Powierzchniowe uszkodzenia powłok czaszki
- otarcie - siła działająca stycznie do powierzchni skóry
- stłuczenie - siła działająca pod ostrymi kątami do powierzchni skóry
Przerwanie powłok skóry ( rany )
Siła o znacznym natężeniu działania pod ostrymi kątami do powierzchni czaszki
Charakter powierzchownych uszkodzeń powłok czaszki
- krwiak rozróżniany jako:
- podskórny
- podczepcowy - między kością, a wszystkimi warstwami skóry
- rany - charakteryzują się obfitym krwawieniem rozróżniane jako:
- kłute
- cięte
- szarpane
- miażdżone
Złamania czaszki
Wynik działania siły mechanicznej o mocy przekraczającej możliwości amortyzacyjne powłok głowy- dochodzi do złamania kości czaszki.
Podział złamań
- zamknięte - nie komunikujące się ze światem zewnętrznym
- otwarte - komunikujące się przez ranę na zewnątrz
Podział ze względu na charakter złamania :
- proste - linijne
- złożone - z licznymi odłamami, tzw. wieloodłamowe
- wgłębione
Podział ze względu na następstwa:
- złamanie niepowikłane - bez zmian neurologicznych związanych z uszkodzeniem OUN
- złamanie powikłane - związane z następowym uszkodzeniem OUN
Obrażenia mózgu ze względu na zespół objawów i patomorfologię dzielimy na :
1. wstrząśnienie mózgu
2. obrzęk mózgu
Wstrząśnienie mózgu dzielimy na:
- podwstrząśnienie
- wstrząśnienie lekkie
- wstrząśnienie średnie
- wstrząśnienie ciężkie
Objawy wstrząśnienia mózgu
- utrata przytomności
- zaburzenia krążeniowo- oddechowe
- niepamięć wsteczna
- bradykardia
- mdłości
- zawroty głowy
Stłuczenie mózgu
Trwałe zmiany w strukturach mózgowia powstające na skutek chwilowego odkształcenia pod wpływem działającej siły ( stłuczenie płatów czołowych - charakteropatia )
Mechanizmy powstawania urazu
- zgniatająco-kompresyjny - np. uderzenie kijem i głową o ziemię
- przemieszczający - duża prędkość głowy
Lokalizacja ogniska stłuczenia mózgu
- odosobnione
- w miejscu działania siły
- pO stronie przeciwnej do miejsca działania siły ( contre coup )
- w obu polach naraz
Procesy naprawcze w miejscu stłuczenia
- okres krwawienia ( do 48 h ) - wytworzenie się martwicy krwotocznej i obrzęku
- okres resorpcji ( do 3 tygodni )
- okres proliferacji ( do 3 miesięcy ) - rozwój tkanki glejowej i łącznej
Obrzęk mózgu
Działanie czynnika zewnętrznego ( uraz ) - łańcuch reakcji w tkance mózgowia
- uszkodzenie naczyń
- niedokrwienie
- zaburzenia przepływu krwi
- hipoksja
W wyniku działania łańcucha reakcji dochodzi do:
- przekrwienia tkanki mózgowej
- zatrzymania płynów międzykomórkowych
-obrzmienia komórki
Podział obrzęku mózgu ze względu na obszar występowania:
- ograniczony lub ogniskowy - miejsce bezpośredniego urazu i jego okolice
- rozlany - obrzęk uogólniony
Objawy obrzęku mózgu
- silne bóle głowy
- wymioty, mdłości → nerwy czaszkowe ( nerw błędny )
- bradykardia → unerwienie serca
- zaburzenia oddychania
- niepokój ruchowy
- senność i śpiączka
Krwiak wewnątrzczaszkowy
Powstaje na skutek uszkodzenia naczynia tętniczego i żylnego lub zatoki żylnej ( p. zatoki czaszki )
Podział krwiaków ze względu na lokalizację
- krwiak nadtwardówkowy
- krwiak podtwardówkowy
- krwiak śródczaszkowy
Diagnostyka krwiaków
- wywiad i badanie fizykalne
- diagnostyka obrazowa - RTG, KT
- badanie neurologiczne
- poziom glukozy
- odruch Babińskiego
Obrażenia szyi
Najczęściej występują w wyniku:
- wypadków komunikacyjnych
- prób samobójczych
- prób morderstwa
Ze względu na anatomię szyi urazy mogą dotyczyć:
- dużych naczyń szyjnych
- dróg oddechowych
- przełyku
- kręgosłupa
Mechanizm tępych urazów kręgosłupa
- Nadmierny wyprost
- nadmierne zgięcie - hiperfleksja
- zgniecenie
- rotacja
- uraz boczny
- rozciągnięcie
Chory skarży się na:
- ból szyi lub pleców
- zaburzenia czucia - parestezja
- zaburzenia ruchowe
Objawy podmiotowe
- bóle przy ruchach lub obmacywaniu kręgosłupa
- zniekształcenie rysów twarzy
- małe lub duże napięcie mięśniowe
- ubytki czucia, porażenie wiotkie
- brak kontroli zwieraczy, erekcja
- wstrząs rdzeniowy - charakteryzuje się ciepłą, różową skórą
Proliferacja - rozmnażanie się, bujny rozrost, rozprzestrzenianie się, odradzanie się. W biologii mnożenie się komórek.
Hipoksja - niedobór tlenu w tkankach powstająca w przebiegu hipoksemii lub zaburzenia transportu tlenu przez krew, czy oddychania komórkowego
Babińskiego odruch, objaw Babińskiego, objaw podeszwowy, odruch bezwarunkowy polegający na odgięciu do góry palucha i zgięciu pozostałych palców stopy podczas drażnienia skóry podeszwy. U osób dorosłych jest to odruch nieprawidłowy (normalny u dzieci do 4. roku życia), świadczący o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego (u zdrowego dorosłego człowieka po podrażnieniu skóry stopy zginają się wszystkie palce). Odruch Babińskiego został opisany po raz pierwszy w 1896 przez J. Babińskiego.
Kwalifikowana pierwsza pomoc 10.10.09