Prawo cywilne (zobowiązania), WSPiA Rzeszów


Prawo zobowiązań - reguluje wymianę dóbr i usług o charakterze majątkowym i rzadko o charakterze niemajątkowym.

Źródła zobowiązań:

- przepisy kodeksu cywilnego (w szczególności księgi III)

- przepisy innych ustaw (np. p. administracyjnego)

- umowy międzynarodowe po ich ratyfikacji i ogłoszeniu w Dz. U., ale tylko w takim zakresie w jakim mogą być źródłem zobowiązań.

Zobowiązanie - jest stosunkiem prawnym, w którym wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia określonego świadczenia, a dłużnik powinien to świadczenie spełnić.

Elementy stosunku zobowiązaniowego:

- podmiot - jest nim dłużnik i wierzyciel

- przedmiot - określone zachowanie się dłużnika, do którego jest obowiązany na mocy stosunku zobowiązaniowego

- treść - określone uprawnienia wierzyciela i odpowiadające im obowiązki dłużnika.

Źródła zobowiązania:

- czynności prawne (umowy nazwane i nienazwane)

- akty administracyjne

- czyny niedozwolone (uprawnienia poszkodowanego do odszkodowania)

- zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia

Świadczenie - zachowanie się dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i czyniące zadość oczekiwaniom wierzyciela.

Rodzaje świadczeń:

Świadczenie jednorazowe - polega na jednorazowym zachowaniu się dłużnika. Cechą charakterystyczną tego świadczenia jest jedna z góry określona całość np. cena.

Świadczenie okresowe - dłużnik w pewnych odstępach czasu dokonuje pewnych powtarzających się czynności. Nie ma z góry określonej jednej całości, np. alimenty, renta.

Świadczenie ciągłe - dłużnik przez określony czas zachowuje się zgodnie z treścią świadczenia, np. świadczenie umowy o pracę na czas określony.

Świadczenie podzielne - świadczenie, które może być spełnione częściowo, ale nie traci na wartości, np. pożyczka.

Świadczenie niepodzielne - świadczenie, które jeśli zostanie podzielone to straci na wartości, np. diament.

Świadczenie oznaczone co do tożsamości - przedmiotem jest rzecz indywidualnie oznaczona. Jest to rzecz, która posiada tylko jej właściwe cechy według stron przedmiotu. Świadczeniem może być tylko ta a nie inna rzecz, np. ta zabawka.

Świadczenie oznaczone co do gatunku - to takie świadczenie, którego przedmiotem jest rzecz oznaczona co do rodzaju, np. kodeks C.H. Beck.

II zasady:

I świadczenie oznaczone co do tożsamości GINIE!

II świadczenie oznaczone co do gatunku NIE GINIE!

Ograniczone świadczenia rodzajowe - kategoria pośrednia pomiędzy świadczeniem oznaczonym indywidualnie a świadczeniem oznaczonym rodzajowo (zawężony, dostosowany do naszych wymagań).

Osobiste spełnienie świadczenia - dłużnik nie ma obowiązku osobistego spełnienia świadczenia, wynika to z przepisów lub postanowienia stron.

Są sytuacje, w której wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, gdy spełnia je ktoś inny niż dłużnik.

Możliwość spełnienia świadczenia - zasadą jest, że świadczenie powinno być możliwe do spełnienia. Oceniamy to w świetle kryteriów obiektywnych.

Pierwotna niemożliwość spełnienia świadczenia - świadczenie było niemożliwe do spełnienia od samego początku. Zobowiązanie w ogóle nie powstaje, bo umowa o takie świadczenie jest nieważna.

Następcza niemożliwość spełnienia świadczenia - świadczenie było możliwe do spełnienia w chwili zawarcia umowy. Umowa jest ważna i dopiero po jej zawarciu świadczenie stało się niemożliwe do spełnienia. Zobowiązanie albo wygaśnie albo przekształci się w obowiązek naprawienia szkody. Wygaśnie, jeżeli wystąpiły okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada.

Świadczenie pieniężne - to takie świadczenie, którego przedmiotem jest pieniądz lub wartość ekonomiczna reprezentowana przez pieniądz.

Nominalizm - zgodnie z tą zasadą, dłużnik zwalnia się z ciążącego na nim zobowiązania przez zapłatę sumy nominalnej, np. pożyczył 100zł i oddaje 100zł.

Waloryzacja - polega na tym, że przy ustaleniu wysokości świadczenia pieniężnego, które ma spełnić dłużnik, uwzględniane są zmiany w sile nabywczej pieniądza. Dłużnik ma oddać mniej lub więcej w zależności od siły nabywczej pieniądza.

Rodzaje waloryzacji:

- ustawowa - ustawodawca określa zasady

- umowna - strony określają w umowie wysokość świadczenia pieniężnego w oparciu o tzw. umowne klauzule waloryzacyjne (klauzula walutowa, klauzula złota, klauzula towarowa)

- sądowa - sąd może zmienić wysokość lub sposób zapłaty tego świadczenia, biorąc pod uwagę interesy obydwu stron, a także zasady współżycia społecznego.

Odsetki - wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy.

Rodzaje odsetek:

- ustawowe - odsetki, których wysokość corocznie ustala Rada Ministrów w drodze rozporządzenia,

- umowne - strony w umowie ustalają wysokość odsetek,

- maksymalne - określają górną granicę wysokości odsetek, o które ubiega się wierzyciel.

Odpowiedzialność bierna (dłużników) - sytuacja, w której występuje kilku dłużników i jeden wierzyciel. Wierzyciel może żądać w całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich albo od każdego z osobna. Jeżeli jeden z dłużników zaspokoi żądania wierzyciela w całości, to w takim wypadku z długu zwolnieni są wszyscy dłużnicy, a nie tylko jeden.

Odpowiedzialność czynna (wierzycieli) - sytuacja, w której występuje jeden dłużnik i kilku wierzycieli. Ci wierzyciele są uprawnieni wobec dłużnika w ten sposób, że dłużnik może spełnić świadczenie wobec jednego z nich, co spowoduje że zaspokojenie w całości tego żądania zwalnia go od zaspokojenia pozostałych wierzycieli.

Wyboru wierzyciela dokonuje dłużnik, chyba że wierzyciel wystąpi do sądu.

Roszczenie regresowe - ma miejsce wówczas, gdy jeden z kilku dłużników zaspokaja wierzyciela (może żądać zwrotu w częściach) lub gdy jeden z wierzycieli otrzymuje świadczenie zamiast wszystkich (musi się podzielić).

Solidarność nieprawidłowa (In soldium) - polega na tym, że dłużnicy z różnych tytułów prawnych zobowiązani są spełnić na rzecz tego samego wierzyciela identyczne świadczenie z tym skutkiem, że spełnienie go w całości przez jednego dłużnika zwalnia resztę.

Odpowiedzialność odszkodowawcza - poniesienie ujemnych następstw, konsekwencje jakichś zdarzeń.

Funkcje odpowiedzialności odszkodowawczej:

- kompensacyjna - odszkodowanie ma wyrównać poniesioną stratę

- prewencyjno-wychowawcza - wprowadza obawy przed ponoszeniem odpowiedzialności przez społeczeństwo

- represyjna - pozwala dostrzec element represji w stosunku do osoby odpowiedzialnej za uszczerbek.

Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:

- zaistnienie szkody

- zaistnienie pewnego faktu, z którym ustawa wiąże obowiązek naprawienia szkody

- związek przyczynowy pomiędzy szkodą a tym faktem

Szkoda - uszczerbek w danych dobrach chronionych przez prawo. Szkoda dotyczy dóbr majątkowych i niemajątkowych.

Jeżeli uszczerbek dotyczy dóbr majątkowych to mówimy o szkodzie i odszkodowaniu.

Jeżeli dotyczy niemajątkowych to o krzywdzie i zadośćuczynieniu.

Rodzaje:

Majątkowa - da się wyliczyć w pieniądzach

Niemajątkowa - nie da się wyliczyć w pieniądzach

Na mieniu - dotyczy majątku

Na osobie - dotyczy osób poszkodowanych (majątkowa i niemajątkowa)

Bezpośrednia - jakieś zdarzenie wprost wywołuje uszczerbek w jakichś dobrach

Pośrednia - jest skutkiem szkody bezpośredniej

Obecna - istnieje w chwili wydania wyroku

Przyszła - nie ma jej w chwili wydania wyroku, ale sąd uwzględnia ją ze względu na prawdopodobieństwo wystąpienia tej szkody w przyszłości

Ewentualna - też jej nie ma w chwili wydania wyroku, ale sąd nie uwzględnia jej, ze względu na niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia tej szkody

Rzeczywista strata - polega na tym, że majątek poszkodowanego zmniejsza się w skutek zaistnienia szkody.

Obliczanie szkody w przypadku rzeczywistej straty:

Wartość przed szkodą - wartość po szkodzie = wysokość szkody

(metoda różnicowa)

Utracone korzyści - w skutek zaistnienia szkody, majątek poszkodowanego nie zmniejsza się.

Naprawienie szkody:

- przywrócenie do stanu poprzedniego

- zapłata pewnej sumy pieniędzy

Odszkodowanie może być niższe:

- gdy poszkodowany swoim zachowaniem spowodował zaistnienie szkody

- gdy jedno zdarzenie wywołuje zarówno stratę jak i korzyść (odszkodowanie pomniejsza się o tę korzyść)

- sąd może obniżyć

Czyny niedozwolone - zachowanie ludzkie zarówno zawinione jak i niezawinione, o ile powoduje ono szkodę, ale także zdarzenia niezależne od woli człowieka.

Delikt - działanie ludzkie zabronione i zawinione, którego efektem jest wyrządzenie szkody.

Odpowiedzialność deliktowa - odpowiedzialność za szkodę wynikającą z czynu niedozwolonego.

Odpowiedzialność kontraktowa - odpowiedzialność za szkodę wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Bezpodstawne wzbogacenie - uzyskanie korzyści majątkowej bez podstawy prawnej kosztem innej osoby.

Przesłanki (książka)

Roszczenie zubożonego z tyt. Bezpodstawnego wzbogacenia - przedmiotem roszczenia jest zwrot utraconych korzyści. Zwrot powinien być dokonany w naturze, czyli powinna być zwrócona ta rzecz, która jest przedmiotem wzbogacenia.

Odpowiedzialność osobista - wierzyciel może dochodzić swej należności na całym majątku dłużnika.

Odpowiedzialność rzeczowa - wierzyciel może dochodzić swej należności na określonej rzeczy.

Zasada winy, ryzyka, słuszności, odpowiedzialność absolutna - książka.

Reszta książka.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cywilne test[1], WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, III Rok, Semestr V, prawo cywilne zobowiązania
zobowiązania poprawione, WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, III Rok, Semestr V, prawo cywilne zobowiąz
PRAWO CYWILNE ZOBOWIĄZANIA PRÓBKA
Umowy nienazwane, WPIA, Prawo Cywilne, Zobowiązania
skrypt prawo cywilne zobowiązania
Egzamin Zobowiazania, WPIA, Prawo Cywilne, Zobowiązania
PRAWO CYWILNE Zobowiązania ćwiczenia, rok 1
ubezpieczenia, prawo, cywilne, zobowiązania
prawo cywilne zobowiazania, prawo cywilne(12)
zobowiazania - zagadnienia egzaminacyjne, WPIA, Prawo Cywilne, Zobowiązania
prawo cywilne - zobowiązania
Prawo cywilne zobowiazania[1]
Skrypt zobowiązania- 2013, WPIA, Prawo Cywilne, Zobowiązania
Prawo cywilne -Zobowiązania, WSAP Ostrołęka, III semestr, Prawo cywilne
Prawo cywilne Zobowi zania cz 1
Prawo cywilne-zobowiazania Bieranowski

więcej podobnych podstron