Prawo administracji
Paweł Mierzejewski - 30 godzin wykładów
mierzej79@ineria.pl tel. 604401165
Zaliczenie na ocenę
- napisać coś (jest semestrem wstępnym)
- krótki sprawdzian z zagadnień z wykładów
Zagadnienia będą dostępne na FTP w formie elektronicznej
Materiały:
Eugeniusz Ochendowski „Prawo administracyjne część ogólna”
Zbigniew Leoński „Materiale prawo administracyjne”
www.sejm.gov.pl - na dole strony akty prawne
Wykład 26.09.2009
Monarchia absolutna - włada był przed prawem
Monarchia konstytucyjna - musi obowiązywać jakiś akt prawny, który reguluje stosunki między róznymi organami konstytucyjnymi, podstawowy akt prawny - najczęściej Konstytucja.
Demokracja Parlamentarna - II forma ustrojowa Polska). Cechuje trójpodział władzy (władza na tym samym poziomie - równoważą się)
władza wykonawcza - (egzekutywa) sprawuje Rada Ministrów i Prezydent
władza ustawodawcza - Sejm i Senat
wladza sądownicza - Sądy i Trybunały
Konstytucja art. 10 (2.04.1997) - mówi o tym, że ustrój opiera się na podziale i równowadze 3 władz (wykonawcza, ustawodawcza, sądownicza) ust. 1 i 2
Władza wykonawcza - realizacja przez wyspecjalizowany system organów i podmiotów tych funkcji, które zastrzeżone są dla państwa
Co oznacza pojęcie administrować? - zarządzanie i służba
Administracja jest swego rodzaju synonimem zarządzania, służenia, rządzenia oznacza wszelka działalność, która jest tak zorganizowana żeby realizować określone cele.
Pojęcie administracji publicznej - administracja państwowa plus administracja samorządowa, to co nie jest władzą ustawodzawczą i sądowniczą. To zbiór, pewna całośc widzenia z punktu organizacyjnego (istnieje struktura) i funkcjonalnego (działalność adminstracji, podmiotów, organów i innych jednostek - też nie określone normy, można je określić, bądź przyporządkować lub wykluczyć jej elementy)
Administracja publiczna musi być rozumiana jako całości - konglomerat kwestii zarządzania
3 pojęcia Administracji Publicznej
Ujęcie podmiotowe - (organizacyjne) - w tym ujęciu administracja oznacza zespół wszystkich organów, podmiotów i innych jednostek, które realizują funkcje administrowania, podmioty, które rządza, służą, stanowiące władze wykonawczą
Ujęcie przedmiotowe - (materialne) - administracja publiczna powinna być postrzegana jako wszelkie zadania i kompetencje realizowane w ramach tej funkcji wykonawczej (aktywność podmiotów, ich działalność)
Ujęcie o charakterze formalnym - w tym ujęciu formalnym zalicza się dany podmiot administracji publicznej, patrząc czy realizuje on wogóle jakiejkolwiek funkcje wykonawcze, nie bada się już w tym przypadku tego, czy te funkcje maja charakter ściśle administracyjny.
inaczej:
Ujęcie formalne - działalność danego podmiotu w sprawy administracji publicznej, nie patrząc czy ta czynność ma charakter administracyjny czy cywilno-prawny, ważne, aby miała funkcje wykonawczą.
Złota myśl pana który żył 200 lat temu.
Z uwagi na ciągły rozwój zadań państwa, zadań realizowanych przez samorządy, administracja publiczna jest takim pojęciem, którego nie można do końca zdefiniować.
Z realizacją tych funkcji wykonawczych wiąże się możliwość zastosowania przymusu państwowego - możliwość zastosowania przymusu oznacza, że administracja publiczna posiada pewne mechanizmy i środki dzięki którym może wymusić realizacje swoich celów, realizacje działań, które podejmuje.
NP.
sytuacja zachodzi kiedy otrzymujemy decyzje wymiaru podatkowego, gdzie mamy zapłacić w określonym terminie podatek od spadku, darowizny lub inny. Można uniknąć zapłaty stosując jakieś zabiegi uniknąć zapłaty, ale możliwość ściągnięcia tego podatku jest zabezpieczony tym, że organ podatkowy może zastosować pewnego rodzaju środki o charakterze egzekucyjnym, przykład przymusu państwowego.
Tu się określa pojęcia władztwa administracyjnego - wszędzie tam, gdzie podmioty należące do administracji publicznej mogą wyegzekwować za pomocą określonych instrumentów realizację swoich działać lub swoich celów - to w tym miejscu pojawia się władztwo administracyjne.
Sferę działań w której podmioty, organy należące do administracji publicznej, w której posługują się właśnie władztwem określamy mianem - imperium (dotyczy sfery, gdzie administracja działa władczo np. decyzja administracyjno - podatkowa, decyzja jakiejś rozbiórki, zastosowanie środków egzekucyjnych w administracji, wydaje decyzje, nakazuje, zakazuje jakiś obowiązków)
Administracja publiczna działa również w sferze, w której nie posługuje się środkami władczymi. Tą sferą będzie sfera cywilno prawnej, np. gmina sprzedaje nieruchomość, nie działa władczo i sfera ta nazywa się dominium
Sfera imperium - sfera władcza - działa za pomocą środków władczych. Administracja publiczna w stosunku do obywatela lub innego podmiotu prawa jest w pozycji nadrzędnej.
Sfera dominum tu nie ma władztwa - jest na tym samym poziomie co obywatel bądź inny podmiot.
PODZIAŁ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I WYRÓŻNIENIU ADMINISTRACJI ZWIERZCHNIEJ (WŁADCZEJ), ADMINISTRACJE ŚWIADCZĄCA (NIE WŁADCZĄ)
Administracja zwierzchnia - wszystkie przykłady, gdzie administracja nakazuje, zakazuje, wkracza w sfera prawa i obowiązków w świetle przepisów (decyzja rozbiórkowa, zakaz prowadzenia pojazdów)
Administracja świadcząca - wtedy, kiedy nam coś daje, świadczy coś dla nas -
kiedy jest taka administracja? - uzyskiwanie mocą aktów administracyjnych, wszelkich świadczeń o charakterze finansowym np. (becikowe) - jednorazowa zapomoga urodzenia dziecka, (nadaje, przyznaje, upoważnia)
Wyróżnienie wysp. Administracji publicznej:
- gospodarcza
- szkolna
- podatkowa
- celna
- rolnictwa
Zawsze będzie pod char. zadań
Cechy adminstracji publicznej
- fukcja wykonawcza (wykonywanie ustaw) stosuje prawo
Działania administracji mają charakter indywidualny, dotyczą konkretnego podmiotu, konkretniej sprawy, konkretnego stanu faktycznego
Jeżeli sejm uchwala ustawę, ustwa ma charakter abstrakcyjny ,zadaniem administracji jest wydanie rozstrzygnięcia w stosunku do konkretnej osoby.
Odróżnia to adminstrację od ustawodawstwa, dotyczy konkretnego stanu faktycznego, niekiedy działania adminstracji mogą mieć też charakter ogólny.
Administracje cechuje to, że działania podejmowane przez adminstrcje, które przybliza charaktr aktów adminstracyjnycj korzystają z domniemania ważności.
Domniemana ważność - dopóki dany akt administracji publicznej nie zostanie wyeliminowany z obrotu publicznego należy traktować jako ważny i wiążący
NP.
Obywatel zostaje zobligowany do zapłaty podatku, otrzymuje decyzje i powinien się zastosować, ale po jakimś czasie w prowadzonym postępowaniu nie zostały uwzględnione pewne okoliczności, które istniały w dniu wydania decyzji obowiązującej podatnika
Ktoś nabył po zmarłym rodzicu spadek, wartość nabytego majątku, nie wiedział, że zmarły rodzić jest właścicielem jeszcze czegoś
Podzbiór administracja rządowa, administracja samorządowa (konkretny przykład administracji)
Procesy prywatyzacji zadań publicznych - przekazywanie pewnych zadań zastrzeżonych co do zasady dla organów administracji publicznej i innych podmiotów powiązanych z państwem czy samorządem czy związkami publiczno-prawnymi przekazuje się określonym podmiotom, które funkcjonują poza sferą administracji publicznek
Partnerstwo publiczno-prywatne, podmiot publiczno prawny (gmina), prywatny (inwestor)
Wykład 27.09.2009
Zasada legalizmu - oznacza, że organy administracji publicznej występują w stosunku do obywatela lub innego podmiotu prawa zobligowane są działać na podstawie i w granicach prawa, jest to zasada o charakterze bezwzględnym.
Art. 7 konstytucji RP - wyraża w sposób jasny i klarowny zasadę funkcjonowania podmiotów reprezentujących administrację publiczną, zasada konstytucyjna. Konstytucja posługuje się pojęciem organy władzy publicznej.
Organ władzy publicznej = organ administracji publicznej
Nakaz działania na podstawie przepisów prawa oznacza, że przepis prawa musi wskazywać zarówno sposób klarowny, transparentny jaki organ administracji publicznej może podjąć konkretne rozstrzygniecie dotyczące praw i obowiązków obywatela lub innych podmiotów oraz musi istnieć przepis, który wskazuje co też ten organ administracji publicznej może zrobić.
Niezależnie od norm można powiedzieć ustrojowych, czyli takie które określają właściwość organów oraz niezależnie od norm prawnych, które wskazują jakie konkretne rozstrzygnięcia są w danej sytuacji faktycznej organ może zrobić, organy administracji publicznej i podmioty administracji publicznej musza przestrzegać przepisów proceduralnych.
czyli
- przepis kompetencyjny - w oparciu o który jesteśmy wskazań organ właściwy w danych sprawach
- przepis upoważniający do działania, wskazujący w taki a takim stanie organ może wydać decyzje administracyjną
- przepisy proceduralne - organy działające na podstawie przepisu prawa w granicach tego prawa zobligowane są do stosowania przepisów proceduralnych.
Przepis art. 7 Konstytucji RP - który mówi, statuuje zasadę legalizmu ma swoje odzwierciedlenie na gruncie aktów prawnych o charakterze proceduralnym.
W Polsce, jeśli chodzi o procedurę administracyjną mamy 2 najistotniejsze akty proceduralne, akty które regulują procedurę prowadzącą do wydania konkretnego rozstrzygnięcia administracyjnego.
Zagadnienie związane z tzw. ogólnym postępowaniem administracyjnym regulowane są w Polsce przez ustawę z dnia 14 czerwca 1960 roku - kodeks postępowania administracyjnego - KPA. Ustawa to swego rodzaju matryca postępowania administracyjnego, czyli wszystkie postępowania administracyjne prowadzone przez polskie organy administracji prowadzone są przez KPA, chyba, że specyfika tych postępowań będzie tak złożona, że w danym wypadku zastosowanie będą miały inne akty o charakterze proceduralnym.
KPA - ma charakter ogólny, stosowany przez organy administracji publicznej
W postępowaniach podatkowych, w postępowaniach celnych zastosowania będzie miała inny akt prawnych - szczegółowo kwestie będzie regulować ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku - ordynacja podatkowa.
W przypadku administracji publicznej oraz wszystkich podmiotów i organów, które działają z ramienia administracji publicznej, w świetle wspomnianej zasady legalizmu każdy przejaw aktywności organu musi mieć swoja postawę w przepisie prawa. Musi być to przepis powszechnie obowiązującego prawa.
Katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego jest zawarty w art. 87 Konstytucji RP. (ważny - znać na pamieć)
Działanie bez podstawy prawnej będzie miało również miejsce, wtedy gdy organ administracji publicznej wyda rozstrzygniecie administracyjne, najczęściej decyzje administracyjną w sytuacji, gdy dana kwestia czy dany stan faktyczny można uregulować, usankcjonować w oparciu o przepisy prawa prywatnego zwłaszcza prawa cywilnego.
PRAWO ADMINISTRACYJNE
Związki publiczno-prawne (państwa, samorządy) muszą funkcjonować w oparciu o organy i podmioty, które tworzą system zwany administracją publiczną.
Prawo administracyjne to taka gałąź prawa, która reguluje działania organu administracji publicznej i innych podmiotów podejmowana w celu realizacji ustalonych prawem zadań i wypełnianą w swoistych formach działania.
Prawo administracyjne z uwagi na swój charakter zaliczana jest do prawa publicznego. Jest to tak naprawdę skonkretyzowane prawo konstytucyjne.
Normy prawa administracyjnego mają bardzo nie jednolity i złożony charakter, podzielić możemy na 3 podstawowe grupy:
Normy działające bezpośrednio organizacji aparatu administracyjnego (określające organizację i ustrój administracji publicznej)
Ustrzgane prawo administracyjne będą się składać te normy, które dotyczą organizacji budowy aparatu administracji.
Normy dotyczące tok działania organów administracji publicznej i innych podmiotów tworzących te organizację publiczną tworzą procedurę administracyjna lub postępowanie administracyjne
Normy określające treść praw i obowiązków ich adresatów - normy tworzące materialne prawo administracyjne
Złota myśl
O charakterze norm nigdy nie przesądza miejsce ich zamieszczania, ale treść tych norm.
Drugi podział istotny norm prawa administracyjnego:
Sfera zewnętrzna - aktywność organu administracji publicznej oraz normy prawa administracyjnego dotyczące sfery zewnętrznej.
Najściślejsze związki zachodzą między prawem konstytucyjnym, a prawem administracyjnym.
Stosunki pomiędzy państwem i działającymi w imieniu państwa organami administracji publicznej, a obywatelami i innymi podmiotami oparte na normach prawa administracyjnego są stosunkami administracyjno prawnymi.
Istotą stosunku administracyjno prawnego jest to że administracja publiczna może w sposób władczy kształtować treść danego stosunku prawnego.
Sposoby konkretyzacji norm prawa administracyjnego
Normy stosowane bezpośrednio
Normy konkretyzowane przez akt administracyjny
Normy konkretyzowane przez czynności materialno techniczne
Jeżeli organ ma dokonać czynności materialno techniczne i ta czynność jest dla nas korzystna i sprawa się kończy jeśli organ będzie musiał odmówić, będzie musiał wydać akt administracyjny.
Sposoby konkretyzacji norm prawa administracyjnego one odzwierciedlają, możliwość nawiązania stosunku administracyjno prawnego
Rodzaje stosunków administracyjno - prawnych
1. stosunek materialno-prawny, norma prawa materialnego
2. stosunki proceduralne - mają charakter stosunków przejściowych
3. stosunki sądowo-administracyjne (chodzi o stosunek proceduralny, w którym występuje spór pomiędzy obywatelem, a organem administracji publicznej)
4. stosunek administracyjno-prawne trwałe (przeciwieństwo krótkotrwale i nie trwałe)
5. stosunki administracyjno-prawne, w którym pojawia się element nadzoru (stosunki między organem nadzoru, a podmiotem nadzorowanym)
6. stosunki administracyjno-prawne egzekucyjne (stronami są: organ egzekucyjny z jednej strony, a z drugiej strony obywatel, podmiot i inna jednostka zobowiązana do tych świadczeń)
Następny temat Źródła prawa
Centai III semestr 5 | Strona