Poznanie i spostrzeganie
Spostrzeganie społeczne
Jak formułujemy opinie o innych?
- Komunikacja niewerbalna - Teorie atrybucji
Jest to komunikowanie intencjonalne bądź nie intencjonalne za pomocą
wyrazu twarz
wyrazu oczu
tonu głosu
gestów
pozycji i ruchów ciała
dotyku
Służy:
wyrażaniu emocji
komunikowaniu postawy względem innych (lubie\ nie lubie)
informacji o cechach osobowości
ułatwianiu komunikacji werbalnej
EKMAN - badał w latach 80 kultury pierwotne i rozwinięte. Poszukiwał emocji i wyróżnił 6:
- złość
-strach
- wstręt
- zaskoczenie
- radość
- smutek
Wielokanałowa komunikacja niewerbalna
Istotna dla wypowiedzi informacja niewerbalna jest ujawniana wieloma kanałami w całym komunikacie.
Kłamstwo
Mamy tendencję do wyjaśniania wątpliwości na korzyść innych do zakładania że inni mówią prawde.
Płeć i komunikacja
Ze względu na mniejszą władze kobiet w większości społeczeństw, wykształciły one takie cechy jak:
- wrażliwość
- komunikatywność
- uprzejmość
- życzliwość
- łatwość dostosowywania się
po to by zdobywać władzę i sprawować kontrolę
Teoria atrybucji
Atrybucja przyczyn - określenie sposobu w jaki ludzie wyjaśniaja przyczyny tak swego zachowania jak zachowania innych
Rodzaje atrybucji
-Atrybucja wewnętrzna - wyjaśnianie zachowania czynnikami osobowościowymi, cechami charakteru ( paskudnie się zachował- paskudna osoba)
- Atrybucja zewnetrzna - wyjaśnianie zachowania czynnikami zasytuacyjnymi
Mamy tendencje do tworzenia atrybucji wewnętrznych co powoduje negatywne postrzeganie innych osób
Podstawowy błąd atrybucji
Tendencje do przeceniania czynników wewnętrznych a nie docenianie roli sytuacji (czynników zewnętrznych)
Różnica między aktorem a obserwatorem
Tendencje do spostrzegania zachowań innych ludzi jako następstwa ich dyspozycji podczas gdy swoje własne zachowanie tłumaczy się wpływem czynników sytuacyjnych. Do oceniania siebie będziemy mniej surowi niż do oceniania innych.
Atrybucja w służbie EGO
Sobie przypisujemy zasługi za osiągnięte sukcesy a obwiniamy innych gdy doświadczamy niepowodzenia.
3 inne rodzaje atrybucji
- Obronne - wyjaśnienia chroniące nas przed poczuciem, ze możemy zostać zranieni
- Nierealistyczny optymizm - dotyczy przekonania że dobre rzeczy przytrafiają się nam a złe spotykaja innych.
- Wiara w sprawiedliwy świat - zakłada się ze dotyka złych ludzi, natomiast dobro dobrych.
3 kompenenty negatywnego nastawienia
- Uprzedzenia - element emocjonalny
- Stereotypy - element poznawczy
- Dyskryminacja- element behawioralny
Doświadczenie: Ameryka koniec lat 60. 3 - letnim dzieciom dano do zabawy lalki białe i czarne, żeby sprawdzić, które wybiorą. Dzieci wybierały czarne. ( Walka z uprzedzeniami)
Uprzedzenie
Wroga postawa wobec wyróżniającej się grupy ludzi oparta wyłącznie na ich przynależności do tej grupy.
Stereotyp
Generalizacja dotycząca grupy osób kiedy podobne cechy zostają przypisane wszystkim członkom bez wojaku niezależnie od rzeczywistych różnic między nimi.
4 cechy stereotypow
1) Uproszczenie rzeczywistości
2) Niepodatność na zmiany
3) Wszyscy ulegamy stereotypom
4) Stereotypy związane z płcią są szczególnie wyraźne
Doświadczenie: w Ameryce wybrano 10 studentek i 10 studentów najlepiej się uczących. Sukces kobiet określono jako szczęście a sukces mężczyzn wyjaśniono jako zdolności. (wyjaśniania osiągnięć)
Dyskryminacja
Nieusprawiedliwione negatywne lub krzywdzące działanie skierowane przeciwko członkowi danej grupy wyłącznie dla tego że do niej nie należy.
Doświadczenie Bonda w 88r
Badano pielęgniarzy w szpitalach psychiatrycznych psychiatrycznych których przebywały osoby czarne i białe. Osoby czarne częściej były wkładane w kaftan bezpieczeństwa ponieważ przyjęło się ze mogą mieć żle nastawienie dla osób białoskórych. białoskórych rzeczywistości jest inaczej. Białe osoby są agresywniejsze.
Stronniczośc wobec grupy własnej
Szczególne pozytywne odczucie, uprzywilejowane traktowanie ludzi, których określamy jako część naszej własnej grupy. Negatywne zaś odczucia i nieuczciwe traktowanie innych tylko dla tego że określimy ich jako należących do grupy obcej.
Tendencyjność atrybucji
Krańcowy błąd atrybucji - skłonność do tworzenia atrybucji z dyspozycji w odniesieniu do całej grupy ludzi.
Teoria rzeczywistego konfliktu
- Ograniczenie zasobów prowadzi do konfliktów między grupami
- Kiedy czasy są ciężkie a zasoby się kurczą wtedy członkowie grupy własnej czują się bardziej zagrozeni przez członków grupy obcej i z tego powodu uzyskują większą skłonność do uprzedzeń dyskryminacji aktów przemocy i okrucieństwa.
Poszukiwanie kozła ofiarnego
Skłonność ludzi gdy są sfrustrowani lub nieszczęśliwi do przemieszczania agresji na grupy, które nie SA lubiane lub słabe i wyróżniaja się w widoczny sposób.
Analiza stereotypów
- automatyczne
- skontrolowane
Przychodzą na myśl stereotypy, które są najbardziej dostępne. Jeśli nie jest się głęboko uprzedzonym. Potrafimy kontrolować te mimowolne myśli i tłumimy myślenie niepożądane.
Korelacja pozorna
Tendencja spostrzegania związków lub korelacji pomiędzy zdarzeniami które nie są pożądane. Zazwyczaj pojawiają się one przy powierzchownym poziomie wiedzy na dany temat.
Dyskryminacja instytucjonalna
- Rasizm - rasistowskie postawy uznawane przez większość nas ponieważ żyjemy w społeczeństwie gdzie stereotypy i dyskryminacja są norma.
- Seksizm- postawy dyskryminujące kobiety uznawane przez wiekszośćz nas ponieważ żyjemy w społeczeństwie gdzie stereotypy i dyskryminacja są norma.
- Konformizm wobec norm - skłonność do nie wychylania się z grupy w celu realizacji jej oczekiwań i uzyskania ajceptacji
Współczesny rasizm
Uprzedzenie ujawniane w uprzejmy i niebezpośredni sposób ponieważ ludzie nauczyli się ukrywać swe uprzedzenia by uniknąć posądzenia o rasizm.
Jak można osłabiać uprzedzenia
Zakładano ze wystarczy odpowiednio wychować ludzi, dostarczyć im właściwych informacji a ich uprzedzenia znikną. Ale okazało się to niewystarczające.
Skuteczność osłabiania uprzedzeń
Uprzedzenia mogą być redukowane poprzez wzajemny kontakt miedzy ludźmi. Ale kontakt ten musi zakładać równy status uczestniczących uczestniczących w nim osób oraz muszą one starać się osiągnąć wspólne cele.
Doświadczenie
Dzieci spędzające wakacje w lesie podzielono na 2 grupy i powiedziano, że cięzarówka z jedzeniem się zepsuła. Mimo rywalizacji 2 grup, zebrali się razem i wspólnie przyciągnęli ciężarówkę.
6 warunków osłabienia wrogości
- Wzajemna zależność i wynikająca z niej konieczność współpracy
- Osiąganie wspólnymi siłami celu
- Jednakowy status osób
- Sytuacje przyjacielskie, nieformalne
- Interakcje nieformalnie ujawniające nieprawdę kryjaca się w stereotypach
- Podtrzymywanie równości grup poprzez normy społeczne, które regulują formy
Rozumienie siebie
Samopoznanie Samoocena
Dysonans poznawczy Autoprezentacja
Ja w kontekście społecznym
Człowiek ma tyle społecznych Ja ile jest jednostek które go rozpoznają i które noszą w swoich umysłach jakiś jego obraz.
Teoria świadomości
Koncentrując się na sobie oceniamy własne zachowanie i porównujemy je z naszymi wewnętrznymi normami i wartościami
Podejmowanie niewłaściwych decyzji
Dysonans podecyzyjny - podwyższamy atrakcyjność przedmiotu, który wybraliśmy a obniżamy resztę.
- Uzasadnianie własnych decyzji (jeśli poświęcamy czemuś duzo czasu to niemożliwe abyśmy uwierzyli że było to nie warte zachodu)
- Nieodwołalność decyzji (technika niskiej piłki)
- Uzasadnianie własnego wysiłku - podwyższamy ocene tego na co ciężko pracowaliśmy
Kiedy dysonans jest tłumieniem
- Wkładanie długiego wysiłku by o czymś nie myśleć
- Badania wykazują, że im bardziej staramy się o czymś nie myślec (nie dopuszczać do siebie) tym częściej tym częściej ta myśl pojawia się w naszych głowach.
Teoria spostrzegania siebie
W sytuacjach nie jednoznacznych gdy nie jesteśmy pewni naszych postaw i uczuć wnioskujemy o nich obserwując własne zachowania i sytuacje w których się ona pojawia.
Dwuczynnikowa teoria emocji Schachetera
Poznanie emocji jest rezultatem dwuetapowego procesu.
Doświadczamy pobudzenia fizjologicznego
fizjologicznego następnie szukamy dla niego odpowiedniego wyjaśnienia.
Doświadczenie w parku narodowym
Były dwie drogi do wybory. Jedna to kładka huśtająca się nad przepaścią a druga to chodnik. Na końcu nich stała ładna pani i robiła mężczyzną ankietę którzy przechodzili przez chodnik lub kładkę. Dała numer telefonu w sprawie wyników ankiety. Ci którzy szli przez kładkę mieli podwyższone emocje i częściej dzwonili. Przerzucali emocje spowodowane przejściem przez kładkę na kobietę.