PRAWO BANKOWE[1], pliki zamawiane, edukacja


PRAWO BANKOWE

SYSTEM BANKOWY

Modele prawno-organizacyjnej bankowości:

BANK CENTRALNY A INNE ORGANY WŁADZY.

B.C. jest czwartą władzą (władzą monetarną). W Wlk. Brytanii B.C. nie jest niezależną instytucją w sferze polityki pieniężnej. Politykę tę tworzy rząd, a B.C. doradza i wykonuje tę politykę.

W St. Zjednoczonych nie ma B.C. jako jedynej instytucji. Tę funkcję pełni System Rezerw Federalnych. W krajach UE i innych B.C. może być czwarta władzą monetarną, aby B.C. był nią musi dysponować niezależnością w trzech sferach:

POWIĄZANIA POMIĘDZY BANKIEM CENTRALNYM A B. HANDLOWYM

Wynikają z podstawowej funkcji B.C., czyli funkcji emisyjnej - mówi się o niej w znaczeniu wąskim i szerokim.

B.C. wykorzystuje „przymus” ekonomiczny, a nie prawny , czyli że coś się opłaca lub nie.

Do instrumentów klasycznych zaliczamy:

  1. politykę podstawowej stopy procentowej - środki na akcje kredytowe banki mają z depozytów, kredytów zaciąganych w B.C.. Podstawowa stopa procentowa to oprocentowanie czyli cena kredytu jaki b.c. udziela Bankom Handlowym. Gdy B.C. chce, aby pieniądza w obiegu było więcej obniża stopę procentową, Gdy uważa że jest pieniądza w obiegu za dużo i grozi inflacją to kredyty będą droższe czyli podnosi stopę procentową. Podstawowa stopa procentowa wyznacza nam cenę pieniądza w gospodarce. Wokół tej stopy oscyluje oprocentowanie kredytów oraz depozytów dla ludności i przedsiębiorców. Wysokie stopy procentowe to oszczędności, opłaca się trzymać na lokatach pieniądze.

  2. Operacje otwartego rynku - opiera się na uprawnieniach B.C. do ? własnych oraz do obrotu papierami wartościowymi o stałym oprocentowaniu. Organizuje również np. obrót rządowymi np. Obligacje skarbu państwa. Te papiery wartościowe charakteryzują się 100% pewnością inwestycji tzn. niewiele można zarobić ale nie traci się . Działalność B.H. obciążona jest ryzykiem, chodzi o tzw. złe kredyty - nie spłacane przez klientów-, dlatego B.H. lokują część wolnych aktywów w papiery o stałym oprocentowaniu po to by równoważyć ryzyko związane z ich działalnością.

B.H. chętnie kupują te papiery czyli jest popyt. B.C. jeśli chce zwiększyć ilość pieniądza w obiegu czyli by banki handlowe uwolniły pieniądz zamrożony w tych papierach będzie odkupywał od nich te papiery na warunkach korzystniejszych niż bankowe. W odwrotnej sytuacji przy spadku wartości pieniądza B.C. będzie sprzedawał te papiery B.H. na warunkach korzystniejszych tj. po niższej cenie. Te operacje otwartego rynku są nie do końca wykorzystywane przez NBP.

  1. system rezerw obowiązkowych - w krajach wysokorozwiniętych jest stosowany rzadko bo oznacza poważną ingerencję w system bankowy. Rezerwa obowiązkowa to obowiązkowy depozyt od depozytów lokowanych w bankach handlowych, który banki mają obowiązek odprowadzić na rachunek B.C. B.C. określa poziom rezerw czyli np. 10 % od lokat terminowych. Poziom rezerwy ustala B.C.. Od wpłaconych 1000zł 100zł czyli 10 % idzie na konto do depozytu a dopiero pozostałe 900zł przeznaczone na kredyty.

PRAWO BANKOWE to ogół norm prawych które regulują strukturę organizacji i działalność banków. Tradycyjnie prawo bankowe dzielimy na 2 grupy:

  1. prywatne prawo bankowe; normy prywatnego prawa bankowego są to normy regulujące działalność banku które nie różnicują ich sytuacji w porównaniu z innymi przedsiębiorcami. Jest to najstarsza część prawa bankowego wywodząca się z prawa cywilnego. Prywatne prawo bankowe - normy regulujące przede wszystkim umowne stosunki bankowe pomiędzy bankiem a jego klientami (cywilno-prawne)

  2. publiczne p.b. - to nic innego jak owe normy interwencyjno - ochronne które różnicują pozycję banku w porównaniu z innymi przedsiębiorcami. Należą do nich przede wszystkim:

    1. normy ograniczające swobodę podejmowania działalności bankowej, wprowadzono warunki stawiane założycielom banku - nie wystarczy mieć pieniędzy.

    2. Publiczne prawo bankowe to normy nadzoru bankowego określające dopuszczalne ryzyko działalności gospodarczej.

Specjalną kategorię stanowią tutaj normy dotyczące organizacji, funkcji, kompetencji banku centralnego.

Publiczne prawo bankowe wywodzi się z prawa administracyjnego, finansowego.

ŹRÓDŁA PRAWA BANKOWEGO

  1. KONSTYTUCJA - określone w art. 227 instytucje banku centralnego. Wskazano cel działania NBP, są to: - ochrona wartości pieniądza krajowego; - wyłączne prawo emisji; - wyłączne prawo do ustalania i realizowania polityki pieniężnej.

Określono też organy NBP -Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej i Zarząd.:

Podstawowa kompetencja Rady to coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej ( przystąpienie do strefy euro wymaga zmiany Konstytucji w tym zakresie)

EURO - Europejski Bank Centralny.

Konstytucja zawiera w art. 220 ust. 2 ograniczenie gwarantujące niezależność NBP . Ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu przez zaciąganie zobowiązań w banku centralnym.

  1. USTAWY ZWYKŁE - można je podzielić na 2 grupy:

    1. ustawy, które są w całości poświęcone tematyce bankowej i znajdujące zastosowanie tylko do stosunków bankowych należą do nich: * ustawa o NBP- ust. Z dnia 29.08.1997 r.; * ust. „Prawo bankowe” z dnia 29.08.1997r.

Ustawa „Prawo bankowe” dotyczy głównie banków komercyjnych, określa zasady tworzenia tych banków , ich likwidacji, przekształcania i zasady wykonywania podstawowych czynności bankowych, udzielanie kredytów, gwarancji bankowych. * usta. Z 14 .12.1994 „ O bankowym Funduszu Gwarancyjnym” ona reguluje tryb tworzenia i funkcjonowania funduszy gwarantujących deponentom zwrot środków zgromadzonych na rachunku bankowym w razie niewypłacalności banku.; * usta. Z 29.08.1997 r.” o bankach hipotecznych i listach zastawnych”.

    1. akty regulujące stosunki których stroną jest bank jak i inne rodzaje stosunków prawnych - stosunki zobowiązaniowe > ustawa k.c.; ustawa prawo czekowe, wekslowe, dewizowe.

    2. Źródła prawa wspólnotowego - niektóre obszary prawa bankowego zostały zharmonizowane o pewne kwestie nadzoru bankowego, dotyczą one 1 licencji bankowej.

Prawo wspólnotowe nie posługuje się terminem bank ale instytucja kredytowa. W państwach UE silnie rozwinięty jest sektor prawa bankowego, w Polsce ten sektor dopiero rozwija się( np. SKOK)

Para bank to nie jest bank ale to instytucja która może prowadzić działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu pieniądza elektronicznego, wykonuje on niektóre czynności bankowe ale podlega tym samym ograniczeniom jeśli chodzi o nadzór.

NBP - ORGANIZACJA NBP

NBP jest bankiem centralnym wyposażonym w osobowość prawną , ma prawo używać pieczęci z godłem państwowym. Siedziba NBP jest miasto W-wa ale prowadzi działalność na obszarze całego kraju. Nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Nie jest to przedsiębiorstwo państwowe. NBP zalicza się do sektora finansów publicznych, prowadzi odrębną gospodarkę finansową na podstawie planu finansowego opracowywanego przez organy NBP ,ten plan finansowy jest częścią ustawy budżetowej.

Fundusz statutowy NBP 400 mln złotych, nadwyżka bilansowa NBP stanowi dochód budżetu.

Bank Centralny korzysta ze zwolnień z podatków i wpłat. Ogłoszenie upadłości NBP jest prawnie niedopuszczalne.

STRUKTURA ORGANÓW NBP - PREZES, RADA POL. PIEN., ZARZĄD.

  1. PREZES- powoływany i odwoływany jest przez Sejm na wniosek prezydenta ( w podobnym trybie co premier rządu). Kadencja trwa 6 lat, ta sama osoba może pełnić funkcję Prezesa co najwyżej 2 kadencje.

Kadencja Prezesa NBP może wygasnąć wcześniej w 3 przypadkach:

W Polsce odwołać Prezesa NBP jest trudno. Odwołuje się go w tym samym trybie. Może to nastąpić w następujących przypadkach:

PREZES NBP jest to przełożony pracowników wszystkich. Z urzędu przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej i zarządowi. Do 2007 roku z urzędu przewodniczył również Komisji Nadzoru Bankowego, która była organem nadzoru. Od 1 .01.2007 r. obowiązuje ustawa z 21.07.2006 „ o nadzorze nad rynkami finansowanymi” i organem nadzoru jest Komisja Nadzoru Finansowego która sprawuje nadzór bankowy, ubezpieczeniowy i nadzór nad giełdą. Prezes może być członkiem Komisji Nadzoru Finansowego ale nie przewodniczącym.

Prezes NBP jest jedynym organem Banku Centralnego który jest uprawniony do reprezentowania tego banku na zewnątrz.

Prezes NBP również jest organem tworzącym prawo bankowe ( akty wykonawcze).

Ok. 2004 r. Prezes NBP był jedynym organem Banku Centralnego który mógł uczestniczyć w posiedzeniach zarządu, zmieniono to że na zaproszenie Premiera może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu.

  1. RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ - jako organ NBP pojawiła się wraz z ustawą z 97 roku, wcześniej NBP był jedynym Bankiem Centralnym w Europie kierowanym, zarządzanym jednoosobowo przez Prezesa NBP. Członków Rady jest 10.

Kadencja członka Rady może się skończyć wcześniej w 5 przypadkach:

PODSTAWOWA KOMPETENCJA RADY POL. PIEN.:

  1. COROCZNE USTALANIE ZAŁOŻEŃ TEJ POLITYKI;

  2. PODAWANIE JEJ DO WIADOMOŚCI Sejmowi co powinno nastąpić równocześnie z przedłożeniem projektu ustawy budżetowej.

Od 01.01.'98r. za treść polityki pieniężnej odpowiada wyłącznie Rada Pol. Pien.

Rada ma obowiązek informować Sejm o wynikach swojej działalności czyli musi corocznie sporządzać sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej, nie wolno schować go do szuflady, musi być ono przedłożone Sejmowi do wiadomości w ciągu 5 m-cy od zakończenia roku budżetowego. Ustawa nie precyzuje treści założeń polityki pieniężnej ani sprawozdania.

Na podstawie założeń polityki pieniężnej Rada ustala podstawowe parametry obiegu pieniężnego w tym wysokość stóp procentowych NBP, zasady naliczania i wysokość rezerwy obowiązkowej oraz zasady prowadzenia operacji otwartego rynku. Wszystkie te ustalenia zapadają w formie uchwał zwykłą większością głosów w obecności co najmniej 5 członków Rady , w razie równej liczby głosów za i przeciw decyduje głos przewodniczącego.

Uchwały Rady są publikowane w Monitorze Polskim, wyjątkowo jeśli dotyczą tylko banków są publikowane w Dzienniku Urzędowym NBP.

3) ZARZĄD NBP

Jest organem wykonawczym, również kadencyjnym. Może być członkiem zarządu od 6- 8 osób w tym 2 wice prezesów. Są powoływani i odwoływani przez Prezydenta RP na wniosek Prezesa NBP.

Zarząd NBP ma realizować uchwały ale ma własne kompetencje we wszystkich sprawach nie zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji Banku Centralnego:

Zarząd podejmuje uchwały na zasadach analogicznych jak Rada Pol. Pien.

CEL DZIAŁANIA NBP

Jest określony w art.3 ustawy o NBP i stanowi rozwinięcie art.227 Konstytucji.

Podstawowym celem jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu.

NBP może odmówić wsparcia rządowi jeśli dojdzie do przekonania, że polityka gospodarcza prowadzona przez rząd grozi rozdzielaniem stabilności pieniądza krajowego.

FUNKCJE NBP

Tak jak każdy Bank Centralny na świecie NBP pełni 2 funkcje:

  1. emisyjną - rozumiana dwojako w znaczeniu wąskim oznacza wprowdzenie do obiegu i wycofywanie pieniędzy z obiegu. NBP posiada monopol na emisję znaków pieniężnych. Prezes NBP w drodze zarządzenia określa:

Prezes NBP jest uprawniony do wycofywania z obiegu znaków pieniężnych, określa termin w którym przestają one być prawnym środkiem płatniczym. Odrębne zarządzenie reguluje zasady wymiany zużytych albo uszkodzonych znaków pieniężnych.

Prezes NBP określa w drodze zarządzenia tryb i postępowanie przy zatrzymaniu fałszywych znaków pieniężnych. To zarządzenia jest wydawane w uzgodnieniu z Ministrem Sprawiedliwości i Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Fałszywe znaki pieniężne zostają zatrzymane bez zwrotu ich równowartości.

W szerokim znaczeniu funkcja emisyjna NBP to regulacja ilości pieniądza w obiegu obejmuje także stosowanie instrumentów polityki pieniężne. Niektórzy mówią, że jest to funkcja banku w banku.

  1. funkcję banku państwa.

W szerokim znaczeniu można wskazać 2 sfery zadań NBP:

* NBP obowiązkowo opiniuje budżet państwa oprócz tego NBP opiniuje projekty wszystkich ustawa z zakresu polityki gospodarczej, które dotyczą banków albo mają znaczenie dla systemu bankowego.

* zadania informacyjne NBP mają obowiązek przekazać Sejmowi i rządowi do wiadomości najpierw założenia polityki pieniężnej potem sprawozdanie z wykonania tej polityki pieniężnej oraz sprawozdanie dotyczące sytuacji w systemie bankowym.

Banki państwowe-są tworzone podobnie jak przedsiębiorstwa państwowe, utworzenie go wymaga rozporządzenie wydane przez RM, na wniosek Ministra Skarbu, zaopiniowany przez Komisje Nadzoru finansowego. W tym samym trybie likwiduje się banki państwowe. Jest to jedyny przypadek, w którym o utworzeniu nie decyduje Komisja Nadzoru Finansowego. Funkcjonuje w oparciu o banki spółek handlowych.

Banki spółdzielcze- są tworzone w oparciu o przepisy prawa spółdzielczego z uwzględnieniem z uwzględnieniem różnic jakie wynikają z ust. Prawo Bankowe.

RÓŻNICE: 1) Utworzenie banku w formie spółdzielni wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (to zezwolenie naz. jest ”licencją bankową”), 2) Założycielami banku w formie spółdzielni mogą być wyłącznie os. fizyczne, 3)Status banku musi być pod rygorem nieważności sporządzony w formie aktu notarialnego.

W pozostałych kwestiach stosuje się przepisy prawa spółdzielczego oraz ust. z 7.12.2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się oraz bankach zrzeszających. Banki spółdzielcze to „4 liga”, najważniejsze są banki w formie spółek akcyjnych.

Banki w formie spółek akcyjnych - tworzy się w oparciu o przepisy kodeksu spółek handlowych z zachowaniem różnic jakie wynikają z ust. Prawo Bankowe.

RÓŻNICE: 1)Utworzenie banku w formie sp. akcyjnych wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego- „licencja bankowa”, 2)Założycielami banku mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i os. prawne- 1 bank+co najm. 3 założycieli (tego wymogu się nie stosuje, jeżeli założycielem jest inny bank krajowy lub zagraniczny, może być wtedy 1 założyciel.

Organy banku w formie sp. akcyjnych: 1)Musi być powołana Rada Nadzorcza - obligatoryjnie składa się z co najm. 5 os.;

  1. Może być, (ale nie musi) pow. Rada Nadzorcza i Komisja Rewizyjna.

  2. Członków RN powołuje walne zgromadzenie dot. Składu Rady: bank ma obowiązek poinformować Komisje Nadzoru Finansowego

2) Zarząd Banku - skł. się z co najm. 3 os., powoływany i odwoływany przez Rade Nadzorczą, tym samym Prezes powoływany jest za zgodą KNF.

a) Komisja odmawia zgody gdy:

→ Kandydat był karany za przestępstwo umyślne lub skarbowe z wyjątkiem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego.

→ Jeśli kandydat spowodował udokumentowane straty w miejscu pracy poprzednim albo w związku z pełnieniem funkcji członka zarządu osoby prawnej.

→ Został orzeczony wobec kandydata zakaz prowadzenia działalności gosp. Na własny rachunek lub zakaz pełnienia funkcji pełnomocnika przedsiębiorcy, członka Rady Nadzorczej osoby prawnej.

→ Kandydat nie posiada wykształcenia i doświadczenia, niezbędnego do kierowania bankiem oraz nie daje rękojmi ostrożnego i stabilnego zarządzania tym bankiem (jest znanym hazardzistą i kobieciarzem)

→ Kandydat nie legitymuje się udokumentowaną znajomością jęz. polskiego (ale Komisja może odstąpić od tego wymogu)

Ponad to Komisja może odmówić zgody na kandydaturę jeśli :

→ Toczy się przeciwko kandydacie postępowanie karne lub karno- skarbowe.

→ Kandydat był Karany za inne przestępstwa umyślne lub karno - skarbowe.

Akcje Banku- są to co do zasady akcje imienne z wyjątkiem dopuszczonych do publicznego obrotu, są to akcje na okaziciela. Obrót akcjami banku polega na drastycznym ograniczeniom, np.:

  1. zbycie akcji imiennych w ciągu roku od utworzenia banku, wymaga zgody Komisji Nadzoru Finansowego

  2. niezależnie od rodz. Akcji, osoba która zamierza je nabyć, musi uzyskać zezwolenie KNF, każdorazowo, jeśli na skutek nabycia akcji osiągnie próg 10,20,25,33,50,66,75 % prawa głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.

KNF podejmując decyzję w sprawie zgody na nabycie akcji:

  1. Analizuje pochodzenie środków przeznaczonych na nabycie, (nie mogą one pochodzić z kredytów, pożyczek, ani ze źródeł nieujawnionych)

  2. KNF analizuje jaki wpływ będzie miała taka osoba na stabilne i ostrożne zarządzanie bankiem, jeśli KNF uzna, że negatywne, to wtedy odmówi zgody na nabycie akcji.

  3. KNF odmawia zgody na nabycie akcji, jeżeli nabywca jest rezydentem kraju- terytorium, gdzie nie ma przepisu pozwalającego na wykonywanie nadzoru podatkowego, (raje datkowe)

Wymogi jakie prawo bankowe stwarza założycielom banku w formie sp. akcyjnej i spółdzielni. 4 wymogi :

  1. Wymóg kapitałowy, 2) Wymóg kadrowy, 3) związane z wyposażeniem banku w pewne urządzenia, 4) Zaplanowanie przyszłej działalności banku

Ad) 1. Założyciele muszą wyposażyć bank w fundusze własne, których wielkość będzie dostosowana do rodzaju i skali zamierzonej działalności.

Czynności bankowe: → skala (lokalna, krajowa),

→ Kapitał założycielski nie może być niższy - 5 mln euro oraz 1 mln euro w funkcjonowaniu spółdzielni,

→ Kapitał musi być pokryty w formie pieniężnej, nie może pochodzić z kredytów, pożyczek oraz ze źródeł nie udokumentowanych,

→ 1 założyciel lub grupa założycieli powiązanych nie może posiadać więcej niż 50% kapitału,

→ 15 % kapitału może być pokryta aportami (wkładami niepieniężnymi - nie wszystkie nim mogą być), bezpośrednio przydatne do prowadzenia działalności gospodarczej.

Wymogi kadrowe-(zob. członkowie zarządu),

Wymogi dot. Wyposażenia - założyciele musza wyposażyć bank, w pomieszczenia, które posiadają odpowiednie urządzenia techniczne o określonej wartości.

Wymóg dot. Zaplanowania przyszłej działalności - założyciele muszą przygotować i przedłożyć Komisji plan przyszłej działalności na co najmniej 5 lat. Ten plan musi wykazać, że ta działalność będzie bezpieczna dla gromadzonych w banku środków pieniężnych.

POSTĘPOWANIE PRZY TWORZENIU BANKÓW

Cała ta procedura jest to postępowanie administracyjne. Komisja jest organem administracyjnym i wszelkie rozstrzygnięcia Komisji zapadają w formie decyzji - np., zezwolenie, licencja bankowa.

Postępowanie jest jednoinstancyjne, na decyzje skarga do sądu admin. Procedurę otwiera wniosek składany przez założyciela o wydanie zezwolenia na utworzenie banku. Ten wniosek musi określać nazwę i siedzibę banku, czynności bankowe, które będą wykonywane przez bank, dane dotyczące założycieli oraz kandydatów na członków zarządu i dane dotyczące kapitału założycielskiego. Do wniosku dołącza się 4 dokumenty:

1) Projekt statusu banku, 2) Plan działalności na co najm. 3 lata, 3) Dokument dotyczące założycieli i ich sytuacji finansowej, 4) Opinia właściwych władz nadzorczych, jeśli założycielem jest bank zagraniczny (banki, instytucje innych niż Polska państw członkowskich nie mają statusu banku zagranicznego.

KNF ma 3 miesiące na rozpatrzenie wniosku, termin może być przedłużony o pół roku w uzasadnionych przypadkach. KNF może wezwać założycieli do uzupełnienia wniosku, wtedy termin biegnie na nowo, może zażądać dodatkowych informacji, w szczególności dotyczy to sytuacji majątkowej i rodzinnej założycieli i kandydatów zarządu.

ROZSTRZYGNIĘCIA KOMISJI:

1) Zgoda - pozytywna decyzja Komisji nosi nazwę - zezwolenie na otwarcie banku. Taka decyzja obejmuje wszystkie elementy zawarte we wniosku z chwilą udzielenia licencji, następuje zatwierdzenie statusu banku, każdorazowa zmiana statusu wymaga zgody Komisji (odrębna decyzja i wniosek).

!Zezwolenie na otwarcie banku, nie uprawnia go do czynności operacyjnych. Wymagana jest 2_ga decyzja, czyli odrębne zezwolenie na rozpoczęcie czynności operacyjnych. Z wnioskiem występuje zarząd banku.

KNF bada czy: a) w całości zgromadzono kapitał założycielski, b) bank jest organizacyjnie przygotowany, c)spełnia wszyst. warunki określone w decyzji.

! Obie decyzje, czyli zezwolenia na utworzenie banku - licencja, zezwolenie na podjęcie czynności operacyjnej tracą moc, jeżeli bank nie rozpocznie działalności operacyjnej w ciągu roku od ich wydania.

2) Odmowa - decyzja negatywna, przesłanki odmowy udzielenia licencji bankowej lub zmiany statutu, podzielić można na 2 gr.

I. Legalne -a) nie spełniono warunków przy tworzeniu banku, b) zamierzona działalność naruszyłaby przepisy prawa lub interesy klientów, c)założycieli nie rezydentów oraz podmioty powiązane z nimi, jeśli obowiązujące w kraju ich rezydencji i przepisy ich uniemożliwiałyby skuteczne sprawowanie nadzoru.

II. Ekonomiczne - działalność nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonym w banku środkom, (KNF ma tu pełna swobodę).

TWORZENIE ODDZIAŁU BANKU ZAGRANICĄ, poza UE oraz TWORZENIE ODDZIAŁU BANKU ZAGRANICZNEGO poza UE w Polsce :

Oba zdarzenia wymagają zgody KNF, czyli licencji bankowej wydanej w porozumieniu z Ministrem Finansów.

Podejmowanie i prowadzenie działalności innych państw członkowskich i odwrotnie. Obowiązuje zasada 1licencji bankowej, obowiązującej w wszystkich krajach. Bank, który chce prowadzić działalność na terytorium innego państwa UE może to zrobić w 2 formach:

1) ODDZIAŁ:

a) Polski bank zawiadamia o takim zamiarze KNF w Polsce i składa wniosek. KNF ma 3 miesiące na przesłanie tego zawiadomienia właściwym organom nadzorczym, o czym informuje bank.

b) KNF może odmówić przesłania zawiadomienia i tu wymagana jest decyzja, jest ona zaskarżalna jeśli :

• struktura organizacyjna banku albo jego sytuacja finansowa jest nieadekwatna do zamiaru,

• zamierzona działalność naruszałaby prawo,

• zamierzona dział. Mogłaby się okazać niebezpieczna, niekorzystna dla ostrożnego i stabilnego zarządzania,

• wady formalne zawiadomienia, które nie zostały usunięte w terminie.

  1. DZIŁALNOŚCI TRANS GRANICZNEJ:

    1. jest to wykonywanie czynności bankowych w ramach uzyskanej licencji, poza terytorium Polski np. realizowanie dewizowych poleceń przelewu

    2. Bank zawiadamia KNF jakie czynności bankowe chce wykonywać ramach dział. trans granicznej. KNF przesyła to zawiadomienie właściwym władzą nadzorczym państwa goszczącego. Nie ma podstaw do odmowy. Banki innych państw noszą nazwę instytucji kredytowych.

Instrumenty regulacji sektora bankowego - Chodzi o zakończenie bytu prawnego banków. Stosuje się tutaj ogólne przepisy dotyczące likwidacji i upadłości spółdzielni i spółek akcyjnych, ale przepisy ust. prawo bankowe wprowadzają rozwiązania szczególne:

Rozdz. 12- uregulowane instrumenty regulacji sektora bankowego, które są stosowane wobec tych banków, których sytuacja finansowa uległa pogorszeniu.

Te instrumenty są różne - nadzór bankowy. Łączy je 1 cel wspólny- zapobieganie sytuacji i możliwości prowadzenia działalności przez bank zagrożony stratą albo niewypłacalnością.

Prawo bankowe chroni- 1) system bankowy jako całość, a nie poszczególne banki, 2) chroni i przedkłada interesy klientów nad interesem banku.

Instrumenty dzielimy na 2 gr.:

  1. INSTRUMĘTY ELIMINACJI, do których zaliczamy:

      1. przejęcie banku przez inny bank, za zgodą banku przejmującego,- do tej sytuacji KNF będzie dążyć.

      2. likwidacja (może być dobrowolna),

      3. upadłość banku,

  2. POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE, ( inaczej sanacja banku handlowego):

Ten instrument jest stosowany wobec tych banków, których sytuacja finansowa w ocenie Komisji rokuje szanse naprawy. Postępowanie naprawcze obowiązany jest wszcząć sam bank (zarząd banku). Przesłanki:

    1. powstanie straty bilansowej - wystarczy mu,

    2. groźba wystąpienia straty bilansowej

    3. powstanie niebezpieczeństwa niewypłacalności.

Wszczęcie postępowania naprawczego:

  1. Zarząd banku musi zawiadomić KNF o przesłance 1 z w. w., następnie przedstawić program naprawy

  2. Niezwłocznie przystąpić do realizowania tego planu.

Postępowanie naprawcze jest realizowane przez organy banku pod nadzorem KNF. Komisja może, w ramach tego nadzoru, żądać uzupełnienia tego programu albo ponownego przedstawienia.

Jeżeli Zarząd nie robi nic, a są przesłanki postępowania naprawczego, KNF może zobowiązać zarząd do opracowania postęp. Naprawczego. W czasie postęp. naprawczego akcjonariusze banku mogą zapomnieć o dywidencie, bowiem zysk musi być w pierwszej kolejności przeznaczony jest na pokrycie straty bilansowej a następnie, a następnie na pokrycie- zwiększenie bilansu finansowego.

W ramach nadzoru nad realizacją postęp. naprawczego, KNF ma daleko idące uprawnienia nad bankiem, może kierować pod jego adresem wiążące zakazy i nakazy.

1) Zakazać, ograniczyć kredytów- akcjonariuszom, członkom zarządu, pracownikom.

2) KNF może wystąpić do zarządu w celu rozpatrzenia sytuacji banku oraz powzięcia uchwał o sposobie pokrycia straty bilansowej i zwiększeniu funduszy własnych.

Zarząd ma obowiązek zwołać to nadzwyczajne zgromadzenie w ciągu 14 dni, a jeśli zignoruje żądania KNF, to sama zwołuje. Wszystkie wymienione zakazy i nakazy nie są zaskarżalne.

Niezależnie od tego jak KNF ocenia program naprawy, może podjąć decyzję o ustanowieniu kuratora, który w jej imieniu będzie nadzorował program naprawczy. Kurator nie zastępuje organu banku, on tylko go nadzoruje.

UPRAWNIENIA KURATORA

1)ma prawo uczestniczyć w posiedzeniu wszystkich org. banku;

2)ma prawo żądać wszelkich informacji niezbędnych do wykonywania swojej funkcji;

3)ma prawo wnieść sprzeciw do sądu gospodarczego od wszelkich uchwał i decyzji zarządu banku i rady nadzorczej.

Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchwały do czasu rozpatrzenia przez sąd, kurator ma prawo zaskarżyć uchwałę wolnego zgromadzenia banku, jeżeli w jego ocenie taka uchwała narusza interes banku. Samo zaskarżenie uchwały nie wstrzymuje jej wykonania jednakże sąd na wniosek którejkolwiek ze stron może wstrzymać jej wykonanie.

ZARZĄD KOMISARYCZNY - NIE JEST ODRĘBNYMM INSTRUMENTEM SANACJI , STANOWI KONTYNUACJĘ POSTEPOWANIA NAPRAWCZEGO. Może on być ustanowiony tylko wtedy gdy:

a)zarząd banku nie przedstawi programu naprawczego;

b)zarząd banku przedstawił program naprawczy ale w ocenie komisji nadzoru nie rokuje szans naprawy,

c)zarząd banku przedstawił program naprawczy, został pozytywnie naprawiony przez komisję, ale realizacja tego programu okazała się nieprawidłowa.

Przesłanki ustanowienia zarządu komisarycznego są takie same jak przesłanki wszczęcia postępowania naprawczego, ale zawsze trzeba rozpoczynać od postępowania naprawczego.

ZARZĄD KOMISARYCZNY ustanawia komisja nadzoru w drodze decyzji na czas trwania postępowania naprawczego. Ustanowienie podlega wpisowi do odpowiedniego rejestru z dniem ustanowienia z.k.. Członkowie zarządu banku zostają odwołani z mocy prawa a kompetencje pozostałych organów banku ( Rada Nadzorcza, Walne Zgrom.) ulęgają zawieszeniu.

Na decyzje komisji nadzoru finansowego o ustanowieniu z.k. służy skarga do sądu admin.

Na z.k. przechodzi prawo podejmowania wszelkich uchwał i decyzji które należą do kompetencji wszystkich organów banku handlowego.

Zadaniem zarządu kom. jest:

1) opracowanie w uzgodnieniu z komisją nadzoru finansowego programu naprawczego i przystąpienie do jego realizacji;

2) zarząd kom ma obowiązek nie rzadziej niż co 3 m-ce składać sprawozdanie komisji nadzoru finansowego i radzie nadzorczej banku z realizacji programu naprawczego.

Postępowanie naprawcze może zakończyć się naprawą sytuacji finansowej albo klapą, wtedy w grę wchodzą instrumenty eliminacji, które służą zakończeniu istnienia banku, którego sytuacja finansowa nie rokuje szans naprawy, są to:

Przepisy ustawy prawo bankowe formułują takie same przesłanki jeśli chodzi o likwidację lub przejęcie. Zatem komisja nadzoru finansowego może wybrać czy podjąć decyzję o likwidacji czy przejęciu. PRZESŁANKI:

1)jeżeli po upływie 6 m-cy od daty odbycia się nadzwyczajnego walnego zgromadzenia zwołanego w ramach postępowania naprawczego strata przekracza połowę funduszy własnych.

2)jeżeli wystąpią okoliczności grożące nie wypłacalności banku lub obniżeniem jego funduszy własnych, czyli kapitału w takim stopniu, że nie spełnia on wymogu kapitałowego jaki obowiązuje przy tworzeniu banku. Komisja podejmuje decyzje albo o przejęciu albo likwidacji. Od tej decyzji rada nadzorcza może wnieść skargę do sądu administracyjnego co nie wstrzymuje jej wykonania. Do czasu rozpatrzenia tej skargi nie wolno w przypadku likwidacji przystąpić do upłynniania majątku likwidowanego banku a w przypadku przejęcia nie wolno przekazać majątku banku bankowi przejmującemu.

PRZEJĘCIE BANKU - RODZAJ PRZYMUSOWEGO POŁĄCZENIA FUZJI, SAMO PRZEJĘCIE MUSI BYĆ POPRZEDZONE WYDANIEM KOMISJI NADZORU DECYZJI O ZAWIESZENIU DZIAŁALNOŚCI BANKU. NIE JEST ONO ZASKARŻALNE, MUSI BYĆ PODANE DO PUBL. WIADOMOŚCI.

W okresie zawieszenia banku nie prowadzi działalności bankowej wyjątkiem jest windykacja wcześniej wymaganych wierzytelności. Po wydaniu decyzji o zawieszeniu działalności banku komisja wydaje decyzję określającą szczegółowe warunki i tryb przejęcia. Przejmującym może być tylko inny bank. Bank przejmujący musi wyrazić zgodę na przejęcie z dniem wydania decyzji o przejęciu banku, przejmujący obejmuje zarząd nad majątkiem banku.

Co dzieje się z org. banku przejętego?:

  1. członkowie zarządu zostają odwołani;

  2. kompetencje walnego zgromadzenia i rady nadzorczej ulegają zawieszeniu.

Bank przejmujący ma obowiązek 2-krotnie ogłosić w pismach o zasięgu ogólnokrajowym oraz w Monitorze Sądowym i gospodarczym decyzję o przejęciu oraz wezwać wierzycieli banku do zgłaszania roszczeń w terminie 1 m-ca od daty ostatniego ogłoszenia. Nie dotyczy to wierzycieli z tytułu rachunków bankowych.

Samo przejęcie wymaga sporządzenia odrębnego bilansu, ponieważ fundusze banku przejmowanego muszą być wykorzystane w sposób określony przez ustawę:

  1. przeznacza się je na pokrycie straty finansowej;

  2. na zaspokojenie albo zabezpieczenie wierzycieli;

  3. na wpłaty na rzecz akcjonariuszy banku przejętego.

Bank przejmujący może zaproponować zamiast wypłat własne akcje.

LIKWIDACJA - odbywa się zgodnie z zasadami likwidacji spółdzielni lub spółek akcyjnych.

Prawo bankowe to przepisy szczególne.

Likwidatora powołuje komisja nadzoru.

Z dniem powołania likwidatora przejmuje on zarząd nad majątkiem banku, przechodzą na niego uprawnienia wszystkich organów banku, zarząd banku ulega rozwiązaniu a kompetencje rady nadzoru zawieszeniu. Sama likwidacja jest przeprowadzana pod nadzorem komisji. Komisja nadzoruje bilans otwarcia likwidacji a także rachunek z jej przeprowadzenia.

UPADŁÓŚĆ BANKU - bank upada zgodnie z przepisami ogólnymi prawa upadłościowego i naprawczego. Prawo bankowe wprowadza pewne uregulowania szczególne.

RÓŻNICE:

  1. z wnioskiem o ogłoszenie upadłości może wystąpić wyłącznie komisja nadzoru finansowego, jeżeli wg bilansu aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań. Komisja nie podejmuje decyzji w tej sprawie bo o tym czy bank upadnie decyduje sąd;

  2. równocześnie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości do sądu komisja podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku;

  3. sąd ma miesiąc na rozpatrzenie wniosku komisji;

  4. przed wydaniem postanowienia sąd ma obowiązek wysłuchać przedstawiciela komisji;

  5. syndykiem masy upadłościowej może być inny bank albo osoba posiadająca znajomość systemu bankowego i doświadczenie zawodowe;

  6. w jakiej kolejności zaspokaja się wierzyciela w masie upadłościowej:

    1. koszty postępowania upadłościowego;

    2. należności na rzecz bankowego funduszu gwarancyjnego;

    3. zaspokaja się roszczenia posiadaczy rachunków bankowych;

    4. spłaca się należności podatkowe banku.

PRYWATNE PRAWO BANKOWE

CZYNNOŚCI BANKOWE - Ustawa prawo bankowe nie zawiera definicji czynności bankowych, zawiera za to katalog tych czynności i jest to katalog zamknięty. Z tego katalogu wynika, że czynności bankowe podzielić można na 2 grupy:

I) czynności bankowe sensu stricto - takie, które mogą być wykonywane tylko przez banki. Wykonywanie tych czynności bez licencji bankowej stanowi przestępstwo zagrożone łączną karą pozbawienia wolności do lat 3 i karą grzywny do 5 mln. zł.

Należą do nich:

  1. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu np. lokata terminowa oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;

  2. prowadzenie innych rachunków bankowych;

  3. udzielanie kredytów;

  4. udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytów;

  5. emisja bankowych papierów wartościowy7ch;

  6. wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego;

  7. wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banków w odrębnych ustawach.

II) czynności bankowe sensu largo - to takie, które mogą być wykonywane przez inne podmioty lub banki ale są czynnościami bankowymi jeżeli wykonuje je bank.

Należą do nich:

  1. udzielanie pożyczek pieniężnych;

  2. operacje czekowe i wekslowe;

  3. wydawanie kart płatniczych oraz dokonywanie operacji przy ich użyciu;

  4. terminowe operacje finansowe;

  5. nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych'

  6. przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych;

  7. udostępnianie skrytek sejfowych;

  8. prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych;

  9. udzielanie i potwierdzanie poręczeń;

  10. wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów wartościowych;

  11. pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.

CZYNNIOŚCI BANKOWE STANOWIĄ ISTOTĘ SENSU DZIAŁALNOŚCI BANKU.

Oprócz czynności bankowych bank może wykonywać określone czynności poza bankowe , jest to zwykły obrót gospodarczy..

Prawo limituje rodzaj i zakres tych czynności pozabankowych:

  1. banki mogą nabywać, obejmować akcję, udziały w innych podmiotach, które nie są bankami;

  2. mogą dokonywać obrotu papierami wartościowymi;

  3. mogą zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych;

  4. nabywać i zbywać nieruchomości;

  5. świadczyć usługi konsultacyjno doradcze w sprawach finansowych oraz usługi certyfikacyjne;

  6. mogą dokonywać na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zamiany swoich wierzytelności z tytułu kredytu na składniki majątku dłużnika, jeśli są to nieruchomości to bank musi sprzedać taką nieruchomość w okresie nie dłuższym niż 5 lat od daty nabycia, pozostałe składniki w ciągu 3 lat.

Prawo bankowe ogranicza banki jeśli chodzi o nabywanie akcji, udziałów w innych osobach prawnych. Wprowadzony jest limit, że wartość tych akcji, udziałów nie może przekroczyć 15 % funduszy własnych. To samo dotyczy wartości nabywanych przez bank papierów wartościowych wierzytelności oraz nieruchomość łączna, wartość nie może przekroczyć 60 % funduszy własnych.

CHARAKTER PRAWNY CZYNNOŚCI BANKOWYCH

Jak spojrzymy do katalogu czynności bankowych zdecydowana większość są to umowy, co znaczy że czynności bankowe mają charakter cywilno - prawnych stosunków zobowiązaniowych, do których znajduje zastosowanie art.353 1 k.c. mówiący o swobodzie umów. Przepis ten głosi, że strony, które zawierają umowę mogą ułożyć łączący je stosunek prawny wg swojej woli. O treści umowy decyduje wola stron, przy czym art. 353 powiada, że treść umowy nie może być sprzeczna z: - przepisami prawa; - naturą stosunku prawnego; - zasadami współżycia społecznego.

STOSUNKI ŁĄCZĄCE BANK Z KLIENTEM

Jaki jest status strony? Są to równorzędne podmioty, nie występuje w charakterze organów administracji publicznej.

STOSUNEK PRAWNY

Czy jest to cywilno-prawny stosunek zobowiązaniowy? Musimy odp. Na 3 pytania.:

1)Czy istnieje swoboda nawiązania stosunku prawnego?

Odp. Tak z jednym poważnym wyjątkiem dotyczącym przedsiębiorców. Mają obowiązek zawarcia umowy rachunku bankowego oraz obowiązek dokonywania rozliczeń należności związanych z tą działalnością przedsiębiorcy.

2)Czy istnieje swoboda wyboru kontrahenta?

Odp. Tak w 100%. Nawet przedsiębiorcy mogą wybrać bank z którym otworzą swój rachunek bankowy.

3)Jak wygląda swoboda kształtowania treści umowy z bankiem?

Odp. Może powstać znak zapytania ponieważ powszechnie wiadomo, że banki posługują się: a) ogólnymi warunkami i wzorami umów; b) regulaminami bankowymi, w których określają szczegółowe uprawnienia.

Czy to nie wyklucza swobody kształtowania treści umowy przez to ze banki narzucają swoim klientom z góry treść umowy?

Odp. NIE. Owe regulaminy, formularze ogólne warunki umów nie mają charakteru normatywnego, to nie są przepisy prawa, jest to oferta banku, jest to jednostronna i stanowcza propozycja zawarcia umowy, określająca warunki na jakich bank jest gotowy zawrzeć umowę.

K.C. mówi, że postanowienia ogólnych umów, regulaminów są dla drugiej strony wiążącą tylko wtedy gdy strony w umowie nie określą swoich praw i obowiązków odmiennie. Można negocjować z bankiem o innych warunkach umowy. Istnienie regulaminów nie wyłącza negocjacji.

PROWADZENIE RACHUNKÓW BANKOWYUCH

Umowa rachunku bankowego jest to umowa nazwana, czyli istotne cechy tej umowy są uregulowane przez prawo.

Umowę r.b. regulują 3 podstawowe akty prawne:

1)k.c.: - zgodnie z k.c. przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku do przechowywania jego środków pieniężnych i do przeprowadzania na jego zlecenie środków pieniężnych. Bank może obracać czasowo wolnymi środkami zgromadzonymi na rachunku na potrzeby gospodarki narodowej

2)ust. p. b.: bank może swobodnie dysponować powierzonymi środkami pieniężnymi klienta w zamian za to musi dołożyć szczególnej staranności by zapewnić tym środkom bezpieczeństwo

3)ust. o swobodzie działalności gospodarczej.

Umowa rachunku bankowego musi być zawarta na piśmie. Co musi zawierać umowa: *musi określać strony umowy, rodzaj otwieranego rachunku; *walutę rachunku; *czas trwania; *wysokość oprocentowania o ile strony zastrzegą odsetki a także przesłanki zmiany oprocentowania środków; *wysokość prowizji i opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy; *formy i zakres rozliczeń pieniężnych oraz terminy realizacji tych zleceń; *przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy oraz przesłanki i tryb rozwiązania umowy; *zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie.

OBOWIĄZKI POSIADACZA RACHUNKU BANKOWEGO DZIELIMY NA:

  1. zwyczajne - zaliczamy do nich: a. obowiązek powiadomienia banku o zmianie miejsca zamieszkania lub siedzibie oraz gdy następują zmiany personalne osób upoważnionych do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych osoby prawnej; b. posiadacz rachunku ma obowiązek powiadomić bank w terminie 14 dni od daty otrzymania wyciągu o niezgodności salda rachunku,

  2. nadzwyczajne - dotyczy części posiadaczy rachunku którzy mają obowiązek zawrzeć umowę rachunku oraz maja obowiązek dokonywać rozliczeń należności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą za pomocą tego rachunku.

OBOWIĄZKI BANKU JAKO STRONY UMOWY RACHUNKU BANKOWEGO:

  1. zwyczajne to: a. Obowiązek gromadzenia i ewidencjonowania środków na rachunku; b. Obowiązek zwrotu na każde żądanie czyli avista chyba że zgodnie z umową np. lokata terminowa, zwrot uzależniony jest od wcześniejszego wypowiedzenia umowy przez posiadacza; c. Przesyłanie posiadaczowi wyciągu z rachunku wraz z ustaleniem salda

  2. nadzwyczajne: a. Obowiązek zapłaty oprocentowania . K.C. milczy na temat oprocentowania przy umowie rachunku bankowego. Zgodnie z ustawą prawo bankowe oprocentowanie , umowa rachunku bankowego musi zawierać oprocentowanie i warunki jego zmiany, b. Obowiązek przeprowadzania rozliczeń pieniężnych który polega na realizacji przez bank zleceń płatniczych posiadacza rachunku.

RODZAJE RACHUNKÓW BANKOWYCH:

  1. dla podmiotów gospodarczych dla przedsiębio9rców są to rachunki rozliczeniowe w tym bieżące i pomocnicze;

  2. są to rachunki lokat terminowych;

  3. są to rachunki oszczędnościowe

  4. rachunki oszczędnościowo rozliczeniowe;

  5. rachunki oszczędnościowe lokat terminowych.

Rachunki lokat terminowych prowadzone są wyłącznie dla przedsiębiorców. Dla osób fizycznych banki, które nie prowadzą działalności gospodarczej mogą prowadzić rachunki oszczędnościowe, oszczędnościowo rozliczeniowe, rachunki oszczędnościowych lokat terminowych. Mogą być prowadzone dla SKO i pracowniczych kas zapomogowo pożyczkowych.

FORMY ROZLICZEŃ PIENIĘŻNYCH

Katalog ten jest zamknięty w Polsce. Dzielimy je na 2 grupy:

1)gotówkowe - dzielą się na: a. wpłata gotówki na rachunek wierzyciela; b. czek gotówkowy, w którym dłużnik, czyli wystawca czeku upoważnia bank do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek opiewa i wypłacenie tej kwoty w gotówce posiadaczowi czeku albo osobie imiennie wskazanej w tym czeku.

2)bezgotówkowe - dzielą się na: a. polecenie przelewu - dyspozycje dłużnika posiadacza rachunku udzielona bankowi by bank obciążył jego rachunek określoną kwotą i uznał tę kwotę rachunek wierzyciela; b.karty płatnicze; c. Polecenie zapłaty - wierzyciel udziela dyspozycji bankowej by bank obciążył określoną kwotą rachunek dłużnika i uznał tą kwotę rachunek wierzyciela.

Dodatkowe warunki, aby polecenie zapłaty mogło być spełnione:

d.czek rozrachunkowy - jest to czek w którym wystawca czeku upoważnia bank do obciążenia jego rachunku kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela.

KREDYTY I POŻYCZKI

Umowa kredytu bankowego jest to umowa nazwana regulowana w ustawie prawo bankowe.

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniami na ustalony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do:

  1. korzystania z tych środków na warunkach ustalonych w umowie;

  2. do zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w ustalonych terminach;

  3. do zapłaty prowizji.

Umowa kredytu pod rygorem nieważności musi być zawarta na piśmie. Co określa umowa:

*strony; *walutę i kwotę; *Cel; *Zasady i termin spłaty; *Wysokość oprocentowania i warunki zmiany tego oprocentowania; *Sposób zabezpieczenia kredytu; *Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykonania kredytu; *Terminy i sposób postawienia środków do dyspozycji; *Prowizja o ile umowa ją przewiduje; oprocentowanie zawsze;*Warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

KREDYT A POŻYCZKA

RÓŻNICE:

1)stroną kredytu mogą być banki - trzeba mieć licencję by udzielać kredytu; Pożyczka może być udzielona przez dowolną osobę również bank.

2)Przy pożyczce , pożyczkodawca przenosi na własność biorącego pożyczkę, przedmiotem pożyczki są np. pieniądze. Przy kredycie środki są stawiane do dyspozycji, bank nie przestaje być właścicielem tych środków. Pożyczkę wydajemy na co chcemy. Przy kredycie bank może kontrolować na co wydaliśmy środki.

3)W przypadku kredytu środkiem są wyłącznie pieniądze. Przy pożyczce są to pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku np. 1 kg cukru. Rzeczy co do tożsamości nie mogą być przedmiotem pożyczki tylko użyczenia.

4)kredyt jest zawsze odpłatny. Procentowanie pożyczki zależy od woli stron.

5)Przy kredycie wymagana forma pisemna. Umowa pożyczki - nie jest wymagana forma pisemna, można ustnie. Na piśmie dla celów dowodowych jeżeli umowa pożyczki przekracza 500 zł. Jeżeli pożyczkodawcą jest bank, przedmiotem pożyczki są pieniądze.

ZAWARCIE UMOWY KREDYTU BANKOWEGO

Umowę zawiera się w trybie ofertowo - negocjacyjnym. Ofertę stanowi wniosek kredytowy kredytobiorcy, czyli wstępny wniosek.

Regulaminy poszczególnych banków określają formę i treść wniosku. Bank rozpatruje ten wniosek w trybie art. 70 ust. p.b.

Udzielenie kredytu jest uzależniona od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Ustawa prawo bankowe bardzo ogólnie mówi o zdolności kredytowej, jest to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umówionych terminach określonych w umowie.

Zbadanie zdolności kredytowej to obowiązek banku. Bank może żądać zgodnie z ustawą od kredytobiorcy przedłożenia dokumentów i informacji niezbędnych dla oceny zdolności kredytowej.

Wyjątkowo bank może udzielić kredytu osobie albo jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, która nie ma zdolności kredytowej, ale uzależnione to jest od spełnienia takich warunków jak:

  1. ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia kredytu;

  2. dotyczy przedsiębiorców - przedłużeni programu naprawy, który w ocenie banku pozwoli na odzyskanie zdolności kredytowej w czasie oznaczonym w umowie.

Temat: Zakres uprawnień banku związany z kontrolą wykorzystania kredytu.

Prawo do kontroli wykorzystania kredytu wynika wprost z ustawy. Regulaminy bankowe mogą jedynie rozszerzyć uprawnienia banku.

art. 70 ust. 3 - bank ma prawo do permanentnej kontroli, bowiem kredytobiorca ma obowiązek umożliwić bankowi podejmowanie czynności związanych z oceną sytuacji finansowej i gospodarczej.

Ponad to w czasie obowiązywania umowy, kredytobiorca ma obowiązek przedstawić bankowi informacje i doku męty, które będą niezbędne do oceny jego sytuacji i gospodarczej oraz które umożliwią ocenę i kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu.

Art . 75 ust. prawo bankowe - Jeżeli kredytobiorca nie dotrzyma warunków albo utraci zdolności, bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę.

Wypowiedzenie umowy ozn.. blokadę niewykorzystanego kredytu wymagalność natychmiastową już wykorzystanego kredytu.

Nie ma tu równości stron - ust. prawo bankowe daje bankom bardzo duże uprawnienia, kredytobiorcom żadnych.

Prawne formy zabezpieczenia kredytów bankowych:

Banki mogą zażądać zabezpieczenia, przewidzianych w kodeksie cywilnym, prawie wekslowym i czekowym, oraz przewidzianych zwyczajami. Zgodnie z ustawa prawo bankowe, dopuszcza się stosowanie zabezpieczenia w 3 fazach:

I. Przed zawarciem umowy, co jest traktowane jako warunek wstępny

II. W trakcie trwania umowy, bank może zażądać zabezpieczenia w 2 sytuacjach:

  1. Gdy kredytobiorca nie dotrzymuje warunków udzielonego kredytu.

  2. Jeżeli termin spłaty kredytu jest zagrożony z powodu złego stanu majątkowego

    1. prawo nie sankcjonuje zachowania proporcji pomiędzy wielkością kredytu a wartością zabezpieczenia,

    2. bank ma swobodę ustalania kolejności realizacji przyjętych zabezpieczeń

III. ZABEZPIECZENIA:

  1. Osobiste - obciążają ryzykiem niewypłacalności dłużnika osoby trzecie np. poręczenie.

  2. Rzeczowe - gwarantują bankowi pierwszeństwo zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia, np.: hipoteka, zastaw.

Przewidziane prawem cywilnym - np.: poręczenie, przelew wierzytelności, czyli cesja, zastaw, hipoteka, zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej.

Prawem czekowo - wekslowym - np.; weksel własny im blanko, poręczenie wekslowe.

Zwyczajowo przyjętych :

  1. Instytucje przewidziane przez prawo - zastaw rejestrowy;

  2. Takie, które nie są rejestrowane, ale opierają się na ogólnej zasadzie umów. Sa stosowane tylko w relacjach z bankiem i są to:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PRAWO BANKOWE 2, pliki zamawiane, edukacja
prawo bankowe x 2, pliki zamawiane, edukacja
prawo karne, pliki zamawiane, edukacja
pytania prawo rodzinne, pliki zamawiane, edukacja
Ustawa - prawo dewizowe, pliki zamawiane, edukacja
Wykład nr 14 PRAWO ADMINISTRACYJNE, pliki zamawiane, edukacja
prawo karne(2), pliki zamawiane, edukacja
test -prawo administracyjne, pliki zamawiane, edukacja
prawo o zgromadzeniach(1), pliki zamawiane, edukacja
MARKETING BANKOWY, pliki zamawiane, edukacja
Prawo karne 1-8, pliki zamawiane, edukacja
Prawo Cywilne, pliki zamawiane, edukacja
Partia polityczna Prawo i Sprawiedliwość, pliki zamawiane, edukacja
Prawo bankowe - NBP, pliki zamawiane, edukacja

więcej podobnych podstron