Socjologia - ćwiczenia

Socjologia jest to nauka badająca zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi oraz zmiany w nich zachodzące a wynikające z wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie

Socjologia organizacji wyodrębniła się z socjologii ogólnej a więc jest nauką szczegółową. Zdefiniowana została przez Morawskiego jako socjologia struktur procesów i ról organizacyjnych. Pomaga zrozumieć złożoność życia organizacyjnego i ustanowić

porządek kierujący energią ludzką na realizację zaplanowanych zadań społecznych.

Powstanie socjologii

1. Wyodrębnienie porządku ludzkiego - całość porządku przyrody

2. Odróżnienie społeczeństwa od państwa

3. Uczynienie społeczeństwa przedmiotem systematyki refleksji

4. Unaukowienie refleksji o społeczeństwie

Socjologia XIX August Comte - pierwsza katedra na świecie uniwersytet w Chicago 1892. Najpóźniej w Anglii po II wojnie światowej.

Polska 1919-1920 - pierwsza katedra Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Poznański - Florian Zna niecki

Polskie Towarzystwo Socjologiczne 1930. Przedmiot zainteresowań Socjologia Organizacji.

1. Społeczne uwarunkowanie człowieka (bagaż doświadczeń)

2. Społeczne działanie ludzi - stosunki społeczne między ludźmi. Stosunki społeczne między grupami, stosunki społeczne wewnątrz nich

3. Rozwój współżycia społecznego - procesy społeczne

4. Kultura (materialna i niematerialna- wytwory działalności ludzkiej)

5. Forma współżycia - struktura społeczna

Wewnętrzny podział socjologii

Socjologia scjentystyczna przyjmuje, że fakty społeczne należą do obiektywnie istniejącej rzeczywistości zewnętrznej w stosunku do poznającego podmiotu. Stawia na badania empiryczne i obiektywne wizje badacza.

Socjologia humanistyczna mówi, że świat społeczny nie jest określony ani trwały. Jest nieustannie tworzony przez podmioty posiadające świadomość.

Ważne nurty socjologiczne

1. Funkcjonalizm strukturalny traktował społeczeństwo jako stabilny, zorganizowany system, w którym jednostka odgrywa swoją rolę by go umocnić.

2. Empiryzm logiczny kładzie nacisk na badania empiryczne i dąży do ścisłego określenia zachowania jednostek

3. Marksizm podobnie jak funkcjonalizm nurt ten cechuje postrzeganie jako całość. Różni się natomiast skupieniem uwagi na rozwój społeczny poprzez wewnętrzną sprzeczność i konflikty klasowe. Marks uważał, że są równi i równiejsi, lepsi i gorsi i za pomocą ruchów rewolucyjnych można zburzyć starą strukturę i stworzyć nową.

Ludzie związani z socjologią

Florian Zna niecki

Jan Szczepański

Stanisław Ossowski

Marek Ziółkowski

Paweł Rybicki

Jerzy Sztąpka

George Mead

Jonathan Turner

Hubert Spencer

Max Webber

Robert Merton

Karol Marks

Socjologia Organizacji a inne nauki

1. Historia (ocena przeszłości)

2. Antropologia

3. Psychologia

4. Filozofia

5. Ekonomia

6. Nauki Polityczne

1. Historia + socjologia to - ocena przeszłości

2. Antropologia + socjologia to - badanie kultury

3. Psychologia + socjologia to - jednostka + społeczeństwo

4. Filozofia + socjologia to - filozofia zajmuje się człowiekiem takim, jakim ma być - socjologia takim, jakim jest.

5. Ekonomia + socjologia to - niektóre zagadnienia wiążą się z socjologią np. bezrobocie

Ćwiczenia 09.04.05

TRZY KONCEPCJE CZŁOWIEKA W GOSPODARCE

1. Człowiek ekonomiczny jest to człowiek, który rządzi się prawami zysku i straty. Jeżeli wchodzi w interakcje z innymi członkami to tylko po to, żeby coś osiągnąć, mieć jakieś korzyści. Jest to chłodny kalkulator, nie integruje się z grupą

2. Człowiek socjologiczny jest pod wpływem grupy, kieruje się sercem, nie rozumem, interesuje się grupą. Określany jest `bohaterem zbiorowym”

3. Zestawienie dwóch typów połączenie człowiek społeczno-ekonomiczny, lub zakorzeniony instytucjonalnie (człowiek, który żyje przedsiębiorstwem, organizacją).

1. Reguły i wzory instytucjonalne np. rodzina, szkoła, przedszkole - wszystkie te instytucje, które kształtują zachowanie człowieka.

2. Modele mentalne to, co zostało nam przekazane, zakorzenione. Etyka, normy, zachowanie i to, co jednostka żyjąc odbiera - bardzo trudno zmienić jest tę mentalność, ma bardzo głęboko osadzone korzenie.

3. Wybory indywidualne wybory dokonywane są pod wpływem aspiracji i informacji. Człowiek sam dąży do tego żeby zdobyć tą informację.

4. Zachowanie jednostki - realne zachowanie pod wpływem doświadczeń

INSTYTUCJE A ORGANIZACJA

Organizacja jest to formalna planowo koordynowana struktura, obejmująca dwie lub więcej osób zmierzająca do osiągnięcia wspólnego lub wspólnych celów. Charakteryzuje się układem władzy i określonym stopniem podziału pracy.

Instytucja to wymyślona przez ludzi organizacja, która strukturalizuje ludzkie interakcje. Składa się z ograniczeń formalnych (np. reguły, prawa, konstytucje), z ograniczeń nieformalnych (np. normy, wartości, konwencji, kodów postępowania) i z ich charakterystycznych sposobów zabezpieczania.

Rozróżniamy trzy filary instytucji profesjonalnych

Filary

Wymiar:	Regulacyjny	Normatywny	Kognitywny (poznawczy)
1. Podstawa - podporządkowanie	Ograniczenia, co dozwolone, co nie dozwolone	Prawa i obowiązki, zobowiązania społeczne	Kwalifikacje
2. Mechanizmy, działanie	Przymus	Odwołanie się do wartości	Naśladowcze
3. Logika	Logika instrumentalności	Stosowność	Ortodoksji
4. Wskaźniki	Przepisy, prawo, sankcje	Certyfikaty, świadectwa, akredytacje	Powszechność
5. Podstawa prawomocności	Sankcje Prawne	Racje moralne	Koncepcje kulturowe - przyjęte

Do podstawowych instytucji zaliczamy

1. Instytucja rodziny i pokrewieństwa

2. - // - polityczne - partie, kluby

3. - // - ekonomiczne i gospodarcze - firmy produkcyjne, usługowe, banki, izby skarbowe

4. - // - religii np. kościoły, sekty, zakony

5. - // - oświaty - szkoły

6. - // - medycyny - szpitale, ośrodki, punkty

7. - // - nauki - PAN itp.

Otoczenie organizacji

Status struktura członkowie fundusze lokal majątek cele

Ludzie środki finansowe trwały

Otoczenie organizacji

Otoczenie organizacji jest to zbiór różnych elementów, zjawisk, procesów, instytucji, które nie wchodzą w skład organizacji, ale wpływają na jej funkcjonowanie.

Rodzaje otoczenia organizacji

1. Otoczenie wewnętrzne i zewnętrzne

2. Toczenie bliższe i dalsze

3. Otoczenie celowe i ogólne

Otoczenie zewnętrzne składa się z dwóch warstw. Otoczenia celowego i otoczenia ogólnego. Otoczenie celowe jest to otoczenie składające się z konkretnych organizacji, instytucji i grup, które mogą wpłynąć na organizację i zaliczamy do nich:

1. konkurentów

2. konsumentów (klientów)

3. dostawców

4. regulatorów

5. właścicieli

6. związki zawodowe

7. sojuszników strategicznych.

Otoczenie ogólne to niesprecyzowane bliżej wymiary i siły. Wśród których działa organizacja i które mogą mieć wpływ na jej działanie.

Wymiar międzynarodowy

- // - prawno polityczny

- // - socjo-kulturowy

- // - ekonomiczny

- // - technologiczny

Wymiar międzynarodowy jest to zakres, w jakim organizacja uczestniczy w działalności gospodarczej innych krajów u też pozostaje pod ich wpływem.

Wymiar prawno - polityczny odnosi się do państwowej regulacji działalności gospodarczej i stosunków pomiędzy gospodarką i państwem (podatki, kodeksy).

Wymiar socjo-kulturowy obejmuje obyczaje, nawyki, wartości i demograficzne cechy społeczeństwa, w którym istnieje organizacja.

Wymiar ekonomiczny to ogólna kondycja systemu gospodarczego, w którym działa organizacja. Należą tu inflacja, stopy procentowe, bezrobocie czy popyt.

Wymiar technologiczny odnosi się do tych dostępnych metod, które pozwalają przekształcić zasoby w produkty lub usługi.

Otoczenie wewnętrzne to wszystko, o co dzieje się wewnątrz firmy, a w skład wchodzi zarząd, pracownicy, kultura organizacji.

MECHANIZMY ADATACJI ORGANIZACJI DO OTOCZENIA

Technika buforów - polega na tworzeniu wewnątrz organizacji dodatkowych zespołów, które zapewniają utrzymanie normalnego działania organizacji w sytuacjach kryzysowych, awaryjnych, czyli nietypowych

Technika alokacji środków trwałych tz. umieszczania środków wg priorytetów organizacji

Technika dominacji polega na redukowaniu zależności od otoczenia poprzez odpowiednie działanie zmierzające do opanowania procesów zachodzących w otoczeniu.

Technika zmiany otoczenia pojawia się w sytuacji, kiedy organizacja nie ma ustalonych połączeń z otoczeniem, sama tworzy dla siebie struktury, starając się uniezależni od otoczenia.

Technika przewidywania, czyli organizacja kontroluje otoczenie i potrafi z pewnym wyprzedzeniem zareagować na zmiany zachodzące w otoczeniu np. zmiany mody

Teoria Maslowa - 5 potrzeb

Fizjologiczna

Bezpieczeństwa

Społeczna

Szacunku

Samorealizacji

Dopóki nie zostanie zaspokojona podstawowa potrzeba to nie można realizować innych (schody)

Teoria Technika Klaitrer Alderfer

ERG

Potrzeby egzystencjonalne

Potrzeby społeczne i związku

Potrzeby rozwoju - własnej twórczości

Teoria dwuczynnikowa Friderik Harzberga

Motywująca - uznanie, odpowiedzialność

Higieniczne - zw. ze środowiskiem pracy

Teoria trzech potrzeb Dawida McClland

Potrzeba osiągnięć

Potrzeba władzy

Potrzeba przynależności

Teoria oczekiwań Dawida Nadlera i Edwarda Lawler

Dotyczy zachowań ludzkich i zachowań ludzkich w organizacji.

1. zachowanie jest wyznaczone przez kombinację czynników występujących u danej osoby i w środowisku pracy.

2. ludzie podejmują świadome decyzje o swoich zachowaniach w organizacji

3. ludzie mają odmienne potrzeby, pragnienia i cele

4. ludzie dokonują wyboru z pośród wielu możliwości zachowań na podstawie oczekiwań, że dane zachowanie doprowadzi do pożądanego wyniku.

Teoria sprawiedliwości

Wzór wynik (my) - wyniki (inni)

___________________________

nakłady (my) - nakłady (inni)

Teoria wzmocnień Skinera

Bodziec - reakcja - skutki - przyszłe reakcje

Teoria wyznaczania celów

„żeby pracownikowi chciało się musi mieć wyznaczone cele”

Proces wyznaczania celów obejmuje następujące 4 fazy rozumowania

1. ustalenie wzorców do osiągnięcia

2. ocena czy da się ten wzorzec osiągnąć

3. ocena czy wzorzec jest zgodny z osobistymi celami

4. przyjęcie wzorca i zachowanie zmierzające do jego osiągnięcia.

Podejście do motywacji tz japońskie jest to pewien rodzaj filozofii, żeby zacieśnić więź między pracownikami.

ZACHOWIENIE CZŁOWIEKA W ORGANIZACJI

Jest wiele czynników

- Wewnętrzne - zależą od pracownika (np. może zostać po godzinach)

- Zewnętrzne - wszystkie te które wpływają na człowieka z zewnątrz

Teoria X - przeciętna istota ludzka z natury nie lubi pracować

• ludzi należy zmuszać kontrolować i kierować nimi

• pracownik unika odpowiedzialności, ma niewielkie ambicje i pragnie przede wszystkim bezpieczeństwa

Teoria Y

• wydatkowanie energii fizycznej i umysłowej w pracy jest tak naturalne jak zabawa czy wypoczynek

• kontrola zewnętrzna i obawa przed karą nie są potrzebne, bo człowiek, chce być samodzielny

• stopień zaangażowania się pracownika w realizację celów organizacji jest funkcją wynagrodzenia uzyskiwanego za osiągnięte wyniki

• człowiek sam poszukuje odpowiedzialności

• ludzi cechuje na ogół wysoki stopień wyobraźni , pomysłowości i inicjatywy.

• Intelektualne możliwości przeciętnego człowieka we współczesnej działalności gospodarczej są tylko częściowo wykorzystywane.

Podmiotowość człowieka w organizacji polega na :

• poczuciu skuteczności

• poczuciu sensu

• poczuciu eunomi - jest to przekonanie jednostki, że jest w stanie dokonać oceny sytuacji pracy we własnym mniemaniu trafnie i spójnie

• poczucie identyfikacji

ŹRÓDŁA WŁADZY

1. kompetencje formalne

2. kompetencje intelektualne

Kompetencje formalne wynikają z własności i ze stanowiska

• rozkazodawstwa

• administrowania

• rządzenia

Kompetencje intelektualne - tworzą się na bazie autorytetu. Autorytet pochodzi z osobowości, wiedzy.

Osobowość - dobry człowiek, ma zasady moralne

Wiedzy - wiąże się z posiadaniem wiedzy i stosowaniem jej. Wiedzy ogólnej i fachowej

Formalny - ktoś ma nad sobą dyrektora i uznaje go za autorytet (bo jest przełożonym)

ROLE KIEROWNIKA

Kierownik powinien umieć - planować , organizować, motywować, kontrolować, dbać o rozwój

Efektywność kierowania:

Zależy od kadry, sprawności organizacji i systemu informacji, jaki będzie przepływ w firmie informacji

Filozofia i kultura organizacji:

• autorytet menadżera

Problemy proste - codzienne

- // - złożone - które wymagają większej analizy i problemy finansowe

- // - bardzo złożone - firma podejmując decyzje , musi przewidzieć skutki

STYLE KIEROWANIA

Kierowanie jest to wywoływanie aktywności innych osób zgodnie z celami, tego kto nimi kieruje i celami organizacji

Style kierowania to całokształt sposobów (metod, technik, i instrumentów, oddziaływania kierownika na podwładnych) w celu wywołania u nich właściwego nastawienia do zadań i skłaniania ich do możliwie najlepszego wykonania.

STYLE KIEROWANIA

AUTOKRATYCZNY NIEINGERUJĄCY DEMOKRATYCZNY

Surowy życzliwy nieudolny niezdecydowany rzeczywisty (autokrata) działa na zasadzie nie wie czy wziąć ma z grupą

Impulsów pod uwagę to co dobry kontakt

mówi załogo czy nie bierze pod ich

zdanie

Ogólna swoboda działania

Siatka kierowania jest to zbiór różnych stylów kierowana, w zależności od stopnia koncentracji kierownika na zadaniach bądź na interesach pracowników, ujmując zadania i ludzi jako dwa przeciwstawne sobie elementy.

1

---