podaż turystyczna - ilość produktu turystycznego, która oferowana jest na sprzedaż przy danej cenie i w danym okresie.
Podaż turystyczną dzieli się na:
- podaż pierwotna - rzeczywistość turystyczna (naturalne walory), stosunki społeczno - kulturowe (zabytki, język, gościnność, tradycje), urządzenia infrastruktury ogólnej (transport, gospodarstwa komunalne)
- podaż wtórna -urządzenia i instytucje infrastruktury turystycznej (hotelarstwo, urządzenia wypoczynkowe, gastronomia, organizacja podróży).
Celem podaży turyst. jest zaspokojenie potencjalnego oraz realnego popytu turyst.
Podaż turyst. wpływa bezpośrednio i pośrednio na kształtowanie się popytu, polega to na tym że wpływa zarówno na jego rozmiary jak i strukturę.
Po stronie podaży turyst znajdują się segmenty:
1. udostępnione dobra naturalne w tym również dobra w stanie wolnym mierzone poziomem chłonności turystycznej
2. urządzenia turystyczne mierzone pojemnością urządzeń i obiektów zarówno ilościowo jak i wartościowo
3. ilość towarów produkowanych dla turystów oraz ich wartość
4. przyrost zdolności produkcyjnych oraz usługowych jak również uruchamianie rezerw
5. stan oraz potencjał siły roboczej warunkujący zarówno otrzymanie jak i utrzymanie produktów i usług turystycznych określonej jakości
Podmioty podaży turystycznej:
1. przedsiębiorstwa turystyczne w tym przede wszystkim transportowe, świadczące usługi noclegowe i gastronomiczne, organizatorzy wczasów, wycieczek imprez turystycznych, podmioty świadczące usługi pośrednictwa i informacji turystycznej oraz przedsiębiorstwa o charakterze pozaturystycznym których usługi skierowane są zarówno do obsługi turystów jak również mieszkańców danego obszaru. Ujmując podaż turystyczną w szerokim znaczeniu do podmiotów zaliczać będziemy również producentów dóbr turystycznych.
Z punktu widzenia zarządzania gospodarką turystyczną rozpatrujemy podmioty rynku turystycznego funkcjonujące na różnych szczeblach tego rynku. Na rynku krajowym znaczenie mają te podmioty które nie produkują dóbr i usług turystycznych ale mają bardzo istotne znaczenie w sferze regulacji rynku turystycznego. Mogą to być zarówno regulacje dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstw turystycznych jak również regulacje w zakresie ochrony środowiska oraz zagospodarowania turystycznego
Cechy podaży turystycznej:
1. podstawowa część podaży turystycznej w tym przede wszystkim walory turystyczne mają charakter niewymierny
2. miejsca występowania podaży turystycznej mają na ogół niskie walory z punktu widzenia lokalizacji działalności produkcyjnej
3. rozmiary podaży danego kraju zależą od bardzo wielu czynników co wynika z faktu że dla zaspokojenia potrzeb turystycznych niezbędne jest funkcjonowanie bardzo wielu resortów
4. podstawowe dobra turystyczne nie mogą być magazynowane
5. oferowane w ramach podaży turystycznej usługi nie mogą być wytwarzane na zapas
6. walory turystyczne mają określoną lokalizację w związku z czy nie mogą być przemieszczane a zatem popyt turystyczny musi się kierować do miejsc ich występowania
7. wielkość podaży turystycznej zależy m.in. od chłonności miejsc występowania walorów turystycznych, stanowi to jednocześnie znaczące ograniczenie wzrostu podaży
8. pewne dobra turystyczne występują na rynku turystycznym chociaż nie można tego wyrazić ani udowodnić naukowo
9. podaż turystyczna w przeciwieństwie do popytu ma charakter sztywny względem miejsca występowania ponieważ bazy turystycznej oraz świadczonych przez tą bazę usług turystycznych nie da się przenosić co jest w decydującym stopniu uwarunkowane rozmieszczeniem walorów turystycznych
10. znaczna część podaży turystycznej jest wykorzystywana sezonowo ponieważ każdy walor ma swój okres tzw. aktywności turystycznej
11. niektóre elementy podaży turystycznej cechuje duża kapitałochłonność wytworzenia i odzwierciedleniem tego jest wysoki udział kosztów stałych w bazie turystycznej. Czynnik ten w związku ze sztywnością oraz sezonowością turystyki decyduje w znacznym stopniu o możliwościach ................... cenowego w razie nagłego albo wzrostu albo spadku popytu
12. inwestycje turystyczne są obciążone relatywnie wysokim stopniem ryzyka ponieważ bardzo zmienny jest popyt turystyczny. Najczęstsze źródła ryzyka
- fakt obecności turysty na ryku turystycznym
- stosunkowo wysoka elastyczność popytu turystycznego
- elastyczność cen oraz wydatków ludności co związane jest z zaspokajaniem przede wszystkim potrzeb podstawowych
- istnienie w sferze popytu szeregu czynników o charakterze pozaekonomicznym
13. specyficzne są możliwości i skutki kształtowania podaży w warunkach spadającego popytu. Podaż nigdy nie jest w stanie dostosować się w krótkim okresie czasu do wahań w popycie turystycznym
14. stosunkowo wysoka substytucyjność podaży na którą wpływa pośrednio reklama oraz konkurencyjność firm działających na rynku turystycznym
15. w skład podaży turystycznej wchodzą urządzenia związane z ogólną infrastrukturą danego państwa co powoduje że struktura i funkcjonowanie podaży są w dużym stopniu przede wszystkim w dłuższych okresach czasowych uzależnione od sytuacji gospodarczej danego kraju. Z uwagi na paraturystyczny charakter podaży udział komponentów o tym charakterze jest bardzo trudny do uchwycenia przede wszystkim w ujęciu wartościowym
16. komponenty podaży turystycznej mają charakter komplementarny co powoduje że podaż turystyczna ma charakter łączny
Cechy współczesnej podaży
1. racjonalne wykorzystywanie walorów naturalnych, troska o ochronę środowiska
2. szklenie personelu i uprzejmość oraz wyższe kwalifikacje
3. wyższy standard, ,lepsze warunki noclegowe (równowaga między oczekiwaniem i wykonaniem )
4. swoboda poruszania się (liberalizacja przepisów )
5. bardziej dostępna informacja ( internet )
6. wzrastająca ilość i znaczenie wielkości korporacji międzynarodowych
7. wzrost znaczenia usług dodatkowych
8. wzrost znaczenia działalności marketingowej
Podstawowe miernik podaży turystycznej zamieszczone są w tabeli :
Mierniki podaży turystycznej |
Przykładowe elementy miernika |
Walory turystyczne |
-liczba walorów przyrodniczych (jezior, rzek,wulkanów, źródeł cieplnych i mineralnych) -powierzchnia przyrodniczych obszarów chronionych, rezerwatów przyrody. -liczba walorów czy też wartości kulturalnych takich jak : zabytki , obiekty architektury historycznej , muzea itd.
|
Baza noclegowa |
Liczba obiektów noclegowych -hoteli , moteli ,pensjonatów,schronisk, liczba miejsc w obiektach -liczba miejsc w obiektach noclegowych |
Mierniki dotyczące transportu |
1.Sieć transportowa -koleje -komunikacja autobusowa -porty linie lotnicze -żegluga i przystanie rzeczne 2.liczba i rodzaje środków transportu -autokary -statki i promy żeglugi -balony, szybce -przejażdżki konne , wielbłądem 3.częstość połączeń 4.długość i jakość dróg |
Baza gastronomiczna |
-liczba obiektów gastronomicznych (restauracji, pizzerii kawiarni , barów) -liczba miejsc w obiektach |
Usługi uzupełniające |
-liczba obiektów towarzyszących , pływaki pól golfowych, lodowisk , wypożyczalni , sprzętu turystycznego , sklepów z pamiątkami kompleksów rekreacyjno -handlowych |
Źródło: opracowanie własne na podstawie A. Panasiuk, Ekonomika Turystyki, PWN, Warszawa 2006.
Należy pamiętać że znaczna część elementów podaży turystycznej ma charakter paraturystyczny . Można również wskazać na pewną zależność zgodnie z którą im większy obszar objęty badaniem tym, ze względu na istniejącą sprawozdawczość statystyczną trudniej jest określić wielkość podaży turystycznej