1. Podatek - pojęcie i cechy:
Forma przejęcia na rzecz państwa lub związku publ.-prawnego od podmiotów im podporządkowanych części przychodu, dochodu lub majątku tych podmiotów (z punktu widzenia ekonom.)
Świadczenie pieniężne, które musi ponieść podatnik na rzecz podmiotu publ.-prawnego(z punktu widzenia prawnego)
Cechy podatku - świadczenie:
nieodpłatne (podatek nie jest związany z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony państwa i jego budżetu)
bezzwrotne (definitywne przekazanie środków pieniężnych przez podmiot zobowiązany na rzecz budżetu państwa)
przymusowe (przymus opiera się na aktach prawnych pochodzących od władzy państwowej; podatek należy zapłacić w określonej wysokości i w określonym terminie))
powszechne (dotyczą każdego podmiotu, który posiada określone normą cechy i zobowiązany jest do zapłaty świadczenia - podatku)
pieniężne (wymiar i pobór podatku w jedn. pieniężnych danego kraju)
niewzajemne (nieekwiwalentne)
2. Zasada zakazu retroaktywności prawa podatkowego:
W myśl tej zasady prawo podat. powinno regulować sytuacje przyszłe a nie przeszłe. Fundamentem tego jest łac. „lex retro non agit”. Ta zasada wypływa z istoty samego prawa i chociaż nie została wyrażona w Konst. to powinna stanowić jedną z podst. zasad porządku prawnego i być powszechnie przestrzegana. Ustawodawstwo podat. wprowadzone z mocą wsteczną przekreśla funkcje prawa jako regulatora zachowań podatnika, dlatego że dotyczy zachowań już dokonanych, a adresat (podatnik) został obiektywnie pozbawiony możliwości dostosowania swego postępowania do wynikającego z jego treści obowiązku podat. Zdaniem Tryb. Konst. Sens tej zasady oznacza:
prawo podat. nie może stawać się swoistą pułapką dla podatnika
podatnik musi mieć gwarancję, że układając bieg swoich spraw nie naraża się na skutki prawne, których nie mógł przewidzieć w chwili podejmowania decyzji
działania podjęte przez podatnika pod rządami obowiązującego prawa podat. i wszelkie związane z nim następstwa będą takie i później uznane przez nowy porządek prawny
następstwa zdarzeń prawnych należy oceniać wg przepisów, które istniały w momencie tych zdarzeń, ale gdy przepisy podat. uległy zmianie, a następstwa trwają nadal, to od czasu zmiany następstw należy je oceniać wg norm nowej ustawy podat.
naruszenie zakazu działania prawa wstecz przez przepisy ustawy powoduje co do zasady uznanie takich przepisów za niekonstytucyjne
Są 2 wyjątki od tej zasady:
kiedy regulacja ustawowa ma na celu zniesienie skutków działań dokonanych w celu niegodziwym albo mających na celu obejście ustawy
kiedy regulacja ustawowa zmierza do przywrócenia sprawiedliwości przez uchylenie mocy obowiązującej takich norm, które przyznawały uzasadnione przywileje
3. Podmioty zobowiązania podat.:
Podatnik - podstawową powinnością podatnika jest ziszczenie ciążącego na nim świadczenia podat. Obowiązek ten zajmuje centralne miejsce w stosunku prawno-podat. Na dłużnika bowiem prawo nakłada cały szereg instrumentalnych obowiązków. Z punktu widzenia treści stosunku prawno-podat. nie jest istotne to czy podmiot ten rzeczywiście ponosi ciężar podat. czy też przerzuca go zgodnie z wolą ustawodawcy lub wbrew tej woli na inny podmiot. Podst. znaczenie dla bycia podatnikiem ma wystąpienie u danego podmiotu sytuacji faktycznej lub prawnej zawierającej ustawowe znamiona podat. stanu faktycznego. Podatnika można zatem określić jako podmiot zobowiązany do zapłaty podatku. O tym czy określony podmiot ma status podatnika nie stanowią postanowienia ordynacji podat. lecz postanowienia określonych ustaw podat. i wiążący się z nimi obowiązek podat. Ten obowiązek należy rozumieć jako nieskonkretyzowaną powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawie. W orzecznictwie NSA wskazywano, iż bycie podatnikiem jest stanem obiektywnym wynikającym z przepisów ustawy. Podatnikami w świetle postanowień ordynacji i ustaw podat. są zatem nawet osoby, które nie płacą podatku bo np. nie przekroczyły kwot powodujących obowiązek jego zapłacenia lub korzystają z tzw. „wakacji” podat. W ustawach podat. nie zawsze precyzyjnie określa się kategorię podatnika określonego podatku. Prawodawca przyjął w sposób nieuzasadniony, iż w praktyce nie dojdzie do zbiegu obowiązku podat. i nie pojawi się dylemat wyboru podatnika. Organ podat. nie może dokonywać wyboru podatnika wg swego uznania. Ponadto w świetle prawa podat. brak jest podstawy do tego by podmiot występujący w charakterze podatnika mógł w drodze umowy z osobą trzecią zwolnić się z ciążących na nim z mocy ustawy obowiązków podatnika i przenieść te obowiązki na osobę trzecią. Konsekwentnie za podatnika nie może być uznana osoba zobowiązana wprawdzie do zapłacenia podatku, ale nie podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
Płatnik - osoba fizyczna, prawna lub jedn. organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do wykonywania 3 czynności:
obliczenia podatku za podatnika
pobrania podatku z dochodów podatnika
wpłacenia podatku we właściwym terminie organowi podat.
Płatnik jest zatem tym podmiotem, który wyręcza w procesie wymiaru i poboru świadczenia podatkowego organy podat. oraz samego podatnika. Czynności płatnika nie są jednak czynnościami organu podat. Płatnik nie ma w zakresie swoich czynności prawa wydawania decyzji podat. Czynności wszczynane przez płatnika mają jedynie charakter czynności materialno-technicznych nie wszczynających postęp. podat. Skoro płatnik jest podmiotem pośredniczącym miedzy organem podat. a podatnikiem to nie można przyjmować, że wstępuje on w miejsce podatnika w stosunku prawno-podat. Gdyby było inaczej to pozbawiałoby to wpływu podatnika na wysokość wymierzanego mu podatku, stąd też art.75 par.1 Ordynacji Podat. daje podatnikowi prawo kwestionowania przed organem podat. zasadności oraz wysokości kwoty pobranej przed płatnika tytułem podatku. Płatnik nie ponosi zasadniczo ciężaru podat. za zobowiązania podat. Uszczuplenie dochodu lub majątku płatnika może mieć jednak miejsce wtedy, gdy w sposób niewłaściwy wykonuje on ciążące na nim obowiązki. Ustanowienie płatnika następuje w drodze ustawy lub rozporządzeń wydanych na jej podstawie. Art.28 Ordynacji Podat. postanowił, iż wszystkim płatnikom będzie przysługiwało zryczałtowane wynagrodzeni z tytułu terminowego wpłacania podatków na rzecz budżetu państwa (wynosi ono 0,3% kwoty podatków pobranych przez płatników na rzecz budżetu państwa, potrącane jest z kwoty podatków pobranych przez płatnika). Wątpliwości może budzić różne traktowanie płatników w zależności od tego czy pobierają podatki państwowe czy samorządowe. Wynagrodzenie płatników z tytułu poboru podatków stanowiących dochód samorządu jest fakultatywne, a ewentualne wynagrodzenie ustala w tym zakresie organ stanowiący danej jedn. samorządu teryt. W ustawach określających płatników stosuje się 2 techniki legislacyjne:
określone osoby nazywa się wprost płatnikami
mówi się o podmiotach, które mają obliczyć i pobrać podatek bez nazwania ich płatnikami
Inkasent - obowiązany jest do pobrania podatku od podatnika i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podat. Inkasentem jest osoba fizyczna, prawna lub jedn. organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do wykonania tych dwóch w/w czynności. Inkasent nie ponosi ciężaru podat. za podatnika i nie wstępuje w jego miejsce. Jego zasadniczym zadaniem jest jedynie usprawnienie od odprowadzania należności podat. ciążącej na podatniku. Uszczuplenie majątku inkasenta może mieć miejsce tylko wtedy, gdy nie wywiąże się on ze swych powinności z zakresu admin. zleconej. Odpowiada on za pobrane a niewpłacone w terminie podatki. Sens tej odpowiedzialności może być nieci inny niż płatnika. Wynika to z tego, że pobór podatku przez inkasenta powoduje wygaśnięcie zobowiązania podat. w stosunku prawno-podat. Skoro bowiem wybór inkasenta został podatnikowi narzucony to ten ostatni nie może ponosić żadnej odpowiedzialności z tego tytułu, że inkasent wpłaconej kwoty podatku nie odprowadził na rachunek organu podat. Status inkasenta nabywa się z mocy prawa. W przypadku inkasentów podatków państwowych za wykonywane czynności przysługuje im wynagrodzenie w wysokości 0,1% pobranych sum. Częściej występują ustanowieni przez Rady Gmin inkasenci podatków i opłat lokalnych.
4. Klasyfikacja podatków:
Dokonywana wg różnych kryteriów:
podatki przychodowe
Obciążenie przychodu traktowane jest jako wstępna faza opodatkowania, bo wiem przychód tylko pośrednio świadczy o rezultatach działalności gosp. Nie zawsze bowiem przychód przekształca się w dochód. Rozbudowa podatków przychodowych i ich dominacja w systemie podat. z reguły świadczy o niskim poziomie rozwoju gosp. danego państwa.
podatki dochodowe
Są traktowane jako ideał podatku i charakteryzują społ. pod względem finansowym jako dojrzałe ekonom., jędrne i zdrowe. Tworzenie bowiem dochodu, który podlega opodat., jest możliwe jedynie przy wysokim poziomie rozwoju gosp. Istotą tego podatku jest więc dochód jako czysty przyrost majątku w pewnym określonym czasie. Zakres pojęcia dochodu podat. wyznacza praktycznie katalog kosztów niepotrąconych.
podatki majątkowe
Źródłem ich jest majątek podatnika. Wyróżniamy 2 rodzaje podatków majątkowych: nominalne (płacone z dochodów) i realne (płacone z majątku).
podatki konsumpcyjne
Wiążą się ze sposobem zużywania dochodów lub zasobów majątkowych. Opodat. następuje w momencie ponoszenia wydatków na konsumpcję. Jest on stosowany powszechnie.
5. Funkcje podatków:
fiskalna; gromadzenie środków na potrzeby budżetu
stymulacyjna; wywołanie pewnych zjawisk, np. ulgi remontowe, szkolne
prohibicyjna; zapobieganie mitrężeniu urzędów
6. Organy podat.:
We współczesnych regulacjach prawno-podat. zdarza się często, że pobór i stanowienie podatku nie należy do tego samego związku publ.-prawnego. Nawet w najbardziej złożonej sytuacji czerpania dochodów z tego samego podatku przez kilka związków publ.-prawnych administrowanie podatkiem jest z reguły powierzone organowi finansowemu jednego związku, który jest określony wierzycielem formalnym lub procesowym. To właśnie on jest uprawniony do występowania do podmiotu zobowiązanego z odpowiednimi roszczeniami. W sytuacji, gdy prawo do stanowienia podatków, ich wymiaru i poboru, czerpania z nich dochodów oraz rozporządzania nimi nie przysługuje temu samemu związkowi publ.-prawnemu, za wierzyciela podat. (organ podat.) należy uznawać ten związek publ.-prawny, który jest władny występować do podatnika z odpowiednim roszczeniem podat. Ordynacja Podat. nie definiuje pojęcia organu podat., lecz zawiera ich wyliczenie. Aktualnie w Polsce istnieją 2 piony organów podat.: państwowe oraz samorządowe organy podat.
Państwowymi organami podat. stosownie do swej właściwości są przede wszystkim naczelnicy urzędów skarbowych i dyrektorzy izb skarbowych. Ponadto w zakresie podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług, od importu są właściwi naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb celnych. W niektórych sprawach państwowych organem podat. może być Minister Finansów. Pełni on funkcję organu podat. w sprawach postępowań odwoławczych, w których izba skarbowa jest organem I instancji oraz w sprawach gdy występuje jako organ I instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia wygaśnięcia z urzędu. Uprawnienia państwowych organów podat. mają również organy kontroli skarbowej, czyli: minister właściwy do spraw finansów publ. jako naczelny organ kontroli skarbowej, generalny inspektor kontroli skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej oraz dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej. Będą oni powołani na to stanowisko w wyniku przeprowadzenia postęp. kontrolnego w sprawie podatków, opłat i innych należności budżetowych. Organy kontroli skarbowej nie są państwowymi organami podat. w ścisłym tego słowa znaczeniu, bowiem nie nadaje im tego statusu Ordynacja Podat. Dlatego też ilekroć w przepisach Ordynacji Podat. właściwość podjęcia decyzji przyznana jest organowi podat. nie można jej rozszerzyć na właściwość organu kontroli skarbowej.
Samorządowymi organami podat. są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, starostowie w powiatach, marszałkowie w województwie oraz Samorządowe Kolegia Odwoławcze. Osoby te w imieniu gminy wydają indywidualne decyzje w celu określenia lub ustalenia zobowiązań podat. dotyczących następujących świadczeń pieniężnych: podatku od nieruchomości, środków transportowych, posiadania psów, rolnego, leśnego oraz opłaty skarbowej, targowej, miejscowej, administracyjnej, elektryfikacyjnej. W ograniczonym zakresie kompetencje organów podat. przysługują również starostom i marszałkom województwa, o ile występują tam podatki, opłaty lub niepodatkowe należności budżetu lokalnego. Organami odwoławczymi od decyzji i postanowień samorządowych organów podat. są Samorządowe Kolegia Odwoławcze. Funkcje organów podat. mogą być powierzone na podstawie odrębnych przepisów innym organom. Status prawny wymienionych organów podat. jest zróżnicowany, gdyż są wśród nich organy monokratyczne i kolegialne, organy finansowej admin. specjalnej i organy samorządowe. Są też klasyczne organy admin. i organy, które jedynie na płaszczyźnie procesowej pełnią taką funkcję. W znacznej liczbie aktów prawnych, które normują status organów podat. nie towarzyszy precyzja niezbędna przy tego typu regulacjach. Używanie w Ordynacji i ustawach podat. określenia „urząd skarbowy” i „izba skarbowa” stanowią skrót myślowy i to mylący. W rzeczywistości bowiem organem podat. nie jest ani urząd ani izba lecz kierujące nimi osoby. Analogiczne stwierdzenie używania mylących nazw dla określenia organów podat. można w pewnym stopniu odnieść do statusu prawnego wójtów, burmistrzów i prezydentów, którzy pełnią tylko funkcję organu podat.
7. Zobowiązanie podat.:
Obowiązkiem podat. jest abstrakcyjne zobowiązanie do poniesienia ciężaru podat. Ten obowiązek podat. wynika z przepisów ustawy, gdzie wiąże ona stan faktyczny z jego następstwami prawnymi. Obowiązek podat. powstaje, gdy zajdą okoliczności zdarzenia, stany faktyczne określone w poszczególnych ustawach. Zasadą jest, że dłużnik podat. nie może się zwolnić z obowiązku podat. w drodze czynności cywilno-prawnej. Nie może ciążących na nim obowiązków przenieść na osobę trzecią. Obowiązek podat. jest rozumiany jako potencjalny nakaz zapłaty podatku. Ten obowiązek wynika z ustaw i jego konkretyzacja następuje, gdy zajdzie określone w ustawie zdarzenie. Zobowiązanie jest konkretyzacją obowiązku. Ta konkretyzacja uwzględnia połączenie wszystkich 4 niezbędnych elementów:
określenie podatnika
kwota podatku
miejsce zapłaty
termin płatności
To rozróżnienie obowiązku od zobowiązania podat. jest na tyle istotne, ze obowiązek nie zawsze musi się przekształcić w zobowiązanie. Jeżeli nastąpi przedawnienie obowiązku (w dobrej wierze - 3 lata, w złej - 5 lat), wówczas nie przekształci się on, nie stanie się on zobowiązaniem.
8. Podatek a opłata:
Opłata to świadczenie pieniężne pobierane na rzecz państwa lub gminy (lub innego związku publ.-prawnego) w związku z czynnościami urzędowymi organów państw. lub samorządowych albo w zamian za usługi tych organów i instytucji publicznych.
Opłata różni się tym od podatku, że w zamian za nią otrzymujemy od państwa określoną rzecz (świadczenie wzajemne).
9. Zasada pewności prawa podat.:
Prawo podatkowe nie powinno zaskakiwać podatników nową regulacją prawną. Podatnik musi mieć czas na podjęcie stosownych decyzji w stosunku do nadchodzącej zmiany. Zasada pewności to oparcie poboru podatków na jawnych i konkretnych przepisach, ustalających jego wysokość i terminy płatności w sposób nie budzący wątpliwości.
10. Sposoby powstawania zobowiązań podat.:
Zasadniczo są 2 sposoby (metody) powstawania zobowiązań podat.:
Zobowiązanie powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podat. ustalającej wysokość tego zobowiązania
Zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podat. wiąże powstanie takiego zobowiązania
Pierwsza z tych metod wiąże decyzję, która musi mieć charakter konstytutywny i musi być doręczona, bowiem od tego momentu biegnie termin zapłaty (14 dni). Metoda kreowania zobowiązań podat. była dominującą w Polsce do końca lat 80-tych. Dziś jest nią samoobliczenie, samowymiar przez podatnika bez potrzeby wydania konstytutywnych decyzji. Podatnik sam wymierza, oblicza i płaci. Organ podatkowy wkracza dopiero, gdy zaistnieje potrzeba sprostowania pomyłek. Decyzja organu jest wówczas deklaratoryjna (nie tworzy nowych skutków prawnych lecz stwierdza ich powstanie z mocy samego prawa). Zobowiązanie w wyniku decyzji deklaratoryjnej nie powstaje z momentem jej wydania i doręczenia, lecz w momencie kiedy podatnik winien najpóźniej prawidłowo dokonać samoobliczenia podatku.
11. Zasada sprawiedliwości opodatkowania:
Prawo podatkowe ze swej istoty powinno być sprawiedliwe. Niesprawiedliwe przepisy podat. pozostają tylko i wyłącznie przepisami, nigdy natomiast nie nabędą godności i waloru prawa. Tryb. Konst. wyróżnił podzasady równości opodatkowania i powszechności (jeżeli chodzi o prawo materialne) oraz w obszarze procedury formę i zasady legislacji.
Zasada równości - jednakowe stosowanie prawa podat. wobec wszystkich podatników, co nie koliduje z różnicowaniem przez ustawodawcę sytuacji prawnej podatników. Chodzi o to, aby w doniesieniu do takich samych zdarzeń prawno-podat. stosować takie same następstwa podat. Kryteria różnicowania podatników nie mogą być arbitralne - musza się odnosić do zasady równości. Tryb. Konst. uznał, że istotą zasady równości jest równe traktowanie wszystkich podmiotów charakteryzujących się w równym stopniu daną cechą istotną. Jeżeli tak jest to wszystkie podmioty powinny być traktowane równo, bez zróżnicowań dyskryminujących jak i faworyzujących. Z drugiej strony ta zasada równości nie oznacza konieczności przyznania wszystkim kategoriom obywateli jednakowych prawa i obowiązków. Z tą zasadą łączy się zasada powszechności opodatkowania.
Zasada powszechności - jedna z podst. zdobyczy postępowej myśli podat. W myśl tej zasady podatek powinien dotyczyć wszystkich, dlatego że wszyscy muszą dbać o dobro publ. i przyczyniać się do finansowania wspólnych potrzeb. Muszą przy tym być wykluczone pozaprawne kryteria tj. pochodzenie, rasa czy religia. Rodzajem ustępstwa od tej zasady są wszelkiego rodzaju ulgi podat. Swoboda ustawodawcy w kreowaniu ulg podat. nie może być absolutyzowana i nie może przekształcać się w dowolność.
Standardy poprawnej legislacji:
przestrzeganie konst. hierarchii źródeł prawa podat.
nieopóźnianie procesu legislacyjnego
przestrzegania zasad wyłączności regulacji ustawowej o podatkach
unikanie blankietowości regulacji podat.
przestrzeganie legalności podustawowych aktów normatywnych (wyłącznie z ustawy)
przestrzeganie zasad dotyczących tworzenia prawa podat.
12. Źródła prawa podat.:
1) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej,
2) Ustawy - akty prawne o charakterze ogólnym, powszechnie obowiązującym, uchwalane przez parlament i podpisywane przez Prezydenta RP ( np. ustawa o finansach publicznych),
3) Ratyfikowane umowy międzynarodowe,
4) Rozporządzenia - przepisy wykonawcze wydawane z upoważnienia ustaw w celu ich wykonania,
5) Akty prawa miejscowego, które obowiązują na terenie obszaru, w którym je podpisano
oraz
Materialne prawo podatkowe - zawiera normy prawne regulujące prawa i obowiązki stron stosunku prawno-podat. Składa się z części ogólnej i szczegółowej.
Proceduralne prawo podatkowe - określa zasady postępowania organów administracji przy załatwianiu spraw (kodeks postępowania administracyjnego).
Ustrojowe prawo podatkowe - reguluje kształt systemu organów państwa i ich wewnętrzną organizację i funkcjonowanie.
Prawo karne podatkowe - paraliżują stany przekroczenia prawa podatkowego, określając sankcje za owe przekroczenia. Stwarzają mechanizm przymusu realizacji prawa materialnego i sprawnej realizacji procedury podatkowej.
13. Zasady podat. sformułowane przez Tryb. Konst.:
Parlament ma wyłączność w decydowaniu o obowiązkach podat. przy jednoczesnym przestrzeganiu reguł prawidłowej legislacji podat. Nie powinny uzyskiwać aprobaty przypadki łamania tych reguł. Tryb. Konst. bada zgodność ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi oraz zgodność przepisów prawa wydawanych przez centralne organy admin. państwowej, rozporządzenia i zarządzenia Rady Ministrów. Orzeczenia Tryb. Konst. są ostateczne. Wchodzą w życie z dniem ogłoszenia co do zasady.
Zasady podat. sformułowane przez Tryb. Konst. to:
1) Zasada wyłączności ustawy w kształtowaniu obowiązków podat., w związku z czym:
przepisy wykonawcze mogą być wydawane wyłącznie na podstawie wyraźnego i szczegółowego upoważnienia ustawy podat.
przepisy wykonawcze mogą być wydawane tylko w granicach upoważnienia ustawy podat. i tylko w celu jej wykonania
przepisy wykonawcze nie mogą zmieniać treści ustawy podat. albowiem prowadziłoby to do przeformułowania treści obowiązku podat.
zakaz subdelegacji
2) Zasada zakazu retroaktywności prawa podat.
3) Zasada zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa podat.
4) Zasada sprawiedliwości opodat.
5) Zasada roczności podatku
14. Przedawnienie zaległości podat.:
Zgodnie z Ordynacją Podatkową, zaległością podatkową jest podatek nie zapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także nie zapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku. Zaległość podatkowa może powstać wtedy, gdy podatek zostanie prawidłowo obliczony (zaliczkę na podatek), lecz nie wpłacony w terminie w całości lub części należnej kwoty. Może też powstać wtedy, gdy podatek został zapłacony w wyznaczonym terminie, ale źle obliczono jego wysokość, więc wpłacono mniej (lub więcej - w przypadku nadpłaty) niż się należy. Jeśli organy podatkowe stwierdzą u podatnika zaległość, ma on obowiązek natychmiast wpłacić nie tylko cały zaległy podatek, ale też karne odsetki za zwłokę od tej zaległości. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej przestają biec dopiero wtedy, gdy przedawni się cała zaległość. Z reguły przedawnienie następuje dopiero po 5 latach licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Dopiero wtedy organ podatkowy nie może żądać od podatnika zapłaty podatku.
15. Stawki podat.:
Jest to ilościowe określenie wysokości podat. w zależności od podstawy opodat. Wyróżniamy stawki kwotowe lub procentowe. Stawki procentowe mogą przybrać formę stawek proporcjonalnych (stałych bądź zmiennych). Stawki zmienne maleją lub wzrastają procentowo w stosunku do wysokości podstawy opodat. W tym zakresie wyróżnia się stawki progresywne, regresywne i degresywne. Ideą stawek progresywnych jest wzrost stawki wraz ze wzrostem podstawy opodat. Wyróżnić można progresję przyspieszoną, liniową i opóźnioną. Progresja przyspieszona polega na tym, że tempo wzrostu stawki jest szybsze od tempa wzrostu podstawy opodat. Progresja opóźniona - tempo wzrostu stawki jest wolniejsze od tempa wzrostu podstawy opodat. Stawki progresywne można ująć jako progresję globalną lub szczeblową (ciągłą).
16. Ustanie zobowiązania podat.:
Oznacza to zakończenie stosunku-prawno podat. Może ono nastąpić kiedy wierzyciel podat. zostanie zaspokojony bądź zrezygnował lub też kiedy nastąpi okres przedawnienia, na który ani wierzyciel ani podatnik nie mieli wpływu. Odbywa się to za pomocą 2 metod: efektywnej (kiedy organ podat. realizuje swoje dochody) lub nieefektywnej (kiedy organ podat. nie otrzymuje należnych mu dochodów - np. zaniechanie poboru podatku, przedawnienie zobowiązania podat.). Wygasanie zobowiązań podat. może nastąpić w przypadkach:
zapłaty podatku w formie gotówkowej lub bezgotówkowej bądź znakami skarbowymi akcyzy;
potrącenia (kompensaty), które to ma na celu ułatwić i uprościć rozliczenia miedzy podmiotami (wierzycielem i dłużnikiem). Te wierzytelności mają charakter wzajemny, bezsporny, wymagalny i powstają z taksatywnie wyliczonych tytułów (np. wywłaszczenia, zaleganie z robotą).
przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych podatnika na rzecz Skarbu Państwa lub jedn. samorządu teryt. W zamian za zaległości podatkowe. Takie wygaśniecie może nastąpić wskutek umowy między podatnikiem a organem. Interes jest obopólny.
umorzenia zaległości podatkowej. Konstytutywna decyzja o umorzeniu podejmowana jest przez organ, o ile dotyczy to interesu podatnika lub interesu publ.
zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podat. lub na poczet bieżących zaległości podat. Nadpłata to podatek zapłacony w kwocie wyższej niż należna. Określa ja podatnik bądź organ podat. Może być ona, na wniosek podatnika, zwrócona lub zaliczona na poczet bieżącego lub zaległego zobowiązania.
zaniechania poboru podatku, o ile występuje ważny interes podatnika lub ważny interes publ. w formie rozporządzenia Ministra Finansów;
17. Zasada jasności prawa podat.:
Jasność prawa podat. to dobry język przepisów prawnych, należyta poprawność, precyzyjność i jasność przepisów prawnych. Treść przepisów podat. powinna być na tyle komunikatywna, aby można z niej odczytać w sposób jednoznaczny zarówno obowiązki jak i uprawnienia podatnika. Komunikatywność przepisów prawno-podat. wyznacza bezpieczeństwo prawne i ekonom. Podatnika. Ustawodawca podatkowy, który zapomina o nakazie prostoty i jasności przepisów podat. tworzy tym samym warunki nieskuteczności ustawodawstwa podat. Z zasadą jasności wiąże się również odpowiednie konstruowanie przepisów podat. Każdy przepis powinien być skonstruowany poprawnie z punktu widzenia językowego i logicznego.
18. Podatki bezpośrednie a pośrednie:
Podatki bezpośrednie - ciężar podatku ponosi podmiot, na który podatek został nałożony i obciąża on dochód lub majątek podatnika. Są nimi podatki przychodowe, dochodowe oraz majątkowe;
Podatki pośrednie - ciężar nie jest ponoszony przez podmioty, na które został nałożony, ale na osoby trzecie. Mają charakter przerzucalny, sięgają do majątku pośrednio poprzez dochód lub konsumpcję. Są nimi podatki od obrotu majątkiem i od wydatków.
19. Koncepcje podat.:
W XVII - XVIII w. pojawiły się pierwsze koncepcje podat. (tzw. liberalna myśl ekonom.). Charakteryzowały się tym, iż były to dyrektywy nakazujące w szczególny sposób bronić dobra prywatnego (podatnika) w kolizji z dobrem publ. Te dyrektywy odznaczają się nieufnością wobec państwa, obawą przed zbyt szerokim i nieuzasadnionym wkraczaniem w sferę dóbr prywatnych. Ustanowienie pewnych gwarancji dla ochrony źródeł podatków - tego domagają się liberaliści. W nadmiernym fiskalizmie upatrują szczególne zło, ponieważ nie tylko niszczy on źródło podatku, ale również destrukcyjnie wpływa na dochody państwa.
Koncepcja socjalnej funkcji opodat.
Stein i Wagner - przyjmowanie podatków powinno umożliwić funkcjonowanie państwa dobrobytu, w którym muszą być gwarantowane własność gosp., ochrona własności prywatnej i godziwy poziom zysku.
Koncepcja interwencjonizmu w rozumieniu Kayns'a
Podatki mają do spełnienia ważne zadanie zarówno w fazie recesji, jak i w fazie boomu w cyklu koniunkturalnym.
Koncepcja nowej szkoły niemieckiej
W każdym państwie powinien być od podstaw budowany nowy porządek podat., bowiem zmieniają się realia gosp., polityczne i społ.
Wspólne cechy koncepcji podat.:
problem podziału dochodów pomiędzy jednostką a państwem
ten kto włada podatkami sprawuje władzę większą od miecza i berła
zawsze poszukiwany jest sposób rozwiązania konfliktu między interesem prywatnym a publicznym. W dziedzinie podatku powinno się te interesy godzić.
20. Zasada zaufania do państwa i jego prawa:
W tej zasadzie połączona jest jawność, jasność i pewność prawa oraz ochrona praw słusznie nabytych. Jasność prawa podatkowego to obowiązek publikacji we właściwym dzienniku promulgacyjnym oraz zasada „vacatio legis”. Podatnik w myśl tej zasady powinien mieć zagwarantowaną nie tyle formalną co rzeczywistą możliwość zapoznania się z treścią obowiązującego prawa podat. Zasada „vacatio legis” powinna być stosowana odpowiednio. Jest to konieczność nadania takiego wymiaru czasowego, ażeby adresat mógł się do tej normy dostosować. Z zasady demokrat. państwa prawnego można uznać, że ta odpowiedniość jest w nim zawarta. Pomijanie lub niewłaściwe stosowanie „vacatio legis” jest sprzeczne z zasadami Konst. Aby przeciwstawić się oszustwom i nadużyciom podat. w ważnym interesie publ. Można zrezygnować z zasady „vacatio legis”.
21. Samorządowe organy podat.:
Samorządowymi organami podat. są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, starostowie w powiatach, marszałkowie w województwie oraz Samorządowe Kolegia Odwoławcze. Osoby te w imieniu gminy wydają indywidualne decyzje w celu określenia lub ustalenia zobowiązań podat. dotyczących następujących świadczeń pieniężnych: podatku od nieruchomości, środków transportowych, posiadania psów, rolnego, leśnego oraz opłaty skarbowej, targowej, miejscowej, administracyjnej, elektryfikacyjnej. W ograniczonym zakresie kompetencje organów podat. przysługują również starostom i marszałkom województwa, o ile występują tam podatki, opłaty lub niepodatkowe należności budżetu lokalnego. Organami odwoławczymi od decyzji i postanowień samorządowych organów podat. są Samorządowe Kolegia Odwoławcze. Funkcje organów podat. mogą być powierzone na podstawie odrębnych przepisów innym organom. Status prawny wymienionych organów podat. jest zróżnicowany, gdyż są wśród nich organy monokratyczne i kolegialne, organy finansowej admin. specjalnej i organy samorządowe. Są też klasyczne organy admin. i organy, które jedynie na płaszczyźnie procesowej pełnią taką funkcję.
22. Przedawnienie zobowiązania podat.:
Po upływie czasu określonego ustawą czyli 5 lat organy podat. nie podjęły czynności w celu wyegzekwowania należności lub czynności egzekucyjne okazały się bezskuteczne to wtedy zobowiązanie podat. wygasa. Terminy przedawnienia zostały określone jako terminy prekruzyjne (zawite). Upływ tych terminów prowadzi do wygaśnięcia roszczenia podatkowego w przeciwieństwie do roszczenia wynikającego z prawa cywilnego. Przerwanie terminu biegu przedawnienia następuje w momencie:
odroczenia terminu płatności
rozłożenia na raty podatku lub zaległości podat.
ogłoszenia upadłości
zastosowania środka egzekucyjnego
W przypadku przerwania terminu biegu przedawnienia biegnie on na nowo. Opieszałość organu podat. nie może jednak trwać bez końca - ma on 3 lata na wymierzenie podatku.
23. Zasady postępowania podat.:
Zasada praworządności - każda władcza ingerencja organu podat. musi być oparta na konkretnym przepisie prawa powszechnie obowiązującego.
Zasada prawdy obiektywnej - organy podat. mają obowiązek zebrać i rozpatrzyć dowody, które służą ustaleniu prawdy obiektywnej (materialnej)
Zasada udzielania pomocy prawnej (informacji) - organy podat. mają obowiązek należytego i wyczerpującego poinformowania o przepisach prawa podat. w zakresie postęp. podat.
Zasada czynnego udziału stron w każdym stadium postęp. podat. - umożliwienie wypowiedzenia się stronom również co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań
Zasada przekonywania stron - uzasadnianie i wyjaśnianie przez organy podat. przesłanek i motywów podjęcia przez nie takiej a nie innej decyzji, ponieważ podatnik winien być przekonany, iż w danym stanie prawnym i faktycznym niedopuszczalne byłoby inne rozstrzygnięcie aniżeli to jakie zapadło
Zasada szybkości i prostoty postęp. - organy podat. powinny wnikliwie i szybko działać oraz posługiwać się możliwie najprostszymi środkami
Zasada zaufania do organów podat.
Zasada pisemności - załatwianie spraw wszelakich w formie pisemnej
Zasada dwuinstancyjności - odejście od tej zasady stanowi rażące naruszenie prawa, a nawet rodzi nieważność rozstrzygnięcia. Są 2 wyjątki od tej zasady: Minister Finansów rozpatruje odwołanie od decyzji Ministra Finansów oraz Samorządowe Kolegium Odwoławcze rozpatruje odwołania od decyzji przez nie wydane
Zasada trwałości decyzji ostatecznych - wszelkie ostateczne decyzje mogą zostać zweryfikowane tylko i wyłącznie w następujących trybach: wznowienia postęp., stwierdzenia nieważności, uchylenia lub zmiany bądź też stwierdzenia wygaśnięcia decyzji
Zasada jawności postęp. wyłącznie dla strony
Zasada sądowej kontroli legalności decyzji podat. przez niezawisły i bezstronny sąd admin.
24. Sankcja w prawie podat.:
Sankcja podat. traktowana jest jako instrument karania za naruszenie określonych w ustawie obowiązków. Jest to dolegliwość finansowa, która pogarszając sytuację adresata sankcji, ma za zadanie przymusić go niejako do realizacji naruszonych przez niego obowiązków.
Sankcje podatkowe można różnie klasyfikować w zależności od przyjętego kryterium. Z punktu widzenia skutków sankcji można wyróżnić sześć grup:
nieważność czynności prawnej,
odmienne ukształtowanie treści stosunku prawnego,
bezskuteczność wadliwego aktu finansowego,
przymusowe wykonanie zobowiązania finansowego,
sankcje karne skarbowe związane z pozbawieniem lub ograniczeniem wolności,
liczne i rozbudowane w systemie prawa podatkowego sankcje finansowe, jako środki o charakterze represyjnym.
Analizując tak przyjętą systematykę, można stwierdzić, iż funkcjonujące w prawie podatkowym sankcje mają różny charakter prawny. Możemy bowiem mówić o sankcjach karnych, administracyjnych i sankcjach podatkowych „sensu stricte”.
25. System podatkowy w państwie i jego zasady:
Na polski system podatkowy składa się jedenaście tytułów podatkowych, objętych materialnym szczególnym prawem podatkowym. Pojęcie podatku zostało zdefiniowane w Ordynacji Podat. jako publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Przepisy Ordynacji Podat. stosuje się również do opłat i innych niepodatkowych należności budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe, oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.
Ordynacja Podat. to ogólne prawo podat., które jest jak gdyby w uzupełnieniu do Konst. i ustaw ustrojowych. Ordynacja Podat. jest ważnym aktem prawnym. Od 1 stycznia 1998 r. funkcjonuje Ordynacja uchwalona 29 sierpnia 1997 r. W latach 2000-2003 nastąpiło 21 jej nowelizacji. Od września 2005 r. wprowadzono wiele zmian, których zadaniem jest poprawienie relacji podatnika z fiskusem.
26. Ekonomiczna granica opodatkowania (zasada Laffera):
Krzywa Laffera to graf. ilustracja zależności między wysokością stopy opodatkowania a łącznymi wpływami do budżetu państwa z tytułu podatków. Kształt krzywej wskazuje, że istnieją 2 różne stopy podatkowe, niższa i wyższa, dostarczające takiego samego przychodu z podatków. W pierwszym przypadku opłaca się podnieść stopę podatkową, gdyż prowadzi to do zwiększenia przychodów z podatków; w drugim przypadku korzystniej jest ją obniżyć, bowiem pobudzi to aktywność gosp. i powiększy podstawę opodatkowania, jaką tworzą dochody ludności i przedsiębiorstw, a w konsekwencji wzrosną wpływy do budżetu. A. Laffer, ekonomista amer., wykreślając tę krzywą w latach 70. powoływał się na korzystne konsekwencje obniżenia stóp podatkowych w okresie prezydentury J.F. Kennedy'ego (1961-63), następnie doradzał obniżkę stóp podatkowych R. Reaganowi (1981-89); twierdził, że gospodarka USA jest nadmiernie obciążona podatkami i wskazywał na 2 zjawiska: szybki rozwój gospodarki nieformalnej (podziemnej), która umożliwia uchylanie się od płacenia podatków (szacowano, że wartość transakcji dokonywanych nielegalnie pod koniec lat 70. wynosiła 100-200 mld dol. rocznie); wzrost tendencji do poszukiwania legalnych sposobów ucieczki od wysokiego opodatkowania lokat kapitałowych nie w sferach produkcyjnych, lecz tam, gdzie transakcje kapitałowe są najniżej opodatkowane. Krzywa Laffera wywołuje nieustannie spory wśród ekonomistów i polityków.
27. Postępowanie podat.:
Ma ono na celu ustalenie istnienia i zakresu roszczeń pieniężnych państwa oraz samorządu teryt. W stosunku do podmiotów, które znajdują się w sytuacji określonej przez prawo podat. Rozstrzygniecie każdej sprawy podat. wymaga ustalenia 2 stanów: prawnego, który wynika z ustaw i innych przepisów oraz podat. stanu faktycznego. W tym postęp. podat. organy podat. mogą jednostronnie oddziaływać poprzez rozstrzygnięcia na sytuacje podmiotów im podporządkowanych(podatników). Podatnik nie powinien odczuć krzywdy w skutek zmniejszenia jego zasobów pieniężnych. Dlatego też dowolność działania organów podat. jest co najmniej niepożądana. Postęp. podat. ma ograniczyć tę dowolność, uporządkować konkretyzację obowiązku podat. oraz ująć w prawne ramy przywileje podat. (zwolnienia i ulgi). Postęp. podat. ma umożliwić zainteresowanym wgląd w zasadność i prawidłowość podejmowanych działań w sferze podat. Postęp. podat. obejmuje również liczne normy związane z konkretyzacją obowiązków i uprawnień podat. poza samym wydaniem decyzji. Z postęp. podat. mamy do czynienia już wtedy, gdy określone podmioty niemające jeszcze statusu podatnika są zobowiązane do określonych prawem zachowań (np. zarejestrowania się czy uzyskania NIP).
Modele postęp. podat.:
rozłączne (oddzielne) uregulowanie postęp. podat. i rozłączne uregulowanie postęp. admin. Ten model stosowany był w przedwojennej Polsce w świetle dekretu z 1946 r.
model inkorporacyjny polegający na całkowitym włączeniu postęp. podat. do ogólnego postęp. admin. W Polsce nie znalazł on nigdy zastosowania.
model mieszany (pośredni) zakładający, iż postęp. podat. jest szczególnym postęp. admin. Postęp. podat. jest w Ordynacji Podat. odwzorowaniem w wielu punktach, miejscach przepisów KPA. Przepisy KPA mają pomocnicze zastosowanie do postęp. podat.
28. Podmioty stosunków prawno-podat.:
W stosunku prawno-podat. można wyróżnić: podmiot uprawniony (wierzyciel podat.) oraz podmiot zobowiązany (dłużnik podat.). Podmioty te mają sprzeczne interesy, różne obowiązki i kompetencje w dochodzeniu swych uprawnień.
29. Sukcesja uniwersalna w prawie podat.:
Sukcesja uniwersalna polegała na tym, iż ogół praw i obowiązków wchodził na następcę jednym aktem prawnym. W przypadku sukcesji szczegółowej każde prawo musiało zostać nabyte osobnym aktem prawnym. Następstwo sukcesji uniwersalnej w polskim prawie prywatnym polegające na nabyciu całego lub części jakiegoś majątku na podstawie spadku dopuszczalne jest w przypadkach w ustawie przewidzianych. Ordynacja Podat. w zakresie pozycji prawno-podat. spadkobierców czyni z nich uniwersalnych następców prawnych spadkodawców. Spadkobiercy przejmują bowiem nie tylko przewidziane w przepisach prawa podat. majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, ale również prawa niemajątkowe związane z prowadzoną działalnością gosp. pod warunkiem prowadzenia tej działalności. Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podat. spadkodawcy kształtowana jest konstytutywna decyzją organu podat. właściwego ze względu na miejsce zamieszkania spadkodawcy. Dopiero z momentem doręczenia tej decyzji powstają skutki prawne w postaci obowiązku uiszczenia podatku. Brak takiej decyzji wyklucza bowiem przymusowe wykonanie zobowiązań podat. spadkodawcy przez następcę. Na organy podat. zostały nałożone w związku z tym pewne obowiązki.:
zawiadamianie spadkobierców o złożonych przez spadkodawcę odwołaniach od decyzji, zażaleniach i skargach
jeżeli od momentu śmierci spadkodawcy nie upłynęły terminy do złożenia środków zaskarżenia to biegną one ponownie od dnia doręczenia spadkobiercy zawiadomienia przez organ podat. o takich rozstrzygnięciach
w przypadku kiedy podatnik płaci podatek dochodowy od osób fizycznych istnieje obowiązek informowania spadkobiercy o wysokości dochodu, wpłaconych zaliczek i kwoty podatku do zapłacenia lub kwoty nadpłaty.
Te informacje powinny być dostarczone spadkobiercom przed decyzją o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
30. Zasada roczności podatku:
Tryb. Konst. wydał orzeczenia dotyczące tej zasady (od 1994 r.). Podatki płacone w skali rocznej powinny być tworzone w sposób szczególny tak, by nie stanowiły pułapki dla podatników. Z tej reguły „a contrario” wywodzi się reguła zakazu integrowania w system podat. w trakcie roku podat.
31. Zasada udziału stron w postęp. podat.:
Organy poza tym umożliwieniem udziału stron winny im umożliwić wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. W przypadku gdy strona została pozbawiona możliwości aktywnego uczestniczenia w postęp. dowodowym i wyjaśniającym, jest to istotne naruszenie przepisów w postęp., które mogą mieć skutek nawet uchylenia decyzji przez sąd admin.
32. Aspekty ustrojowe podatku:
Działanie parlamentu w sferze podatków musi być w zakresie Konstytucji; jego swoboda jest ograniczona Konstytucją, która jest na pierwszym miejscu w hierarchii źródeł prawa podatkowego. Podatnik nie jest własnością państwa, lecz równouprawnionym podmiotem opodatkowania. Majątek podatnika musi być traktowany pod względem podatkowym zgodnie ze wszystkimi zasadami Konstytucyjnymi (wolność i prawo ekonomiczne). W imię racji stanu nie można za pomocą ustawodawstwa podatkowego ingerować we własność podatkową w taki sposób, że naruszałoby to istotę tej własności (np. konfiskata mienia - nie usprawiedliwia tego nawet racja stanu). Konstytucja musi gwarantować przeciwstawianie się samowoli ustanawiania podatków przez admin. państwową w ich realizacji - dotyczy to stanowienia i stosowania prawa podatkowego (pobranie podatku bez podstawy prawnej bądź z jej naruszeniem). Konstytucja musi dawać stabilny fundament prawodawstwa podatkowego.
Tryb. Konst.:
kontroluje legislację - czy zostały spełnione wszystkie zasady?
czy w należyty sposób chronione są prawa i wolności ekonomiczne?
czy prawo podatkowe spełnia wszystkie wymogi powszechności i równości?
Nakładanie podatków i innych danin publicznych następuje w drodze ustawy. Władztwo podatkowe należy do parlamentu, a nie do organów władzy wykonawczej (zasada sprawiedliwości podatkowej i proceduralnej). Z Konstytucji wynika zasada równości, która chroni własność i inne prawa majątkowe. Z prawa dziedziczenia wynika zasada podatku - ekonomiczności opodatkowania i zasada obowiązku ochrony źródeł opodatkowania i obowiązku nienaruszalności podstaw opodatkowania. Zasada powszechności podatku - zasada sprawiedliwości podatkowej materialnej.
Orzeczenia Tryb. Konst. mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne, a ich treść podlega niezwłocznemu ogłoszeniu. Zasadą jest iż orzeczenia Tryb. Konst. wchodzą w życie z dniem ogłoszenia. Tryb. Konst. spełnia funkcję poręczyciela zasady legalności podatkowej oraz zadania w zakresie rehabilitacji władzy parlamentarnej.
33. Odpowiedzialność podatnika za zobowiązania podat.:
Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatki - majątkowa odpowiedzialność osobista. Małżonkowie odpowiadają wspólnie.
Płatnik odpowiada za niepobranie podatku lub pobranie go w wysokości niższej niż należny oraz za niewpłacenie w terminie całym swoim majątkiem.
Inkasent odpowiada całym swoim majątkiem za pobrane a niewpłacone w terminie podatki.
34. Decyzja podat.:
Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości albo w części albo też w inny sposób i kończy daną sprawę w danej instancji. Decyzja organu podat. jest naturalnym następstwem w toku postęp. wyjaśnienia podatkowego stanu faktycznego i prawnej oceny tego stanu. Możemy wyróżnić 3 podst. rodzaje decyzji:
decyzje wymiarowe, określające wysokość zobowiązania podat.
decyzje odstępujące od konkretyzacji obowiązku podat. (np. decyzje o zwolnieniu od podatku)
decyzje wydawane po ustaleniu wysokości zobowiązania podat. gdy trzeba dokonać zmian w stanie pierwotnym
Z punktu widzenia materialnego prawa podat. wyróżniamy:
decyzje konstytutywne
decyzje deklaratoryjne (w odróżnieniu od decyzji konstytutywnych nie rodzą nowych skutków prawnych)
Z punktu widzenia zaskarżenia decyzji wyróżniamy:
decyzje ostateczne
decyzje nieostateczne (gdy nie wyczerpano jeszcze wszystkich środków zaskarżenia)
Z punktu widzenia treści wyróżniamy:
decyzje pozytywne
decyzje negatywne (nie uwzględniają żądań podatnika)
Decyzja musi zawierać:
oznaczenie organu
datę jej wydania
oznaczenie strony
powołanie strony prawnej
rozstrzygnięcie
uzasadnienie faktyczne i prawne
pouczenie o trybie odwoławczym lub o tym, że tryb taki nie przysługuje
podpis osoby upoważnionej (imię, nazwisko, stanowisko cywilne)
Organ podat. nie może ograniczyć się do podania tylko samego aktu prawnego jako podstawy prawnej, ale powinien również wskazać miejsce opublikowania tego przepisu. Rozstrzygnięcie musi być jasne i pełne. Ważną częścią składową jest uzasadnienie faktyczne, czyli wskazanie faktów, które organ podat. uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę oraz podanie przyczyn, z powodu których odmówił wiarygodności.
Decyzje podat. zawierają nierzadko pewne uchybienia, błędy czy też oczywiste pomyłki. Dlatego stronie służy prawo przystąpienia z wnioskiem w ciągu 14 dni o żądanie uchybienia lub sprostowania takiej decyzji.