Obsługa i konserwacja przenośników zgrzebłowych.

Prawidłowe działanie przenośników zgrzebłowych ścianowych i podścianowych ma bardzo duży wpływ na rytmiczność pracy w wyrobisku ścianowym i na produkcję. Przerwy w odstawie węgla powodują zatrzymanie całego kompleksu maszyn ścianowych.

Z tego też powodu montaż, należyta obsługa i konserwacja przenośników zgrzebłowych, mająca na celu utrzymanie w bezawaryjnym ruchu tych urządzeń, ma duże znaczenie.

Montaż - Na konstrukcji nośnej mocuje się kadłub napędu oraz przykręca rynnę dołączną, a następnie montuje przekładnię do kadłuba napędu. Kolejno montuje się gwiazdę łańcuchową, wyrzutniki, sprzęgła, obudowy sprzęgieł oraz silniki elektryczne. Po zmontowaniu napędu napełnia się olejem przekładnię.

Następnym etapem jest montaż ciągu rynien. W tym celu przez napęd i rynnę dołączną przewleka się linę stalową, służącą do wciągnięcia łańcucha zgrzebłowego, rozpinając ją następnie wzdłuż wyrobiska ścianowego w osi trasy przenośnika, po czym kolejno układa się rynny, zwracając uwagę, by były ustawione czopami złącznymi w kierunku napędu zwrotnego lub zwrotni. Każdą kolejno zakładaną rynnę dosuwa się ściśle do już ułożonych, nakrętki śrub łączących rynny dokręca się z luzem umożliwiającym wzajemne niewielkie przegięcie rynien w płaszczyznach pionowej i poziomej. Trasa powinna być ułożona prostoliniowo dla zapewnienia równomiernych obciążeń łańcucha zgrzebłowego i zmniejszenia oporów tarcia.

W celu umocowania zastawek do rynien skręca się najpierw wsporniki z rynnami, a następnie do wsporników przykręca się prowadnicę, zwracając uwagę na to, aby zastawki nie były do siebie układane ukosem i aby ściśle przylegały do rynien.

Następną kolejną czynnością jest montaż łańcucha zgrzebłowego. Ciąg łańcucha należy zestawić z odcinków łańcucha ogniwowego, dobranych fabrycznie. Główki zamków bocznych powinny być usytuowane powierzchniami ślizgowymi w kierunku górnej półki profilu bocznego w górnym ciągu łańcucha; odwrócenie zamka może spowodować zakleszczenie łańcucha zgrzebłowego. Wciąganie łańcucha zgrzebłowego do ciągu rynien następuje za pomocą kołowrotu przez kolejne dołączanie do liny członów łańcucha lub za pomocą napędu. W tym drugim przypadku układa się łańcuch w górnym przedziale rynien i łączy oba jego końce z końcami liny uprzednio ułożonej pod rynnami. Następnie uruchamia się napęd, który wciąga łańcuch w dolny przedział rynien. Potem w górnej części rynien układa się drugą połowę łańcucha i łączy z uprzednio wciągniętym łańcuchem, który napina się za pomocą urządzenia do spinania łańcucha.

Uruchomienie przenośnika przed każdą zmianą roboczą powinno być poprzedzone sprawdzeniem:

—sposobu zakotwiczenia napędów i zwrotni,

— stopnia dokręcenia śrub i nakrętek,

— stopnia naprężenia łańcucha zgrzebłowego,

— stanu zgrzebeł,

— stanu nasmarowania punktów smarowych i stopnia napełnienia olejem przekładni oraz sprzęgieł hydraulicznych,

— stanu instalacji elektrycznej i sygnalizacyjno-sterowniczej. Gdy włączane oddzielnie poszczególne napędy mają różne obciążenie (wskazywane przez amperomierze), wówczas należy tak ustalić poziomy napełnienia poszczególnych sprzęgieł (w granicach zalecanych dla sprzęgieł danego typu), aby obciążenie silników zrównać.

Gdy przenośnik ma być narażony w większej części na zasypanie odstrzelonym urobkiem (np. przenośnik typu Groto-Skat), wówczas należy pamiętać o przykryciu tej części przenośnika płytami osłonowymi.

Obsługa przenośnika powinna:

— zwracać uwagę na prawidłowy bieg łańcucha zgrzebłowego,

— zwracać uwagę na prostoliniowość ciągu rynien przenośnika i nie dopuszczać do wzajemnego odchylenia rynien — zarówno w płaszczyźnie pionowej, jak i poziomej,

—sprawdzać stan zużycia rynien w miejscu tarcia łańcucha, a w razie stwierdzenia nadmiernego przetarcia, rynny wymienić na nowe,

— przesuwać przenośnik powoli bez gwałtownych skoków i szarpnięć,

— zwracać uwagę na temperaturę łożysk i nie dopuszczać do ich nadmiernego przegrzania,

— w razie stwierdzenia niewłaściwej pracy przenośnika zatrzymać go i usterki lub uszkodzenia usunąć.

Dla zachowania bezpieczeństwa pracy należy spełnić następujące warunki:

— przenośnik powinien być zainstalowany zgodnie z instrukcją,

—obsługiwać przenośnik mogą tylko osoby odpowiednio przeszkolone,

—wszystkie osoby pracujące w pobliżu przenośnika powinny znać sposoby zatrzymania go,

— napędy i zwrotnia przenośnika spoczywające na spągu muszą być zakotwiczone lub rozparte stojakami,

— wszystkie przewidziane w instrukcji osłony części ruchomych powinny być założone i w sposób pewny umocowane,

—na przesypie powinno być zainstalowane urządzenie zraszające, skutecznie zabezpieczające przed zapyleniem,

—praca przenośnika w kierunku przeciwnym niż kierunek transportu jest niedopuszczalna,

— surowo zabroniona jest jazda ludzi na przenośniku,

— smarowanie i wszystkie naprawy przenośnika należy wykonywać tylko w czasie jego postoju, po odłączeniu napędów od sieci zasilającej,

— należy przestrzegać wszystkich innych przepisów, dotyczących obsługi i eksploatacji przenośników zgrzebłowych.

Przeglądy

Oprócz przeglądu codziennego, poprzedzającego uruchomienie przenośnika przed każdą zmianą roboczą, powinny być dokonywane przeglądy okresowe: miesięczny i półroczny.

Przegląd miesięczny obejmuje sprawdzenie:

— całego przenośnika, a zwłaszcza jego napędów i zwrotni;

— stanu skrzyni przekładniowej z uwzględnieniem stanu łożysk tocznych i kół zębatych,

— stanu zużycia gniazd bębnów łańcuchowych;

— stanu trwałego wydłużenia i wytarcia ogniw łańcucha;

— stanu mechanizmu przesuwania bębna zwrotnego;

— stanu nasmarowania wszystkich punktów i wypełnienia olejem skrzyń przekładniowych i sprzęgieł hydrokinetycznych.

Przeglądy półroczne powinny być przeprowadzane bardzo szczegółowo. Napędy i zwrotnie rozbiera się na części w warsztacie, czyści i przemywa naftą, a łożyska toczne benzyną. Części zużyte lub uszkodzone wymienia się, przy czym koła zębate wymienia się parami. Przy montażu przekładni ustala się wymagane instrukcją luzy w łożyskach i ustawia koła zębate stożkowe, zapewniając dobrą ich współpracę.

Czesław Zając 2007 r

Bibliografia:

- J. Antoniak; Maszyny górnicze, Wydawnictwo „Śląsk”

- A. Janion; Maszyny i urządzenia górnicze, Wydawnictwo „Śląsk”

- Materiały własne

---