POLSKI PROGRAM STABILIZACYJNY - ROLA KOTWIC NOMINALNYCH

Pierwsze próby poprawy efektywno
ci gospodarki:

1982 r. reforma minimalnie zwi
kszaj
ca autonomi
przedsi
biorstw pa
stwowych,

1988 r. liberalizacja warunków dzia
ania sektora prywatnego oraz usuni
cie cz

ci ogranicze
w handlu zagranicznym,

1989 r. uwolnienie cen artyku
ów
ywno
ciowych.

Warunki w Polsce przed rozpocz
ciem realizacji programu Balcerowicza:

• Gospodarka centralnie planowana,

• Brak równowagi makroekonomicznej: hiperinflacja i powszechne niedobory na rynku,

• Kontrola cen i dotacje,

• Zad
  u
  enie 39 mld $,

• Wypaczona struktura gospodarcza: nadmiernie rozwini
  ty przemys
  i b. s
  abo wykszta
  cony sektor us
  ug,

• Monopolizacja rynku,

• Brak wymienialnej waluty,

• Brak instytucji niezb
  dnych dla gospodarki rynkowej: niezale
  nego banku centralnego, banków komercyjnych i gie
  dy papierów warto
  ciowych.

Strategia gospodarcza rz
du:

Stabilizacja makroekonomiczna

• Opanowanie inflacji,

• Zrównowa
  enie bud
  etu,

• Kontrola poda
  y pieni
  dza,

• Stabilizacja kursu walut,

• Liberalizacja cen,

• Wprowadzenie wymienialno
  ci pieni
  dza,

• Restrykcyjna polityka dochodow
  .

Przeobra
enie systemu gospodarczego

• Przekszta
  cenia w
  asno
  ciowe,

• Program spo
  eczny.

0. Program realizowany w dwóch etapach:

0. Etap I (do pocz
   tku 1990 r.):

• Zahamowanie tempa wzrostu cen,

• Powstrzymanie ucieczki od z
  otego,

• Ograniczenie deficytu,

0. Etap II (od pocz
   tku 1990 r.):

• Zd
  awienie inflacji ,

• Przywrócenie równowagi rynkowej,

• Zmiany systemowe i wprowadzenie gospodarki rynkowej,

• Reforma systemu finansowego.

Dodatkowo niezb
dna by
a polityka spo
eczna - program os
on dla najbiedniejszych. Realizacja programu wymaga
a nawi
zania wspó
pracy i uzyskania pomocy od organizacji mi
dzynarodowych.

Dwie kotwice nominalne:

Sta
y kurs walutowy,

Kontrola p
ac.

Terapia szokowa

Podstawowe narz
dzie:

• Restrykcyjna polityka fiskalna i pieni
  
  na

• Walka z deficytem bud
  etowym

• Dyscyplina fiskalna

• Ograniczenie lub zniesienie ulg podatkowych

• Wyeliminowanie „z
  ych” d
  ugów i wyemitowanie obligacji

Wyniki makroekonomiczne

Pozytywne:

• Zmiany rozmiarów inflacji jawnej i t
  umionej

• Handel zagraniczny

• liberalizacja cen towarów

• dewaluacji z
  otego i wprowadzenie jego wewn
  trznej wymienialno
  ci

0. Negatywne:

0. Spadek PKB

1. Spadek dochodów realnych

1. Bezrobocie

Wymiary	Polska	W gry	Czechos owacja
Stabilizacja
Program reform	1981 r. cz ciowe reformy; stycze 1990 r. zapocz tkowanie kompleksowego programu	1968 r. pocz tkowe reformy; stycze 1990 r. pog bienie reform	stycze 1991 r. zapocz tkowanie kompleksowego programu
Polityka kursu walutowego	stycze 1990 r. dewaluacja o 46%; maj 1991 r. dewaluacja o 16% i przej cie do pe zaj cego parytetu	stycze 1991 r. dewaluacja o 14% do pe zaj cego parytetu	pa dziernik 1990 r. dewaluacja o 51% do parytetu; luty 1993 specjalne porozumienie clearingowe pomi dzy Czechami i S owacj
Zmiany salda bud etu w pierwszym roku (% PKB)	10,5 (1989-1990)	-3,0	-1,6
Zmiany stosunku dotacji do PKB w pierwszym roku (%)	-43	-28	-52
Polityka stopy procentowej	ostry wzrost stopy nominalnej do re­alnie dodatniego poziomu w maju 1990 r.	lekki wzrost stopy do realnie dodatniej w maju 1991 r.; stopy oprocento­wania wk adów lekko ujemne w 1992 r.	stopa podwojona w styczniu 1991 r.; stopa kredytowa dodatnia od po owy 1991 r.; re­alna stopa od depozy­tów bliska zeru
Kontrola p ac w sektorze przedsi biorstw pa stwowych	podatkowa, od funduszu p ac w 1990 r., potem od redniej p acy	podatkowa, od funduszu p ac, rozlu niona w 1992r.	podatkowa, od fundu­szu p ac, rozlu niona w ko cu 1992 r., przy­wrócona w Czechach w 1993 r.
Liberalizacja
Zmiany w udziale sprzeda y w cenach wolnych i korekty cen urz dowych	1989-1990 szybka liberalizacja; du y pocz tkowy wzrost cen urz do­wych w styczniu 1990 r.	udzia cen regulo­wanych stopniowo maleje, z pocz tko­wo umiarkowane­go poziomu; zna­czne korekty cen urz dowych	szybka liberalizacja cen, utrzymanie szer­szego zakresu kontro­li cen ni w Polsce; dotacje do cen pod­stawowych dóbr kon­sumpcyjnych gospo­darstw domowych by mo e wi ksze
Liberalizacja handlu	szybka liberaliza­cja w 1990 r.; nis­kie c a, plus jedno­lity narzut; brak ogranicze ilo cio­wych	stopniowa liberali­zacja przed i po 1990 r.; utrzymane nieliczne ograni­czenia ilo ciowe	liberalizacja w stycz­niu 1991 r.; niskie c a, nieliczne ograniczenia ilo ciowe
Ma a prywatyzacja i rozwój sektora prywatnego	niezwykle szybki rozwój sektora prywatnego, w cznie z w asno ci hand­low , szybka ma a prywatyzacja	umiarkowane te­mpo rozwoju sek­tora prywatnego, prywatyzacja nie­co skomplikowa­na przez reprywa­tyzacj	ma a prywatyzacja i reprywatyzacja w za­sadzie zako czone; szybki rozwój sektora prywatnego

---