Metoda Malowania 10 palcami

Metody malowania dziesięcioma palcami wg R. F. Show.

Historia:
Twórczyni tej metody R.F. Show - pedagog, zaobserwowała, „że malowanie dziesięcioma palcami, obejmujące manipulację farbami przy użyciu dłoni i palców, ma wiele wspólnego z naturalną skłonnością dziecka do „paćkania się” w substancjach o konsystencji błota”. Dlatego zastosowała ją po raz pierwszy już w 1934 roku w jednej ze szkół rzymskich w której uczyła.
Zalety metody:
-Ogromne wartości diagnostyczne
-Element terapii w oligofrenopedagogice, surdopedagogice i tyflopedagogice
-Możliwość obserwacji szeregu umiejętności dziecka: ustosunkowanie się dziecka do tworzywa, element czasu, element ruchu, zachowanie się wobec kolorów
-Możliwość pokonania lęku przed masami przekształcalnymi
-Uwalnianie się od zahamowań
-Wzmacnianie wiary we własne siły
-Pobudzenie ekspresji fantastycznej
Malowanie palcami pełni również funkcje u dzieci zahamowanych emocjonalnie z zaburzoną sprawnością manualną. Daje dziecku możliwość twórczej ekspresji słownej, ruchowej, plastycznej. Jest także bezpiecznym sposobem „otwarcia się”. Wytwory pracy tych dzieci są odzwierciedleniem ich myśli, pragnień, przeżyć!! ORAZ ŚWIETNĄ ZABAWĄ !
Przebieg:
Jeden seans malowania palcami trwa- zależnie od wieku i stanu rozwoju dziecka- od 2min. do 40 min. Przeciętnie przewidujemy około 20-30 min. dla jednego dziecka.
Dzieci starsze zapytujemy o treść rysunku, prosimy, by opowiedziały jakąś historię na temat przez siebie narysowany. Po zakończeniu malowania obrazy przypinamy w obecności dziecka do maty wiszącej na ścianie. Stanowi to bardzo przez dzieci ceniony wyraz uznania dla ich pracy.
Metoda ta wymaga przygotowania farb i papieru. Zaleca się stosowanie sześciu podstawowych kolorów: niebieskiego, czarnego, czerwonego, brązowego, zielonego i żółtego. Można je uzupełnić kolorem białym i fioletowym. Farby powinny znajdować się w miseczkach o takiej wielkości, by dziecko mogło swobodnie włożyć w nie rękę. Można malować na białym lub szarym papierze pakunkowym o rozmiarach 55x40cm. Papier przytwierdza się do stolika lub sztalugi. Wysokość stołu powinna odpowiadać wysokości dziecka i znajdować się nieco powyżej poziomu jego łokci. Malując dziecko może obchodzić stolik ze wszystkich stron, dlatego nie należy go ustawiać przy ścianie: ponieważ ogranicza to dziecku dostęp do stolika. W pobliżu należy umieścić miskę z wodą i ręcznik.
Dodatkowo:
-wszystkie materiały powinny być przygotowane przed wejściem dzieci,-należy przekazać dzieciom instrukcję słowną uzależnioną od wieku dziecka i jego cech indywidualnych. „W tych miseczkach jest farba. Nie będziemy zużywali pędzli, mamy przecież dziesięć palców - pięć na jednej ręce i pięć na drugiej ręce, będziemy więc malować palcami. Dziesięć palców to chyba więcej niż jeden pędzel. Można malować, cokolwiek chcesz, powiedz mi, gdy obraz będzie skończony”.
-dziecko samo przypina papier pionowo lub poziomo (jak chce).
-jeżeli dziecko ma opory przed włożeniem ręki do farby, sami zanurzamy dłoń dla zachęty.
Ocena pracy dziecka:
Rejestrowanie zachowania się dziecka powinna odbywać się na blankiecie kwestionariusza zawierającego następujące dane:
-nazwisko i imię
-data urodzenia
-data obserwacji
-czas obserwacji
Przystąpienie do pracy:
-czas trwania startu
-zachowanie się dziecka
Jakie zachowania obserwować
Podczas pracy:
-sposób nabierania farby
-reakcja na zanurzenie ręki-kolejność użycia kolorów
-kolejność zapełnienia płaszczyzny którą ręką maluje
-kierunek linii przy malowaniu
-wypowiedzi
-reakcje mimiczne
-postawa ciała
-tempo poruszania się-rytm oddychania
-przerwy w czasie pracy
Zakończenie pracy:
-oznajmia koniec pracy
-nazywa rysunek
-chce umyć ręce
-podpisuje
-chce jeszcze malować-chwali się swym rysunkiem
-krótka historia na temat rysunku
Przykład analizy prac
Ekspansja przestrzenna - osoby, których rysunek wykracza poza granice papieru, to typy impulsywne, zaborcze, niepohamowane. Nadmierna ekspansja przestrzenna występuje u dzieci trudnych, nie uznających autorytetu, nie posiadających zdolności kierowania sobą.
Zawężenie rysunku - osoby, które nie wykorzystują całej przestrzeni arkusza, zdradzają tym samym swój stan lękowy, tendencje do ucieczki od ludzi, osamotnienie.
Kontury a plamy ich kształt - przewagę konturów obserwujemy u dzieci mało spontanicznych ekspresji zahamowanej. Malowanie u tych dzieci to zwykły rysunek.
Barwa - przewaga kolorów zimnych świadczy o dobrym przebiegu procesów samokontroli,zaś kolorów ciepłych o przewadze impulsywności. Kolor zielony, stanowiący połączenie 2 zimnego błękitu i ciepłego koloru żółtego, dominuje u osób opanowanych, o dużym potencjale twórczym.
LITERATURA:
Andrukowicz W., „Sześć szczebli rozwoju emocjonalnego”, Warszawa 2001.
Goleman D., „Inteligencja emocjonalna”, Poznań 1997.
Kaja B., „Zarys terapii dziecka", Bydgoszcz 1998.
Nawrot M., Trela A., „Domino metod do pracy z dzieckiem w przedszkolu”, Kraków 2001.
Stadnicka J., „Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową”, Warszawa 1998.

Twórczyni metody malowania palcami - pedagog R. F. Show - zastosowała ją po raz pierwszy w 1934 roku w jednej ze szkół rzymskich. Autorka zaobserwowała, ze malowanie dziesięcioma palcami ma wiele wspólnego z naturalną skłonnością do "paćkania" się w substancjach o konsystencji błota. Walory tej metody to: pomoc w pokonywaniu lęku, uwalnianie sięod zahamowań, wzmacnianie wiary we własne siły, pobudzanie ekspresji fantastycznej, wartości diagnostyczne jako techniki projekcyjnej.

Opis sposobu stosowania w praktyce metody malowania dziesięcioma pacami.
1. Przygotowanie do zajęć:
Metoda ta wymaga przygotowania farb i papieru. Zaleca się stosowanie sześciu podstawowych kolorów: niebieskiego, czarnego, czerwonego, brązowego, zielonego i zółtego. Mozna je uzupełnić kolorem białym i fioletowym.Farby powinny znajdować się w miseczkach o takiej wielkości, by dziecko mogło swobodnie włozyć w nie rękę. Mozna malować na białym lub szarym papierze pakunkowym o rozmiarach 55x40cm. Papier przytwierdza się do stolika lub sztalugi. Wysokość stołu powinna odpowiadać wysokości dziecka i znajdować się nieco powyzej poziomu jego łokci. Malując dziecko moze obchodzić stolik ze wszystkich stron, dlatego nie nalezy go ustawiać przy ścianie: poniewaz ogranicza to dziecku dostęp do stolika. W poblizu nalezy umieścić miskę z wodą i ręcznik.
2. Technika wykonania:
W pracy z dziećmi konieczna jest instrukcja słowna nauczyciela (terapeuty) i jego obecność przy wykonywanych przez dziecko pracach. Instrukcja słowna, której forma słowna jest uzalezniona od wieku dziecka i jego cech indywidualnych brzmi następująco: "W tych miseczkach jest farba. Nie będziemy uzywali pędzli, mamy przeciez dziesięć palców - pięć na jednej ręce i pięć na drugiej ręce, będziemy więc malować palcami. Dziesięć palców to chyba więcej niz jeden pędzel. Mozesz malować, cokolwiek chcesz, powiedz mi, gdy obraz będzie skończony". W zalezności od wieku dziecka i jego właściwości indywidualnych jeden seans moze trwać od 2 do 40 minut. Przeciętnie trwa on od 20 do 30 minut i w tym czasie dziecko wykonuje obrazek oraz odpowiada na pytania dotyczące jego treści. Obrazki nalezy eksponować dając dowód uznania pracy dziecka.
3. Analiza zachowania się dziecka:
Metoda ta oprócz cennych walorów terapeutycznych, wymienionych wcześniej, ma równiez, wartości diagnostyczne. Obserwacji poddaje się szereg elementów, takich jak: ustosunkowanie się dziecka do tworzywa, element czasu, element ruchu, zachowanie się wobec kolorów.

Elementy w relacji do ewentualnych zachowań dziecka:
1. Stosunek do tworzywa:
Postawa zachowania dystansu - chęć unikania wykonania zadania:dziecko wykazuje opór emocjonalny związany z koniecznością zabrudzenia całej ręki farbami, często przerywa malowanie z lęku przed "upapraniem się". Postawa ta występuje u większości dzieci w pierwszym zetknięciu się z malowaniem dziesięcioma palcami. W trakcie kolejnych zajęć dziecko powoli przechodzi do postawy zaangazowania: Postawa zaangazowania - o jej wystąpieniu świadczy całokształt zachowania dziecka : maluje nie tylko palcamia swój entuzjazm, badź oburzenie słowami lub gestami: bywa takze, ze dzieci malują sobie farbą twarz, fartuszek, doświadczając przy tym uczucia przyjemności i satysfakcji.
2. Element czasu:
Dziecko przedłuza rozpoczęcie malowania - prawdopodobieństwo występowania stanów lękowych. Dziecko często przerywa pracę - moze to być objawem np. reakcji lękowych na barwę ( tzw.szok barw), któremu towarzyszy wypowiedź słowna typu: "spójrz, jak to strasznie wygląda", nienawidzę tego koloru, czy mozna go zamalować itp. Niektóre dzieci przerywają często pracę, by umyć ręce, co wiąze się z lękiem przed zabrudzeniem.
3. Element ruchu:
Podczas malowania dzieci w rózny sposób nakładają farbę: poprzez klepanie rozmazanej farby:poprzez tworzenie kolein , podkładu z grubej warstwy, a następnie wykonywanie w nim rysunku, wcieranie, tworzenie kropek (dotknięcia lekkie, niepewne).

Zachowanie się wobec kolorów:
Obserwacja dziecka związana z zachowaniem się wobec kolorów obejmuje trzy elementy:Wybór kolorów oraz kolejność ich uzycia; Reakcja dziecka na kolor widziany na arkuszu; Poprawienie połozonego koloru. Zachowanie dziecka w trakcie malowania oraz analiza gotowego wytworu stwarzają mozliwość interpretacji pozwalającej na ustalenia diagnostyczne, jednakze są one niewątpliwie trudne, poniewaz wymagają doświadczenia klinicznego.

Przepis na farbę.
Składniki: mydło (płatki mydlane), gliceryna, zelatyna spozywcza, mąka ziemniaczana, farby plakatowe lub barwniki. Mydło ścieramy na tarce, zalewamy wodą i gotujemy w garnku. Do tego dodajemy kolejno:glicerynę, rozcieńczoną zelatynę spozywczą i krochmal z maki ziemniaczanej, cały czas gotując i mieszając składniki. Uzyskujemy w ten sposób konsystencję gęstego budyniu. Po wystudzeniu masę dzielimy na porcje, do których dodajemy farby plakatowe lub barwniki farb podanych wcześniej kolorach.

33333333333333333333333333

Malowanie dziesięcioma palcami

• Dzieci

• Młodzież szkół podstaw. i gimnazjów

• Młodzież szkół ponadgimnazjalnych

• Nauczyciele i rodzice

• Przedszkola

• Statut

• Misja

• Dyrekcja

• Pedagodzy

• Psycholodzy

• Logopedzi

• Dyrektorzy w poprzednich latach

• Pracownicy w poprzednich latach

• Regulamin

• Dokumenty do pobrania

„ MALOWANIE DZIESIĘCIOMA PALCAMI JAKO METODA TERAPEUTYCZNO -DIAGNOSTYCZNA "

 

Zastosowanie metody malowania palcami (M.P.) dla celów wychowawczych, terapeutycznych i diagnostycznych datuje się od 1934r. Po raz pierwszy metodę zastosowała Ruth F. Shaw w celu rozwiązania trudności związanych z wielonarodowościowym i wielojęzycznym charakterem społeczności dziecięcej rozpoczynającej naukę w jednej z rzymskich szkół podstawowych. Malowanie palcami okazało się wspólnym językiem, którym mogło posługiwać się i porozumiewać każde dziecko, niezależnie od znajomości języka wykładowego, a przy tym pomagało w pokonywaniu lęków, zahamowań, wzmacniało zaufanie dzieci we własne siły.
Metoda szybko zdobyła dużą popularność wśród wychowawców, psychologów, lekarzy, którzy zauważyli jej cenne i trudne do osiągnięcia innymi sposobami walory.
Zasadniczą cechą wyróżniającą M. P. od innych metod ekspresji twórczej jest to, że daje ona dziecku duże możliwości wypowiedzenia się przy minimalnych wymaganiach dotyczących umiejętności i sprawności technicznych. Jest jedną z najskuteczniejszych metod wyzwalania swobodnej ekspresji twórczej.
Jest zarazem techniką projekcyjną - ułatwia rzutowanie na zewnątrz napięć uczuciowych i popędowych.
Metoda malowania dziesięcioma palcami może być traktowana jako element programu wychowawczego dla dzieci - wprowadzenie do twórczości plastycznej.
Wartość terapeutyczna metody polega na tym, że stanowi ona rodzaj języka, którym może się posługiwać każde dziecko niezależnie od swej sprawności werbalnej. Dla dziecka z zaburzeniami emocjonalnymi szczególnie ważne jest, że zajęcia sprzyjają uzewnętrznieniu uczuć, pomagają w wytworzeniu właściwej terapeutycznej atmosfery pomiędzy dorosłym a dzieckiem, torując drogę wzajemnego porozumienia i przygotowując do twórczego uczestnictwa w życiu codziennym.
Metoda umożliwia analizę elementów diagnostycznych swobodnego rysunku dzieci starszych i bazgroty dziecięcej. Pozwala uchwycić związek pomiędzy zawartością treściową wytworu a cechami osobowości małego twórcy oraz analizować zmiany w zachowaniu się dziecka.

 

ODBIORCY :

Metodę można stosować od 2 roku życia, malowanie 10 palcami zachowuje wartość zarówno dla małych dzieci, jak dla osób dorosłych.

 

OPIS METODY :

Potrzebny jest duży arkusz papieru pakowego. Przygotowujemy farby: żółtą, fioletową , białą, czarną, czerwoną, niebieską, zieloną, brązową. Stolik powinien być dostępny ze wszystkich stron, wysokość odpowiednia dla dziecka. Powierzchnia stołu szersza niż wielkość papieru. Na stole obok papieru znajdują się półkoliście ułożone miseczki z farbami.
Farby są zawsze ustawione w tej samej kolejności : czarna, czerwona, fioletowa, biała, żółta, niebieska, brązowa.
Dodatkowo przygotowujemy fartuszki, miednicę z wodą, ręcznik.
Instrukcja jest następująca :
„W tych miseczkach jest farba, nie będziemy używali pędzli, mamy przecież 10 palców, 5 w jednej ręce i 5 w drugiej - będziemy malować palcami. Dziesięć palców to więcej niż jeden pędzel. Możecie malować cokolwiek zechcecie. Powiedzcie, kiedy obraz będzie skończony".

 

Jeden seans trwa (zależnie od wieku i poziomu rozwoju dzieci) od 2 do 40 minut, przeciętnie około 20 - 30 minut.

Zostawiamy dzieciom swobodę ułożenia papieru (pionowo lub poziomo), a następnie przytwierdzamy arkusz pinezkami.
Jeżeli dzieci wykazują lęk przed dotknięciem farby lub przed zabrudzeniem się, robimy jedną smugę i zachęcamy , aby też spróbowały.
Starsze dzieci prosimy, aby opowiedziały jakąś historyjkę na temat przez siebie namalowany.
Po zakończeniu malowania gotowy wytwór przypinamy w obecności dzieci do słomianej / korkowej / maty wiszącej na ścianie. Stanowi to bardzo przez dzieci ceniony wyraz uznania dla ich pracy.

 

Dla celów zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych ważne jest rejestrowanie zachowania się dzieci: zwrócenie uwagi na sposób nabierania farby /palce, cała dłoń/, reakcji na zanurzenie ręki w miseczce z farbą, kolejności użycia kolorów, kierunku linii przy malowaniu, ciągłości, płynności, zakresu linii, sposobu zapełniania płaszczyzny, reakcji mimicznych, przerw w pracy, czasu trwania malowania od momentu przystąpienia do pracy, treści rzeczowej i emocjonalnej wytworu, sposobu zakończenia malowania, treści historyjki na temat wytworu, itp.
Analizując zachowanie się dzieci należy uwzględnić niespodziewanie silne reakcje emocjonalne, elementy ruchu : klepanie, wcieranie, tworzenie kolein, dominujący kierunek smug barwnych, zachowanie wobec koloru (kolejność użycia, po który kolor dziecko najczęściej sięga), reakcje na kolor na arkuszu, poprawianie już położonego koloru, którą ręką dziecko głównie maluje.
Malowanie dziesięcioma palcami jest metodą diagnostyczno-terapeutyczną ponieważ w jej zastosowaniu, podobnie jak w innych technikach projekcyjnych nie sposób oddzielić elementów diagnostycznych od działania terapeutycznego, związanego z wypowiedzią plastyczną i możliwością twórczego rozładowania napięcia emocjonalnego dziecka.

 

ZALETY METODY :

• sprzyja twórczemu działaniu,

• poprawia samopoczucie dziecka,

• daje gwarancję szybkiego sukcesu, a tym samym możliwość szczerej, pełnej akceptacji dziecka, jego wytworu i zachowania,

• umożliwia nawiązanie głębszego kontaktu między dzieckiem a dorosłym,

• otwiera kanał niewerbalnego porozumiewania się i toruje drogę ku komunikacji werbalnej,

• ułatwia uzewnętrznianie napięć,

• odblokowuje aktywność dziecka,

• rozwija pozytywne cechy : wiarę we własne siły i możliwości, śmiałość i odwagę w pokonywaniu trudności, koncentrację uwagi, wyrażanie emocji (także negatywnych) w sposób akceptowany społecznie, zaufanie do ludzi, nowych rzeczy i sytuacji,

• w zasadzie brak jest ograniczeń ruchowych,

• względna niezależność od wieku - metodę można stosować już od 2 roku życia.

 

SPOSÓB PRZYRZĄDZANIA FARBY :

• 1/3 szklanki płatków mydlanych rozgotowujemy w 1 szklance wody

• 15 g ( 1 łyżka ) żelatyny rozpuszczamy w 1/3 szklance wody

• 1/3 szklanki mąki ziemniaczanej rozprowadzamy w 1 szklance zimnej wody

• 1 łyżka gliceryny

 

Do wrzących mydlin wlewamy roztwór żelatyny i glicerynę. Gdy mieszanina zagotuje się powtórnie, zdejmujemy ją z ognia i wlewamy powoli roztwór krochmalu, mieszając przez cały czas, by zapobiec tworzeniu się grudek. Mieszanina powinna mieć konsystencję średnio gęstego budyniu. Jeśli jest zbyt gęsta dolewamy trochę gotowanej wody, jeśli za rzadka - nieco roztworu krochmalu.
Dobrze rozmieszaną masę rozlewamy do miseczek i zabarwiamy niewielką ilością farby klejowej w proszku, dokładnie mieszając. Zamiast farby klejowej można użyć plakatówek w tubkach.

 

44444444444444444444444444

Archiwum publikacji
w serwisie Publikacje edukacyjne

Metoda malowania dziesięcioma palcami - wykorzystanie w diagnozie i terapii dzieci

Twórczynią tej metody jest R.F. Show. To ona właśnie zaobserwowała, że malowanie dziesięcioma palcami, obejmujące manipulację farbami przy użyciu dłoni i palców , ma wiele wspólnego z naturalną skłonnością dziecka do "paćkania się" w substancjach o konsystencji błota. Wykorzystanie tej skłonności jest bardzo przydatne w terapii.

Metoda malowania dziesięcioma palcami jest bardzo pomocna w pokonywaniu lęków, uwalnianiu się od zahamowań, wzmacnianiu wiary we własne siły, pobudzaniu ekspresji fantastycznej, a także ma wartość diagnostyczną.

W pracy tą metodą wykorzystujemy farby i papier. Zaleca się stosowanie sześciu kolorów podstawowych: niebieski, czarny, czerwony, brązowy, zielony i żółty, można je uzupełnić białym i fioletowym. Farby powinny znajdować się w miseczkach o takiej wielkości, by dziecko mogło swobodnie włożyć w nie rękę. Można malować na białym lub szarym papierze pakunkowym o rozmiarach 55x40 cm.

Na początku zajęć konieczna jest instrukcja słowna skierowana do dziecka, która uzależniona jest od wieku dziecka i jego cech indywidualnych. Dziecku zostawia się swobodę ułożenia arkusza oraz wybór tematu pracy.

W zależności od wieku dziecka i jego właściwości indywidualnych jeden seans może trwać od 2 do 40 minut. Po wykonaniu pracy dziecko odpowiada na pytania dotyczące jego treści. Elementem końcowym terapii jest przypięcie wykonanego obrazka na macie w dowód uznania pracy dziecka.

Metoda malowania dziesięcioma palcami oprócz cennych walorów terapeutycznych ma również wartości diagnostyczne. Obserwacji poddaje się szereg elementów takich, jak ustosunkowanie się dziecka do tworzywa, element czasu, element ruchu, zachowanie się wobec kolorów.

Stosunek do tworzywa - obserwacja reakcji dziecka na zetknięcie się z tworzywem - przygotowanymi farbami sprowadza się na ogół do dwóch postaw: postawy zachowania dystansu i postawy zaangażowania. Pierwsza z nich wiąże się z chęcią unikania wykonania zadania, występuje ona u większości dzieci w pierwszym zetknięciu się z malowaniem dziesięcioma palcami.

Element czasu- obejmuje czas trwania startu do zajęć. Im bardziej się on przedłuża, tym większe prawdopodobieństwo występowania u dzieci stanów lękowych.
Istotny jest ponadto czas wykonania rysunku, częstotliwość i długość przerw w pracy. Przerwy mogą być objawem reakcji lękowych na barwę, tzw. "szok barw".

Element ruchu - podczas malowania dzieci w różny sposób nakładają farbę. Może to być: klepanie rozmazanej farby, tworzenie kolein, podkładu z grubej warstwy, a następnie wykonanie w nim rysunku, wcieranie, tworzenie kropek.

Zachowanie się wobec kolorów - obserwacja dziecka związania z zachowaniem się wobec kolorów obejmuje trzy elementy:
- wybór koloru oraz kolejność użycia kolorów
- reakcja dziecka na kolor widziany na arkuszu
- poprawianie położonego koloru.

Zachowanie dziecka w trakcie malowania oraz analiza gotowego wytworu stwarzają możliwość interpretacji pozwalającej na ustalenia diagnostyczne. Tego typu interpretacja jest niewątpliwie zbyt trudna dla pedagoga. Pedagog natomiast może stosować metodę malowania palcami w celach terapeutyczno-wychowawczych.

---