Pierre Bourdieu, Szkic teorii praktyki
Opis rytualnej gry - gra w pierwszych dniach wiosny, okrąg wokół piłki (córki), chłopcy wyposażeni w zakrzywione kijki, jeden zostaje ojcem i ma pilnować, aby nikt nie wyprowadził jej poza okrąg (dom), pozostali gracze próbują ją wypchnąć, dotknięcie piłką albo kijem - gracz staje się ojcem, kto przechwyci piłkę, może wziąć ją za żonę, ojciec, który nie upilnował piłki jest wyśmiewany i poniżany - wkłada się mu piłkę pod koszulę - staje się dziewczyną, której ktoś zrobił dziecko
Analiza Kabylów - lud arabsko-muzułmański
u Kabylów - rozróżnienie, czy małżeństwo jest endo- czy egzogamiczne, zależne od przyjętej normy
Małżeństwa endogamiczne - w ramach linii rodowej (małżeństwo z kuzynką równoległą - córką stryja rozumienie ścisłe lub w ramach rodziny rozumienie szerokie)
Małżeństwa egzogamiczne - poza rodem (alians poprzez małżeństwo)
W każdej kulturze jest różnica między tym, co normatywne, protokolarne, a tym, co użytkowe, występujące w praktyce: norma a praktyka
Co daje endogamia? -> zachowanie własności w rodzinie, wzmacnianie integracji linii rodowej + przeciwdziałanie konfliktom wewnętrznym
Alianse zawierane w danym rodzie fundamentalna opozycja między dwoma braćmi - jeden musi się ożeni zgodnie z zasadą endogamii, aby zachowa spójność grupy, a drugi zgodnie z zasadą egzogamii, aby przysporzyć grupie sojuszy
1/3 - małżeństwa endogamiczne; 2/3 - małżeństwa egzogamiczne
Tym większe prawdopodobieństwo zawarcia małżeństwa endogamicznego, im większa rodzina (= większa liczba potencjalnych partnerek) i im silniejsze naciski ze strony rodziny i im większe prawdopodobieństwo nagłych wydarzeń, które zmuszą mężczyznę do zawarcia małżeństwa w ramach linii rodowej
Język pokrewieństwa i relacji genealogicznych dostarcza zasad organizujących wyobrażenia świata społecznego: czym są formy zwracania się i nazywania, jeśli nie kategoriami pokrewieństwa, popieranymi i potwierdzanymi przez zbiorowość jako oczywiste i konieczne?
oficjalne wyobrażenie struktur społecznych ≠ prywatne wyobrażenie właściwie poszczególnym frakcjom
Za nazwami stopnia pokrewieństwa kryje się cały kosmos nakazów i zakazów - np. „to jest twoja siostra” = praktyczne wyrażenie tabu kazirodztwa
Czy normy są uzasadnieniem praktyki czy wynikają z praktyki?
Małżeństwo - okazja do zaobserwowania tego, co w praktyce oddziela pokrewieństwo oficjalne (niezmienne, określone przez protokolarne normy genealogii), od pokrewieństwa użytkowego (różne granice i definicje)
Pokrewieństwo użytkowe stwarza małżeństwa, a pokrewieństwo oficjalne je celebruje
Negocjacje - praktyka małżeństwa - pomijane, przemilczane oficjalnie
Chęć do zawarcia małżeństwa - inicjatywa zawsze od mężczyzny
Przed oficjalnymi zaręczynami - kontakty i negocjacje wykonywane przez osobę z rodziny o niskim statusie (stara kobieta, swatka, akuszerka) - małe ryzyko podważenia danego słowa i utraty honoru rodu
Negocjacje między oddalonymi grupami i deklaracja intencji rodu - mężczyzna znany i ceniony, o neutralnej pozycji (przyjaciel rodziny) - bez deklaracji, wstępne wyrażenie intencji
Oficjalna prośba o rękę - coraz ważniejsze osoby w hierarchii oficjalnej z obu stron spotykają się - słowo staje się wiążące
Mężczyzna żeni się zwykle z panną z niższej grupy
Negocjacje wstydliwe i poniżające, np. opłacanie krewnych panny, o wstawiennictwo u tych, do których należy decyzja
Prawdziwi „autorzy” małżeństwa, w fazie oficjalnej zaręczyn, muszą wycofać się na dalsze pozycje, niezgodne z użytecznością, ale zgodne z genealogią
Pokrewieństwo reprezentacyjne (wyobrażenie, jakie grupa ma o sobie samej) stoi w opozycji do pokrewieństwa użytecznego (istnieje z racji poszczególnych funkcji, wyraża rzeczywiste interesy grupy, trwa, bo jest stale wykorzystywane, np. umożliwia wymianę małżeńską)
1