PELOIDOTERAPIA
Peloidy (z gr. pelos-błoto) Jest to naturalne tworzywo przyrodnicze składające się z substancji mineralnych, organicznych lub mieszanych, które powstało wskutek naturalnych procesów geologicznych w skorupie ziemi. Po rozdrobnieniu i zmieszaniu z wodą stosowane są do celów leczniczych w postaci kąpieli i okładów.
Ogólny podział peloidów:
A. Osady podwodne
1. Abiolity
Szlamy mineralne: wapniowe, krzemionkowe, glinkowe
Produkty erozji skał (glina, iły, margle)
2. Biolity
Muły organiczne (sapropel, gytja)
Torfy (borowiny)
Szlamy torfiaste
B. Ziemie lecznicze
Glinka biała
Wylkaniczne tufy
BOROWINA(Torf Leczniczy) Torf jest czwartorzędową skałą pochodzenia organicznego, powstałą wskutek rozkładu roślin bagiennych , przebiegającego w środowisku o dużej wilgotnosci, z niewielkim dostępem powietrza i przy udziale drobnoustrojów. Jest prekursorem węgla kamiennego.
Naturalne złoża torfu o grobości co najmniej 30cm =Torfowiska.
Rodzaje torfuTorfowiska wysokie - powstają głównie pod wpływem wód opadowych, nawet do 12m ponad ich poziomem.
Są słabo zmineralizowane i wykazują oczyn kwaśny.
Torfowiska niskie - powstają w pobliżu lub poniżej poziomu wód gruntowych.Są to często zarastające jeziora lub koryta rzeczne.
Woda w nich jest na ogół bogata w składniki odżywcze torf w nich powstający zawiera azot i dużo składników mineralnych(nawet 50%), m.in.wapnia.
Wykazują odczyn obojetny lub lekko zasadowy.
Torfowiska przejściowe - zmieszanie roślinności
torfowisk wysokich i niskich.
Skład chemiczny borowin
Składniki organiczne
(m.in. Bituminy, pektyny, celuloza, kwasy huminowe)
II. Składniki nieorganiczne
(sole mineralne)
III. Składniki mikrobiologiczne
(bakterie tlenowe i beztlenowe, grzyby)
Właściwości borowiny
fizykochemiczne
duża pojemność cieplna
małe przewodnictwo cieplne
fizyczne
duża pojemność wodna
małe przewodnictwo cieplne
duża pojemność cieplna
duże właściwości sorpcyjne
chemiczne
składniki organiczne i nieorganiczne ulegają depozycji w skórze i wchłanianiu - okresowe działanie biologiczne
działanie drażniące, ściągające i przeciwzapalne na skórę i błony śluzowe
mechaniczne:
ciśnienie hydrostatyczne w kąpieli borowinowej nieco większe aniżeli w wodzie
duża lepkość stwarza opór dla ruchów
tarcie cząsteczek masy borowinowej o skórę
Zgodnie z prawem Dastre-Morata, naczynia krwionośne nerek zachowują się tak samo jak naczynia skóry, w związku z czym pod wpływem ciepła zachodzi zwiększone wydzielanie moczu przez nerki. Równocześnie przegrzanie tkanek powoduje zwiększenie pocenia się. Z potem zostają wydalone różne substancje, jak sole, tłuszcze, cholesterol czy kwas moczowy. W ten sposób wydaleniu może ulec wiele odpadowych produktów przemiany materii. Podczas zabiegów borowinowych może zachodzić wchłanianie niektórych składników mineralnych i organicznych znajdujących się w borowinie.
Wskazania
choroby zwyrodnieniowe wytwórcze kręgosłupa i stawów
choroby pourazowe
przykurcze stawów, mialgie, miogenezy
neuralgie obręczy biodrowej i barkowej oraz inne przewlekłe nerwobóle
niektóre choroby ginekologiczne
wysięk w okresie zejściowym
w przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego, kamicy żółciowej i nerkowej bez napadów bólowych,
w przewlekłym zapaleniu wątroby i nieżycie żołądka
Przeciwwskazania
Czynna gruźlica płuc i kostnostawowa
Nowotwory
Niewydolność krążenia
Niewyrównane wady serca
Przypadki zawałów
Nadciśnieniu tętniczym, a także zbyt niskim ciśnieniu
Miażdżyca
Choroby wrzodowe
Świeże złamania i urazy
Stany znacznego osłabienia i wycieńczenia
Ciąża
Zespół Sudecka
Czynne przetoki i odleżyny
Niewydolność oddechowa
Zakrzepowe zapalenie żył
Cukrzyca
Nadczynność tarczycy
Endometrioza
Wszystkie ostre i podostre choroby kobiece
Przebieg mięsniaka macicy
Przed zabiegami borowinowymi obowiązuje wyleczenie wszelkich przewlekłych ognisk zapalnych związanych z zębami, migdałkami lub zatokami, ponieważ w trakcie zabiegów dochodzi do ich uczynnienia. W trakcie leczenia borowinowego należy często kontrolowć ogólny stan chorego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na układ krążenia, temperaturę ciała i OB. Często w pierwszym tygodniu zabiegów pojawia się tak zwany odczyn kąpielowy, charakteryzujący się zaostrzeniem dolegliwości.
Technika zabiegu
Tradycyjne zabiegi borowinowe wykonuje się w postaci:
kąpieli borowinowej całkowitej
kąpieli borowinowej częściowej (półkąpieli)
kąpieli nasiadowej
zawijań borowinowych całkowitych
zawijań borowinowych częściowych
tamponów borowinowych
jontoforezy borowinowej
Borowina, w przeciwieństwie do parafiny, raz podana nie nadaje się do ponownego zastosowania nawet dla tego samego pacjenta.
Seria zabiegów W zależności od wskazań, wynosi od 10 do 20 zabiegów wykonywanych codziennie lub co drugi dzień
Czas zabiegu wynosi 10 minut, potem można go stopniowo wydłużać dochodząc do 20, a nawet 30 minut. Po zabiegu wskazany jest wypoczynek w spokojnej i ciepłej atmosferze.
Kąpiele borowinowe
wykonywane w wannach
wymieszanie odpowiednio przetworzonej borowiny złożonej z wodą w wymaganym stosunku (2:1)
temperatura ok. 40 - 42ºC
czas trwania kąpieli: 10 - 20 minut
wykonywanie ruchów wbrew oporowi
Zawijania i okłady borowinowe:
przy użyciu papki borowinowej, która zawiera 80 - 85% wody
warstwa ogrzanej masy borowinowej o grubości 4 - 5 cm i temperaturze 42ºC + 4 warstwowy podkład
czas trwania zabiegu: 20 - 30 minut
po zabiegu krótkie spłukanie borowiny pod natryskiem, wypoczynek po zabiegu
Jonoforeza, fonoforeza
borowina rozrobiona wodą destylowaną
warstwa ogrzanej masy borowinowej o grubości ok. 3 cm i temperaturze 38ºC + podkład
przyłożenie elektrody połączoną z biegunem ujemnym (katodą) źródłem prądu galwanicznego, w fonoforezie - ultradźwięki w dawce 0,2 - 0,6 W/cm2
natężenie prądu 10 - 20 mA
czas trwania zabiegu 10 - 30min
Zabiegi borowinowe w chorobach kobiecych
tampony dopochwowe
przygotowanie zgodnie z zaleceniami lekarza
po zabiegu przepłukanie jamy ciała czystą woda pod względem chemicznym i bakteriologicznym o temp. 40ºC
fabrycznie przygotowany preparat borowinowy wprowadza się specjalną strzykawką do umieszczonego w pochwie pojemnika z perlonu, przepuszczającego składniki borowiny