PODZ PODLze wzgl na przeznaczenie i zast:podstawowe-do hod drob omalyc wymaganiach odżywczych np.bulion(wyciag miesny+1%peptonu+ 0,5%NaCl):wzbo-gacone-sa stosowane do hod drob o dużych wymaganiach pokarmowych,które slabo lub w ogule nie rosna na pozyw podst,a do swe-go rozwoju potrz specyficznych zw np.cukrow,witamin,krwi,surowicy.(podl wzbogacone witaminami Lactobacillus sp-MRS); wybiorcze-selektywne lub izolacyjne,które zawieraja odpowiednie skl wybiorcze ,hamujące wzrost mikroflory niepożądanej,oraz skl umożliwiające w charakterystyczny spo-sób wzrost poszukiwanych drob.Np podloze z zolcia,zielenia brylantowa i lakto-za do hodowli drob paleczek z grupy coli ;wybiorczo-roznicujace-na takich podlozach może rosnac klka rodzajow bakt ale każdy z nich wytwarza charakterystyczne talowe do rozncowania kolonie;diagnostyczne-sa po-dlozami z dodatkiem specyficznych substratow sluza do określania cech biochem.specjalna grupe podl stanowia podl transzo-rtowe,służące do zabe-zpieczenia materialu mikrobiologicznego podczas transportu,Sa to najczęściej dobrze zbudowane podl minimalne bez skł odżywczych,zawierające je-dynie sole mineralne.podz podl wg charakteru skl-naturalne-pochodza ze skl naturalnych lub tylko nieznacznie zmienionych:mleko,krew,surowice krwi,soki z jarzyn(sa podl o zmiennym skl chem);syntetyczne-charakt się zaw scisle okraes skl chem,np:podl mi-neralne(podl Devisa);polsyntetyczne-zaw skl naturalne i określone zw chem np: bulion posolony(bulion+subst dodatkowe)podz podl ze wzgl na konsystencje:plynne-sluzace glownie do badania właściwości biochem mikroorganizmow np:bulion,brze-czka,mleko;stale-otrzymuje je się dodając srodek zestalający agar1,5-3%lub żelatynę sa glownie wykorzystywane do określenia liczebności mikoorg,poznania morfologi kolonii; polplynne-zaw 0,2-0,5%agaru np:podl Hugh-Lifsona,bada się na nich charakter metabolizowania substratow.AGAR-polisacharyd skl się z agarozy(90%)i agarope-ktyny(10%).agar jest otrzymywany z krasno-rostow morskich.jest skl zestalającym.W roztw 1,2-2,0% i w pH obojętnym rozpuszcza się w temp 100C a zestala się po ochło-dzeniu pon 42-50C.ZE-LATYNA-czesciowo zhydrolizowane bialko,pochodzące z tkanki lacznej zwierzat.W roztw 15-20% rozp się w temp 20-23C.Jest substratem białko-wym.Pod wpływem enzymow proteolitycznych zostaje uplynniona.
PODLOZAmikrob zwane tez pożywkami sa plynnymi lub zestalonymi mieszaninami z odpowiednio dobranych skl,umozliwiajacuch hodowl drob w warunkach laboratory-jnych.Stosowanie podl pozwala na izolacje,roznicowanie,identyfikacje oraz określanie właściwości fizjologicznych i biochem drob.Podl wykorzystuje się do określonych produktow metabolizmu drob.CECHY POZ:1)musza zaw latwo dostępne źródła pierw biogennych (C,O, H,N,S,P),energi oraz odpow zestaw soli mineralnych.Zrodla pierw:zw organiczne(bialka,hydrolizy bialek(peptydy,peptony),lub czyste aminokwasy, cukry proste,dwucukry monopolisacharydy,bialko jest źródłem:N,O,H,S)zw nieo-rgan(C-sole kw nieorg i weglany;N-azotany,azotyny,mocznik;S-sia-rczany,siarczki,siarczyny;P-fosforany);2)optymalny odczyn pH-najbardziej odp pH to obojętne lub lekko alkaliczne.Grzyby preferuja środowisko lek-ko kwasne;3)odp stosunek oksydoredukcyjny-stosunek do tl:tlenowce,scisle beztl,względne beztl;4)odp cisnienie osmo-tyczne-do uzyskania cisnie izo-tonicznego w stosunku do wnętrza kom hodowanych drob stosuje się roztw soli kuchennej(NaCl).W podl hipertonicznym nast. kurczenie się plazmy kom na skutek wydzielenia wody do środowiska w celu wyrównania cisnienia,a nast. odzielenie plazmy od sciany kom.Powoduje to zaburzenia no-rmalnych funkcji życiowych.Zjawiso odwrotne Zach w hod drob w podl hipotonicznym,wówczas woda wnika do kom,aby wyrównać cisnie osmo-tyczne,co powoduje pęcznienie kom i ich pekanie;4)powinny być przejzyste-z wyjątkiem podl zaw zw nierozp.Gdy podl jest metne,określenie chara-kteru wzrostu jest bardzo trudne:5)musza być sterylne-sterylnosc jest niezbedna w hod czystych kultur drob.HOD DROBmozna prow na podl: I)ply-nnych-w celu określenia stosunku do tlenu.Bakt Tl rosna na powierzchni podl,wzgl-ednie beztl powoduja zmętnienie,a beztlenowce tworza osad na dnie probowki.W przypadku wzrostu w postaci osadu zwraca się uwage na jego ilość i rodzaj,opisując wzro-st w postaci zmętnienia należy zcharekteryzowa jego intensywność,przy opisie wzrostu powierzchniowego należy podac jego typ;II)stalych:1) na skosach agarowych-które sluza m.in. do określenia charakt wzrostu.W jego opisie uwzglednia się:typ wzrostu,konsystencja,stopien wzrostu,pow wzrostu,wzniesienia,barwa,zapach;2)plytkach Patrie-go: posiew powierzchniowy:eza(posiew izolacyjny,redukcyjny),bagietka(do określani drob);posiew wgłębny-met plytek zlewanych
HODOWLE drob tl-bardzo duza liczba drob wymaga do wzrostu dużego dostępu do tlenu(Pseudomonas,Bacillus).Hodowle tych drob prowadzi się zwykle na wytrząsa-rkach lub z zastosowaniem napowietrzania sterylnym sprężonym powietrz.Met hodowli drob tlen można podzielic na powierzch-niowe i wgłębne,a po uzglednieniu rodzaju szkla na met probówkowe i płytkowe.HODOWLEdrob beztl-met biologiczne(met plytek Fortnera)polega-jaca na zaszczepieniu pożywki w plytce szczepami bakt Tl (Pseudomonas)i beztl(Clostridium).Po posiewie brzegi plytki uszczelnia się plastelina,odci-nając dost tl.Drob tl,wykorzystując do swojego rozwoju tl,stwarzja sprzyjające warunki do rozw bakt beztl.Przy sprawdzeniu,jaki jest stosunek do tl badanych drob,sa pomocne hodowle prowadzone w probowkach z wysokim słupkiem agarowym lub żelatynowym.Jesli bakt rowinely się w gornym odcinku pożywki,gdzie dost Tl jest najwieksza,to sa to bakt Tl(Bacillus,Pseudomonas)jeśli w dolnym odc-bakt beztl (Clostridium,Bacteroides).Jesli wzrost nastąpił w zdluz uklucia to bakt sa względnymi beztl(Escherichia coli,Pseudomonas mirabilit).Met fizyczne-bakt beztl można hodo-wac w urzą-dzeniach zwanych anaerostatami,gdzie powietrz zastepuje się gazem obojętnym:CO2,azotem.inna met jest hodowla na podlozu Wilsona-Blaira, gdzie na zesta-lone podl W-B,z zaszczepionym uprzednio materialem,wylewa się cienka warstwe agaru wodnego,odcinając dostep tlenu.W met probówko-wych jako warstwe odcinajaca Tl mozn zastosowac plynna jalowoa parafine po uprzednim usunieciu tlenu z pożywki.Met chem-najczesciej sa stoso-wane w hodowli probówkowych z uzyciem zw chem pochlanijacych Tl:pyrogallolu,weglanu potasu,ziemi okrzemkowej.Po wykonaniu wysiewu drob na skosie czesc korka z waty wystającej na brzeg probowki należy odciac wcisnąć na ok1cm w glab probowki i nasączyć 0,5cm3 20% kw pyrogallo-lowego i 0,5cm3 nasyconego roztw weglanu sodu lub wapnia.Nast probowke natychmiast zam-knąć korkiem gumowym by odciac dostep powietrza z zewnatrz.Met mieszane-sa polaczeniem wymienionych wczesniej met.Wsrod nich można wyroznic hodowle na po-żywce Wrzoska,w której Tl zawarty w podlozu jest absorbowany przez kawalki wątroby,a od tlenu pozywka jest oddzielona warstwa plynnej jalowej parafiny.
PODZ PODLze wzgl na przeznaczenie i zast:podstawowe-do hod drob omalyc wymaganiach odżywczych np.bulion(wyciag miesny+1%peptonu+ 0,5%NaCl):wzbo-gacone-sa stosowane do hod drob o dużych wymaganiach pokarmowych,które slabo lub w ogule nie rosna na pozyw podst,a do swe-go rozwoju potrz specyficznych zw np.cukrow,witamin,krwi,surowicy.(podl wzbogacone witaminami Lactobacillus sp-MRS); wybiorcze-selektywne lub izolacyjne,które zawieraja odpowiednie skl wybiorcze ,hamujące wzrost mikroflory niepożądanej,oraz skl umożliwiające w charakterystyczny spo-sób wzrost poszukiwanych drob.Np podloze z zolcia,zielenia brylantowa i lakto-za do hodowli drob paleczek z grupy coli ;wybiorczo-roznicujace-na takich podlozach może rosnac klka rodzajow bakt ale każdy z nich wytwarza charakterystyczne talowe do rozncowania kolonie;diagnostyczne-sa po-dlozami z dodatkiem specyficznych substratow sluza do określania cech biochem.specjalna grupe podl stanowia podl transzo-rtowe,służące do zabe-zpieczenia materialu mikrobiologicznego podczas transportu,Sa to najczęściej dobrze zbudowane podl minimalne bez skł odżywczych,zawierające je-dynie sole mineralne.podz podl wg charakteru skl-naturalne-pochodza ze skl naturalnych lub tylko nieznacznie zmienionych:mleko,krew,surowice krwi,soki z jarzyn(sa podl o zmiennym skl chem);syntetyczne-charakt się zaw scisle okraes skl chem,np:podl mi-neralne(podl Devisa);polsyntetyczne-zaw skl naturalne i określone zw chem np: bulion posolony(bulion+subst dodatkowe)podz podl ze wzgl na konsystencje:plynne-sluzace glownie do badania właściwości biochem mikroorganizmow np:bulion,brze-czka,mleko;stale-otrzymuje je się dodając srodek zestalający agar1,5-3%lub żelatynę sa glownie wykorzystywane do określenia liczebności mikoorg,poznania morfologi kolonii; polplynne-zaw 0,2-0,5%agaru np:podl Hugh-Lifsona,bada się na nich charakter metabolizowania substratow.AGAR-polisacharyd skl się z agarozy(90%)i agarope-ktyny(10%).agar jest otrzymywany z krasno-rostow morskich.jest skl zestalającym.W roztw 1,2-2,0% i w pH obojętnym rozpuszcza się w temp 100C a zestala się po ochło-dzeniu pon 42-50C.ZE-LATYNA-czesciowo zhydrolizowane bialko,pochodzące z tkanki lacznej zwierzat.W roztw 15-20% rozp się w temp 20-23C.Jest substratem białko-wym.Pod wpływem enzymow proteolitycznych zostaje uplynniona.
PODLOZAmikrob zwane tez pożywkami sa plynnymi lub zestalonymi mieszaninami z odpowiednio dobranych skl,umozliwiajacuch hodowl drob w warunkach laboratory-jnych.Stosowanie podl pozwala na izolacje,roznicowanie,identyfikacje oraz określanie właściwości fizjologicznych i biochem drob.Podl wykorzystuje się do określonych produktow metabolizmu drob.CECHY POZ:1)musza zaw latwo dostępne źródła pierw biogennych (C,O, H,N,S,P),energi oraz odpow zestaw soli mineralnych.Zrodla pierw:zw organiczne(bialka,hydrolizy bialek(peptydy,peptony),lub czyste aminokwasy, cukry proste,dwucukry monopolisacharydy,bialko jest źródłem:N,O,H,S)zw nieo-rgan(C-sole kw nieorg i weglany;N-azotany,azotyny,mocznik;S-sia-rczany,siarczki,siarczyny;P-fosforany);2)optymalny odczyn pH-najbardziej odp pH to obojętne lub lekko alkaliczne.Grzyby preferuja środowisko lek-ko kwasne;3)odp stosunek oksydoredukcyjny-stosunek do tl:tlenowce,scisle beztl,względne beztl;4)odp cisnienie osmo-tyczne-do uzyskania cisnie izo-tonicznego w stosunku do wnętrza kom hodowanych drob stosuje się roztw soli kuchennej(NaCl).W podl hipertonicznym nast. kurczenie się plazmy kom na skutek wydzielenia wody do środowiska w celu wyrównania cisnienia,a nast. odzielenie plazmy od sciany kom.Powoduje to zaburzenia no-rmalnych funkcji życiowych.Zjawiso odwrotne Zach w hod drob w podl hipotonicznym,wówczas woda wnika do kom,aby wyrównać cisnie osmo-tyczne,co powoduje pęcznienie kom i ich pekanie;4)powinny być przejzyste-z wyjątkiem podl zaw zw nierozp.Gdy podl jest metne,określenie chara-kteru wzrostu jest bardzo trudne:5)musza być sterylne-sterylnosc jest niezbedna w hod czystych kultur drob.HOD DROBmozna prow na podl: I)ply-nnych-w celu określenia stosunku do tlenu.Bakt Tl rosna na powierzchni podl,wzgl-ednie beztl powoduja zmętnienie,a beztlenowce tworza osad na dnie probowki.W przypadku wzrostu w postaci osadu zwraca się uwage na jego ilość i rodzaj,opisując wzro-st w postaci zmętnienia należy zcharekteryzowa jego intensywność,przy opisie wzrostu powierzchniowego należy podac jego typ;II)stalych:1) na skosach agarowych-które sluza m.in. do określenia charakt wzrostu.W jego opisie uwzglednia się:typ wzrostu,konsystencja,stopien wzrostu,pow wzrostu,wzniesienia,barwa,zapach;2)plytkach Patrie-go: posiew powierzchniowy:eza(posiew izolacyjny,redukcyjny),bagietka(do określani drob);posiew wgłębny-met plytek zlewanych
HODOWLE drob tl-bardzo duza liczba drob wymaga do wzrostu dużego dostępu do tlenu(Pseudomonas,Bacillus).Hodowle tych drob prowadzi się zwykle na wytrząsa-rkach lub z zastosowaniem napowietrzania sterylnym sprężonym powietrz.Met hodowli drob tlen można podzielic na powierzch-niowe i wgłębne,a po uzglednieniu rodzaju szkla na met probówkowe i płytkowe.HODOWLEdrob beztl-met biologiczne(met plytek Fortnera)polega-jaca na zaszczepieniu pożywki w plytce szczepami bakt Tl (Pseudomonas)i beztl(Clostridium).Po posiewie brzegi plytki uszczelnia się plastelina,odci-nając dost tl.Drob tl,wykorzystując do swojego rozwoju tl,stwarzja sprzyjające warunki do rozw bakt beztl.Przy sprawdzeniu,jaki jest stosunek do tl badanych drob,sa pomocne hodowle prowadzone w probowkach z wysokim słupkiem agarowym lub żelatynowym.Jesli bakt rowinely się w gornym odcinku pożywki,gdzie dost Tl jest najwieksza,to sa to bakt Tl(Bacillus,Pseudomonas)jeśli w dolnym odc-bakt beztl (Clostridium,Bacteroides).Jesli wzrost nastąpił w zdluz uklucia to bakt sa względnymi beztl(Escherichia coli,Pseudomonas mirabilit).Met fizyczne-bakt beztl można hodo-wac w urzą-dzeniach zwanych anaerostatami,gdzie powietrz zastepuje się gazem obojętnym:CO2,azotem.inna met jest hodowla na podlozu Wilsona-Blaira, gdzie na zesta-lone podl W-B,z zaszczepionym uprzednio materialem,wylewa się cienka warstwe agaru wodnego,odcinając dostep tlenu.W met probówko-wych jako warstwe odcinajaca Tl mozn zastosowac plynna jalowoa parafine po uprzednim usunieciu tlenu z pożywki.Met chem-najczesciej sa stoso-wane w hodowli probówkowych z uzyciem zw chem pochlanijacych Tl:pyrogallolu,weglanu potasu,ziemi okrzemkowej.Po wykonaniu wysiewu drob na skosie czesc korka z waty wystającej na brzeg probowki należy odciac wcisnąć na ok1cm w glab probowki i nasączyć 0,5cm3 20% kw pyrogallo-lowego i 0,5cm3 nasyconego roztw weglanu sodu lub wapnia.Nast probowke natychmiast zam-knąć korkiem gumowym by odciac dostep powietrza z zewnatrz.Met mieszane-sa polaczeniem wymienionych wczesniej met.Wsrod nich można wyroznic hodowle na po-żywce Wrzoska,w której Tl zawarty w podlozu jest absorbowany przez kawalki wątroby,a od tlenu pozywka jest oddzielona warstwa plynnej jalowej parafiny.
PODLOZAmikrob zwane tez pożywkami sa plynnymi lub zestalonymi mieszaninami z odpowiednio dobranych skl,umozliwiajacuch hodowl drob w warunkach laboratory-jnych.Stosowanie podl pozwala na izolacje,roznicowanie,identyfikacje oraz określanie właściwości fizjologicznych i biochem drob.Podl wykorzystuje się do określonych produktow metabolizmu drob.CECHY POZ:1)musza zaw latwo dostępne źródła pierw biogennych (C,O, H,N,S,P),energi oraz odpow zestaw soli mineralnych.Zrodla pierw:zw organiczne(bialka,hydrolizy bialek(peptydy,peptony),lub czyste aminokwasy, cukry proste,dwucukry monopolisacharydy,bialko jest źródłem:N,O,H,S)zw nieo-rgan(C-sole kw nieorg i weglany;N-azotany,azotyny,mocznik;S-sia-rczany,siarczki,siarczyny;P-fosforany);2)optymalny odczyn pH-najbardziej odp pH to obojętne lub lekko alkaliczne.Grzyby preferuja środowisko lek-ko kwasne;3)odp stosunek oksydoredukcyjny-stosunek do tl:tlenowce,scisle beztl,względne beztl;4)odp cisnienie osmo-tyczne-do uzyskania cisnie izo-tonicznego w stosunku do wnętrza kom hodowanych drob stosuje się roztw soli kuchennej(NaCl).W podl hipertonicznym nast. kurczenie się plazmy kom na skutek wydzielenia wody do środowiska w celu wyrównania cisnienia,a nast. odzielenie plazmy od sciany kom.Powoduje to zaburzenia no-rmalnych funkcji życiowych.Zjawiso odwrotne Zach w hod drob w podl hipotonicznym,wówczas woda wnika do kom,aby wyrównać cisnie osmo-tyczne,co powoduje pęcznienie kom i ich pekanie;4)powinny być przejzyste-z wyjątkiem podl zaw zw nierozp.Gdy podl jest metne,określenie chara-kteru wzrostu jest bardzo trudne:5)musza być sterylne-sterylnosc jest niezbedna w hod czystych kultur drob.HOD DROBmozna prow na podl: I)ply-nnych-w celu określenia stosunku do tlenu.Bakt Tl rosna na powierzchni podl,wzgl-ednie beztl powoduja zmętnienie,a beztlenowce tworza osad na dnie probowki.W przypadku wzrostu w postaci osadu zwraca się uwage na jego ilość i rodzaj,opisując wzro-st w postaci zmętnienia należy zcharekteryzowa jego intensywność,przy opisie wzrostu powierzchniowego należy podac jego typ;II)stalych:1) na skosach agarowych-które sluza m.in. do określenia charakt wzrostu.W jego opisie uwzglednia się:typ wzrostu,konsystencja,stopien wzrostu,pow wzrostu,wzniesienia,barwa,zapach;2)plytkach Patrie-go: posiew powierzchniowy:eza(posiew izolacyjny,redukcyjny),bagietka(do określani drob);posiew wgłębny-met plytek zlewanych
HODOWLE drob tl-bardzo duza liczba drob wymaga do wzrostu dużego dostępu do tlenu(Pseudomonas,Bacillus).Hodowle tych drob prowadzi się zwykle na wytrząsa-rkach lub z zastosowaniem napowietrzania sterylnym sprężonym powietrz.Met hodowli drob tlen można podzielic na powierzch-niowe i wgłębne,a po uzglednieniu rodzaju szkla na met probówkowe i płytkowe.HODOWLEdrob beztl-met biologiczne(met plytek Fortnera)polega-jaca na zaszczepieniu pożywki w plytce szczepami bakt Tl (Pseudomonas)i beztl(Clostridium).Po posiewie brzegi plytki uszczelnia się plastelina,odci-nając dost tl.Drob tl,wykorzystując do swojego rozwoju tl,stwarzja sprzyjające warunki do rozw bakt beztl.Przy sprawdzeniu,jaki jest stosunek do tl badanych drob,sa pomocne hodowle prowadzone w probowkach z wysokim słupkiem agarowym lub żelatynowym.Jesli bakt rowinely się w gornym odcinku pożywki,gdzie dost Tl jest najwieksza,to sa to bakt Tl(Bacillus,Pseudomonas)jeśli w dolnym odc-bakt beztl (Clostridium,Bacteroides).Jesli wzrost nastąpił w zdluz uklucia to bakt sa względnymi beztl(Escherichia coli,Pseudomonas mirabilit).Met fizyczne-bakt beztl można hodo-wac w urzą-dzeniach zwanych anaerostatami,gdzie powietrz zastepuje się gazem obojętnym:CO2,azotem.inna met jest hodowla na podlozu Wilsona-Blaira, gdzie na zesta-lone podl W-B,z zaszczepionym uprzednio materialem,wylewa się cienka warstwe agaru wodnego,odcinając dostep tlenu.W met probówko-wych jako warstwe odcinajaca Tl mozn zastosowac plynna jalowoa parafine po uprzednim usunieciu tlenu z pożywki.Met chem-najczesciej sa stoso-wane w hodowli probówkowych z uzyciem zw chem pochlanijacych Tl:pyrogallolu,weglanu potasu,ziemi okrzemkowej.Po wykonaniu wysiewu drob na skosie czesc korka z waty wystającej na brzeg probowki należy odciac wcisnąć na ok1cm w glab probowki i nasączyć 0,5cm3 20% kw pyrogallo-lowego i 0,5cm3 nasyconego roztw weglanu sodu lub wapnia.Nast probowke natychmiast zam-knąć korkiem gumowym by odciac dostep powietrza z zewnatrz.Met mieszane-sa polaczeniem wymienionych wczesniej met.Wsrod nich można wyroznic hodowle na po-żywce Wrzoska,w której Tl zawarty w podlozu jest absorbowany przez kawalki wątroby,a od tlenu pozywka jest oddzielona warstwa plynnej jalowej parafiny.
PODZ PODLze wzgl na przeznaczenie i zast:podstawowe-do hod drob omalyc wymaganiach odżywczych np.bulion(wyciag miesny+1%peptonu+ 0,5%NaCl):wzbo-gacone-sa stosowane do hod drob o dużych wymaganiach pokarmowych,które slabo lub w ogule nie rosna na pozyw podst,a do swe-go rozwoju potrz specyficznych zw np.cukrow,witamin,krwi,surowicy.(podl wzbogacone witaminami Lactobacillus sp-MRS); wybiorcze-selektywne lub izolacyjne,które zawieraja odpowiednie skl wybiorcze ,hamujące wzrost mikroflory niepożądanej,oraz skl umożliwiające w charakterystyczny spo-sób wzrost poszukiwanych drob.Np podloze z zolcia,zielenia brylantowa i lakto-za do hodowli drob paleczek z grupy coli ;wybiorczo-roznicujace-na takich podlozach może rosnac klka rodzajow bakt ale każdy z nich wytwarza charakterystyczne talowe do rozncowania kolonie;diagnostyczne-sa po-dlozami z dodatkiem specyficznych substratow sluza do określania cech biochem.specjalna grupe podl stanowia podl transzo-rtowe,służące do zabe-zpieczenia materialu mikrobiologicznego podczas transportu,Sa to najczęściej dobrze zbudowane podl minimalne bez skł odżywczych,zawierające je-dynie sole mineralne.podz podl wg charakteru skl-naturalne-pochodza ze skl naturalnych lub tylko nieznacznie zmienionych:mleko,krew,surowice krwi,soki z jarzyn(sa podl o zmiennym skl chem);syntetyczne-charakt się zaw scisle okraes skl chem,np:podl mi-neralne(podl Devisa);polsyntetyczne-zaw skl naturalne i określone zw chem np: bulion posolony(bulion+subst dodatkowe)podz podl ze wzgl na konsystencje:plynne-sluzace glownie do badania właściwości biochem mikroorganizmow np:bulion,brze-czka,mleko;stale-otrzymuje je się dodając srodek zestalający agar1,5-3%lub żelatynę sa glownie wykorzystywane do określenia liczebności mikoorg,poznania morfologi kolonii; polplynne-zaw 0,2-0,5%agaru np:podl Hugh-Lifsona,bada się na nich charakter metabolizowania substratow.AGAR-polisacharyd skl się z agarozy(90%)i agarope-ktyny(10%).agar jest otrzymywany z krasno-rostow morskich.jest skl zestalającym.W roztw 1,2-2,0% i w pH obojętnym rozpuszcza się w temp 100C a zestala się po ochło-dzeniu pon 42-50C.ZE-LATYNA-czesciowo zhydrolizowane bialko,pochodzące z tkanki lacznej zwierzat.W roztw 15-20% rozp się w temp 20-23C.Jest substratem białko-wym.Pod wpływem enzymow proteolitycznych zostaje uplynniona.