi na cele publiczne)

finansowymi na cele publiczne)

Funkcja fiskalna,

Funkcja fiskalna,

Funkcja redystrybucyjna,

Funkcja redystrybucyjna,

Funkcja stymulacyjna,

Funkcja stymulacyjna,

Funkcja ewidencyjno – kontrolna.

Funkcja ewidencyjno – kontrolna.

background image

Funkcja fiskalna

Funkcja fiskalna

polega na pobieraniu i gromadzeniu

polega na pobieraniu i gromadzeniu

środków pieniężnych przez państwo

środków pieniężnych przez państwo

w celu realizacji zadań jakie

w celu realizacji zadań jakie

państwo ma do spełnienia,

państwo ma do spełnienia,

jest pierwotną funkcją finansów

jest pierwotną funkcją finansów

publicznych,

publicznych,

background image

Funkcja redystrybucyjna

Funkcja redystrybucyjna

Świadome i celowe wykorzystywanie

Świadome i celowe wykorzystywanie

systemu finansowego do gromadzenia i

systemu finansowego do gromadzenia i

rozdzielania (przemieszczania) środków

rozdzielania (przemieszczania) środków

pieniężnych w państwie,

pieniężnych w państwie,

Istnieje wiele kryteriów redystrybucji:

Istnieje wiele kryteriów redystrybucji:

- terytorialna,

- terytorialna,

- podmiotowa,

- podmiotowa,

- przedmiotowa,

- przedmiotowa,

- czasowa.

- czasowa.

background image

Funkcja stymulacyjna

Funkcja stymulacyjna

(interwencyjna)

(interwencyjna)

Polega na oddziaływaniu na stosunki

Polega na oddziaływaniu na stosunki

społeczne lub ekonomiczne w

społeczne lub ekonomiczne w

drodze zachęcania do określonego

drodze zachęcania do określonego

działania lub zaniechania w

działania lub zaniechania w

kierunku oczekiwanym przez

kierunku oczekiwanym przez

podmioty publiczne.

podmioty publiczne.

Jej kontynuacją jest funkcja

Jej kontynuacją jest funkcja

polityczna.

polityczna.

background image

Prawo finansowe

Prawo finansowe

Prawo finansowe to zespół norm

Prawo finansowe to zespół norm

prawnych regulujących

prawnych regulujących

funkcjonowanie finansów

funkcjonowanie finansów

publicznych w danym państwie.

publicznych w danym państwie.

Zakres prawa finansowego

Zakres prawa finansowego

odpowiada zakresowi finansów

odpowiada zakresowi finansów

publicznych.

publicznych.

background image

Systematyka prawa finansowego

Systematyka prawa finansowego

Zakres prawa finansowego – systematyka :

Zakres prawa finansowego – systematyka :

1. prawo budżetowe (państwa i jednostek

1. prawo budżetowe (państwa i jednostek

samorządu

samorządu

terytorialnego),

terytorialnego),

2. prawo podatkowe;

2. prawo podatkowe;

3. prawo celne;

3. prawo celne;

4. prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i

4. prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i

społecznych,

społecznych,

5. prawo jednostek samorządu terytorialnego;

5. prawo jednostek samorządu terytorialnego;

6. prawo walutowe i dewizowe;

6. prawo walutowe i dewizowe;

7. prawo bankowe;

7. prawo bankowe;

8. prawo finansowe podmiotów gospodarczych;

8. prawo finansowe podmiotów gospodarczych;

9. finanse WE i rozliczenia z budżetem WE.

9. finanse WE i rozliczenia z budżetem WE.

background image

Charakter normy prawnofinansowej

Charakter normy prawnofinansowej

Są to normy imperatywne,

Są to normy imperatywne,

Niezależne od woli adresata,

Niezależne od woli adresata,

Nie można w drodze umownej

Nie można w drodze umownej

przenosić praw ani obowiązków na

przenosić praw ani obowiązków na

inne osoby.

inne osoby.

Kreują stosunki prawnofinansowe.

Kreują stosunki prawnofinansowe.

background image

Budowa normy prawnofinansowej:

Budowa normy prawnofinansowej:

a) hipoteza

a) hipoteza

- stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję;

- stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję;

b) dyspozycja

b) dyspozycja

- przedmiot normy – określone zachowanie

- przedmiot normy – określone zachowanie

stanowiące uprawnienie jednego podmiotu

stanowiące uprawnienie jednego podmiotu

a zobowiązanie drugiego, może być ono

a zobowiązanie drugiego, może być ono

szczegółowo określone co do miejsca i

szczegółowo określone co do miejsca i

sposobu jego wykonania .

sposobu jego wykonania .

- podmioty normy – czynny (uprawniony) i

- podmioty normy – czynny (uprawniony) i

bierny (zobowiązany).

bierny (zobowiązany).

c) sankcje – są odmianą sankcji

c) sankcje – są odmianą sankcji

administracyjnych.

administracyjnych.

background image

Przykładowe podstawy

Przykładowe podstawy

sankcji

sankcji

Kodeks karny,

Kodeks karny,

Kodeks karny skarbowy,

Kodeks karny skarbowy,

Ustawa o naruszeniu dyscypliny

Ustawa o naruszeniu dyscypliny

finansów publicznych,

finansów publicznych,

Ustawy podatkowe.

Ustawy podatkowe.

background image

Źródła prawa finansowego

Źródła prawa finansowego

Źródła prawa finansowego :

Źródła prawa finansowego :

a) ustrojowe (konstytucja)

a) ustrojowe (konstytucja)

b) źródła prawa materialnego;

b) źródła prawa materialnego;

c) źródła prawa formalnego;

c) źródła prawa formalnego;

lub

lub

a) źródła prawa państwowego,

a) źródła prawa państwowego,

b) prawa lokalnego jako części prawa

b) prawa lokalnego jako części prawa

miejscowego.

miejscowego.

background image

Hierarchia źródeł prawa

Hierarchia źródeł prawa

finansowego

finansowego

Konstytucja

Konstytucja

Ustawy,

Ustawy,

Ratyfikowane umowy

Ratyfikowane umowy

międzynarodowe,

międzynarodowe,

Rozporządzenia,

Rozporządzenia,

Akty prawa miejscowego.

Akty prawa miejscowego.

background image

Pierwszeństwo i bezpośrednie

Pierwszeństwo i bezpośrednie

stosowanie Konstytucji RP

stosowanie Konstytucji RP

Art. 8. Konstytucji RP

Art. 8. Konstytucji RP

Konstytucja jest najwyższym

Konstytucja jest najwyższym

prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepisy Konstytucji stosuje się

Przepisy Konstytucji stosuje się

bezpośrednio, chyba że Konstytucja

bezpośrednio, chyba że Konstytucja

stanowi inaczej.

stanowi inaczej.

background image

Materia prawa finansowego

Materia prawa finansowego

w Konstytucji RP

w Konstytucji RP

Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone

Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone

i wydatkowane w sposób określony w ustawie.

i wydatkowane w sposób określony w ustawie.

Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości,

Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości,

udziałów lub akcji oraz emisja papierów

udziałów lub akcji oraz emisja papierów

wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy

wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy

Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne

Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne

następuje na zasadach i w trybie określonych w

następuje na zasadach i w trybie określonych w

ustawie.

ustawie.

Ustanowienie monopolu następuje w drodze

Ustanowienie monopolu następuje w drodze

ustawy.

ustawy.

Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i

Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i

poręczeń finansowych przez państwo następuje na

poręczeń finansowych przez państwo następuje na

zasadach i w trybie określonych w ustawie.

zasadach i w trybie określonych w ustawie.

background image

Materia prawa finansowego

Materia prawa finansowego

w Konstytucji RP c.d.

w Konstytucji RP c.d.

Sposób obliczania wartości rocznego produktu

Sposób obliczania wartości rocznego produktu

krajowego brutto oraz państwowego długu

krajowego brutto oraz państwowego długu

publicznego określa ustawa.

publicznego określa ustawa.

Wysokość deficytu budżetowego.

Wysokość deficytu budżetowego.

Nakładanie podatków, innych danin publicznych,

Nakładanie podatków, innych danin publicznych,

określanie podmiotów, przedmiotów

określanie podmiotów, przedmiotów

opodatkowania i stawek podatkowych, a także

opodatkowania i stawek podatkowych, a także

zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii

zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii

podmiotów zwolnionych od podatków następuje

podmiotów zwolnionych od podatków następuje

w drodze ustawy.

w drodze ustawy.

Procedura budżetowa.

Procedura budżetowa.

background image

Akty prawa

Akty prawa

wewnętrznego

wewnętrznego

Art. 93. Konstytucji RP

Art. 93. Konstytucji RP

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa

Rady Ministrów i ministrów mają charakter

Rady Ministrów i ministrów mają charakter

wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki

wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki

organizacyjnie podległe organowi wydającemu te

organizacyjnie podległe organowi wydającemu te

akty.

akty.

Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie

Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie

ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji

ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji

wobec obywateli, osób prawnych oraz innych

wobec obywateli, osób prawnych oraz innych

podmiotów.

podmiotów.

Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich

Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich

zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

background image

Problemy legislacji

Problemy legislacji

finansowej

finansowej

Brak kodyfikacji prawa finansowego,

Brak kodyfikacji prawa finansowego,

Przedmiot legislacji finansowej i jej

Przedmiot legislacji finansowej i jej

cele czasem wewnętrznie

cele czasem wewnętrznie

sprzeczne.

sprzeczne.

Brak koncepcji Skarbu Państwa,

Brak koncepcji Skarbu Państwa,

Konieczność harmonizacji prawa

Konieczność harmonizacji prawa

finansowego.

finansowego.

background image

Najważniejsze akty

Najważniejsze akty

normatywne

normatywne

Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r.

Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r.

Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o

Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o

finansach publicznych,

finansach publicznych,

Ordynacja podatkowa,

Ordynacja podatkowa,

Prawo bankowe, Prawo dewizowe

Prawo bankowe, Prawo dewizowe

background image

Prawo wspólnotowe

Prawo wspólnotowe

Prawo wspólnotowe

Prawo wspólnotowe

Źródła prawa

Źródła prawa

wspólnotowego

wspólnotowego

Prawo pierwotne

(umowne prawo

międzynarodowe),

np. traktaty

Prawo wtórne

akty prawotwórcze

organów

wspólnotowych

Decyzje sui generis

•uchwały nienazwane,

•rezolucje,

•memoranda

background image

Prawo wtórne

Prawo wtórne

1)

1)

Rozporządzenie

Rozporządzenie

ma zasięg ogólny; obowiązuje

ma zasięg ogólny; obowiązuje

ono co do wszystkich jego elementów i nadaje

ono co do wszystkich jego elementów i nadaje

się do bezpośredniego stosowania we

się do bezpośredniego stosowania we

wszystkich państwach członkowskich.

wszystkich państwach członkowskich.

2)

2)

Dyrektywa

Dyrektywa

jest aktem wiążącym każde

jest aktem wiążącym każde

państwo członkowskie – jej adresata, co do

państwo członkowskie – jej adresata, co do

rezultatu, który ma być osiągnięty; pozostawia

rezultatu, który ma być osiągnięty; pozostawia

władzom krajowym kompetencje co do wyboru

władzom krajowym kompetencje co do wyboru

formy i sposobów jej implementacji.

formy i sposobów jej implementacji.

3)

3)

Decyzja

Decyzja

jest aktem wiążącym lecz tylko swego

jest aktem wiążącym lecz tylko swego

adresata (państwo członkowskie, jednostki).

adresata (państwo członkowskie, jednostki).

background image

Precedens sądu jako

Precedens sądu jako

źródło prawa

źródło prawa

Rozstrzygnięcia ETS-u wydane w

Rozstrzygnięcia ETS-u wydane w

trybie odesłania wstępnego wiążą

trybie odesłania wstępnego wiążą

sądy krajowe, dopóty ETS sam od

sądy krajowe, dopóty ETS sam od

swego orzecznictwa nie odstąpi.

swego orzecznictwa nie odstąpi.

Jest to precedens o charakterze

Jest to precedens o charakterze

konkretnym, wiążącym i

konkretnym, wiążącym i

prawotwórczym.

prawotwórczym.

background image

Sektor finansów

Sektor finansów

publicznych

publicznych

Kryteria wyróżnienia podmiotów

Kryteria wyróżnienia podmiotów

sektora finansów publicznych.

sektora finansów publicznych.

Status ustrojowy danej jednostki,

Status ustrojowy danej jednostki,

Charakter prawny tej jednostki,

Charakter prawny tej jednostki,

Powiązanie z budżetem państwa lub

Powiązanie z budżetem państwa lub

jednostek samorządu terytorialnego,

jednostek samorządu terytorialnego,

Forma organizacyjno-prawna.

Forma organizacyjno-prawna.

background image

Sektor finansów publicznych

Sektor finansów publicznych

art.4.1.ustawy o finansach

art.4.1.ustawy o finansach

publ.

publ.

1) Organy władzy publicznej (rządowej i

1) Organy władzy publicznej (rządowej i

samorządowej),

samorządowej),

2) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe,

2) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe,

gospodarstwa pomocnicze jednostek

gospodarstwa pomocnicze jednostek

budżetowych,

budżetowych,

3) fundusze celowe (parabudżetowe) np. fundusz

3) fundusze celowe (parabudżetowe) np. fundusz

ubezpieczeń społecznych

ubezpieczeń społecznych

4) publiczne placówki naukowe i kulturalne,

4) publiczne placówki naukowe i kulturalne,

background image

Sektor finansów publicznych c.d.

Sektor finansów publicznych c.d.

5) samodzielne, publiczne zakłady

5) samodzielne, publiczne zakłady

opieki zdrowotnej,

opieki zdrowotnej,

6) Zakład Ubezpieczeń Społecznych

6) Zakład Ubezpieczeń Społecznych

i KRUS,

i KRUS,

7) i inne regulowane odpowiednimi

7) i inne regulowane odpowiednimi

aktami.

aktami.

background image

Środki publiczne

Środki publiczne

Wpływy osiągane przez jednostki

Wpływy osiągane przez jednostki

sektora finansów publicznych.

sektora finansów publicznych.

Można wyróżnić:

Można wyróżnić:

Dochody publiczne,

Dochody publiczne,

Przychody publiczne,

Przychody publiczne,

Środki pochodzące ze źródeł

Środki pochodzące ze źródeł

zagranicznych nie podlegające

zagranicznych nie podlegające

zwrotowi.

zwrotowi.

background image

Katalog dochodów publicznych

Katalog dochodów publicznych

Daniny publiczne

Daniny publiczne

(

(podatki, składki, opłaty oraz

inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia

na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego,

funduszy celowych oraz innych jednostek sektora fin. publ.

wynika z odrębnych ustaw),

Inne dochody

-

-

z mienia będącego własnością państwa, samorządu lub

z mienia będącego własnością państwa, samorządu lub

innych

innych jednostek sektora fin. publ.

- wpływy ze sprzedaży towarów lub usług świadczonych przez

jednostek sektora fin. publ.

-

kwoty z tytułu gwarancji, poręczeń i odszkodowań,

kwoty z tytułu gwarancji, poręczeń i odszkodowań,

-

z czynności cywilnoprawnych (darowizn, zapisów, spadków),

z czynności cywilnoprawnych (darowizn, zapisów, spadków),

-

dochody wynikające z innych ustaw lub umów

dochody wynikające z innych ustaw lub umów

międzynarodowych.

międzynarodowych.

background image

Źródła pozyskiwania dochodów

Źródła pozyskiwania dochodów

budżetowych wymienione są w art.

budżetowych wymienione są w art.

62 ustawy o finansach publicznych

62 ustawy o finansach publicznych

(art. ten nie nawiązuje do art.,3ust.2

(art. ten nie nawiązuje do art.,3ust.2

dot. dochodów publicznych.) Jest to

dot. dochodów publicznych.) Jest to

katalog o charakterze otwartym

katalog o charakterze otwartym

,inne ustawy mogą wprowadzać

,inne ustawy mogą wprowadzać

dodatkowe źródła.

dodatkowe źródła.

background image

Rodzaje przychodów

Rodzaje przychodów

przychody budżetu państwa i budżetów jednostek

samorządu terytorialnego oraz innych jednostek

sektora finansów publicznych pochodzące:

a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych

operacji finansowych,

b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku

jednostek samorządu terytorialnego,

c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów;

przychody jednostek sektora finansów publicznych

pochodzące

z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące

z innych źródeł.

background image

Wydatki i rozchody

Wydatki i rozchody

publiczne

publiczne

Kryterium podziału – zwrotny lub

Kryterium podziału – zwrotny lub

bezzwrotny charakter płatności.

bezzwrotny charakter płatności.

Wydatki mają charakter bezzwrotny,

Wydatki mają charakter bezzwrotny,

Rozchody mają charakter zwrotny.

Rozchody mają charakter zwrotny.

background image

Kategorie rozchodów

Kategorie rozchodów

Rozchodami publicznymi są:

1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;
2) wykup papierów wartościowych;
3) udzielone pożyczki;
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw,

których źródłem finansowania są przychody z

prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz

majątku jednostek samorządu terytorialnego;

5) inne operacje finansowe związane z

zarządzaniem długiem publicznym i płynnością.

background image

Formy organizacyjnoprawne

Formy organizacyjnoprawne

jednostek sektora finansów

jednostek sektora finansów

publicznych

publicznych

Państwowe lub samorządowe osoby

Państwowe lub samorządowe osoby

prawne,

prawne,

Jednostki budżetowe,

Jednostki budżetowe,

Zakłady budżetowe,

Zakłady budżetowe,

Gospodarstwa pomocnicze

Gospodarstwa pomocnicze

background image

Jednostka budżetowa

Jednostka budżetowa

JEDNOSTKA BUDŻETOWA -jednostka organizacyjna sektora

JEDNOSTKA BUDŻETOWA -jednostka organizacyjna sektora

finansów publicznych, która pokrywa swoje wydatki

finansów publicznych, która pokrywa swoje wydatki

bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza

bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza

na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo

na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo

budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Przykłady:

Przykłady:

- urzędy władzy oraz administracji państwowej i

- urzędy władzy oraz administracji państwowej i

samorządowej,

samorządowej,

- urzędy statystyczne,

- urzędy statystyczne,

- prokuratury, sądy i trybunały oraz areszty i więzienia,

- prokuratury, sądy i trybunały oraz areszty i więzienia,

- jednostki wojskowe, policji i Państwowej Straży Pożarnej,

- jednostki wojskowe, policji i Państwowej Straży Pożarnej,

- szkoły, internaty, i świetlice,

- szkoły, internaty, i świetlice,

- jednostki utrzymania dróg,

- jednostki utrzymania dróg,

- zarządy gospodarki wodnej,

- zarządy gospodarki wodnej,

- domy pomocy społecznej.

- domy pomocy społecznej.

background image

Jednostka budżetowa

Jednostka budżetowa

Środki publiczne uzyskane przez te jednostki

Środki publiczne uzyskane przez te jednostki

są kwalifikowane jako dochody publiczne.

są kwalifikowane jako dochody publiczne.

Wydatki mogą być dokonywane do

Wydatki mogą być dokonywane do

wysokości określonej w obowiązującym

wysokości określonej w obowiązującym

budżecie z zachowaniem procedur

budżecie z zachowaniem procedur

wynikających z ustawy o zamówieniach

wynikających z ustawy o zamówieniach

publ.

publ.

Nie jest wyodrębniona w zakresie rachunku

Nie jest wyodrębniona w zakresie rachunku

bankowego.

bankowego.

background image

Tworzenie jednostek

Tworzenie jednostek

budżetowych

budżetowych

Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych

przepisów, tworzą, łączą, przekształcają w inną

formę organizacyjno-prawną i likwidują:

1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych,

wojewodowie oraz inne organy działające na

podstawie odrębnych przepisów - państwowe

jednostki budżetowe;

2) organy stanowiące jednostek samorządu

terytorialnego - gminne, powiatowe lub

wojewódzkie jednostki budżetowe.

2. Tworząc jednostkę budżetową organ, który ją

utworzył nadaje jej statut oraz określa mienie

przekazywane tej jednostce w zarząd.

background image

Gospodarstwa

Gospodarstwa

pomocnicze

pomocnicze

Gospodarstwo pomocnicze

Gospodarstwo pomocnicze

– wyodrębniona z

– wyodrębniona z

jednostki budżetowej

jednostki budżetowej

, pod względem organizacyjnym albo też

, pod względem organizacyjnym albo też

finansowym, część jej działalności podstawowej lub

finansowym, część jej działalności podstawowej lub

działalność uboczna. Tworzone są przez kierowników jednostek

działalność uboczna. Tworzone są przez kierowników jednostek

budżetowych po otrzymaniu zgody od organu, który utworzył

budżetowych po otrzymaniu zgody od organu, który utworzył

daną jednostkę budżetową.

daną jednostkę budżetową.

Prowadzi działalność na podstawie rocznego planu finansowego:

Prowadzi działalność na podstawie rocznego planu finansowego:

przychody własne

przychody własne

dotacje z budżetu jednostki budżetowej

dotacje z budżetu jednostki budżetowej

wydatki będące kosztami

wydatki będące kosztami

rozliczenie z budżetem (stan należności i zobowiązań na

rozliczenie z budżetem (stan należności i zobowiązań na

początek i na koniec okresu rozliczeniowego)

początek i na koniec okresu rozliczeniowego)

Koszty działalności pokrywają z uzyskanych przychodów

Koszty działalności pokrywają z uzyskanych przychodów

własnych (założenie). W praktyce mogą one otrzymywać

własnych (założenie). W praktyce mogą one otrzymywać

dotacje przedmiotowe oraz jednorazową dotację na

dotacje przedmiotowe oraz jednorazową dotację na

wyposażenie w środki obrotowe.

wyposażenie w środki obrotowe.

background image

Zakład budżetowy

Zakład budżetowy

Zakłady budżetowe są takie jednostki, które

Zakłady budżetowe są takie jednostki, które

odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania,

odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania,

pokrywają koszty swojej działalności z

pokrywają koszty swojej działalności z

przychodów własnych.

przychodów własnych.

Nie prowadzą działalności gospodarczej a

Nie prowadzą działalności gospodarczej a

wykonują zadania publiczne.

wykonują zadania publiczne.

Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą

Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą

przekroczyć 50% kosztów jego działalności.

przekroczyć 50% kosztów jego działalności.

Rozliczenie z budżetem w oparciu o wynik

Rozliczenie z budżetem w oparciu o wynik

finansowy.

finansowy.

Posiada własny rachunek bankowy.

Posiada własny rachunek bankowy.

background image

Zmiany w ustawie o

Zmiany w ustawie o

finansach publ.

finansach publ.

Zmiana organizacji sektora to m.in. ograniczenie

Zmiana organizacji sektora to m.in. ograniczenie

gospodarstw pomocniczych i zakładów

gospodarstw pomocniczych i zakładów

budżetowych (dalsze funkcjonowanie zakładów

budżetowych (dalsze funkcjonowanie zakładów

budżetowych w sferze samorządowej wyłącznie

budżetowych w sferze samorządowej wyłącznie

w wybranych dziedzinach takich jak m.in.

w wybranych dziedzinach takich jak m.in.

gospodarka mieszkaniowa, usługi komunalne,

gospodarka mieszkaniowa, usługi komunalne,

zaopatrzenie w energię i gaz, cmentarze).

zaopatrzenie w energię i gaz, cmentarze).

W 2007 r. działało ponad 3100 państwowych i

W 2007 r. działało ponad 3100 państwowych i

samorządowych gospodarstw pomocniczych i

samorządowych gospodarstw pomocniczych i

zakładów budżetowych. Wydatki samych

zakładów budżetowych. Wydatki samych

zakładów budżetowych wyniosły w 2008 r.

zakładów budżetowych wyniosły w 2008 r.

łącznie 8,8 mld zł przy 8,85 mld zł przychodów.

łącznie 8,8 mld zł przy 8,85 mld zł przychodów.

background image

Zmiany w ustawie c.d.

Zmiany w ustawie c.d.

Dotychczasowe zadania zakładów budżetowych

będą wykonywały podmioty w nowej formie

organizacyjnej tj. instytucje gospodarki

budżetowej lub agencje wykonawcze albo spółki

lub jednostki budżetowe.

Ograniczeniu ulegnie także zakres funduszy

celowych. Po nowelizacji ustawy będą

funkcjonowały jedynie państwowe fundusze

celowe. Fundusze te będą jedynie rachunkami

bankowymi i nie będą posiadały osobowości

prawnej. Obsługa funduszy będzie należała do

dysponenta funduszu.

background image

Nowe formy organizacyjnoprawne

Nowe formy organizacyjnoprawne

Instytucja gospodarki
budżetowej
. Instytucja gospodarki
budżetowej będzie posiadała
osobowość prawną oraz będzie
pokrywała koszty swojej działalności
z uzyskiwanych przychodów a także
w ograniczonym zakresie z dotacji.

background image

Nowe formy organizacyjnoprawne

Nowe formy organizacyjnoprawne

Agencje wykonawcze. Agencje będą

miały osobowość prawną, ujednolicona

organizację oraz zasady rozliczania z

budżetem państwa. Agencje będą

powoływane tylko w drodze ustawy, która

określi zadania agencji. Podobnie jak w

przypadku państwowych funduszy

celowych wzrośnie kontrola nad planem

finansowym agencji – zmiana planu będzie

wymagała zgody właściwego ministra oraz

powiadomienia Ministra Finansów.

background image

Fundusze motywacyjne

Fundusze motywacyjne

Fundusze motywacyjne są środkami finansowymi

gromadzonymi przez państwowe jednostki

budżetowe na wyodrębnionych rachunkach

bankowych, z części dochodów budżetu państwa

uzyskanych z tytułu przepadku rzeczy lub korzyści

majątkowych pochodzących z ujawnienia

przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu oraz

przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych.

Fundusze motywacyjne są przeznaczone na nagrody

dla pracowników, żołnierzy i funkcjonariuszy, którzy

bezpośrednio przyczynili się do uzyskania dochodów

budżetu państwa z tytułów, o których mowa powyżej.

Fundusze motywacyjne nie są funduszami celowymi

w rozumieniu ustawy o fin.publ.

background image

Fundusze celowe

Fundusze celowe

Forma powiązania określonego rodzaju

Forma powiązania określonego rodzaju

wydatków z określonym rodzajem

wydatków z określonym rodzajem

dochodów.

dochodów.

Ich gospodarka prowadzona jest w oparciu

Ich gospodarka prowadzona jest w oparciu

o roczne plany stanowiące załączniki do

o roczne plany stanowiące załączniki do

ustaw budżetowych.

ustaw budżetowych.

Różne znaczenie poszczególnych funduszy.

Różne znaczenie poszczególnych funduszy.

Działa jako osoba prawna lub stanowi

Działa jako osoba prawna lub stanowi

wyodrębniony rachunek bankowy.

wyodrębniony rachunek bankowy.

background image

Fundusze celowe

Fundusze celowe

Przykłady:

Przykłady:

-

FUS jego dysponentem jest ZUS,

FUS jego dysponentem jest ZUS,

-

Fundusz Pracy,

Fundusz Pracy,

-

Narodowy Fundusz Ochrony

Narodowy Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej,

Środowiska i Gospodarki Wodnej,

-

Fundusz Promocji Twórczości.

Fundusz Promocji Twórczości.

-

Fundusz Gwarantowanych

Fundusz Gwarantowanych

Świadczeń Pracowniczych.

Świadczeń Pracowniczych.

background image

Zasady publicznej działalności

Zasady publicznej działalności

finansowej

finansowej

Przejrzystość i jawność finansów

Przejrzystość i jawność finansów

publicznych przejawia się w :

publicznych przejawia się w :

1)

1)

Jawności debat budżetowych,

Jawności debat budżetowych,

2)

2)

Odpowiednim sposobie publikacji ustaw i

Odpowiednim sposobie publikacji ustaw i

uchwał budżetowych,

uchwał budżetowych,

3)

3)

Podawanie wysokości udzielonych dotacji,

Podawanie wysokości udzielonych dotacji,

4)

4)

Ogłaszanie przez MF danych dotyczących

Ogłaszanie przez MF danych dotyczących

finansów publicznych (np. państwowego

finansów publicznych (np. państwowego

długu publicznego, długu Skarbu Państwa)

długu publicznego, długu Skarbu Państwa)

background image

Finanse państwowe to

Finanse państwowe to

budżet państwa

budżet państwa

,

,

rozumiany jako plan zatwierdzony ustawą o

rozumiany jako plan zatwierdzony ustawą o

kształtowaniu dochodów i wydatków państwa w

kształtowaniu dochodów i wydatków państwa w

skali roku.

skali roku.

Poza budżetem państwa istnieją tzw.

Poza budżetem państwa istnieją tzw.

Para

Para

budżety

budżety

, jak np.

, jak np.

Fundusz Ochrony Środowiska

Fundusz Ochrony Środowiska

lub

lub

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

. Istnienie

. Istnienie

funduszy celowych łamie zasady budżetowe.

funduszy celowych łamie zasady budżetowe.

Budżet państwa jest sporządzany w trzech

Budżet państwa jest sporządzany w trzech

układach

układach

dochody

dochody

wydatki

wydatki

planowany deficyt.

planowany deficyt.

background image

Pojęcie budżetu

Pojęcie budżetu

Akt decyzji politycznej,

Akt decyzji politycznej,

Zasób środków pieniężnych,

Zasób środków pieniężnych,

Plan,

Plan,

Forma organizacji publicznej

Forma organizacji publicznej

gospodarki finansowej,

gospodarki finansowej,

Akt prawny.

Akt prawny.

background image

Budżet państwa

Budżet państwa

Plan finansowy obejmujący dochody

Plan finansowy obejmujący dochody

i wydatki oraz przychody i rozchody

i wydatki oraz przychody i rozchody

państwa, uchwalany przez Sejm na

państwa, uchwalany przez Sejm na

okres roku kalendarzowego,

okres roku kalendarzowego,

zwanego rokiem budżetowym, w

zwanego rokiem budżetowym, w

formie ustawy budżetowej.

formie ustawy budżetowej.

background image

Budżety jednostek

Budżety jednostek

samorządu terytorialnego

samorządu terytorialnego

Są rocznymi samorządowymi

Są rocznymi samorządowymi

planami finansowymi,

planami finansowymi,

zatwierdzanymi w formie uchwały

zatwierdzanymi w formie uchwały

budżetowej jednostki stanowiącej

budżetowej jednostki stanowiącej

samorządu terytorialnego i

samorządu terytorialnego i

wykonywanymi przez ich organy

wykonywanymi przez ich organy

wykonawcze

wykonawcze

background image

Charakter prawny ustawy

Charakter prawny ustawy

budżetowej

budżetowej

Postanowienia budżetu skierowane

Postanowienia budżetu skierowane

są do konkretnych wykonawców i

są do konkretnych wykonawców i

mogą być wykonane tylko raz

mogą być wykonane tylko raz

Zamieszczenie w budżecie państwa

Zamieszczenie w budżecie państwa

dochodów z określonych źródeł oraz

dochodów z określonych źródeł oraz

wydatków na określone cele nie

wydatków na określone cele nie

stanowi podstawy roszczeń oraz

stanowi podstawy roszczeń oraz

zobowiązań.

zobowiązań.

background image

1. Zamieszczenie w budżecie państwa (j. s. t.)

1. Zamieszczenie w budżecie państwa (j. s. t.)

dochodów z określonych źródeł lub wydatków na

dochodów z określonych źródeł lub wydatków na

określone cele nie stanowi podstawy roszczeń

określone cele nie stanowi podstawy roszczeń

bądź zobowiązań państwa wobec osób trzecich

bądź zobowiązań państwa wobec osób trzecich

ani roszczeń tych osób wobec państwa.

ani roszczeń tych osób wobec państwa.

2. zasad tych nie stosuje się do wydatków budżetu

2. zasad tych nie stosuje się do wydatków budżetu

państwa na subwencje dla jednostek samorządu

państwa na subwencje dla jednostek samorządu

terytorialnego.

terytorialnego.

Z powyższych zasad wynika, że podstawą prawną do

Z powyższych zasad wynika, że podstawą prawną do

pobierania dochodów z określonych źródeł są odrębne

pobierania dochodów z określonych źródeł są odrębne

przepisy, które nakładają na różne podmioty obowiązki

przepisy, które nakładają na różne podmioty obowiązki

związane z pozyskiwaniem lub dostarczaniem dochodów z

związane z pozyskiwaniem lub dostarczaniem dochodów z

tych źródeł (np. obowiązki podatkowe, które wynikają z

tych źródeł (np. obowiązki podatkowe, które wynikają z

materialnego prawa podatkowego).

materialnego prawa podatkowego).

Wyjątkiem są jedynie j.s.t., jako beneficjenci wydatków

Wyjątkiem są jedynie j.s.t., jako beneficjenci wydatków

budżetu państwa przeznaczonych na ich

budżetu państwa przeznaczonych na ich

subwencjonowanie. Subwencja ogólna dla j.s.t. jest

subwencjonowanie. Subwencja ogólna dla j.s.t. jest

jedynym gwarantowanym wydatkiem budżetu państwa,

jedynym gwarantowanym wydatkiem budżetu państwa,

który musi być poniesiony w pełnej wysokości w trakcie

który musi być poniesiony w pełnej wysokości w trakcie

roku budżetowego.

roku budżetowego.

background image

Ustawa o prowizorium

Ustawa o prowizorium

budżetowym

budżetowym

Ustawa uchwalana w sytuacji, gdy

Ustawa uchwalana w sytuacji, gdy

we właściwym terminie nie wpłynął

we właściwym terminie nie wpłynął

do sejmu projekt ustawy

do sejmu projekt ustawy

budżetowej.

budżetowej.

background image

Zasady budżetowe

Zasady budżetowe

Postulaty nauki pod adresem ustawodawcy i praktyki

Postulaty nauki pod adresem ustawodawcy i praktyki

budżetowej

budżetowej

Zasady budżetowe są więc wytworem świadomości;

Zasady budżetowe są więc wytworem świadomości;

ich katalog jest różny w zależności od koncepcji

ich katalog jest różny w zależności od koncepcji

autorów, szczegółowości ujęcia zagadnienia,

autorów, szczegółowości ujęcia zagadnienia,

ustrojowej i organizacyjnej formy państwa.

ustrojowej i organizacyjnej formy państwa.

Najczęściej wskazuje się na:

Najczęściej wskazuje się na:

1) zasadę jedności,

1) zasadę jedności,

2) zasadę zupełności,

2) zasadę zupełności,

3) zasadę równowagi,

3) zasadę równowagi,

4) zasadę szczegółowości.

4) zasadę szczegółowości.

background image

Zasada jedności

Zasada jedności

Dotyczy wewnętrznej konstrukcji budżetu,

Dotyczy wewnętrznej konstrukcji budżetu,

Postulat sporządzania budżetu w jednym

Postulat sporządzania budżetu w jednym

dokumencie prawnym odzwierciedlającym

dokumencie prawnym odzwierciedlającym

całość gospodarki budżetowej danego

całość gospodarki budżetowej danego

szczebla,

szczebla,

Postuluje przeznaczenie całości dochodów

Postuluje przeznaczenie całości dochodów

na pokrycie całości wydatków budżetowych,

na pokrycie całości wydatków budżetowych,

Sprzeczne z tą zasadą jest tworzenie

Sprzeczne z tą zasadą jest tworzenie

funduszy, czyli przeznaczenie dochodów na

funduszy, czyli przeznaczenie dochodów na

określone rodzaje wydatków.

określone rodzaje wydatków.

background image

Zasada zupełności

Zasada zupełności

W klasycznym ujęciu wyraża postulat,

W klasycznym ujęciu wyraża postulat,

aby wszystkie jednostki państwowe

aby wszystkie jednostki państwowe

wchodziły do budżetu całością swoich

wchodziły do budżetu całością swoich

dochodów i wydatków, tj. aby były

dochodów i wydatków, tj. aby były

budżetowane brutto. To samo dotyczy

budżetowane brutto. To samo dotyczy

budżetów samorządu terytorialnego.

budżetów samorządu terytorialnego.

Nie powinny istnieć żadne inne formy tzw.

Nie powinny istnieć żadne inne formy tzw.

publicznej działalności pozabudżetowej.

publicznej działalności pozabudżetowej.

Umożliwia pełną kontrolę nad całością

Umożliwia pełną kontrolę nad całością

finansów publicznych.

finansów publicznych.

background image

Zasada równowagi

Zasada równowagi

budżetowej

budżetowej

W ujęciu tradycyjnym postulat równowagi

W ujęciu tradycyjnym postulat równowagi

budżetowej oznacza takie ukształtowanie

budżetowej oznacza takie ukształtowanie

wydatków, aby nie przekraczały one

wydatków, aby nie przekraczały one

wysokości dochodów, tzn. aby nie wystąpił

wysokości dochodów, tzn. aby nie wystąpił

deficyt budżetowy. Intencja takiego

deficyt budżetowy. Intencja takiego

postulatu niewiele odbiega od poglądów

postulatu niewiele odbiega od poglądów

XIX-wiecznych, kiedy za dobrego ministra

XIX-wiecznych, kiedy za dobrego ministra

finansów uważano tego, komu udało się

finansów uważano tego, komu udało się

osiągnąć matematyczną równowagę

osiągnąć matematyczną równowagę

między wydatkami i dochodami, zaś za

między wydatkami i dochodami, zaś za

doskonałego, gdy uzyskał nadwyżkę

doskonałego, gdy uzyskał nadwyżkę

budżetową.

budżetową.

background image

Zasada szczegółowości

Zasada szczegółowości

Zasada szczegółowości

Zasada szczegółowości

budżetu (przez

budżetu (przez

niektórych nazywana zasadą

niektórych nazywana zasadą

specjalizacji

specjalizacji

postuluje, aby budżet był ustalany

postuluje, aby budżet był ustalany

(uchwalany) i wykonywany ze szczegółowym

(uchwalany) i wykonywany ze szczegółowym

podziałem dochodów i wydatków, a nie tylko

podziałem dochodów i wydatków, a nie tylko

w ujęciu ogólnym. Realizacji tego postulatu

w ujęciu ogólnym. Realizacji tego postulatu

służy w praktyce

służy w praktyce

klasyfikacja budżetowa

klasyfikacja budżetowa

.

.

klasyfikacja budżetowa to

klasyfikacja budżetowa to

system

system

jednostek klasyfikacyjnych, mających formę

jednostek klasyfikacyjnych, mających formę

podziałek budżetowych, w ramach których

podziałek budżetowych, w ramach których

ujmowane są wszystkie dochody i wydatki

ujmowane są wszystkie dochody i wydatki

budżetowe

budżetowe

background image

Dług publiczny, deficyt

Dług publiczny, deficyt

budżetowy

budżetowy

Możliwość uchwalania budżetów, w których

Możliwość uchwalania budżetów, w których

wydatki przewyższają dochody

wydatki przewyższają dochody

powstanie

powstanie

długu publicznego.

długu publicznego.

Dług publiczny

Dług publiczny

(dług sektora publicznego).

(dług sektora publicznego).

Nominalne zadłużenie sektora finansów publicznych

Nominalne zadłużenie sektora finansów publicznych

po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy
jednostkami tego sektora.

Deficyt sektora finansów publicznych

Deficyt sektora finansów publicznych

– ujemna

– ujemna

różnica między dochodami i wydatkami

różnica między dochodami i wydatkami

Deficyt budżetowy

Deficyt budżetowy

– ujemna różnica dochodów i

– ujemna różnica dochodów i

wydatków budżetu

wydatków budżetu

background image

Dług publiczny deficyt

Dług publiczny deficyt

budżetowy

budżetowy

W zakresie długu publicznego oraz deficytu

W zakresie długu publicznego oraz deficytu

Konstytucja określa:

Konstytucja określa:

Bezwzględny zakaz zaciągania pożyczek lub

Bezwzględny zakaz zaciągania pożyczek lub

udzielania gwarancji i poręczeń finansowych, w

udzielania gwarancji i poręczeń finansowych, w

następstwie których państwowy dług publiczny

następstwie których państwowy dług publiczny

przekroczy 3/5 wartości produktu krajowego

przekroczy 3/5 wartości produktu krajowego

brutto.

brutto.

Obowiązek określenia w drodze ustawy sposobu

Obowiązek określenia w drodze ustawy sposobu

obliczania wartości rocznego produktu krajowego

obliczania wartości rocznego produktu krajowego

brutto oraz państwowego długu publicznego

brutto oraz państwowego długu publicznego

Uprawnienie SP, NBP lub państwowych osób

Uprawnienie SP, NBP lub państwowych osób

prawnych do emisji papierów wartościowych,

prawnych do emisji papierów wartościowych,

których zasady i tryb określa ustawa.

których zasady i tryb określa ustawa.

background image

Limit deficytu

Limit deficytu

budżetowego

budżetowego

Limity deficytów budżetowych są

Limity deficytów budżetowych są

nieprzekraczalne i określane co roku

nieprzekraczalne i określane co roku

w ustawie budżetowej. Zgodnie z

w ustawie budżetowej. Zgodnie z

uregulowaniami obowiązującymi w

uregulowaniami obowiązującymi w

UE nie powinien przekroczyć 3%

UE nie powinien przekroczyć 3%

PKB.

PKB.

background image

Sposoby finansowania

Sposoby finansowania

deficytu budżetowego

deficytu budżetowego

Deficyt może być finansowany tylko ze źródeł przychodu

Deficyt może być finansowany tylko ze źródeł przychodu

wymienionych enumeratywnie w ustawie(art64 ust.1 i

wymienionych enumeratywnie w ustawie(art64 ust.1 i

art112ust.2):

art112ust.2):

Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami

Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami

pochodzącymi :

pochodzącymi :

1)

1)

Ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na

Ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na

rynku krajowym i zagranicznym;

rynku krajowym i zagranicznym;

2)

2)

Z kredytów zaciąganych w bankach krajowych i

Z kredytów zaciąganych w bankach krajowych i

zagranicznych;

zagranicznych;

3)

3)

Z pożyczek;

Z pożyczek;

4)

4)

Z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;

Z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;

5) Z nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.

5) Z nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.

background image

Wprowadzenie planowania wieloletniego

Wieloletni Plan Finansowy Państwa. Plan

będzie sporządzany na cztery lata budżetowe i

będzie stanowił podstawę przygotowania

projektu ustawy budżetowej na kolejny rok

budżetowy. Plan wieloletni będzie mógł być

aktualizowany corocznie przez Radę Ministrów.

Poziom deficytu, w projekcie ustawy

budżetowej przedstawianym przez Radę

Ministrów Sejmowi, nie będzie mógł być

większy niż poziom deficytu ustalony na ten rok

budżetowy w planie wieloletnim; uwzględnienie

wyższego poziomu deficytu będzie wymagało

przedstawienia szczegółowego uzasadnienia.

background image

Zasady związane z

Zasady związane z

uchwalaniem ustawy

uchwalaniem ustawy

budżetowej

budżetowej

Sejm uchwala budżet państwa na rok

Sejm uchwala budżet państwa na rok

budżetowy w formie ustawy budżetowej.

budżetowy w formie ustawy budżetowej.

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie

ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium

ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium

budżetowym, zmiany ustawy budżetowej,

budżetowym, zmiany ustawy budżetowej,

ustawy o zaciąganiu długu publicznego

ustawy o zaciąganiu długu publicznego

oraz ustawy o udzielaniu gwarancji

oraz ustawy o udzielaniu gwarancji

finansowych przez państwo przysługuje

finansowych przez państwo przysługuje

wyłącznie Radzie Ministrów

wyłącznie Radzie Ministrów

.

.

background image

Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na

Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na

3 miesiące przed rozpoczęciem roku

3 miesiące przed rozpoczęciem roku

budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok

budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok

następny.

następny.

W wyjątkowych przypadkach możliwe jest

W wyjątkowych przypadkach możliwe jest

późniejsze przedłożenie projektu.

późniejsze przedłożenie projektu.

Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia

Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia

Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie

Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie

ona przedstawiona Prezydentowi

ona przedstawiona Prezydentowi

Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent

Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent

Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić

Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić

skrócenie kadencji Sejmu.

skrócenie kadencji Sejmu.

background image

Obowiązek ustawowy dla zaciągania

Obowiązek ustawowy dla zaciągania

pożyczek oraz udzielania gwarancji i

pożyczek oraz udzielania gwarancji i

poręczeń przez państwo

poręczeń przez państwo

Zakaz zwiększania wydatków lub

Zakaz zwiększania wydatków lub

ograniczania dochodów planowanych

ograniczania dochodów planowanych

przez RM, których skutkiem jest ustalenie

przez RM, których skutkiem jest ustalenie

przez Sejm większego deficytu

przez Sejm większego deficytu

budżetowego niż przewidziany w projekcie

budżetowego niż przewidziany w projekcie

ustawy budżetowej

ustawy budżetowej

Zakaz pokrywania deficytu budżetowego

Zakaz pokrywania deficytu budżetowego

przez zaciąganie zobowiązania w

przez zaciąganie zobowiązania w

centralnym banku państwa

centralnym banku państwa

Wyłączność inicjatywy ustawodawczej RM

Wyłączność inicjatywy ustawodawczej RM

w zakresie zaciągania długu publicznego.

w zakresie zaciągania długu publicznego.

background image

Procedura budżetowa

Procedura budżetowa

1)

1)

Opracowanie (planowanie)

Opracowanie (planowanie)

projektu budżetu.

projektu budżetu.

2)

2)

Uchwalenie budżetu.

Uchwalenie budżetu.

3)

3)

Wykonywanie budżetu.

Wykonywanie budżetu.

4)

4)

Kontrola budżetu

Kontrola budżetu

background image

Planowanie budżetu

Planowanie budżetu

Etapy planowania:

Etapy planowania:

MF wydaje

MF wydaje

notę budżetową

notę budżetową

– formalny początek

– formalny początek

prac planistycznych, rozporządzenie określające

prac planistycznych, rozporządzenie określające

szczegółowe zasady, tryb i terminy opracowywania

szczegółowe zasady, tryb i terminy opracowywania

materiałów do projektu

materiałów do projektu

MF przygotowuje

MF przygotowuje

projekt wraz z uzasadnieniem

projekt wraz z uzasadnieniem

RM uchwala projekt i przekazuje Sejmowi wraz opinią

RM uchwala projekt i przekazuje Sejmowi wraz opinią

przez w/w organy na trzy miesiące przed początkiem

przez w/w organy na trzy miesiące przed początkiem

nowego roku budżetowego, wyjątkowo później

nowego roku budżetowego, wyjątkowo później

RM ma możliwość wniesienia autopoprawki w celu

RM ma możliwość wniesienia autopoprawki w celu

skorygowania pierwotnych ustaleń dotyczących

skorygowania pierwotnych ustaleń dotyczących

konstrukcji budżetu

konstrukcji budżetu

Opinia NBP o budżecie + założenia polityki pieniężnej

Opinia NBP o budżecie + założenia polityki pieniężnej

RPP NBP

RPP NBP

background image

Uchwalanie budżetu

Uchwalanie budżetu

Pierwsze czytanie projektu na plenarnym posiedzeniu

Pierwsze czytanie projektu na plenarnym posiedzeniu

Sejmu

Sejmu

Prace w komisjach sejmowych, w tym Komisji Finansów

Prace w komisjach sejmowych, w tym Komisji Finansów

Publicznych, która m.in. ocenia wiarygodność prognoz

Publicznych, która m.in. ocenia wiarygodność prognoz

makroekonomicznych oraz założenia polityki

makroekonomicznych oraz założenia polityki

społeczno-gospodarczej + głosowanie w sprawie

społeczno-gospodarczej + głosowanie w sprawie

wniosków dotyczących poprawek zgłaszanych w

wniosków dotyczących poprawek zgłaszanych w

poszczególnych komisjach

poszczególnych komisjach

Drugie czytanie projektu na posiedzeniu plenarnym

Drugie czytanie projektu na posiedzeniu plenarnym

Sejmu, na którym, po złożeniu sprawozdania przez KFP,

Sejmu, na którym, po złożeniu sprawozdania przez KFP,

odbywa się debata i zgłaszanie poprawek (zwiększenie

odbywa się debata i zgłaszanie poprawek (zwiększenie

wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych

wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych

przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia

przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia

przez Sejm większego deficytu budżetowego niż

przez Sejm większego deficytu budżetowego niż

przewidziany w projekcie ustawy budżetowej)

przewidziany w projekcie ustawy budżetowej)

background image

Uchwalanie budżetu

Uchwalanie budżetu

Analiza zgłoszonych poprawek KFP,

Analiza zgłoszonych poprawek KFP,

Trzecie czytanie na posiedzeniu plenarnym Sejmu,

Trzecie czytanie na posiedzeniu plenarnym Sejmu,

obejmujące przedstawienie stanowiska KFP wobec

obejmujące przedstawienie stanowiska KFP wobec

zgłoszonych poprawek, głosowanie nad wnioskami w

zgłoszonych poprawek, głosowanie nad wnioskami w

sprawie poprawek i głosowanie nad całością ustawy

sprawie poprawek i głosowanie nad całością ustawy

budżetowej,

budżetowej,

Wniesienie ewentualnych poprawek przez Senat – 20

Wniesienie ewentualnych poprawek przez Senat – 20

dni,

dni,

Głosowanie w Sejmie nad poprawkami Senatu +

Głosowanie w Sejmie nad poprawkami Senatu +

ostateczne uchwalenie ustawy budżetowej

ostateczne uchwalenie ustawy budżetowej

Podpisanie przez Prezydenta (nie ma veta) lub

Podpisanie przez Prezydenta (nie ma veta) lub

skierowanie do TK w ciągu 7 dni

skierowanie do TK w ciągu 7 dni

TK ma 2 miesiące

TK ma 2 miesiące

na orzeczenie o zgodności z Konstytucją,

na orzeczenie o zgodności z Konstytucją,

Publikacja w Dzienniku Ustaw.

Publikacja w Dzienniku Ustaw.

background image

Wykonywanie budżetu

Wykonywanie budżetu

Wykonywanie budżetu państwa polega

Wykonywanie budżetu państwa polega

na gromadzeniu i wydatkowaniu

na gromadzeniu i wydatkowaniu

środków publicznych na cele publiczne

środków publicznych na cele publiczne

zgodnie z ustawą budżetową.

zgodnie z ustawą budżetową.

Zgodnie z art. 219 ust.4 Konstytucji

Zgodnie z art. 219 ust.4 Konstytucji

podmiotem odpowiedzialnym za

podmiotem odpowiedzialnym za

prowadzenie gospodarki finansowej

prowadzenie gospodarki finansowej

państwa na podstawie ustawy

państwa na podstawie ustawy

budżetowej jest

budżetowej jest

Rada Ministrów

Rada Ministrów

.

.

background image

Faza kontroli

Faza kontroli

Faza kontroli:

Faza kontroli:

RM w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku

RM w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku

budżetowego składa Sejmowi sprawozdanie z

budżetowego składa Sejmowi sprawozdanie z

wykonania ustawy budżetowej,

wykonania ustawy budżetowej,

NIK przeprowadza analizę wykonania budżetu

NIK przeprowadza analizę wykonania budżetu

państwa i założeń polityki pieniężnej, a następnie

państwa i założeń polityki pieniężnej, a następnie

przedstawia ją Sejmowi wraz z opinią w

przedstawia ją Sejmowi wraz z opinią w

przedmiocie udzielenia RM absolutorium,

przedmiocie udzielenia RM absolutorium,

Sejm w ciągu 90 dni podejmuje uchwałę o

Sejm w ciągu 90 dni podejmuje uchwałę o

udzieleniu bądź nieudzielaniu absolutorium RM

udzieleniu bądź nieudzielaniu absolutorium RM

oraz przyjęciu bądź odrzuceniu sprawozdania NIK.

oraz przyjęciu bądź odrzuceniu sprawozdania NIK.

background image

Zmiany budżetu państwa w

Zmiany budżetu państwa w

trakcie jego wykonywania

trakcie jego wykonywania

Zmiany budżetu państwa

Zmiany budżetu państwa

w trakcie jego

w trakcie jego

wykonywania mogą nastąpić:

wykonywania mogą nastąpić:

Przez zmianę ustawy budżetowej

Przez zmianę ustawy budżetowej

Przez zmiany dokonane przez organy

Przez zmiany dokonane przez organy

realizujące budżet państwa, bez potrzeby

realizujące budżet państwa, bez potrzeby

zmiany ustawy w szczególności poprzez

zmiany ustawy w szczególności poprzez

blokowanie środków publicznych,

blokowanie środków publicznych,

przenoszenie ich między podziałkami

przenoszenie ich między podziałkami

klasyfikacji budżetowej bądź też

klasyfikacji budżetowej bądź też

gospodarowanie rezerwami celowymi.

gospodarowanie rezerwami celowymi.

background image

Wykorzystanie rezerwy

Wykorzystanie rezerwy

budżetowej

budżetowej

Rezerwą ogólną w wysokości do 0,2 %

Rezerwą ogólną w wysokości do 0,2 %

wydatków budżetowych dysponuje Rada

wydatków budżetowych dysponuje Rada

Ministrów i 1% w części pozostawionej

Ministrów i 1% w części pozostawionej

do dyspozycji wojewodów,

do dyspozycji wojewodów,

Tworzenie rezerw celowych na pokrycie

Tworzenie rezerw celowych na pokrycie

wydatków, które były niemożliwe do

wydatków, które były niemożliwe do

przewidzenia w okresie opracowywania

przewidzenia w okresie opracowywania

budżetu, ze źródeł zagranicznych lub

budżetu, ze źródeł zagranicznych lub

przewidzianych w innych ustawach.

przewidzianych w innych ustawach.

background image

Blokada wydatków

Blokada wydatków

Wydatki jednostki mogą zostać zablokowane

Wydatki jednostki mogą zostać zablokowane

w

w

przypadku stwierdzenia:

przypadku stwierdzenia:

1)   niegospodarności w określonych jednostkach;

1)   niegospodarności w określonych jednostkach;

2)   opóźnień w realizacji zadań;

2)   opóźnień w realizacji zadań;

3)   nadmiaru posiadanych środków;

3)   nadmiaru posiadanych środków;

4) naruszenia zasad gospodarki finansowej,

4) naruszenia zasad gospodarki finansowej,

obowiązujących w trakcie wykonywania

obowiązujących w trakcie wykonywania

budżetu państwa

budżetu państwa

Zakaz ten może obowiązywać okresowo lub do

Zakaz ten może obowiązywać okresowo lub do

końca roku budżetowego.

końca roku budżetowego.

background image

Blokada wydatków

Blokada wydatków

Decyzję o blokowaniu w zakresie całości

Decyzję o blokowaniu w zakresie całości

budżetu państwa, poza częściami jednostek

budżetu państwa, poza częściami jednostek

pozarządowych, wydaje MF podając

pozarządowych, wydaje MF podając

przyczyny RM, która ma prawo decyzję tę

przyczyny RM, która ma prawo decyzję tę

uchylić.

uchylić.

W zakresie każdej części decyzję tę

W zakresie każdej części decyzję tę

podejmuje dysponent, zawiadamiając MF.

podejmuje dysponent, zawiadamiając MF.

Z kwot zablokowanych wydatków MF może

Z kwot zablokowanych wydatków MF może

utworzyć, po pozytywnej opinii sejmowej

utworzyć, po pozytywnej opinii sejmowej

komisji ds. budżetu, nową rezerwę celową

komisji ds. budżetu, nową rezerwę celową

na pokrycie zobowiązań SP lub innych celów

na pokrycie zobowiązań SP lub innych celów

wskazanych w ustawie budżetowej.

wskazanych w ustawie budżetowej.

background image

Przenoszenie wydatków

Przenoszenie wydatków

Przenoszenie wydatków budżetowych

Przenoszenie wydatków budżetowych

polega na

polega na

zwiększeniu kwoty wydatków zaplanowanych na

zwiększeniu kwoty wydatków zaplanowanych na

sfinansowanie danego zadania kosztem

sfinansowanie danego zadania kosztem

zmniejszenia środków publicznych przeznaczonych

zmniejszenia środków publicznych przeznaczonych

na pokrycie wydatków na realizację innego

na pokrycie wydatków na realizację innego

zadania, przy czym nie dochodzi do zwiększenia

zadania, przy czym nie dochodzi do zwiększenia

globalnej kwoty wydatków budżetowych.

globalnej kwoty wydatków budżetowych.

Dysponenci części budżetowych mogą przenosić

Dysponenci części budżetowych mogą przenosić

wydatki między rozdziałami i paragrafami jednego

wydatki między rozdziałami i paragrafami jednego

działu i części budżetowej, zaś dysponenci kilku

działu i części budżetowej, zaś dysponenci kilku

części – także między częściami, jednak tyko w

części – także między częściami, jednak tyko w

ramach jednego działu i rozdziału. Minister

ramach jednego działu i rozdziału. Minister

informuje o przeniesieniu RM, która może to

informuje o przeniesieniu RM, która może to

rozstrzygnięcie uchylić .

rozstrzygnięcie uchylić .

background image

Audyt wewnętrzny

Audyt wewnętrzny

AUDYT WEWNĘTRZNY

AUDYT WEWNĘTRZNY

jest określony w ustawie

jest określony w ustawie

o f. publ. w art. 35c

o f. publ. w art. 35c

Jest to ogół działań, przez które kierownik

Jest to ogół działań, przez które kierownik

jednostek sektora f. pub. uzyskuje

jednostek sektora f. pub. uzyskuje

obiektywną i

obiektywną i

niezależną ocenę

niezależną ocenę

funkcjonowania jednostki w

funkcjonowania jednostki w

zakresie

zakresie

gospodarki finansowej

gospodarki finansowej

pod względem:

pod względem:

* Legalności

* Legalności

* Gospodarności

* Gospodarności

* Celowości

* Celowości

* Rzetelności

* Rzetelności

* Przejrzystości

* Przejrzystości

* Jawności

* Jawności

background image

Audyt wewnętrzny

Audyt wewnętrzny

Audyt wewnętrzny

Audyt wewnętrzny

obejmuje w

obejmuje w

szczególności:

szczególności:

badanie dowodów księgowych oraz

badanie dowodów księgowych oraz

zapisów w księgach rachunkowych,

zapisów w księgach rachunkowych,

ocenę systemu gromadzenia środków

ocenę systemu gromadzenia środków

publicznych i dysponowania nimi oraz

publicznych i dysponowania nimi oraz

gospodarowania mieniem,

gospodarowania mieniem,

ocenę efektywności i gospodarności

ocenę efektywności i gospodarności

zarządzania finansowego”.

zarządzania finansowego”.

background image

Pomaga on organizacji w osiągnięciu jej celów poprzez

Pomaga on organizacji w osiągnięciu jej celów poprzez

wprowadzenie systematycznego i zdyscyplinowanego

wprowadzenie systematycznego i zdyscyplinowanego

podejścia do oceny i udoskonalenia efektywności

podejścia do oceny i udoskonalenia efektywności

procesów zarządzania ryzykiem procesów kontroli i

procesów zarządzania ryzykiem procesów kontroli i

nadzoru.

nadzoru.

Jest instytucją funkcjonującą wewnątrz badanej

Jest instytucją funkcjonującą wewnątrz badanej

jednostki, struktury. Niezależną od podmiotu

jednostki, struktury. Niezależną od podmiotu

kontrolowanego

kontrolowanego

Jest formą kontroli oraz działań o charakterze

Jest formą kontroli oraz działań o charakterze

doradczym, wspierającym w stosunku do kierownika

doradczym, wspierającym w stosunku do kierownika

jednostki sektora f. publ.

jednostki sektora f. publ.

Można go określić jako ogół działań kontrolnych i

Można go określić jako ogół działań kontrolnych i

doradczych podejmowanych w toku procesu

doradczych podejmowanych w toku procesu

zarządzania jednostką, w wyniku których, kierownik

zarządzania jednostką, w wyniku których, kierownik

jednostki będącej przedmiotem audytu uzyskuje

jednostki będącej przedmiotem audytu uzyskuje

wiedzę

wiedzę

i ma możliwość oceny funkcjonowania.

i ma możliwość oceny funkcjonowania.

Audyt wewnętrzny w jednostce sektora finansów

Audyt wewnętrzny w jednostce sektora finansów

publicznych prowadzi audytor wewnętrzny zatrudniony

publicznych prowadzi audytor wewnętrzny zatrudniony

w jednostce z wyłączeniem ust 2 do 2e.

w jednostce z wyłączeniem ust 2 do 2e.

Audytor wewnętrzny podlega bezpośrednio

Audytor wewnętrzny podlega bezpośrednio

kierownikowi jednostki, który zapewnia organizacyjną

kierownikowi jednostki, który zapewnia organizacyjną

odrębność wykonywania przez niego zadań

odrębność wykonywania przez niego zadań

określonych w ustawie.

określonych w ustawie.

background image

Jednostki w których audyt

Jednostki w których audyt

wewnętrzny jest obowiązkowy

wewnętrzny jest obowiązkowy

jednostkach wymienionych w art.83 ust.2 (Kancelarie Sejmu, Senatu,

jednostkach wymienionych w art.83 ust.2 (Kancelarie Sejmu, Senatu,

Prezydenta RP; SN, NSA, TK, KRS, sądownictwo powszechne, NIK, Rzecznik

Prezydenta RP; SN, NSA, TK, KRS, sądownictwo powszechne, NIK, Rzecznik

Pr Ob, Rzecznik Pr Dziecka, KRRiTV, etc);

Pr Ob, Rzecznik Pr Dziecka, KRRiTV, etc);

ministerstwach;

ministerstwach;

Kancelarii Prezesa RM;

Kancelarii Prezesa RM;

urzędach centralnych;

urzędach centralnych;

urzędach przewodniczących komitetów wchodzących w skład RM;

urzędach przewodniczących komitetów wchodzących w skład RM;

Rządowym Centrum Studiów Strategicznych;

Rządowym Centrum Studiów Strategicznych;

Rządowym Centrum Legislacji;

Rządowym Centrum Legislacji;

urzędach wojewódzkich;

urzędach wojewódzkich;

urzędach celnych;

urzędach celnych;

urzędach skarbowych;

urzędach skarbowych;

funduszach celowych, stanowiących wyodrębnione jednostki organizacyjne;

funduszach celowych, stanowiących wyodrębnione jednostki organizacyjne;

ZUS, KRUS i zarządzanych przez nie funduszach;

ZUS, KRUS i zarządzanych przez nie funduszach;

Narodowym Funduszu Zdrowia (?)

Narodowym Funduszu Zdrowia (?)

należących do sektora f. publ. państwowych osobach prawnych

należących do sektora f. publ. państwowych osobach prawnych

utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań

utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań

publ.;

publ.;

powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury;

powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury;

jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej.

jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej.

background image

Audytorem wewnętrznym może być osoba, która:

Audytorem wewnętrznym może być osoba, która:

1)   ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

1)   ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego

Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony

umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, chyba że

umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, chyba że

przepisy odrębne uzależniają zatrudnienie w jednostce sektora

przepisy odrębne uzależniają zatrudnienie w jednostce sektora

finansów publicznych od posiadania obywatelstwa polskiego;

finansów publicznych od posiadania obywatelstwa polskiego;

2)  ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni

2)  ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni

praw publicznych;

praw publicznych;

3)  nie była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne

3)  nie była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne

przestępstwo skarbowe;

przestępstwo skarbowe;

4)  posiada wyższe wykształcenie;

4)  posiada wyższe wykształcenie;

5)  posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe do

5)  posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe do

przeprowadzania audytu wewnętrznego udokumentowane

przeprowadzania audytu wewnętrznego udokumentowane

certyfikatami

certyfikatami

6) ukończyła aplikację kontrolerską i złożyła egzamin kontrolerski z

6) ukończyła aplikację kontrolerską i złożyła egzamin kontrolerski z

wynikiem pozytywnym przed komisją egzaminacyjną powołaną

wynikiem pozytywnym przed komisją egzaminacyjną powołaną

przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, lub

przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, lub

7)  złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny na

7)  złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny na

stanowisko inspektora kontroli skarbowej, lub

stanowisko inspektora kontroli skarbowej, lub

8) uprawnienia biegłego rewidenta.

8) uprawnienia biegłego rewidenta.

background image

Kontrola

Kontrola

KONTROLA

KONTROLA

Dotyczy procesów związanych z gromadzeniem i

Dotyczy procesów związanych z gromadzeniem i

rozdysponowaniem środków publicznych oraz

rozdysponowaniem środków publicznych oraz

gospodarowania mieniem.

gospodarowania mieniem.

zaciągania zobowiązań finansowych i

zaciągania zobowiązań finansowych i

dokonywania wydatków ze środków publicznych,

dokonywania wydatków ze środków publicznych,

udzielania zamówień publ. oraz zwrotu środków

udzielania zamówień publ. oraz zwrotu środków

publ.,

publ.,

prowadzenie gospodarki finansowej oraz

prowadzenie gospodarki finansowej oraz

stosowanie

stosowanie

odpowiednich procesów kontroli.

odpowiednich procesów kontroli.

background image

Proces kontroli

Proces kontroli

Proces (działalność) polega na porównaniu stanu

Proces (działalność) polega na porównaniu stanu

obowiązującego (postulowanego, wyznaczonego) ze

obowiązującego (postulowanego, wyznaczonego) ze

stanem faktycznym (wykonanym, rzeczywistym).

stanem faktycznym (wykonanym, rzeczywistym).

Cel kontroli - ustalenie zgodności między stanem

Cel kontroli - ustalenie zgodności między stanem

obowiązującym a stanem rzeczywistym.

obowiązującym a stanem rzeczywistym.

W przypadku stwierdzenia niezgodności między

W przypadku stwierdzenia niezgodności między

stanem rzeczywistym (faktycznym) a

stanem rzeczywistym (faktycznym) a

obowiązującym (postulowanym) konieczne jest

obowiązującym (postulowanym) konieczne jest

wyjaśnienie przyczyn ewentualnego występowania

wyjaśnienie przyczyn ewentualnego występowania

tych różnic i podjecie środków zaradczych bądź

tych różnic i podjecie środków zaradczych bądź

zastosowanie sankcji.

zastosowanie sankcji.

Jednakże sama kontrola nie obejmuje czynności

Jednakże sama kontrola nie obejmuje czynności

pokontrolnych ani tym bardziej zarządzania i

pokontrolnych ani tym bardziej zarządzania i

administrowania.

administrowania.

background image

RODZAJE KONTROLI

RODZAJE KONTROLI

ze względu na sposób ustalania stanu rzeczywistego -

ze względu na sposób ustalania stanu rzeczywistego -

kontrola faktyczna i dokumentalna;

kontrola faktyczna i dokumentalna;

ze względu na sposób badania dokumentów -

ze względu na sposób badania dokumentów -

kontrola

kontrola

formalna i merytoryczna;

formalna i merytoryczna;

ze względu na zakres przedmiotu kontroli

ze względu na zakres przedmiotu kontroli

- kontrola

- kontrola

pełna i odcinkowa;

pełna i odcinkowa;

ze względu na usytuowanie lub stosunek organu

ze względu na usytuowanie lub stosunek organu

kontrolowanego i kontrolującego -

kontrolowanego i kontrolującego -

kontrola zewnętrzna

kontrola zewnętrzna

i wewnętrzna;

i wewnętrzna;

ze względu na kryterium czasu, w którym dokonuje się

ze względu na kryterium czasu, w którym dokonuje się

kontroli i stosunek do stanu faktycznego jako -

kontroli i stosunek do stanu faktycznego jako -

kontrola

kontrola

wstępna, następna i bieżąca;

wstępna, następna i bieżąca;

ze względu na rodzaj przedmiotu kontroli -

ze względu na rodzaj przedmiotu kontroli -

kontrola

kontrola

merytoryczna procesów rzeczowych i kontrola

merytoryczna procesów rzeczowych i kontrola

finansowa.

finansowa.

background image

Odpowiedzialności za naruszenie

Odpowiedzialności za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych

dyscypliny finansów publicznych

Ustawa określa zasady i zakres

Ustawa określa zasady i zakres

odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny

odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny

finansów publicznych, organy właściwe oraz

finansów publicznych, organy właściwe oraz

postępowanie w sprawach o naruszenie

postępowanie w sprawach o naruszenie

dyscypliny finansów publicznych.

dyscypliny finansów publicznych.

Przepisów ustawy nie stosuje się do

Przepisów ustawy nie stosuje się do

należności celnych i należności podatkowych

należności celnych i należności podatkowych

stanowiących dochody budżetu państwa lub

stanowiących dochody budżetu państwa lub

jednostki samorządu terytorialnego.

jednostki samorządu terytorialnego.

background image

Dyscyplina finansów

Dyscyplina finansów

publicznych

publicznych

Dyscyplina finansów publicznych

Dyscyplina finansów publicznych

(dyscyplina

(dyscyplina

budżetowa) to obowiązek przestrzegania

budżetowa) to obowiązek przestrzegania

określonych prawem reguł związanych z

określonych prawem reguł związanych z

dysponowaniem środkami publicznymi, a

dysponowaniem środkami publicznymi, a

także środkami pochodzącymi z zasobów

także środkami pochodzącymi z zasobów

publicznych, przekazanymi jednostkom spoza

publicznych, przekazanymi jednostkom spoza

sektora finansów publicznych.

sektora finansów publicznych.

Zachowanie dyscypliny jest obwarowane –

Zachowanie dyscypliny jest obwarowane –

przepisami o odpowiedzialności za

przepisami o odpowiedzialności za

naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

background image

Naruszenie dyscypliny

Naruszenie dyscypliny

finansów publicznych

finansów publicznych

Naruszenie dyscypliny finansów

Naruszenie dyscypliny finansów

publicznych to czyn (działanie lub

publicznych to czyn (działanie lub

zaniechanie) umyślny lub nieumyślny

zaniechanie) umyślny lub nieumyślny

osoby o statusie wyznaczonym w

osoby o statusie wyznaczonym w

ustawie, określony w prawie jako

ustawie, określony w prawie jako

naruszenie dyscypliny finansów

naruszenie dyscypliny finansów

publicznych, zawiniony, szkodliwy dla

publicznych, zawiniony, szkodliwy dla

finansów publicznych.

finansów publicznych.

Katalog

Katalog

naruszeń ma charakter zamknięty.

naruszeń ma charakter zamknięty.

background image

Osoby ponoszące odpowiedzialność

Osoby ponoszące odpowiedzialność

za naruszenie dyscypliny fin. publ.

za naruszenie dyscypliny fin. publ.

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów

publicznych podlegają:

publicznych podlegają:

1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet

1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet

lub plan finansowy jednostki sektora finansów

lub plan finansowy jednostki sektora finansów

publicznych albo jednostki niezaliczanej do sektora

publicznych albo jednostki niezaliczanej do sektora

finansów publicznych otrzymującej środki publiczne lub

finansów publicznych otrzymującej środki publiczne lub

zarządzającego mieniem tych jednostek;

zarządzającego mieniem tych jednostek;

2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;

2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;

3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych,

3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych,

którym powierzono określone obowiązki w zakresie

którym powierzono określone obowiązki w zakresie

gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w

gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w

przepisach o zamówieniach publicznych;

przepisach o zamówieniach publicznych;

4) osoby gospodarujące środkami publicznymi

4) osoby gospodarujące środkami publicznymi

przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora

przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora

finansów publicznych.

finansów publicznych.

background image

Naruszeniem dyscypliny finansów

Naruszeniem dyscypliny finansów

publicznych jest popełnienie czynu

publicznych jest popełnienie czynu

polegającego na:

polegającego na:

1)

1)

zaniechaniu

zaniechaniu

ustalenia należności Skarbu Państwa,

ustalenia należności Skarbu Państwa,

jednostki samorządu terytorialnego lub innej

jednostki samorządu terytorialnego lub innej

jednostki sektora finansów publicznych, a także

jednostki sektora finansów publicznych, a także

pobraniu, ustaleniu lub dochodzeniu

pobraniu, ustaleniu lub dochodzeniu

jej w

jej w

wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego

wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego

obliczenia oraz niezgodnym z przepisami jej

obliczenia oraz niezgodnym z przepisami jej

umorzeniu lub dopuszczeniu do przedawnienia;

umorzeniu lub dopuszczeniu do przedawnienia;

2)

2)

przekroczeniu zakresu upoważnienia do

przekroczeniu zakresu upoważnienia do

dokonywania wydatków ze środków publicznych;

dokonywania wydatków ze środków publicznych;

3)

3)

przekroczeniu uprawnień do dokonania zmian w

przekroczeniu uprawnień do dokonania zmian w

budżecie lub w planie jednostki budżetowej,

budżecie lub w planie jednostki budżetowej,

zakładu budżetowego, gospodarstwa

zakładu budżetowego, gospodarstwa

pomocniczego jednostki budżetowej lub funduszu

pomocniczego jednostki budżetowej lub funduszu

celowego;

celowego;

background image

Naruszeniem dyscypliny finansów

Naruszeniem dyscypliny finansów

publicznych jest popełnienie czynu

publicznych jest popełnienie czynu

polegającego na:

polegającego na:

4) Niezgodnym z przeznaczeniem

4) Niezgodnym z przeznaczeniem

wykorzystaniu otrzymanych środków

wykorzystaniu otrzymanych środków

pochodzących m.in. z rezerwy budżetowej, z

pochodzących m.in. z rezerwy budżetowej, z

dotacji, z budżetu Unii Europejskiej,

dotacji, z budżetu Unii Europejskiej,

5) Zaniechaniu uiszczania przez jednostkę

5) Zaniechaniu uiszczania przez jednostkę

sektora finansów publicznych różnorodnych

sektora finansów publicznych różnorodnych

składek np. na ubezpieczenie społeczne,

składek np. na ubezpieczenie społeczne,

ubezpieczenie zdrowotne.

ubezpieczenie zdrowotne.

background image

Kary za naruszenie

Kary za naruszenie

dyscypliny finansów publ.

dyscypliny finansów publ.

 

 

Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:

Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:

1)   upomnienie;

1)   upomnienie;

2)   nagana;

2)   nagana;

3)   kara pieniężna;

3)   kara pieniężna;

4)   zakaz pełnienia funkcji związanych z

4)   zakaz pełnienia funkcji związanych z

dysponowaniem środkami publicznymi.

dysponowaniem środkami publicznymi.

Karę pieniężną wymierza się w wysokości od

Karę pieniężną wymierza się w wysokości od

jednokrotności do trzykrotności miesięcznego

jednokrotności do trzykrotności miesięcznego

wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie

wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych.

dyscypliny finansów publicznych.

Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z

Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z

dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się na

dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się na

okres od roku do 5 lat.

okres od roku do 5 lat.

background image

Organy orzekające

Organy orzekające

Organami orzekającymi w sprawach o naruszenie

Organami orzekającymi w sprawach o naruszenie

dyscypliny finansów publicznych pierwszej

dyscypliny finansów publicznych pierwszej

instancji są

instancji są

komisje orzekające

komisje orzekające

w sprawach o

w sprawach o

naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Organem orzekającym w sprawach o naruszenie

Organem orzekającym w sprawach o naruszenie

dyscypliny finansów publicznych drugiej instancji

dyscypliny finansów publicznych drugiej instancji

jest

jest

Główna Komisja Orzekająca

Główna Komisja Orzekająca

w Sprawach

w Sprawach

o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych.

o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych.

Kadencja komisji orzekających i Głównej Komisji

Kadencja komisji orzekających i Głównej Komisji

Orzekającej trwa 4 lata.

Orzekającej trwa 4 lata.

background image

Zasady orzekania w sprawach o

Zasady orzekania w sprawach o

naruszenie dyscypliny finansów

naruszenie dyscypliny finansów

publicznych

publicznych

Organ orzekający w sprawach o naruszenie

Organ orzekający w sprawach o naruszenie

dyscypliny finansów publicznych wymierza

dyscypliny finansów publicznych wymierza

karę według swego uznania, w granicach

karę według swego uznania, w granicach

określonych w ustawie, uwzględniając skutki

określonych w ustawie, uwzględniając skutki

i stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny

i stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny

finansów publicznych dla finansów

finansów publicznych dla finansów

publicznych, stopień winy, jak również cele

publicznych, stopień winy, jak również cele

kary w zakresie społecznego oddziaływania

kary w zakresie społecznego oddziaływania

oraz cele zapobiegawcze i dyscyplinujące,

oraz cele zapobiegawcze i dyscyplinujące,

które ma osiągnąć w stosunku do

które ma osiągnąć w stosunku do

ukaranego.

ukaranego.

background image

Zasady wymierzania kary

Zasady wymierzania kary

Wymierzając karę, organ orzekający

Wymierzając karę, organ orzekający

uwzględnia

uwzględnia

motywy

motywy

i

i

sposób działania

sposób działania

,

,

okoliczności działania

okoliczności działania

lub zaniechania, jak

lub zaniechania, jak

również właściwości, warunki osobiste

również właściwości, warunki osobiste

osoby odpowiedzialnej za naruszenie

osoby odpowiedzialnej za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych, jej

dyscypliny finansów publicznych, jej

doświadczenie zawodowe, sposób

doświadczenie zawodowe, sposób

wywiązywania się z obowiązków służbowych

wywiązywania się z obowiązków służbowych

oraz zachowanie po naruszeniu dyscypliny

oraz zachowanie po naruszeniu dyscypliny

finansów publicznych. Okoliczności

finansów publicznych. Okoliczności

wpływające na wymiar kary uwzględnia się

wpływające na wymiar kary uwzględnia się

tylko co do osoby, której dotyczą.

tylko co do osoby, której dotyczą.

background image

Wyłączenie odpowiedzialności

Wyłączenie odpowiedzialności

Nie dochodzi się odpowiedzialności za

Nie dochodzi się odpowiedzialności za

naruszenie dyscypliny finansów

naruszenie dyscypliny finansów

publicznych w przypadku działania lub

publicznych w przypadku działania lub

zaniechania podjętego wyłącznie w celu

zaniechania podjętego wyłącznie w celu

ograniczenia skutków zdarzenia

ograniczenia skutków zdarzenia

losowego.

losowego.

Nie dochodzi się również

Nie dochodzi się również

odpowiedzialności za naruszenie

odpowiedzialności za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych,

dyscypliny finansów publicznych,

którego stopień szkodliwości dla

którego stopień szkodliwości dla

finansów publicznych jest znikomy.

finansów publicznych jest znikomy.

background image

Zasady postępowania w

Zasady postępowania w

sprawach o naruszenie

sprawach o naruszenie

dyscypliny finansów publ.

dyscypliny finansów publ.

1. Postępowanie w sprawie o naruszenie dyscypliny

1. Postępowanie w sprawie o naruszenie dyscypliny

finansów publicznych, zwane dalej

finansów publicznych, zwane dalej

"postępowaniem", jest dwuinstancyjne.

"postępowaniem", jest dwuinstancyjne.

2. Postępowanie obejmuje postępowanie

2. Postępowanie obejmuje postępowanie

wyjaśniające prowadzone przez rzecznika

wyjaśniające prowadzone przez rzecznika

dyscypliny, postępowanie przed komisją

dyscypliny, postępowanie przed komisją

orzekającą oraz postępowanie odwoławcze przed

orzekającą oraz postępowanie odwoławcze przed

Główną Komisją Orzekającą.

Główną Komisją Orzekającą.

3. Komisja orzeka na rozprawie lub posiedzeniu w

3. Komisja orzeka na rozprawie lub posiedzeniu w

składzie trzech osób. Rozstrzygnięcia składu

składzie trzech osób. Rozstrzygnięcia składu

orzekającego są podejmowane w drodze

orzekającego są podejmowane w drodze

głosowania i zapadają większością głosów.

głosowania i zapadają większością głosów.

background image

Postępowanie c.d.

Postępowanie c.d.

Stronami postępowania przed komisją orzekającą

Stronami postępowania przed komisją orzekającą

i Główną Komisją Orzekającą są obwiniony o

i Główną Komisją Orzekającą są obwiniony o

naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

zwany "obwinionym", oraz oskarżyciel.

zwany "obwinionym", oraz oskarżyciel.

Oskarżycielem przed komisją orzekającą jest

Oskarżycielem przed komisją orzekającą jest

rzecznik dyscypliny, który występuje z wnioskiem

rzecznik dyscypliny, który występuje z wnioskiem

o ukaranie, a oskarżycielem przed Główną

o ukaranie, a oskarżycielem przed Główną

Komisją Orzekającą jest Główny Rzecznik.

Komisją Orzekającą jest Główny Rzecznik.

Obwinionym jest osoba, wobec której oskarżyciel

Obwinionym jest osoba, wobec której oskarżyciel

wystąpił z wnioskiem o ukaranie za naruszenie

wystąpił z wnioskiem o ukaranie za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych.

dyscypliny finansów publicznych.

Obwinionemu przysługuje prawo do obrony w

Obwinionemu przysługuje prawo do obrony w

toku całego postępowania.

toku całego postępowania.

background image

Kryteria konwergencji

Kryteria konwergencji

finansowej

finansowej

Kryteria konwergencji (zbieżności) dotyczące

Kryteria konwergencji (zbieżności) dotyczące

sytuacji budżetowej (fiskalnej) określone zostały w

sytuacji budżetowej (fiskalnej) określone zostały w

Traktacie z Maastricht oraz w Protokole w sprawie

Traktacie z Maastricht oraz w Protokole w sprawie

procedury nadmiernego deficytu. Ustalony w nim

procedury nadmiernego deficytu. Ustalony w nim

został maksymalny limit długu i deficytu sektora

został maksymalny limit długu i deficytu sektora

instytucji rządowych i samorządowych.

instytucji rządowych i samorządowych.

Poziom deficytu nie może przekroczyć 3%

Poziom deficytu nie może przekroczyć 3%

PKB, chyba że deficyt spada w sposób ciągły

PKB, chyba że deficyt spada w sposób ciągły

i nieprzerwany do wymaganego poziomu

i nieprzerwany do wymaganego poziomu

albo przekroczenie wymaganego poziomu

albo przekroczenie wymaganego poziomu

deficytu ma charakter wyjątkowy i

deficytu ma charakter wyjątkowy i

krótkotrwały, a jego wartość nieznacznie

krótkotrwały, a jego wartość nieznacznie

wykracza poza wymagany poziom.

wykracza poza wymagany poziom.

background image

Wg metodologii europejskiej wszystkie transakcje są

Wg metodologii europejskiej wszystkie transakcje są

prezentowane

prezentowane

memoriałowo

memoriałowo

(w momencie ich powstania),

(w momencie ich powstania),

w

w

Polsce zaś obowiązuje

Polsce zaś obowiązuje

metoda kasowa

metoda kasowa

, tzn.

, tzn.

transakcje są

transakcje są

rejestrowane w momencie faktycznego transferu środków

rejestrowane w momencie faktycznego transferu środków

pieniężnych.

pieniężnych.

Ponadto ewentualne zaległości z tytułu danin publ. (w

Ponadto ewentualne zaległości z tytułu danin publ. (w

szczególności podatków) są wykazywane w wysokości należnej,

szczególności podatków) są wykazywane w wysokości należnej,

czyli możliwej do ściągnięcia. Zasady te wpływają na odmienne

czyli możliwej do ściągnięcia. Zasady te wpływają na odmienne

traktowanie pewnych operacji finansowych, np.:

traktowanie pewnych operacji finansowych, np.:

powstałe w danym roku zobowiązania wymagalne sektora

powstałe w danym roku zobowiązania wymagalne sektora

zwiększają deficyt (w przeciwieństwie do metodologii polskiej),

zwiększają deficyt (w przeciwieństwie do metodologii polskiej),

przyrost należności wymagalnych sektora (podatkowych i

przyrost należności wymagalnych sektora (podatkowych i

niepodatkowych) zmniejsza deficyt sektora instytucji

niepodatkowych) zmniejsza deficyt sektora instytucji

rządowych i samorządowych,

rządowych i samorządowych,

umorzenie długu jednostkom należącym do sektora przez

umorzenie długu jednostkom należącym do sektora przez

jednostki spoza sektora zmniejsza deficyt sektora instytucji

jednostki spoza sektora zmniejsza deficyt sektora instytucji

rządowych i samorządowych, a nie ma wpływu na deficyt wg

rządowych i samorządowych, a nie ma wpływu na deficyt wg

metodologii krajowej,

metodologii krajowej,

przejęcie długu jednostki spoza sektora przez jednostkę

przejęcie długu jednostki spoza sektora przez jednostkę

należącą do sektora wpływa na zwiększenie deficytu sektora

należącą do sektora wpływa na zwiększenie deficytu sektora

instytucji rządowych i samorządowych, samorządowych nie ma

instytucji rządowych i samorządowych, samorządowych nie ma

wpływu na deficyt kasowy liczony wg zasad ust. o f. publ.

wpływu na deficyt kasowy liczony wg zasad ust. o f. publ.

background image

Wielkość zadłużenia publ. nie może przekraczać 60%

Wielkość zadłużenia publ. nie może przekraczać 60%

PKB, chyba że stosunek ten maleje w

PKB, chyba że stosunek ten maleje w

wystarczającym stopniu i zbliża się w zadowalającym

wystarczającym stopniu i zbliża się w zadowalającym

tempie do powyższego wskaźnika

tempie do powyższego wskaźnika

Kryterium to w bardziej rygorystycznym brzmieniu zawarte

Kryterium to w bardziej rygorystycznym brzmieniu zawarte

zostało w Konstytucji RP.

zostało w Konstytucji RP.

Również szeroko reguluje te zagadnienia ust. o f. publ. –

Również szeroko reguluje te zagadnienia ust. o f. publ. –

wprowadza procedury ostrożnościowe i sanacyjne

wprowadza procedury ostrożnościowe i sanacyjne

dotyczące ograniczeń w kształtowaniu finansów publ., jeżeli

dotyczące ograniczeń w kształtowaniu finansów publ., jeżeli

państwowy dług publ. powiększony o przewidywane

państwowy dług publ. powiększony o przewidywane

wypłaty z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez

wypłaty z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez

jednostki sektora f. publ. przekroczy odpowiedni

jednostki sektora f. publ. przekroczy odpowiedni

poziom.

poziom.

Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w UE

Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w UE

nie uwzględnia jednak, w odróżnieniu od polskich regulacji,

nie uwzględnia jednak, w odróżnieniu od polskich regulacji,

potencjalnych wypłat z tytułu udzielonych przez jednostki

potencjalnych wypłat z tytułu udzielonych przez jednostki

sektora gwarancji i poręczeń oraz zobowiązań

sektora gwarancji i poręczeń oraz zobowiązań

wymagalnych jednostek sektora.

wymagalnych jednostek sektora.

Wg metodologii unijnej stanowią one wydatek na bazie

Wg metodologii unijnej stanowią one wydatek na bazie

memoriałowej.

memoriałowej.

background image

Źródła prawa wspólnotowego

Źródła prawa wspólnotowego

Podstawowym źródłem regulacji finansów publicznych UE

Podstawowym źródłem regulacji finansów publicznych UE

są postanowienia Traktatów. TWE zawiera przepisy

są postanowienia Traktatów. TWE zawiera przepisy

dotyczące: procedury budżetowej, finansowania budżetu,

dotyczące: procedury budżetowej, finansowania budżetu,

wykonywania budżetu i kontroli wykonywania oraz

wykonywania budżetu i kontroli wykonywania oraz

dodatkowe postanowienia.

dodatkowe postanowienia.

W systemie prawa wtórnego najważniejsza jest

W systemie prawa wtórnego najważniejsza jest

decyzja

decyzja

w sprawie systemu środków własnych

w sprawie systemu środków własnych

,

,

określająca źródła finansowania Wspólnoty oraz limit

określająca źródła finansowania Wspólnoty oraz limit

środków, które mogą być pozostawione do dyspozycji jej

środków, które mogą być pozostawione do dyspozycji jej

organów.

organów.

Są też: rozporządzenie finansowe Rady, określające zasady

Są też: rozporządzenie finansowe Rady, określające zasady

budżetowe, strukturę gospodarki budżetowej, organy,

budżetowe, strukturę gospodarki budżetowej, organy,

procedury i metody wykonywania budżetu; rozporządzenie

procedury i metody wykonywania budżetu; rozporządzenie

rady dotyczące dyscypliny budżetowej; rozporządzenie

rady dotyczące dyscypliny budżetowej; rozporządzenie

Rady ustanawiające fundusz gwarancyjny. Niektóre przepisy

Rady ustanawiające fundusz gwarancyjny. Niektóre przepisy

uściślają przepisy wykonawcze.

uściślają przepisy wykonawcze.

background image

Budżet Unii Europejskiej i jego

Budżet Unii Europejskiej i jego

funkcje

funkcje

W przeciwieństwie do budżetów krajowych,

W przeciwieństwie do budżetów krajowych,

budżet Unii Europejskiej przede wszystkim

budżet Unii Europejskiej przede wszystkim

opierać się musi na zasadzie równowagi, nie

opierać się musi na zasadzie równowagi, nie

jest więc instrumentem polityki

jest więc instrumentem polityki

makroekonomicznej i nie spełnia takowej roli.

makroekonomicznej i nie spełnia takowej roli.

W związku z brakiem możliwości

W związku z brakiem możliwości

wykorzystywania deficytu budżetowego, unijny

wykorzystywania deficytu budżetowego, unijny

najważniejszy dokument w zakresie finansów

najważniejszy dokument w zakresie finansów

nie pełni również funkcji stabilizatora sektora

nie pełni również funkcji stabilizatora sektora

gospodarki we Wspólnocie.

gospodarki we Wspólnocie.

Ewentualna reorganizacja i wprowadzanie

Ewentualna reorganizacja i wprowadzanie

zmian do finansów wspólnotowych nastąpić

zmian do finansów wspólnotowych nastąpić

może w konsekwencji jednomyślnej decyzji

może w konsekwencji jednomyślnej decyzji

wszystkich państw członkowskich.

wszystkich państw członkowskich.

Rozmiary budżetu unijnego nie są wcale

Rozmiary budżetu unijnego nie są wcale

ogromne, z związku z czym jego rola również

ogromne, z związku z czym jego rola również

jest ograniczona i nie jest on w stanie mocno

jest ograniczona i nie jest on w stanie mocno

oddziaływać na wspólnotową gospodarkę.

oddziaływać na wspólnotową gospodarkę.

background image

Mechanizm korekcyjny

Mechanizm korekcyjny

budżetu

budżetu

W Unii Europejskiej wyróżnić można dwie grupy państw

W Unii Europejskiej wyróżnić można dwie grupy państw

członkowskich:

członkowskich:

kraje które są płatnikami netto (do tej grupy należy

kraje które są płatnikami netto (do tej grupy należy

przede wszystkim Wielka Brytania, Niemcy) oraz te, które

przede wszystkim Wielka Brytania, Niemcy) oraz te, które

beneficjantami netto.

beneficjantami netto.

Od roku 1975, kiedy Wielka Brytania czuła się

Od roku 1975, kiedy Wielka Brytania czuła się

pokrzywdzona, władze Unii wprowadziły tak zwany

pokrzywdzona, władze Unii wprowadziły tak zwany

"mechanizm korekcyjny", który miał za zadanie

"mechanizm korekcyjny", który miał za zadanie

ograniczać zbyt duży udział jednego państwa w procesie

ograniczać zbyt duży udział jednego państwa w procesie

finansowania wspólnotowego budżetu. Mechanizm ten

finansowania wspólnotowego budżetu. Mechanizm ten

zwracał określoną część wkładu, jaki dane państwo

zwracał określoną część wkładu, jaki dane państwo

wniosło do unijnego budżetu, ale wówczas kiedy jego

wniosło do unijnego budżetu, ale wówczas kiedy jego

wkład nie będzie proporcjonalny do udziału owego

wkład nie będzie proporcjonalny do udziału owego

państwa w zsumowanym PNB Unii Europejskiej.

państwa w zsumowanym PNB Unii Europejskiej.

background image

Zasady budżetowe Unii

Zasady budżetowe Unii

Europejskiej

Europejskiej

Jedności – budżet jest jedynym dokumentem autoryzującym

Jedności – budżet jest jedynym dokumentem autoryzującym

dokonywanie wydatków i gromadzenie dochodów. Wyjątki:

dokonywanie wydatków i gromadzenie dochodów. Wyjątki:

Europejski Fundusz Rozwoju, operacje związane z zaciąganiem

Europejski Fundusz Rozwoju, operacje związane z zaciąganiem

długów i udzielaniem pożyczek, operacje finansowe EBI, II filar

długów i udzielaniem pożyczek, operacje finansowe EBI, II filar

UE (wydatki na cele militarne są poza budżetem), II filar

UE (wydatki na cele militarne są poza budżetem), II filar

(poszczególne wydatki operacyjne są wyłączone z budżetu) –

(poszczególne wydatki operacyjne są wyłączone z budżetu) –

finansowane przez państwa członkowskie w stosunku do

finansowane przez państwa członkowskie w stosunku do

udziału w produkcie narodowym brutto Wspólnoty.

udziału w produkcie narodowym brutto Wspólnoty.

Uniwersalizmu:

Uniwersalizmu:

zakaz funduszowania – w budżecie nie można przypisywać

zakaz funduszowania – w budżecie nie można przypisywać

poszczególnych rodzajów dochodów poszczególnym

poszczególnych rodzajów dochodów poszczególnym

rodzajom wydatków, autoryzacja poszczególnych wydatków

rodzajom wydatków, autoryzacja poszczególnych wydatków

nie zależy od wielkości poszczególnych wpływów. Wyjątki:

nie zależy od wielkości poszczególnych wpływów. Wyjątki:

programy badawcze, zapisy i darowizny.

programy badawcze, zapisy i darowizny.

zakaz kompensacji – wszystkie wpływy i wydatki

zakaz kompensacji – wszystkie wpływy i wydatki

wykazywane w kwotach całkowitych, bez jakichkolwiek

wykazywane w kwotach całkowitych, bez jakichkolwiek

potrąceń. Wyjątki o charakterze technicznym np. rabaty,

potrąceń. Wyjątki o charakterze technicznym np. rabaty,

skonta.

skonta.

background image

Zasady budżetowe Unii

Zasady budżetowe Unii

Europejskiej

Europejskiej

Roczności – powiązanie operacji budżetowych z

Roczności – powiązanie operacji budżetowych z

poszczególnymi latami finansowymi

poszczególnymi latami finansowymi

pokrywającymi się z latami kalendarzowymi.

pokrywającymi się z latami kalendarzowymi.

Wymóg opracowania planu dochodów i

Wymóg opracowania planu dochodów i

wydatków dla każdego roku finansowego. Przy

wydatków dla każdego roku finansowego. Przy

wydatkowaniu – wydatki budżetowe są

wydatkowaniu – wydatki budżetowe są

autoryzowane dla jednego roku finansowego.

autoryzowane dla jednego roku finansowego.

Zasada podwójnego upoważnienia – wymóg

Zasada podwójnego upoważnienia – wymóg

określenia w budżecie autoryzacji do zaciągania

określenia w budżecie autoryzacji do zaciągania

zobowiązań i autoryzacji do dokonywania

zobowiązań i autoryzacji do dokonywania

płatności. Wydatek oznacza przejście przez

płatności. Wydatek oznacza przejście przez

procedurę:

procedurę:

background image

Dochody budżetu UE

Dochody budżetu UE

 

 

Źródłem dochodów budżetu Unii są składki państw członkowskich

Źródłem dochodów budżetu Unii są składki państw członkowskich

tworzące system środków własnych. Państwa członkowskie wnoszą

tworzące system środków własnych. Państwa członkowskie wnoszą

następujące wpłaty:

następujące wpłaty:

I. opłaty rolne i cukrowe (75 proc. od wartości opłat rolnych i cukrowych

I. opłaty rolne i cukrowe (75 proc. od wartości opłat rolnych i cukrowych

pobranych przez państwa członkowskie),

pobranych przez państwa członkowskie),

II. cła (75 proc. pobranych przez państwa członkowskie opłat celnych),

II. cła (75 proc. pobranych przez państwa członkowskie opłat celnych),

III. wpłaty oparte na przychodach z tytułu VAT. Jako podstawa do

III. wpłaty oparte na przychodach z tytułu VAT. Jako podstawa do

naliczenia wpłaty służy całkowity przychód z tytułu VAT uzyskany

naliczenia wpłaty służy całkowity przychód z tytułu VAT uzyskany

przez państwo członkowskie, po podzieleniu przez średnioważona

przez państwo członkowskie, po podzieleniu przez średnioważona

stawkę VAT. Do budżetu UE przekazuje się określony przez tzw.

stawkę VAT. Do budżetu UE przekazuje się określony przez tzw.

"jednolitą stawkę VAT" procent tej podstawy, lub - jeśli jest ona wyższa

"jednolitą stawkę VAT" procent tej podstawy, lub - jeśli jest ona wyższa

niż 50% DNB danego kraju - wartość określoną na poziomie 50% DNB.

niż 50% DNB danego kraju - wartość określoną na poziomie 50% DNB.

IV. bezpośrednie wpłaty członkowskie liczone jako część Dochodu

IV. bezpośrednie wpłaty członkowskie liczone jako część Dochodu

Narodowego Brutto - (uzupełniające źródło dochodów UE: państwa

Narodowego Brutto - (uzupełniające źródło dochodów UE: państwa

członkowskie płacą proporcjonalne do ich udziału w Dochodzie

członkowskie płacą proporcjonalne do ich udziału w Dochodzie

Narodowym Brutto Unii Europejskiej).

Narodowym Brutto Unii Europejskiej).

background image

Wydatki Unii Europejskiej

Wydatki Unii Europejskiej

Unia Europejska przeznacza środki finansowe na

Unia Europejska przeznacza środki finansowe na

następujące cele (dane dla 2005r.):

następujące cele (dane dla 2005r.):

 

 

1. Wspólną Politykę Rolną ( -. 45,9%unijnych środków

1. Wspólną Politykę Rolną ( -. 45,9%unijnych środków

budżetowych),

budżetowych),

2. Fundusze strukturalne (pomoc dla słabszych regionów -.

2. Fundusze strukturalne (pomoc dla słabszych regionów -.

30,6%unijnych środków budżetowych),

30,6%unijnych środków budżetowych),

3. Polityki wewnętrzne (m. in. wydatki na programy

3. Polityki wewnętrzne (m. in. wydatki na programy

naukowe, wymianę studentów, ochronę konsumentów,

naukowe, wymianę studentów, ochronę konsumentów,

media itp.) - 7,6% unijnych środków budżetowych

media itp.) - 7,6% unijnych środków budżetowych

4. Działania zewnętrzne (5,2% ),

4. Działania zewnętrzne (5,2% ),

5. Administrację (5,9%),

5. Administrację (5,9%),

6. Rezerwy

6. Rezerwy

7. Fundusze przedakcesyjne

7. Fundusze przedakcesyjne

8. Rekompensaty

8. Rekompensaty

background image

Wydatki UE są ograniczone traktatami.

Wydatki UE są ograniczone traktatami.

Budżet Unii nie może wykazywać deficytu,

Budżet Unii nie może wykazywać deficytu,

co oznacza, że dochody muszą pokryć

co oznacza, że dochody muszą pokryć

całkowity koszt wszystkich działań.

całkowity koszt wszystkich działań.

Kwota pieniędzy, która może zostać

Kwota pieniędzy, która może zostać

oddana do dyspozycji Unii jest ograniczona

oddana do dyspozycji Unii jest ograniczona

umową pomiędzy państwami

umową pomiędzy państwami

członkowskimi i parlamentami. Pułap ten

członkowskimi i parlamentami. Pułap ten

jest obecnie wyznaczony na 1,24%

jest obecnie wyznaczony na 1,24%

dochodu narodowego brutto Unii dla

dochodu narodowego brutto Unii dla

płatności dokonywanych z budżetu UE.

płatności dokonywanych z budżetu UE.

background image

Finanse samorządu terytorialnego

Finanse samorządu terytorialnego

regulacje konstytucyjne

regulacje konstytucyjne

Art. 167.

Art. 167.

 

 

1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się

1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się

udział w dochodach publicznych odpowiednio do

udział w dochodach publicznych odpowiednio do

przypadających im zadań. –

przypadających im zadań. –

zasada adekwatności

zasada adekwatności

2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są

2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są

ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje

ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje

celowe z budżetu państwa.

celowe z budżetu państwa.

3. Źródła dochodów jednostek samorządu

3. Źródła dochodów jednostek samorządu

terytorialnego są określone w ustawie.

terytorialnego są określone w ustawie.

4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek

4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek

samorządu terytorialnego następują wraz z

samorządu terytorialnego następują wraz z

odpowiednimi zmianami w podziale dochodów

odpowiednimi zmianami w podziale dochodów

publicznych.

publicznych.

background image

Finanse samorządu terytorialnego

Finanse samorządu terytorialnego

regulacje konstytucyjne

regulacje konstytucyjne

Jednostki samorządu terytorialnego mają

Jednostki samorządu terytorialnego mają

prawo ustalania wysokości podatków i

prawo ustalania wysokości podatków i

opłat lokalnych w zakresie określonym w

opłat lokalnych w zakresie określonym w

ustawie. –

ustawie. –

zasada autonomii

zasada autonomii

podatkowej w ustawowych

podatkowej w ustawowych

granicach

granicach

Gwarancje powyższych zasad – prawo

Gwarancje powyższych zasad – prawo

ochrony sądowej, wnioski do TK.

ochrony sądowej, wnioski do TK.

background image

Pojęcie samodzielności finansowej

Pojęcie samodzielności finansowej

jednostek samorządu

jednostek samorządu

terytorialnego

terytorialnego

Zasada samodzielności wynika z art. 16 ust. 2 Konstytucji oraz

Zasada samodzielności wynika z art. 16 ust. 2 Konstytucji oraz

z ustaw zwykłych i umów międzynarodowych.

z ustaw zwykłych i umów międzynarodowych.

Samodzielność polega na zapewnieniu wszystkim,

Samodzielność polega na zapewnieniu wszystkim,

poszczególnym jednostkom szerokiego zakresu swobodnego

poszczególnym jednostkom szerokiego zakresu swobodnego

decydowania we własnym imieniu i na własną

decydowania we własnym imieniu i na własną

odpowiedzialność o sprawach regionalnych lub lokalnych w

odpowiedzialność o sprawach regionalnych lub lokalnych w

celu zaspokojenia potrzeb mieszkańców swojego terytorium.

celu zaspokojenia potrzeb mieszkańców swojego terytorium.

 

 

Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy

Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy

publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część

publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część

zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na

zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na

własną odpowiedzialność.

własną odpowiedzialność.

Cechy samodzielności:

Cechy samodzielności:

Brak hierarchicznego podporządkowania władzy centralnej;

Brak hierarchicznego podporządkowania władzy centralnej;

władza centralna sprawuje tylko kontrolę lub nadzór;

władza centralna sprawuje tylko kontrolę lub nadzór;

Samodzielność w wykonywaniu zadań publicznych;

Samodzielność w wykonywaniu zadań publicznych;

Samodzielne prowadzenie gospodarki finansowej.

Samodzielne prowadzenie gospodarki finansowej.

background image

Samodzielność finansowa

Samodzielność finansowa

Samodzielność finansowa

Samodzielność finansowa

Gwarancja dochodów, władztwo podatkowe

Gwarancja dochodów, władztwo podatkowe

ograniczone prawem oraz możność

ograniczone prawem oraz możność

pozyskiwania innych środków finansowych,

pozyskiwania innych środków finansowych,

Samodzielność uchwalania budżetów

Samodzielność uchwalania budżetów

regionalnych i lokalnych,

regionalnych i lokalnych,

Dokonywania wydatków w ramach gospodarki

Dokonywania wydatków w ramach gospodarki

budżetowej,

budżetowej,

Określanie, w granicach prawa, dostosowania

Określanie, w granicach prawa, dostosowania

dochodów i wydatków do zakresu działań, wybór

dochodów i wydatków do zakresu działań, wybór

najkorzystniejszych form organizacyjnej

najkorzystniejszych form organizacyjnej

gospodarki finansowej – metody i zasady.

gospodarki finansowej – metody i zasady.

background image

Ograniczenia samodzielności

Ograniczenia samodzielności

Ograniczenia:

Ograniczenia:

Nie może być interpretowana według swobodnego

Nie może być interpretowana według swobodnego

uznania jako pełna autonomia.

uznania jako pełna autonomia.

Granicę określa Konstytucja i ustawy zakresu

Granicę określa Konstytucja i ustawy zakresu

działania.

działania.

Dotyczące planowania, dysponowania środkami

Dotyczące planowania, dysponowania środkami

pieniężnymi, władztwa podatkowego, zarządzania

pieniężnymi, władztwa podatkowego, zarządzania

długiem, publicznym, finansowania deficytu

długiem, publicznym, finansowania deficytu

budżetowego oraz ich limitów, procedury

budżetowego oraz ich limitów, procedury

sanacyjne i ostrożnościowe, dyscyplina finansów

sanacyjne i ostrożnościowe, dyscyplina finansów

publicznych, nadzór i kontrola nad działalnością

publicznych, nadzór i kontrola nad działalnością

JST.

JST.

background image

Źródła dochodów JST

Źródła dochodów JST

Dochody własne

Dochody własne

Subwencja ogólna

Subwencja ogólna

Dotacje celowe

Dotacje celowe

Dotacje z funduszy celowych

Dotacje z funduszy celowych

Dotacje z innych JST

Dotacje z innych JST

Dotacje z państwowych funduszy

Dotacje z państwowych funduszy

celowych

celowych

Subwencja wyrównawcza

Subwencja wyrównawcza

background image

Dochody własne – dochody

Dochody własne – dochody

podatkowe

podatkowe

Dochody podatkowe

Dochody podatkowe

a) podatki samorządowe (tylko gminy)

a) podatki samorządowe (tylko gminy)

podatki lokalne (od nieruchomości, od środków

podatki lokalne (od nieruchomości, od środków

transportowych, od posiadania psów)

transportowych, od posiadania psów)

podatek rolny, leśny, od spadków i darowizn, od

podatek rolny, leśny, od spadków i darowizn, od

działalności gospodarczej osób fizycznych –

działalności gospodarczej osób fizycznych –

karta, od czynności cywilnoprawnych.

karta, od czynności cywilnoprawnych.

b) udziały w podatkach państwowych

b) udziały w podatkach państwowych

podatek dochodowy od osób fizycznych: gmina –

podatek dochodowy od osób fizycznych: gmina –

39,34%, powiat – 10,25%, województwo – 1,6%

39,34%, powiat – 10,25%, województwo – 1,6%

podatek dochodowy od osób prawnych: gmina –

podatek dochodowy od osób prawnych: gmina –

6,71%, powiat – 1,4%, województwo – 14%.

6,71%, powiat – 1,4%, województwo – 14%.

background image

Dochody własne – z opłat

Dochody własne – z opłat

Dochody z opłat

Dochody z opłat

(tylko gminy)

(tylko gminy)

Opłaty lokalne: targowa, miejscowa,

Opłaty lokalne: targowa, miejscowa,

administracyjna

administracyjna

Opłata skarbowa

Opłata skarbowa

Opłata eksploatacyjna

Opłata eksploatacyjna

Opłata prolongacyjna

Opłata prolongacyjna

Inne opłaty

Inne opłaty

background image

Dochody własne

Dochody własne

Pozostałe dochody własne

Pozostałe dochody własne

Dochody z majątku JST,

Dochody z majątku JST,

Dochody uzyskiwane przez jednostki

Dochody uzyskiwane przez jednostki

budżetowe oraz wpłaty od zakładów

budżetowe oraz wpłaty od zakładów

budżetowych i gospodarstw pomocniczych

budżetowych i gospodarstw pomocniczych

jednostek budżetowych JST,

jednostek budżetowych JST,

Dochody uzyskiwane w związku z realizacją

Dochody uzyskiwane w związku z realizacją

zadań z zakresu administracji rządowej

zadań z zakresu administracji rządowej

oraz innych zadań zleconych ustawami,

oraz innych zadań zleconych ustawami,

Inne dochody (kary pieniężne, grzywny,

Inne dochody (kary pieniężne, grzywny,

odsetki, spadki, zapisy, darowizny).

odsetki, spadki, zapisy, darowizny).

background image

Samoopodatkowanie

Samoopodatkowanie

Cel publiczny mieszczący się w zakresie

Cel publiczny mieszczący się w zakresie

kompetencji gminy

kompetencji gminy

Wniosek rady gminy lub 10%

Wniosek rady gminy lub 10%

uprawnionych mieszkańców

uprawnionych mieszkańców

Uchwała wymaga bezwzględnej

Uchwała wymaga bezwzględnej

większości głosów,

większości głosów,

W referendum bierze udział 30%

W referendum bierze udział 30%

uprawnionych do głosowania,

uprawnionych do głosowania,

Za podjęciem decyzji oddanych było 2/3

Za podjęciem decyzji oddanych było 2/3

głosów.

głosów.

background image

Charakter subwencji ogólnej

Charakter subwencji ogólnej

Subwencja ogólna jest formą transferu środków

Subwencja ogólna jest formą transferu środków

finansowych z budżetu państwa do budżetów

finansowych z budżetu państwa do budżetów

jednostek samorządu terytorialnego, o charakterze:

jednostek samorządu terytorialnego, o charakterze:

ogólnym (tj. powszechnym),

ogólnym (tj. powszechnym),

bezzwrotnym i

bezzwrotnym i

nieodpłatnym (tj. bez świadczenia wzajemnego),

nieodpłatnym (tj. bez świadczenia wzajemnego),

bezwarunkowym,

bezwarunkowym,

obiektywnie określonym w celu uzupełnienia

obiektywnie określonym w celu uzupełnienia

dochodów własnych tych budżetów.

dochodów własnych tych budżetów.

O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu

O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu

subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący

subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący

jednostki samorządu terytorialnego.

jednostki samorządu terytorialnego.

background image

Zasady subwencjonowania oparte są

Zasady subwencjonowania oparte są

na obiektywnych kryteriach, np.

na obiektywnych kryteriach, np.

wskaźnik bezrobocia, PKB, gęstość

wskaźnik bezrobocia, PKB, gęstość

zaludnienia, dzięki którym subwencje

zaludnienia, dzięki którym subwencje

pełnią przede wszystkim funkcję

pełnią przede wszystkim funkcję

wyrównawczą między budżetami

wyrównawczą między budżetami

poszczególnych jednostek

poszczególnych jednostek

samorządu terytorialnego.

samorządu terytorialnego.

Każda jednostka samorządu

Każda jednostka samorządu

terytorialnego otrzymuje jedną

terytorialnego otrzymuje jedną

subwencję ogólną składającą się z

subwencję ogólną składającą się z

części wyrównawczej, równoważącej

części wyrównawczej, równoważącej

i oświatowej.

i oświatowej.

background image

Zgodnie z art. 27 UoFP

Zgodnie z art. 27 UoFP

zamieszczenie w budżecie państwa

zamieszczenie w budżecie państwa

dochodów z określonych źródeł lub

dochodów z określonych źródeł lub

wydatków na określone cele nie

wydatków na określone cele nie

stanowi podstawy roszczeń bądź

stanowi podstawy roszczeń bądź

zobowiązań państwa wobec osób

zobowiązań państwa wobec osób

trzecich ani roszczeń tych osób

trzecich ani roszczeń tych osób

wobec państwa, lecz tej zasady nie

wobec państwa, lecz tej zasady nie

stosuje się do wydatków budżetu

stosuje się do wydatków budżetu

państwa na subwencje dla jednostek

państwa na subwencje dla jednostek

samorządu terytorialnego.

samorządu terytorialnego.

background image

Dotacje celowe

Dotacje celowe

Zgodnie z art. 167 ust 2 Konstytucji

Zgodnie z art. 167 ust 2 Konstytucji

RP oraz art. 3 UoDjst dochodami

RP oraz art. 3 UoDjst dochodami

jednostek samorządu terytorialnego

jednostek samorządu terytorialnego

są dochody własne, subwencja

są dochody własne, subwencja

ogólna i dotacje celowe z budżetu

ogólna i dotacje celowe z budżetu

państwa. Zaś art. 69 ust 2 pkt 2

państwa. Zaś art. 69 ust 2 pkt 2

UoFP zalicza dotacje do wydatków

UoFP zalicza dotacje do wydatków

bieżących budżetu państwa.

bieżących budżetu państwa.

background image

Dotacja celowe z budżetu państwa to forma

Dotacja celowe z budżetu państwa to forma

wydatku tego budżetu na rzecz jednostek

wydatku tego budżetu na rzecz jednostek

samorządu terytorialnego, o ścisłym

samorządu terytorialnego, o ścisłym

przeznaczeniu i wysokości, na finansowanie lub

przeznaczeniu i wysokości, na finansowanie lub

dofinansowanie konkretnego zadania

dofinansowanie konkretnego zadania

budżetowego realizowanego przez te

budżetowego realizowanego przez te

jednostki.

jednostki.

Jest rodzajem transferu środków finansowych o

Jest rodzajem transferu środków finansowych o

cechach subwencji ogólnej (bezzwrotność,

cechach subwencji ogólnej (bezzwrotność,

nieodpłatność, realizacja interesu

nieodpłatność, realizacja interesu

publicznego), lecz o

publicznego), lecz o

charakterze celowym

charakterze celowym

(na konkretne zadanie, tak jakby miało ono być

(na konkretne zadanie, tak jakby miało ono być

realizowane z budżetu państwa). Dotacja

realizowane z budżetu państwa). Dotacja

celowa jest uwarunkowana koniecznością

celowa jest uwarunkowana koniecznością

finansowania i realizacji w sposób wymagany

finansowania i realizacji w sposób wymagany

przez dotującego, z ograniczeniem

przez dotującego, z ograniczeniem

samodzielności podmiotu dotowanego.

samodzielności podmiotu dotowanego.

background image

Dotacja celowa różni się od

Dotacja celowa różni się od

subwencji brakiem powszechnego

subwencji brakiem powszechnego

charakteru (ogólności) oraz z

charakteru (ogólności) oraz z

zasady uznaniowym charakterem.

zasady uznaniowym charakterem.

Dotacja powinna mieć charakter

Dotacja powinna mieć charakter

jednostronny, jako świadczenie

jednostronny, jako świadczenie

określone władczo przez organy

określone władczo przez organy

działające w imieniu państwa

działające w imieniu państwa

nie jest dotacją świadczenie oparte

nie jest dotacją świadczenie oparte

na metodzie cywilnoprawnej.

na metodzie cywilnoprawnej.

background image

Procedura budżetowa JST

Procedura budżetowa JST

Zgodnie z art. 119 UoFP przygotowanie projektu,

Zgodnie z art. 119 UoFP przygotowanie projektu,

a także inicjatywa

a także inicjatywa

w sprawie zmian tej uchwały,

w sprawie zmian tej uchwały,

należą do wyłącznej kompetencji zarządu jst.

należą do wyłącznej kompetencji zarządu jst.

Projekt uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami

Projekt uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami

oraz informację o stanie mienia komunalnego

oraz informację o stanie mienia komunalnego

zarząd jednostki samorządu terytorialnego

zarząd jednostki samorządu terytorialnego

przedstawia:

przedstawia:

1)

1)

regionalnej izbie obrachunkowej – celem

regionalnej izbie obrachunkowej – celem

zaopiniowania,

zaopiniowania,

2) organowi stanowiącemu jednostki samorządu

2) organowi stanowiącemu jednostki samorządu

terytorialnego

terytorialnego

– najpóźniej do dnia 15 listopada

– najpóźniej do dnia 15 listopada

roku poprzedzającego rok budżetowy.

roku poprzedzającego rok budżetowy.

background image

1.Uchwałę budżetową organ stanowiący

jednostki samorządu terytorialnego
uchwala przed rozpoczęciem roku
budżetowego, a w szczególnie
uzasadnionych przypadkach – nie później
niż do dnia 31 marca roku budżetowego.

2.W przypadku nieuchwalenia uchwały

budżetowej w terminie do 31 marca roku
budżetowego regionalna izba
obrachunkowa w terminie do dnia 30
kwietnia roku budżetowego ustala budżet
jednostki samorządu terytorialnego w
zakresie obowiązkowych zadań własnych
oraz zadań zleconych.

3.Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną

izbę obrachunkową podstawą gospodarki
finansowej jest projekt uchwały
budżetowej.

background image

Nadzór nad działalnością

Nadzór nad działalnością

finansową j.s.t.

finansową j.s.t.

Nadzór nad samorządem sprawuje

Nadzór nad samorządem sprawuje

Prezes Rady Ministrów i wojewodowie.

Prezes Rady Ministrów i wojewodowie.

W sprawach finansowych organem

W sprawach finansowych organem

nadzoru jest regionalna izba

nadzoru jest regionalna izba

obrachunkowa.

obrachunkowa.

Kryterium kontroli: legalność,

Kryterium kontroli: legalność,

zgodność dokumentacji ze stanem

zgodność dokumentacji ze stanem

faktycznym.

faktycznym.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo finansowe II, Prawo Finansowe(21)
Prawo finansowe II, UMCS
Prawo finansowe W I, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, prawo
PRAWO FINANSOWE 29.04.2012, II rok, Wykłady, Prawo finansowe
prawo finansowe 17.03.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, prawo finansowe
PF Rybnik 2014, Studia UE Katowice FiR, II stopień, Semestr I, Prawo finansowe
prawo finansowe W 11.04.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, prawo finansowe
PRAWO FINANSOWE 25.03.2012, II rok, Wykłady, Prawo finansowe
PRAWO FINANSOWE 27.04.2012, II rok, Wykłady, Prawo finansowe
PRAWO FINANSOWE 13.04.2012, II rok, Wykłady, Prawo finansowe
Prawo odpowiedzi 99 poprawność, Studia UE Katowice FiR, II stopień, Semestr I, Prawo finansowe
prawo finansowe do egzaminu wykłady, WSAP II
Prawo finansowe 25.04, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, prawo finansowe
PRAWO FINANSOWE 11.03.2012, II rok, Wykłady, Prawo finansowe
PRFIN II, Prawo UŁ, III rok, Prawo Finansowe
Prawo finansowe UE, studia, Administracja II stopnia, Praw finansowe UE
PRAWO FINANSOWE 26.02.2012, II rok, Wykłady, Prawo finansowe

więcej podobnych podstron