Instytucje i prawo w islandzkich sagach z XII i XIII wiek1, pliki zamawiane, edukacja


Instytucje i prawo w islandzkich sagach z XII i XIII wieku

Źródłem poznania ustroju i prawa islandzkiego są:

  1. Sagi rodowe np.” Saga o Egilu”, „Saga o Sturlungach”, „Saga o Njalu”.

2. „Księga zasiedlenia” Ari'ego Þorgilsona

Historia osadnictwa:

Pierwszym Skandynawem, który przybył do Islandii był szwedzki żeglarz Gardar Swawarson. Odkryty przez siebie ląd nazwał - Wyspą Garda. Pierwszym wikingiem, który wyruszył tam był Flóki Vilgerŏarson, który nadał wyspie nazwę Śnieżny Kraj. Początek okresu osadnictwa datuje się na II połowę IX wieku. Za pierwszych osadników Islandii uważa się Ingólfura i Leifura Arnarsona. Najpierw bracia udali się na rekonesans wyspy, pozostając na niej przez jedną zimę w miejscowości Austfjörŏur, po czym wrócili do Norwegii , by zabrać ze sobą rodziny i majątek. Osiedlił się w miejscowości Reykjavik tzw. Zatoce Mgieł od unoszącej się tam pary. Był to rok 874. Odtąd rozpoczął się okres „zasiedlenia”, który trwał około 60 lat. Większość osadników była pochodzenia norweskiego, którzy emigrowali z powodu centralizacji i wzmocnienia władzy Harolda I Pięknowłosego. Szacuje się, że w Islandii osiedliło się od 30 000 do 50 000 ludzi, wśród nich koloniści z: Szkocji, Wysp Szetlandzkich, Szwecji i wschodniej Słowiańszczyzny.

Struktura:

Islandczycy nie stworzyli jednej organizacji państwowej ani jednego ośrodka władzy. Ówczesna Islandia pełna była niewielkich osad i wsi tworzących rodzaj samorządu. Na czele każdej wspólnoty terytorialnej stał naczelnik- goŏi. Instytucja ta wywodziła się od budowniczego świątyni, kapłana, który za wypełnienie obowiązków religijnych pobierał opłatę. Posiadał on szereg uprawnień, które mogły być przedmiotem swobodnego obrotu. Każdy mieszkaniec, w ramach ćwiartki (jednostka podziału wyspy), mógł wybrać, kto ma być jego przywódcą, niezależnie od miejsca zamieszkania. Powodowało to konkurencje pomiędzy naczelnikami, którzy chcąc poszerzyć swa władzę musieli troszczyć się o interesy poddanych. Zatem zdolności decydowały o zakresie władzy, zwłaszcza, że goŏi nie miał żadnego prawa do ziemi i majątku poddanych.

System polityczny i prawny:

Rosnąca populacja i pragnienie uregulowania podstawowych relacji pomiędzy kolonistami, skłoniła Islandczyków do ujednolicenia systemu prawnego. Do tej pory posługiwano się prawem norweskim i duńskim. W 930r. na zgromadzeniu wszystkich mieszkańców przyjęto opracowany przez Ulfljótura kodeks, który odwoływał się do tradycji norweskich.

Religia

Jednym z najistotniejszych wydarzeń w historii wyspy było przyjęcie chrześcijaństwa w
1000 r. Przed końcem X w. rozpoczęła się powolna chrystianizacja wyspy, za pomocą misjonarzy Aronsona i Thangbrandta. Ich wysilki sprawiły, że coraz więcej Islandczyków przyjmowało nową wiarę, jednak zdwano sobie sprawę, że może to zakłócić równowagę na wyspie. Ustanowiono Thogeira Thorkelssona sędzią, który miał orzec, którą wiarę wyznawać będą Islandczycy. Zgodnie z jego wolą Islandczycy musieli przyjąć chrześcijaństwo i przestrzegać praw nowej wiary. Przekroczenie tego zakazu podlegało karze banicji, jeśli zostało udowodnione, jeśli stało się w skrytości, uchodziło bezkarnie.

Islandczycy czyniąc chrześcijaństwo religią oficjalną, co powodowane było motywami politycznymi, zagwarantowali sobie możliwość czczenia starych bogów.

Załączony obrazek przedstawia króla Norwegii Olafa Tryggvasona, który rozpoczął chrystianizację wyspy.

Sądownictwo:

System sądownictwa oparty był na administracyjnym podziale wyspy. Dzieliła się ona na 4 ćwiartki - okręgi administracyjne i sądowe, w których skład wchodziło 9 goðard. Trzy goðard tworzyły lokalne zgromadzenie- thing. Sądy thingów rozpatrywały sprawy stron należących do tego samego zgromadzenia, z kolei sądy ćwiartkowe rozstrzygały sprawy, gdy strony pochodziły z rożnych thingów. Ponieważ sprawy rozstrzygane były jednomyślnie, wiele sporów pozostawało nierozstrzygniętych. Pojawiła się konieczność powołania sądu apelacyjnego, którego twórcą był Njal Thorgeirsson. Nowy sąd -Lögrétta został wyłoniony z Althingu, najpierw 36 potem 48 sędziów (wszyscy godi oraz 2 doradców dla każdego).

System kar:

W średniowiecznej Islandii nie funkcjonowały organy władzy wykonawczej, gdyż kojarzyły się z ograniczającą ich wolność władzą króla. Cały system opierał się na prawie prywatnym.

Kary:

Zemsta rodowa:

Obok systemu prawnego funkcjonował zwyczaj zemsty rodowej, wywodzący się jeszcze z czasów pragermańskich. Był to jeden z najważniejszych obowiązków członków rodu zabitego, od obowiązku zemsty nie zwalniała krewnych nawet śmierć zadana ofierze zgodnie z prawem. Dokonujący zemsty nie mógł liczyć na żadną pobłażliwość i traktowany był jako zwykły zabójca. Ślady tych archaicznych obyczajów widać wyraźnie w społeczeństwie islandzkich wikingów.

Upadek Islandii:

Okres schyłkowy, zwany okresem Sturlungów, rozpoczął się w 1230 r. kiedy została naruszona wewnętrzna równowaga i wyspa pogrążyła się w chaosie. Przyczynami mogły być:

W 1262 r. za panowania Hakowa Starego rozpoczęto negocjacje. W ich wyniku Islandia dwa lata później utraciła niezależność na rzecz Norwegii, która nie szanowała zagwarantowanej układem niezależności wyspy. Sytuacja pogorszyła się, gdy dostała się pod zwierzchnictwo duńskie.

Bibliografia:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Instytucje i pojecia prawa administracyjnego egzamin 2007-2008, pliki zamawiane, edukacja
prawo wykroczeń pytania z egzaminu 2007 - 2008, pliki zamawiane, edukacja
Prawo bankowe - NBP, pliki zamawiane, edukacja
prawo karne, pliki zamawiane, edukacja
pytania prawo rodzinne, pliki zamawiane, edukacja
PRAWO BANKOWE(11), pliki zamawiane, edukacja
Paweł Wilas - Prawo a moralność - praca zaliczeniowa, pliki zamawiane, edukacja
Ustawa - prawo dewizowe, pliki zamawiane, edukacja
prawo cywilne Skrypt calosc, pliki zamawiane, edukacja
prawo rolne opracowanie, pliki zamawiane, edukacja
PRAWO O AKTACH STANU CYWILNEGO, pliki zamawiane, edukacja
Wykład nr 14 PRAWO ADMINISTRACYJNE, pliki zamawiane, edukacja
prawo karne(2), pliki zamawiane, edukacja
prawo cywilne skrypcik, pliki zamawiane, edukacja
prawo karne wg zagadnien, pliki zamawiane, edukacja
PRAWO BANKOWE[1], pliki zamawiane, edukacja

więcej podobnych podstron