Cykl zabaw dla dzieci 4 i 5 letnich, których głównym celem jest

- kształtowanie umiejętności rozpoznawania, wyrażania i odczytywania uczuć zarówno swoich jak i innych

I. Temat: Dzień pełen czarów

Cele:

• wyrabianie umiejętności rozumienia się bez słów,

• kształtowanie u dzieci pełnego uczestnictwa w życiu grupy,

• szanowanie kolegów i całej grupy jako całości.

II . Temat: Podróż na wyspę szczęśliwości

Cele:

• nabywanie umiejętności wyrażania i werbalizacji uczuć,

• rozwijanie wyobraźni i twórczej ekspresji ruchowej,

• kształtowanie wyobraźni i fantazji.

III. Temat: W świecie uczuć

Cele:

• integrowanie grupy rodziców i dzieci w celu lepszego poznania się,

• rozpoznawanie uczuć po mimice twarzy,

• odkrywanie własnych możliwości.

I. Dzień pełen czarów

Pomoce: kasety z nagraniami, sztalugi, farby, duże arkusze papieru, chusty dla połowy grupy

Czas trwania ok. 1 godz.

     Wprowadzenie tajemniczości do zabawy, zaciekawienie dzieci tym, co będzie się działo dalej...(5 min.)
     Po wspólnej zabawie pt. „POWITANIE” nauczycielka może dalszy ciąg zajęć poprowadzić zaczynając następującymi słowami:

„Posłuchajcie dzieci, ...dzisiaj rano spojrzałam na kalendarz, by sprawdzić dzisiejszą datę, a tu... , niedowierzając oczom, zobaczyłam tajemniczy napis: DZIEŃ CZARÓW i kiedy bardzo zdziwiona szłam do przedszkola, po drodze jakaś tajemnicza pani dała mi strój, który mam na sobie, oraz ten „fikuśny” patyk , ...dziwne...,co to może być???
- A cha - to różdżka... więc ją wypróbujmy. A zapomniałabym, dostałam jeszcze dzwoneczek, który odczarowuje i kończy zabawę, kiedy go usłyszycie to znaczy, że zabawę należy zakończyć, bo znów dalej będę czarowała. Uwaga zamykamy oczy, ...zaczynam czarować..., hokus - pokus, abra - kadabra, bim - salabim przenieśmy się do tajemniczej sali zamkowej. Jeszcze nie otwierajcie oczu. Dzieci, które dotknę różdżką staną się lustrem., ... dużym ciężkim lustrem, którego nie można przenieść, przesunąć.
Teraz już możecie otworzyć oczy. Pozostałe dzieci, które nie są lustrami, stają przed „lustrem ”.

Nauczycielka „wróżka” po każdej zabawie czaruje - „przemienia dzieci” w zależności od potrzeb następnych zabaw.
Dalej tak, jak w PRZEBIEGU ZABAW
     Na sygnał dzwoneczka, dzieci przestają się bawić i słuchają czarów, mogą pomóc, wypowiadając formułkę: Czary - mary, hokus - pokus itp. - wyczarowałam niewidzialną nić (opis zabawy), którą zostałyście dzieci połączone .
Wyjaśniamy dzieciom, na czym będzie polegała zabawa.
     Analogicznie postępujemy kończąc, a następnie rozpoczynając nową zabawę (najpierw dzwonimy dzwoneczkiem, a następnie wypowiadamy zaklęcie).

PRZEBIEG ZABAW:

1. POWITANIE (10 min.)
     Zapraszamy wszystkich do kręgu. Dzieci rozsuwają się tworząc jak największe koło. Siadamy na dywanie lub na podłodze. Nauczycielka prosi, aby na jej znak, dzieci dotarły do środka koła ( na siedząco). Kiedy wszyscy znajdą się blisko siebie nauczycielka prosi, by przywitały się ręce (każdy stara się dotknąć jak największej pary rąk). Znów wszyscy rozsuwają się daleko od siebie. Po kolejnym sygnale nauczycielki i dotarciu dzieci do środka koła, mogą witać się np. stopy, łokcie, głowy, czoła, a po odwróceniu się w kole również plecy.

2. LUSTRO (5 min.)
     Dzieci dobierają się dwójkami. Jedno robi minę, drugie naśladuje je natychmiast, jak w lustrzanym odbiciu. Zmiana ról. Za każdym razem imitator próbuje odgadnąć, jakie uczucia kolega chciał wyrazić - czy był niezadowolony, wystraszony, szczęśliwy itp.

3. NIEWIDZIALNA NIĆ (10 min.)
     Osoba prowadząca dzieli dzieci na dwie grupy: aktorów i widzów. Pierwsi dobierają się parami, trzymając się za ręce. „Widzowie” zajmują miejsca na krzesełkach. „Aktorzy” poruszają się przy dźwiękach muzyki parami, tak jakby ich ręce były związane niewidzialną nitką. Osoba prowadząca może podpowiedzieć dzieciom: jesteście wysocy, niscy, połóżcie się na podłodze itp. Następnie dzieci w parach, w tajemnicy określają, które części ciała są połączone. Poruszają się w milczeniu w takt muzyki. Widzowie muszą odgadnąć, o które części ciał chodzi.
Następnie zmieniamy role.

II wersja -wszyscy poruszają się w takt muzyki, a to prowadząca próbuje odgadnąć, którymi częściami ciała są złączone pary.

4. ISKIERKA (5 min.)
     Dzieci stoją w kółku i podają sobie ręce, nauczycielka stoi razem z nimi i namawia dzieci, by zamknęły oczy. Ich zadaniem jest skupienie się nad tym, kiedy dotrze do nich „iskierka” ( iskierki przekazuje nauczycielka, ściskając dłoń dziecka z prawej, bądź z lewej strony, a ono przekazuje ją dalej).

5. MALARZE (15 min.)
     Dzieci dobierają się parami. Jedno z dzieci, „malarz”, staje z zawiązanymi oczami przed przypiętym do sztalugi arkuszem papieru, ma do dyspozycji trzy słoiki z farbą. Drugie mu pomaga. (Arkusze papieru mogą być także przyczepione, bądź przyklejone plastrami taśmy do tablic, ściany). Malarz mówi, której farby ma zamiar użyć. Pomocnik kieruje jego ręką od słoika do tablicy. Kiedy obraz jest skończony pomocnik odwiązuje chustę. Zaskoczenie i ogólny śmiech - gwarantowane.
Potem następuje zmiana ról.

6. WYSTAWA PRAC (3 min.)
      Kiedy wszystkie pary zakończą pracę, następuje przejście całej grupy przez wystawę utworzoną z prac.

7. W NASZYM POKOJU PEŁNO MUZYKI (10 min.) - zabawa integracyjna przy piosence ( nuty i słowa : W co się bawić - M. Bogdanowicz).


II. Podróż na wyspę szczęśliwości

Pomoce : chusty kolorowe, kamień szczęścia (pomalowany na kolorowo), nagranie walca J.Straussa : „Nad pięknym, modrym Dunajem”, obrazek z buzią wyrażającą złość

Czas trwania: ok. 90 minut

1. ZABAWA INTEGRACYJNA PRZY PIOSENCE „ DZIEŃ DOBRY, DZIEŃ DOBRY WAM...” (czas trwania 5 min.) (Słowa i nuty: W co się bawić - M. Bogdanowicz ).
     Dzieci podają sobie ręce i kłaniają się do środka koła - śpiewamy piosenkę 3 razy. (Słowa i nuty: W co się bawić - M. Bogdanowicz).

     Osoba prowadząca mówi dzieciom, że dzisiaj wybieramy się w podróż na wyspę szczęśliwości, a zatem trzeba spakować walizki.

2. PAKOWANIE WALIZEK - odtwarzanie ruchami składania ubrań, pakowania walizek i zamykanie ich. (3 min.)
     Kiedy się spakowaliśmy, możemy jechać TAKSÓWKĄ na lotnisko. Kierowca taksówki musi jechać ostrożnie, abyśmy szczęśliwie dojechali do lotniska. Wobec tego powinien uważać na światła zmieniające się na sygnalizatorach.

3. SAMOCHODY - dzieci naśladują ruchem jadące taksówki. Osoba prowadząca pokazuje po kolei krążki w trzech kolorach (czerwony, pomarańczowy, zielony) - dzieci odpowiednio reagują na sygnały wzrokowe. (5 min.)
      Dotarliśmy bez przeszkód na lotnisko, cieszymy się, że czeka nas jeszcze atrakcyjna podróż samolotem - i w tym momencie dzieci okazują radość, każde na swój sposób (okrzyki, podskoki) (2 min.)

4. RADOŚĆ - opis zabawy - jak wyżej

5. LOT SAMOLOTEM - naśladowanie ruchem i głosem lecący samolot (3 min.)
      Lądujemy na wyspie „Szczęśliwości”. Jak tu ładnie... , słychać śpiew rajskich ptaków.

6. ŚPIEW PTAKÓW - naśladowanie głosów ptaków, każde dziecko może to zrobić w inny sposób, wg własnego pomysłu. (3 min.)
      Dookoła rosną np. bajeczne, szczęśliwe kwiaty.

7. KWIATY - naśladowanie wzrostu roślin - powolne podnoszenie się od pozycji skulonej, aż do stojącej na palcach z uniesiono wysoko rękami (3 min.)
     Osoba prowadząca zadaje dzieciom pytania: co jeszcze może znajdować się na wyspie, co widzą... (dzieci podają propozycje) np. widzą motyle (3 min.)

8. MOTYLE - dzieci naśladują motyle:

• lekkie jak piórko

• ciężkie jak kamień

Wyspę zamieszkują zwierzęta ( dzieci wymieniają nazwy).

9. ZWIERZĘTA - naśladowanie sposobu poruszania się różnych zwierząt (np. kot, kangur, piesek, sarenka, stonoga, żaba) - dzieci poruszają się wg własnej inwencji (10min.)
     Jesteśmy szczęśliwe, bo tak jest cudownie na wyspie - miła atmosfera zachęca nas do tańca.

10. TANIEC „SZCZĘŚLIWOŚCI” - dzieci tańczą z nauczycielką w takt muzyki J. Straussa „Nad pięknym, modrym Dunajem” (dzieci otrzymują kolorowe chusty)

• najpierw każdy sam,

• w parach,

• po czworo,

• wszyscy razem,

Jesteśmy trochę zmęczeni, trzeba więc odpocząć - siadamy w kręgu i kończymy zdanie..

11. „JESTEM SZCZĘŚLIWY GDY... ”- przekazują następnej osobie kamień szczęścia (pomalowany na kolory tęczy)i kończą zdanie. (12 min.)
     Już pora wracać. Żegnamy wyspę i jej szczęśliwych mieszkańców, tak jak każdy chce np. machając ręką, śląc całuski, machając obiema rękami itp. (1 min.)

12. Pożegnaliśmy wyspę. Możemy wsiadać do samolotu... Lecimy, lecimy... (1 min.) O rety...
     A co się dzieje z samolotem - niestety w drodze uległ uszkodzeniu i musimy lądować na najbliższej wyspie - jesteśmy rozczarowani, ta sytuacja nas rozłościła (1 min.)

13. JESTEM ZŁY - dzieci wspólnie pokazują jak się złoszczą (tupnięcie nogą, zła mina, zaciśnięte pięści itp.)

14. W KRĘGU - dzieci przekazują sobie rekwizyt (namalowaną buzię wyrażającą złość umocowaną na patyku) i kończą zdanie: „Jestem zły, gdy...”
     Wiemy już, co nas złości - musimy pozbyć się gniewu, bo przecież każdy z nas lubi być radosny, szczęśliwy, wobec tego naszą złość wysyłamy rakietą gdzieś bardzo daleko, np. w kosmos. Pakujemy złość do rakiety.

15. START RAKIETY (10 min.)
Zaczynamy od tego, że dzieci:

• bębnią palcami po blacie stołu lub po podłodze, najpierw cicho, powoli, a potem coraz szybciej i głośniej

• uderzają płaskimi dłońmi o stół albo klaszczą natężającą się głośnością i we wzrastającym tempie

• tupią nogami, także tutaj zaczynają cicho i powoli, a potem coraz głośniej i szybciej

• cicho naśladują brzęczenie owadów, przechodząc do bardzo głośnego wrzasku

• hałas i szybkość wykonywanych ruchów stopniowo wzrastają, dzieci wstają gwałtownie ze swoich miejsc, wyrzucają z głośnym wrzaskiem ręce do góry - RAKIETA WYSTARTOWAŁA!

     Powoli dzieci siadają na swoich miejscach. Ich ruchy uspokajają się, słychać tylko cichutkie bzyczenie, które stopniowo zanika, aż wszystko cichnie - rakieta znika za chmurami.
     I znów jesteśmy radośni, potrafimy rozśmieszyć jeszcze troszeczkę smutnego kolegę. (3 min.)

16. ZABAWNA MINA - dzieci dobierają się parami i pokazują sobie dziwne miny tak, by rozśmieszyć kolegę.
      Teraz na pewno wszyscy są już szczęśliwi na WYSPIE ZŁOŚCI
     Samolot został naprawiony i możemy wracać do domu. (2 min.)

17. LOT WESOŁYCH SAMOLOTÓW - dzieci po pięcioro ustawiają się jeden za drugim z rozłożonymi w bok rękami i krok w krok „lecą” za pierwszą osobą.

NA ZAKOŃCZENIE:

18. WSPÓLNA ZABAWA PRZY PIOSENCE : „Jeżeli Ci wesoło i dobrze bawisz się, uśmiechnij się do wszystkich i zaklaszcz w ręce swe...” (nuty i słowa w Co się bawić z dziećmi - M. Bogdanowicz ) (5 min.)

UWAGA: scenariusz „Podróż na wyspę szczęśliwości” można podzielić na dwie części cz. I od 1 do 11 i cz. II- od 12 do końca.

III. W świecie uczuć

Pomoce : wizytówki o różnych kształtach, nagranie z cyklu „muzyka relaksująca”, kartki, na których wypisane są różne uczucia, emocje, papierowe okrągłe talerzyki, flamastry, nagranie z muzyką do tańczenia, szary lub biały duży karton.

1. Wizytówki (5 min.)
     Rodzice wraz z dziećmi na przygotowanych karteczkach o różnych kształtach wpisują dużymi literami swoje imiona i przyklejają do ubrania ( para ma taki sam kształt wizytówki).

2. Zabawa ze śpiewem pt. „Jak się czujesz” .
     Pierwsza śpiewa osoba prowadząca, a po niej powtarzają uczestnicy spotkania
     Wywołana osoba ( osoby - jeśli jest więcej osób o tym imieniu ) odpowiada mimiką i gestem
Dzień dobry ...(imię), witamy Cię.
Jak się dziś czujesz, pytamy Cię ?... (
Nuty i tekst piosenki W co się bawić z dziećmi - M. Bogdanowicz ).

3. Czuję się dobrze we własnym ciele (10 min.)
     Dzieci i rodzice siedzą w kręgu np. na podłodze, rozpoczyna się podróż: (w tle słychać spokojną, relaksacyjną muzykę)
     „Zamknij oczy i spróbuj sobie wyobrazić, że oglądasz się w lustrze ... Przyjrzyj się sobie bardzo dokładnie. Niech Twoje spojrzenie przesunie się powoli z góry na dół - powoli znowu do góry. ...obejrzyj uważnie swoją głowę. Jak ona wygląda? ...Jaki ma kształt. ...Jak układają się Twoje włosy? ...Czy dzisiaj masz swoją ulubioną fryzurę? Jak czeszesz się najchętniej? Obejrzyj swoją twarz: czoło, oczy, nos, policzki, usta, brodę. ...Przypatrz się swojej szyi i swojemu ciału. ...Czy jest duże? ...Czy jest silne ? ...Jak długie są twoje ramiona? ...Jakiej wielkości są twoje ręce? ...Czy są delikatne? ...Przypatrz się swoim palcom. ...Czy są sympatyczne? ...Przypatrz się swoim nogom. ...Jakiej są długości? ...czy masz duże stopy, czy raczej małe? ...Co masz na sobie? ...W co najchętniej się ubierasz? ...Wyobraź sobie, że nosisz swoje ulubione rzeczy. Które kolory najbardziej lubisz? ...W co lubisz być ubrany, żeby czuć się szczególnie dobrze? ... W czym czujesz się obco lub niedobrze? ...Popatrz na siebie jeszcze raz bardzo spokojnie. ...Taki jaki jesteś, jesteś sobą. Jesteś niepowtarzalny. Na całym świecie jest tylko jeden taki człowiek, który jest taki jak Ty. Jesteś ważny. Pamiętaj o tym, gdy czujesz się źle i nie wierzysz we własne siły. Przypomnij sobie wtedy swój wizerunek, taki jaki teraz widzisz. ...Jesteś niepowtarzalny. Jesteś silny. ...A teraz powoli otwórz oczy i wróć do grupy”.
     Teraz należałoby rodzicom i dzieciom dać czas, żeby wszyscy, którzy chcą, mogli porozmawiać o swoich doświadczeniach podczas fantastycznej podróży. Rozmowa musi być dobrowolna.(3 min.)

4. Wyrażam swoje uczucia bez słów (10 min.)
     Dzieci siadają w kręgu razem z rodzicami.
     Nauczycielka zaprasza kolejno do siebie dzieci, które losują karteczki z pudełka. (Przed spotkaniem nauczycielka przygotowuje karteczki, na których wypisane są różne uczucia i emocje, np. radość, złość, smutek, niepewność, niepokój strach itd. Uczucia nie mogą się powtarzać).
     Dzieci siadają w kręgu razem z rodzicami.

Rodzice odczytują wyraz zapisany na karteczce. Nauczycielka proponuje, by wszyscy zamienili się w Mimów i pobawili się w pokazywanie min. Każda rodzina wspólnie zastanawia się, jak można pokazać wylosowane uczucia miną (bez słów). Rodzic pokazuje dziecku minę, nazywa ją, nazywa uczucie. Dziecko próbuje naśladować. Następnie nauczycielka zaprasza kolejno rodziny do prezentacji. Po rozpoznaniu uczucia przez pozostałe osoby nagradzamy Mimów oklaskami i zapraszamy następną rodzinę do przedstawienia uczuć miną albo też gestem.
     Prezentacja każdej rodziny może polegać na tym, że rodzic pokazuje minę, dziecko ją powtarza. Po odgadnięciu mimiki pozostałe dzieci mogą powtórzyć z rodzicami tę minę.

5. Bal uczuć (10 min.)
      Po prezentacji - pantomimie, prosimy rodziców i dzieci, aby z papierowych okrągłych talerzyków wykonali twarze wyrażające uczucia. W ten sposób stworzą materiał do „tablicy uczuć”. Wykorzystujemy wykonane maski ( talerzyki ). Każde dziecko trzyma „maskę” tak, aby była widoczna dla innych. Nauczycielka włącza muzykę zapraszając wszystkich do tańca. Dzieci poruszają się po całej sali wraz z rodzicami, witają się z innymi „maskami”. Wtedy, gdy muzyka milknie dzieci wymieniają się maskami, nazywając przy tym uczucia (np.: Moja maska pokazuje radość, co pokazuje twoja maska?”) . Wszyscy tańczą „maski” wirują po całej sali.

6. Tablica uczuć (5 min.)
      Tablicę uczuć wykonujemy na szarym lub białym kartonie, na którym piszemy: „Czuję...” Przyklejamy na nim wykonane talerzyki z miną. Tablicę przywieszamy w sali w widocznym miejscu. Każde dziecko będzie mogło codziennie do niej podchodzić i wskazywać jedną namalowaną buzię, która pokazuje emocję przeżywaną przez przedszkolaka (np. wtedy, gdy kolega zburzył mu budowlę z klocków może podejść do tablicy, wskazać twarz wyrażającą jego uczucie i nazwać je).

7. Gdy szczęśliwy jesteś (5 min.)
     Zabawa ruchowa przy piosence - wszyscy wspólnie bawią się okazując radość.
     (dowolna melodia, która będzie pasowała do słów piosenki: Gdy szczęśliwy jesteś, krzyknij głośno - hura !).

8. Żegnamy tych, którzy...(5 min.)
      Nauczycielka głośno wypowiada słowa: „Żegnamy oklaskami tych, którzy np. mają na sobie coś czerwonego”. „Żegnamy machając im ręką tych, którzy np. lubią pływać, bawić się w wodzie itd. , „Żegnamy tych, co mają blond włosy itd.”.

Piosenka

Gdy szczęśliwy jesteś, krzyknij głośno - hura! Gdy
szczęśliwy jesteś, krzyknij głośno - hura!
Możesz wszystkim to pokazać. Uczuć swoich nie musisz kryć.
Gdy szczęśliwy jesteś, krzyknij - hura!
Gdy przeżywasz radość, gwiżdż sobie piosenkę - fiu,
fiu! Gdy przeżywasz radość, gwiżdż sobie piosenkę - fiu, fiu!
Możesz wszystkim to pokazać Uczuć swoich nie musisz kryć.
Gdy szczęśliwy jesteś, krzyknij - hura!
A gdy czujesz, że ci smutno, popłacz nieco - chlip,
chlip! A gdy czujesz, że ci smutno, popłacz nieco - chlip, chlip!
Możesz wszystkim to pokazać Uczuć swoich nie musisz kryć.
Gdy szczęśliwy jesteś, krzyknij - hura!
Gdy piosenka się podoba, klaszczemy razem - klap,
klap! Gdy piosenka się podoba, klaszczemy razem - klap, klap

---