Teksty z „Chrestomatii staropolskiej” na kolokwium z hlp - notatki

Kazania świętokrzyskie

Kazanie I - na dzień św. Michała - koniec kazania

- Ezechiasz, wierzacy w Boga, rwąc odzienie jąl modlic się w kosciele o zbawienie przed krolem pogańskim - Pan wysłuchał modłów i z pomoca anioła wysiekł 185 tysięcy asyryjczykow

-Anieli są nadani na złagodzenie naszego strachu

- po piate - anieli maja nas uczyc w nieumiejętności

- po osme - anieli dani są na oswiecenie sumienia - aniol zstąpił do Galaa - miasta plwających - napomnial jego mieszkańców ze nie czcili Boga, a balwany - za to odda ich w rece wroga - oni zaczeli prosić Pana o zmilowanie

-po dziewiate - anieli są dani do towarzystwa wiecznego krolowania

Kazanie II - na dzień św. Katarzyny - omawiane na hlp

Kazanie III - na dzień św. Mikołaja - poczatek kazania - dwie linijki

- o pochwale Mikolaja przez medrca z dwojakiej przyczyny

Kazanie IV - na dzien Bozego Narodzenia - koniec kazania

- (być może po drugie) idzie Krol by nas zbawic od śmierci wiecznej i grzechow - wszedł w nasze serca i chroni nas od wszelkich wrogow

- Jeremiasz - z miasta Corrozaim posłyszeli wołanie: będzie trwać na pustyni by wyzbyc się z diablow (wrogow). Corrozaim znaczy „tajemnica moja” (?) - przez tajne grzechy i postępki odwrócili się od Pana i śmiertelnymi grzechami zanurzylo się w piekle

- na wspomnienie Corrozaim człowiek zaluje za grzechy - wtedy winien prosić Pana o przyjscie i odpuszczenie

- po trzecie - idzie Krol ubogi, bys w ubostwie nie tkwil (org. styskiwal) - Pan nie majac gdzie glowy ułożyc, przed wolem i oslem w zlobie, bez pieluszek, chustka Maryi nakryty - tak znaleźli go w biedzie - idzie biedny bys nie tkwil w biedzie

- po czwarte (org. powtorzone `trzecie') idzie Krol skromny (org. smierny), żebyś diabla nie wychwalal. Badzmy z towarzystwa Krola smiernego, by dojsc do Krolestwa.

- Augustyn: nie można utyskiwac, ze nie wpuści Pan do Krolestwa, gdy się w niego nie wierzy, a w szatana. Po co chwalic ziemskość, gdy Pan tak silny idzie

- idzie Krol: prawdziwy, bo nikomu krzywdy nie czynil - wieczny, by na wieki królować - ubogi, bys nie tkwil w biedzie - smierny, bys nie grzeszyl bałwochwalstwem - idzie ku Tobie, bys na wieki z Nim królował

Kazanie V - na Święto Trzech Kroli - poczatek i koniec kazania

Ewangelista w trzech krolach daje skutek trojaki:

- żądne krolewicza pytanie

- gwiazdy betlejemskiej właściwe odczytanie

- szczodre krola obdarowanie

Pismo w 3 miejscach nazywa Jezusa Krolem Zydow

- w dziwnym narodzeniu

- w uciesznym czynieniu cudow

- w umęczeniu

Pismo ukazuje ze Pan lepszy jest od trzech mędrców w 3 przymiotach:

- miłościwszy

- mocniejszy

- szczodrzejszy

Krolowie dali Panu czesc:

- pospieszajac - jako miłościwszemu

- poklękając - jako mocniejszemu

- obdarowując - jako szczodrzejszemu

Krol jest miłościwszy w 3 przymiotach:

- w milym wabieniu - bys pokute czynil wiernie

- w dlugim czekaniu - bys ku Niemu pospieszal

- w rychłym odpuszczaniu - bys w Jego miłości nie rozpaczal

Krolowie dotarli po 13 dniach do Jezusa

(…)

Krol miłosierny obdarza:

-złotem - miłosierdziem

- kadzidłem - nabożną modlitwą

- mirrą - ciała udręczeniem

Krol mocny pokazuje:

- ciągłe zwycięstwo

-silną władzę

- wielkie bogactwo

Kazanie VI - na dzień Oczyszczenia NMP - początek kazania

-Symeon, świety i pobozny - widział (miał wizje) zbawienie Chrystusa, którego zeslal Pan na odkupienie ludzi

-ten fakt widzenia daje nam wielka radosc

W Pismie wiele było przypadkow widzen:

- Abraham widział 3 mężczyzn

- Mojzesz krzew gorejacy

- Ezechiel na wysokim tronie siedzącego (niejasne, czy siebie, czy Stworce)

- Jan baranka smiernego pod obrazem

- Symeon zbawienia Jezusa

Pewnych slow i konstrukcji istniejących w tekscie nie byłem pewien - w czesci sytuacji podaję oryginalne brzmienie, w czesci zdalem się na pewną znajomość staropolszczyzny i logiczna dedukcje - a propos: co dokladnie znaczy smierny?

W kazaniu II niejasny jest dla mnie opis owego Corrozaim - pokusiłem się o odczytanie wyróżnionego zdania jako symbolicznego znaczenia nazwy - ale odsylam do oryginalu.

Kazania gnieźnieńskie

Kazanie I - na Boże Narodzenie

- gdy Chrystus narodzil się rozgłaszano to wszystkim i spiewano `gloria i n excelsis'

- Łukasz - najmniejszy poseł Chrystusa - pisze ze On przyszedł dla odkupienia swiata i raduje się tym cale Krolestwo Niebieskie

-aniolowie zstepowali napawając się chwala

- Chrystus urodzil się wraz z koncem roku, tak jak ukaze się na koncu swiata - urodzil się w czas gdy dnia już przybywa, a nocy ubywa (metafora)

- Chrystus oswieca niebo i ziemie - grzeszny ten kto nie jest oswiecony

- Grzesznicy musza prosić o światłość i Ducha świętego by moc wejsc do Krolestwa - bez pomocy bowiem nie mogą

Kazanie II - na Boze Narodzenie

- Jozef i Maryja doszli do domu miedzy dwoma domami wetknionego - Jozef nakarmil swojego osla i wolu i wezwal do porodu Gebal i Salomee. Maryja porodzila w niedzielna noc - Gebal uznala ze Maryja zostala dziewica po narodzeniu, a Salomei chcącej to sprawdzic uschla reka. Za rada aniola dotknęła dzieciatka i zostala uleczona.

- Chrystusa nikt nie wital mimo ze był najwieksza świętością. Chrystus narodzil się 5029 lat po Adamie - Maryja poczela majac 14lat, a urodzila majac 15. Jezus był i tak starszy tak jak stary był Bog Ojciec

-Chrystus uśmiechał się do aniołów a smucil do matki - był wielki skupiając swiat w rekach - był maly lezac w zlobie

- Oktawian- cesarz jako bog - posłał po Sybille by dowiedziec się czy nie narodzil się potężniejszy - ona Przybyla wraz ze 100 rycerzami i ukazala mu świetlisty krag na którym widniala dziewica z dzieciatko - to dzieciatko mialo być najpotężniejszym. Oktawian oddal Panu mirre i kadzidlo

Chrystus urodzil się ubogi, bo:

-nie miał pieniazka jednego, wiec się w chlewie rodzil

- spowity był w prosta suknie bez kozuszka

- tylko troche mleka jadl

- nie miał pierzynki, a siano

Chrystus cierpial ubóstwo byśmy cenili je wyzej niż bogactwo, które otrzymamy w Niebie.

Kazanie III - o Janie Chrzcicielu

- Wielu ludzi szuka chwaly, a niewiele zbawienia - tak my musimy dac chwale Panu i prosić o zmilowanie

- był u Heroda prorok Zachariasz - był i krol Achab, który z rozkazu zony Izebel (iał ścinać prorokow

- i rugal za to Achaba Heliasz, jak Jan Chrzciciel Heroda - Malo jest takich którzy slusznie zlo karaja

- rodzice Jana byli pobozni i szlachetni - inaczej nie dostapili by zwiastowania

- Beda, lekarz, mowi ze poboznym Bog malo dzieci daje by się nimi nie chełpili a i wieksza żałość przezywali gdy one na zla droge zejda - co często się wśród jedynakow dzieje - gdy wielodzietni - to i dzieci sluzba roznoraka szlachetność zyskuja

- za to ze Jan mimo jedynactwa zostal prawy, Jezus go wywyższył

Kazanie VI - o św. Bartłomieju - omawiane na zajeciach z hlp

Z czasem dorzuce Rozmyslania przemyskie

---