Prawo podatkowe
Ogólna teoria podatków
Funkcje podatków:
- fiskalna
- redystrybucyjna
- stymulacyjna
Elementy konstrukcyjne podatku
- podmiot podatku
- przedmiot opodatkowania
- podstawa opodatkowania
- stawka podatku
- ulgi i zwolnienia podatkowe
Ogólne prawo podatkowe
Elementy:
- zobowiązanie podatkowe
- postępowanie podatkowe
- kontrola podatkowa
Zobowiązania podatkowe
Obowiązek podatkowy jest to wynikający z ustaw podatkowych obowiązek poniesienia przymusowego świadczenia na rzecz podmiotu publiczno prawnego, obowiązek ten ma charakter nie skomprecyzowany. Zobowiązanie podatkowe jest to zobowiązanie podatnika do zapłaty na rzecz państwa lub jednostki samorządy terytorialnego podatku w określonej wysokości, terminie i miejscu. Zobowiązanie podatkowe powstaje na skutek:
- zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania (tzw. tryb samo obliczenia podatku)
- doręczenia podatnikowi decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. Podatek nie zapłacony w terminie staje się zaległością podatkową.
Terminy płatności podatków
Jeżeli zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy ustawy termin płatności podatku określany jest w przepisach ustawy regulującej dany podatek. Jeżeli zobowiązanie podatkowe powstaje na skutek doręczenia decyzji termin płatności podatku wynosi co do zasady 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Podstawy procedury podatkowej
Podstawowymi procedurami w zakresie podatków są postępowanie podatkowe i postępowanie odwoławcze, które uregulowane są w przepisach ustawy 29 sierpnia 1997r. ordynacji podatkowej.
Postępowanie podatkowe z reguły wszczyna się z urzędu poprzez doręczenie postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego.
Obowiązki i uprawnienia stron postępowanie uregulowane są w sposób zbliżony do regulacji kodeksu post. adm.
Postępowanie podatkowe kończy się z reguły wydaniem decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy. Podatnik ma prawo w terminie 14 dni od otrzymania decyzji wnieść odwołanie do organu podatkowego wyższej instancji. Wniesienie odwołania od decyzji co do zasady wstrzymuje jej wykonanie do czasu wydania decyzji przez organ odwoławczy. Odwołanie od decyzji podatkowej musi zawierać precyzyjne żądanie odwołującego się od wydania decyzji oraz uzasadnienie żądania odwołującego się. Organ odwoławczy powinien rozpatrzyć odwołanie w terminie 2 miesięcy od jego otrzymania i zakończyć postępowanie odwoławcze wydając decyzję, w której utrzymuje z mocy decyzję organu I instancji, wydaje decyzje uchylającą w całości lub w części decyzję organu I instancji. Podatnik ma prawo w terminie 30 dni od otrzymania decyzji organu odwoławczego wnieść skargę do wojewódzkiego sądu adm. wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji.
Od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego podatnik ma prawo wnieść w terminie 30 dni skargę kasacyjną do naczelnego sądu administracyjnego w Warszawie.
Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe
Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe. Ponadto za zobowiązania podatkowe podatnika odpowiada jego współmałżonek do wysokości udziału w majątku wspólnym. Ponad to za zobowiązania podatkowe podatnika wynikające z jego działalności gospodarczej odpowiadają całym swoim majątkiem członkowie rodziny podatnika (np. wstępni, stepni, rodzeństwo a także osoby pozostające w faktycznym pożyciu z podatnikiem) pod warunkiem, iż:
- stale współdziałają w prowadzeniu działalności gospodarczej
- czerpią z tej działalności korzyści
Odpowiedzialność członka rodziny ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści. Wspólnik spółki osobowej odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe spółki solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Za zobowiązania podatkowe spółki kapitałowej odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie członkowie zarządu, chyba że we właściwym czasie zgłosili wniosek o postępowaniu upadłościowe lub układowe.
Podatek dochodowy od osób fizycznych:
Opodatkowanie dochodu osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (4 formy):
- zasady ogólne
- podatek liniowy
- ryczałt od przychodów ewidencji
- karta podatkowa
Dwie pierwsze formy mają charakter powszechny tzn. każdy rodzaj działalności może byś opodatkowany, formy te uregulowane są w przepisach podatek dochodowy od osób fizycznych. Pozostałe formy nie mają powszechnego charakteru a ich wybór uzależniony jest od rozmiarów lub rodzajów działalności gospodarczej, uregulowane są w przepisach ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów, osiągniętych przez osoby fizycznych.
Zasady ogólne:
Przedmiotem opodatkowania jest dochód czyli nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, jeżeli koszty są wyższe niż przychody różnica jest stratą o wysokość której podatnik może obniżyć dochód z działalności gospodarczej w kolejnych 5 latach podatkowych z zastrzeżeniem iż odliczenie w jednym roku nie może przekroczyć 50% wysokości straty, uzyskany dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej czyli do wysokości 85528 zł stawka wynosi 18%, powyżej tej kwoty dochód wynosi 32%. Przychodami z działalności gospodarczej są przychody należne choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane. Za datę uzyskania przychodu należnego uznaje się datę wydania towaru lub wykonania usługi, nie później niż datę wystawienia faktury. Kosztami uzyskanych przychodów są wszystkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów, pod warunkiem iż nie zostały wymienione jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu. Podatnik jest zobowiązany do comiesięcznego obliczania i wypłacania zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następnego z zastrzeżeniem iż zaliczka za grudzień obliczana jest w podwójnej ilości zaliczki na listopad i wypłacana w terminie płatności zaliczki listopadowej. W rozliczeniu rocznym podatnik sumuje dochód z działalności gospodarczej z dochodów z innych źródeł, np. z stosunku pracy.
Podatek liniowy
Metoda obliczania dochodu jest taka sama jak w przypadku na zasadach ogólnych jednakże obliczony dochód podlega opodatkowaniu stawką 19% bez względu na wysokość uzyskanego dochodu.
Podatnik nie ma prawa do wspólnego opodatkowania z małżonkiem, nie może też skorzystać z ulg podatkowych. W rozliczeniu rocznym podatnik nie sumuje dochodów z działalności gospodarczej, z dochodów z innych źródeł .
Ryczałt od przychodów ewidencji
Przedmiotem opodatkowania jest przychód bez pomniejszania go o koszty podatkowe. Stawki podatkowe uzależnione są od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą przykładowe 3% dla działalności handlowej lub 20% dla wolnych zawodów. Ryczałt może wybrać podatnik, którego roczne przychody nie przekraczają 150 tyś. Euro.
Karta podatkowa
Wysokość podatku ustala w drodze decyzji naczelnik urzędu skarbowego biorąc pod uwagę kryteria:
- rodzaj prowadzonej działalności
- liczbę zatrudnionych pracowników
- liczbę mieszkańców w miejscowości, w której działalność jest prowadzona.
3