Żegluga w lodach
Lody są przeszkodą dla wszystkich statków, niezależnie od ich budowy, wielkości, stanu załadowania, i mocy napędu. Stanowią przeszkodę nawet dla lodołamaczy. Manewrowanie w lodach wymaga dużej cierpliwości i może być zajęciem męczącym, bez względu na to, czy się korzysta z pomocy lodołamacza, czy też nie. Mimo niewielkiej prędkości., wymuszonych oporem lodu sytuacja może się zmieniać bardzo szybko, powodując nagromadzenia znacznej liczby wypadków w czasie jednej wachty. Wszystkie wymagają należytego i szybkiego rozpoznania, podejmowania decyzji manewrowych i skutecznego ich wykonania.
Nieodzownym warunkiem osiągnięcia pozytywnych rezultatów jest dostatecznie duże doświadczenie praktyczne manewrującego, w zakresie oceny stopnia zalodzenia akwenu i możliwości pokonania przeszkody lodowej przez dowodzony statek. Taką wiedzę zdobywa się droga obserwacji pracy ludzi posiadających praktykę manewrowania w lodach a więc innych oficerów, kapitanów i pilotów. Opanowanie wiadomości teoretycznych jest nieodzowne, ale niestety nie może zastąpić praktyki. Dopuszczenie niedoświadczonego nawigatora do manewrowania statkiem w lodach jest równoznaczne z zastosowaniem do nauki bardzo kosztownej metody prób i błędów, a więc wystawieniem armatorskiego mienia na zbędne niebezpieczeństwo i duże straty. Znajomość podstawowych zasad zachowania w warunkach lodowych ułatwia jednak przyswojenie koniecznej praktyki.
Podczas pracy w lodach, należy zawsze pamiętać o dużej twardości lodu i wielkiej sile ukrytej we wszystkich jego formacjach. Nie wolno lekceważyć żadnej postaci lodu, żadnej przeszkody lodowej, niewolno dopuścić do wytwarzania się fałszywego poczucia bezpieczeństwa po pomyślnym przejściu części zalodzonego obszaru. Konieczne jest zachowanie ostrożności i rozwagi, cierpliwości i zdecydowania. Praktyka dowodzi, że dobrze przygotowane statki są zdolne do skutecznego pokonywania obszarów zalodzonych gdy ich kierownictwo posiada dostateczne doświadczenie manewrowania w lodach i wyciąga właściwie wnioski ze zjawisk hydrometeorologicznych.
Manewrowanie w lodach wiąże się z ryzykiem powstawania „awarii lodowych”. Najczęstsze SA uszkodzenia śrub napędowych. Mogą to być pęknięcia, zgięcia lub złamania, zależnie od tworzywa jakiego śruba została wykonana. Zgubienie części lub całego skrzydła śruby nie należy do rzadkości. Zagrożone poważnymi awariami są także stery. Typowymi szkodami lodowymi są wgięcia pól międzykręgowych, występujące w pobliżu aktualnej wodnicy pływania. Szczególnie zagrożone są statki, unieruchomione w dryfujących lodach. Z jednej strony podczas przemieszczania się z lodem może dojść do utknięci na mieliźnie i uszkodzeń dna a z drugiej do niszczenia konstrukcji pod wpływem parcia lodu na kadłub i wdzierania się na pokład Lód napierający na statek spiętrza się z jednej burty, sięgając pokładu, a nawet wyższych części, uszkadzając kadłub, nadbudówki i urządzenia pokładowe oraz wywołując przechył. Mniejsze statki mogą zostać przewrócone albo zgniecione. Manewrowanie w rynnach lodowych, a także podczas ograniczonej widzialności zwiększa ryzyko zderzeń z innymi jednostkami pływającymi.
Formacje lodowe
Na morzach i oceanach występują różne formacje lodowe. Poważną przeszkodę i niebezpieczeństwo dla żeglugi, stanowią jednak tylko dwie: pak lodowy i góry lodowe. Zagrożone powiększa się wydatnie wraz z wystąpieniem dryfu lodów.