Cegła

Cegła, sztuczny materiał budowlany wykonany najczęściej z gliny z dodatkiem innych surowców mineralnych, z reguły w kształcie prostopadłościanu, uzyskujący wytrzymałość i trwałość wskutek wypalenia w piecu, działania pary wodnej lub wysuszenia na słońcu. Cegła suszona znana jest od przełomu V i IV tys. p.n.e., a wypalana od około połowy III tys. p.n.e. Dzięki obfitości występowania, taniości surowca, łatwości wykonania i trwałości cegła jest powszechnie stosowana w budownictwie od starożytności do dziś. Używana głównie jako podstawowy materiał budowlany, ale także w celach dekoracyjnych. Formowana mechanicznie, a niegdyś ręcznie (tzw. palcówka). Do okładzin ściennych używano często cegły glazurowanej.

W zależności od stopnia wypalenia wyróżnia się następujące rodzaje cegły: niedopałkę, wiśniówkę, zendrówkę i klinkier. Najstarsze obszary budownictwa ceglanego to Bliski Wschód (Mezopotamia, Egipt), Indie, Chiny, basen Morza Śródziemnego i prekolumbijska Ameryka. Od renesansu konstrukcje ceglane pokrywano warstwą tynku lub okładziny kamiennej (stosowanej także wcześniej). W różnych okresach i rejonach różne były wymiary cegły.

Najstarsze cegły miały kształt sześcianu, w antycznym Rzymie używano cegieł płaskich, od średniowiecza weszła w użycie cegła prostopadłościenna o wymiarach około 26-30 cm x 12-14 cm x 8-9 cm. W przypadku cegły produkowanej od XIX w. stosunek wymiarów dłuższego boku (tzw. wozówki) do krótszego (tzw. główki) i grubości cegły wynosił 1:2:4; obecnie produkowana cegła ma wymiary 25 cm x 12 cm x 6 cm. Obecnie wyrabia się także specjalne typy cegły, np. dziurawkę, sitówkę, kratówkę, szamotową, cementową czy silikatową.

---