ROLA WITAMIN I MINERAŁÓW w organizmie człowieka, Pielęgniarstwo Studia


ROLA WITAMIN I MINERAŁÓW W

ORGANIŹMIE CZŁOWIEKA

Czym są witaminy?

Witaminy są to związki organiczne, które nie stanowią źródła energii, nie są także składnikami budującymi tkanki, są jednak niezbędne do zachowania zdrowia oraz normalnego przebiegu procesów metabolicznych. Źródło witamin stanowią produkty żywnościowe i preparaty farmaceutyczne.

Niektóre witaminy (B, kwas foliowy, B6, PP, B12, K) są w niewielkich ilościach syntetyzowane w przewodzie pokarmowym człowieka przez bakterie jelitowe.

Ponadto witamina D3 może powstawać w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych, witamina A - w przewodzie pokarmowym z prowitamin (karotenów obecnych w produktach roślinnych), a witamina PP może być w ustroju tworzona z tryptofanu (jednego z aminokwasów wchodzących w skład białek.

Brak witamin w organizmie powoduje choroby, zwane awitaminozami. Niedobory witamin mogą prowadzić do różnego rodzaju zaburzeń (hipoawitaminoz) oraz zwiększać ryzyko zapadnięcia na choroby cywilizacyjne. Nadmierne spożycie lub przedawkowanie niektórych witamin jest również szkodliwe i może być przyczyną powstawania innych specyficznych zaburzeń (hiperwitaminoz).

Obecnie znanych jest 13 witamin, a ściślej grup witamin o podobnym działaniu; 9 z nich jest rozpuszczalnych w wodzie, a pozostałe 4 są rozpuszczalne w tłuszczach.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są magazynowane, a ich nadmiar jest wydalany z moczem, dlatego powinny być spożywane codziennie. Natomiast witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są magazynowane w różnych narządach (zwłaszcza w wątrobie), mino groźby ich przedawkowania i szkodliwego wpływu na organizm nadmiaru muszą one być także dostarczane z pożywieniem.

Podział witamin

Główny podział witamin opiera się na substancjach, w których ulegają one rozpuszczeniu. Stąd wyróżniamy witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz witaminy rozpuszczalne w wodzie. Niezależnie od tego, w jakim środowisku szybciej wchłaniają się do organizmu, zawsze powodują wzmocnienie jego odporności. Ze względu na doniosłą rolę witamin w poprawianiu kondycji i samopoczucia, nie powinno ich zabraknąć w zdrowej diecie.

Jeśli odżywiamy się prawidłowo, dostarczając organizmowi odpowiednich dawek witamin, nie ma z reguły potrzeby zwiększać ich ilości poprzez stosowanie preparatów witaminowych. W pokarmach znajduje się wystarczająca ilość witamin i minerałów.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach występują wyłącznie w żywności, zawierającej tłuszcz. Do tych witamin należy:

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Do witamin rozpuszczalnych w wodzie zaliczamy witaminy B oraz witaminę C. Witaminy z grupy B odgrywają bardzo ważną rolę w enzymatycznym metabolizmie węglowodanów, tłuszczów oraz białek. Biorą również udział w procesach tworzenia nowych komórek i kwasów nukleinowych. Istnieje osiem witamin, które wchodzą w skład witamin z grupy B. Są to:

Do witamin rozpuszczalnych w wodzie należy również witamina C. Jej najlepsze źródło stanowią: owoce cytrusowe, truskawki, porzeczki, dzika róża oraz warzywa - pietruszka, chrzan i papryka. Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C wzrasta wraz z pojawieniem się sytuacji stresowych. Niedobór witaminy C wpływa niekorzystnie na odporność. By zachować organizm w dobrej kondycji, staraj się codziennie dostarczać mu odpowiedniej porcji witamin.

Wszyscy doskonale wiemy, że witaminy odgrywają ważną rolę w organizmie człowieka i są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Stale słyszymy, że należy jeść warzywa i owoce, aby zapewnić sobie jak najwięcej zawartych w nich witamin. Często na tym kończy się nasza wiedza o tych składnikach odżywczych. Mało kto zna mechanizm oddziaływania witamin na organizm i wie, w jaki sposób wpływają one na procesy życiowe.

Witaminy są związkami organicznymi, których organizm człowieka nie jest w stanie sam wytwarzać, dlatego muszą być one dostarczane wraz z pożywieniem. Witaminy nie stanowią jednorodnej grupy i mają różny skład chemiczny. Jedne z nich to kwasy, tak jak witamina C, która jest kwasem askorbinowym, inne to pochodne kwasów, jak witamina PP, czyli amid kwasu nikotynowego. Jeszcze inne należą do grupy alkoholi o dużej masie cząsteczkowej, jak np. witamina A. Niektóre witaminy są zbudowane z jednorodnych cząsteczek, a inne, jak np. witamina K, witamina D czy witaminy B obejmują wiele różnych substancji chemicznych.

Witaminy z grupy B określono jedną nazwą nie dlatego, że są podobne chemicznie, ale dlatego że występują wspólnie. Poszczególne substancje zaliczane do witamin B mają swoje odrębne nazwy. I tak np. witamina B1 to tiamina, witamina B2 nazywana jest ryboflawiną, witamina B6 to pirydoksyna, a witaminę B12 określa się jako kobalaminę, gdyż jednym z jej składników jest kobalt. Wspólną cechą wszystkich witamin jest ich drobncząsteczkowość. Witaminy mają niewielki ciężar cząsteczkowy, co ułatwia im działanie w organizmie człowieka.

Rola witamin w organizmie człowieka

Witamin potrzebujemy w niewielkich ilościach, ale pełnią one bardzo ważną rolę w przemianie materii, zwanej inaczej metabolizmem. Funkcje witamin polegają na koordynowaniu złożonych reakcji biochemicznych, zachodzących w obrębie organizmu. Reakcje te dotyczą zarówno rozkładu związków dostarczanych z pożywieniem na prostsze elementy, jak i ich syntezy w związki wyższego rzędu. Przemiana materii to proces, polegający na przekształcaniu pokarmu na składniki odżywcze - białka, tłuszcze, węglowodany itd. Pożywienie zostaje rozdrobnione, strawione, a potem wchłonięte w toku przemian organicznych. Następnie zostaje przekształcone w budulec, który służy do tworzenia nowych makrocząsteczek albo jest wykorzystywane jako źródło energii.

Rola witamin nie polega jednak na dostarczaniu energii ani stanowieniu budulca. Witaminy są potrzebne do tego, by procesy przemiany materii mogły przebiegać w organizmie normalnie. Rola witamin to aktywizowanie do pracy skomplikowanej maszyny, jaką jest organizm. Wspomniana wcześniej drobnocząsteczkowość witamin umożliwia im szybki dostęp do makrocząsteczek i reakcji biochemicznych. Organizm człowieka przypomina wielką fabrykę, w której odbywa się produkcja energii i materiału budulcowego. Rolę kontrolerów w tej fabryce pełnią enzymy, które działają jak katalizatory, tzn. przyspieszają reakcje chemiczne w organizmie, same nie biorąc w nich bezpośredniego udziału. Enzymy mają swoich pomocników - są nimi witaminy.

Podstawowa rola witamin w organizmie to wspomaganie enzymów w przyspieszaniu reakcji biochemicznych. Witaminy występują w roli tzw. koenzymów. Są przenośnikami elektronów, atomów lub grup chemicznych podczas reakcji biochemicznych. Witaminy zachowują się więc jak łącznicy, którzy przenoszą ważne elementy z jednej taśmy montażowej na drugą. Poza tym nie tylko przyspieszają przebieg reakcji w organizmie, ale też decydują o rodzaju przemian, jakim może ulec substancja wyjściowa, biorąca udział w reakcji chemicznej.

Dlaczego witaminy są niezbędne organizmowi?

Witaminy przyspieszają reakcje rozkładania pokarmu i wchłaniania przez organizm składników odżywczych. Np. witaminy B są aktywne razem z odpowiednimi enzymami, sprawującymi kontrolę nad rozpadem energetycznym węglowodanów i białek. Poza tym witamina B1 uwalnia z komórek nerwowych acetylocholinę, czyli substancję regulującą pamięć. Nic dziwnego, że nieobecność tej witaminy powoduje, że jesteśmy przemęczeni, osłabieni i mamy problemy z koncentracja oraz pamięcią.

Witamina B6 pełni rolę pomocniczą w procesie wytwarzania wszelkich substancji białkowych, w tym hormonów. Witamina B6 uczestniczy też w powstawaniu hemoglobiny, dlatego jej nieobecność jest przyczyną niedokrwistości. Brak witaminy B6 skutkuje również zaburzeniami na tle nerwowym oraz pogorszeniem sprawności umysłowej.

Równie istotna jest witamina D. Brak tej witaminy w organizmie człowieka powoduje upośledzenie wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, a w konsekwencji zniekształcenie kości, zwłaszcza u dzieci. Przyczyną niedoboru witaminy D może być więc krzywica, pałąkowatość nóg, koślawość stawów kolanowych, a nawet zahamowanie wzrostu.

Witamina C uczestniczy natomiast w procesie produkowania kolagenu - białka, z którego powstaje tkanka łączna. Witamina C w organizmie człowieka łączy wszystkie komórki, zależy od niej sprawność wszystkich tkanek. Dzięki niej jesteśmy chronieni przed zakażeniami. Niedobór witaminy C w organizmie skutkuje kruchością tkanek, brakiem odporności, szkorbutem i ogólnym osłabieniem organizmu.

Jak widać, witaminy są niezwykle ważne w procesach życiowych człowieka. Podstawowe funkcje witamin to wspomaganie enzymatyczne reakcji biochemicznych. Bez nich wiele procesów w organizmie człowieka nie doszłoby do skutku Warto więc pamiętać o właściwej dawce witamin w codziennej diecie.

Niedobór witamin w organizmie, czyli hipowitaminoza, spowodowana jest najczęściej niedostateczną podażą tych składników odżywczych w diecie. Z kolei hiperwitaminoza to nadmiar witamin w ustroju. Zarówno brak witamin, jak i ich przedawkowanie, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Niekontrolowane spożycie witamin to prosta droga do wielu dolegliwości, które fundujemy sobie na własną rękę.

Niedobór i brak witamin - czym grozi?

Niedobór witamin w organizmie wynika przede wszystkim z niedostatecznej ilości tych składników w diecie, a także ze zwiększonego zapotrzebowania organizmu na witaminy przy niezmienionej ich zawartości w pokarmach. Czasem niedobór witamin jest spowodowany upośledzeniem ich wchłaniania z pożywienia bądź oddziaływaniem niektórych leków. Długotrwały niedobór witamin może prowadzić do awitaminozy, czyli schorzenia, polegającego na całkowitym braku danej witaminy w ustroju. Niedobory lub brak poszczególnych witamin skutkują wystąpieniem określonych objawów patologicznych.

Awitaminoza witaminy A (retinolu) prowadzi do kurzej ślepoty, rozmiękania rogówki, zespołu suchego oka, rogowacenia skóry, wysychania błon śluzowych, zmniejszenia odporności górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego na czynniki zakaźne. Ponadto niedobór witaminy A opóźnia rośnięcie, przyczynia się do braku apetytu, wywołuje nadmierną drażliwość, bóle stawów, a także wypadanie włosów.

Niedobór witaminy C prowadzi do choroby zwanej szkorbutem, która objawia się zmianami zapalno-martwiczymi dziąseł, wypadaniem zębów i krwawieniem z błon śluzowych jamy ustnej. Ponadto niedobór witaminy C może powodować osłabienie odporności, łatwe męczenie się, utratę łaknienia i bóle stawowo-mięśniowe.

Brak witaminy K w organizmie skutkuje słabą krzepliwością krwi i wystąpieniem objawów skazy krwotocznej. Niedobór witaminy B1 prowadzi do choroby beri-beri, zaburzeń ze strony układu nerwowego, zaników mięśniowych, braku apetytu, zaburzeń trawienia, zmniejszenia masy ciała, zaburzeń czucia i popędu płciowego. Niedobór witaminy B2 może przyczyniać się do powstawania zajad, wystąpienia zapalenia języka, łojotoku, zmian ze strony narządu wzroku i układu nerwowego.

Objawami niedoboru witaminy B6 są: łojotok, zapalenia języka, łuszczenie się skóry i wypadanie włosów. Niedobór tej witaminy może wystąpić przy stosowaniu środków antykoncepcyjnych. Niedobór witaminy B12 prowadzi natomiast do niedokrwistości złośliwej.

Awitaminoza witaminy PP objawia się pelagrą - zapaleniem skóry, biegunką, zaburzeniami psychicznymi i drżeniem rąk. Niedobór witaminy H wywołuje łuszczenie się skóry, zanik brodawek języka, przygnębienie, bóle mięśni, zaburzenia czucia i łojotok. Niedobór witaminy D u dzieci powoduje krzywicę, a u dorosłych - osteomalację. Natomiast brak kwasu foliowego jest przyczyną niedokrwistości megaloblastycznej, zapalenia języka i biegunki.

Nadmiar witamin i jego konsekwencje

Leczenie samemu, zwłaszcza przy pomocy witamin, w ostatnich latach stało się dość powszechne. Jednak taka autoterapia może skrywać wiele niebezpieczeństw. Niekontrolowane spożycie witamin prowadzi do ich kumulowania się w organizmie i może być przyczyną hiperwitaminozy.

Witamina A rozpuszcza się w tłuszczu i nie zostanie wydalona z organizmu wraz z moczem. Hiperwitaminoza witaminy A objawia się zwykle zażółceniem skóry. Jeśli przedawkowanie osiągnie wartość dziesięciokrotnie większą od zalecanej dawki, witamina A może być trująca dla człowieka.

Nadmiar witamin w organizmie powoduje wiele schorzeń. I tak np. hiperwitaminoza witaminy B6 objawia się złym funkcjonowaniem systemu nerwowego. Przedawkowanie witaminy C może spowodować biegunkę i sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych. W przypadku nadmiaru witaminy D podwyższa się poziom wapnia we krwi. Z tego powodu może nastąpić deformacja kości. W końcu nadmiar witaminy E przyczynia się do zaburzeń układu trawiennego i powoduje bóle mięśniowe.

Zarówno nadmiar witamin, jak i ich niedobór skutkuje wieloma poważnymi dolegliwościami. Dlatego spożywając preparaty witaminowe oraz dostarczając organizmowi witamin w pokarmach, przeliczajmy ich dzienne dawki. To uchroni nas przed awitaminozą i hiperwitaminozą.

Naturalne witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Organizm ludzki sam ich nie wytwarza, dlatego niezbędne jest ich uzupełnianie. Naturalne witaminy to związki organiczne, znajdujące się w pożywieniu. Dzielimy je na rozpuszczalne w tłuszczach, czyli A, D, E, K oraz rozpuszczalne w wodzie, czyli wszystkie pozostałe. Źródła witamin to owoce, warzywa, mięso i ryby. Naturalne witaminy są najlepiej przyswajane przez organizm.

Występowanie witamin rozpuszczalnych w wodzie

Witamina B1 to tiamina. Źródła witamin to: niełuskane ziarno pszenicy, kiełki zbożowe, płatki owsiane, słonecznik, drożdże, orzechy, groch, fasola, jaja, pieczywo pełnoziarniste, ryby, wątroba, wieprzowina, ziemniaki.

Witamina B2 to ryboflawina. Występowanie witamin: drożdże, mleko, jogurt, ser żółty, podroby, pieczywo białe, jaja, pieczywo pełnoziarniste, mięso, kiełki zbożowe.

Witamina B5 to kwas pantotenowy. Występuje w wątrobie wieprzowej i cielęcej, drożdżach, jajach, mięsie wieprzowym i wołowym, pieczywie białym i pełnoziarnistym, płatkach owsianych, ziarnie pszenicy, szpinaku, marchwi, kapuście.

Witamina B6 to pirydoksyna. Jej źródłem są: ryby, drób, jaja , soja, orzechy, banany, ziarno pszenicy, płatki owsiane, kasza gryczana, groch, fasola, chleb biały, pieczywo razowe, kiełki, kapusta i ziemniaki.

Witamina B9 to kwas foliowy. Źródła witamin: nasiona roślin strączkowych, dynia, orzechy, migdały, warzywa liściaste, szpinak, nać buraków, wątroba, produkty mleczne, kasza jęczmienna.

Witamina B12, inaczej kobalamina, występuje (podobnie jak i inne naturalne witaminy z grupy B) w rybach, drobiu, jajach, mięsie wołowym i wieprzowym, wątrobie, nerkach, produktach mlecznych, serach żółtych, warzywach zielonych, kiełkach, ryżu i drożdżach.

Witamina PP to inaczej witamina B3, niacyna lub kwas nikotynowy. Występowanie witamin: mięso cielęce i wieprzowe, wątroba, makrela, drożdże, chleb biały, chleb pełnoziarnisty, ziarna pszenicy, szpinak, kapusta, groszek, marchew, jabłka, pomarańcza i ziemniaki.

Witamina C to kwas askorbinowy. Występuje w owocach: róża dzika i cukrowa, porzeczka, agrest, grejpfrut, cytryna, aronia, truskawki, pomarańcza, malina. Witamina C znajduje się też w warzywach: w porze, cebuli, bobie, groszku, rzodkiewce, brokułach, brukselce, kapuście, rzepie, pomidorze, rabarbarze i natce pietruszki.

Źródła witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Witamina A, inaczej retinol. Źródła witamin: mleko, masło, mięso, ryby morskie, tran, oleje roślinne, sałata, jarmuż, żółtka jaj, sery. Witamina A występuje też w śledziach, winogronach i awokado.

Witamina D występuje w rybach morskich (śledź, makrela, tuńczyk, sardynka, łosoś, węgorz), pełnotłustych produktach mlecznych , wątrobie i żółtkach jaj.

Witamina E znajduje się w olejach roślinnych, kiełkach zbóż, soi, jajach, orzechach. Naturalne witaminy znajdziemy w warzywach kapuścianych, mięcie, szparagach, tranie i pokrzywie.

Jej źródła to: kapusta, szpinak, lucerna, brokuły, sałata, kalafior, soja, groszek, marchew, jogurt, wątroba wieprzowa, chude mięso, żółtka jaj.

Wpływ witamin na naukę jest zasadniczy, gdyż dzięki dostarczeniu organizmowi odpowiedniej dawki witamin, minerałów i suplementów diety poprawia się pamięć i koncentracja. Zatem gdy następnym razem będziesz się zastanawiać, jak poprawić pamięć i koncentrację, w pierwszej kolejności sięgnij po witaminy.

Witaminy - działanie

Witaminy i minerały są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Brak witamin prowadzi do irytacji, depresji, stępionych zmysłów powonienia i smaku oraz problemów z koncentracją. Uczucie irytacji oraz depresja same w sobie powodują rozpraszanie i złamanie równowagi organizmu, więc nie wolno dopuścić do stanu sprzyjającego ich rozwojowi. Wpływ witamin na organizm człowieka jest więc bardzo ważny.

Jak poprawić koncentrację?

Problemy z koncentracją są związane z opóźnieniem przesyłania wiadomości do mózgu z neurotransmiterów. Jest to również przyczyną braku kontroli nad nastrojem i procesami kognitywnymi. Dzięki dostarczeniu organizmowi witamin i minerałów neurotransmitery szybciej przekazują sygnały do mózgu.

Wpływ witaminy D

Witamina D wspomaga pamięć, zatem niedostarczenie jej właściwych ilości organizmowi spowoduje problemy z zapamiętaniem czasem nawet najprostszych rzeczy. Ponadto witamina D przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania mózgu poprzez rozmieszczanie receptorów w mózgu. Witamina D pozytywnie wpływa na naukę oraz zdolności motoryczne.

Wpływ witaminy C

Jeśli dziecko we wczesnym okresie życia nie będzie otrzymywało odpowiednich ilości witaminy C, może to spowodować późniejsze problemy z nauką. Witamina C jest niezbędna do prawidłowej pracy mózgu oraz wspomagania jego rozwoju.
Każda komórka w mózgu potrzebuje odpowiedniej dawki składników odżywczych oraz mikroodżywczych (witamin, minerałów), aby właściwie funkcjonować i regenerować się. Mózg jest odpowiedzialny za każdą akcję podjętą przez organizm. Jeśli nie odżywisz go prawidłowo np. poprzez zaniechanie dostarczania mu witamin i minerałów, nie będzie on w stanie kontrolować nastroju, myślenia oraz utrzymać równowagi. Wpływ witamin na organizm człowieka jest nieoceniony.

Najlepszym sposobem, aby tryskać energią, jest dbanie o siebie i zdrowa dieta. Czasami jednak trudno jest nam zbilansować dietę na tyle, by zawierała wszystkie niezbędne nam witaminy i minerały. Wtedy do akcji wkraczają witaminowe suplementy diety.

Jak odpowiednio dobrać tabletki do naszego trybu życia? Jakie tabletki przywrócą nam dawną energię? Odpowiedzi na te pytania zawarte są w siedmiu poniższych krokach.

Czy brać witaminy?

Krok 1. Najpierw zastanów się, czy na pewno nie chcesz trochę "podrasować" swojej diety w naturalny sposób. Drobna zmiana nawyków może sprawić, że poprawi się twój nastrój i odzyskasz dawną energię. Dobrym pomysłem jest zamienienie codziennego batonika na zdrową żywność i owoce zawierające witaminy i minerały.

Krok 2. Zanim jeszcze zdecydujesz się na witaminowe suplementy diety, zalegające apteczne półki, sprawdź, czy zmęczenie nie wynika z czego innego niż "zwykły" niedobór witamin. Zmęczenie może być spowodowane przez choroby, takie jak anemia czy fibromialgia.

W takim przypadku witaminy mogą poprawić twój stan, ale nie muszą wyleczyć tych chorób. Tutaj powinien pomóc lekarz.

Jakie brać witaminy?

Krok 3. Witaminy z grupy B, czyli witamina B1, B5 czy B12 to niezłe kopniaki energii. Multiwitaminy z tej grupy są dostępne w różnych postaciach (do połykania, do rozpuszczania i inne). Możesz też wybierać między naturalnymi a syntetycznymi witaminami.

Krok 4. Brak energii może też wynikać z niedoboru żelaza, które jest potrzebne organizmowi przy wykonywaniu większości jego funkcji. Jego niedobór może objawiać się osłabieniem i brakiem energii.

Szczególnie narażone na braki żelaza w organizmie są kobiety cierpiące na obfite miesiączki. A to dlatego, że żelazo jest szybciej wypłukiwane z ich organizmu. Wszystkie kobiety potrzebują większej dawki żelaza od mężczyzn.

Pamiętaj, że żelazo może być ciężkie dla żołądka. Najlepiej wybierz wersję rozpuszczalną, trochę łagodniejszą dla żołądka i łatwiej wchłanianą.

Krok 5. Zwróć uwagę na prawidłowe wchłanianie witamin. Na przykład:

Dlatego też najlepiej brać te witaminy razem jeśli chcemy, aby łykanie suplementów nie poszło na marne. Niewchłonięte witaminy i minerały są wydalane z organizmu.

Krok 6. Najlepiej łykać tabletki rano, razem ze śniadaniem. Jeśli nie jadasz śniadań, suplementy diety łykaj z pierwszym posiłkiem.

Krok 7. Na pewno nie zaszkodzi dodatkowo "bombardować" organizm witaminami naturalnie pojawiającymi się w żywności. Takie witaminy będą lepiej przyswajane. Spróbuj dodać do swojej diety:

Sole mineralne

Nazwę "sole mineralne" odnosi się przede wszystkim do soli spotykanych w naturze (w organizmach żywych, pożywieniu etc.). Sole mineralne są ważnym składnikiem diety człowieka, spełniają bowiem rolę budulcową oraz regulacyjną. Znamy piętnaście pierwiastków niezbędnych w pożywieniu w postaci soli, przy czym kilka z nich jest potrzebnych w ilościach śladowych. Stanowią około 4% organizmu człowieka (przy czym najważniejsze to chlorek sodu, a także sole wapnia i magnezu).

Dzienne zapotrzebowanie na niektóre sole lub ich składniki przedstawiają się następująco:

Organizm traci dziennie 30 g soli mineralnych wydalając je z moczem potem i kałem. Ilość ta musi być zrównoważona przez pobranie odpowiedniej ilości soli wraz z pokarmem. Pokarm pozbawiony całkowicie soli mineralnych może szybciej spowodować szkodliwe następstwa niż całkowity brak pokarmu. Niedostateczna ilość soli mineralnych w diecie może prowadzić do poważnych zaburzeń. Sole mineralne, podobnie jak witaminy, są niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmów żywych. Muszą być one dostarczane wraz z pożywieniem, ponieważ nasze ciała nie potrafią ich wyprodukować.

Rola soli mineralnych w organizmie człowieka:


Ważne jest, aby zawsze pamiętać o urozmaicaniu diety. Należy jeść dużo owoców, warzyw, produktów zbożowych. Niestety, czasami bywa, że zapotrzebowanie naszego organizmu jest większe i niewystarczające są dawki soli mineralnych dostarczanych wraz z pożywieniem. W takich wypadkach można dostarczyć organizmowi brakujących składników w postaci produktów farmakologicznych i ziół mineralizujących.

Rola minerałów w organizmie człowieka

Minerały i mikroelementy, mimo iż występują zaledwie w śladowych ilościach, ich brak powodować może poważne zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu i złe samopoczucie.

Składniki mineralne ze względu na zapotrzebowanie organizmu dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy (pierwiastki śladowe). Makroelementy są to pierwiastki, których dzienne zapotrzebowanie przekracza 100 [mg]. Dzienne zapotrzebowanie na mikroelementy nie wynosi więcej niż 100 [mg].

Do makroelementów należą: wapń,chlor, magnez, fosfor, potas, sód.

Do pierwiastków śladowych czyli mikroelementów należą: żelazo, cynk, miedź, mangan, molibden, jod, fluor, chrom, selen.

Mangan
Jego rola w organizmie:
- niezbędny do wytwarzania hormonów śledziony;
- bierze udział w przemianie białkowej, tłuszczowej i węglowodanowej;
- jest ważnym składnikiem krwi i kości;
- odżywia nerwy i mózg;
- jest współodpowiedzialny w sferze aktywności płciowej;
- w syntezie barwnika skóry i włosów - pogorszenie się słuchu oraz szmery w uszach;

Jego niedobór powoduje:
- utratę masy ciała;
- popękaną i suchą skórę;
- zmęczenie;
- brak popędu płciowego, zniechęcenie, pesymizm i stany niepokoju;
- bóle w stawach;
- spowolnienie tempa wzrostu włosów

Jod
Odpowiedzialny za:
- wzrost ciała, włosów i paznokci;
- utrzymanie właściwej masy ciała;
- witalność, wytwarzanie energii.
- odpowiada za właściwą przemianę cholesterolową, przyswajanie węglowodanów i funkcje komórkowe

Niedobór jodu powoduje:
- spadek wydajności fizycznej;
- znużenie oraz brak energii życiowej;
- powolność w myśleniu, uczucie zagubienia;
- drżenie kończyn, kołatanie serca przyśpieszone tętno;
- suchość i łamliwość włosów;
- marznięcie.

Magnez
Od niego zależy:
przemiana węglowodanowa i białkowa;
- przyswajanie substancji mineralnych;
- wzrost kości;
- działanie mięśni;
- prawidłowa czynność serca;
- przenoszenie bodźców nerwowych;
- wytwarzanie hormonów;
- szkliwo zębowe.

Brak i niedobór powoduje:
- może wywołać biegunkę i mdłości;
- osłabienie mięśni i zakłócenia czynności serca
- ubytki w zębach i dolegliwości kostne;
- uczucie mrowienia w rękach i nogach;
- nerwowość, niepokój, stan zagubienia oraz stan depresyjny

Wapń
Odpowiedzialny za:
- mocne kości,
- zdrowe zęby,
- prawidłowa krzepliwość krwi
- szybkie gojenie ran,
- prawidłowe funkcjonowanie mięśni

Niedobór jest powodem:
-skurczów mięśni, bólu w stawach;
- mrowienia i drętwienia w rękach i nogach;
- zwolnienia tętna;
- ubytków w uzębieniu

Potas
Odpowiada za:
- gospodarkę wodną organizmu;
- funkcjonowanie i zaopatrzenie komórek;
- nastrój i przenoszenie bodźców nerwowych;
- działanie mięśni

Niedobór wywołuje:

- znużenie i bóle głowy;
- nerwowość i problemy ze snem;
- zakłócenia rytmu serca;
- dolegliwości mięśniowe;
- zaparcie, skurcze jelit;
- suchość skóry, trądzik;
- wydłużony czas gojenia ran;
- omdlenia.

Selen
Jego rola:
- w organizmie stanowi osłonę immunologiczną;
- układ krwionośny;
- prawidłowa czynność serca;
- płodność;
- oddychanie komórkowe;
- zdolność koncentracji i ostrość widzenia;
- proces wzrostu, zdrowienia i regeneracji zdrowotnej

Niedobór w organizmie:
- przejawia się zaburzeniami widzenia;
- otępiałością umysłową;
- podatnością na zakażenia;
- zaburzeniami czynności serca;
- dolegliwościami stawów i mięśni;
- bladością skóry;
- łamliwymi paznokciami

Żelazo
Odpowiedzialne za:
-powstawanie krwinek czerwonych;
- zaopatrzenie komórek w tlen;
- oddychanie komórkowe;
- działanie enzymów;
- wydolność organizmu;
- prawidłową czynność serca;
- przemianę hormonalną;
- procesy podziału komórek;
- układ odpornościowy.

Niedobór:
- przejawia się znużeniem, brakiem chęci do życia, trudnością z koncentracją i osłabieniem popędu płciowego;
- zaparciami;
- trudnościami z oddychaniem;
bladością skóry, łamliwymi paznokciami, wypadaniem włosów, pęknięciami skóry w kącikach ust;
- mrowieniem w stopach.

Składniki mineralne są niezbędne do życia człowiekowi, zapewniają prawidłowy rozwój, reprodukcję oraz zdrowie przez cały okres trwania życia. Składnikami mineralnymi organizmów roślinnych i zwierzęcych nazywa się te składniki, które po spaleniu pozostają w postaci popiołu. Składniki mineralne stanowią około 4% masy ciała. Na tę ilość składa się 46 składników, a 30 z nich uważa się za niezbędne do życia. Składniki mineralne przyjmuje się prawie wyłącznie z pożywieniem, gdyż organizm człowieka nie ma możliwości ich wytwarzania.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wpływ witamin na organizm człowieka, kosmetologia(2)
Wpływ witamin na organizm człowieka, Edukacja dla bezpieczeństwa
WPŁYW WITAMINY C NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
WPŁYW WITAMINY A NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
Stany związane z działaniem wysokiej temperatury na organizm człowieka, studia pielęgniarstwo
Rola witamin i składników mineralnych w organizmie
Organizm człowieka nie może funkcjonować?z witamin
Odżywianie funkcje składników odżywczych, witamin w organizmie człowieka
DERMATOLOGIA Szkodliwy wpływ nikotyny i promieni UV na organizm człowieka, PRACE PISEMNE na studia,
Prawa człowieka, Pielęgniarstwo WUM, Studia magisterskie, Prawo w medycynie
Rola i występowanie składników mineralnych w organizmie, Dietetyka
Rola witaminy A w pielęgnacji skóry
wykład 2 Składniki pożywienia i ich rola w organizmie człowieka
Rola flawanoidow jako przeciwutleniaczy w organizmie czlowieka

więcej podobnych podstron