Otrzymane dane pozwalają stwierdzić, że przepuszczalność masy jest odwrotnie proporcjonalna

do ilości ubić masy. Wytrzymałość badanej masy zależy wprost proporcjonalnie od ilości ubić masy.

Odważanie masy powinno być wykonane za pomocą łopatki, gdyż odmierzenie masy rękoma może

wplynąć na otrzymane wyniki. Do wytworzenia próbek odważamy 50g masy, gdyż masa ma gęstość

poniżej 2650 kg/m³.

Wskaźników oceniających właściwości mas i określających ich przydatność do

celów odlewniczych jest znacznie więcej. Wskaźniki których używaliśmy stanowią jedynie ich część

na podstawie której najczęściej określa się przydatność mas do wytwarzania form i rdzeni.

Nakładanie pokryć na powierzchni wnęk form i rdzeni odbywa się za pomocą pędzli lub rozpylaczy.

Przed zalaniem form pokrycia wodne bezwzględnie muszą być dokładnie wysuszone.

Cechy mas formierskich:

1. dobra plastyczność - zdolność przyjmowania kształtu według

modelu i zachowania tegoż kształtu,

2. wielka spoistość cząstek masy formierskiej zapewniająca odporność

na wszelkiego rodzaju wstrząsy i ciśnienie hydrostatycznego wlewanego metalu,

3. znaczna odporność na wysoką temperaturę płynnego metalu,

4. wystarczająca przepuszczalność gazów i par powstałych w czasie

odlewania i podczas procesu stygnięcia metalu w formie odlewniczej,

5. zdolność zachowania pełnej przydatności do wielokrotnego użycia

w formie domieszek do nowych mas,

6. łatwe oddzielanie się od ścian gotowego odlewu w czasie wybijania.

Piaski formierskie - są produktem fizycznego i chemicznego wietrzenia skał. Rozpad skał spowodował powstawanie osadów zwanych złożami. Piaski formierskie w różnych złożach róznią się składem, wiekością i kształtem ziarn, ilością i jakością lepiszcza. Nazwa lepiszcze obejmuje wszystkie minerały wy tępujące w złożu o ziarnistości mniejszej niż 0,02 mm. Piaski formierskie składają się z ziarnistej osnowy 65% i lepiszcza 35% .

Piaski kwarcowe - to najpospolitsze w przyrodzie i najczęściej stosowane w odlewnictwie piaski formierskie o osnowie złożonej głównie z ziaren kwarcu SiO₂ . P.K. dzielą się na 6 gatunków o przynależności do danego gatunku decydują zawartość lepiszcza i składników chemicznych, temperatura spiekania, przepuszczalność i ziarnistość osnowy.

Inne piaski: pochodzenia mineralnego:

-piasek cyrkonitowy(ponad 2000°C)

-p. mulitowy(ponad1800°C 0

-p. sylimanitowy(ponad1700°C)

-p. chromitowy(ok.1700°C)

-p. oliwinowi(ponad1500°C)

Pochodzenia syntetycznego:

-korund (1850-2030°C)

-karborund (ok. 2000°C)

-magnezyt (ponad1900°C)

Gliny formierskie - naturalne materiały pochodzenia mineralnego, które składają się z lepiszcza i osnowy, przy czym zawierające co najmniej 50% lepiszcza . Głównym składnikiem glin są materiały ilaste które dzielą się na trzy grupy : kaolinitu, montmorylonitu i illitu. Kaolinit jest minerałem będącym podstawowym składnikiem większości lepiszczy naturalnych. Montmorylonity są chemicznie podobne do kaolinitu ale mają mniejszą ognioodporność. Illity nie należą do minerałów ogniotrwałych, występują w złożach kaolinów oraz jako składniki gleb. Klasyfikacja glin formierskich jest oparta na rodzaju minerałów ilastych glin i obejmuje: g. kaolinitowe oraz bentonity. G. kaolinitu zawierają pewne ilości illitu i innych krzemianów oraz domieszki ziarn kwarcu. Bentonit - główny składnik to grupy montmorylonitu, którym towarzyszą w mniejszych ilościach minerały ilaste, np. kaolinit lub illit. Typowe bentonity zwierają 70 -80% montmorylonitu. Cechuje je znaczna higroskopijność.

Spoiwa - to materiały naturalne lub sztuczne, organicze lub nieorganiczne, które cechuje właściwości wiążące ziarna osnowy piaskowej. Są trzy grupy, wiążące przez : wysychanie, krzepnięcie i na skutek reakcji chemicznych. Przez wysychanie następuje bez przemian chemicznych po usunięciu wody. Zalicza się do nich: ług posiarczynowy, melasa, dekstryna i skrobia oraz kleje roślinne. Najczęściej stosowane bo niska cena i duża dostępność. Przez krzepnięcie polega na przejściu sproszkowanego spoiwa, zmieszanego z piaskiem formierskim i tworzącego otoczkę każdego ziarna, w stan ciekły w czasie ogrzewania i w następującym potem krzepnięciu podczas stygnięcia. Do tej grupy zalicza się smołę i asfalt. Najliczniejszą grupę spoiw organicznych stanowią żywice syntetyczne, fenolowo-formaldehydowe typu krezolowego lub nowolakowego, mocznikowo-formaldehydowe i furfurylowe. Duża grupa to również oleje. Przykładem nieorganicznego jest szkło wodne.

Dodatki do mas formierskich: dodatki stosuje się głównie do poprawiania właściwości mas. Może to polegać na poprawie jakości powierzchni odlewów, zmianie właściwości termofizycznych masy, poprawieniu jej przepuszczalności, wybijalności itp. Skuteczny środek przeciwdziałający przypaleniom to węgiel w różnych postaciach(grafit, pył węglowy,koksowy,sadza). Do poprawy przepuszczalności, podatności i wybijalności można przez dodanie trocin lub torfu. Dla właściwości termofizycznych można stosować różne cząstki metalowe( śruty i opiłki, wióry) oraz obniżające je keramzyt i mikrosfery.

Materiały do sporządzenia pokryć: stosuje się je po to aby uzyskać powierzchnię odlewów dobrej jakości. Poprzez doadanie odpowiednich pokryć możemy zapobiec porowatości ciśnieniu metalostatycznemu, przegrzaniem. Pokrycia to najczęściej emulsje różnych substancji ceramicznych i trudno topliwych, takich jak mączka kwarcowa, cyrkonitowa, sproszkowany grafit, biel tytanowa itp.

Właściwości mas formierskich: Płynność - zdolność do rozprzestrzeniania się zagęszczanej masy w całej objętości zawartej w skrzynce formierskiej.

Osypliwość - ścieralność- są to cechy mas iglastych, szczególnie bentonitowych. Powodem osypliwości jest zanik sił wiązania między ziarnami osnowy.

Gęstość pozorna - określona jest stosunkiem masy do objętości wraz z porami znajdującymi się między ziarnami masy. Im większe zagęszczenie tym większa gęstość pozorna i tym mniejsza porowatość masy.

Ogniotrwałość - odporność masy na działanie temperatury ciekłego metalu, określona jest najniższą temperaturą, której następuje spiekanie się poszczególnych ziaren osnowy.

Wilgotność - to procentowa zawartość wody w stosunku do innych składników masy. Wilgotność jest przyczyną występowania parowania i skraplania.

Wytrzymałość - jest właściwością określającą spoistość mas i charakteryzującą ich zdolność przeciwstawiania się różnym obciążeniom.

Przepuszczalność - to zdolność masy do odprowadzenia powietrza, pary wodnej i gazów podczas zalewania formy i po jej zalaniu.

Podatność - charakteryzuje zdolność masy do niestawienia oporu kurczącemu się odlewowi podczas jego stygnięcia. Niedostateczna podatność masy formierskiej lub rdzeniowej jest przyczyną powstawania w odlewie znacznych naprężeń, które powodują pęknięcia.

Wybijalność - jest to właściwość masy, charakteryzująca łatwość usuwania jej z formy lub rdzenia piaskowego z odlewu po zakrzepnięciu metalu w formie podczas wybijania odlewów.

---