Fizykoterapia w chorobach reumatycznych i stanach zapalnych stawów
Podział i objawy chorób reumatycznych i zapalnych stawów
Choroby reumatyczne stanowią wielki i narastający problem społeczny. W Polsce choroby te dotyczą około pięciu milionów ludzi, często prowadzą do trwałego kalectwa. Chorują głównie kobiety, które stanowią 80% chorych. Początek choroby przypada między 30 a 50 rokiem życia.
Do najważniejszych chorób reumatycznych zaliczamy:
chorobę reumatyczną ostrą;
reumatoidalne zapalenie stawów
zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze kostno-stawowe, które dotyczą osób w wieku powyżej 50 lat;
reumatyzm pozastawowy (tkanek miękkich), objawiający się bólami (nasilającymi się pod wpływem zimna i wilgoci), odczynami zapalnymi ścięgien, mięśni, powięzi, kaletek maziowych, okostnej itp
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
jest chorobą przewlekłą i postępującą oraz niezwykle uciążliwą w codziennym życiu.
Jak dotychczas RZS stanowi chorobę nieuleczalną o nie do końca poznanej etiologii.
Początek choroby jest ostry i jednostawowy.
Postępujący charakter choroby prowadzi do trwałych, symetrycznych zmian głównie w obrębie stawów kończyn.
Konsekwencją procesu zapalnego są obrzęki, wysięki, różnie nasilone zniekształcenia, ograniczenia ruchomości, aż po całkowite zesztywnienie stawów
W otoczeniu zajętych stawów występują zaniki mięśniowe, osteoporoza. W obrębie nasad kostnych, podskórne guzki reumatoidalne.
Inne choroby przebiegające z odczynem zapalnym w stawach to:
Pierwotne postacie zapaleń stawów:
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Bakteryjne zapalenie stawów
Dna i dna rzekoma
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
Choroba Stilla
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (choroba Bechterewa)
ZZSK
jest to przewlekły proces zapalny, który obejmuje stawy krzyżowo-biodrowe, drobne stawy kręgosłupa, pierścienie i wiązadła kręgosłupa. Prowadzi on do stopniowego ich usztywnienia. Przebieg choroby występuje z remisjami (okresami złagodzenia lub całkowitego zaniku objawów) i okresami zaostrzeń.
Choroba najczęściej rozpoczyna się między 15 a 35 rokiem życia, występuje średnio u 1 na 1000 osób. U mężczyzn zachorowalność wypada 3 razy częściej niż u kobiet. Objawy choroby są u kobiet często łagodniejsze.
Poza zapaleniem stawów kręgosłupa (tzw. postać osiowa) występuje tzw. obwodowa odmiana ZZSK (nazywana również skandynawską). Polega ona na tym, że zapaleniem zajęte są również asymetrycznie inne duże stawy, jak np. skokowy, kolanowy
RTG
odcinka lędźwiowego kręgosłupa w projekcji przednio-tylnej (fot. A) i bocznej (fot. B): skrzywienie boczne, zniesiona lordoza, kwadratowienie trzonu kręgu L5, obecne w pełni uformowane (strzałki szare) oraz tworzące się (strzałki białe) syndesmofity obustronnie
Ograniczenie ruchomości stawów kręgosłupa u chorego na z.z.s.k.
Młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów
jest najczęstszą zapalną układową chorobą tkanki łącznej w wieku rozwojowym.
Charakteryzuje ją różnorodność obrazu klinicznego i przebiegu oraz odrębność od reumatoidalnego zapalenia stawów (rzs) u dorosłych.
Różnice dotyczą znacznie częstszego w wieku rozwojowym uogólnienia procesu chorobowego, częstszego występowania zmian w dużych stawach oraz zmian jednostawowych, a także, charakterystycznych tylko dla wieku rozwojowego, zaburzeń rozwojowych; natomiast znacznie rzadziej niż w rzs u dorosłych występuje czynnik reumatoidalny klasy IgM.
Choroba Stilla
to układowa postać młodzieńczego zapalenia stawów ze współistniejącymi - gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych i śledziony oraz zapaleniem wielu narządów.
Toczeń rumieniowaty układowy(TRU)
jest przewlekłą chorobą o podłożu autoimmunologicznym, przebiegającą z zajęciem wielu tkanek i narządów, takich jak: skóra, stawy, nerki, układ oddechowy, układ sercowo-naczyniowy, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.
Do objawów charakterystycznych należą również zaburzenia hematologiczne (cytopenie).
Choroba może się rozpocząć w każdym wieku, ze szczytem zachorowania między 20. a 40. rokiem życia. Kobiety chorują 9-krotnie częściej niż mężczyźni.
Przebieg choroby charakteryzuje się objawami zaostrzeń i remisji.
Dna moczanowa (Arthritis urica)
Dna moczanowa (artretyzm, skaza moczanowa - przewlekła choroba związana z zaburzeniem metabolizmu kwasu moczowego powstającego z puryn.
Zazwyczaj pierwszym objawem jest ostry atak dny. Jest to ostry ból jednego, rzadziej kilku stawów, powiązany z ogólnoustrojowymi objawami zapalnymi.
W zależności od występowania bólu atakom tym nadano odpowiednie nazwy:
podagra - zapalenie stawu śródstopno-paliczkowego palucha (najczęstsza lokalizacja)
chiragra - zapalenie któregoś ze stawów ręki
gonagra - zapalenie stawu kolanowego
omagra - zapalenie stawu barkowego
Atak zazwyczaj pojawia się nad ranem, często po sutym posiłku połączonym ze spożyciem alkoholu.
Nieleczony ustępuje samoistnie po około 3 tygodniach.
Nieleczona dna prowadzi do dny przewlekłej. Pojawiają się wówczas:
guzki dnawe (tophi) będące złogami kwasu moczowego w tkankach miękkich. Ich naturalną drogą ewakuacji jest przebijanie się na zewnątrz.
charakterystyczne ubytki kostne
objawy ze strony układu moczowego, przede wszystkim kamica moczanowa, rzadziej nefropatia.
Duży guzek dnawy na łokciu
Paluch zajęty przez dnę
Skleroderma
Skleroderma, czyli prościej „twarda skóra” to choroba z gatunku autoimmunologicznych - system odpornościowy atakuje nasze własne ciało powodując twardnienie tkanek. W najcięższych przypadkach powoduje to poważne uszkodzenia płuc, serca, nerek i układu pokarmowego.
Chorują na nią głównie kobiety w wieku od 30 do 50 lat. pojawiają się Wtedy objawy, które mogą trwać przez kilkadziesiąt lat.
Przyczyny twardziny nie są znane. Wiadomo, że pewną rolę odgrywają szkodliwe geny. Przypuszcza się również, że niektóre związki chemiczne (np. trójchloroetylen, żywice) czy wirusy mogą u podatnych osób wyzwolić procesy doprowadzające do włóknienia
Istnieją dwa główne typy twardziny: skórna i układowa
Fizykoterapia w chorobach przebiegających z odczynem zapalnym w stawach ma na celu:
Zmniejszenie dolegliwości bólowych,
Redukcję obrzęku,
Zmniejszenie procesu zapalnego,
Modyfikację w sposób korzystny procesów immunologicznych,
Poprawę siły mięśniowej i zakresów ruchów w zajętych procesem chorobowym stawach.
Pamiętaj!!!
W stanie ostrym choroby, kiedy mamy do czynienia z procesem zapalnym, obrzękiem i dużą bolesnością nie stosujemy zabiegów cieplnych (zarówno ciepła egzo, jak i endogennego)
Zabiegi atermiczne, mające zastosowanie
w fazie ostrej choroby
Laseroterapia niskoenergetyczna
Elektroterapia prądem stałym (galwanizacja, jonoforeza), prądami małej i średniej częstotliwości
Krioterapia
Magnetoterapia
W fazie podostrej:
Terapuls (impulsowe pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości)
Sonoterapia, jeżeli zastosujemy małe dawki i falę impulsową.
Laseroterapia niskoenergetyczna
Mechanizm działania analgetycznego laseroterapii polega na:
oddziaływaniu na procesy komórkowe i nocyceptory
zmianach w poziomach mediatorów, takich jak serotonina, prostaglandyny, endorfiny,
mechanizmie bramki kontrolnej (Gate-Theory).
Efekt przeciwzapalny wywołany jest przez:
rozszerzenie naczyń krwionośnych,
ułatwienie wytworzenia krążenia obocznego,
poprawę mikrokrążenia,
przyspieszenie resorpcji obrzęków i wysięków,
stymulowanie migracji makrofagów.
Działanie przeciwobrzękowe promieniowania laserowego ma związek z wpływem na stymulację aktywnego transportu jonów sodowych i potasowych, a także ze zwiększeniem drenażu żylnego oraz zmianą przepuszczalności w błonach komórkowych.
Metodologia zabiegów
Chcąc zadziałać na struktury stawowe:
wybieramy dłuższe długości fali, które penetrują głębiej (810, 820., 830nm, 904nm)
działamy punktowo, aplikując wiązkę promieniowania w szczeliny stawowe
Działając na obrzęk
wybieramy krótsze długości fali, które penetrują płycej (670, 680.,632,8nm)
działamy punktowo, aplikując wiązkę promieniowania na okolicę obrzęku
W przypadkach obrzęków możemy użyć technikę punktową z uciskiem.
Tkanka kostna
W tkance kostnej oraz chrzęstnej promieniowanie laserowe jest średnio absorbowane na obszarze pierwszych 3-4 mm.
W przypadku zapaleń reumatycznych we wczesnej fazie, na przykład tkanki najbardziej zaatakowane, takie jak tkanka chrzęstna, są cieńsze i promieniowanie laserowe z łatwością do nich dociera.
Energię zawsze dostosowujemy indywidualnie, mając na uwadze:
Wiek pacjenta
Okolicę ciała
Etap choroby (ostry, podostry, przewlekły)
Stopień uwodnienia tkanki, grubość powłoki tłuszczowej, wielkość obrzęku.
W pracy impulsowej ( 904nm) dostosowujemy częstotliwość impulsów do aktualnego stanu chorego:
w stanach ostrych stosujemy mniejsze częstotliwości, które działają przeciwbólowo, natomiast w przewlekłych wskazane jest stosowanie wyższych częstotliwości działających regeneracyjnie i przeciwzapalnie.
Prawo Arndta - Schultza mówi, że najskuteczniejsze działanie biostymulacyjne wykazują gęstości powierzchniowe energii w zakresie od 2 - 12 J/cm2.
Terapia laserowa idealnie nadaje się do terapii łączonej i może być stosowana łącznie z prawie wszystkimi zabiegami fizjoterapeutycznymi.
Kiedy stosuje się ultradźwięki/fonoforezę,
powinno się w pierwszej kolejności zastosować laser. Pozwoli to na uniknięcie prawdopodobnych, niepożądanych reakcji z czynnikami przeciwzapalnymi w górnych warstwach skóry, gdzie koncentracja powyższych czynników osiąga wysokie stężenie zaraz po zabiegu fonoforezy.
Jeżeli terapia laserowa jest łączona z krioterapią lub innymi formami termoterapii,
powinno się bardzo dokładnie rozważyć kolejność stosowanych zabiegów lasera, ciepła lub zimna, ponieważ może to wpłynąć na skuteczność leczenia.
W przypadkach, gdzie krioterapia jest stosowana jako pierwsza,
następujący skurcz naczyń krwionośnych po zabiegu znacząco obniża ilość krwi (co z kolei zmniejsza ilość chromoforów) na obszarze poddawanym następnie naświetlaniu laserem. Stosowanie krioterapii w ten sposób przed stosowaniem lasera może znacząco zwiększyć efekty miejscowe terapii laserowej i skutecznie zwiększyć głębokość penetracji promieniowania laserowego.
Przeciwnie, jeżeli stosuje się najpierw zabiegi rozgrzewające tkanki (np. ciepłe okłady, podczerwień, diatermię krótkofalową), głębokość penetracji oraz lokalizacja rezultatów terapii laserowej będzie znacząco zmniejszona.
Dlatego zaleca się w przypadku terapii łączonej, krioterapię stosować przez naświetlaniem laserem, a zabiegi cieplne stosować po leczeniu laserem.
Galwanizacja
Galwanizacja anodowa:
działanie przeciwbólowe
efekt przeciwzapalny
Galwanizacja katodowa
działanie przekrwienne
zwiększenie pobudliwości mięśni
Jonoforeza
W zabiegach jonoforezy ważne jest:
Zindywidualizowanie metodyki w zależności od stosowanego leku i okolicy ciała chorego
Zasady bezpieczeństwa zbliżone do stosowanych w galwanizacji
Właściwy dobór elektrody czynnej w zależności od ładunku jonu leczniczego
Wskazania zależą od zastosowanego w jonoforezie leku
Niskie natężenia prądu są bardziej efektywne dla transportu jonów niż wysokie natężenia.
Stężenie leku w roztworze nie powinno być za duże: kilka jonów jest bardziej efektywnych niż duża liczba jonów reagujących ze sobą.
Tak więc niskie natężenia prądu (tj. 2.5 mA dla elektrody o powierzchni 5x5 cm, gęstość prądu 0.1 mA/cm2), ograniczone stężenie jonów aktywnych (od 1% do 5 %), prawidłowe pH, stwarza najlepsze warunki dla optymalnego transportu jonów w jonoforezie.
Rodzaje leków stosowanych w chorobach reumatycznych i zapalnych stawów
przeciwbólowe (spod anody +): xylokain, lidokaina, epinefryna, novokaina;
żele i maści (spod katody-): Naproxen, Ibuprofen, Dolo Visano S maść, Mobilat, Voltaren
niestrydowe leki przeciwzapalne
(spod katody -): diklofenac, ketoprofen, piroxicam, indomethacin, dexac.
Prądy diadynamiczne
Działanie prądów diadynamicznych polega na efektach przeciwbólowych (analgetycznych) oraz specyficznym dynamizmie w powstawaniu reakcji fizjologicznych w tkankach
Działanie poszczególnych prądów DD
Prądy DF, CP, LP działają przeciwbólowo.
Prąd CP zwiększa ukrwienie.
Prądy CP i LP działają troficznie i sprzyjają resorpcji.
Prądy MM i RS służą do elektrostymulacji mięśni zdrowych
Prądy izodynamiczne
znalazły zastosowanie w terapii zespołów bólowych
podnoszą próg pobudliwości czuciowej ,najskuteczniejszy w tym zakresie jest prąd CP (ISO)
zasada działania polega na przemiennym wpływie na tkanki prądów diadynamicznych MF oraz DF (jako to ma miejsce w prądzie CP) z przewaga któregoś z nich np.
CP (PM) tzn. CP (predominance monophase)
silniej odczuwana jest składowa MF
polecane jest w postępowaniu przeciwbólowym i stanach pourazowych przebiegających z obrzękami
wpływa na podwyższenie progu czucia , stosowane w leczeniu zespołów bólowych, nerwobólach przewlekłych , stanach zwyrodnieniowych
CP (PD) tzn. CP (predominance diphase)
silne odczuwanie składowych DF
polecany jest w stanach chorobowych przebiegających ze zwiększonym napięciem mięśniowym
Prądy Trauberta
prąd jednokierunkowy, prostokątny
czas impulsu: 2 ms
czas przerwy: 5 ms
częstotliwość: około 143 Hz
komponenta galwaniczna
wykazuje silne działanie przeciwbólowe, wykorzystując teorię Walla i Melzacka
zmniejsza napięcie mięśni - ponieważ podczas swego przepływy drażni mięśnie i wprawia je w wibrację ,
działa przekrwienne - szczególnie pod katodą
Zasady układania elektrod :
metodę lokalna - np. w obrębie stawów kończyn ułożenie jest poprzeczne przez staw . Katoda w miejscu bólu a anoda zamyka obwód . Ułożenie to jest rzadko stosowane
metoda segmentarna - w metodzie tej elektrody umieszcza się centralnie na kręgosłupie .
tylko w ułożeniu szyjnym anoda jest elektrodą czynną , dotyczy to bólów głowy i bólów odcinka szyjnego . Jest to 1 ułożenie tzw . szyjne i katoda będzie poniżej anody która obejmuje dolną część potylicy i szyję .
Ułożenie segmentarne elektrod wg. Trauberta
TENS -Przeskórna elektryczna stymulacja nerwów
Zalety TENS:
możliwość terapii w domu dzięki małym stymulatorom
skrócenie okresu rehabilitacji i ograniczenie pourazowych komplikacji
znaczne ograniczenie ilości przyjmowanych leków /od 40-80%/ i związanych z tym działań ubocznych
skrócenie okresu powrotu do zdrowia o wiele tygodni dla pacjentów po długotrwałym unieruchomieniu i operacjach oraz po urazach
DZIAŁANIE
pobudza miejscowo ukrwienie przez co przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek, powoduje redukcję obrzęków, usunięcie produktów przemiany materii i mediatorów zapalenia
zapobiega zanikom mięśniowym, reguluje napięcie mięśniowe
podwyższa próg odczuwania bólu
Działanie przeciwbólowe TENS opiera się na teorii „bramki kontrolnej” oraz stymulacji produkcji endorfin
TENS o małej częstotliwości (1-10 Hz) i dużym natężeniu
powoduje późniejszy efekt przeciwbólowy, ale utrzymuje się on dłużej (kilka godzin). Tego typu TENS stymuluje produkcję endorfin. Zaleca się stosowanie go w bólach przewlekłych
TENS o wyższych częstotliwościach (50-200 Hz) i mniejszym natężeniu
powoduje szybszy efekt przeciwbólowy (po kilkudziesięciu sekundach), ale utrzymuje się on krócej.
Tego typu TENS działa na mechanizm „bramki kontrolnej” Zaleca się stosowanie go w bólach ostrych.
Mikroprądy-MENS
Micro-TENS lub LIDC (prąd stały o niskim natężeniu) jest to przerywany prąd stały o niskim natężeniu mierzonym w mikroamperach
(10-800 µA).
Amplituda mikroprądu jest tak mała, że w czasie stymulacji nie jest on odczuwany przez pacjenta.
Współczesne urządzenia wytwarzają mikroprądy w postaci impulsowej jednokierunkowej lub dwukierunkowej.
W czasie stymulacji mikroprądem nie występują efekty uboczne i powikłania
Uważa się, że działanie przeciwbólowe mikroprądu można wyjaśnić za pomocą następujących hipotez:
Mikroprąd rozprzestrzenia się wzdłuż naczyń krwionośnych mających mały opór elektryczny.
Dzięki przepływowi elektronów usprawnia się w naczyniach włosowatych krążenie krwi. Równocześnie przyspiesza się rozpad kwasu mlekowego i substancji bólowych (np. bradykinina, histamina).
Produkty rozpadu są również szybciej eliminowane dzięki zwiększonemu przepływowi krwi.
Zmniejszenie dolegliwości bólowych następuje bezpośrednio po stymulacji.
Parametry stymulacji
W zabiegach do stymulacji stosuje się elektrody stabilne i elektrody labilne z ręcznymi uchwytami oraz specjalne elektrody punktowe do elektropunktury
W ostrych zespołach bólowych kręgosłupa, stawów i mięśni zaleca się:
natężenie 500-600 μA, które często określa się jako granicę tolerancji, objawiającą się uczuciem mrowienia lub szczypania.
częstotliwość przeciętnie 10-40 Hz lub większą
czas zabiegu 10-40 min. przez1-3 tygodnie codziennie, lub co drugi dzień.
W przewlekłych stanach chorobowych układu ruchu:
natężenie 300-600 μA
częstotliwość od 0,5 do 10 Hz.
czas zabiegu od 10 do 40 min przez 1-3 tygodnie codziennie lub co drugi dzień
STYMULACJA WYSOKONAPIĘCIOWA
Prąd wysokonapięciowy, zwany również HVPC (wysokonapięciowy prąd impulsowy), HVS (stymulacja wysokonapięciowa) jest to jednofazowy prąd impulsowy, charakteryzujący się występowaniem bliźniaczych impulsów o bardzo krótkim czasie trwania, mniejszym od 0.1ms.
Częstotliwość ma wiodące znaczenie terapeutyczne w stymulacji wysokonapięciowej
1-15 Hz - bóle przewlekłe, działanie przeciw obrzękowe, pobudzanie krążenia obwodowego, reedukacja i wzmacnianie mięśni.
15-70 Hz - intensywniejsza reedukacja i wzmacnianie mięśni, usuwanie obrzęków, pobudzanie krążenia obwodowego.
70-120 Hz - bóle ostre i podostre, usuwanie świeżych obrzęków,
Prądy średniej częstotliwości
Zalety:
nie powodują przykrych odczuć na skórze, co jest dużym ograniczeniem prądów diadynamicznych;
ich większa tolerancja powoduje, że możliwe jest zastosowanie większych natężeń stymulacji,
umożliwiając dojście do głębszych obszarów tkanek;
nie ma ryzyka chemicznych oparzeń spowodowanych wyładowaniami prądu;
Działanie prądu interferencyjnego w zależności od częstotliwości
0-10 Hz - skurcz mięśni szkieletowych
25-50Hz - pobudzenie mięśni do skurczu, usprawnianie krążenia obwodowego
50-100Hz - efekt przeciwbólowy i usprawnianie trofiki
90-100Hz - zmniejszenie napięcia współczulnego układu nerwowego
0-100Hz znaczna zmiana przestrzenna wektora interferencji - działanie powyższych zakresów
Magnetoterapia
CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW
w stanach ostrych (1 - 5)Hz
w stanach podostrych (5 - 20)Hz
w stanach przewlekłych (20 - 50)Hz
INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO
w stanach ostrych (z dużą bolesnością) BႣ3mT
w stanach podostrych BႣ5mT
w leczeniu schorzeń przewlekłych B Ⴓ 5mT.
KSZTAŁT POLA
impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach i urazach narządu ruchu
impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów miąższowych i skóry
Sonoterapia
Zabieg sonoterapii w przypadku chorób reumatycznych i zapalnych stawów wykonujemy po ustąpieniu fazy ostrej choroby.
Zasady dawkowania:
Aby uniknąć koncentracji ciepła powinno się stale przesuwać głowicę podczas zabiegu.
Stały ruch głowicy umożliwia odprowadzenie poprzez krążenie krwi efektu cieplnego bezpośrednio z miejsca zabiegu do otaczających tkanek.
W stanach podostrych stosuje się
dawki słabe (0,05-0,5 W/cm2),
w przewlekłych
dawki średnie (0,5-1 W/cm2).
W celu ograniczenia efektu termicznego należy stosować falę impulsową o odpowiednim współczynniku wypełnienia
Fala ultradźwiękowa o częstotliwości 1MHz ma zdolność penetracje w tkankach miękkich do głębokości 8 cm, wywołuje silnie oddziaływania pomiędzy leczonymi tkankami
Fala ultradźwiękowa o częstotliwości 3MHz penetracje w tkankach miękkich do 6 cm i jest silnie absorbowana w tkankach powierzchniowych.
Na skutek jej oddziaływania zwiększa się rozciągliwość tkanek łącznych - jest to bardzo ważne przy leczeniu blizn, stanów zapalnych ścięgien i torebek stawowych
Fonoforeza jest to zabieg polegający na wprowadzaniu leku za pomocą ultradźwięków do tkanek leżących pod skórą. Efekt leczniczy zależy nie tylko od wpływu ultradźwięków, ale również od rodzaju zastosowanego leku. Najczęściej stosowanymi lekami są preparaty o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i poprawiającym ukrwienie
Impulsowe pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości
FIZJOLOGICZNE DZIAŁANIE PULSUJĄCYCH KRÓTKICH FAL
- pobudzenie aktywności fagocytarnej
- zwiększenie aktywności enzymów
- nasilenie transportu błonowego
W zabiegach diatermii krótkofalowej impulsowej stosujemy dawki atermiczne, więc nie występuje niebezpieczeństwo oparzeń, nawet przy obecności metalach w tkankach.
Jednak przy dużych częstotliwościach i szerokich impulsach niebezpieczeństwo może się pojawić.
Pulsujące krótkie fale powodują:
Działanie przeciwzapalne
Przeciwbólowe
Przeciwobrzękowe
Zaobserwowano korzystne wyniki przy stosowaniu pulsujących krótkich fal:
we wczesnych stanach po urazach tkanek
w ostrych i podostrych stanach zapalnych, np. zapaleniu zatok przynosowych
w chorobie zwyrodnieniowej stawów
bólach neurogennych ( bólach fantomowych i w chorobie Sudecka)
osteoporozie.
Terapuls GS 200 wytwarza impulsy o częstotliwości 27,12 MHZ
Obwody sterowania aparatu umożliwiają regulowanie trzech parametrów impulsów:
czas trwania impulsu ( 60 lub 100 µs )
częstotliwość impulsów ( 80, 160, 300, 400, 500 lub 600 Hz)
szczytowa moc impulsów: 300, 500, 700, 850, 1000 [W]