Pieniądz jest środkiem wymiany dóbr i usług, jest miernikiem ich wartości. Początkowo ludzie nie potrzebowali pieniądzy, gdyż sami wytwarzali sobie dobra potrzebne dla nich samych i ich rodzin. W dalszym rozowuju zaczęły pojawiać się specjalizacje, czyli grupy osób, które zajmowały się wytworem poszczególnych dóbr. Produkowano je w celu zaspokojenia wasnych potrzeb, natomiast nadwyżkę wymieniali na inne dobra, produkowane przez inne osoby. Jednak taka wymiana niosła ze sobą wiele ograniczeń. Wprowadzono więc pieniądz towarowy. Była to określona jednostka jakiegoś towaru, którą można było wymienić na inne towary. Jednak i taki spoób wymiany nie był doskonały. Wprowadzono więc pieniądz metalowy, który wykonany był z metali nieszlachetnych. Później miedź czy brąz zastąpiono metalami szlachetnymi i tak powstał pieniądz kruszcowy. Pojawił się pieniądz bity, jednak posługiwanie się monetami nie było zbyt wygodne. W ten sposób powstał pieniądz papierowy.
W systemie gospodarczym pieniądz pełni bardzo wiele ważnych funkcji. Jego najstarszą funkcją jest wymiana. Dzięki sprzedaży danego towaru otrzymujemy pieniądze, które możemy wymienić na inne, potrzebne Nam dobra. Pieniądz jest także miernikiem wartości towarów. Ceny podawane są w jednostkach pienięznych, dzięki czemu możliwe jest porównywanie róznych towarów. W dzisiejszych czasach pieniądz jest jednak stosowany głównie jako srodek płatniczy. Dokonujemy nimi płatności transferowych lub transakcji, w których przepływ dóbr nie jest równoczesny z zapłatą. Pieniądz jest także środkiem gromadzenia oszczędności. Możemy go uzywać nie tylko w trakcie realizowania bieżących transakcji, ale także do realizacji transakcji w przyszłości. Pieniądz może być także środkiem rozliczeń międzynarodowych. Rolę tę odgrywają waluty tych państw, które bez przeszkód są wymieniane na waloty innych państw.
Jak widać pieniądz jest szczególnym towarem, który służy do wyrażenia wartości innych towarów i dóbr. Może być zmaieniony na każdą, dowolną ilość innego potrzbnego nam dobra.
Podsumowując. Na przestrzeni dziejów pieniądz przyjmował wiele form. Poczatkowo rolę pieniadza pełniły różnorodzne towary. Z czasem zauważono, że towarem, który najlepiej nadaje się na pieniądz są metale szlachetne, ponieważ są trwałe, nie psują się, łatwo je dzielić i przenosić z miejsca na miejsce. Kolejnym krokiem stało się bicie monet, a w XIX wieku upowszechniło się stosowanie pieniądza papierowego. Zarówno monety jak i banknoty są gotówkową formą pieniądza. Wiek XX wprowadził do powszechnego użytku pieniądz bezgotówkowy. Są to wkłady na żadanie oraz wkłady terminowe w bankach.
Jednak niezależnie od swej formy pieniądz pełni w gospodarce stałe funkcje, które się nie zmieniają. I mimo stopniowego wypierania pieniądza gotówkowego przez pieniądz bezgotówkowy, trudno sobie wyobrazić całkowity zanik gótówkowej formy pieniądza a wraz z nim jego funkcji.