Antropocentryzm - (antropo- + centrum - łc. z gr. kéntron `środek') filoz. a) pogląd, wg którego człowiek stanowi punkt centralny wszelkiego poznania i istnienia, a wszystko dzieje się z uwzględnieniem jego dobra. b) interpretacja świata przez pryzmat doświadczenia ludzkiego.
Humanizm - 1) kierunek ukształtowany we Włoszech ok. początku XIV w., przeciwstawiający się średniowieczu, nawiązujący do antyku. Jego hasłem był aforyzm: Jestem człowiekiem i nic co ludzkie nie jest mi obce (Terencjusz). Humanizm stał się podstawą epoki odrodzenia (renesansu).
2) postawa intelektualna i moralna wyrażająca się zainteresowaniem sprawami człowieka, poszanowania jego godności i wolności.
3) kierunek myśli filozoficznej, koncentrujący się wokół problemów człowieka, jego natury, współżycia z przyrodą Przeciwstawiający się teocentryzmowi oraz czynieniu z człowieka narzędzia ideologii, polityki, gospodarki i tworzenia kapitału, propagujący jego wszechstronny rozwój fizyczny i psychiczny, doskonalenie więzi ze sferą innych bytów oraz z innymi ludźmi na zasadach zgody i harmonii. Traktujący życie ludzkie jako drogę i cel.
Stoicyzm - zdolność panowania nad sobą, równowaga duchowa, niczym niezmącony spokój.
Reformacja (łc. reformatio `przekształcenie') hist., religiozn. ruch religijny, kulturalny i społeczny zainicjowany przez M. Lutra w Wittenberdze w 1517 r., dążący do wprowadzenia reform w Kościele katolickim w zakresie doktryny, kultu, organizacji i obyczajów, doprowadził do rozłamu w chrześcijaństwie i utworzenia wyznań protestanckich.
Mecenat (niem. Mäzenat od naz. Mecenas) opieka państwa, instytucji lub osób nad sztuką, literaturą i nauką oraz artystami i naukowcami w celu umożliwienia im dalszego rozwoju; patronat.
Makbet (1606), dramat W. Szekspira ukazujący psychikę jednostki, którą nieokiełznana żądza władzy popycha do kolejnych zbrodni, zawierający elementy fantastyki i grozy.
Cechy dramatu Szekspirowskiego (na podstawie "Makbeta"):
1. swobodna kompozycja, zerwanie ze starożytną zasadą trzech jedności (czasu, miejsca i akcji),
2. budowa, opierająca się na podziale utworu na akty i sceny,
3. wprowadzanie na scenę dowolnej liczby osób, a nawet tłumu, tzw. sceny zbiorowe,
4. wprowadzenie postaci dynamicznych, zmieniających się w trakcie trwania akcji,
5. analiza przeżyć wewnętrznych bohaterów, zróżnicowanie psychologiczne postaci, ukazanie ich przeżyć wewnętrznych, myśli, stanów emocjonalnych i motywacji czynów,
6. wprowadzenie elementów fantastycznych, irracjonalnych (w "Makbecie" są to czarownice, duch Banka),
7. przeplatanie wątków poważnych z elementami humorystycznymi i groteskowymi (np. czynności, które wykonują czarownice w "Makbecie"),
8. wprowadzenie epizodów,
9. rola przyrody,
10. brak punktu kulminacyjnego i klasycznego rozwiązania,
11. tragizm wynikający z wyboru, a nie z przeznaczenia.