REGULAMIN WWL 2 , REGULAMIN WWL 2


DOWÓDZTWO WOJSK LĄDOWYCH

REGULAMIN

DZIAŁAŃ WOJSK LĄDOWYCH

__________________________________________________________

W A R S Z A W A 1 9 9 9

SPIS TREŚCI

Strona

WPROWADZENIE ......................................................................................... 7

ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE

0101. Poziomy działań wojennych ...................................................... 8

0102. Działania strategiczne ............................................................... 8

0103. Działania operacyjne ................................................................. 9

0104. Działania taktyczne ................................................................... 13

0105. Działania logistyczne ................................................................. 14

0106. Zasady działań polączonych............................................................. 14

0107. Współdziałanie wojsk lądowych z siłami powietrznymi i mary-

narką wojenną .......................................................................... 17

ROZDZIAŁ 2. WOJSKA LĄDOWE

0201. Struktura i zadania ................................................................... 26

0202. Wojska operacyjne ................................................................... 27

0203. Wojska obrony terytorialnej ...................................................... 42

ROZDZIAŁ 3. DOWODZENIE I ŁĄCZNOŚĆ

0301. Zasady ogólne .......................................................................... 48

0302. System dowodzenia ................................................................. 49

0303. System łączności ...................................................................... 50

0304. Proces dowodzenia .................................................................. 52

ROZDZIAŁ 4. OPERACJA

0401. Siły, czas i obszar .................................................................... 56

0402. Zasady prowadzenia operacji .................................................. 59

ROZDZIAŁ 5. ROZPOZNANIE, WALKA ELEKTRONICZNA, DZIAŁANIA

                 PSYCHOLOGICZNE I SPECJALNE

0501. Postanowienia ogólne ....................... ..................................... 61

0502. Rozpoznanie wojskowe ........................................................... 62

0503. Walka elektroniczna ................................................................ 64

0504. Działania psychologiczne ........................................................ 68

0505. Działania specjalne ................................................................. 70

ROZDZIAŁ 6. LOGISTYKA

0601. Struktury i zadania .................................................................. 74

0602. Mobilne jednostki logistyczne ................................................. 76

0603. Stacjonarne jednostki logistyczne .......................................... 78

ROZDZIAŁ 7. OBRONA

0701. Zasady ogólne ........................................................................ 79

0702. Obszar odpowiedzialności obronnej i zadania ....................... 83

0703. Ugrupowanie i struktura obrony ............................................. 91

0704. Prowadzenie obrony .............................................................. 94

0705. Dowodzenie i łączność .......................................................... 97

0706. Logistyka ............................................................................... 99

ROZDZIAŁ 8. NATARCIE

0801. Zasady ogólne ....................................................................... 100

0802. Ugrupowanie wojsk i zadania ................................................. 105

0803. Prowadzenie natarcia ............................................................. 109

0804. Dowodzenie i łączność ........................................................... 121

0805. Logistyka ................................................................................ 123

ROZDZIAŁ 9. DZIAŁANIA OPÓŹNIAJĄCE

0901. Zasady ogólne ........................................................................ 125

0902. Ugrupowanie i zadania ........................................................... 127

0903. Prowadzenie działań opóźniających ....................................... 131

0904. Dowodzenie i łączność ............................................................ 133

0905. Logistyka ................................................................................. 134

ROZDZIAŁ 10. PRZEMIESZCZANIE I ROZMIESZCZANIE WOJSK

1001. Marsze ..................................................................................... 136

1002. Przewozy ............................................................................... .. 142

1003. Rozmieszczanie .................................................................... .. 147

1004. Dowodzenie i łączność .......................................................... .. 148

1005. Logistyka ............................................................................... .. 150

ROZDZIAŁ 11. DZIAŁANIA AEROMOBILNE

1101. Zasady ogólne ....................................................................... .. 154

1102. Charakterystyka działań aeromobilnych .................................. 154

1103. Prowadzenie działań aeromobilnych ....................................... 156

1104. Dowodzenie i łączność ............................................................ 158

1105. Logistyka ................................................................................. 161

ROZDZIAŁ 12. DZIAŁANIA W OKRĄŻENIU I WYJŚCIE Z OKRĄŻENIA

1201. Zasady ogólne ........................................................................ 162

1202. Zadania i prowadzenie działań ............................................... 163

1203. Dowodzenie i łączność ........................................................... 167

1204. Logistyka ................................................................................ 168

ROZDZIAŁ 13. LUZOWANIE

1301. Zasady ogólne ........................................................................ 170

1302. Prowadzenie luzowania .......................................................... 171

1303. Dowodzenie i łączność ........................................................... 173

ROZDZIAŁ 14. DZIAŁANIA NIEREGULARNE

1401. Zasady ogólne ........................................................................ 175

1402. Zadania i prowadzenie działań ............................................... 175

1403. Dowodzenie i łączność ........................................................... 176

1404. Logistyka ................................................................................ 177

ROZDZIAŁ 15. WSPÓŁDZIAŁANIE WOJSK OPERACYJNYCH I OBRONY

             TERYTORIALNEJ

1501. Cele współdziałania ................................................................ 179

1502. Właściwości współdziałania .................................................... 179

1503. Treść współdziałania podczas realizacji wspólnych zadań ..... 181

1504. Dowodzenie i łączność ............................................................ 183

1505. Logistyka ................................................................................. 183

ROZDZIAŁ 16. DZIAŁANIA W SPECYFICZNYCH ŚRODOWISKACH WALKI

  1. Cechy charakterystyczne działań w specyficznych środowiskach

walki ........................................................................................ 185

1602. Teren zabudowany .................................................................. 186

1603. Teren lesisty i lesisto-jeziorny ................................................ 193

1604. Teren górzysty ........................................................................ 201

1605. Obrona wybrzeża morskiego ................................................. . 207

1606. Przeszkody wodne .................................................................. 210

ROZDZIAŁ 17. ZABEZPIECZENIE BOJOWE

1701. Pojęcia i definicje .................................................................... 220

1702. Zasady ogólne ........................................................................ 221

ROZDZIAŁ 18. UZUPEŁNIANIE WOJSK

1801. Zasady ogólne ......................................................................... 236

1802. Zasady i sposoby uzupełniania wojsk lądowych ..................... 239

ROZDZIAŁ 19. DZIAŁANIA NA RZECZ WSPARCIA POKOJU

1901. Zasady ogólne ........................................................................ 241

1902. Rodzaje działań na rzecz wsparcia pokoju ............................ 242 1903. Zadania wojsk......................................................................... 243

1904. Zasady działania .................................................................... 244

1905. Siły i środki wojsk lądowych w operacjach wsparcia pokoju .. 246

1906. Dowodzenie ........................................................................... 247

PODSTAWOWE TERMINY ......................................................................... 249


WPROWADZENIE

Przystąpienie naszego państwa do Sojuszu Północnoatlantyckiego wymusza potrzebę różnorodnych rozstrzygnięć. Dla wojsk lądowych sprawą o pierwszoplanowym znaczeniu było opracowanie nowego Regulaminu, który stanowiłby podstawę wszelkich działań wojsk lądowych w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Przy jego tworzeniu dążono do zgodności ze stosownymi dokumentami normatywnymi Sojuszu, zwłaszcza z Doktryną wojsk lądowych [ATP-35(B)]. Uwzględniono też dorobek polskiej sztuki wojennej i zobowiązania sojusznicze w ramach NATO. Zmierzano do tego, aby wojska jednolicie interpretowały zasady dowodzenia i działań bojowych, co stwarza warunki do jednolitego podejścia przy rozwiązywaniu problemów działań wojsk lądowych.

Takie rozwiązanie jest zgodne z zasadami funkcjonowania sił zbrojnych, gdzie obok dokumentów sojuszniczych tworzy się dokumenty narodowe, bowiem w ramach Sojuszu akceptowana jest zasada użycia wojsk lądowych państwa członkowskiego zgodnie z ich narodowym charakterem. Nie powinno to jednak wpływać na obniżenie zdolności tych wojsk do skutecznej współpracy. Takie podejście jest też szczególnie ważne podczas osiągania i utrzymania kompatybilności w ramach procedur dowodzenia i systemów łączności oraz interoperacyjności we wspólnych działaniach o charakterze militarnym i na rzecz wsparcia pokoju. Skuteczne prowadzenie działań operacyjnych w takich warunkach wymaga jednak znajomości języka sojuszniczego i posługiwania się wspólnym aparatem pojęciowym, znajomości zasad funkcjonowania i prowadzenia działań przez wojska, podobnych procedur wypracowania i przedstawienia decyzji oraz zbliżonych struktur organizacyjnych i zakresu kompetencji osób funkcyjnych.

Zespół Autorski wyraża przekonanie, iż w oparciu o ten Regulamin możliwe będzie opracowanie innych ustaleń normatywnych, zawartych w instrukcjach i poradnikach, szczegółowo opisujących postępowanie na danym szczeblu dowodzenia, czy też w konkretnym środowisku, a także uwzględniające specyfikę danego rodzaju wojsk.

ROZDZIAŁ 1

POSTANOWIENIA OGÓLNE

0101. SZCZEBLE DZIAŁAŃ WOJENNYCH

W sztuce wojennej wyróżnia się trzy poziomy działań wojennych: strategiczny, operacyjny i taktyczny. Nie są one powiązane ze szczeblami dowodzenia. Podstawą klasyfikacji i definiowania poziomu działań jest ich skutek lub udział w osiąganiu celów strategicznych, operacyjnych i taktycznych. Powyższy podział stosowany jest we wszystkich stanach funkcjonowania państwa.

a) SZCZEBEL STRATEGICZNY obejmuje działania zmierzające do osiągania celów Sojuszu, zgodnie z możliwościami państw członkowskich, przy użyciu wszystkich rodzajów sił zbrojnych.

b) SZCZEBEL OPERACYJNY obejmuje skoordynowane działania różnych rodzajów wojsk zmierzających do osiągnięcia cząstkowych celów strategicznych

c) SZCZEBEL TAKTYCZNY obejmuje wszelkie działania związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów w celu efektywnego wykorzystania ich możliwości bojowych.

Odpowiednio do tego w teorii i praktyce użycia wojsk wyróżnia się strategię, sztukę operacyjną i taktykę.

W skali strategicznej, zgodnie z doktryną sojuszu każde działania wojsk będą miały na celu obronę interesów państw sojuszniczych.

Działania wojsk w skali operacyjnej lub taktycznej mogą mieć charakter obronny lub zaczepny.

0102. DZIAŁANIA STRATEGICZNE

Przedmiotem zainteresowania strategii jest zapobieganie wojnie, ale także przygotowanie do niej i jej prowadzenie.

Działania strategiczne polegają na określaniu i realizacji ogólnych i długofalowych celów (strategicznych) państw lub koalicji. Zwykle są one odzwierciedlone w koncepcji strategicznej, która określa cele, zadania oraz sposoby wykorzystania środków politycznych, ekonomicznych, wojskowych i innych.

Wyróżnia się cele strategiczne narodowe i koalicyjne. Cele koalicji odzwierciedlają globalne i dalekosiężne cele państw, uzgodnione i zaakceptowane przez państwa członkowskie.

W odniesieniu do sił zbrojnych działania strategiczne dotyczą określania i realizacji strategicznych celów wojskowych (militarnych).

Działania strategiczne (w sensie wojskowym) są domeną dowództwa strategicznego i przedmiotem dowodzenia strategicznego. Jest ono realizowane przez najwyższe kierownictwo sił zbrojnych, w wymiarze narodowym lub koalicyjnym.

Dowodzenie strategiczne polega na przekształcaniu dyrektyw kierownictwa politycznego dla sił zbrojnych w dyrektywy strategiczne, określające cele kampanii lub operacji, siły do ich wykonania oraz precyzujące uprawnienia i ograniczenia najwyższego dowódcy.

0103. DZIAŁANIA OPERACYJNE

a) Działania operacyjne to działania zgrupowań różnych rodzajów wojsk i rodzajów sił zbrojnych podejmowane dla realizacji celu strategicznego podczas pokoju, kryzysu i wojny. Do działań operacyjnych zalicza się wszelkie operacje realizowane w trakcie wojny, pogotowie operacyjne, przegrupowanie operacyjne oraz wojskowe operacje pokojowe.

b) Działania operacyjne stanowią ogniwo spinające strategię z działaniami taktycznymi. Celem działań operacyjnych jest stworzenie dowódcom taktycznym niezbędnych warunków do wykonania zadań taktycznych.

Operacja to starcie zbrojne z przeciwnikiem prowadzone dla osiągnięcia wspólnego celu strategicznego (operacyjnego) oraz działania wojsk realizowane przed i po starciu.

Z tych względów sztuka operacyjna zajmuje się głównie koordynacją manewru wojsk, walk oraz zabezpieczeniem i wsparciem działań.

c) Zadaniem dowództwa operacyjnego jest stopniowe przekształcanie zamiarów strategicznych na cele i zadania taktyczne. Celem dowodzenia operacyjnego jest czasowa i przestrzenna koordynacja działań związków taktycznych i oddziałów różnych rodzajów wojsk i sił zbrojnych.

Zadaniem dowództw szczebla operacyjnego jest więc wypracowanie koncepcji operacji i zadań dla wojsk.

Koncepcja operacji to przekształcenie celu strategicznego w działania wojsk, czyli ustalenie sposobu osiągnięcia celu oraz ukierunkowania głównego wysiłku. Istota działań operacyjnych polega przy tym na unikaniu frontalnego zderzenia między punktami ciężkości, na skierowaniu własnego wysiłku na najbardziej wrażliwe miejsce przeciwnika.

d) Działania operacyjne nie są przywiązane do określonego szczebla dowodzenia, choć w znacznej mierze uzależnione są od wielkości i charakteru użytych sił i środków niezbędnych do osiągnięcia założonych celów. Prowadzone są z reguły na dużych obszarach geograficznych i najczęściej przy użyciu różnych rodzajów sił zbrojnych w składzie narodowym lub wielonarodowym.

Niekiedy działania prowadzone przez szczeble taktyczne mogą osiągać wymiar operacyjny. Zależy to głównie od celu, charakteru obszaru działań i ich rezultatu. Planowanie i użycie związków taktycznych odbywać się będzie wówczas zgodnie z zasadami operacyjnymi, zaś ich działanie, ze względu na strukturę i wielkość, przebiegać będzie zgodnie z wymogami taktyki.

Działania operacyjne charakteryzują się szerokim zakresem swobody w podejmowaniu decyzji i planowaniu działań. Swoboda działania dowódcy na szczeblu operacyjnym jest konieczna w celu uzyskania przewagi i utrzymania inicjatywy w dążeniu do realizacji celów strategicznych. Decydująca jest przy tym swoboda w zakresie ustalania rodzaju działań, priorytetów, zasobów logistycznych oraz zdolność do wydzielenia i utrzymania wystarczających odwodów operacyjnych pozwalających wpływać na przebieg operacji na rozległym obszarze.

Istotny wpływ na zachowanie swobody operacyjnej i możliwości prowadzenia operacji wywiera rozwinięcie operacyjne realizowane jeszcze przed rozpoczęciem działań. Musi być ono planowane z uwzględnieniem zamiaru operacji i jej celu. W ten sposób wpływa ono bezpośrednio na rozstrzygnięcie operacji, a błędy popełnione w jego trakcie zaważyć mogą na rozstrzygnięciu operacji.

Działania operacyjne charakteryzują się dużym rozmachem przestrzennym. W warunkach znacznej redukcji sił zbrojnych szczególnego znaczenia nabiera zasada ekonomii sił. Siły należy przydzielać w zależności od obszaru, na którym mają być realizowane zadania operacyjne. Ekonomia sił oznacza w tym wypadku odpowiednie ugrupowanie i wykorzystanie możliwości osiągnięcia celów. Dowódca operacyjny musi skoncentrować swe wysiłki we właściwym miejscu i czasie oraz świadomie podjąć ryzyko osłabienia swych sił w innym rejonie. Dążyć będzie przy tym do koncentracji swego wysiłku w celu oddziaływania na najwrażliwszy punkt przeciwnika gdzie jego działania osiągnąć mogą największą skuteczność. Punktami takimi powinny być te elementy przeciwnika, których zniszczenie lub obezwładnienie uniemożliwi lub znacznie utrudni osiągnięcie przeciwnikowi zakładanych celów. Kunszt operacyjnej sztuki dowodzenia polega na unikaniu zderzenia między punktami ciężkości - przeciwnika i własnym.

e) Charakter współczesnych działań wojennych wymaga zespołowego działania wszystkich komponentów sił zbrojnych dla osiągnięcia wspólnego celu, co pozwala na skuteczniejsze wykorzystanie ich potencjałów bojowych. Typową cechą działań operacyjnych jest współdziałanie wojsk lądowych z siłami powietrznymi a na kierunku nadomorskim z marynarką wojenną podczas planowania i prowadzenia działań połączonych. Nie chodzi tu wyłącznie o współdziałanie z innymi rodzajami sił zbrojnych, ale o planowanie i użycie wszystkich sił biorących udział w operacji pod jednolitym dowództwem. Kierowanie operacją przypada zwykle temu rodzajowi sił zbrojnych, który w danej operacji spełnia wiodącą rolę. Przy czym operacyjnie dowodzi ten szczebel, na którym dowódca odpowiada za planowanie i prowadzenie działań w co najmniej dwóch środowiskach, a więc na przykład w powietrzu i na lądzie. Dowodzi więc zarówno siłami lądowymi, jak i powietrznymi. Na niższych szczeblach występuje natomiast współdziałanie między dwoma rodzajami sił zbrojnych pozostającymi pod własnym dowództwem.

W działaniach operacyjnych odmienne znaczenie niż na szczeblach taktycznych mają czynniki operacyjne, czyli czas, obszar i siły. O ile w działaniach taktycznych występuje jedność celu, czasu i miejsca działania sił, to w działaniach operacyjnych występuje jedność celu, ale rozdzielność czasu i miejsca. Odmienne jest również spojrzenie poszczególnych szczebli dowodzenia na działania wojenne. Dowódca szczebla taktycznego podejmuje decyzję uwzględniając aktualną i następną walkę. Zajmuje się w zasadzie tylko swoim rodzajem sił zbrojnych i koncentruje na użyciu swych środków dla osiągnięcia celów działań. Dowódca operacyjny musi wykraczać poza te ramy, wprowadza czasowo i przestrzennie swe siły i środki do akcji w sposób umożliwiający mu rozstrzygnięcie szeregu walk na swoją korzyść. Realizuje w ten sposób długofalowe cele militarne.

Wola dowódcy operacyjnego zderza się z wolą i działaniami przeciwnika. Ponieważ uzyskanie całkowitej pewności co do długofalowego działania przeciwnika nigdy nie będzie możliwe, dlatego decyzje podejmowane będą na podstawie niepełnych informacji. Zamiary przeciwnika muszą być ocenione w dłuższej perspektywie, aby można było stworzyć w miarę dokładny i wiarygodny obraz rozwoju sytuacji. Na szczeblu operacyjnym chodzi więc o wiele więcej niż tylko o stwierdzenie fizycznej obecności przeciwnika na polu walki. Jest on oceniony z innego punktu widzenia. Osobowość, umiejętności, silne i słabe strony dowódców przeciwnika uwzględniane są tu w większym stopniu niż na szczeblu taktycznym. Jeżeli siły przeciwnika składają się z kontyngentów różnych państw lub narodowości, to dowództwo operacyjne powinno starać się wykorzystać różnice w zasadach dowodzenia, prowadzenia działań, sprzętu, struktur organizacyjnych i możliwości.

f) Prowadzenie działań operacyjnych wymaga szerokiego spojrzenia na obszar operacji. Inna perspektywa przestrzenna wymaga innego podejścia do oceny terenu, wykroczenia poza jego szczegółową ocenę prowadzoną na szczeblach taktycznych. Ocena terenu na szczeblu operacyjnym powinna stworzyć ogólny pogląd na obszar operacji, dogodne kierunki uderzenia, rubieże obronne i opóźnienia, możliwości manewru. Zainteresowanie dowództwa operacyjnego skierowane jest na zasoby naturalne i najważniejsze cechy terenu, takie jak: łańcuchy wzniesień, niziny, kompleksy leśne, doliny rzek i duże zbiorniki wodne. Takie elementy infrastruktury, jak porty, ciągi komunikacyjne i miejscowości spełniają istotną rolę zarówno podczas przegrupowania wojsk własnych i przeciwnika, jak i w trakcie operacji oraz wsparcia logistycznego.

Dowódca operacyjny w swoim planowaniu uwzględnić musi problematykę obrony terytorialnej oraz interesy i postępowanie ludności znajdującej się na obszarze działań. Dotyczy to zwłaszcza zapewnienia swobody operacyjnej przez wojska terytorialne, wykorzystania infrastruktury oraz wsparcia przez państwo gospodarza, na obszarze którego prowadzone są operacje.

g) Logistyka na szczeblu operacyjnym ma o wiele większe znaczenie niż w taktyce. Stan logistyki i jej zasięg determinują rozpoczęcie i charakter operacji. Trudność nie polega wyłącznie na tym, aby zaopatrzyć więcej sił, pokonać większe odległości i realizować wsparcie przez dłuższy okres, lecz przede wszystkim na zdolności do zbudowania systemu wsparcia logistycznego odpowiadającego wymogom operacji jeszcze przed jej rozpoczęciem.

0104. DZIAŁANIA TAKTYCZNE

  1. Działania taktyczne to wszelkie działania pododdziałów, oddziałów i związków taktycznych wojsk operacyjnych i obrony terytorialnej.

Przy zastosowaniu kryterium znaczenia i charakteru, działania taktyczne dzielą się na rozstrzygające (walki), pomocnicze (przemieszczanie i rozmieszczanie) oraz pokojowe (misje pokojowe).

b) Do podstawowych rodzajów walki zaliczamy: obronę, natarcie i działania opóźniające. Pozostałymi rodzajami walki są: działania desantowoszturmowe, działania specjalne, wycofanie i działania nieregularne.

c) Przemieszczanie wojsk obejmuje: marsze, przewozy i przerzuty. Rozmieszczanie wojsk może mieć miejsce w rejonach ześrodkowania (wyjściowych, odpoczynku, czasowego pobytu) oraz w garnizonach.

d) Działania pokojowe mają na celu utrzymanie pokoju. Mogą one także polegać na rozgradzaniu stron, czy też prowadzeniu działań demonstracyjnych oraz innymi sposobami wymuszać utrzymanie pokoju.

e) Działania taktyczne są sprzężone funkcjonalnie z taktyką wojsk lądowych, która obejmuje teorię i praktykę przygotowania i prowadzenia walki przez pododdziały, oddziały i związki taktyczne różnych rodzajów wojsk działających w składzie wojsk lądowych.

Taktyka wojsk lądowych składa się z taktyki ogólnej i taktyki rodzajów wojsk.

f) Taktyka ogólna obejmuje teoretyczne podstawy taktyki, teorię i praktykę przygotowania i prowadzenia walki przez ogólnowojskowe pododdziały, oddziały i związki taktyczne oraz koordynację działań taktycznych rodzajów wojsk.

g) Taktyka rodzajów wojsk obejmuje teorię i praktykę przygotowania i prowadzenia walki przez specjalistyczne (typowe) pododdziały, oddziały i związki taktyczne rodzajów wojsk.

Wyróżniamy taktykę wojsk: zmechanizowanych i pancernych; aeromobilnych; rakietowych i artylerii; obrony przeciwlotniczej; łączności; inżynieryjnych oraz obrony przeciwchemicznej.

h) Przygotowanie walki jest to zbiór czynności wykonywanych w celu stworzenia (wypracowania) dogodnych warunków do realizacji zamierzeń i wykonywania zadań zgodnie z przyjętym planem i harmonogramem, które wynikają z przyjętej koncepcji walki (decyzji).

Prowadzenie walki trwa od rozpoczęcia do zakończenia wykonywania zadania. Całość przedsięwzięć dowódczych tego okresu nazywamy kierowanie walką.

Sam termin walka rozumiany jest jako zorganizowane, skupione w czasie i przestrzeni, zbrojne starcie dwóch przeciwstawnych stron w skali taktycznej.

i) Taktyka ogólna i taktyka rodzajów wojsk tworzą logicznie i racjonalnie uporządkowaną całość przy jednoczesnym zachowaniu odrębności podkreślającej zakresy odpowiedzialności i specjalizacji.

0105. DZIAŁANIA LOGISTYCZNE to wszelkie działania logistycznych organów kierowania oraz jednostek logistycznych podczas pokoju, kryzysu i wojny.

Obejmują one gromadzenie i utrzymywanie zaopatrzenia oraz jego dostawy, a także świadczenie usług walczącym wojskom.

  1. Zapasy zaopatrzenia gromadzone i utrzymywane są w bazach, oraz składach i poligonowych punktach zaopatrzenia materiałowego Rejonowych Baz Materiałowych. Ich wielkość ustalana jest na podstawie norm zaopatrzenia oraz prognoz jego zużycia przez walczące wojska.

  2. Dostawy zaopatrzenia obejmują dziesięć klas materiałowych. Są to: żywność oraz materiały i sprzęt służby mundurowej; umundurowanie i wyposażenie osobiste oraz materiały i sprzęt służby żywnościowej; materiały pędne i smary oraz sprzęt służby mps; inżynieryjne materiały budowlane oraz zaporowe i rozbudowy fortyfikacji; sprzęt budowlany, komunalny, pożarniczy i środki gaśnicze oraz środki materiałowe infrastruktury; środki bojowe, materiały handlowe; uzbrojenie i sprzęt wojskowy indywidualny oraz zespołowy; środki medyczne oraz materiały i sprzęt służby zdrowia; techniczne środki materiałowe; artykuły powszechnego użytku.

c) Usługi dzielą się na specjalistyczne i gospodarczo-bytowe. Do specjalistycznych należą głównie usługi: remontowe, transportowe, przeładunkowe i medyczne, a do gospodarczo-bytowych: piekarnicze, przygotowanie posiłków, handlowe, pralnicze, kąpielowe, krawieckie, szewskie, fryzjerskie itp.

0106. ZASADY DZIAŁAŃ NATO

A. POŁĄCZONYCH

  1. Na szczeblu operacyjnym działalność wojsk lądowych, sił powietrznych i morskich musi być traktowana jako jeden system.

  2. Dowódca na szczeblu operacyjnym powinien dowodzić lub kierować siłami lądowymi, powietrznymi i morskimi. W związku z czym będzie on mógł zapewnić skupienie głównego wysiłku na określonym obiekcie.

  3. Jeśli dowódca szczebla operacyjnego nie posiada w swej dyspozycji środków lotniczych, to będzie on musiał koordynować działania z odpowiednim dowódcą lotnictwa w celu wykonania zadań szczebla operacyjnego. Ścisła więź pomiędzy odpowiednimi stanowiskami dowodzenia wojsk lądowych i sił powietrznych jest nieodzowną potrzebą dla skutecznej synchronizacji wysiłku zasadniczych środków na polu walki. Ścisłe współdziałanie wszystkich elementów tych sił jest także ważne w zapobieganiu wzajemnemu rażeniu się.

  4. Jeśli w działaniach zaangażowane są siły marynarki i piechoty morskiej, wówczas ich działalność musi być także koordynowana.

  5. Na szczeblach operacyjnym i taktycznym, działania bojowe prowadzone są w celu wykrycia przeciwnika, blokowania (pozbawienia go swobody działania) oraz atakowania go w celu doprowadzenia do jego porażki. Aby to osiągnąć, działania powinny być ściśle zintegrowane. Są one także prowadzone w ramach działań w głębi, w styczności i działań tyłowych.

  6. Działania w głębi, w styczności i tyłowe tworzą nierozłączną całość. Muszą więc być rozpatrywane łącznie i rozumiane jako całość na każdym szczeblu dowodzenia od szczebla brygady w wzwyż. Wymagają one ciągłej i dokładnej synchronizacji. Korzystnym jest, gdy prowadzone są jednocześnie, ponieważ wzajemnie oddziaływują na siebie.

  7. Celem działań w głębi jest przede wszystkim dążenie do ograniczenia przeciwnikowi swobody działania, utrzymywanie go z dala od obiektów mogących być dla niego celami, przez to tworzenie sprzyjających warunków do działań w styczności. Są one zwykle prowadzone z dużym rozmachem i w długim przedziale czasu. Działania w głębi są środkiem do ograniczania przeciwnikowi możliwości manewru poprzez oddziaływanie na punkty wrażliwe na uderzenia, co utrudni przeciwnikowi doprowadzenie wojsk do gotowości. Może to spowodować opóźnienie działań lub zmusić przeciwnika do zmiany ich kierunku.

  8. Celem działań w styczności jest przede wszystkim atakowanie przeciwnika i wikłanie go w walkę w celu wyeliminowania ważnych elementów jego siły bojowej. Działania w styczności będą zazwyczaj obejmować obszar o małej głębokości. Ich skutek jest szybki a efekt widoczny.

  9. Celem działań tyłowych jest zapewnienie logistycznego zabezpieczenia wojsk, obrona elementów logistycznych, stworzenie dogodnych warunków do obrony i manewru odwodami oraz dowozu i ewakuacji.

B. WSPÓLNYCH

  1. Na szczeblu operacyjnym angażowane będą z reguły siły wielonarodowe. Należy więc uwzględniać potrzebę jednakowych zasad interoperacyjności w planowaniu działań. Wymaga to konieczność ścisłej współpracy dowódców NATO i narodowych, jak również osiągnięcia możliwie najwyższego stopnia standaryzacji zasad, stosowanych procedur i wyposażenia wojsk.

  2. Wsparcie wojsk NATO obejmuje cywilną i wojskową pomoc świadczoną w czasie pokoju, kryzysu i wojny przez RP siłom zbrojnym Sojuszu i organizacjom NATO, które są rozmieszczone na terytorium RP lub przegrupowują się przez nie. Podstawą takiej pomocy są zobowiązania wynikające z Sojuszu lub z dwustronnych, albo wielostronnych porozumień, zawartych pomiędzy RP a organizacjami NATO i państwami członkami Sojuszu, których wojska działają na naszym terytorium.

  3. Dowódcy jednostek NATO posiadają uprawnienia do określania wymagań w zakresie wsparcia ich wojsk, natomiast dowódca naczelny posiada uprawnienia do negocjowania i zawierania porozumień w zakresie wsparcia w imieniu państw wysyłających wojska zgodnie z wcześniejszymi uzgodnieniami.

  4. Państwa członkowskie muszą zapewnić indywidualnie (lub poprzez zawarcie stosownych umów kooperacyjnych) dostarczanie odpowiednich zasobów do zabezpieczenia wojsk wyznaczonych do NATO na czas pokoju, kryzysu i wojny.

  5. Zakres świadczonych usług obejmować powinien między innymi:

0107. WSPÓŁDZIAŁANIE WOJSK LĄDOWYCH Z SIŁAMI POWIETRZNYMI

I MARYNARKĄ WOJENNĄ

A. LOTNICZE WSPARCIE DZIAŁAŃ WOJSK LĄDOWYCH

  1. Wsparcie działań wojsk lądowych przez siły powietrzne obejmuje:

  1. Ofensywne wsparcie lotnicze jest częścią wsparcia działań wojsk lądowych przez siły powietrzne. W jego skład wchodzą: taktyczne rozpoznanie powietrzne, izolacja pola walki i bezpośrednie wsparcie lotnicze, które prowadzone są w celu wspierania działań lądowych. Działania te definiowane są następująco:

  1. Koordynacja ofensywnego wsparcia lotniczego.

Wielkość wysiłku w ramach ofensywnego wsparcia lotniczego będzie determinowana (określana) przez rozmach działań (operacji), możliwości przeciwdziałania przez przeciwnika, koncepcję działań dowódcy oraz wielkość wydzielonych sił lotnictwa. Działania lotnictwa w ramach ofensywnego wsparcia lotniczego muszą być ściśle koordynowane z działaniami innych środków wsparcia ogniowego.

W celu koordynacji działań z naziemnymi i morskimi środkami wsparcia ogniowego do planowania ofensywnego wsparcia lotniczego wymagane są co najmniej dwie linie planowania:

Zadania w ramach bezpośredniego wsparcia lotniczego są planowane przeciwko siłom i obiektom przeciwnika pozostającym przed linią koordynacji wsparcia ogniowego. Zadania w ramach izolacji pola walki planowane są przeciwko siłom i obiektom przeciwnika, które mogą bezpośrednio wpływać na przebieg walki i które znajdują się przed lub za linią koordynacji wsparcia ogniowego.

Zadania w ramach taktycznego rozpoznania powietrznego mogą sięgać na głębokość ugrupowania bojowego związku operacyjnego przeciwnika. Ma to zasadnicze znaczenie dla skutecznego wsparcia działań wojsk lądowych przez lotnictwo.

B. DOWODZENIE LOTNICTWEM TAKTYCZNYM WYKONUJĄCYM                 ZADANIA  WSPARCIA LOTNICZEGO WOJSK LĄDOWYCH

  1. W procesie planowania, organizowania i prowadzenia działań przez lotnictwo w ramach ofensywnego wsparcia lotniczego wykorzystywane są siły i środki podsystemu dowodzenia rozwiniętego przy związkach taktycznych, oddziałach i pododdziałach sił lądowych.

  2. Przy stanowisku dowodzenia korpusu sił lądowych rozwinięty jest Ośrodek Koordynacji Działań Powietrznych przeznaczony do prowadzenia połączonego planowania, zapotrzebowywania, koordynowania i dowodzenia wysiłkiem lotnictwa wydzielonego do wsparcia wojsk lądowych na obszarze odpowiedzialności korpusu. Zadania ośrodka obejmują:

  1. Na szczeblach od dywizji do batalionu występują grupy dowodzenia lotnictwem taktycznym, w których skład wchodzą oficerowie łącznikowi lotnictwa, oficerowie naprowadzania lotnictwa wraz z niezbędnym personelem i sprzętem zabezpieczenia oraz środkami łączności. Grupy te odpowiedzialne są za:

  1. Do szczegółowych zadań oficera łącznikowego lotnictwa wchodzącego w skład grupy dowodzenia lotnictwem taktycznym należy:

  1. Oficer naprowadzania lotnictwa przydzielony do pierwszorzutowych pododdziałów, kieruje działaniami samolotów (śmigłowców) wykonujących uderzenia w ramach bezpośredniego wsparcia lotniczego. Do jego zadań należy:

  1. Na stanowiska dowodzenia sił powietrznych planujących zadania ofensywnego wsparcia lotniczego i do jednostek lotnictwa taktycznego realizujących te zadania delegowani są oficerowie łącznikowi sił lądowych. Są oni zobowiązani:

  1. Lotnictwo taktyczne w ramach ofensywnego wsparcia lotniczego wykonuje zadania wcześniej zaplanowane i na wezwanie z pola walki.

  2. W przypadku działań (wylotów) wcześniej zaplanowanych zapotrzebowanie przekazywane jest kolejno od wyższych organów dowodzenia lotnictwem taktycznym do Ośrodka Koordynacji Działań Powietrznych włącznie, a następnie do Połączonego Stanowiska Dowodzenia Działaniami Powietrznymi. Oddziały (bądź związki taktyczne) składające zapotrzebowanie są informowane o akceptacji bądź odrzuceniu ich zapotrzebowania na wsparcie lotnicze poprzez sieci dowodzenia wojsk lądowych.

  3. W przypadku wylotów na wezwanie z pola walki zapotrzebowanie na wsparcie lotnicze jest bezpośrednio przekazywane przez jednostkę potrzebującą wsparcia do Ośrodka Koordynacji Działań Powietrznych z pominięciem pośrednich szczebli dowodzenia. Pominięte szczeble dowodzenia wyrażają swoją akceptację poprzez zachowanie ciszy radiowej, bądź w przypadku kolidujących ze sobą zapotrzebowań określają które z nich posiada priorytet.

  4. Zapotrzebowanie na wsparcie lotnicze, zarówno w przypadku wylotów wcześniej planowanych, jak i wylotów na wezwanie z pola walki jest przesyłane z reguły z Ośrodka Koordynacji Działań Powietrznych do Połączonego Ośrodka Dowodzenia Działaniami Powietrznymi, a stamtąd do wykonawców - jednostek lotnictwa taktycznego. W uzasadnionych sytuacją operacyjno - taktyczną warunkach Ośrodek Koordynacji Działań Powietrznych może otrzymać uprawnienia do bezpośredniego stawiania zadań jednostkom lotnictwa taktycznego.

C. KONTROLA PRZESTRZENI POWIETRZNEJ W DZIAŁANIACH

BOJOWYCH

  1. Kontrola przestrzeni powietrznej to całokształt procedur planowania organizacji przestrzeni powietrznej oraz wynikających z nich struktur zarządzania i funkcji koordynacyjnych mających na celu minimalizowanie ryzyka oraz zapewnienie efektywnego wykorzystania przestrzeni powietrznej przez wszystkie siły i środki w operacjach połączonych.

  2. Kontrola przestrzeni powietrznej może być prowadzona za pomocą jednej z dwóch metod: nakazowej bądź proceduralnej lub też przy użyciu ich kombinacji. Nakazowa kontrola przestrzeni powietrznej opiera się na identyfikacji, śledzeniu i kierowaniu statków powietrznych przy użyciu środków radioelektronicznych przez upoważnione do tego organa. Do prowadzenia nakazowej kontroli przestrzeni powietrznej wykorzystywane są informacje uzyskiwane w czasie realnym przy pomocy stacji radiolokacyjnych, urządzeń rozpoznania „swój - obcy” oraz środków łączności radiowej. Proceduralna kontrola przestrzeni powietrznej opiera się na wykorzystaniu kombinacji wcześniej uzgodnionych i rozpowszechnionych rozkazów i procedur, zawierających ustalenia dotyczące między innymi podziału przestrzeni powietrznej na części, według czasu wykorzystania bądź określenie stopni swobody działania poszczególnych jej użytkowników. Proceduralna kontrola przestrzeni powierzchni zapewnia utrzymanie ciągłości wykorzystania przestrzeni powietrznej w przypadku przerwania kontroli pozytywnej, ogranicza jednak swobodę działania sił własnych, Tym niemniej jest odporna na radioelektroniczne przeciwdziałanie przeciwnika bądź jego fizyczny atak. Elektroniczne środki identyfikacji „swój - obcy” są uważane za uzupełniające w stosunku do kontroli proceduralnej. Z reguły sytuacja operacyjno-taktyczna wymaga stosowania kombinacji tych dwóch metod.

  3. W skład systemu kontroli przestrzeni powietrznej wchodzą:

  1. Zasadnicze proceduralne środki kontroli przestrzeni powietrznej obejmują:

  1. Każdy dowódca, któremu podlegają siły wykorzystujące przestrzeń powietrzną musi w sposób ciągły, z wyprzedzeniem określać swoje potrzeby w zakresie użycia środków kontroli przestrzeni powietrznej. Planowanie połączonych działań lotnictwa, wojsk lądowych i marynarki wojennej związane jest z koniecznością koordynowania, jednoczesnego wykorzystywania przestrzeni powietrznej przez różnych użytkowników.

D. WYKONYWANIE WSPÓLNYCH ZADAŃ PRZEZ WOJSKA LĄDOWE

               I MARYNARKĘ WOJENNĄ

  1. Siły i środki marynarki wojennej mogą być wykorzystywane zarówno do prowadzenia operacji morskich, jak i do prowadzenia wspólnych operacji (połączonych) z wojskami lądowymi i siłami powietrznymi.

  2. Siły nawodne i powietrzne marynarki wojennej mogą operować na wodach międzynarodowych nie naruszając terytorium i akwenów innych państw. Mają one znaczną niezależność od infrastruktury stacjonarnej. Mogą zostać użyte do demonstracji politycznej. Poprzez swą obecność w określonym akwenie mogą zapobiegać powstawaniu kryzysowych sytuacji, a ich szybkie przemieszczenie z rejonu kryzysowego przyczynić się może do złagodzenia napięcia.

  3. Marynarka wojenna uczestniczy w działaniach wojennych koncentrując swe siły odpowiednio do sytuacji w celu wywalczenia czasowej i miejscowej przewagi w akwenach morskich, wzbronienia swobodnego wykorzystania akwenów przez siły morskie przeciwnika, operowania przeciwko odcinkom wybrzeża zajętym przez przeciwnika oraz osłony konwojów morskich. W ten sposób siły morskie przyczyniają się do zapewnienia swobody operacyjnej pozostałych rodzajów sił zbrojnych.

  4. Wykorzystanie morza dla potrzeb wojsk lądowych wymaga czasowego panowania na odpowiednich morskich obszarach operacyjnych. Siły morskie i lotnictwo morskie zdolne są do szczególnie elastycznego prowadzenia działań i mogą koncentrować znaczną siłą bojową na małym obszarze.

  5. Siły morskie i lotnictwo morskie mogą być również wykorzystywane do zwalczania celów na lądzie. Ponadto wspierają one wojska lądowe podczas zwalczania operacji desantowych przeciwnika oraz podczas własnych operacji desantowych.

  6. W ramach operacji połączonych siły morskie stwarzają warunki do działania wojsk lądowych. Mogą one:

  1. Siły morskie dysponują różnorodnymi środkami dowodzenia, rozpoznania i walki elektronicznej. Ich elektroniczne wyposażenie pozwala na prowadzenie rozpoznania na dużych obszarach. Podczas wspólnych operacji wspierać mogą działania wojsk lądowych z morza dostarczając informacji o celach (obiektach) lądowych, zwłaszcza podczas operacji desantowych. Zapewniać mogą również poprzez system stacji przekaźnikowych łączność wojsk lądowych z naczelnym dowództwem.

8. Podczas działań wojennych siły morskie realizują następujące zadania:

  1. Zgrupowania desantowe przeciwnika mogą być wykrywane przez system dalekiego rozpoznania sił morskich, w których zasadniczą rolę spełnia lotnictwo rozpoznawcze, a także podsystem rozpoznania elektronicznego MW rozwijany na lądzie.

10.Operacje desantowe składają się z pięciu etapów, które mogą przebiegać bezpośrednio po sobie w sposób następujący:

11.Operacje desantowe wymagają wspólnego planowania i rozpoznania, ustalenia jednoznacznego podporządkowania oraz zdecydowanego dowodzenia. Wraz z zaokrętowaniem wojsk desantowych dowodzenie przejmuje dowódca związku floty. Dowodzi on podczas przegrupowania po morzu oraz podczas lądowania. Dowodzenie przekazuje dowódcy desantowanych wojsk wówczas, gdy jest on już w stanie kierować z lądu działaniami swoich wojsk.

Wykorzystując odcinki wybrzeża nieobsadzone przez przeciwnika, siły morskie prowadzić mogą pomocnicze operacje wspierające, dostarczać lub ewakuować środki materiałowe oraz ewakuować rannych.

Siły morskie mogą współdziałać z jednostkami wojsk lądowych podczas misji pokojowych ONZ lub innych organizacji międzynarodowych nadzorując od strony morza przestrzeganie sankcji, np. embarga handlowego lub realizując pomoc humanitarną.

ROZDZIAŁ 2

WOJSKA LĄDOWE

0201. STRUKTURA I ZADANIA

  1. Wojska lądowe składają się z wojsk operacyjnych, wojsk obrony terytorialnej oraz jednostek i instytucji podporządkowanych Dowództwu Wojsk Lądowych. Wojska operacyjne w czasie realizacji określonych przedsięwzięć alarmowych podporządkowywane mogą być dowództwu sojuszu. Wojska obrony terytorialnej, instytucje i jednostki centralne Dowództwa Wojsk Lądowych pozostają pod dowództwem narodowym.

  2. W okresie pokoju wojska lądowe utrzymują jednostki, które po krótkotrwałym okresie przygotowania uczestniczyć mogą w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowych w ramach misji pokojowych, brać udział w przezwyciężaniu skutków klęsk żywiołowych i katastrof oraz w pomocy humanitarnej.

  3. W okresie kryzysu wojska lądowe wykorzystując jednostki pierwszej kolejności użycia i część sił głównych zapewniają swobodę operacyjną, osłaniają linie komunikacji, wspierają działania wojsk sojuszniczych, a poprzez rozwinięcie operacyjne i realizację zadań pogotowia operacyjnego przyczyniają się do deeskalacji napięcia lub przygotowują do prowadzenia operacji obronnej.

  4. W okresie wojny (konfliktu) wojska lądowe po przeprowadzeniu mobilizacji osiągają gotowość bojową i biorą udział w zachowaniu bądź przywróceniu integralności terytorialnej państwa i sojuszu poprzez:

  1. Wojska lądowe podporządkowane są Dowództwu Wojsk Lądowych, które odpowiada za przygotowanie i prowadzenie działań wojsk lądowych prowadzonych samodzielnie oraz we współdziałaniu z wojskami sojuszniczymi. Dowództwo Wojsk Lądowych podczas wykonywania zadań współpracuje ściśle z dowództwami innych rodzajów sił zbrojnych, dowództwami NATO i sojuszniczych sił zbrojnych oraz instytucjami administracji państwowej.

  2. Wojska operacyjne dzielą się na korpusy, dywizje i brygady. Struktura organizacyjna określa podział wojsk na dowództwa korpusów i jednostki korpuśne, dowództwa dywizji i jednostki dywizyjne oraz brygady. Dowództwa korpusów mają obsadę narodową lub wielonarodową. Korpusy wielonarodowe, zgodnie z umowami międzynarodowymi, mają różne uprawnienia na okres pokoju i okres wojny. Zadania pozostające w odpowiedzialności narodowej realizują polskie jednostki wchodzące w skład takich korpusów.

  3. W skład korpusu wchodzić może kilka dywizji lub brygad - również różnych narodowości. Jednostki korpuśne umożliwiają realizację zadań dowodzenia i wsparcia oraz zabezpieczenia logistycznego, pozwalają również na skupienie wysiłku na rzecz walczących związków taktycznych. Korpus przeznaczony jest do prowadzenia samodzielnych operacji na dużych obszarach, we współdziałaniu z lotnictwem taktycznym i siłami morskimi. Korpus jest podstawowym szczeblem realizującym założenia operacji połączonych. Koordynuje działania związków taktycznych z uderzeniami rakietowymi i ogniem korpuśnej artylerii oraz działaniami lotnictwa taktycznego. Korpus jest tym szczeblem dowodzenia, który przez koordynację przedsięwzięć na szczeblu taktycznym realizuje planowanie operacyjne.

  4. Dowództwo korpusu współdziała ściśle z siłami powietrznymi. Współpracuje również z dowództwem okręgu wojskowego, na obszarze którego rozdyslokowane są lub działają jego wojska.

  5. Dowództwo dywizji może kierować kilkoma brygadami różnego rodzaju i różnych narodowości. Jednostki umożliwiają dowództwu dywizji dowodzenie podległymi wojskami, ich wspieranie i zaopatrywanie oraz tworzenie punktów ciężkości na rzecz walczących brygad.

  6. Brygada składa się z batalionów i kompanii różnych rodzajów wojsk i służb. Jest ona jednostką prowadzącą walkę broni połączonych. Dowódca brygady kieruje działaniami batalionów lub zgrupowań taktycznych tworzonych na bazie batalionu.

0202. WOJSKA OPERACYJNE

A. ZASADY OGÓLNE

  1. Podstawowym trzonem wojsk operacyjnych są jednostki ogólnowojskowe. Zaliczamy do nich związki taktyczne, oddziały i pododdziały zmechanizowane, pancerne, kawalerii pancernej, obrony wybrzeża, piechoty zmotoryzowanej i piechoty górskiej.

  2. Wojska operacyjne składają się z następujących rodzajów wojsk:

  1. Przy zastosowaniu kryterium przeznaczenia i wykonywanych zadań, wojska operacyjne dzielimy na następujące grupy jednostek:

− JEDNOSTKI WALCZĄCE - zmechanizowane;

B. WOJSKA ZMECHANIZOWANE I PANCERNE (WZiP)

  1. Przeznaczenie WZiP wynika z głównych zadań wojsk lądowych. Przewiduje się dla nich ważną rolę w likwidacji zagrożeń militarnych powstałych w wypadku zaistnienia kryzysów i lokalnych konfliktów zbrojnych o małej skali, a także w wypadku agresji na szerszą skalę i zagrożenia obszaru kraju.

  2. WZiP w wymienionych wyżej zagrożeniach wojennych przeznaczone są głównie do odpierania uderzeń zgrupowań pancerno-zmechanizowanych przeciwnika. Ich przeznaczeniem jest zatem zwalczanie broni pancernej przeciwnika nacierającego, a także przewidywane są do wykonywania zwrotów zaczepnych celem odzyskania terenu utraconego agresywnymi działaniami strony przeciwnej.

  3. Powietrzno-lądowy charakter przyszłego pola walki wymusza przeciwstawienie się przeciwnikowi naziemnemu i powietrznemu. Stąd WZiP przeznaczone są także do zwalczania środków napadu powietrznego, w tym zwłaszcza śmigłowców bojowych. Ze względu na dynamicznie wzrastające możliwości ogniowe i manewrowe WZiP mogą być przeznaczone również do użycia w różnych sytuacjach bojowych, np. do walki z formacjami aeromobilnymi przeciwnika, czy też do likwidacji ognisk walki w ugrupowaniu własnym lub strony przeciwnej.

  4. Zadania WZiP wynikają z ich przeznaczenia, a także z obecnych możliwości bojowych. Treści zadań dowiązane są ponadto do szczebla dowodzenia i miejsca w ugrupowaniu bojowym i operacyjnym. Brane są także pod uwagę rzeczywiste (aktualne) uwarunkowania militarne.

  5. W obecnie funkcjonujących strukturach Sił Zbrojnych RP WZiP występują w dywizjach zmechanizowanych (DZ), dywizji pancernej (DPanc), dywizji obrony wybrzeża (DOW) oraz w samodzielnych brygadach zmechanizowanych (BZ) i pancernych (BPanc). WZiP stanowią w tych formacjach zasadniczy trzon bojowy i na nich spoczywa główny ciężar wykonywanych zadań.

  6. Pododdziały WZiP zorganizowane są w plutony, kompanie i bataliony. Ze względu na możliwości bojowe i przystosowanie do autonomicznych działań batalion (czołgów, zmechanizowany) uznawany jest jako podstawowa jednostka kalkulacyjna.

  7. Mobilność, siła ognia i opancerzenie predysponują WZiP do pokonywania obrony przeciwnika, wykorzystywania powodzenia działań zaczepnych, wykonywania głębokich uderzeń w ugrupowanie przeciwnika i pościgu za wycofującymi się jego wojskami. W obronie mogą one odpierać (osłabiać) uderzenia przeciwnika, wykonywać kontrataki. Siłą WZiP jest wspólne działanie czołgów i bojowych wozów piechoty (BWP). Ich możliwości ogniowe i manewrowe pozwalają wzajemnie się uzupełniać i osłaniać w walce.

  8. Integralnym komponentem wojsk zmechanizowanych jest piechota. Żołnierze piechoty wchodzą w skład pododdziałów zmechanizowanych i zmotoryzowanych. Pododdziały zmechanizowane działają z zasady na BWP i TO, a zmotoryzowane przewożone są na samochodach, a walczą w szykach pieszych. Formacje spieszonej piechoty wykonują zadania polegające na zwalczaniu przede wszystkim celów nieopancerzonych. Wykorzystują one ogień i transport BWP, TO i samochodów. Najczęściej działania piechoty mają miejsce w specyficznych środowiskach walki oraz w działaniach na rzecz wsparcia pokoju.

  9. Zgrupowania (kontyngenty) WZiP wykonują zadania podczas udziału w misjach pokojowych. Polegają one przeważnie na rozgradzaniu zwaśnionych stron i nadzorowaniu respektowania postanowień traktatów pokojowych.

C. WOJSKA AEROMOBILNE

  1. W skład wojsk aeromobilnych wchodzą związki taktyczne, oddziały, pododdziały zdolne nie tylko do manewrowania w powietrzu, ale także do prowadzenia walki z powietrza oraz lądu i powietrza. Są to jednostki kawalerii powietrznej, desantowoszturmowe i lotnictwa wojsk lądowych, które etatowo posiadają śmigłowce. Doraźnie tworzone są elementy ugrupowania bojowego wykonujące zadania w wymiarze powietrzno-lądowym, np. grupy desantowoszturmowe oraz zgrupowania aeromobilne.

2. W grupie działań aeromobilnych wyróżnia się: działania powietrznoszturmowe, powietrznodesantowe i wspomaganie z powietrza systemu rozpoznania i WRE, dowodzenia i zabezpieczenia operacji. Do podstawowych form działania wojsk i zgrupowań aeromobilnych należą: rajd (szturm) powietrzny, szturm lądowo-powietrzny oraz zasadzka powietrzno-lądowa.

D. WOJSKA RAKIETOWE I ARTYLERIA

  1. Wojska rakietowe i artyleria realizują wsparcie ogniowe wojsk lądowych wspólnie z lotnictwem.

  2. Wojska rakietowe i artyleria wyposażone są w trzy grupy środków ogniowych różniące się właściwościami bojowymi i przeznaczeniem: rakiety taktyczne, artylerię do ognia pośredniego (artyleria lufowa, rakietowa i moździerze) oraz artyleryjskie środki przeciwpancerne (lufowa artyleria przeciwpancerna, zestawy przeciwpancernych pocisków kierowanych i ciężkie granatniki przeciwpancerne). W skład wojsk rakietowych i artylerii wchodzą również pododdziały rozpoznania artyleryjskiego, których zasadniczym zadaniem jest dostarczanie danych niezbędnych do prowadzenia ognia. Dysponując różnorodnym sprzętem wojska rakietowe i artyleria są ważnym środkiem rażenia przeciwnika oraz podstawowym środkiem wsparcia ogniowego wojsk zmechanizowanych i pancernych we wszystkich rodzajach działań bojowych.

  3. Wykonując zadania wsparcia ogniowego wojsk lądowych wojska rakietowe i artyleria mogą swoim ogniem realizować spektrum zadań w różnorodnych sytuacjach. Przede wszystkim mogą niszczyć i obezwładniać podstawowe środki walki i obsługujących je żołnierzy przeciwnika oraz burzyć umocnienia obronne i inne urządzenia. Ponadto WRiA mogą również wzbraniać ataki i manewr, dezorganizować działania bojowe, dowodzenie i zaopatrywanie przeciwnika, blokować jego manewr, oślepiać system obserwacji, izolować określone zgrupowania wojsk, nękać przeciwnika, prowadzić dozorowanie ogniowe, maskować ugrupowanie wojsk własnych i ich manewr dymem, oświetlać teren i przeciwnika, zdalnie minować teren i ugrupowanie przeciwnika.

  4. Związki taktyczne, oddziały i pododdziały artylerii realizując zadania wsparcia ogniowego prowadzą działania bojowe w składzie ogólnowojskowych związków operacyjnych (taktycznych), oddziałów i pododdziałów. Ich miejsce w systemie operacji (walki) wynika z etatowego podporządkowania organizacyjnego lub jest określane rozkazami (zarządzeniami) przełożonych w przypadku zmiany tego podporządkowania. Ogólnowojskowy związek operacyjny (taktyczny), oddział i pododdział może posiadać organiczne jednostki wojsk rakietowych i artylerii oraz przydzielone. Ponadto działania bojowe związku taktycznego, oddziału i pododdziału mogą być wzmacniane ogniem artylerii wyższego szczebla. Wynika z tego, że skład artylerii określonego szczebla dowodzenia nie jest w całości stały, a możliwości rażenia celów mogą być powiększone drogą wzmocnienia ogniem.

  5. Dowódcy ogólnowojskowi decydują w pełnym zakresie o sposobie wykorzystania podległych wojsk rakietowych i artylerii (organicznej i przydzielonej) oraz stawiają im zadania taktyczne. Formułują również zadania taktyczne (żądania ognia) w zakresie wyznaczonego im wzmocnienia ogniem.

  6. W zależności od podporządkowania organizacyjnego i postawionych zadań WRiA mogą realizować zadania bezpośredniego i ogólnego wsparcia ogniowego.

Bezpośrednie wsparcie ogniowe to wykonywanie zadań ogniowych organicznymi i przydzielonymi środkami rażenia, na korzyść walczących pododdziałów pierwszego rzutu. Obejmuje ono rażenie celów znajdujących się w bezpośredniej styczności walczących wojsk, z zasady w ugrupowaniu batalionów pierwszego rzutu przeciwnika, które mają zasadniczy wpływ na rezultaty walki pododdziałów i oddziałów. Bezpośrednie wsparcie ogniowe realizowane jest z zasady do szczebla brygady, a w formie wzmocnienia ogniem również przez artylerię wyższego szczebla.

Bezpośrednie wsparcie ogniowe charakteryzuje się ciągłością, powiązaniem z ogniem pododdziałów piechoty i czołgów oraz zaporami inżynieryjnymi i właściwościami terenu. Powinno ono zapewnić warunki do utrzymywania zajmowanych rubieży przez własne pododdziały w obronie (w miarę konieczności − zorganizowanego ich wycofania na kolejne rubieże), a w działaniach zaczepnych wykonania uderzenia w wysokim tempie i przy minimalnych stratach własnych.

Ogień wsparcia bezpośredniego powinien w obronie: skutecznie hamować tempo ataku przeciwnika, dezorganizować jego jednoczesne uderzenie, uniemożliwiać efektywne wykorzystanie możliwości ogniowych jego broni pancernej i środków bezpośredniego wsparcia, a także zadawać straty w sile żywej i środkach ogniowych atakujących pododdziałów. Z kolei w działaniach zaczepnych zasadniczym zadaniem tej formy ognia jest obezwładnienie (zniszczenie) środków przeciwpancernych przeciwnika na kierunkach i na skrzydłach natarcia oraz sił żywych i innych środków ogniowych bezpośrednio przed frontem atakujących wojsk.

Ogień wsparcia bezpośredniego powinien charakteryzować się dużą elastycznością, krótkim czasem reakcji oraz dostosowaniem do potrzeb pododdziałów ogólnowojskowych. Wymogi te można spełnić poprzez umieszczenie bezpośrednio w ugrupowaniu pierwszorzutowych pododdziałów, elementów (środków) rozpoznania i kierowania ogniem wykorzystywanych w systemie bezpośredniego wsparcia ogniowego.

Ogólne wsparcie ogniowe wojsk to wykonywanie zadań ogniowych do obiektów przeciwnika, mających zasadniczy wpływ na realizację zadań przez ogólnowojskowe związki operacyjne i taktyczne. Obejmuje ono rażenie sił i środków przeciwnika rozmieszczonych poza strefą bezpośredniej styczności wojsk /poza ugrupowaniem batalionów pierwszego rzutu przeciwnika/ - głównie środki wsparcia ogniowego, obrony przeciwlotniczej, elementy systemu dowodzenia i zaopatrywania i inne ważne obiekty. Zadania te realizują środki ogniowe, będące w bezpośredniej dyspozycji dowódcy związku taktycznego i operacyjnego.

Działalność ogniowa WRiA wykonywana w ramach ogólnego wsparcia ogniowego powinna być skoordynowana i powiązana z uderzeniami lotnictwa, użyciem środków walki elektronicznej oraz działaniami wojsk własnych w głębi ugrupowania przeciwnika: desantów, oddziałów rajdowych i wydzielonych, a także wojsk pozostających w okrążeniu.

  1. Skuteczność wsparcia ogniowego wojsk lądowych zależy w dużym stopniu od jego pełnej integracji z planem operacji (walki) oraz koordynacji ognia wszystkich środków (naziemnych i powietrznych). Ponadto niezbędne jest zapewnienie warunków bezpieczeństwa wykluczających porażenie wojsk własnych i wzajemne środków wsparcia. W tym celu ustala się środki umożliwiające swobodę realizacji zadań wsparcia oraz ograniczenia. Podstawowym sposobem ułatwiającym koordynację wsparcia ogniowego jest wyznaczanie linii: skoordynowanego ognia i koordynacji wsparcia ogniowego. Zasadniczym ograniczeniem w wykonywaniu zadań wsparcia ogniowego jest granica bezpieczeństwa wojsk własnych.

Niezbędnym elementem wsparcia ogniowego jest typowanie (wyznaczanie) i rozpoznanie opłacalnych celów, które warunkuje możliwości skutecznego wykonania zadań ogniowych.

E. WOJSKA OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ

  1. Wojska obrony przeciwlotniczej są rodzajem wojsk lądowych, przeznaczone do bezpośredniej osłony przed rozpoznaniem i uderzeniami przeciwnika z powietrza zgrupowań wojsk i ważnych obiektów podczas działań operacyjnych i taktycznych. Zorganizowane są one w oddziały i pododdziały przeciwlotnicze wchodzące w skład ogólnowojskowych związków operacyjnych, związków taktycznych i oddziałów. Ponadto w składzie wojsk obrony przeciwlotniczej występują pododdziały dowodzenia i zabezpieczenia oraz specjalne.

  2. Podstawową jednostką taktyczno-ogniową zdolną samodzielnie wykonywać zadania bojowe jest dywizjon przeciwlotniczy. Zasadniczym pododdziałem ogniowym wojsk obrony przeciwlotniczej jest bateria przeciwlotnicza wyposażona w jednolity (rakietowy, artyleryjski) lub mieszany (rakietowo-artyleryjski) sprzęt bojowy.

  3. Pułk przeciwlotniczy jest oddziałem wojsk obrony przeciwlotniczej przeznaczonym do wykonywania zadań osłony przeciwlotniczej wojsk (obiektów) w działaniach operacyjnych i taktycznych. Z reguły w strukturze organizacyjnej pułku są baterie rakietowe i dywizjony rakietowo-artyleryjskie (artyleryjskie). Może również posiadać jednolitą strukturę organizacyjną i wyposażenie w sprzęt rakietowy (artyleryjski). Wchodzi organizacyjnie w skład ogólnowojskowego związku operacyjnego (korpusu) i związku taktycznego (dywizji).

  4. Dywizjon przeciwlotniczy jest pododdziałem taktyczno-ogniowym wchodzącym w skład pułku przeciwlotniczego lub występującym samodzielnie w składzie ogólnowojskowego związku taktycznego lub oddziału (brygady). Przeznaczony jest do wykonywania zadań bezpośredniej osłony przeciwlotniczej wojsk w działaniach taktycznych. Z zasady wyposażony jest w rakietowo-artyleryjski sprzęt bojowy (struktura mieszana).

  5. Bateria przeciwlotnicza jest zasadniczym pododdziałem ogniowym w strukturze organizacyjnej wojsk obrony przeciwlotniczej. Może być w składzie pułku lub dywizjonu przeciwlotniczego oraz występować jako samodzielny pododdział w składzie ogólnowojskowych związków taktycznych i oddziałów. Przeznaczona jest do wykonywania zadań ogniowych w zakresie zwalczania (niszczenia, obezwładniania) przeciwnika w powietrzu.

  6. Oddziały i pododdziały przeciwlotnicze cechuje wysoka skuteczność ogniowa i manewrowość. Zdolne są do niszczenia i obezwładnienia współczesnych środków napadu powietrznego w różnych przedziałach wysokości i prędkościach lotu oraz zapewnienia wojskom (obiektom) ciągłej osłony we wszystkich rodzajach działań bojowych, niezależnie od warunków atmosferycznych, pory roku i doby oraz stosowanych przez przeciwnika przedsięwzięć walki radioelektronicznej (zakłóceń). W ich wyposażeniu znajdują się różne - pod względem zasięgu, sposobów kierowania (naprowadzania) i możliwości rażenia środków napadu powietrznego - zestawy, które klasyfikuje się jako: przeciwlotnicze zestawy rakietowe (PZR), przeciwlotnicze zestawy artyleryjskie (PZA), przeciwlotnicze zestawy rakietowo-artyleryjskie (PZRA).

  7. Przeciwlotnicze zestawy rakietowe i rakietowo-artyleryjskie − w zależności od odległości skutecznego ognia (strzelania) dzielą się na: bliskiego zasięgu (lekkie), małego zasięgu (średnie), średniego zasięgu (ciężkie).

Przeciwlotnicze zestawy artyleryjskie ze względu na kaliber dzielą się na: lekkie, średnie i ciężkie.

  1. Pododdziały dowodzenia wojsk obrony przeciwlotniczej przeznaczone są do prowadzenia rozpoznania przeciwnika powietrznego, zbierania i opracowywania informacji oraz zabezpieczenia procesu dowodzenia oddziałami i pododdziałami przeciwlotniczymi w działaniach bojowych. Realizują one także bezpośrednie informowanie o sytuacji powietrznej (wskazywanie celów) pododdziałów przeciwlotniczych nie posiadających własnych środków rozpoznania radiolokacyjnego oraz punktów dowodzenia osłanianych wojsk (ostrzeganie).

Pododdziały dowodzenia występują na różnych szczeblach organizacyjnych wojsk obrony przeciwlotniczej. W ich wyposażeniu znajdują się manewrowe radiolokacyjne stacje (wstępnego poszukiwania i  wysokościomierze) o różnych zakresach częstotliwości pracy, urządzenia identyfikacji własnych samolotów („swój-obcy”) oraz zestawy zautomatyzowanego systemu dowodzenia (ZSyD).

Pododdziały dowodzenia cechuje wysoka mobilność oraz zdolność wykrywania celów powietrznych w odległościach, zakresie wysokości i prędkości lotu zapewniających skuteczne ich niszczenie (obezwładnianie) przez pododdziały ogniowe niezależnie od warunków atmosferycznych, pory roku i doby. Posiadają odporność na zakłócenia radioelektroniczne oraz możliwość określania ugrupowania środków napadu powietrznego (współrzędnych celów, składu, przynależności i charakteru ich działania) oraz bieżącej kontroli przelotów własnego lotnictwa.

  1. Pododdziały rakietowo-techniczne wojsk obrony przeciwlotniczej przeznaczone są do wykonywania specjalistycznych zadań w zakresie przechowywania, transportu (dowozu) i prowadzenia kontroli (sprawdzenia) rakiet przeciwlotniczych. Ponadto w składzie oddziałów przeciwlotniczych występują inne pododdziały: zabezpieczenia logistycznego (zaopatrzenia, remontowe, medyczne), inżynieryjne, chemiczne i łączności.

F. WOJSKA INŻYNIERYJNE

  1. Wojska inżynieryjne wchodzące w skład wojsk lądowych zorganizowane są w pododdziały: saperów, minowania, drogowo-mostowe, pontonowe, przeprawowe, maszyn inżynieryjnych, rozpoznania inżynieryjnego, maskowania; oddziały: saperów, drogowo-mostowe, pontonowe oraz związki taktyczne saperów. Przeznaczone są do realizacji zadań i prac inżynieryjnych związanych głównie ze wsparciem inżynieryjnym działań bojowych i operacji oraz niekiedy wykorzystywane są do maskowania operacyjnego, działań logistycznych, obrony przed bronią masowego rażenia.

  2. Wojska inżynieryjne wykonują wszystkie zadania (prace) inżynieryjne w ramach wsparcia inżynieryjnego w danym pasie terenu (obszarze, rejonie). Zadania mogą być wykonywane na korzyść walczących związków taktycznych (oddziałów) wojsk zmechanizowanych i pancernych, oddziałów rodzajów wojsk lądowych oraz innych podmiotów towarzyszących walce zbrojnej, np. rozminowanie budynków dla potrzeb administracji cywilnej i ludności.

  3. Wsparcie inżynieryjne jest to działanie inżynieryjne prowadzone przez pododdziały i oddziały lub związki taktyczne wojsk inżynieryjnych na korzyść innych jednostek, np. oddziałów i związków taktycznych zmechanizowanych (pancernych) polegające na realizacji tych zadań i prac inżynieryjnych, które umożliwiają osiągnięcie nakazanego (przyjętego) głównego celu działania. Ogólnym celem wsparcia inżynieryjnego jest udzielanie pomocy innym uczestnikom działań w sferze militarnej na korzyść innych rodzajów wojsk lądowych w zakresie:

  1. W ramach bezpośredniego wsparcia inżynieryjnego działań operacyjnych i   taktycznych realizowane są następujące zamierzenia:

  1. W ramach ogólnego wsparcia inżynieryjnego wojsk wykonuje się:

  1. Do najważniejszych zasad zabezpieczenia inżynieryjnego zalicza się: wykorzystanie wojsk inżynieryjnych zgodnie z ich przeznaczeniem, wyprzedzanie realizacji zadań inżynieryjnych, skupianie wysiłku wojsk inżynieryjnych, scentralizowane lub zdecentralizowane użycie wojsk inżynieryjnych i utrzymywanie odwodu wojsk inżynieryjnych.

Zasada wykorzystania wojsk inżynieryjnych zgodnie z przeznaczeniem, rozumiana jest jako postulat wobec decydentów określających sposób wykorzystania wojsk inżynieryjnych w działaniach bojowych. Każdy oddział i pododdział danej specjalności wojsk inżynieryjnych ma swoje przeznaczenie określone przez strukturę organizacyjną, wyposażenie techniczne i przygotowanie bojowe, pozwalające na realizację ustalonego wachlarza prac inżynieryjnych. W myśl tej zasady oddziały i pododdziały wojsk inżynieryjnych powinny być użyte zgodnie z przygotowaniem gwarantującym najlepsze wykorzystanie ich możliwości bojowych.

Zasada wyprzedzania realizacji zadań inżynieryjnych, odnosi się do konieczności wcześniejszego wykonywania wielu prac inżynieryjnych przez wojska inżynieryjne w stosunku do wspieranych innych rodzajów wojsk. Wynika to z celowości wykonywania zadań inżynieryjnych w określonym czasie i ukończenia ich w terminie umożliwiającym wykorzystanie skutków działania wojsk inżynieryjnych przez innych uczestników działań bojowych lub operacji.

Zasada skupienia wysiłku wojsk inżynieryjnych, wobec znacznych potrzeb i zazwyczaj ograniczonych możliwości wykonawczych, określa konieczność skupienia działań wojsk inżynieryjnych na najistotniejszych pracach inżynieryjnych w danym rejonie (miejscu) i czasie. Skupienie wysiłku może odnosić się do użycia większości wojsk inżynieryjnych na danym kierunku, pasie, rubieży lub na realizacji najważniejszych zadań wsparcia inżynieryjnego danego rodzaju działań bojowych lub operacji niezależnie od rejonu, czy też kierunku.

Zasada scentralizowanego użycia wojsk inżynieryjnych, nakazuje wykorzystanie większości sił i środków do realizacji wsparcia inżynieryjnego na danym szczeblu dowodzenia bez przydzielania ich podwładnym. Jest wskazane i możliwe w warunkach, kiedy dowództwo (związku taktycznego, oddziału) planujące działania bojowe może rozstrzygać w sposób szczegółowy wszelkie zagadnienia organizacyjne działań inżynieryjnych.

Zasada zdecentralizowanego użycia wojsk inżynieryjnych, nakazuje wykorzystać część lub większość sił i środków do realizacji zadań inżynieryjnych poprzez przydzielenie ich podwładnym. Jest to wręcz konieczne, w sytuacji kiedy dowództwo danego szczebla dowodzenia (związku taktycznego, oddziału) określa zadania bojowe dla podwładnych w sposób ogólny, najczęściej w formie celu do osiągnięcia i nie jest w stanie szczegółowo zaplanować zadania wsparcia inżynieryjnego.

Zasada utrzymania odwodu wojsk inżynieryjnych, polega na wydzielaniu niezbędnej liczby oddziałów i pododdziałów wojsk inżynieryjnych z określonymi zapasami środków materiałowych i pozostawieniu ich w rezerwie z przeznaczeniem do wykorzystania w toku walki. Wielkość odwodu przyjmuje się uwzględniając rozmach i dynamikę działań, aktualne zaangażowanie wojsk inżynieryjnych do realizacji prac, warunki terenowe oraz charakter oddziaływania przeciwnika. W przypadku użycia całości lub części sił odwodu, należy przystąpić natychmiast do jego odtworzenia. W odwodzie powinny być utrzymywane siły zdatne wykonywać najistotniejsze zadania inżynieryjne w danym etapie działań bojowych.

Na czas działań operacyjnych lub taktycznych ze składu wojsk inżynieryjnych tworzy się zazwyczaj elementy ugrupowania o różnym przeznaczeniu i wielkości z wyróżnieniem: oddziałów i pododdziałów wspierających lub przydzielonych do niższego szczebla dowodzenia; związki taktyczne, oddziały i pododdziały wykonujące zadania inżynieryjne własnego szczebla dowodzenia; oddziały i pododdziały stanowiące elementy ugrupowania operacyjnego lub bojowego wojsk walczących oraz związki taktyczne, oddziały i pododdziały pozostające w odwodzie.

G. WOJSKA OBRONY PRZECIWCHEMICZNEJ

  1. Wojska Obrony Przeciwchemicznej są odwodem specjalistycznych sił i środków SZ RP realizującym przedsięwzięcia − związane z szeroko pojmowaną ochroną wojsk przed skażeniami − wymagające specjalnego przygotowania żołnierzy i użycia specjalistycznego sprzętu. Jednostki tych wojsk stanowią także niezbędne uzupełnienie sił i środków układu pozamilitarnego oraz infrastruktury państwa, wykonując zadania zarówno w okresie pokoju, jak i wojny. Przez swe działania odciążają inne rodzaje wojsk, zwłaszcza toczących bezpośrednią walkę, od trudnego i uciążliwego oraz czasochłonnego wykonywania zadań związanych z: wykrywaniem i likwidacją skażeń oraz wspierają elementy systemów ratownictwa państwa, likwidujących skutki nadzwyczajnych zagrożeń.

  2. Do podstawowych zadań niemilitarnych wojsk obrony przeciwchemicznej zalicza się:

  1. Do podstawowych zadań militarnych wojsk obrony przeciwchemicznej, wykonywanych w toku działań operacyjnych i taktycznych zalicza się:

  1. Wojska obrony przeciwchemicznej są przeznaczone do wsparcia wszystkich jednostek w dekontaminacji skutków skażeń i rozpoznawaniu miejsc niebezpiecznych skażonych truciznami i materiałami promieniotwórczymi

  2. Jeżeli wojska obrony przeciwchemicznej nie są używane do wykonywania specjalistycznych zadań, mogą być wykorzystane do maskowania wojsk dymami, w ramach maskowania operacyjnego i do wzmocnienia rażącego działania środków ogniowych wojsk miotaczami ognia. W działaniach operacyjnych i taktycznych, toczonych w warunkach użycia broni masowego rażenia, wojska obrony przeciwchemicznej ściśle współdziałają z jednostkami medycznymi i ewakuacyjnymi.

  3. Jednostki wojsk obrony przeciwchemicznej, występujące w siłach zbrojnych RP, pozostają w określonym podporządkowaniu strukturalnym. W skład wojsk wchodzą: na szczeblu strategicznym Wojsk Lądowych − pułk obrony przeciwchemicznej (centralnej dyspozycji); na szczeblu operacyjnym (okręg wojskowy, korpus) − bataliony obrony przeciwchemicznej.

  4. Oddziały i pododdziały wojsk obrony przeciwchemicznej wykonują zadania rozpoznania terenu skażonego truciznami i materiałami promieniotwórczymi w obszarze operacji i działań taktycznych oraz dekontaminacji wojsk i odcinków terenu, a także zadania maskowania wojsk dymami i rażenia przeciwnika ogniem miotaczy ognia.

  5. Pododdziały rozpoznania skażeń prowadząc rozpoznanie skażeń, wykrywają użycie bojowych środków chemicznych i promieniotwórczych, ustalają rodzaj i zasięg skażeń, a ponadto rozpoznają skażenia w rejonach rozmieszczenia i przegrupowania wojsk oraz ustalają możliwe drogi i kierunki obejścia miejsc niebezpiecznych.

  6. Pododdziały zabiegów specjalnych prowadzą odkażanie i dezynfekcję umundurowania, oporządzenia żołnierzy oraz indywidualnych środków ochrony przed skażeniami, a także wykonują zabiegi specjalne sprzętu, uzbrojenia, środków bojowych i transportowych, i skażonych odcinków terenu.

  7. Pododdziały zadymiania maskują dymem wojska i ważne obiekty przed środkami naziemnego i powietrznego rozpoznania oraz naprowadzania na cel, zarówno w dzień, jak i w nocy.

  8. Kompanie obrony przeciwchemicznej są pododdziałami przydzielanymi związkom taktycznym i oddziałom do kompleksowej realizacji różnych specjalistycznych zadań obrony przeciwchemicznej i wsparcia działań bojowych tych oddziałów, do których zostaną włączone na okres walki.

F. WOJSKA ŁĄCZNOŚCI

  1. Wojska łączności są przeznaczone do organizowania i zapewnienia łączności we wszystkich działaniach militarnych (bojowych), jak i niemilitarnych oraz w okresie pokojowego szkolenia wojsk.

  2. Wojska łączności występują w postaci samodzielnych jednostek lub etatowych pododdziałów w pododdziałach i oddziałach dowodzenia, związków taktycznych i operacyjnych wszystkich rodzajów wojsk i sił zbrojnych.

  3. Z wojsk łączności wydzielane są jednostki, które przeznacza się do:

  1. Wojska Łączności realizują:

  1. W celu zorganizowania łączności, wojska łączności wyposażone są w następujące środki łączności: techniczne (teletransmisyjne, telekomutacyjne, przetwórcze, specjalne, pomocnicze); poczty polowej i sygnalizacyjne.

Przy pomocy środków telekomunikacyjnych zapewnia się łączność foniczną, transmisji pakietów, faksową, wizualną,

Środki wojskowej poczty polowej zapewniają dostarczenie korespondencji służbowej, prywatnej, środków płatniczych oraz prasy,

Środki sygnalizacyjne stosuje się do przekazywania krótkich komend i meldunków za pomocą ustalonych sygnałów wzrokowych (wizualnych) i słuchowych (dźwiękowych).

  1. Stosowanie odpowiednich środków łączności i informatyki jest uzależnione od sytuacji operacyjno-taktycznej na polu walki, warunków działania wojsk oraz możliwości ich wykorzystania.

  2. Do podstawowych zadań stawianych łączności i wykonywanych przez wojska łączności należą:

0203. WOJSKA OBRONY TERYTORIALNEJ

A. PRZEZNACZENIE WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ

  1. Wojska obrony terytorialnej to część wojsk lądowych przeznaczona do prowadzenia bojowych działania regularnych i nieregularnych w stałych rejonach odpowiedzialności oraz humanitarnych - także poza nimi. Stanowią je jednostki ogólnowojskowe i rodzajów wojsk, formowane i wykorzystywane do samodzielnego prowadzenia walki, wsparcia wojsk operacyjnych oraz udzielania pomocy w ramach działań humanitarnych. Jako lokalne wojska terytorialne − dowodzone przez terytorialne organy dowodzenia szczebla lokalnego − mogą także doraźnie wykonywać zadania w rejonach interwencji.

  2. Wojska obrony terytorialnej przeznaczone są − obok elitarnych i mobilnych wojsk operacyjnych − do realizacji zadań obrony militarnej rejonów i obiektów na całym terytorium państwa. Mogą one wspierać wojska operacyjne, które podejmują walkę w ich rejonach odpowiedzialności, a władze lokalne w obronie niemilitarnej doraźnie również poza nimi.

  1. Już w czasie pokoju przygotowują sobie stałe rejony odpowiedzialności do działania zarówno w kryzysie, jak również podczas wojny, czy też ewentualnej ich okupacji. Są także masowym, wysoce rezerwowym w czasie pokoju, komponentem sił zbrojnych państwa, które tworzy na szczeblu lokalnym wojskową organizację społeczeństwa do realizacji zadań obrony narodowej.

  1. Struktura wojsk obrony terytorialnej bezpośrednio związana jest z terytorialnymi organami dowodzenia. Obejmują one organy szczebla centralnego i terytorialne dowództwa obrony.

5. Dowództwom obrony podlegają jednostki wojsk obrony terytorialnej, z których część może mieć charakter regionalny (jednostki rodzajów wojsk - inżynieryjne, przeciwchemiczne itp. - i ogólnowojskowe pełniące funkcje baz szkoleniowych wojsk obrony terytorialnej; typu brygada, pułk). Na szczeblu lokalnym występują samodzielne bataliony obrony terytorialnej − ochrony i obrony obiektów, forteczne i ogólnowojskowe.

  1. Wojska obrony terytorialnej działają według następujących zasad:

  1. Siły OT prowadzą działania w wyznaczonych rejonach odpowiedzialności. Rejon odpowiedzialności jest stały dla jednostki wojsk obrony terytorialnej, a jego granice zarówno podczas zagrożenia i wojny, jak również w czasie pokoju są takie same. Celem ogólnym tworzenia rejonów odpowiedzialności jednostek wojsk OT jest przygotowanie, utworzenie i utrzymanie sprawnego lokalnego systemu obrony powszechnej przez optymalne wyzyskanie środków i możliwości prowadzenia działań obronnych w wyznaczonym rejonie (obszarze) przy wykorzystaniu warunków terenowych i infrastruktury - współdziałając z paramilitarnymi ogniwami obronnymi i społeczeństwem.

  2. W strukturach wojsk OT pluton jest najniższym i zarazem podstawowym elementem (“modułem”) bojowym w rejonie odpowiedzialności. Batalion OT jest natomiast podstawowym zgrupowaniem taktycznym. Organiczne środki artyleryjskie, przeciwpancerne, przeciwlotnicze brygady OT, jak również pułku OT należy przydzielać batalionom, które wykonują podstawowe zadania bojowe.

W działaniach bojowych wojsk OT rejon odpowiedzialności jest obszarem, w którym dążą one do zadania przeciwnikowi maksymalnych strat, uniemożliwienia mu zajęcia go lub zorganizowania tam trwałej okupacji oraz stosowania represji, czy też rabunku zasobów naturalnych, a także niszczenia obiektów i dóbr kultury narodowej.

Planowe rozpraszanie w rejonie odpowiedzialności sił OT sprzyja unikaniu starcia, w którym przeciwnik mógłby w pełni i efektywnie wykorzystać wszystkie posiadane systemy ogniowe, a także efektywnie organizować i prowadzić walkę.

  1. Działania regularne wojsk OT są organizowane podobnie jak w wojskach operacyjnych, przy zachowaniu zasady prowadzenia walki do momentu, w którym bez większych strat można przejść do ukrycia, po to aby przejść do skutecznych działań nieregularnych.

W ramach działań regularnych wojska OT wykonują szereg przedsięwzięć o charakterze pogotowia, przeciwdywersyjnym, przeciwdesantowym, obronnym, ochronnym, opóźniającym i osłonowym.

  1. Pogotowie systemu OT obejmuje działania rozpoznawcze oraz dyżurowanie i reagowanie wybranymi elementami sił OT.

  2. Działania rozpoznawcze są podstawą pozyskiwania danych do wypracowywania optymalnego funkcjonowania systemu OT i efektywnego użycia wojsk OT.

W ramach systemu OT prowadzone jest rozpoznanie wojskowe (siłami jednostek wojsk OT) i rozpoznanie terytorialne (głównie siecią posterunków obserwacyjno-meldunkowych), których wyniki rozpoznania wzbogacane (z danych wojsk operacyjnych i z niemilitarnych źródeł informacji) są przetwarzane przez komórki analityczno-koncepcyjne terytorialnych organów dowodzenia na potrzeby militarnej obrony państwa − co funkcjonalnie tworzy terytorialny system rozpoznania.

  1. Działania przeciwdywersyjne wojsk OT wynikają z ich zadań w tym zakresie. Celem działań jest niedopuszczenie do wykonywania zamierzeń dywersyjnych przeciwnika lub zminimalizowanie ich skutków. Dla osiągnięcia tego celu podejmowane są działania przeciwdywersyjne, które skupiają się na rozpoznawaniu i zapobieganiu dywersji oraz prowadzeniu walki zbrojnej z grupami prowadzącymi działalność dywersyjną, a także bezpośredniej ochronie i obronie obiektów przed atakami dywersyjnymi.

  1. Ubezpieczanie rejonów lub obiektów − jako jedna z podstawowych form przeciwdywersyjnych działań ochrono-obronnych − polega na ochronie, głównie wojsk operacyjnych lub obiektów przed rozpoznaniem i niespodziewanym uderzeniem sił dywersyjnych.

Bezpośrednią ochronę i obronę obiektów − prowadzi się pododdziałami OT, niekiedy przy wzmocnieniu innymi siłami i środkami (np. wojsk operacyjnych lub jednostek zmilitaryzowanych). Celem tego działania jest niedopuszczenie sił dywersyjnych do podejścia w rejon chronionego obiektu, a po stwierdzeniu ich podchodzenia lub obecności przystąpienie do niezwłocznego zniszczenia.

  1. Celem działań przeciwdesantowych wojsk OT jest lokalizowanie, blokowanie i utrudnianie realizacji zadań siłom desantów powietrznych po ich wylądowaniu, oraz w niektórych sytuacjach, zakłócanie załadunku i przelotu do rejonu desantowania, a w sprzyjających sytuacjach także ich rozbicie.

  2. Obronę i ochronę obiektów organizuje się systemowo - jako zorganizowany, wzajemnie uzupełniający się zespół przedsięwzięć, fortyfikacji itp. - uwzględniając charakter i dyslokację obiektu (obiektów), stopień zagrożenia oraz wielkości sił wyznaczanych do jego (ich) ochrony lub obrony.

Działania ochronno-obronne to pomocniczy rodzaj działań prowadzonych przez pododdziały ochrony i obrony obiektów (bataliony ochrony i obrony obiektów) wojsk OT, specjalistyczne straże ochronne (straż przemysłową, służbę leśną, Służbę Ochrony Kolei itp.), jednostki policji, Straż Graniczną w celu rozpoznania i zapobiegania działalności niszczącej lub dywersyjnej osób wobec ważnych gospodarczo i obronnie obiektów.

  1. Obrona miast i miejscowości jest jednym z ważniejszych przedsięwzięć wojsk OT. W tym celu w strukturze tych wojsk występują specjalistyczne jednostki (bataliony forteczne), które są przysposobione do działań tego typu. W działaniach obronnych w mieście i miejscowości zarówno bataliony forteczne, jak i inne jednostki wojsk OT otrzymują rejon odpowiedzialności, w którym organizują obronę w oparciu o rubieże, obiekty, rejony, kwartały i ulice w postaci punktów oporu, rejonów obrony i pasów obrony, a w wypadku załamania się obrony pozostałe przy życiu siły OT przechodzą do działań nieregularnych - wykorzystując do ich prowadzenia zarówno obszar miasta, jak również pobliskie okolice.

  2. Wojska OT uczestniczą we wszystkich postaciach obrony wybrzeża z głównym wysiłkiem na organizację - w stosownym do posiadanych sił i środków zakresie.

  1. Działania opóźniające wojsk OT organizowane są w rejonach odpowiedzialności jednostek tych wojsk.

  2. Celem działań osłonowych wojsk OT organizowanych w ich rejonach odpowiedzialności jest stworzenie wojskom operacyjnym i OT rozmieszczonym w oddali od linii styczności wojsk, dogodnych warunków do przeprowadzenia mobilizacji lub przyjęcia ugrupowania odpowiednio do zamiaru operacyjnego. Cel ten osiąga się przez przeciwdziałanie przenikaniu sił przeciwnika w głąb terytorium kraju, opóźnianie jego działań agresywnych i obronę zawczasu przygotowanych rubieży i rejonów.

Wojska OT prowadzą działania osłonowe we własnych rejonach odpowiedzialności − samodzielnie lub wspólnie z wojskami operacyjnymi. Mogą także osłaniać granicę wspólnie ze Strażą Graniczną. Wielkość, kształt i usytuowanie operacyjne rejonu odpowiedzialności oraz zadania operacyjne postawione przez dowódcę okręgu wojskowego jednostce OT w znacznym stopniu warunkują skalę i jej aktywność w działaniach osłonowych.

Samodzielne działania osłonowe wojska OT prowadzą w rejonach odpowiedzialności wyznaczonych im w terenie korzystnym do organizowania obrony - tj. w górach, na terenach lesisto-jeziornych, rejonach zurbanizowanych, obszarach podmokłych i pociętych, wzdłuż szlaków komunikacyjnych, nad brzegami rzek i kanałów oraz w rejonach w naturalny sposób kanalizujących ruch wojsk przeciwnika (przełęcze górskie, przesmyki między jeziorami, ciaśniny terenowe itp.).

  1. Działania nieregularne to forma walki zbrojnej polegająca na unikaniu rozstrzygających starć z przeważającymi siłami przeciwnika, zaskakującym atakowaniu słabych miejsc jego ugrupowania bojowego (struktury organizacyjnej) formacjami umiejętnie wykorzystującymi teren i działającymi na znacznym obszarze. Mogą mieć one różną skalę. Istotą działań nieregularnych jest:

  1. Wojska obrony terytorialnej wykonują samodzielne zadania bojowe i humanitarne. Służą one efektywnemu wykorzystaniu wojsk operacyjnych. Do działań tych zalicza się:

22. W warunkach pokojowych działania humanitarne są podstawowym działaniem wojsk obrony terytorialnej na poziomie lokalnym i regionalnym. Działania humanitarne wojsk obrony terytorialnej wynikają z wewnętrznych funkcji sił zbrojnych oraz humanitarnych potrzeb użycia wojsk na rzecz ochrony praw człowieka i obywatela. Działania humanitarne wojsk obrony terytorialnej wynikają z wewnętrznych funkcji sił zbrojnych.

23. Działania humanitarne wojsk OT obejmują czynności organizacyjne i przygotowawcze prowadzone przez terytorialne organy dowodzenia na wniosek administracji państwowej i samorządowej. Zaliczamy do nich pomoc zagrożonym obywatelom skutkami działań zbrojnych, katastrof, kataklizmów, przestępczości, terroryzmu itp.

ROZDZIAŁ 3

DOWODZENIE I ŁĄCZNOŚĆ

0301. ZASADY OGÓLNE

  1. Dowodzenie jest to proces, poprzez który dowódca zmusza podwładnych do działania zgodnie ze swoją wolą i zamiarami. Obejmuje władzę i odpowiedzialność za użycie podległych mu sił i środków do wykonania zadania. Odpowiedzialność dowódcy jest niepodzielna i nie może być przekazywana. To również proces, w ramach którego dowódca wspomagany przez swój sztab organizuje, koordynuje i ukierunkowuje działania podległych mu sił poprzez użycie standardowych procedur działania i wszelkich dostępnych środków przekazywania informacji.

  2. Funkcje dowodzenia to: planowanie, organizowanie, przewodzenie (praca z ludźmi, motywowanie), kontrolowanie.

  3. Do podstawowych zasad dowodzenia należą: jednolitość, jednoosobowość oraz dowodzenie przez określenie celu działania.

Jednolitość dowodzenia opiera się na takim samym pojmowaniu obowiązków i praw, jednolitych zasadach dowodzenia, wychowania wojskowego, wyszkolenia oraz wspólnym języku i jednolitych pojęciach. Stosowanie tej zasady zapewnia jednolitość myślenia i działania wszystkich dowódców i oficerów sztabu w realizacji zamiaru (planu działania) przełożonego.

Jednoosobowość, to osobiste podejmowanie przez dowódcę (szefa) decyzji i całkowita odpowiedzialność za rezultaty osiągnięte przez podległe wojska (siły).

Dowodzenie przez określenie celu działania zapewnia podporządkowanym dowódcom swobodę działania. Jej zakres zależy od rodzaju wykonywanego zadania. Dowódca zapoznaje podwładnych ze swoim zamiarem, określa wyraźnie zadania i przekazuje do dyspozycji konieczne siły i środki. Szczegóły określa tylko w celu koordynacji działań służących osiągnięciu wspólnego celu. Ingerować może tylko wówczas, gdy niewłaściwe działania podwładnych zagrażają realizacji jego zamiaru. Podwładni realizując wspólny cel, mogą działać samodzielnie, wykazywać się inicjatywą, natychmiast reagować na rozwój sytuacji i wykorzystywać sprzyjające okoliczności. Stosowanie tej zasady opiera się na zaufaniu przełożonego do profesjonalizmu podwładnego.

  1. Dowodzenie wojskami powinno być trwałe, ciągłe, operatywne i skryte.

Trwałość i ciągłość to stałe oddziaływanie organów dowodzenia na przebieg działań wojsk.

Operatywność to sprawne, zorganizowane ingerowanie w procesy (zjawiska) zachodzące w wojskach (siłach) w celu dostosowania ich działania do zmieniającej się sytuacji.

Skrytość to zachowanie w tajemnicy przedsięwzięć związanych z przygotowaniem i prowadzeniem operacji.

0302. SYSTEM DOWODZENIA

  1. W celu sprawnego dowodzenia w czasie działań organizuje się system dowodzenia stanowiący integralną część systemu operacji. Tworzą go funkcjonalne i wewnętrznie skoordynowane elementy organizacyjne, ludzkie i materiałowe, wzajemnie ze sobą powiązane i uzależnione od siebie.

  2. Zasadnicze elementy składowe systemu dowodzenia to: doktryna działań; organa dowodzenia (zespoły dowódczo-sztabowe z ich funkcjonalnymi procedurami działania i strukturą podporządkowania) rozmieszczone w przygotowanych miejscach pracy (zorganizowanych jako stanowiska i punkty dowodzenia); stała infrastruktura informatyczna i telekomunikacyjna obszaru działań; siły i mobilne środki łączności oraz zabezpieczenia bojowego i logistycznego systemu w otoczeniu i zderzeniu z dążeniami, ograniczeniami, chęciami i możliwościami organizatora systemu.

  3. Elementy systemu dowodzenia grupuje się w zestaw obejmujący trzy komponenty tj.:

Komponent pierwszy - organizacji dowodzenia obejmuje: sposób organizacji dowództw do wykonania zadania; zadania dowództw i relacje pomiędzy nimi; uprawnienia i odpowiedzialność dowództw, ich podział (strukturę) funkcjonalny.

Komponent drugi - środki dowodzenia, to systemy, urządzenia i procedury techniczne służące pozyskiwaniu, przetwarzaniu, gromadzeniu i zobrazowaniu informacji. Zapewniają one przepływ informacji w dowództwie oraz między podporządkowanymi i współdziałającymi jednostkami.

Komponent trzeci - proces dowodzenia to proces decyzyjny oraz procedury i techniki stosowane przez dowództwa w celu oceny sytuacji tj. określenia tego co się dzieje, zdecydowania co robić, jakie podjąć działanie oraz postawienie zadań i kontroli ich wykonania. Zawiera także dokumenty dowodzenia systemu odpraw i meldunków wspierających proces decyzyjny.

0303. SYSTEM ŁĄCZNOŚCI

  1. Łączność jest istotnym elementem dowodzenia. Z punktu widzenia potrzeb dowodzenia, planowania, koordynowania działań jednostkami sąsiadującymi (wspierającymi) oraz kontroli wykonywanych zadań, system łączności musi zapewnić wymianę informacji w „poziomie” - między działającymi systemami pola walki oraz w „pionie” - między elementami systemów dowodzenia.

  2. System łączności jest to organizacyjno-techniczny zespół sił i środków łączności oraz informatyki, odpowiadający potrzebom dowodzenia i sterowania środkami rażenia, charakterowi prowadzonych działań i wykonywanym zadaniom.

  3. System łączności Sił Zbrojnych składa się z dwóch zasadniczych komponentów:

Stacjonarna sieć łączności SZ RP jest siecią telekomunikacyjną zbudowaną na bazie sieci telekomunikacyjnej kraju, wzbogaconej o wojskowe siły i środki łączności zorganizowane w węzły i linie łączności;

Polowy system łączności jest siecią telekomunikacyjną zbudowaną w oparciu o mobilne siły i środki łączności oraz informatyki.

  1. Sieci łączności stacjonarnej i polowej są przewidziane do wspólnego wykorzystania.

  2. Bezpośrednim organizatorem polowego systemu łączności jest szef (dowódca) łączności.

  3. System łączności organizuje się zapewniając kompleksowe wykorzystanie różnorodnych środków łączności we wszystkich relacjach dowodzenia współdziałania, powiadamiania (ostrzegania i alarmowania) oraz sterowania środkami rażenia.

  4. Zasadniczym zadaniem polowego systemu łączności jest zapewnienie terminowej, wiernej i skrytej łączności dla potrzeb dowodzenia wojskami i sterowania środkami rażenia, współdziałania i powiadamiania (ostrzegania i alarmowania).

  5. W systemie łączności wyróżnia się:

Osoby sprawujące kierownicze funkcje w systemie dowodzenia i przebywające okresowo poza stanowiskiem dowodzenia obowiązane są posiadać środki łączności umożliwiające dowodzenie.

Odpowiedzialność za łączność z podwładnymi ponosi przełożony, jednak w wypadku jej utraty, zarówno przełożony jak i podwładny mają obowiązek przedsięwziąć niezbędne działania w celu jej odtworzenia.

Odpowiedzialność za funkcjonowanie łączności współdziałania - jeżeli nie zostanie to ustalone inaczej - ponoszą:

  1. W wojskach lądowych:

  1. Między wojskami lądowymi a pozostałymi rodzajami Sił Zbrojnych:

  1. Łączność współdziałania - organizuje się na każdym szczeblu dowodzenia. Na jej potrzeby wydziela się oddzielne relacje łączności.

Przekazywanie sygnałów ostrzegania i alarmowania odbywa się poza wszelką kolejnością na wszystkich szczeblach dowodzenia i we wszystkich relacjach łączności. Do przekazywania sygnałów powiadamiania, wydziela się oddzielne linie (sieci) łączności (realizuje się to na szczeblu operacyjnym i operacyjno-taktycznym).

0304. PROCES DOWODZENIA

A. ZASADY OGÓLNE

  1. Proces dowodzenia jest to powtarzający się cykl organizacyjny utrzymywany w ruchu poprzez ciągłe zbieranie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji. Na bazie tych informacji zostaje podjęta decyzja, określony zamiar działania i opracowany graficzny plan operacji. Stanowi on podstawę do opracowania dokumentów dowodzenia.

  2. Dowódca jest odpowiedzialny za wykonanie zadania, dlatego on osobiście podejmuje decyzję i określa zamiar.

  3. Działalność dowódcy i całego sztabu powinna być skoncentrowana na ocenie rozwoju sytuacji oraz jej wpływu na realizowane i otrzymane zadanie. Ocena ta obejmuje przedsięwzięcia konieczne do wykonania zanim dowódca zadecyduje o sposobie wykonania zadania. Plan działania powinien być przemyślany w swej koncepcji i prosty do wykonania. Elastyczny plan pozwala dowódcy wykorzystać dogodne sytuacje, jakie mogą pojawić się podczas realizacji zadania i umożliwia mu reagowanie w nieprzewidzianych okolicznościach.

  4. Proces dowodzenia rozpoczyna się z reguły od momentu otrzymania zadania od przełożonego i trwa do chwili zakończenia działań operacyjnych, tj. osiągnięcia celu operacji. Niekiedy podczas prowadzenia operacji może się on rozpoczynać z inicjatywy dowódcy. Składa się on z następujących etapów:

B. PRZEBIEG PROCESU DOWODZENIA

  1. Ustalenie położenia zapoczątkowuje proces dowodzenia i powinno tworzyć warunki do dobrego opracowania planu. Sprowadza się ono zazwyczaj do zbierania informacji od przełożonego, podwładnych, sąsiadów i wojsk współdziałających oraz ludności cywilnej i określenia aktualnego położenia wojsk własnych i przeciwnika.

Podstawę do ustalenia położenia stanowią m.in. meldunki np. o osiągnięciu styczności z przeciwnikiem, użyciu broni masowego rażenia, gwałtownych zmianach sytuacji na polu walki lub o nowych siłach przeciwnika. Ustalenie położenia uzupełnia lub poszerza obraz położenia. Wyniki przedstawia się na mapach sytuacyjnych.

2. Planowanie operacji obejmuje:

Ocena sytuacji jest logiczną częścią rozumowania prowadzącego do najlepszego rozwiązania problemu w posiadanym czasie. Początkiem tego procesu jest zazwyczaj otrzymanie zadania od przełożonego. Podwładny jest ukierunkowywany przez swojego przełożonego co do tego jaki cel (efekt) ma on osiągnąć swoim działaniem. W ocenie sytuacji wyróżnia się następujące etapy: analiza zadania, określenie możliwości działania, rozważenie i porównanie wariantów działania.

(1) Dowódca we wszystkich przypadkach powinien działać w zgodzie z zamiarami swojego przełożonego. Dlatego po otrzymaniu zadania analizuje je w celu określenia odpowiedzi na pytania:

Po zakończeniu analizy zadania dowódca precyzuje wytyczne do dalszego planowania. Zawiera w nich najistotniejsze problemy, do których sztab będzie musiał się odnieść w dalszej pracy i określa najważniejsze kryteria oceny wariantów działania. Wytyczne te stanowią podstawę do zorganizowania pracy sztabu.

(2) Określając możliwości działania rozważa się wiele czynników, które będą miały istotny wpływ na prowadzenie operacji. Należą do nich:

(3) W czasie trwania oceny sytuacji powinno wyłonić się kilka wariantów działania. Każdy z nich powinien odpowiadać otrzymanemu zadaniu, uwzględniać potencjał bojowy i zawierać w zarysie zamiar działania z wyraźnym wskazaniem głównego wysiłku. Wady i zalety każdego wariantu rozważane są w stosunku do zadania i prawdopodobnego kierunku działania przeciwnika, uwzględniając jego ewentualną reakcję na nasze działanie w każdym z nich. Określenie wad i zalet posłuży do oceny każdego wariantu według kryteriów określonych przez dowódcę w wytycznych. Analizując oceny, szef sztabu dokonuje wyboru wariantu ocenionego najwyżej i ten rekomenduje dowódcy na odprawie decyzyjnej jako wariant zdaniem sztabu najlepszy.

Wariant, który nie jest zgodny z zamiarem przełożonego, nie powinien być już dalej rozpatrywany.

Podjęcie decyzji przez dowódcę obejmuje wybór wariantu działania. Decyzja odzwierciedla jego wolę przeprowadzenia określonych działań, a rozwinięty na jej podstawie zamiar dowódcy przedstawia sposób oraz kolejność ich wykonania i obejmuje:

Po podjęciu decyzji i określeniu zamiaru przez dowódcę sztab opracowuje graficzny plan operacji, który stanowi podstawę do opracowania pozostałych dokumentów dowodzenia.

Rozkaz operacyjny jest zasadniczym dokumentem dowodzenia, który wyraża decyzję i zamiar dowódcy. Powinien być prosty, jasny i zwięzły. Może on być pisemny, ustny lub graficzny, a niekiedy ich kombinacją. Jego układ jest zawsze jednakowy i obejmuje pięć punktów:

Integralną część rozkazu stanowią aneksy. Ich ilość zależy od potrzeb. Głównym celem aneksu jest skrócenie tekstu rozkazu. Może to być dokument pisemny lub graficzny na folii, kalce, mapie itp. Każdy aneks może być uzupełniony apendyksami.

  1. Stawianie zadań jest to przekazanie podwładnym decyzji i zamiaru dowódcy. Zadania mogą być postawione w formie:

Układ zarządzeń jest taki sam jak rozkazu operacyjnego.

  1. Kontrola właściwej realizacji zamiaru operacji i wykonania zadania jest funkcją dowodzenia sprawowaną przez dowódcę lub sztab. To proces ciągły stanowiący podstawę do ustalania położenia oraz rozwoju sytuacji. Istnieje przy tym konieczność porównywania stanu pożądanego z istniejącym. Kontrola w tym ujęciu jest traktowana jako nadzór.

ROZDZIAŁ 4

OPERACJA

0401. SIŁY, CZAS I OBSZAR

  1. Działania operacyjne określane są przez czynniki operacyjne: siły, obszar, czas i informację. To właśnie siły, jakimi dysponuje dowódca, obszar, na jakim prowadzić ma operację i czas jej przygotowania oraz zakładany okres jej trwania decydują o realizowanych działaniach operacyjnych. Stosunek między tymi czynnikami musi odpowiadać celowi i planowi operacji. Najważniejszym zadaniem dowodzenia operacyjnego jest więc zharmonizowanie czynników operacyjnych z wytyczonym celem. Uwzględniać przy tym należy stały wpływ czynnika informacji. Sztuka dowodzenia operacyjnego polega na zapewnieniu obecności odpowiednich sił we właściwym miejscu i czasie.

  2. Siły to wojska i środki, jakimi dysponuje dowódca podczas wykonywania zadania. Powinny być one dostosowane do jego rodzaju. Warunkiem umożliwiającym prowadzenie operacji jest skuteczne i wielostronne rozpoznanie i dysponowanie odpowiednimi siłami. Możliwości sił wynikają z ich składu i wyposażenia, rodzaju i stanu uzbrojenia, stopnia wyszkolenia oraz stanu fizycznego i duchowego żołnierzy. Duże znaczenie ma również osobowość dowódcy oraz morale wojsk.

Konieczność ograniczenia własnych strat i niedopuszczenia do nadmiernych zniszczeń wymaga szybkiego pokonania przeciwnika. Podstawowym warunkiem powodzenia operacji jest stworzenie przynajmniej miejscowej przewagi. Powinna się ona wyrażać w zapewnieniu korzystnego stosunku sił we właściwym miejscu i czasie. Koncentrowania potrzebnych do tego zgrupowań wymaga koordynacji i kierowania manewrem wojsk na rozległych obszarach.

Dyspozycyjność i szybkość działania sił rozwiniętych już w okresie pokoju są niezwykle ważne podczas likwidacji lokalnych zagrożeń lub konieczności zademonstrowania determinacji i wiarygodności obronnej. Rozśrodkowanie wojsk na nielinearnym polu walki zwiększa znaczenie koordynacji czasowej i przestrzennej. Wojska znajdujące się w różnych miejscach obszaru operacyjnego trzeba będzie wprowadzić w rozstrzygającym momencie do bitwy. Przemieszczanie wojsk na duże odległości i zapewnienie im właściwego wsparcia logistycznego są ogromnym wyzwaniem przed jakim staje dowództwo operacyjne.

  1. Obszar przez swą rozciągłość i pokrycie wpływa na planowanie działań i zachowania wojsk. Postrzegany powinien być przy tym jako środek służący do osiągnięcia celu, czyli do zniszczenia (pokonania) przeciwnika. Dowódca operacyjny określa więc, gdzie teren może zostać oddany przeciwnikowi, gdzie ma być utrzymany i gdzie należy dążyć do osiągnięcia rozstrzygnięcia. Teren nie musi być bezwzględnie utrzymany, lecz wykorzystany do stworzenia warunków umożliwiających rozbicie przeciwnika. Wymaga to operacyjnego wykorzystania całego terenu, niezależnie od jego podziału na strefy i pasy działania, określane w trakcie planowania operacyjnego.

Nierównomierne rozmieszczenie wojsk na obszarze operacji prowadzi do „rozrzedzenia” wojsk na obszarze działania. Siły przeznaczone do obrony danego obszaru stają się coraz mniejsze. W takiej sytuacji nie zawsze będzie możliwe wcześniejsze określenie pasów działania własnych wojsk. Konieczność skoncentrowania sił w rejonach, w których dążyć się będzie do uzyskania rozstrzygnięcia, prowadzi do ich osłabienia na innych kierunkach i powstawania nieobsadzonych luk. W celu uniknięcia zaskoczenia luki te należy nadzorować. Odkryte skrzydła i luki powodują zwiększenie obszarów odpowiedzialności.

Gdy operacje prowadzone będą na własnym terytorium, nie można dopuścić do wymiany wyniszczających uderzeń ogniowych. Prowadzenie operacji na własnym terytorium wymaga minimalizacji destrukcyjnego wpływu działań zbrojnych w celu ograniczenia strat wśród ludności cywilnej, zniszczeń środowiska naturalnego, infrastruktury i dóbr kultury. Konieczne jest wcześniejsze przygotowanie ewakuacji.

  1. Czas przydzielony na wykonanie zadania (okres przez jaki z uwagi na wymogi strategiczne lub operacyjne ma być prowadzona operacja) stanowi istotną wielkość, którą uwzględnić należy podczas planowania działań. Czas jako czynnik operacyjny może mieć różne znaczenie dla rodzajów sił zbrojnych i rodzajów wojsk. Nie zawsze czas potrzebny na przegrupowanie wojsk i ich rozwinięcie operacyjne oraz wsparcie logistyczne jest wystarczający. Zyskanie czasu i uprzedzenie przeciwnika może mieć decydujące znaczenie dla powodzenia operacji. Szybkość działania, obok zachowania tajemnicy i maskowania, stanowi istotne kryterium uzyskania zaskoczenia. Ponieważ nie zawsze można w pełni zachować tajemnicę i zapewnić doskonałe maskowanie, rozstrzygające znaczenia nabiera szybkość działania. Trzeba być szybszym od przeciwnika, szybszym niż on tego oczekuje, bardziej niż on ruchliwym. Nie może to być wyłącznie szybkość fizycznego przemieszczania się wojsk, lecz bardziej zdolność do szybkiego zbierania, przetwarzania i przekazywania informacji, wypracowania decyzji, wykonywania rozkazów i wytycznych na różnych szczeblach dowodzenia oraz reagowania na rozwój sytuacji.

Zmniejszenie liczebności wojsk i wydłużenie okresu, w jakim osiągać one będą zdolność do działań, powoduje zmianę znaczenia czynnika czasu. Związki operacyjne nie będą już musiały przechodzić do obrony w trybie alarmowym, jak planowano w przeszłości. Od pojawienia się pierwszych oznak kryzysu do momentu rzeczywistego zagrożenia upłynie wiele czasu, co pozwoli na odpowiednie przygotowanie wojsk oraz uaktualnienie planów operacji obronnej. Czas potrzebny na mobilizacyjne i operacyjne rozwinięcie wojsk oraz ich szkolenie zgrywające będzie miał decydujące znaczenie dla zdolności państwa do obrony.

  1. Określenie właściwego stosunku między czynnikami operacyjnymi zdeterminowane jest posiadaniem informacji dotyczących sił własnych i przeciwnika, obszaru i czasu ich działania. Nie chodzi jednak o to, aby wiedzieć wszystko, lecz by wiedzieć wystarczająco dużo, a przede wszystkim więcej niż przeciwnik. O wartości informacji decydują przy tym jej treść, wiarygodność i aktywność. Fałszywe informacje i ich nadmierna ilość oddziaływują na proces dowodzenia działaniami jako czynniki zakłócające. Informacja lub jej brak jest czynnikiem decydującym o sukcesie lub porażce. Jest zasadniczym warunkiem umożliwiającym prowadzenie działań, a w określonych sytuacja staje się czynnikiem samodzielnie decydującym o ich powodzeniu. Starcie dwóch stron jest obecnie walką o informację. Strona, która uzyska przewagę informacyjną, zapewni sobie sukces. Walka o przewagę w sferze informacji jest szczególnie ważna wobec stałego zmniejszania liczebności wojsk. Ważne staje się też wyprzedzanie informacyjne w stosunku do przeciwnika.

  1. Informacje wpływają na stopień poparcia wojska przez społeczeństwo. Często o ocenie działań militarnych nie decyduje rzeczywista sytuacja, lecz jej subiektywne postrzeganie przez media, polityków i społeczeństwo. Dowództwa nie mogą ograniczać się tylko do zbierania, analizowania i przekazywania informacji, lecz również aktywnie je kształtować zgodnie z zamierzonymi celami. Podczas planowania działań rozważać więc należy nie tylko ich celowość z wojskowego punktu widzenia, lecz również ich oddziaływanie na opinię publiczną. Brak akceptacji i negatywna ocena społeczeństwa przyczynić się może do niepowodzenia działań i to mimo początkowych sukcesów. Informacje wszelkiego rodzaju, włącznie z rozpowszechnianymi przez media, oddziaływują na morale i wewnętrzną spójność wojsk. Poprzez różnego rodzaju informacje wpływa się na siły zbrojne przeciwnika i ludność. Wpływy te mogą bezpośrednio i pośrednio oddziaływać na swobodę działania dowódców, chociażby przez spowodowane nimi ustalenia polityczne. Informacja jako czynnik operacyjny jest więc wielkością bezpośrednio stymulującą działania.

0402. ZASADY PROWADZENIA OPERACJI

  1. Operacje początkowego okresu wojny będą miały charakter defensywny. Należy je jednak łączyć z aktywnymi działaniami na całym obszarze odpowiedzialności. Zasada ograniczenia szkód i konieczność pomyślnego i szybkiego zakończenia starcia nie pozwalają na prowadzenie długotrwałych wyniszczających operacji. Dążyć więc należy od uzyskania rozstrzygnięcia, wymaga to przejścia do działań zaczepnych. Po rozpoczęciu agresji przez przeciwnika należy podjąć decyzję, co do sposobu prowadzenia operacji.

  2. Zmienne warunki polityczne i militarne powodują, że wojskom nie można wcześniej przydzielać ściśle określonych obszarów obrony. Wojska rozwijać się będą na zagrożonym obszarze w ramach przeciwkoncentracji strategicznej. W okresie kryzysu w pobliżu granicy państwowej rozmieszcza się tylko stosunkowo nieznaczne siły i środki. Będą one wzmacniane w sytuacji bezpośredniego zagrożenia. Tworzenie punktów ciężkości (skupianie wysiłku) umożliwi uzyskanie przewagi miejscowej, a tym samym rozstrzygnięcia. Zapewnieniu powodzenia służą przedsięwzięcia realizowane jeszcze przed rozpoczęciem właściwej operacji obronnej. Obejmują one takie działania, jak: alarmowanie, mobilizację, rozpoznanie i osłonę określonych obszarów i przygotowanie operacji sił zbrojnych (osłona granicy, rejonów i obiektów, organizacje ruchu i kierowanie przemarszem sojuszniczych wojsk). Przedsięwzięcia te służą zademonstrowaniu woli walki. W czasie rozwijania operacyjnego tylko część sił rozmieścić należy w pobliżu granicy. Większość wojsk rozmieszcza się w głębi obszaru obrony i wykorzystuje do zatrzymania natarcia przeciwnika na rubieży w głębi lub do wykonania zwrotu zaczepnego. Operacja prowadzona być powinna tak blisko granicy, jak tylko będzie to możliwe. Dążyć przy tym należy do szybkiego zakończenia konfliktu oraz ograniczenia zniszczeń kraju w wyniku działań wojennych.

  3. W pierwszej fazie operacji należy ustalić kierunek głównego uderzenia przeciwnika, wyczerpać go w działaniach opóźniających i skanalizować jego ruch. Zadania te wykonywane będą poprzez siły rozwinięte już w okresie pokoju, a więc siły reagowania kryzysowego czy też jednostki pierwszej kolejności użycia.

  4. Kolejna faza operacji służy odebraniu przeciwnikowi inicjatywy, utrzymaniu ważnych rejonów i zatrzymaniu agresora na określonej wcześniej rubieży. Ten etap operacji, w zależności od rozwoju sytuacji, prowadzony będzie przez wojska jednego państwa, bądź we współdziałaniu z sojusznikami. Stosować w nim należy podstawowe rodzaje działań bojowych, a więc działania opóźniające, obronę i natarcie.

  5. Decydującą fazą operacji obronnej jest zwrot zaczepny wykonywany w celu rozbicia przeciwnika, który wtargnął w głąb obrony i odzyskania utraconego obszaru. Podobnie, jak w innych etapach operacji, stosuje się osłonę obszarów nie objętych bezpośrednimi działaniami zbrojnymi.

  6. Operacja zaczepna doprowadzić ma do zniszczenia przeciwnika i odzyskania utraconego terytorium. Należy ją prowadzić zdecydowanie i w szybkim tempie, tak aby szybko osiągnąć można było decydujące sukcesy. Walki prowadzone muszą być więc z marszu, często bez styczności z sąsiadem. Cechą charakterystyczną operacji zaczepnej są zdecydowane, szybkie jednoczesne uderzenia czołowe, w skrzydła i na tyły przeciwnika. Tempo operacji to nie tylko szybkie przemieszczanie się wojsk, lecz także zdolność do jednoczesnego lub bezpośrednio po sobie następującego prowadzenia różnorodnych działań. Ich intensywność prowadzi do przeciążenia systemów dowodzenia przeciwnika i pozbawienia go możliwości reakcji.

  7. Czynnikiem ułatwiającym osiągnięcie celu operacji prowadzonej na terytorium kraju jest ścisłe współdziałanie z wojskami obrony terytorialnej znajdującymi się na obszarze odpowiedzialności związku operacyjnego. Wojska OT działają wyłącznie w określonym rejonie odpowiedzialności pokrywającym się z rejonem dyslokacji pokojowej. Przeznaczone są one do:

Podstawowym zadaniem sił OT jest zapewnienie swobody działania wojskom operacyjnym.

ROZDZIAŁ 5

ROZPOZNANIE, WALKA ELEKTRONICZNA,

DZIAŁANIA PSYCHOLOGICZNE I SPECJALNE

0501. POSTANOWIENIA OGÓLNE

  1. Rozpoznanie, walka elektroniczna, działania psychologiczne i specjalne są ważnym komponentem walki informacyjnej w procesie dowodzenia i kierowania.

  2. Walka informacyjna to kooperacja negatywna wzajemna, realizowana w sferach: zdobywania informacji (rozpoznania), zakłócania informacyjnego i obrony informacyjnej.

  3. Zdobywanie informacji o przeciwniku odbywa się w warunkach ciągłego prowadzenia walki informacyjnej polegającej na tym, że wszelkim wysiłkom rozpoznawczym jednej strony przeciwstawiane jest zakłócanie informacyjne i obrona informacyjna strony drugiej. W zależności od szczebla dowodzenia zdobywanie informacji o przeciwniku realizują siły i środki rozpoznania wojskowego, walki elektronicznej (rozpoznania elektronicznego), działań psychologicznych oraz działań specjalnych.

  1. Zakłócanie informacyjne (procesów informacyjnych) przeciwnika to zespół skoordynowanych przedsięwzięć i działań, które dostosowane są do zakłócania procesów dowodzenia wojskami i kierowania uzbrojeniem przeciwnika. Zakłócanie informacyjne przeciwdziała również rozpoznaniu. W zależności od szczebla dowodzenia zakłócanie informacyjne realizują siły i środki walki elektronicznej, działań psychologicznych oraz działań specjalnych.

  2. Obrona informacyjna stanowi zespół skoordynowanych przedsięwzięć dostosowanych do uniemożliwienia przeciwnikowi dostępu do zbiorów wszelkiej postaci informacji, które odzwierciedlają lub mogą odzwierciedlać stan faktyczny, usytuowanie i zamiary działania wojsk własnych oraz ochronę własnych procedur dowodzenia wojskami i kierowania uzbrojeniem przed zakłócaniem informacyjnym stosowanym przez przeciwnika. Przedsięwzięcia z zakresu obrony informacyjnej realizują bezpośredni użytkownicy systemów informacyjnych w ramach ich zabezpieczenia bojowego.

  3. Istotą walki informacyjnej w działaniach zbrojnych jest stwarzanie sytuacji utrudniających przeciwnikowi podejmowanie trafnych decyzji, wykonywania sprawnych manewrów i precyzyjnych uderzeń ogniowych, przy jednoczesnej obronie przed tym samym wojsk własnych. Ukierunkowana jest na dezorientowanie przeciwnika w sytuacji pola walki, komplikowanie jego warunków działania i w efekcie tego zmuszanie go do podejmowania błędnych decyzji.

0502. ROZPOZNANIE WOJSKOWE

  1. Rozpoznanie jest obszarem wiedzy dotyczącym terenu, warunków atmosferycznych, działalności i możliwości prowadzenia walki przez aktualnego i potencjalnego przeciwnika. W rozumieniu rzeczowym - rozpoznanie to zespół sił i środków służący do spełniania czynnościowych funkcji rozpoznania i wyróżniający się spośród innych wojsk specyfiką podstawowego uzbrojenia, wyposażenia technicznego, organizacji, sposobu działania na polu walki oraz szkolenia.

  2. Celem rozpoznania jest walka o informację (kluczową dla danego obszaru działań) a więc nie tylko zdobywanie informacji, lecz także obrona informacyjna i zakłócanie informacyjne.

  3. Dowódcy na wszystkich szczeblach dowodzenia traktują rozpoznanie jako nierozłączną część działań bojowych, gdyż spełnia ono istotną rolę w procesie planowania działań i prowadzenia walki. Sztab musi być zdolny do oceny informacji rozpoznawczych oraz do zapewnienia zdobywania informacji i wsparcia decyzji.

  4. Dowódca musi wiedzieć na jakie rezultaty rozpoznania różnorodnych sił i środków może liczyć i jak w związku z tym może je wykorzystać.

  5. Dowódca jest zainteresowany pewną liczbą określonych rejonów:

  1. Prowadzenie działalności rozpoznawczej wymaga zrozumienia uwarunkowań i zależności występujących na polu walki. Prowadzi się ją bez ścisłego przywiązania do linii rozgraniczenia i rejonów odpowiedzialności i zainteresowania. Współdziałające wojska prowadzą ją z wzajemnym zazębianiem się odpowiednich rejonów.

  2. Dowódca powinien określić swoim podwładnym „priorytety działalności rozpoznawczej”. Priorytety działalności rozpoznawczej muszą być jasno sprecyzowane i zrozumiałe dla wszystkich komórek sztabu.

  3. Istotą oceny zagrożenia jest określenie zdolności przeciwnika do różnych zachowań ze względu na posiadane siły i środki, ogólną sytuację bojową oraz w odniesieniu do zadania (działania) danego szczebla dowodzenia.

  4. W procesie rozpowszechniania informacji rozpoznawczych do użytkowników wykorzystuje się nie tylko informację przetworzoną, lecz przekazuje się także informacje bojowe i informacje studyjne (częściowo przetworzone).

  5. Dowódca i jego sztab potrzebują informacji rozpoznawczych przed rozpoczęciem walki, jak i podczas jej trwania. Wojska znajdujące się w styczności z przeciwnikiem lub mające nawiązać z nim walkę, prowadzą rozpoznanie samodzielnie, własnymi siłami i środkami. Proces ten nazywany jest rozpoznaniem w walce.

  6. Większość informacji przepływających w kanałach kierowania i dowodzenia rozpoznaniem ma formę meldunków od wojsk i wysuniętych elementów rozpoznawczych. W wielu przypadkach takie informacje muszą być wykorzystywane natychmiast. Dlatego wyniki rozpoznania muszą być przekazywane niezwłocznie do tych, którzy potrzebują, a także przesyłane do przełożonego gdzie mogą być również wykorzystane.

  1. Wszystkie dostępne źródła i organa rozpoznawcze muszą być użyte w największym możliwym stopniu do zdobywania i gromadzenia informacji. Elastyczność i zdolność reakcji współczesnych systemów gromadzenia danych rozpoznawczych umożliwiają dowódcom wgląd w głąb pola walki w czasie zbliżonym do rzeczywistego.

Gromadzenie i rozpowszechnianie informacji pomiędzy jednostkami sojuszniczymi nie powinno być utrudnione przez ograniczenia bądź narodowe obostrzenia. na poszczególnych szczeblach dowodzenia potrzeby rozpoznawcze oraz potrzeby informacyjne ich sztabów będą zróżnicowane.

  1. Na szczeblu pododdziału, oddziału dowódcy potrzebują dokładnych i terminowych efektów działalności rozpoznawczej, aby nawiązać kontakt bojowy z przeciwnikiem, rozpoznać jego elementy wsparcia ogniowego, szczególnie zaś aby zapoznać się z rozmieszczeniem jego systemów rażenia, w tym głównie do ognia pośredniego. Większość tych informacji pochodzić będzie z obserwacji bezpośredniej.

  2. Na szczeblu związku taktycznego potrzeby informacyjne dowódcy określane będą przede wszystkim zakresem planowania dalszych działań w określonym czasie oraz dużą różnorodnością zasięgów uzbrojenia znajdującego się lub mogącego się znaleźć w jego dyspozycji. Zachodzi potrzeba wykorzystania źródeł wtórnych w celu określenia przegrupowań w głębi, umocnień i odwodów przeciwnika, rejonów ześrodkowania, artylerii oraz stanowisk obrony przeciwlotniczej, stanowisk dowodzenia i wszelkich innych obiektów mogących mieć ważne znaczenia dla pomyślnego przebiegu działań.

  3. Na szczeblach operacyjnych dowódcy kładą głównie nacisk na określenie możliwości przeciwnika i jego zamiarów w celu zaplanowania przyszłych działań związków taktycznych oraz rozmieszczenia i wykorzystania odwodów operacyjnych. Dowódcy danego szczebla operacyjnego zagęszczają elementy systemu rozpoznania i WE na kierunkach przegrupowań przeciwnika, w tym zarówno wojsk w styczności jak i działających w głębi w granicach rejonu zainteresowania. Dowódcy na tych szczeblach dowodzenia kontrolują i ukierunkowują działalność potencjału rozpoznawczego i WE na zdobycie informacji rozpoznawczych oraz realizację celów strategicznych.

  1. Informacja napływająca z pola walki wymaga odpowiedniego przetworzenia. Zdolność automatycznego przetwarzania danych poważnie przyspiesza jej przetwarzanie i przekazywanie. Znacząca część informacji zmienia swoją wartość w miarę przesuwania się po szczeblach systemu dowodzenia, ponieważ obszar wiedzy o przeciwniku, w którym jest ona interpretowana staje się coraz szerszy.

0503. WALKA ELEKTRONICZNA

  1. Walka elektroniczna (WE) to przedsięwzięcia i działania wojsk, które wykorzystując energię elektromagnetyczną rozpoznają i dezorganizują systemy elektroniczne przeciwnika oraz zapewniają warunki do stabilnej pracy analogicznym systemom wojsk własnych (element walki informacyjnej). Polega na prowadzeniu rozpoznania (wsparcia) elektronicznego, przeciwdziałania elektronicznego oraz obrony elektronicznej.

  2. Przedsięwzięcia w zakresie walki elektronicznej muszą skutecznie wspierać działania bojowe. Aby to osiągnąć, plan walki elektronicznej musi być przygotowany zawczasu i w pełni zintegrowany z planem przygotowania walki (operacji) oraz uaktualniany w sposób ciągły w świetle zmian sytuacji.

  3. Walka elektroniczna musi być koordynowana pomiędzy rodzajami wojsk i służb na wszystkich szczeblach dowodzenia. W tym celu muszą być opracowane odpowiednie procedury skutecznego jej koordynowania.

  4. Odpowiedzialność za organizację walki elektronicznej ponosi dowódca.

  5. Organizatorem walki elektronicznej jest szef rozpoznania i walki elektronicznej. Przedsięwzięcia rozpoznania elektronicznego i przedsięwzięcia przeciwdziałania elektronicznego prowadzone są zwykle przez oddziały (pododdziały) walki elektronicznej zgodnie z otrzymanym zadaniem. Przedsięwzięcia obrony elektronicznej realizowane są przez wszystkich użytkowników systemów i  urządzeń elektronicznych.

  1. Pomyślna realizacja przedsięwzięć walki elektronicznej zależy od utworzenia w okresie pokoju bazy danych oraz systematycznego jej aktualizowania. Zgromadzone w niej informacje typu technicznego oraz operacyjnego są niezbędne zarówno dla prawidłowego funkcjonowania procesu rozpoznania (wsparcia) elektronicznego, jak i dla realizacji przedsięwzięć przeciwdziałania elektronicznego. Są pomocne również podczas realizacji przedsięwzięć obrony elektronicznej.

  2. Rozpoznanie elektroniczne jest częścią składową walki elektronicznej. Polega na zdobywaniu i przetwarzaniu informacji o przeciwniku, których nośnikami są fale elektromagnetyczne wypromieniowane przez jego nadajniki (źródła). Pozyskiwanie informacji o przeciwniku odbywa się w wyniku poszukiwania, śledzenia, przechwytywania, namierzania i analizy pracy tych źródeł.

Rozpoznanie elektroniczne dzieli się na radiowe (krótkofalowe, ultrakrótkofalowe), radioliniowe (horyzontowe i  troposferyczne), satelitarne oraz nie radiowe (systemów radiolokacyjnych, systemów radionawigacyjnych, optoelektroniczne, czujnikowe i informatyczne).

Rozpoznanie elektroniczne prowadzi się w każdej sytuacji operacyjnej i taktycznej bez względu na warunki atmosferyczne, porę roku i doby.

a) Rozpoznanie elektroniczne prowadzone jest w celu wykrycia bezpośredniego zagrożenia elektronicznego i niezwłocznego przeciwdziałania mu.

  1. Dane uzyskane w wyniku prowadzonego rozpoznania elektronicznego dotyczą parametrów technicznych emisji oraz położenia i działalności bojowej środków elektronicznych przeciwnika. Uzyskane tą drogą informacje o przeciwniku są wykorzystywane do realizacji przedsięwzięć przeciwdziałania elektronicznego i obrony elektronicznej wojsk własnych, a także na potrzeby informacyjnego (rozpoznawczego) przygotowania pola walki.

  1. Przeciwdziałanie elektroniczne to zespół skoordynowanych przedsięwzięć i działań ukierunkowanych na dezorganizację procesów informacyjnych przeciwnika funkcjonujących w przestrzeni elektromagnetycznej. Przeciwdziałanie elektroniczne jest częścią składową walki elektronicznej i obejmuje zakłócanie pracy systemów elektronicznych, pozorowanie elektroniczne i neutralizację. Przedsięwzięcia przeciwdziałania elektronicznego powinny zapobiegać lub ograniczyć możliwości efektywnego wykorzystania przestrzeni elektromagnetycznej przez przeciwnika i w ten sposób wykluczyć lub ograniczyć jego możliwości dowodzenia i użycia środków rażenia.

  1. Zakłócanie polega na celowym (rozmyślnym) promieniowaniu, odpromieniowaniu lub odbijaniu energii elektromagnetycznej w celu osłabienia efektywności użycia odbiorczych urządzeń (systemów) elektronicznych wykorzystywanych przez przeciwnika. Zakłócanie jest prowadzone we wszystkich rodzajach wojsk, w każdych warunkach terenowych i meteorologicznych, różnymi technikami i sposobami. Rozróżnia się zakłócenia elektroniczne aktywne (zaporowe, punktowe i wielopunktowe) oraz pasywne (maskujące).

  2. Pozorowanie elektroniczne to zespół przedsięwzięć i działań ukierunkowany na ukrywanie przed rozpoznaniem przeciwnika rzeczywistych zamiarów wojsk własnych. Pozorowanie elektroniczne polega na użyciu energii elektromagnetycznej do emisji fałszywych informacji i sygnałów elektromagnetycznych maskujących sygnały użyteczne oraz na odpowiednim odbijaniu lub tłumieniu sygnałów wejściowych w sposób mający na celu zmylenie przeciwnika w zakresie wykorzystania informacji pozyskanej przez jego systemy elektroniczne.

Pozorowanie elektroniczne stanowi część ogólnego planu wprowadzania przeciwnika w błąd.

Działania pozorujące wymagają zwykle scentralizowanej koordynacji i kierowania. Dlatego wojska lądowe wykonują działania pozorujące w ograniczonej skali w wybranych kluczowych okresach walki (operacji).

  1. Niszczenie energią elektromagnetyczną polega na celowym użyciu energii elektromagnetycznej o dużej gęstości do zarówno chwilowego uszkodzenia jak i stałego zniszczenia urządzeń elektronicznych przeciwnika, których działanie opiera się na wykorzystaniu mikroelektroniki.

  1. Obrona elektroniczna to zespół skoordynowanych przedsięwzięć i działań ukierunkowany na maskowanie i ukrywanie przed rozpoznaniem elektronicznym przeciwnika informacji o wojskach i własnych zamiarach, osłona pracy własnych systemów elektronicznych przed przeciwdziałaniem elektronicznym przeciwnika i przed rażeniem środkami ogniowymi samonaprowadzającymi się na źródła promieniowania elektromagnetycznego, a także odpowiednie przedsięwzięcia w zakresie eliminacji zakłóceń interferencyjnych (wzajemnych, współkanałowych). Obrona elektroniczna polega na zapewnieniu trwałości pracy systemów rozpoznania dowodzenia, walki elektronicznej, kierowania uzbrojeniem i sterowania w warunkach prowadzenia WE przez przeciwnika i  wzajemnego oddziaływania własnych środków elektronicznych.

  1. Obrona przed rozpoznaniem elektronicznym przeciwnika obejmuje odpowiednie przedsięwzięcia i działania przeciwrozpoznawcze dostosowane do ukrywania pracy własnych nadawczych środków elektronicznych oraz zbiorów wszelkich postaci informacji o stanie rzeczywistym, usytuowaniu i zamiarach działania wojsk własnych, które są lub mogą być dostępne dla źródeł rozpoznania elektronicznego przeciwnika.

  2. Obrona przed przeciwdziałaniem elektronicznym przeciwnika obejmuje odpowiednie przedsięwzięcia i działania dostosowane do ochrony własnych odbiorczych urządzeń elektronicznych przed celowym zakłócaniem ich pracy oraz niszczeniem zbiorów własnych wszelkich postaci informacji i  wnoszeniem do nich takich treści, które powodować mogą wzrost entropii informacyjnej o stanie aktualnym, usytuowaniu i zamiarach działania wojsk przeciwnika oraz powodować stan chaosu i nie uporządkowania we własnych procesach dowodzenia wojskami i kierowania uzbrojeniem.

  3. Obrona przed niszczeniem ogniowym przeciwnika, a głównie przed bronią samonaprowadzającą się na źródło promieniowania energii elektromagnetycznej ma na celu zachowanie żywotności systemów elektronicznych własnych wojsk.

  4. Obrona przed zakłóceniami interferencyjnymi (wzajemnymi, współkanałowymi) ma na celu zapewnienie kompatybilności elektromagnetycznej (zewnętrznej i wewnętrznej) własnych systemów elektronicznych.

  5. Odpowiedzialność za organizację obrony elektronicznej ponosi szef rozpoznania i walki elektronicznej.

  6. Przedsięwzięcia z zakresu obrony elektronicznej realizują bezpośredni użytkownicy systemów elektronicznych w ramach ich zabezpieczenia bojowego.

  7. Realizacja przedsięwzięć obrony elektronicznej wymaga dobrego wyszkolenia, stosowania procedur sondażowych i dostępności alternatywnych systemów informacyjnych.

0504. DZIAŁANIA PSYCHOLOGICZNE

  1. Działania psychologiczne to planowe przedsięwzięcia polegające na oddziaływaniu psychologicznym na wojska i ludność przeciwnika w czasie kryzysu i  wojny, zlokalizowanych w określonych rejonach w celu osiągnięcia pożądanych postaw i zachowań, które wspomagałyby cele wojskowe i swobodę operacyjną wspieranych dowódców.

Działania psychologiczne są prowadzone we wszystkich rodzajach działań bojowych. Polegają one na skoordynowanym z ogólnym planem działania wojsk na szczeblu operacyjnym wykonywaniu akcji ulotkowych i elektroakustycznych oraz rozpoznawaniu skutków oddziaływania psychologicznego na wojska przeciwnika.

  1. Stwarzaniem warunków mających wpływ na pomyślny przebieg działań bojowych zajmują się organa działań psychologicznych szczebla operacyjnego poprzez:

  1. Bezpośrednie wspieranie działań bojowych wojsk własnych może być realizowane w warunkach silnego obezwładnienia wojsk przeciwnika, jego rozbicia lub okrążenia. Do realizacji tej funkcji angażuje się wszystkie siły i środki działań psychologicznych szczebla operacyjnego, koncentrując wysiłek na informowaniu żołnierzy przeciwnika o beznadziejności ich położenia, potęgowaniu instynktu samozachowawczego i wzywaniu żołnierzy strony przeciwnej do zaniechania oporu i poddania się.

  2. Działania psychologiczne w prowadzonych operacjach zbrojnych zakładają osiągnięcie następujących celów:

  1. Działania psychologiczne mogą być w swym charakterze zaczepne i/lub obronne:

Celem działań zaczepnych jest osłabienie woli walki wojsk i ludności przeciwnika. Słabości, błędy i niedomagania w polityce przeciwnika, jego ekonomii, sytuacji społecznej lub militarnej są rozpoznawane pod względem ważności, dostępności i wrażliwości na przeprowadzenie skoncentrowanego ataku na wybrany cel publiczny, polityczny i wojskowy przeciwnika.

Celem działań obronnych jest osłonienie morale własnej ludności i zapewnienie wsparcia grup neutralnych oraz nie zaangażowanych. Wybrane problemy tych zadań mają na celu obniżenie rzeczywistego lub potencjalnego prestiżu przeciwnika, zapobieganie skutkom jego propagandy i informowanie o własnych zamiarach i przedsięwzięciach.

  1. Działania psychologiczne o charakterze strategicznym mogą być prowadzone zarówno w czasie pokoju, jak i wojny przez naczelne instytucje i organy cywilne państwa. Wymierzone będą w ludność i armie potencjalnego przeciwnika, państwa neutralnego lub zaprzyjaźnionego. Cele strategicznych działań psychologicznych są zwykle długoterminowe i o politycznym charakterze. Mają one na celu osłabić wolę walki przeciwnika oraz zmniejszyć jego zamiary i możliwości co do wywoływania wojny, jednocześnie pozyskując wsparcie i współpracę neutralnej i przyjaznej ludności. Strategiczne działania psychologiczne nie należą do zakresu odpowiedzialności sił zbrojnych.

  2. Działania psychologiczne pola walki mają na celu uzyskanie przewagi psychologicznej nad wojskami przeciwnika. Działania te znajdują się w zakresie kompetencji dowódcy szczebla operacyjnego. Prowadzone są jako skoordynowana część działań bojowych i wymierzone są zarówno przeciwko siłom zbrojnym przeciwnika, jak i jego ludności. Celem działań psychologicznych pola walki jest obniżenie siły bojowej przeciwnika przez obniżenie morale jego wojsk i gotowości ludności do wspierania jego działań.

  3. Działania konsolidacyjne mają na celu ustabilizowanie i utrzymanie taktycznej swobody działania dowódcy szczebla taktycznego i operacyjnego poprzez pozyskanie współpracy i wsparcia miejscowej ludności. Prowadzone są w czasie kryzysu oraz wojny i powinny być zgodne z działaniami psychologicznymi o charakterze strategicznym i taktycznym. Działania konsolidacyjne znajdują się w zakresie odpowiedzialności narodowej (zarówno cywilnych, jak i wojskowych organów), gdy wojska działają na terytorium własnego państwa; zaś w zakresie odpowiedzialności państwa-gospodarza w  sytuacji, gdy wojska rozwinięte są w innym państwie.

  1. Plany działań psychologicznych powinny być naszkicowane na najwyższym możliwym szczeblu politycznym. Ustalone powinny być także zakazy i ograniczenia podczas realizacji zadań. Zaplanowane przedsięwzięcia muszą być realizowane na każdym szczeblu dowodzenia.

  2. Akcje psychologiczne są integralną częścią działań bojowych na wszystkich szczeblach dowodzenia. Ogólny zarys planu działań psychologicznych powinien być przygotowany przed wybuchem konfliktu zbrojnego, a uzupełniony po wybuchu wojny w ramach planu operacyjnego. Plany działania muszą być ciągle uaktualniane zgodnie ze zmianami strategicznej sytuacji politycznej i militarnej na szczeblu operacyjno-taktycznym.

  3. Istotne dla skuteczności psychologicznego oddziaływania na przeciwnika są ścisłe zależności pomiędzy organami rozpoznawczymi i siłami oraz środkami działań psychologicznych. Wybór właściwego audytorium i wiarygodnych motywów możliwy jest przy otrzymaniu odpowiednich informacji rozpoznawczych.

Działania psychologiczne przeprowadzone we właściwym momencie znacznie wzmogą, lub gdy potrzeba, zminimalizują wpływ innych działań. I odwrotnie, jeśli przeprowadzone będą w złym czasie, mogą okazać się nieskuteczne.

  1. Działania psychologiczne muszą być także koordynowane z  informacją publiczną, sprawami cywilnymi i działaniami w ramach współpracy cywilno-wojskowej. Motywy działań psychologicznych postrzegane będą przez audytorium jako wyraz polityki narodowej. Wszelkie niespójności pomiędzy motywami stosowanymi przez różne agencje lub na różnych szczeblach mogą dyskredytować dane działanie i zniweczyć narodowe lub sojusznicze zamiary. Aby temu zapobiec, najważniejszym jest szczegółowa i wielopłaszczyznowa koordynacja działań psychologicznych.

0505.DZIAŁANIA SPECJALNE

  1. Działania specjalne są to wszelkie precyzyjnie zaplanowane i zorganizowane przedsięwzięcia o charakterze wojskowym, zmierzające do osłabienia potencjału militarnego, ekonomicznego lub politycznego potencjalnego przeciwnika prowadzone przez specjalnie wyszkolone i wyposażone niewielkie pododdziały (grupy specjalne, dywersyjne, dywersyjno-rozpoznawcze).

Działania te prowadzone są na szczeblu strategicznym i operacyjnym, a  jedynie w wyjątkowych wypadkach na szczeblach taktycznych. Najczęściej działania te prowadzi się w ramach operacji specjalnych.

Działania te prowadzi się często w przypadkach gdy użycie konwencjonalnych sił wojskowych jest niewskazane, niecelowe lub wręcz niemożliwe z  różnych powodów.

Działania specjalne prowadzone są wspólnie przez wszystkie rodzaje sił zbrojnych jako operacja połączona gdzie wiodącą rolę w  takiej operacji będą odgrywać wojska lądowe.

W odosobnionych wypadkach działania te mogą być prowadzone przez pododdziały inne niż specjalne (powietrzno-desantowe, powietrzno-szturmowe, piechotę morską, ogólnowojskowe), lub pododdziały obrony terytorialnej i partyzanckie.

Działania specjalne mogą być prowadzone w czasie pokoju, kryzysu, wojny lub konfliktu innego niż wojna.

Działania specjalne mogą być prowadzone w głębi ugrupowania bojowego przeciwnika, na jego terytorium, na obszarach opanowanych przez przeciwnika lub będących pod jego wpływem (zarówno fizycznym, jak i politycznym).

  1. Zasadniczym celem działań specjalnych jest udzielenie pomocy wojskom walczącym na froncie zewnętrznym, lub też udzielenie pomocy siłom walczącym na terytorium przeciwnika lub obszarach przez niego opanowanych lub administrowanych.

Możliwe jest również wykorzystanie tego typu działań do zabezpieczenia istotnych interesów własnego kraju np. uwolnienie grupy obywateli pełniących rolę zakładników, uzyskanie ważnej informacji, likwidacja grupy terrorystycznej działającej z obszaru innego kraju za jego zgodą i poparciem itp.

  1. Operacje specjalne to działania prowadzone przez specjalnie zorganizowane, specjalnie wyszkolone i specjalnie wyposażone jednostki wojskowe i paramilitarne. Jednostki te prowadzą działania niekonwencjonalnymi sposobami na obiekty wojskowe, ekonomiczne, polityczne lub psychologiczne umieszczone w rejonach opanowanych przez przeciwnika, ważnych pod względem politycznym. Operacje te mogą być prowadzone w czasie pokoju i wojny samodzielnie lub w koordynacji z operacjami prowadzonymi przez konwencjonalne siły zbrojne. Samodzielnie operacje te mogą być prowadzone w warunkach gdy prowadzenie konwencjonalnych operacji lub użycie konwencjonalnych sił jest niecelowe lub niemożliwe.

  1. Dowodzenie operacjami specjalnymi jest realizowane przez Samodzielne Dowództwo Działań Specjalnych lub wydzieloną Grupę Dowodzenia Działaniami Specjalnymi wchodzącą w skład Połączonego Dowództwa stosownego szczebla dowodzenia.

W ramach operacji specjalnych realizowane są zadania z zakresu działań (wojny) niekonwencjonalnych, akcji bezpośrednich, rozpoznania specjalnego, działań antyterrorystycznych i działań psychologicznych.

  1. Zadania przydzielane pododdziałom specjalnym mieścić się muszą w  zakresie ich możliwości i w zależności od tych możliwości obejmować jedno lub kilka z przedstawionych poniżej zadań. Do zadań tych należy:

  1. W działaniach grup specjalnych, dywersyjnych lub dywersyjno-rozpoznawczych wykorzystuje się następujące formy: obserwację, namierzanie, podsłuchiwanie, fotografowanie, przesłuchiwanie, badanie, patrolowanie, mylenie, niszczenia, najście, napad, rajd, zasadzkę.

  2. Do prowadzenia działań specjalnych wykorzystuje się oddziały i pododdziały wojsk specjalnego przeznaczenia wszystkich rodzajów sił zbrojnych a  także podległe Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji. W wypadku braku innych możliwości zadania te mogą wykonywać wyspecjalizowane pododdziały wojsk aeromobilnych oraz obrony wybrzeża (piechoty morskiej).

ROZDZIAŁ 6

LOGISTYKA

0601. STRUKTURA I ZADANIA

A. POSTANOWIENIA OGÓLNE

  1. Logistyka (system logistyczny wojsk lądowych) powołana jest do organizowania i realizacji dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług związkom operacyjnym i samodzielnym związkom taktycznym wojsk lądowych. Proces dostaw zaopatrzenia oraz świadczenia usług specjalistycznych i gospodarczo-bytowych niezbędnych wojskom do szkolenia i walki nazywany jest zabezpieczeniem logistycznym wojsk. Obejmuje ono: zabezpieczenie materiałowe, zabezpieczenie techniczne, zabezpieczenie medyczne, zabezpieczenie transportowe oraz inne przedsięwzięcia, takie jak: zabezpieczenie techniczno-lotniskowe, zaspokojenie potrzeb bytowych jeńców wojennych oraz grzebanie poległych i zmarłych żołnierzy.

  2. Celem zabezpieczenia logistycznego wojsk jest zaspokojenie ich potrzeb na środki bojowe i materiałowe niezbędne im do szkolenia i walki oraz zachowanie zdolności ludzi i zdatności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego do prowadzenia działań bojowych.

  3. Zabezpieczenie materiałowe wojsk obejmuje: gromadzenie, przechowywanie, wydawanie i dostarczanie (dowóz) środków bojowych i materiałowych, wykorzystanie zasobów miejscowych i zdobyczy wojennej oraz świadczenie usług gospodarczo-bytowych.

  4. Zabezpieczenie techniczne wojsk obejmuje: obsługiwanie techniczne (w tym usługi metrologiczne i specjalne urządzeń poddozorowych), rozpoznanie techniczne, ewakuację techniczną, dostarczanie i remont uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz zaopatrywanie w techniczne środki materiałowe.

  5. Zabezpieczenie medyczne wojsk obejmuje: przedsięwzięcia profilaktyki zdrowotnej, leczniczo-ewakuacyjne, sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne, ochronę sanitarną żołnierzy przed skutkami użycia broni masowego rażenia oraz zaopatrywanie w sprzęt i materiały medyczne.

  6. Zabezpieczenie transportowe wojsk obejmuje organizowanie i realizację przewozów (różnymi rodzajami transportu) związanych z transportem ludzi, dostarczaniem środków bojowych i materiałowych oraz uzbrojenia i sprzętu wojskowego, a także ewakuację.

  7. Zabezpieczenie techniczno-lotniskowe obejmuje: wyposażanie lądowisk w sprzęt obsługi i kontroli lotów, zaopatrywanie śmigłowców w paliwo, rakiety, amunicję, sprężone i płynne gazy oraz inne środki zaopatrzenia, a także organizację żywienia i zapewnienie warunków bytowych personelu latającego i inżynieryjno-technicznego, obsługę medyczną lotów oraz ewakuację i remont śmigłowców.

  8. Zaspokojenie potrzeb bytowych jeńców w punktach zbiórki jeńców wojennych polega na zapewnieniu im wyżywienia i pomocy medycznej do czasu ewakuacji do obozów dla jeńców wojennych.

  9. Grzebanie poległych i zmarłych żołnierzy organizuje szef logistyki zgodnie z wytycznymi dowódcy związku taktycznego (oddziału). Uroczystościom pogrzebowym nadaje się oprawę zgodną z ceremoniałem wojskowym. Miejsca pochówku powinny odpowiadać wymaganiom sanitarnym i przeciwepidemicznym. Ewidencję poległych i zmarłych żołnierzy, ze wskazaniem miejsc pochowania, prowadzi sztab związku taktycznego (oddziału).

  10. System logistyczny wojsk lądowych tworzą logistyczne organy kierowania oraz jednostki logistyczne dysponujące potencjałem: materiałowym, technicznym, medycznym i transportowym. Ponadto w procesie dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług walczącym wojskom wykorzystywany jest również terenowy potencjał logistyczny.

Logistyczne organy kierowania pod względem kompetencyjnym dzielą się na koncepcyjno-planistyczne, występujące jako komórki G4/S4 sztabów oraz organizacyjno-wykonawcze, wchodzące w skład dowództw jednostek logistycznych.

Terenowy potencjał logistyczny to środki materiałowe i sprzęt techniczny oraz urządzenia, zakłady i instalacje świadczące usługi specjalistyczne i gospodarczo-bytowe, znajdujące się na obszarze prowadzonych działań, które w ramach współdziałania wojskowo-cywilnego mogą być wykorzystane w zabezpieczeniu logistycznym walczących wojsk.

Jednostki logistyczne dzielą się na mobilne i stacjonarne.

B. ZABEZPIECZENIE TECHNICZNO-SPECJALNE wojsk obrony przeciwchemicznej polega na organizowaniu i realizowaniu przedsięwzięć związanych z utrzymaniem uzbrojenia i specjalistycznego sprzętu technicznego w gotowości do użycia, odtwarzaniem sprawności technicznej sprzętu uszkodzonego, zapewnieniem możliwości ponownego wykorzystania sprzętu po naprawie. W oddziałach przeciwchemicznych organizuje się zabezpieczenie techniczne i zabezpieczenie metrologiczne.

  1. Zabezpieczenie techniczne wojsk obrony przeciwchemicznej ma na celu zaopatrzenie oddziałów i pododdziałów w uzbrojenie i sprzęt bojowy, amunicję oraz techniczne środki materiałowe, ich utrzymanie w gotowości do wykorzystania, zapewnienie niezawodności działania oraz odtwarzanie sprawności technicznej. Obejmuje zabezpieczenie techniczno - przeciwchemiczne i techniczne czołgowo-samochodowe. Do zadań zabezpieczenia technicznego wojsk obrony przeciwchemicznej zalicza się:

  1. Zabezpieczenie metrologiczne wojsk obrony przeciwchemicznej ma na celu zapewnienie jednolitości i wymaganej dokładności pomiarów oraz wiarygodności technicznych parametrów sprzętu pomiarowego i ochronnego. Do zadań zabezpieczenia metrologicznego zalicza się: nadzór nad eksploatacją przyrządów pomiarowych, ich okresowe kontrolowanie, regulację, naprawę i legalizację.

  2. Zabezpieczenie logistyczne wojsk obrony przeciwchemicznej organizuje się w celu terminowego zaspokojenia ich potrzeb oraz zachowania zdolności do wykonywania specjalistycznych zadań. Obejmuje ono zabezpieczenie materiałowe, medyczne, kwaterunkowe, handlowo-bytowe, finansowe.

0602. MOBILNE JEDNOSTKI LOGISTYCZNE

A. Mobilne jednostki logistyczne to pułki, bataliony i kompanie logistyczne posiadające w swojej strukturze organizacyjnej pododdziały zaopatrzenia, remontowe i medyczne, a także samodzielne oddziały i pododdziały: zaopatrzenia, transportowe, remontowe, ewakuacji sprzętu, wzmocnienia medycznego, samochodów sanitarnych, masowego tankowania, rurociągów dalekosiężnych, rurociągów przeprawowych oraz komunikacyjne.

  1. Pułk (batalion, kompania) logistyczny jest jednostką szczebla taktycznego. Przeznaczony jest do realizacji zabezpieczenia materiałowego, technicznego i medycznego związku taktycznego (oddziału, pododdziału). W działaniach bojowych rozwija tyłowe stanowisko dowodzenia (TSD) ZT (oddziału, pododdziału).

  2. Oddział zaopatrzenia jest jednostką szczebla operacyjnego przeznaczony do transportu i dystrybucji (rozwijając polowe składy zaopatrzenia) środków bojowych i materiałowych. Może być ponadto użyty do ewakuacji środków zaopatrzenia. Oddział (pododdział) zaopatrzenia mps przeznaczony jest wyłącznie do przewozu i dystrybucji paliw płynnych.

  3. Oddział transportowy jest jednostką szczebla operacyjnego. Przeznaczony jest głównie do przewozu środków bojowych. Może być wykorzystywany również do innych zadań transportowych.

  4. Oddział remontowy jest jednostką szczebla operacyjnego. Wykonuje remonty trzeciego stopnia uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW).

  5. Oddział ewakuacji sprzętu jest jednostką szczebla operacyjnego. Przeznaczony jest do ewakuacji uszkodzonego ciężkiego UiSW. Ponadto może organizować grupy odzysku zespołów i części zamiennych ze sprzętu zakwalifikowanego do strat bezpowrotnych.

  6. Oddział wzmacniania medycznego jest jednostką szczebla operacyjnego. Przeznaczony jest do wzmacniania służby zdrowia związków taktycznych. Ponadto może również rozwijać punkty opatrunkowe szczebla operacyjnego.

  7. Pododdział samochodów sanitarnych jest jednostką szczebla operacyj- nego. Przeznaczony jest do ewakuacji rannych i chorych z punktów opatrunkowych związków taktycznych i samodzielnych oddziałów związku operacyjnego.

  8. Pododdział masowego tankowania jest jednostką szczebla operacyjnego. Przeznaczony jest do grupowego tankowania pojazdów mechanicznych.

  9. Pododdział rurociągów dalekosiężnych jest jednostką szczebla opera-cyjnego. Przeznaczony jest do przetłaczania (rurociągiem polowym) paliw płynnych na duże odległości.

  10. Pododdział rurociągów przeprawowych jest jednostką szczebla opera-cyjnego. Przeznaczony jest do przetłaczania (rurociągiem polowym) paliw płynnych przez szerokie przeszkody wodne.

  11. Oddział komunikacyjny jest jednostką szczebla operacyjnego. Prze-znaczony jest do budowy i odbudowy mostów drogowych przez średnie przeszkody wodne.

0603. STACJONARNE JEDNOSTKI LOGISTYCZNE

A. Stacjonarne jednostki logistyczne to Rejonowe Bazy Materiałowe, Okręgowe Warsztaty Techniczne i Rejonowe Warsztaty Techniczne oraz Wojskowe Rejony Lecznicze, a także samodzielne bazy amunicji.

  1. Rejonowe Bazy Materiałowe (RBM) przeznaczone są do gromadzenia, przechowywania i dystrybucji środków zaopatrzenia oraz zaopatrywania stacjonujących w rejonie ich odpowiedzialności oddziałów gospodarczych. Jednostkami wykonawczymi RBM są składy materiałowe oraz poligonowe punkty zaopatrzenia materiałowego.

  2. Okręgowe Warsztaty Techniczne (OWT) oraz Rejonowe Warsztaty Techniczne (RWT) przeznaczone są do wykonywania remontów czwartego stopnia UiSW. Jednostkami wykonawczymi OWT i RWT są warsztaty remontowe: pojazdów mechanicznych, uzbrojenia, sprzętu łączności i informatyki, sprzętu specjalistycznego itp.

  3. Wojskowe Rejony Lecznicze (WRL) przeznaczone są do udzielania rannym i chorym specjalistycznej pomocy medycznej oraz rehabilitacji. Ponadto pełnią one rolę bazy zaopatrzenia w sprzęt i materiały medyczne dla służby zdrowia jednostek wojskowych stacjonujących na ich obszarze odpowiedzialności. Jednostkami wykonawczymi WRL są szpitale wojskowe, wojskowe szpitale rezerwowe, wojskowe szpitale ewakuacyjne, zmilitaryzowane szpitale garnizonowe, wojskowe specjalistyczne przychodnie lekarskie, szpitale społecznej służby zdrowia wydzielające łóżka dla sił zbrojnych oraz Rejonowe Bazy Zaopatrzenia Medycznego.

  4. Bazy amunicji przeznaczone są do gromadzenia, przechowywania i dystrybucji środków bojowych.

ROZDZIAŁ 7

OBRONA

0701. ZASADY OGÓLNE

  1. OBRONA jest działaniem rozstrzygającym, zamierzonym lub wymuszonym, podstawowym rodzajem walki prowadzonej w celu udaremnienia lub odparcia uderzeń wojsk przeciwnika, zadania im maksymalnych strat, utrzymania zajmowanego obszaru (pasa rejonu) oraz stworzenia warunków do działań zaczepnych.

  2. CELEM działań obronnych jest uniemożliwienie przeciwnikowi opanowania terenu, rozbicie zgrupowań uderzeniowych i załamania jego natarcia oraz przejęcie inicjatywy.

Do celów szczegółowych zaliczamy:

  1. W każdej sytuacji działania obronne powinny być aktywne, trwałe, zdolne odeprzeć natarcie powietrzno-lądowych (powietrzno-morskich) zgrupowań uderzeniowych przeciwnika.

Spełnienie tych warunków osiąga się przez:

  1. Przechodząc do obrony należy dążyć, aby teren ułatwiał prowadzenie walki ogniowej, ustawianie wszelkich zapór, jak też wykonywanie manewrów. Jednocześnie teren powinien utrudniać przeciwnikowi prowadzenie obserwacji i przemieszczania się jego zgrupowań uderzeniowych. Trudności w określeniu rejonów kluczowych powodują, że należy posiadać odwody gotowe do szybkiej reakcji w dynamicznych sytuacjach. Dużego znaczenia nabiera wybór przedniego skraju obrony, jak też przedsięwzięcia zmierzające do wprowadzenia przeciwnika w błąd co do jego rzeczywistego przebiegu. Z zasady większość sił należy przewidywać do pierwszego rzutu.

  2. Głębokość obrony powinna zapewnić potęgowanie przeciwdziałania natarciu wojsk przeciwnika, wzajemną więź taktyczną między elementami ugrupowania bojowego oraz manewr odwodami. Szerokość i głębokość obrony powinna umożliwiać podjęcie skutecznej walki z powietrzno-lądowym natarciem wojsk przeciwnika.

  3. Manewr wykonywany jest w celu stworzenia (zrównoważenia) przewagi w decydującym miejscu i czasie lub uchylenia się od starcia w niekorzystnych dla obrońcy warunkach. Poprzez połączenie ruchu zgrupowań ogólnowojskowych i ognia broniący się powinien dążyć do zadania przeciwnikowi wysokich strat. Aby manewr był skuteczny musi być prosty w zamiarze oraz przeprowadzony szybko i w miarę możliwości skrycie.

  4. Siła ognia to zdolność oddziaływania dyspozycyjnymi środkami walki na podchodzącego i rozwijającego się do natarcia przeciwnika. Wyrażać się może liczbą porażonych celów oraz ilością zniszczonych środków opancerzonych przeciwnika.

  5. Zwroty zaczepne są wyrazem aktywności w działaniach obronnych. Broniący się nie może biernie oczekiwać na nacierającego lecz w sprzyjających sytuacjach zaskakiwać przeciwnika takimi działaniami zmuszając go do zmniejszenia tempa natarcia, wcześniejszego wprowadzenia odwodów i w konsekwencji do zatrzymania natarcia. Broniący się związek taktyczny (oddział) wykonuje kontratak samodzielnie lub bierze udział częścią sił w kontrataku (przeciwuderzeniu) przełożonego. Kontrataki muszą być zawsze skoordynowane z walką pierwszorzutowych oddziałów (pododdziałów). Powinny być realizowane szybko i w taki sposób, aby swym działaniem zaskoczyć przeciwnika. Najkorzystniej jest wykonywać kontratak w skrzydło i na tyły zgrupowania uderzeniowego przeciwnika, zwłaszcza w okresie gdy nacierające oddziały (pododdziały) oraz przemieszczające się z głębi odwody bliższe zostały zatrzymane. Siły wykonujące kontratak powinny mieć co najmniej dwukrotną przewagę nad przeciwnikiem na kierunku wejścia do walki.

Celem kontrataku może być:

Wykonanie kontrataku jest nieuzasadnione wtedy, gdy prognozowane straty własne nie zrekompensują osiągniętego sukcesu. Kontrataki są konieczne wówczas, gdy należy odzyskać utracony teren oraz utrzymać trwałość obrony. Obrońca powinien wszelkimi sposobami dążyć do narzucenia inicjatywy nacierającemu wszędzie tam gdzie jest to możliwe.

  1. Odtwarzanie odwodów jest istotnym elementem w reagowaniu na planowaną, jak i nieoczekiwaną sytuację pola walki. Odwody zapewniają swobodę działania elementom ugrupowania bojowego bez konieczności zmniejszania ich w trakcie walki. W skład odwodów ogólnowojskowych powinny wchodzić pododdziały (oddziały) zmechanizowane i pancerne, przeznaczone do:

Jeśli odwód otrzyma zadanie wejścia do walki każdy dowódca powinien dążyć do jego odtworzenia. W skład odwodów powinny wchodzić pododdziały (oddziały) przygotowane do działań powietrzno-lądowych.

A. KOMPETENCJE OPERACYJNE

  1. Szczebel operacyjny odpowiada za opracowanie planu operacji i kierowanie przebiegiem działań. Koordynuje działania związków taktycznych prowadzących samodzielnie walkę broni połączonych z działaniami innych rodzajów sił zbrojnych. Synchronizowane działania obronne, zgodnie z kompetencjami operacyjnymi dzielimy na:

  1. Działania w głębi prowadzone są na własnym obszarze odpowiedzialności w głębi ugrupowania przeciwnika. Przeznaczone są one do dezorganizacji jego działań poprzez rozbicie elementów ugrupowania bojowego, urządzeń logistycznych lub opóźnianie ich przemieszczania. Oddziaływanie na przeciwnika w głębi jego ugrupowania wpływa bezpośrednio na trwałość obrony, zmusza nacierającego do walki w niekorzystnym dla niego miejscu.

  2. Działania w styczności to najważniejszy okres walki obronnej, mają one na celu zatrzymanie natarcia przeciwnika, rozbicia jego sił głównych i stworzenie dogodnych warunków przejścia do natarcia.

  3. Działania tyłowe służą ochronie urządzeń logistycznych, zapewnieniu swobody manewru odwodom oraz płynności dowozu i ewakuacji. Ich celem jest także walka z desantami przeciwnika.

B. RODZAJE DZIAŁAŃ OBRONNYCH

Działania obronne w zależności od ich zamiaru dzielmy na obronę manewrową i pozycyjną.

  1. Obrona manewrowa jest oparta na ruchliwości wojsk i ich aktywności oraz na obronie obiektów i rejonów kluczowych, których utrzymanie umożliwi skierowanie ruchu wojsk przeciwnika w pożądanym dla obrońcy kierunku. Jej celem jest osłabienie i wyhamowanie natarcia, zyskanie na czasie dla stworzenia przewagi na wybranym kierunku oraz rozbicie w wyniku zwrotów zaczepnych zgrupowania uderzeniowego przeciwnika, lub utrzymania jego natarcia na dogodnej rubieży terenowej. Broniący się musi posiadać zdolność do wykonywania manewru odwodami. W związku z tym głębokość obrony powinna być większa niż podczas prowadzenia obrony pozycyjnej.

  2. Obrona pozycyjna polega na uporczywym utrzymaniu terenu, dążeniu do rozbicia nacierających zgrupowań przeciwnika przed przednią linią obrony. W wypadku wdarcia się jego sił w głąb obrony dąży się do ich, po czym przez wykonanie zwrotu zaczepnego, do odzyskania utraconego terenu.

0702. OBSZAR ODPOWIEDZIALNOŚCI OBRONNEJ I ZADANIA

Obszar odpowiedzialności obronnej korpusu obejmuje obszar sił przesłaniania, i obszar obrony, w którym mieści się także obszar tyłów.

Pas odpowiedzialności obronnej dywizji składa się z pasa sił przesłaniania i pas obrony, który obejmuje także pas tyłów .

Rejon odpowiedzialności obronnej brygady składa się z rejonu sił przesłaniania i rejonu obrony, który obejmuje także rejon tyłów.

Szerokość obszaru (pasa, rejonu) obrony zależy od możliwości bojowych, miejsca w ugrupowaniu operacyjnym (bojowym), właściwości terenu oraz przewidywanej siły przeciwnika i sposobu jego działania na lądzie, w powietrzu i eterze. Podczas obrony wybrzeża szerokość ta zależy także od sytuacji na morzu.

A. PAS (REJON) SIŁ PRZESŁANIANIA

  1. W pasie sił przesłaniania dywizji może wykonywać zadania obronne oddział (oddziały) wydzielony w składzie od wzmocnionego batalionu do brygady. W rejonie sił przesłaniania może być organizowana pozycja przednia w sile od kompanii do batalionu. Jeżeli przed frontem brygady organizowana jest pozycja przednia, wówczas nie organizuje się ubezpieczeń bojowych. W każdej sytuacji przed przednią linię obrony wysyła się ubezpieczenia bezpośrednie. Pas (rejon) sił przesłaniania i pas (rejon) obrony rozdzielone są przednią linią obrony.

  2. Przed pasem odpowiedzialności określa się teren zainteresowania, gdzie wysyła się elementy rozpoznawcze w celu zdobywania informacji o przeciwniku, jego siłach i kierunku prowadzonego natarcia.

  3. Wojska prowadzące działania w pasie sił przesłaniania mogą mieć następujące zadania:

Zadania te wykonywane są przeważnie sposobem walki obronnej na pozycjach opóźniania.

B. PAS (REJON) OBRONY

Pas (rejon) obrony jest to teren ograniczony z przodu przednią linią obrony, z pozostałych trzech stron liniami rozgraniczenia. W tym terenie prowadzi się decydującą walkę, w zależności od założonego celu obrony.

  1. W pasie (rejonie) obrony organizuje się pozycje obronne i ryglowe. Usytuowanie pozycji powinno zapewnić dobre warunki obserwacji, prowadzenia ognia oraz skrytego manewru i odejścia wojsk własnych, a jednocześnie utrudniać przeciwnikowi obserwację, rozwijanie wojsk i prowadzenia natarcia.

  2. Podstawę pozycji obronnych stanowią przygotowane do obrony okrężnej batalionowe rejony obrony oparte na kompanijnych punktach oporu osłoniętych zaporami inżynieryjnymi, zwłaszcza przeciwpancernymi polami minowymi powiązanymi z przeszkodami naturalnymi.

  3. Pozycje ryglowe rozbudowuje się w celu uniemożliwienia nacierającemu przeciwnikowi rozprzestrzeniania się w stronę skrzydeł. Pozycje ryglowe mogą stanowić rubieże rozwinięcia do kontrataków lub rubieże ogniowe dla odwodów.

  4. Dywizje (brygady) broniące pasa (rejonu) obrony mogą mieć następujące zadania:

0x08 graphic

C. ARTYLERIA

  1. Artyleria w obronie we wsparciu ogniowym wykonuje następujące, podstawowe zadania taktyczne:

  1. W zależności od sytuacji operacyjno-taktycznej i sposobu działania przeciwnika, artyleria realizuje w obronie wsparcie ogniowe poprzez wykonywanie zadań w ogniowym wzbronieniu podejścia i rozwinięcia wojsk przeciwnika; ogniowym odparciu ataku; ogniowym wsparciu wojsk broniących się w głębi oraz w ogniowym wsparciu kontrataku.

  2. Ogniowe wzbronienie podejścia i rozwinięcia wojsk będzie z reguły wykonywane w początkowej fazie operacji obronnej, ale może także wystąpić w czasie jej trwania, na przykład − w celu wzbronienia podejścia odwodów operacyjnych przeciwnika.

  3. Ogniowe wzbronienie podejścia i rozwinięcia wojsk rozpoczyna się zwykle z chwilą wyjścia związków taktycznych przeciwnika z rejonów wyjściowych i wejścia w zasięg ognia własnych środków rażenia, a kończy się w czasie osiągnięcia rubieży ataku przez jego pierwszorzutowe pododdziały. Podstawowe zadania realizowane przez artylerię w tym okresie to:

− wzbronienie podejścia i rozwinięcia zgrupowania uderzeniowego przeciwnika;

− osłona wojsk własnych przed ogniowym przygotowaniem ataku przeciwnika;

− dezorganizacja dowodzenia.

  1. W przypadku użycia lotnictwa dodatkowymi zadaniami artylerii będzie stworzenie warunków dla jego przelotu przez obezwładnienie (zniszczenie) elementów systemu obrony powietrznej przeciwnika na kierunku jego działania .

  2. Z chwilą przejścia zgrupowania przeciwnika do ataku, artyleria wykonuje zadania w okresie ogniowego odparcia ataku, który trwa do czasu zakończenia walki o utrzymanie pierwszej pozycji obrony. W tym okresie wsparcia ogniowego realizowane są następujące zadania:

  1. W przypadku niepomyślnej walki wojsk własnych o utrzymanie pierwszej pozycji obrony, przechodzi się do ogniowego wsparcia wojsk broniących się w głębi. Celem wsparcia ogniowego w tym okresie będzie zadanie przeciwnikowi maksymalnych strat, wzbranianie rozprzestrzeniania się w głąb obrony i hamowanie tempa ataku, a tym samym stwarzanie warunków do ostatecznego załamania jego natarcia.

  2. Zasadniczą formą wykorzystania artylerii przeciwpancernej w obronie jest zorganizowanie z niej odwodów przeciwpancernych związków taktycznych i oddziałów . Zadania taktyczne realizowane przez odwód przeciwpancerny to:

  1. Do wykonania zadań wsparcia ogniowego wojsk artyleria rozwija się w odpowiednie ugrupowanie bojowe. W tym celu wyznacza się rejony stanowisk ogniowych (główne, zapasowe i tymczasowe), rejony (rubieże) punktów obserwacyjnych i dowódczo-obserwacyjnych, rejony (rubieże) rozwinięcia pododdziałów rozpoznania artyleryjskiego oraz miejsca (rejony) rozmieszczenia stanowisk dowodzenia i pododdziałów (urządzeń) logistycznych.

  2. Rejony głównych stanowisk ogniowych artylerii dywizji w obronie, w zależności od składu, przeznaczenia i sytuacji wyznacza się za pierwszym rzutem oddziałów, zaś wielkość rejonu określa się w stosunku do liczby dywizjonów, wyznaczając każdemu obszar o wymiarach 2-3 km wszerz i w głąb (dywizjonowi artylerii ciągnionej do 2 km wszerz i w głąb).

Zapasowe stanowiska ogniowe wybiera się w głębi obrony lub na skrzydle w odległości 5 - 10 km od głównych.

  1. Na tymczasowych stanowiskach ogniowych rozmieszcza się pododdziały artylerii do ognia pośredniego, wyznaczone do wykonania niektórych zadań wzbronienia podejścia wojsk przeciwnika lub wsparcia wojsk w pasie przesłaniania (na pozycji przedniej) w celu wydłużenia zasięgu artylerii. Wyznacza się je w pobliżu przedniego skraju a w razie możliwości również przed przednim skrajem.

  2. Odwodowi przeciwpancernemu wyznacza się rejon rozmieszczenia i jeden dwa zapasowe rejony rozmieszczenia, rubieże ogniowe i drogi przemieszczenia. Rejon rozmieszczenia odwodu przeciwpancernego związku taktycznego wybiera się za oddziałami pierwszego rzutu lub na wysokości trzeciej pozycji, około 10-15 km od przedniego skraju obrony. Odwód przeciwpancerny oddziału rozmieszcza się pomiędzy pierwszą a drugą pozycją obrony w odległości 4-5 km od przedniej linii obrony. Rejon rozmieszczenia odwodu przeciwpancernego powinien znajdować się na kierunku zagrożenia pancernego i w pobliżu węzłów dróg zapewniających dogodny manewr pododdziałów na rubieże ogniowe. Zapasowe rejony rozmieszczenia wybiera się za odwodami ogólnowojskowymi na spodziewanych kierunkach wprowadzenia do walki odwodów przeciwnika. Powierzchnia rejonu rozmieszczenia pułku przeciwpancernego wynosi do 40 km2, zaś dla dywizjonu artylerii przeciwpancernej około 4 km2.

Najbliższą rubież ogniową odwodu przeciwpancernego związku taktycznego wyznacza się za pierwszą pozycją obrony, średnio w odległości około 5 km od przedniego skraju obrony. Kolejne rubieże wybiera się co 4-5 km. Odległość rejonu rozmieszczenia od najbardziej odległej rubieży nie powinna przekraczać 15 km, co powinno zapewnić rozwinięcie się na niej odwodu przeciwpancernego w składzie pułku w czasie nie dłuższym niż 30 minut. Pierwsze rubieże odwodu przeciwpancernego oddziału wyznacza się w odległości 2-3 km od przedniego skraju, kolejne co 2-3 km.

Odwód przeciwpancerny osiąga gotowość do działania w rejonie rozmieszczenia i wykonuje zadania na wyznaczonej rubieży ogniowej na rozkaz (sygnał) dowódcy dywizji lub szefa artylerii dywizji.

D. OBRONA PRZECIWLOTNICZA

Oddziały (pododdziały) wojsk obrony przeciwlotniczej, w zależności od sytuacji operacyjno-taktycznej mogą prowadzić działania bojowe w osłonie wojsk przechodzących do obrony.

W każdej sytuacji oddział (pododdział) przeciwlotniczy działając w składzie związku operacyjnego lub ogólnowojskowego związku taktycznego (oddziału) może osłaniać wojska będące w pierwszym rzucie lub odwodzie, na głównym lub pomocniczym kierunku (w rejonie) obrony.

Może również prowadzić działania bojowe całością lub częścią sił w pasie przesłaniania i w składzie oddziału wydzielonego, względnie osłaniać obiekty operacyjne położone w głębi obrony.

Celem działań bojowych oddziałów (pododdziałów) w obronie jest zapewnienie osłanianym wojskom sprzyjających warunków do pomyślnego wykonania zadań przez aktywne zwalczanie przeciwnika powietrznego w ścisłym współdziałaniu z siłami powietrznymi, sąsiednimi oddziałami przeciwlotniczymi oraz osłanianymi wojskami.

Skuteczność osłony przeciwlotniczej wojsk w obronie zapewnia się przez właściwe organizowanie rozpoznania przeciwnika powietrznego i systemu ognia przeciwlotniczego, tworzeniu zasadzek przeciwlotniczych oraz umiejętnym wykorzystaniu terenu i infrastruktury taktycznej rejonu działań bojowych.

W sytuacjach szczególnych z oddziałów (pododdziałów) przeciwlotniczych mogą być wydzielane środki ogniowe (artyleryjskie) do prowadzenia walki z przeciwnikiem naziemnym (nawodnym).

Spełnienie powyższych wymagań osiąga się przez prowadzenie kompleksowego rozpoznania przeciwnika powietrznego, skuteczne niszczenie wielowarstwowym, rakietowo-artyleryjskim ogniem przeciwlotniczym środków napadu powietrznego i desantów powietrznych przeciwnika na trasach przelotu, umiejętne wykorzystanie właściwości ochronnych terenu i infrastruktury w rejonie działań bojowych dla zachowania żywotności bojowej (szczególnie środków dowodzenia, radiolokacyjnych i rakietowych), sprawne wykonywanie manewrów do osłony wojsk wykonujących przeciwuderzenia (kontrataki) oraz broniących najważniejszych rejonów, pozycji obronnych (elementów ugrupowania bojowego), szybkie odtwarzanie naruszonego systemu dowodzenia, rozpoznania i ognia przeciwlotniczego oraz skuteczną osłonę szczególnie ważnych obiektów infrastruktury i zabezpieczenia logistycznego.

Oddziały (pododdziały) wojsk obrony przeciwlotniczej działając w składzie ogólnowojskowego związku taktycznego (oddziału) pierwszego rzutu operacyjnego, zapewniają wojskom rakietowo-artyleryjską osłonę przeciwlotniczą na kierunku (w rejonie) głównego wysiłku obrony oraz odwodem w czasie wykonywania przez nie kontrataków. Będąc w składzie odwodu operacyjnego, skupiają główny wysiłek do osłony przeciwlotniczej wojsk wykonujących przeciwuderzenie (kontrataki) lub osłony zasadniczych elementów ugrupowania bojowego wojsk, utrzymujących rubieże obronne w głębi.

Osłaniając związek taktyczny (oddział) pozostający w odwodzie są w gotowości do wykonania zadań osłony przeciwlotniczej głównych elementów ugrupowania bojowego wojsk (obiektów) podczas prowadzenia działań w głębi obrony oraz wykonujących inne zadania wynikłe na polu walki.

W zależności od warunków i sposobu prowadzenia przez wojska obrony, do walki z przeciwnikiem powietrznym dla oddziału (pododdziału) przeciwlotniczego wyznacza się kilka rejonów (kierunków) działań bojowych, a w nich - rejony głównych i zapasowych stanowisk ogniowych.

E. WOJSKA INŻYNIERYJNE

  1. Wojska inżynieryjne w obronie wykorzystuje się głównie w celu utrudnienia ruchu przeciwnikowi oraz zadania mu strat, zapewnienia warunków terenowych do ruchu i ochrony wojsk własnych.

  2. Zapory inżynieryjne zakłada (buduje) się z uwzględnieniem przeszkód naturalnych i systemu ognia. Wyznacznikami miejsc budowy zapór są: warunki terenowe, sytuacja bojowa oraz obiekt oddziaływania minowego (cel). Zapory minowe zakłada się przed przednim skrajem, w lukach i na skrzydłach oraz w głębi ugrupowania, w takich miejscach, aby przeciwnik nie mógł ich ominąć lub po ich ominięciu znalazł się w terenie dogodnym do rażenia ogniem. W toku obrony oddziały zaporowe lub pododdziały wyposażone w sprzęt do minowania narzutowego stosują pośpieszne sposoby zakładania zapór minowych.

  3. Zapewnienie warunków do ruchu wojsk własnych obejmuje: przygotowanie i utrzymanie dróg, wykonywanie przejść w zaporach inżynieryjnych i przeszkodach naturalnych oraz urządzanie przepraw przez przeszkody naturalne.

Przygotowanie i utrzymanie dróg ma na celu zapewnienie elementom ugrupowania wojsk własnych wykonania manewru odwodami na rubieże kontrataku (przeciwuderzenia) lub ogniowe oraz do zapasowych (tymczasowych) rejonów rozmieszczenia, a także do realizacji dowozu zaopatrzenia i ewakuacji w związkach taktycznych i oddziałach. Większość dróg w obronie przygotowują i utrzymują pododdziały drogowo-mostowe.

Wykonywanie przejść w zaporach inżynieryjnych realizuje się w celu umożliwienia przekraczania wojskom własnym rubieży umocnionych zaporami podczas wykonywania kontrataku (przeciwuderzenia). Przejścia w zaporach wykonuje się, gdy nie ma możliwości ich obejścia. Do tego zadania angażuje się pododdziały saperów i czołgi z urządzeniami do trałowania i wystrzeliwania ładunków wybuchowych.

Siłami wojsk inżynieryjnych urządza się przeprawy na kierunkach wykonywania manewru wojsk własnych w przypadku zniszczenia przepraw stałych. Wykorzystuje się pododdziały przeprawowe i pontonowe oraz budowy mostów niskowodnych.

  1. W ramach rozbudowy fortyfikacyjnej wojska inżynieryjne wykonują: okopy na środki ogniowe, ukrycia dla żołnierzy, sprzętu bojowego i środki materiałowe, rowy łączące i inne obiekty wymagające użycia sprzętu do mechanizacji prac inżynieryjnych. Terminy i zakres wykonywanych prac fortyfikacyjnych ustalają dowódcy broniących się oddziałów (pododdziałów). Określa się kolejność wykonywania obiektów w zależności od dysponowanego czasu na przygotowanie obrony, stopnia zagrożenia oraz własnych możliwości wykonawczych.

Pozostałe zadania wsparcia inżynieryjnego obrony wojska inżynieryjne realizują w zależności od potrzeb i przyjętych przez dowódcę priorytetów.

0703. UGRUPOWANIE I STRUKTURA OBRONY

A. UGRUPOWANIE

Ugrupowanie obronne jest to uszykowanie oraz rozmieszczenie sił i środków w terenie odpowiednio do celu (koncepcji) obrony.

  1. W skład ugrupowania wchodzą elementy podstawowe i dodatkowe.

W obronie ugrupowanie składa się z:

Dodatkowo mogą być tworzone:

W specyficznych środowiskach walki oraz w zależności od sposobu i koncepcji rozegrania walki mogą być organizowane oddziały obejścia, oddziały (grupy) szturmowe, oddziały zabezpieczenia ruchu.

W skład ugrupowania wojsk operacyjnych włącza się oddziały, pododdziały wojsk obrony terytorialnej, straży granicznej oraz innych sił znajdujących się w pasie (rejonie) obrony.

  1. Ugrupowanie powinno stwarzać jak najlepsze warunki do wykonania zadania bojowego, zwłaszcza zapewnić efektywne użycie różnych środków walki, skupienie wysiłku w punktach ciężkości, wykonanie swobodnego manewru oraz wykorzystanie w walce właściwości terenu. W konsekwencji powinno umożliwić osiągnięcie zakładanego celu obrony.

Przyjęte ugrupowanie nadaje odpowiedni do celu walki kształt strukturze obrony, która powinna być dostosowana do potrzeb i możliwości wojsk.

  1. STRUKTURA OBRONY

Strukturę obrony stanowi układ i wzajemne relacje elementów składających się na całość obrony.

Dowódca organizujący obronę w ramach przydzielonego pasa (rejonu) odpowiedzialności określa: rejony lub pozycje obronne (opóźniania), pozycje przednią, pozycje ryglowe, rejony stanowisk ogniowych podporządkowanej artylerii, rubieże ogniowe i kierunki (rubieże) planowanych kontrataków, rubieże ogniowe odwodów przeciwpancernych i odcinki (rubieże) minowania oddziałów zaporowych; węzły, strefy zapór i niszczeń, strefy rażenia i pułapek ogniowych, rejony rozmieszczenia odwodów i wojsk wspierających oraz elementów rozpoznania i walki elektronicznej, rejony rozmieszczenia oddziałów, pododdziałów i urządzeń logistycznych, lądowiska śmigłowców; stanowiska dowodzenia, rejony zastrzeżone, drogi manewru, dowozu i ewakuacji.

  1. Pozycje obronne należy rozbudowywać wzdłuż naturalnych przeszkód terenowych odpowiednio je maskując.

Przednią linię obrony wyznacza się na podstawie mapy i precyzuje na rekonesansie. Nie musi być ona całkowicie obsadzona ani też utrzymywana.

W celu wprowadzenia przeciwnika w błąd co do przebiegu przedniej linii obrony, niedopuszczenia do niespodziewanego uderzenia na pododdziały pierwszego rzutu oraz zmuszenia nacierającego do wcześniejszego rozwinięcia sił głównych może być przygotowana pozycja przednia. Nie powinna odróżniać się ona od innych pozycji obrony.

Pozycje w głębi obrony należy rozbudować tam, gdzie istnieje możliwość zatrzymania włamującego się przeciwnika lub teren stwarza możliwość rozbicia go.

Każdorazowo określa się miejsca i kierunki, na których przeciwnik nie będzie nacierał lub będzie atakował małymi siłami. Są to luki między rejonami obrony. Zaoszczędzone siły mogą być używane w punktach ciężkości obrony. Należy jednak ustalić odpowiedzialnych za słabe miejsca, które muszą być osłaniane i w miarę możliwości ubezpieczane.

  1. Pozycje ryglowe rozbudowane ukośnie do kierunku natarcia wojsk przeciwnika kanalizują ich ruch i mogą jednocześnie stanowić rubieże rozwinięcia do kontrataków lub rubieże ogniowe dla odwodów. Z reguły określają one również teren planowanego rażenia lub pułapki ogniowej.

  2. Położenie rejonów stanowisk ogniowych artylerii i rejonów rozmieszczenia pozostałych wojsk wzmocnienia wsparcia uzależnione jest od ich możliwości i zamiaru użycia.

  3. Rejony rozmieszczenia oddziałów, pododdziałów i urządzeń logistycznych oraz stanowiska dowodzenia nie powinny znajdować się na prawdopodobnym kierunku głównego uderzenia przeciwnika.

  4. Tworząc strukturę obrony w maksymalnym stopniu powinny zostać wykorzystane obiekty i urządzenia znajdujące się na terenie działań.

0704. PROWADZENIE OBRONY

A. POSTANOWIENIA OGÓLNE

  1. Sposób prowadzenia obrony zależy od jej celu, rodzaju oraz wszelkich uwarunkowań. W obronie wyróżniamy:

Podczas obu etapów należy atakować siły przeciwnika w głębi jego ugrupowania, aby razić ogniowo-elektronicznie jego główne cele oraz zapobiec lub opóźnić wejście do walki sił odwodowych.

Straty zadawane przeciwnikowi znacznie wzrastają, jeżeli prowadzona jest walka sił przesłaniania wykorzystujących sprzyjający teren i myląc przeciwnika co do rozbudowy pierwszej pozycji obrony.

  1. Zanim siły przesłaniania nawiążą styczność z przeciwnikiem naziemnym, powinien być on nękany uderzeniami z powietrza. Artylerię rozwija się w rejonie sił przesłaniania w celu wydłużenia zasięgu oddziaływania na cele przeciwnika.

  2. Jak tylko siły przesłaniania przekroczą przednią linię obrony, może stać się koniecznym zwiększenie intensywności wsparcia ogniowego, aby pozwolić tym siłom zerwać kontakt z przeciwnikiem. Wycofanie sił przesłaniania przez przednią pozycję musi być starannie zaplanowane i skoordynowane. W większości przypadków wymaga to zerwania styczności przed przednią linią obrony. Ma to na celu uniknięcie zaskoczenia lub przerwania obrony na przedniej linii obrony w krytycznym momencie.

B. WALKA O UTRZYMANIE PRZEDNIEJ LINII OBRONY

  1. Najważniejszy okres walki obronnej zaczyna się w czasie gdy przeciwnik podchodzi do przedniej linii obrony. Wojska blokują natarcie przeciwnika i rażą jego cele tak daleko z przodu jak to możliwe. Luki w zaporach, jakie zostały pozostawione dla wycofujących się sił przesłaniania muszą być strzeżone a po ich przejściu zamykane.

  2. Jeżeli przeciwnik podejdzie do pierwszej pozycji obrony i uda mu się w nią wedrzeć, należy blokować i rozbijać jego siły.

  3. Przeciwnik zwykle wyprowadza swoje główne uderzenie na kierunku pozwalającym rozbić spoistość obrony. Skoncentruje on także tam swój ogień artylerii oraz uderzenia z powietrza. Mogą być one wsparte działaniami powietrzno-desantowymi lub szturmowymi, zwykle na obiekty mające zasadnicze znaczenie w walce.

  4. Jeżeli wojska przewidziane do obrony w pierwszym rzucie nie zdołały zająć swoich pozycji obronnych wówczas intensyfikuje się rażenie ogniowe celów przeciwnika i jego zgrupowań z lądu i powietrza. Maksymalny ciężar ognia musi być skupiony na przetrzymanie tego okresu walki. Stosownie do rozwoju sytuacji, należy ciągle wzmacniać punkt ciężkości obrony, wykorzystuje się do tego celu siły z kierunków mniej zagrożonych.

C. WALKA W GŁĘBI OBRONY

  1. Od szczebla oddziału wzwyż wydziela się siły do wzmocnienia, blokowania i prowadzenia kontrataku.

  2. Wojska walczące wzmacniane są siłami z wydzielonych związków i oddziałów odwodowych, albo z innych wojsk niezaangażowanych w walkę.

  3. Blokowanie jest rozwinięciem wojsk w celu zatrzymania nacierających wojsk, które przełamały pozycje obronne. Harmonogram rozwinięcia sił blokujących zależeć będzie od sposobu w jaki rozwija się działanie przeciwnika, ze szczególnym zwróceniem uwagi na jego siłę, prędkość i kierunek podchodzenia. Czynniki te muszą być przeanalizowane i powiązane z rozmieszczeniem i wielkością dostępnych sił blokujących, ich czasem reakcji i czasem przygotowania pozycji ryglowych. Często tylko poprzez blokowanie możliwe jest uzyskanie czasu potrzebnego na zatrzymanie przeciwnika i wykonanie kontrataku.

  4. W razie włamywania się zgrupowania uderzeniowego przeciwnika w głąb obrony dąży się do: zatrzymania jego natarcia od czoła, uniemożliwienia rozprzestrzeniania się w stronę skrzydeł, odizolowania jego odwodów podchodzących z głębi. Ogniem wszystkich środków ogniowych, manewrem odwodów specjalnych, oddziału zaporowego zadaje się mu maksymalne straty stwarzając tym samym warunki do wykonania kontrataku. W tym celu angażuje się możliwie największą ilość sił aby uderzyć na przeciwnika w decydującym miejscu i czasie oraz pokonać go. Planowanie kontrataku jest podstawową i istotną częścią obrony. Musi być ono aktualizowane wraz z rozwojem sytuacji. Możliwe warianty kontrataków mogą obejmować odzyskiwanie utraconego terenu, odcinanie lub rozbicie określonych sił przeciwnika zakończone odtworzeniem położenia obronnego. Po podjęciu decyzji do kontrataku wykonuje się go przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych sił i środków, potrzebnych do osiągnięcia powodzenia. Precyzując zadanie dla wojsk kontratakujących należy również określić sposób działania po wykonaniu kontrataku. W wypadku dużej przewagi przeciwnika nie wykonuje się kontrataku, a włamujące się jego wojska powinny zostać zatrzymane na pozycji w głębi, aby w ten sposób stworzyć warunki do wykonania zwrotu zaczepnego przez szczebel nadrzędny.

D. SPOISTOŚĆ OBRONY

Ważnym zagadnieniem jest spoistość obrony. Jeżeli obrona ma przetrwać, to dowódca musi być przygotowany do zmian ugrupowania stosownie do zagrożenia w celu podtrzymania jej spoistości. Pod uwagę powinny być wzięte następujące punkty:

  1. Luki pomiędzy rejonami obrony mogą być akceptowane, lecz nie wolno ich pozostawiać bez osłony i wariantowego działania wojsk. Muszą one być utrzymywane pod obserwacją, osłaniane ogniem lub, gdzie to możliwe, zablokowane zaporami. Odpowiedzialność za to musi być jasno określona. Siły blokujące lub kontratakujące wyznaczone powinny być z własnych elementów ugrupowania bojowego.

  2. Jeśli w trakcie walki okaże się, że spoistość obrony nie może być dłużej utrzymana, to kolejny wyższy przełożony wyznaczyć może dodatkowe siły wzmacniające, blokujące lub kontratakujące.

  3. Decyzja o wycofaniu musi być podejmowana z uwzględnieniem sąsiednich pasów (rejonów) obrony, a nową przednią linię obrony ustala ten dowódca, który odpowiada za obronę danego pasa (rejonu) obrony.

Gdy tylko jest to konieczne, nawet podczas krótkich przerw w walce, wojska muszą być przeorganizowane, uzupełnione i wzmocnione. Podjęte muszą być także prace w celu naprawy zniszczeń w pozycjach obronnych, zaporach, drogach przegrupowania i zaopatrywania. Gdy natarcie przeciwnika zostanie odparte, wykorzystywane powinny być wszelkie możliwości do odtworzenia pierwotnej sytuacji we współdziałaniu ze skrzydłowymi jednostkami.

Obronę kończy ten dowódca, który nakazał przejść do niej, on również decyduje czy ma być kontynuowana.

0705. DOWODZENIE I ŁĄCZNOŚĆ

A. DOWODZENIE

  1. Przemyślane i dokładne przygotowanie obrony wymaga dużo czasu, dlatego powinno odbywać się w miarę możliwości równolegle na wszystkich szczeblach dowodzenia. Istotne jest więc przekazanie w jak najkrótszym czasie zadań dla podwładnych.

  2. Ważne jest rozpoznanie przez dowódcę rejonu odpowiedzialności zanim sformułuje swoją myśl przewodnią i zaplanuje ugrupowanie.

  3. Celowe jest nawiązanie bezpośredniego, osobistego kontaktu ze wszystkimi swoimi podwładnymi.

B. ŁĄCZNOŚĆ

  1. Jednym z podstawowych warunków właściwego zabezpieczenia obrony jest terminowe organizowanie i utrzymanie ciągłości łączności.

  2. W celu zapewnienia dowodzenia, współdziałania, przekazywania sygnałów powiadamiania, ostrzegania i alarmowania oraz sterowania środkami rażenia w działaniach obronnych organizuje się systemy łączności na poszczególnych szczeblach dowodzenia.

  1. Na szczeblu operacyjnym w czasie prowadzenia działań obronnych organizuje się system łączności Korpusu Zmechanizowanego (KZ), którego zasadniczymi elementami są:

  1. W dywizji w czasie prowadzenia działań obronnych organizuje się system łączności, którego osnową jest pomocnicza sieć łączności (taktyczna sieć teletransmisyjna) dywizji, powiązana z systemem łączności KZ.

  1. Zasadniczymi elementami systemu łączności w dywizji są:

  1. Zasadniczymi elementami systemu łączności w brygadzie są:

  1. W batalionie podstawowym środkiem łączności w obszarze obrony dywizji i korpusu jest radiowa sieć pola walki. Topologia radiowej sieci pola walki zależy od następujących czynników: położenia wojsk, otrzymanego zadania, jak również od wyposażenia w środki radiowe. Podstawowymi sieciami radiowymi organizowanymi w czasie prowadzenia działań obronnych są:

  1. Podczas prowadzenia działań obronnych mogą występować ograniczenia w wykorzystaniu środków łączności, a mianowicie:

0706. LOGISTYKA

  1. Zabezpieczenie logistyczne wojsk w obronie jest organizowane i realizowane w pierwszej kolejności w oparciu o stacjonarny potencjał logistyczny sił zbrojnych oraz układu pozamilitarnego (wydzielony przez gospodarkę narodową), a następnie ruchome (polowe) siły i środki logistyczne.

  2. Dostarczanie środków bojowych i materiałowych realizowane jest głównie transportem własnym odbiorcy. Gdy wojska walczą w pierwszym rzucie i na kierunku (w rejonie) głównego wysiłku obrony, dostarczanie zaopatrzenia odbywa się również środkami transportu przełożonego.

  3. W realizacji przedsięwzięć ewakuacyjno-remontowych stosuje się zasadę odtwarzania w pierwszej kolejności sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego odgrywającego zasadniczą rolę w obronie, a także wymagającego najmniejszego nakładu sił i środków remontowych.

  4. W realizacji przedsięwzięć leczniczo-ewakuacyjnych obowiązuje system leczenia etapowego z ewakuacją według wskazań lekarskich. Pierwsza pomoc lekarska udzielana rannym i chorym żołnierzom ograniczana jest do wskazań życiowych (obejmuje zabiegi wykonywane w celu opanowania stanów zagrażających życiu).

  5. Zadania transportowe organizowane są przy kompleksowym wykorzystaniu różnych rodzajów transportu. Przewozy realizowane są zgodnie z priorytetami ustalonymi przez dowódcę.

  6. W obronie jednostki logistyczne zwykle ugrupowują się za odwodami, a wydzielone siły i środki (urządzenia logistyczne) rozpoznania technicznego, ewakuacyjno-remontowe oraz medyczne rozmieszcza się za pierwszym rzutem ugrupowania bojowego (operacyjnego) wojsk. Wszystkim jednostkom i urządzeniom logistycznym wyznacza się główne i zapasowe rejony rozmieszczenia.

ROZDZIAŁ 8

NATARCIE

0801. ZASADY OGÓLNE

  1. NATARCIE jest działaniem rozstrzygającym, podstawowym rodzajem walki prowadzonej głównie w formie zwrotów zaczepnych z zamiarem rozbicia wojsk przeciwnika i opanowania zajmowanego przez niego terenu.

  2. CELEM natarcia jest pokonanie przeciwnika. Cel ten osiąga się przez: rażenie przeciwnika, wykonanie zdecydowanego uderzenia, rozbicie jego wojsk i zajęcie ważnych obiektów i rejonów kluczowych. Należy także dążyć do uzyskania zaskoczenia, zerwania spoistości jego obrony i rozcinania oraz izolowania jego sił.

Celami szczegółowymi w natarciu są:

A. WYMAGANIA STAWIANE NATARCIU

W działaniach zaczepnych, aby osiągnąć zamierzone rezultaty, wymagane jest zwykle skupienie przeważających sił i środków w odpowiednim czasie i miejscu, po którym następuje celowe ich wykorzystanie. Wykonanie zadania w dużej mierze zależy od trafnego wyboru kierunku głównego uderzenia.

Powodzenie w działaniach zaczepnych osiąga się przez:

B. KOMPETENCJE OPERACYJNE:

  1. Prowadzenie działań zaczepnych powinno obejmować całą głębokość nakazanego pasa, aby być zdolnym manewrować i koncentrować siły, przez co zdobyć i utrzymać inicjatywę. Dlatego musi być osiągnięta ścisła synchronizacja działań w głębi, w styczności i na tyłach.

  2. Działania w głębi wiążą się przede wszystkim z wykryciem i rozpoznaniem przeciwnika. Prowadzone są one w celu zagwarantowania przewagi działań w styczności oraz ochrony swoich wojsk. Osiągnąć to można być poprzez jednoczesne oddziaływanie na całą głębokość obrony przeciwnika, aby pozbawić go swobody działania oraz zakłócić lub zerwać synchronizację pomiędzy jego elementami ugrupowania bojowego.

Poprzez atakowanie przeciwnika w głębi mogą być rozbijane jego elementy ugrupowania, a ich podejście opóźnione lub zmuszone do odwrotu.

Działania w głębi obejmują:

Niektóre działania mogą wystąpić także jako część działań w styczności i wtedy ich prowadzenie musi być zsynchronizowane poprzez ustalenie priorytetów i połączenie dostępnego zbioru danych rozpoznawczych w celu zagwarantowania niezbędnej informacji taktycznej do podjęcia decyzji.

  1. Działania w styczności polegają na zwalczaniu przeciwnika w bezpośredniej walce w celu wykonania postawionego zadania. Sprowadzają się one do uchwycenia obiektów, których opanowanie pozwoli pokonać stronę przeciwną. Wymaga to pokonania lub obejścia obrony przeciwnika stosując różne formy natarcia i skupiania wysiłków na kierunku głównego uderzenia.

  1. Działania na tyłach zapewniają swobodę manewru zarówno siłom bezpośrednio zaangażowanym w walce, jak i nie zaangażowanym, zabezpieczają główne potrzeby podtrzymujące działania bojowe. Są one niezbędne do utrzymania tempa natarcia.

Przy braku zwartości pola walki, działania zaczepne przebiegają szybko i wpływają na wydłużenie linii komunikacyjnych. Z tego powodu zwiększy się dystans pomiędzy wojskami bezpośrednio zaangażowanymi w walce od sił zabezpieczenia logistycznego. Działania tyłowe trzeba więc podejmować w celu zapewnienia im możliwości nadążenia za walczącymi wojskami, jak również w celu pracy nad zabezpieczeniem i utrzymywaniem dróg manewru, dowozu i ewakuacji.

Obszary tyłowe będą także interesować przeciwnika, jako że najprawdopodobniej stanowią one cel jego działań w głębi. Dlatego też istnieje potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa w tych rejonach, aby siły zabezpieczenia logistycznego mogły kontynuować wsparcie prowadzonych działań zaczepnych, tym samym stwarzając odpowiednie warunki do utrzymania swobody działań, zarówno podczas ataku, jaki i w czasie następującym po nim.

C. SPOSOBY PRZECHODZENIA DO NATARCIA

  1. Do natarcia z marszu wojska przechodzą po podejściu z głębi, z zajmowaniem lub bez zajmowania rejonu wyjściowego.

Natarcie z marszu w znacznym stopniu zapewnia skrytość przygotowania, ułatwia zaskoczenie i zmniejsza wrażliwość wojsk na uderzenia ogniowe. W dynamicznie prowadzonych operacjach to zasadniczy sposób przechodzenia wojsk do natarcia. Polega on na dążeniu do zaskoczenia przeciwnika, rozwinięciu wojsk w ugrupowanie bojowe i rozpoczęciu ataku bez zatrzymania czołowych pododdziałów. Wymaga jednak szczegółowej i sprawnej organizacji rozwinięcia wojsk i wyjątkowo dokładnej synchronizacji.

Natarcie z marszu w większości wypadków ma miejsce po uprzednim zajęciu rejonu wyjściowego, który wyznacza się w takiej odległości od rubieży styczności wojsk, aby znajdował się on poza zasięgiem zasadniczych środków ogniowych przeciwnika. Przebywające w rejonie wyjściowym wojska rozmieszcza się w sposób rozśrodkowany, wzdłuż dróg, wykorzystując właściwości obronne terenu.

W niektórych sytuacjach można przechodzić do natarcia z marszu bez uprzedniego zajmowania rejonu wyjściowego. Walkę organizuje się wówczas w marszu, dokonując na postojach także przeglądów technicznych i uzupełnień środków materiałowych.

  1. Przechodzenie wojsk do natarcia z bezpośredniej styczności z przeciwnikiem może mieć miejsce w sytuacji gdy znajdują się one w obronie lub natarcie z marszu nie miało powodzenia. Ten sposób natarcia wystąpi także po wcześniejszym luzowaniu.

Przyjmowanie ugrupowania bojowego, podporządkowanego przyszłym działaniom zaczepnym, powinno stwarzać pozory przegrupowania, ukierunkowanego na przechodzenie do obrony.

Przejście do natarcia z bezpośredniej styczności z przeciwnikiem umożliwia wcześniejsze, dokładne zapoznanie się z terenem i strukturą obrony przeciwnika. Pozwala także lepiej zorganizować koordynację na okres ataku.

D. FORMY MANEWRU W NATARCIU

  1. Uderzenie czołowe to działanie skierowane przeciwko przedniej linii obrony przeciwnika. Może ono być stosowane do rozbicia jego obrony w czołowych punktach oporu lub do ich okrążenia. Często poprzedza go pokonanie lub oskrzydlenie.

  2. Oskrzydlenie to manewr zaczepny, w którym główne siły atakujące obchodzą elementy ugrupowania obronnego przeciwnika w celu zdobycia obiektów na jego tyłach. Oskrzydlenie może być jedno lub dwustronne oraz pionowe - ponad pozycjami obronnymi przeciwnika. Rezultatem tego manewru jest rozbicie albo zdobycie ważnych obiektów na tyłach przeciwnika. Niekiedy zastosowanie oskrzydlenia może wprowadzić w błąd przeciwnika co do głównego uderzenia.

  3. Obejście to manewr zaczepny, w którym nacierające wojska obchodzą przeciwnika na lądzie lub w wymiarze powietrznym (ponad jego pozycjami obronnymi), unikając kontaktu ogniowego. Celem tego manewru jest zdobycie obiektów tyłowych przeciwnika, zmuszając go do ich opuszczenia.

  4. Przenikanie jest formą manewru, w którym wojska wchodzą małymi zgrupowaniami w ugrupowanie obronne przeciwnika. Może być stosowane do opanowania słabo bronionych obiektów w celu zdobycia kluczowego terenu lub zakłócenia działań tyłowych przeciwnika. Przenikanie stosuje się zwykle w połączeniu z innymi formami manewru.

  5. Manewr mylący ma na celu zakłócenie zorganizowanego działania sił przeciwnika w obronie. Musi być on wystarczająco wiarygodny, by wywołać pożądaną reakcję. Jest on najbardziej skuteczny, gdy pokrywa się z ocenami przeciwnika. W niektórych sytuacjach nawet oddział może równie dobrze wykonywać manewr mylący, stanowiący część planu korpuśnego lub dywizyjnego.

  6. Demonstracja jest manewrem odciągającym uwagę przeciwnika bez podejmowania walki. Siły demonstracyjne stosują ogień, przegrupowanie, dym, środki walki elektronicznej i urządzenia łączności wykorzystywane do pozorowania walki.

E. FORMY NATARCIA

Do form natarcia zaliczamy: przełamanie (pokonanie), bój spotkaniowy i pościg.

  1. Przełamanie (pokonanie) jest formą natarcia, w której wojska dążą do przedarcia się poprzez obronę przeciwnika. Przez przełamanie dąży się do uchwycenia jego obiektów w głębi, w ten sposób naruszona zostaje spoistość obrony przeciwnika. Ma ono miejsce na wąskim odcinku obrony przeciwnika, wymaga ześrodkowania odpowiednich sił i środków.

  2. Bój spotkaniowy ma miejsce wówczas gdy obie strony dążą do rozstrzygnięcia działaniem zaczepnym. Dochodzi do niego podczas dążenia do nawiązania styczności z przeciwnikiem i może doprowadzić do nagłego starcia stron walczących.

  3. Pościg ma na celu uchwycenie terenu, odcięcie lub pokonanie wycofujących się wojsk przeciwnika. Może on być efektem pomyślnego rozwijania powodzenia w natarciu, gdy przeciwnik utracił zdolność skutecznego stawiania oporu.

F. Rodzaje natarcia

Do rodzajów natarcia zaliczamy: rozpoznanie walką; rajd, natarcie szybkie i natarcie planowe.

  1. Rozpoznanie walką ma na celu zmusić przeciwnika do „odkrycia” swojego położenia, wielkości siły i zamiaru walki poprzez sprowokowanie jego reakcji obronnej na działania zaczepne.

  2. Rajd ma na celu rozbicie lub przechwycenie ważnego obiektu przeciwnika. Cel ten osiąga się przez dokładne rozpoznanie, szybkie wejście w jego ugrupowanie, uderzenie i planowe wycofanie. Zazwyczaj rajdy są krótkie w czasie i odległości.

  3. Natarcie szybkie polega na ataku przygotowanym w krótkim czasie. Jego celem jest wykorzystanie dogodnej okazji do rozbicia wojsk przeciwnika. Ataki takie, przeprowadzane muszą być z nieoczekiwanego kierunku i powinny być maksymalnie wsparte ogniem. Szybki atak pozwala wykorzystać brak gotowości obronnej przeciwnika i pozwala uzyskać zaskoczenie.

  4. Natarcie planowe charakteryzuje się planowym i skoordynowanym zastosowaniem siły ognia i manewru w celu pokonania przeciwnika. Gdy pokonywana musi być dobrze przygotowana obrona przeciwnika, to wymagany jest atak planowy. Nacisk kładziony jest na zmasowanie siły bojowej kosztem czasu.

Natarcie planowe jest często poprzedzone dążeniem do styczności z przeciwnikiem i zmierza do uchwycenia i utrzymania inicjatywy.

0802. UGRUPOWANIE WOJSK I ZADANIA

A. UGRUPOWANIE WOJSK

  1. Ugrupowanie zaczepne jest to uszykowanie oraz rozmieszczenie sił i środków w terenie odpowiednio do celu (koncepcji) natarcia.

W skład ugrupowania wchodzą elementy podstawowe i dodatkowe. Do elementów podstawowych zaliczamy:

Dodatkowo mogą być tworzone:

W specyficznych środowiskach oraz w zależności od sposobu i koncepcji rozegrania walki mogą być organizowane: oddziały obejścia, oddziały (grupy) szturmowe, oddziały zabezpieczenia ruchu.

W skład ugrupowania bojowego wojsk włącza się oddziały, pododdziały wojsk obrony terytorialnej, straży granicznej oraz innych sił znajdujących się w pasie działań.

Ugrupowanie powinno stwarzać jak najlepsze warunki do wykonania zadania bojowego, a zwłaszcza zapewnić efektywne użycie różnych środków walki, skupienie wysiłku na głównym kierunku uderzenia, wykonanie swobodnego manewru oraz wykorzystanie w walce właściwości terenu. W konsekwencji powinno umożliwić osiągnięcie zakładanego celu natarcia.

  1. Ugrupowanie w natarciu zależy od zadania, położenia przeciwnika, warunków widoczności oraz od odległości do celu natarcia. Wpływ na ugrupowanie wywierają również rodzaje wojsk, możliwości bojowe oraz wsparcie ogniowe. Głębokie i wąskie ugrupowanie bojowe ułatwia:

Ugrupowanie takie zwiększa więc swobodę działania. Z drugiej strony powoduje, że:

  1. Szerokie i niezbyt głębokie ugrupowanie:

Z drugiej jednak strony takie ugrupowanie:

Jeżeli do uzyskania styczności z przeciwnikiem należy pokonać znaczną odległość lub jego położenie nie jest wystarczająco znane, celowe może być wąskie i głębokie ugrupowanie bojowe nacierających wojsk, przemieszczających się za silnymi i działającymi na szerokim froncie elementami rozpoznawczymi.

Przy krótkich drogach podejścia i wystarczającym rozpoznaniu przeciwnika, nacierające wojska powinny podchodzić do linii styczności już w ugrupowaniu bojowym.

B. ZADANIA

  1. Dowodzenie przez cele stwarza sprzyjające warunki do wyzwalania inwencji twórczej dowódców (sztabów) planujących i organizujących natarcie. Ma to swoje przełożenie w treściach zadań określających cel pośredni i cel końcowy natarcia. Dlatego w zadaniu powinien być wskazany obiekt, zgrupowanie sił przeciwnika, które należy rozbić. Ponadto niezbędne jest wskazanie pasa (kierunku) działania. Są to zasadnicze „drogowskazy" do osiągnięcia celu natarcia. Zaś szczegółowe sposoby wykonania zadania pozostawione są do realizacji przez bezpośrednich wykonawców.

  2. Istotnym elementem treści zadań jest określenie kierunku głównego uderzenia, który powinien być odpowiednio akcentowany użyciem sił i środków, aby gwarantował utrzymanie na nim ciągłej przewagi nad przeciwnikiem i zapewniał szybkie osiągnięcie celu natarcia przy jak najmniejszych stratach własnych.

  3. W zadaniu dla związku taktycznego (oddziału) określa się pas natarcia przez wyznaczenie linii rozgraniczenia. Jeżeli zadanie wykonywane jest samodzielnie wówczas wyznacza się kierunek natarcia. Związkowi taktycznemu wyznacza się w zadaniu opanowanie obiektu. Polega ono na opanowaniu newralgicznego terenu znajdującego się na wysokości tyłów dywizji przeciwnika. W wymiarze praktycznym oznacza to, że może zaistnieć potrzeba rozbicia batalionowych rejonów obrony na trzech (czterech) pozycjach obronnych strony przeciwnej. Zadanie to stawiane jest wówczas, kiedy przeciwnik przechodzi do obrony w warunkach dynamicznych zmian sytuacji, które nie pozwalają na właściwe umocnienie zajmowanych pozycji.

Dowódca dywizji samodzielnie określa sobie obiekt pośredni, który znajdować się może w rejonie tyłów brygady przeciwnika. Oznacza to, że aby wykonać tego typu zadanie, należy rozbić batalionowe rejony obrony na pierwszej i drugiej pozycji obrony przeciwnika.

W wypadku przełamywania silnie umocnionej obrony przeciwnika (rejonów umocnionych) lub forsowania szerokich przeszkód wodnych, dla dywizji (związku taktycznego) może być wyznaczony do opanowania (zdobycia) kolejny (trzeci) obiekt.

Związkowi taktycznemu (oddziałowi) przechodzącemu do pościgu określa się obiekt, który powinien zostać opanowany, zanim przeciwnik zdąży przygotować obronę.

W boju spotkaniowym związkowi taktycznemu (oddziałowi) określa się w zadaniu zdobycie obiektu. Zadanie to polega na rozbiciu części sił głównych związku taktycznego(oddziału) przeciwnika, rozbiciu (obezwładnieniu), a niekiedy zdobyciu jego środków walki oraz opanowaniu obiektu zapewniającego dogodne warunki do rozwinięcia natarcia.

  1. Oddziałowi pierwszego rzutu wyznacza się obiekt znajdujący się na głębokości rejonu tyłów pierwszorzutowego oddziału przeciwnika. Oznacza to, że aby wykonać tego typu zadanie, należy rozbić batalionowe rejony obrony na pierwszej i drugiej pozycji obrony przeciwnika. Dowódca oddziału samodzielnie określa sobie obiekt pośredni, który znajdować się może w obrębie pierwszej pozycji obrony przeciwnika.

Oddziałowi odwodowemu wyznacza się w zadaniu obiekt znajdujący się w głębi obrony przeciwnika. Obiekt ten może stanowić część obiektu pośredniego związku taktycznego.

Obiektem dla oddziału działającego na kierunku głównego uderzenia związku taktycznego będzie w tym przypadku pierwszy rzut broniącego się oddziału przeciwnika, którego zdobycie zapewni warunki do rozbicia jego odwodów i rozwinięcia natarcia.

Zadanie oddziału wiążącego przeciwnika od czoła stwarzającego odpowiednie warunki związkowi taktycznemu do natarcia polega na opanowaniu obiektu zapewniającego siłom głównym związku taktycznego dogodne warunki do manewru, rozwinięcia i wykonaniu głównego uderzenia w skrzydło i na tyły zgrupowania przeciwnika. Po uderzeniu sił głównych związku taktycznego oddział wiążący otrzymuje nowe zadanie.

W pościgu i boju spotkaniowym treści zadań uzależnia się od konkretnej sytuacji taktycznej. Mogą tu być zastosowane rozwiązania niekonwencjonalne wynikające z inwencji twórczej dowódców, którzy dążyć będą do racjonalnego wykorzystania warunków wytworzonej sytuacji.

0803. PROWADZENIE NATARCIA.

A. PODEJŚCIE I ROZWINIĘCIE

  1. W celu skoordynowania przemieszczania się wojsk z ogniem środków wspierających i określenia początku natarcia wyznacza się linię ataku. Powinna ona być łatwa do rozpoznania w terenie. Wyznacza się ją przed przednią linią obrony przeciwnika na odległość wzrokową.

  2. Jeżeli w celu uporządkowania ugrupowania lub uzupełnienia zaopatrzenia konieczny jest krótki postój, powinien on być wyznaczony jeszcze przed linią wyjściową. Jeżeli nie została wyznaczona linia wyjściowa to należy określić gdzie i kiedy należy przejść do natarcia. Linię wyjściową wyznacza się na drodze (drogach) marszu w odległości ok. 5 km od skraju rejonu wyjściowego (ześrodkowania).

  3. Wojska mające przejść do natarcia prowadzą odpowiednie przygotowania w rejonach wyjściowych. Powinny one być położone poza zasięgiem ognia artylerii przeciwnika tak, aby wymarsz z nich przebiegał sprawnie i szybko. Wojska powinny przebywać w rejonach tylko przez okres niezbędnie potrzebny na przygotowania.

  4. Rejony stanowisk ogniowych artylerii powinny być wysunięte jak najdalej do przodu, aby artyleria mogła z nich osłaniać podejście i rozwijanie się wojsk oraz wspierać włamanie.

W razie konieczności przed przechodzącymi do natarcia wojskami działają saperzy. Muszą oni być przy tym ubezpieczani przez pododdziały ogólnowojskowe.

  1. Jeżeli w styczności z przeciwnikiem znajdują się inne wojska, to należy wykorzystać ich wiadomości o przeciwniku i o terenie, a ponadto na ile jest to możliwe, użyć ich również do przygotowań i wspierania natarcia. Dowódca szczebla nadrzędnego powinien ustalić odpowiedzialność w tym zakresie.

W czasie podejścia wojska wykorzystują wszystkie dostępne drogi i rozwijają się w ugrupowanie przedbojowe, a następnie w  bojowe, które powinno być ostatecznie przyjęte na linii ataku. Chodzi przy tym o to, aby nacierające wojska stosunkowo szybko osiągnęły tę linię, i w miarę możliwości, nie znajdowały się w zasięgu obserwacji przeciwnika. Oznakowanie dróg ułatwia podejście i rozwinięcie.

Rozwinięcie wojsk prowadzone jest na terenie będącym w zasięgu ognia artylerii przeciwnika. Powinno być ono zatem osłaniane przez lotnictwo i artylerię.

Podczas zbliżania się do przeciwnika należy, wykorzystując własny ogień i w miarę możliwości ukrycia, szybko pokonywać teren.

B. ATAK I PRZEŁAMANIE (POKONANIE) OBRONY

W celu dokonania wyłomu w obronie przeciwnika nacierające wojska skupiają się bezpośrednio przed przednią linią jego obrony. W miejscu włamania przeciwnik powinien zostać obezwładniony zmasowanym ogniem.

Nacierające zgrupowania szybko włamują się w obronę przeciwnika nie zostawiając mu czasu na zorganizowane przeciwdziałania.

Podczas gdy pierwszy rzut wykonuje gwałtowne uderzenie w głąb obrony, to postępujące za nimi kolejne zgrupowania wojsk rozbijają przeciwnika utrzymującego jeszcze pozycje obrony. Jeżeli przeciwnik wyprowadza kontrataki przeciw włamującym się wojskom należy je odciąć ogniem. Jeżeli to nie wystarczy, to częścią sił można przejść do obrony. Siły główne muszą kontynuować natarcie.

Natarcie pododdziałów ogólnowojskowych zawsze wymaga silnego wsparcia ogniowego. Jeżeli tylko pozwala na to teren lub warunki widoczności, atakujące wojska powinna przeniknąć przez przedni skraj obrony przeciwnika a następnie uderzać na jego pozycje ze skrzydeł lub od tyłu.

C. WALKA W GŁĘBI OBRONY PRZECIWNIKA

Podczas walki w głębi ugrupowania obronnego przeciwnika należy liczyć się z możliwością napotkania silnie bronionych pozycji i przeszkód oraz rejonów, w których przeciwnik zaplanował rażenie ogniowe. Tam gdzie to możliwe czołowe pododdziały nacierających wojsk powinny obchodzić bronione punkty oporu i próbować przedrzeć się w głąb bez wdawania się w wyczerpujące walki.

  1. Jeżeli nacierające wojska natkną się na silnie bronioną pozycję, wówczas jej atakowanie powinno być poprzedzone rażeniem ogniowym.

Jeżeli nacierające wojska natrafią na przeszkody lub zapory minowe, których nie można obejść, należy zapobiec podchodzeniu dalszych sił na tym kierunku, aby uniknąć nadmiernego ześrodkowania wojsk. Dążyć należy do szybkiego i jednoczesnego pokonania przeszkody w wielu miejscach. Siły przeciwnika chroniące przeszkodę powinny być obezwładnione ogniem.

Gdy za nacierającymi zgrupowaniami pozostaną nie rozbite siły przeciwnika, konieczne może być przydzielenie ochrony transportom zaopatrzenia.

  1. Przeszkodę minową rozpoznają i rozgradzają saperzy i spieszona piechota. Następnie wykonuje się przejścia w zaporach i opanowuje teren. W ten sposób stwarza się możliwości jej pokonania przez wozy bojowe. Zdobyty teren należy rozszerzać, aby wojska mogły rozwinąć się i kontynuować natarcie.

Dokładnej koordynacji działań wymaga natarcie prowadzone na jeden obiekt z różnych kierunków oraz w celu połączenia się z własnymi siłami, działającymi w przodzie. Ważne staje się utrzymywanie łączności w celu uniknięcia wzajemnego zagrożenia.

W każdym natarciu może dojść do powstania sytuacji kryzysowej. Dowódca nie może pozwolić sobie wówczas na zbyt wczesne użycie odwodów. Powinien on zawsze dysponować siłami, których mógłby użyć w przełomowym momencie, a tym samym zachować swobodę działania i kontynuować natarcie aż do osiągnięcia celu walki (operacji).

  1. W razie zatrzymania natarcia lub jego niepowodzenia, dowódca wprowadzając do walki odwody lub wykonując uderzenie ogniowe, powinien doprowadzić do jego kontynuacji. Jeżeli to nie odniesie skutku, należy podjąć je na innym kierunku. Gdy siły są niewystarczające, to przełożony musi zdecydować się na wprowadzenie swoich odwodów lub przerwanie natarcia.

Podczas walki w głębi obrony przeciwnika należy liczyć się z jego kontratakami − szczególnie na skrzydła − wykonywanymi w celu utrzymania lub odtworzenia spójności obrony. Należy wówczas dążyć do szybkiego wykrycia kontrataków i rozbicia wojsk przeciwnika, zanim wykonają one uderzenie. W przeciwnym wypadku, to nacierające wojska muszą przejść czasowo do obrony. Dyspozycyjne odwody celowo jest użyć do odparcia kontrataku przeciwnika, wówczas siły główne powinny kontynuować natarcie.

Jeżeli opór przeciwnika słabnie lub przeciwnik rozpoczyna wycofywanie się, należy szybkimi uderzeniami opanować obiekt natarcia.

  1. Podczas pościgu nie można pozwolić przeciwnikowi na umocnienie się na kolejnych pozycjach. Dowódca musi dążyć do zakończenia pościgu okrążeniem lub całkowitym rozbiciem sił przeciwnika. Jeszcze zanim nacierające wojska zajmą obiekty natarcia, przełożony zgodnie ze swoimi dalszymi zamiarami musi określić czy i w jaki sposób:

Po osiągnięciu celu natarcia nie wolno utracić kontaktu z przeciwnikiem. Jeżeli natarcie ma być kontynuowane, należy określić nowe cele natarcia. Konieczne może być uporządkowanie sił, zmiana ugrupowania oraz ponowna koordynacja ognia z ruchem. Nie może to jednak powodować niepotrzebnego przestoju.

Jeżeli wojska mają przejść do obrony, muszą zmienić ugrupowanie. Wojska wysunięte do przodu ubezpieczają pozostałe siły. Jeżeli dyspozycyjne siły i teren na to pozwala, dokonuje się luzowania. Zluzowane wojska przechodzą do odwodu.

Gdy nacierające wojska mają się wycofać pozostawia się część sił jako osłonę.

D. ARTYLERIA

  1. W natarciu wyodrębnia się następujące zadania taktyczne realizowane ogniem artylerii:

  1. W zależności od miejsca i roli związku taktycznego (oddziału) w ugrupowaniu operacyjnym oraz sposobu przejścia do natarcia, artyleria realizuje wsparcie ogniowe wojsk w kilku okresach: w ogniowym zabezpieczeniu podejścia wojsk (OZP); ogniowym przygotowaniu ataku (OPA); ogniowym wsparciu ataku (OWA) i ogniowym wsparciu wojsk nacierających w głębi obrony przeciwnika. Jeżeli związek taktyczny przechodzi do natarcia z bezpośredniej styczności z przeciwnikiem, artyleria nie wykonuje zadań ogniowego zabezpieczenia podejścia wojsk, lecz wsparcie ogniowe rozpoczyna od ogniowego przygotowania ataku.

Głównym zadaniem w działaniach zaczepnych, wymagającym skutecznego wsparcia ogniowego, będzie przełamanie (pokonanie) taktycznej strefy obrony. Podczas realizacji tego zadania wystąpią trzy lub cztery okresy wsparcia ogniowego.

  1. Ogniowe zabezpieczenie podejścia wojsk, organizuje się podczas natarcia z marszu z zadaniem osłony podchodzących pododdziałów (oddziałów, związków taktycznych) przed ogniem środków ogniowych przeciwnika. Rozpoczyna się je w momencie wyjścia oddziałów pierwszego rzutu z rejonów wyjściowych i prowadzi do czasu rozpoczęcia ogniowego przygotowania ataku. Powyższe zadanie artyleria realizuje poprzez wykonanie określonych zadań ogniowych: obezwładnienie (zniszczenie) aktywnych baterii artylerii przeciwnika oraz obezwładnienie (zniszczenie) punktów kierowania ogniem i środków rozpoznania przeciwnika. Najbardziej racjonalnym sposobem realizacji ogniowego zabezpieczenia podejścia jest wydzielenie odpowiednich sił i środków i zachowanie ich gotowości do obezwładnienia artylerii, środków dowodzenia i rozpoznania w miarę wykrycia i ujawnienia ich działalności. W tym celu część artylerii dywizji wyposażona w odpowiednie środki rozpoznania powinna osiągnąć gotowość do otwarcia ognia w momencie, gdy brygady pierwszego rzutu opuszczą rejony wyjściowe. Sposób wykonania zadań ogniowych i intensywność ognia nie powinny zdradzać własnego zamiaru działań zaczepnych, dlatego wykonuje się je z zasady kolejno, przez wyznaczone siły i środki. Ogniowe zabezpieczenie podejścia kończy się w momencie rozpoczęcia ogniowego przygotowania ataku.

Gdy w ogniowym zabezpieczeniu podejścia wojsk bierze udział lotnictwo, to ponadto do grupy rażonych obiektów zalicza się także środki przeciwlotnicze przeciwnika na kierunku przewidywanego działania lotnictwa.

Wykonanie zadań ogniowego zabezpieczenia podejścia jest niecelowe, gdy zasadniczym warunkiem powodzenia działań będzie uzyskanie zaskoczenia.

Celem ogniowego przygotowanie ataku jest przede wszystkim skuteczne obezwładnienie obrony przeciwnika na kierunku przejścia do działań zaczepnych, obezwładnienie (zniszczenie) środków ogniowych (szczególnie środków przeciwpancernych) oraz wywalczenie niezbędnej przewagi ogniowej, a pośrednim celem jest także osłona wojsk własnych przed ogniem przeciwnika podczas rozwijania do ataku. Osiąga się to przez obezwładnienie sił żywych i środków ogniowych przeciwnika na rubieżach obrony (w punktach oporu), artylerii, moździerzy, stanowisk dowodzenia i środków rozpoznania oraz zniszczenie środków przeciwpancernych i innych ważnych celów pojedynczych. Szerokość rejonu obezwładnienia przeciwnika w OPA zależy od szerokości rubieży wejścia do walki oddziałów pierwszego rzutu. Głębokość rażenia zależy od zasięgu ognia artylerii i może wynosić 10-15 km. Przy tym główny wysiłek ognia skupia się na porażeniu obrony batalionów pierwszego rzutu. OPA może być wykonane w formie jednej - dwóch, a niekiedy trzech nawał ogniowych artylerii z zakrytych stanowisk ogniowych z jednoczesnym wykonaniem ognia na wprost artylerii i wydzielonych środków ogólnowojskowych oraz uderzeniem śmigłowców bojowych. Czas trwania OPA zależy od możliwości ogniowych, potrzeb obezwładnienia przeciwnika i zapewnienia oddziałom pierwszego rzutu warunków rozwinięcia do ataku. Głównym kryterium taktycznym, decydującym o czasie trwania OPA, będzie zapewnienie pododdziałom pierwszego rzutu osłony przed ogniem środków przeciwpancernych przeciwnika. Można to osiągnąć w wyniku ustalenia odpowiedniego momentu otwarcia ognia na wprost do tych środków rozpoczęcia nawały ogniowej artylerii z zakrytych stanowisk ogniowych do przeciwnika rozmieszczonego na przednim skraju. Stopień rażenia poszczególnych celów w OPA zależał będzie od niezbędnego stopnia rażenia zgrupowania przeciwnika, możliwości ogniowych angażowanej artylerii oraz stopnia wykrycia celów do momentu rozpoczęcia ognia. Na kierunku wejścia do walki może on wynosić 30-40% (nadzieja matematyczna strat bezpowrotnych − Msb = 30-40%). Przy tym zasadnicza część tej wartości (20-30%) powinna być osiągnięta w OPA. Planowanie i wykonanie OPA powinno być realizowane na szczeblu związku taktycznego z uwagi na konieczność zespolenia w nim zadań wsparcia ogólnego i bezpośredniego. OPA prowadzi się od momentu zakończenia ogniowego zabezpieczenia podejścia wojsk do rozpoczęcia ogniowego wsparcia ataku, czyli w czasie wyznaczonym na wyjście wojsk na linię ataku. W obecnych warunkach, w zależności od zakresu zadań ogniowych może ono być wykonane w formie jednej-trzech nawał ogniowych, jednak w czasie nie krótszym niż jest on niezbędny na pokonanie przez pododdziały pierwszego rzutu strefy ognia dalekosiężnych środków przeciwpancernych przeciwnika. W przypadku kilku nawał ogniowych, powyższe zastrzeżenie dotyczy ostatniej, wykonywanej do punktów oporu kompanii pierwszego rzutu i środków przeciwpancernych poza punktami oporu.

  1. Z chwilą zakończenia ogniowego przygotowania ataku niezwłocznie przechodzi się do wykonania zadań ogniowego wsparcia ataku, które prowadzi się na głębokość batalionów pierwszego rzutu, a niekiedy kompanii przeciwnika (na przykład w czasie wykonania kontrataku).

OWA jest bezpośrednią kontynuacją OPA. Podstawowym celem działalności ogniowej artylerii w tym okresie jest utrzymanie skutków OPA poprzez wzbronienie przeciwnikowi odtworzenia systemu ognia oraz podwyższenia skutków ogniowego przygotowania ataku, a przez to umożliwienie uzyskania wysokiego tempa atakującym wojskom i zachowanie ciągłości ataku przy minimalnych stratach własnych. Osiąga się to przez kolejne, uzupełniające obezwładnienie obiektów ataku, głównie środków ogniowych przeciwnika oraz innych środków walki działających na korzyść obrony. Wynika z tego, że w czasie OWA obiekty ataku i część innych celów będzie rażona powtórnie. Ponadto powinny być rażone te obiekty (cele), które nie zostały wykryte do czasu rozpoczęcia OPA. Bezpośrednie wsparcie ataku jest realizowane na szczeblu oddziału, ale artyleria związku taktycznego może brać w nim udział wykonując wzmocnienie ogniem. Równolegle z bezpośrednim wsparciem atakujących pododdziałów, artyleria związku taktycznego prowadzi wsparcie ogólne. W czasie OWA będzie ono polegało na zwalczaniu artylerii, środków dowodzenia i rozpoznania przeciwnika, a także pododdziałów przeciwnika rozmieszczonych na skrzydłach w celu osłony atakujących pododdziałów przed oddziaływaniem ogniowym z kierunków nie atakowanych. W zależności od stopnia rozbudowy obrony przeciwnika, stopnia jej rozpoznania i możliwości własnych środków ogniowych - ogniowe wsparcie ataku może być realizowane metodą: kolejnych ogni ześrodkowanych, (pojedynczych lub podwójnych) lub ognia ześrodkowanego i ogniem do celów pojedynczych. Metody ogniowego wsparcia ataku dotyczą wsparcia bezpośredniego.

Wsparcie ogniowe w tym okresie sprowadza się do realizacji dwóch zasadniczych zadań taktycznych: wzbronienie prowadzenia skutecznego ognia do atakujących pododdziałów oraz wzbronienie przeciwnikowi manewru ze skrzydeł i z głębi na kierunek natarcia. .

  1. Ogniowe wsparcie nacierających wojsk w głębi obrony przeciwnika rozpoczyna się najczęściej po pokonaniu obrony batalionów pierwszego rzutu przeciwnika, a kończy po wykonaniu zadania przez związek taktyczny. Prowadzi się je w celu zapewnienia wysokiego tempa działań, utrzymania ich ciągłości oraz osłony wojsk przed ogniowym oddziaływaniem przeciwnika.

Należy oczekiwać, że w tym okresie przeciwnik rozpocznie wycofanie. Stosownie do tego, nacierające oddziały przejdą od ciągłego, nieprzerwanego ataku, do natarcia, którego treścią będą, kolejno po sobie następujące przegrupowania, manewry i uderzenia na przeciwnika przechodzącego pośpiesznie do obrony. Manewrowe elementy działań będą wymagały wsparcia ogólnego, a uderzenia na obiekty ataku, wsparcia bezpośredniego. W tym okresie będą rażone również te obiekty, które nie zostały porażone wcześniej lub były rażone w zbyt niskim stopniu. Zadania wsparcia ogólnego i bezpośredniego nie muszą być wzajemnie,

ściśle powiązane. Jednak w działaniach wojsk w tym okresie można wyodrębnić pewne momenty, w których konieczne będzie silne wsparcie ogniowe i koordynacja zadań wsparcia ogólnego i bezpośredniego.

Zadaniami taktycznymi wsparcia natarcia w głębi obrony przeciwnika będzie wsparcie wprowadzania do walki odwodów, forsowania przeszkód wodnych oraz pokonywania kolejnych rubieży obronnych. W takich sytuacjach trzeba przewidywać konieczność ogniowego przygotowania i wsparcia ataku, ale w mniejszym wymiarze niż przed rozpoczęciem natarcia. Ogniowe przygotowanie i wsparcie ogniem artylerii będzie wykonywane najczęściej w formie jednej nawały ogniowej. Czas jej trwania będzie zależał głównie od czasu potrzebnego pododdziałom na pokonanie strefy ognia przeciwpancernego przeciwnika aż do rubieży bezpiecznego oddalenia od wybuchów pocisków własnej artylerii. Wykonanie zadań wsparcia ogólnego będzie również podporządkowane potrzebom osłony wojsk przed ogniem środków wsparcia ogniowego przeciwnika (artylerii) i może wyprzedzać rażenie obiektów ataku lub może być prowadzone równolegle. Podczas wsparcia natarcia w głębi obrony przeciwnika, może również wystąpić zadanie wsparcia desantów taktycznych oraz oddziałów rajdowych i wydzielonych. Ponadto, podczas odpierania kontrataków i przeciwuderzeń, środki ogniowe będą wykonywały zadania w okresach i sposobami obowiązującymi w działaniach obronnych.

Do wykonania zadań artyleria rozwija się w ugrupowanie bojowe na kierunku przejścia do działań zaczepnych. Stanowiska dowodzenia, punkty obserwacyjne i stanowiska środków rozpoznania rozmieszczone są podobnie jak w obronie, ale nieco bliżej przedniego skraju, tak aby zapewnić jak najdłuższą nieprzerwaną pracę w początkowym okresie natarcia. Stanowiska ogniowe artylerii rozmieszcza się w odległości 2-5 km od przedniego skraju wojsk własnych. Szerokość rejonu SO zależy od liczby posiadanych dywizjonów, szerokości pasa natarcia oraz pojemności dogodnego rejonu do rozwinięcia artylerii. Zwykle jest on mniejszy niż w obronie. Na jeden dywizjon należy przewidywać średnio 1-3 km2, przy tym na dywizjon ciągniony 1-2 km2, a na dywizjon artylerii rakietowej i samobieżnej 2-3 km2. Większa powierzchnia rejonu stanowisk ogniowych dar i das wynika stąd, że dla dar przygotowuje się stanowisko główne i 1-2 stanowiska zapasowe w odległości do 1 km od głównego oraz rejon wyczekiwania w odległości 1-2 km od przygotowanych stanowisk ogniowych. W rejonach stanowisk ogniowych każdej baterii artylerii samobieżnej przygotowuje się główne stanowisko ogniowe i 1 - 2 zapasowe w odległości około 500 m od głównego bowiem zachowanie zasady wykonywania tylko jednego zadania z jednego stanowiska ogniowego w natarciu nie zawsze jest możliwe. Szczególnie dotyczy to zadań w ogniowym przygotowaniu ataku. Stanowiska dowodzenia artylerii rozmieszcza się w rejonie stanowisk ogniowych oraz w pobliżu stanowisk dowodzenia wspieranych wojsk. Punkty obserwacyjne artylerii i stanowiska środków rozpoznania rozmieszcza się tak, aby zapewnić warunki skutecznego rozpoznania przeciwnika oraz współdziałanie z nacierającymi pododdziałami.

Z artylerii przeciwpancernej organizuje się odwody przeciwpancerne. Przed natarciem odwód przeciwpancerny związku taktycznego zajmuje rejon rozmieszczenia oddalony o 6 - 8 km, a oddziału 3 - 4 km od przedniego skraju wojsk własnych i osiąga gotowość do wsparcia walki o utrzymanie dogodnej rubieży wejścia do walki i dalszego działania. Odwód przeciwpancerny oddziału zajmuje przed rozpoczęciem natarcia rejon wyjściowy lub bezpośrednio z marszu rubież ogniową do wykonania zadań ogniem na wprost w OPA.

W toku natarcia odwód przeciwpancerny przemieszcza się w wyznaczonym kierunku zagrożenia pancernego (zmechanizowanego) zajmując kolejne rejony rozmieszczenia w gotowości do zajęcia zaplanowanych lub nieplanowych rubieży ogniowych. Rubieże ogniowe do odparcia kontrataku przeciwnika wyznacza się w odległości zapewniającej pogłębienie obrony przeciwpancernej pododdziałów pierwszego rzutu. Do osłony podejścia i rozwinięcia odwodu, przy wprowadzaniu go do walki, rubież ogniową wybiera się bezpośrednio na wysokości rubieży wprowadzenia do walki.

E. WOJSKA OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ

Celem działań bojowych oddziałów (pododdziałów) przeciwlotniczych w natarciu jest zapewnienie osłanianym wojskom sprzyjających warunków do pomyślnego wykonania zadań zaczepnych przez aktywne zwalczanie przeciwnika powietrznego w ścisłym współdziałaniu z siłami osłony elektronicznej, sąsiednimi oddziałami przeciwlotniczymi oraz osłanianymi wojskami. Osiąga się go skupiając wy-siłek osłony na głównym kierunku uderzenia (natarcia), na wojskach odpierających przeciwuderzenia (kontrataki), forsujących przeszkody wodne, odwodach w czasie wprowadzania do walki (bitwy).

Oddziały (pododdziały) wojsk obrony przeciwlotniczej w zależności od warunków przejścia osłanianych wojsk do natarcia mogą przystąpić do działań bojowych z marszu po podejściu z głębi lub z ugrupowania obronnego (z bezpośredniej styczności bojowej z przeciwnikiem).

  1. W natarciu z marszu oddziały (pododdziały) przeciwlotnicze przechodzą do działań bojowych z ugrupowania bojowego w rejonie wyjściowym lub z jego pominięciem, przemieszczając się bezpośrednio z  głębi. Opuszczenie rejonu wyjściowego odbywa się kolejno w ustalonym porządku i na sygnał (komendę).

W pierwszej kolejności na stanowiska ogniowe (bojowe) wychodzą pododdziały przeciwlotnicze i zakłóceń radiolokacyjnych przewidziane w pierwszej linii ugrupowania bojowego. Mogą one przemieszczać się realizując osłonę przeciwlotniczą i elektroniczną w ugrupowaniu oddziałów wydzielonych i awangard lub zajmować wyznaczone rejony pod osłoną wojsk działających w przodzie.

W celu zapewnienia sprawnego przejścia do osłony wojsk podczas natarcia z marszu, oddziałom (pododdziałom) wyznacza się: drogi marszu, linię wyjściową (punkt wyjściowy), rubieże (linie) rozwinięcia pododdziałów w ugrupowanie bojowe oraz punkty włączenia do kolumn maszerujących wojsk zgodnie z decyzją i kalkulacją marszu właściwych dowódców. Niekiedy mogą być wyznaczane oddzielne drogi marszu.

Linie rozwinięcia pododdziałów przeciwlotniczych w ugrupowanie bojowe wyznacza się w terenie gwarantującym szybkie ich rozwinięcie i podjęcie skutecznej walki z przeciwnikiem powietrznym oraz bezpieczeństwo przed oddziaływaniem przeciwnika naziemnego.

  1. Podczas natarcia z bezpośredniej styczności z przeciwnikiem oddziały (pododdziały) przeciwlotnicze przechodzą do działań bojowych z ugrupowania zajmowanego do osłony wojsk w obronie lub z położenia po dokonaniu przegrupowania w ramach luzowania wojsk będących w bezpośredniej styczności.

Osłonę przeciwlotniczą wojsk przechodzących do natarcia z położenia obronnego mogą poprzedzać działania bojowe prowadzone w rejonie wyjściowym do natarcia, w którym powinna być przestrzegana wysoka dyscyplina i ustalony reżim ognia przeciwlotniczego w celu zapewnienia skrytego rozmieszczenia wojsk zgrupowania uderzeniowego.

  1. Ugrupowanie bojowe oddziału i pododdziałów przeciwlotniczych w natarciu powinno odpowiadać zamiarowi wykonania przez wojska uderzenia (rozbicia przeciwnika) oraz sposobom (formie) prowadzenia natarcia: przełamania (pokonania), boju spotkaniowego lub pościgu.

Pododdziały przeciwlotnicze z reguły rozwija się w odstępach, zapewniających niezbędną głębokość ugrupowania, umożliwiającą zachowanie ciągłości osłony wojsk na kierunku głównego uderzenia oraz szybkie wykonanie manewru po dokonaniu przełamania (pokonania) obrony przeciwnika i w toku dalszego natarcia.

W każdej sytuacji bojowej w natarciu utrzymuje się niezbędne siły i środki w stałej gotowości do podjęcia natychmiastowej walki z przeciwnikiem powietrznym, organizuje wielowarstwowy system ognia przeciwlotniczego oraz kompleksowe rozpoznanie środków i zakłóceń pokładowych napadu powietrznego. Ponadto zapewnia się warunki do wykonania manewru oraz zdolność do przeniesienia wysiłku osłony przeciwlotniczej, stosownie do zamiaru walki i działania przeciwnika oraz maksymalne wykorzystanie możliwości bojowych, ciągłość osłony podczas wykonania przez wojska zasadniczych zadań, a także umiejętne wykorzystanie infrastruktury taktycznej rejonu działań bojowych w celu zwiększenia żywotności wojsk obrony przeciwlotniczej.

F. WOJSKA INŻYNIERYJNE

Wojska inżynieryjne w natarciu wykorzystuje się głównie w celu: zapewnienia warunków do ruchu wojsk własnych w terenie oraz utrudnienia ruchu przeciwnikowi i zadania mu strat.

Tworzenia warunków do ruchu wojsk własnych w terenie polega na: przygotowaniu i utrzymaniu dróg, wykonywaniu przejść w zaporach inżynieryjnych i przeszkodach naturalnych oraz urządzaniu i utrzymaniu przepraw przez przeszkody wodne.

  1. W natarciu przygotowuje i utrzymuje się drogi w celu stworzenia możliwości wykonania manewru elementom ugrupowania operacyjnego i taktycznego oraz realizacji dowozu zaopatrzenia i ewakuacji w związkach taktycznych i oddziałach. Drogi wcześniej się rozpoznaje i ustala ich przydatność do ruchu wojsk. Liczba przygotowywanych i utrzymywanych dróg zależna jest od wielkości sił wykonujących manewr, gęstości sieci drogowej oraz możliwości wykonawczych pododdziałów drogowo-mostowych. Do przygotowania i utrzymania dróg związku taktycznego i oddziałów zmechanizowanych (pancernych) organizuje się oddziały zabezpieczenia ruchu.

  2. Do pokonania terenu umocnionego zaporami inżynieryjnymi wykorzystuje się istniejące luki w polach minowych lub wykonuje się przejścia w zaporach. Wykonanie przejść w zaporach minowych polega na usuwaniu min różnymi sposobami w pasie terenu o takiej szerokości, która zapewnia bezpieczeństwo poruszającym się żołnierzom lub pojazdom. Do wykonywania przejść podczas natarcia w terenie o znacznym nasyceniu zaporami minowymi i występowaniu innych przeszkód zaporowych organizuje się oddziały i grupy torujące.

  3. Podczas forsowania pododdziały przeprawowe, pontonowe i budowy mostów urządzają i utrzymują przeprawy tymczasowe, a także zapewniają bezpieczeństwo przekraczania przeszkód wodnych wpław, w bród i pod wodą. Liczbę i rodzaj przepraw ustala dowódca forsujący na danym odcinku przeszkodę wodną.

  4. Do budowy zapór minowych podczas odpierania kontrataków (przeciwuderzenia) przeciwnika wyznacza się oddziały zaporowe i pododdziały saperów wyposażone w sprzęt do pośpiesznego zakładania zapór minowych oraz wykonywania niszczeń mostów i obiektów drogowych.

Pozostałe zadania wsparcia inżynieryjnego natarcia wojska inżynieryjne realizują w zależności od potrzeb i przyjętych przez dowódcę priorytetów.

0804. DOWODZENIE I ŁĄCZNOŚĆ

A. DOWODZENIE

  1. Stanowiska dowodzenia i ich przemieszczanie powinno być tak zorganizowane, aby zabezpieczały one wymagania dowódcy i potrzeby pola walki. Wariantowość zaplanowanego przemieszczania pozwala zawczasu przeprowadzić rozpoznanie rejonów ich rozmieszczenia, przy czym wysunięte stanowiska dowodzenia planuje się przed rozpoczęciem natarcia.

  2. Dowódca musi być na bieżąco informowany o postępie natarcia, reakcjach przeciwnika i zaistniałej sytuacji. W toku natarcia dowódca daje większą inicjatywę podwładnym, pozwalając im reagować znacznie szybciej na zachodzące zmiany. Znając dokładnie koncepcję swojego przełożonego oraz sytuację, podwładny realizuje plan operacji i modyfikuje go w razie potrzeby.

  3. Zarządzenia przygotowawcze i wstępne zarządzenia operacyjne wydawane są w celu zapewnienia maksymalnego wykorzystania dostępnego czasu na przygotowanie natarcia. Rozkazy operacyjne obejmują w szczegółach jedynie początkowy okres natarcia. Dla etapów późniejszych dowódca wydaje jedynie ogólne wytyczne. Zapoznaje szczegółowo podwładnych ze swoją koncepcją działań, lecz jej wykonanie pozostawia podległym dowódcom. W miarę rozwoju sytuacji, uzupełnia i udokładnia rozkaz operacyjny przekazując zadania w formie zarządzeń operacyjnych. Powodzenie działań zależy znacząco od inicjatywy podległych dowódców, szczególnie w okresie rozwijania natarcia i pościgu.

  4. Podczas planowania natarcia należy uwzględnić możliwość jego prowadzenia od linii wyjściowej do celu, a tym samym określenie niezbędnej liczby elementów organizacyjnych (koordynacyjnych). Ich ilość zależy od koncepcji dowódcy oraz sposobu dowodzenia podległymi wojskami. Obejmować one mogą wyznaczenie:

B. ŁĄCZNOŚĆ

  1. Do organizacji łączności w natarciu wykorzystuje się wszystkie rodzaje środków łączności, a ich zakres wykorzystania zależy przede wszystkim od zaistniałej sytuacji taktyczno-operacyjnej, otrzymanego zadania i decyzji dowódcy.

  2. W zależności od szczebla dowodzenia w natarciu organizuje się następujące sieci (linie) łączności:

  1. Zasadniczym rodzajem łączności w natarciu na szczeblu batalion (równorzędny), brygada, dywizja są relacje radiowe (sieci, kierunki) oraz linie radiowe.

  2. Zaplanowany i zorganizowany na czas natarcia system łączności, powinien zabezpieczyć łączność na całą głębokość zadania, uwzględniając zapewnienie ciągłości łączności dowodzenia w przypadku utraty łączności radiowej.

  3. W natarciu jest organizowana łączność,:

a) dowodzenia,:

b) współdziałania:

  1. Bezpośrednim organizatorem systemu łączności na danym szczeblu dowodzenia jest szef (dowódca) łączności i informatyki danego szczebla.

  2. Przekazywanie sygnałów ostrzegania i alarmowania zapewnia się we wszystkich relacjach łączności na zasadach pierwszeństwa przed innymi informacjami.

  3. Stosowanie środków wojskowej poczty polowej w działaniach zaczepnych jest ograniczone.

0805. LOGISTYKA

  1. Zabezpieczenie logistyczne wojsk w natarciu jest organizowane i realizowane głównie w oparciu o ruchome (polowe) siły i środki logistyczne. Ponadto wykorzystywane są zasoby terenowej infrastruktury logistycznej oraz zdobycz wojenna.

  2. Wojskom pierwszego rzutu, szczególnie walczącym na głównym kierunku natarcia, środki bojowe i materiałowe dowożone są transportem przełożonego. Pozostałe ZT (oddziały, pododdziały) środki bojowe i materiałowe pobierają, ze źródeł zaopatrzenia przydzielonych przez przełożonego, transportem własnym. Jednostkom walczącym w znacznym oderwaniu od sił głównych mogą być przydzielone czołówki materiałowe (głównie z amunicją i paliwami).

  3. W realizacji przedsięwzięć ewakuacyjno-remontowych stosuje się zasadę odtwarzania w pierwszej kolejności zdatności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego wymagającego najmniejszego nakładu sił i środków remontowych oraz odgrywającego zasadniczą rolę w natarciu.

  4. Pomoc medyczna rannym i chorym żołnierzom w wojskach pierwszego rzutu ograniczana jest do wskazań życiowych.

  5. W realizacji zadań transportowych priorytet mają wojska walczące na głównym kierunku natarcia. Dowóz deficytowych rodzajów zaopatrzenia odbywa się tym rodzajem transportu, który gwarantuje najszybsze ich dostarczenie odbiorcom.

  6. W natarciu z marszu jednostki logistyczne pozostają w gotowości do przyjęcia odpowiedniego ugrupowania w pasie natarcia. Pierwszy rzut tworzą: jednostki medyczne oraz urządzenia logistyczne organizowane przez jednostki techniczne i zaopatrzenia , przemieszczające się za pierwszym rzutem ugrupowania operacyjnego (bojowego). Pozostałe jednostki i urządzenia logistyczne przemieszczają się za odwodem.

  7. W natarciu z położenia w bezpośredniej styczności z przeciwnikiem do czasu rozpoczęcia działań jednostki i urządzenia logistyczne pozostają w wyznaczonych (dotychczasowych) rejonach. Podczas natarcia wydzielane jednostki i urządzenia logistyczne (pierwszy rzut logistyczny) przemieszczają się za wojskami pierwszego rzutu. Zadania zabezpieczenia logistycznego wojsk wykonują w marszu lub na krótkotrwałych postojach.

  8. Z chwilą przejścia wojsk do pościgu pierwszy rzut logistyczny przemieszcza się w ugrupowaniu przyjętym na czas natarcia. Oddziały wydzielone (rajdowe) wzmacnia się jednostkami zaopatrzenia (transportowymi z zapasami amunicji i paliw) oraz jednostkami ewakuacji sprzętu, remontowymi i medycznymi. W razie oderwania się oddziału wydzielanego (rajdowego) od sił głównych, do dowozu zaopatrzenia wykorzystuje się transport powietrzny, który w rejsie powrotnym ewakuuje rannych i chorych.

ROZDZIAŁ 9

DZIAŁANIA OPÓŹNIAJĄCE

0901. ZASADY OGÓLNE

Działania opóźniające są jednym z podstawowych rodzajów walki, obejmują one: szereg kolejnych walk, bitew i szeroko stosowany manewr zmuszający siły główne przeciwnika prowadzącego natarcie do rozwinięcia się przed rubieżami opóźniania. Natarcie przeciwnika powinno być opóźnione a jego siły osłabione. Działania te prowadzi się w wyznaczonych pasach lub na kierunkach. W ramach pasa opóźniania oddziały (pododdziały) mogą mieć przydzielone kierunki (rejony) opóźniania. Na kierunkach i w rejonach opóźniania wyznacza się pozycje opóźniania (przednią, pośrednie, końcową).

Działania opóźniające prowadzi się przeciwko przeważającym siłom przeciwnika, mogą być one niezależne lub mieścić się w ramach innych rodzajów walki.

Istotą działań opóźniających jest unikanie przewlekłych walk, przez stawianie nacierającym oporu na kolejnych pozycjach opóźniania, nie dopuszczając do rozstrzygających starć.

  1. Do celów działań opóźniających zaliczamy:

  1. W działaniach opóźniających szczególnie ważne są następujące zasady i czynniki:

  1. Terminowa i wiarygodna informacja o zamiarach i możliwościach oraz słabych stronach przeciwnika, pozyskiwana środkami rozpoznania wszystkich szczebli dowodzenia potrzebna będzie przez cały czas trwania działań opóźniających.

  2. Manewr w połączeniu z ogniowo-elektronicznym oddziaływaniem pozwala zadawać przeciwnikowi straty, a także przygotowuje i wspiera zwroty zaczepne. Siły opóźniające stosują manewr i ogień także w celu wyjścia z walki i przejścia na nowe pozycje. Ponadto ogniem dozoruje się oraz zagradza luki i otwarte skrzydła w ugrupowaniu wojsk własnych.

  3. Wojska prowadzące działania opóźniające powinny efektywnie wykorzystywać teren, przez co zmuszają przeciwnika do prowadzenia wyczerpujących działań w celu jego uchwycenia. Teren powinien zrekompensować skromność sił opóźniających, a ponadto stawiać nacierającego przeciwnika w możliwie niekorzystnym położeniu. Przeszkody terenowe w połączeniu z rażeniem przeciwnika staną się dogodnymi miejscami do podjęcia walki ze znacznie silniejszym jego zgrupowaniem.

  4. Do podstawowych wyznaczników czasowych w działaniach opóźniających zaliczamy:

  1. Przydzielony pas (rejon) musi posiadać wystarczającą głębokość, umożliwiającą prowadzenie działań opóźniających na kilku pozycjach opóźniania

  2. Siły opóźniające muszą wykorzystywać każdą dogodną sytuację do wykonania zwrotów zaczepnych.

  3. Wojska przeznaczone do działań opóźniających dzielą się na te, które prowadzą aktywne opóźnianie przeciwnika, wycofujące się na kolejną pozycję opóźniania oraz te, które pozostają w odwodzie.

  4. Wojska prowadzące działania opóźniające powinny wykorzystywać środki walki elektronicznej do rozpoznania zakłócania i mylenia podchodzącego przeciwnika, stosując zakłócenia i pozorację przeciwko elementom rozpoznania, systemom dowodzenia i kierowania ogniem.

  5. Obrona i ochrona są ważnym elementem zapewniającym żywotność dla sił opóźniających. Zamierzenia te wykonuje się przez wykorzystywanie ukryć, maskowanie, pozorowanie, ochronę ważnych obiektów oraz walkę elektroniczną.

0902. UGRUPOWANIE I ZADANIA

A. UŻYCIE RODZAJÓW WOJSK

  1. Wojska zmechanizowane i pancerne w działaniach opóźniających odgrywają zasadniczą rolę i wykonują podstawowe - najważniejsze zadania. Ich siła ognia pozwala skutecznie atakować przeciwnika, a duże możliwości manewrowe pozwalają im szybko przemieszczać się pomiędzy kolejnymi pozycjami lub na skrzydła.

  2. Wojska OT posiadają ograniczone możliwości do podjęcia działań opóźniających. Mogą natomiast podejmować skuteczną walkę z przeciwnikiem na zawczasu przygotowywanych pozycjach obronnych, lub w terenie dogodnym dla nich. W każdym przypadku zmuszając przeciwnika do rozwinięcia się, zanim wycofają się na kolejną pozycję obronną. Skuteczność ich działania wymagać będzie zwiększonej uwagi co do odejścia lub przemieszczania się pomiędzy pozycjami obronnymi, pod osłoną wsparcia ogniowego, przy maksymalnym wykorzystaniu terenu.

  3. Wojska aeromobilne mogą być szeroko wykorzystane w działaniach opóźniających. Są one w stanie prowadzić działania rajdowe lub wzmacniać siły, umożliwiając szybkie ześrodkowanie wysiłków wojsk w kluczowych miejscach. Mogą także szybko rozśrodkowywać się w celu zmniejszenia wrażliwości na uderzenia oraz spełniać rolę sił odwodowych. Śmigłowce uzbrojone mogą skutecznie wspierać naziemne siły opóźniające przede wszystkim przez zwalczanie celów opancerzonych przeciwnika i dezorganizowanie jego poczynań.

Śmigłowce rozpoznawcze, wielozadaniowe i transportowe mogą odegrać ważną rolę w działaniach opóźniających poprzez:

  1. Artyleria może mieć znaczny udział w działaniach opóźniających poprzez wykonywanie ognia na maksymalny zasięg. Jej możliwości rażenia celów, w krótkim czasie i stawiania narzutowych pól minowych powinny nie tylko być stosowane do powodowania strat i osłabiania możliwości przeciwnika, lecz także do tworzenia sytuacji, które sprzyjają zwrotom zaczepnym. Ogień izolujący przeciwko kolejnym rzutom ograniczyć może bezpośrednią walkę z zaangażowanymi siłami przeciwnika.

Artyleria może zatrzymać pierwsze rzuty przeciwnika poprzez wykonanie ognia podczas wycofywania się z walki własnych wojsk. Artyleria musi być zorganizowana i rozwinięta na stanowiskach ogniowych, tak aby mogła zapewnić nieprzerwane wsparcie ogniowe przez cały czas działań opóźniających.

Do wsparcia działań opóźniających angażuje się przede wszystkim artylerię samobieżną. Odpowiednio do celu i sposobu działania wspieranych wojsk zmechanizowanych i pancernych, pierwszym okresem wsparcia ogniowego będzie ogniowe wzbronienie podejścia i rozwinięcia wojsk przeciwnika, a celem dezorganizacja podejścia i oślepienie rozpoznania przeciwnika oraz zmuszenie go do rozwinięcia i wykonania ataku siłami głównymi.

W przypadku podjęcia przez przeciwnika próby pokonania obrony wojsk na pozycji opóźniania częścią jego sił, prowadzone jest wsparcie ogniowe odparcia ataku. Po wprowadzeniu przez przeciwnika sił głównych, kolejnym okresem wsparcia ogniowego będzie ogniowa osłona wojsk podczas wycofania na kolejną pozycję opóźniania.

W toku walki na kolejnych pozycjach opóźniania artyleria powinna zapewnić ciągłość wsparcia ogniowego wykonując zadania wzbraniania ataku oraz osłony wojsk podczas ich wycofania. Ważnym zadaniem artylerii jest osłona skrzydeł wojsk prowadzących działania opóźniające.

  1. Działania opóźniające prowadzone będą w warunkach zagrożenia z powietrza. Prawdopodobnie nie wystarczy środków obrony powietrznej w celu zapewnienia odpowiedniej osłony w całym rejonie działania. Dlatego musi być ustalone pierwszeństwo zadań i zaplanowane uzupełnienie w celu osiągnięcia skutecznej obrony przeciwlotniczej w krytycznych miejscach i okresach.

W działaniach opóźniających pułk (dywizjon) przeciwlotniczy główny wysiłek skupia do osłony wojsk na kierunkach (w rejonach) i pozycjach opóźniania. Walkę z przeciwnikiem powietrznym prowadzi w ugrupowaniu bojowym, którego zmiany dokonuje w drodze kolejnego przesunięcia stanowisk ogniowych pododdziałów w głąb obrony.

Manewr ten powinien zapewnić utrzymanie ciągłości osłony wojsk na zasadniczych rubieżach opóźniania zajmowanych metodą przemienną, osłonę najważniejszych elementów ugrupowania bojowego wojsk (obiektów) w podstawowych okresach walki i na głównych kierunkach (rubieżach) zagrożenia z powietrza oraz zapewnić warunki przyjęcia nowego ugrupowania w celu osłony wojsk podczas wyjścia z walki i w toku dalszych działań po zerwaniu kontaktu bojowego z przeciwnikiem.

W terenie utrudniającym lub kanalizującym ruch (manewr) wojsk, pułk (dywizjon) przeciwlotniczy może część sił zawczasu skierować i rozwinąć w celu osłony wojsk podczas przekraczania przełęczy, ciaśnin, mostów, przepraw, węzłów drogowych oraz innych rejonów szczególnie narażonych na uderzenia przeciwnika z powietrza. W przypadku zerwania przez osłaniane wojska kontaktu bojowego z przeciwnikiem i oderwanie się od niego na odległość umożliwiającą sformowanie kolumn marszowych, pułk (dywizjon) przeciwlotniczy osłania siły główne ogólnowojskowego związku taktycznego (oddziału) metodą towarzyszenia i przemieszcza się w kolumnach osłanianego obiektu lub samodzielnie do wyznaczonego rejonu.

  1. Wsparcie inżynieryjne działań opóźniających obejmuje: budowę zapór inżynieryjnych utrudniających ruch przeciwnikowi oraz zapewnienie wojskom własnym warunków terenowych do wykonania manewru.

Wojska inżynieryjne wspierają działania opóźniające, przede wszystkim poprzez budowę zapór, w tym pól minowych, i wykonywanie niszczeń zaporowych. Pola minowe w powiązaniu z systemem ognia wnoszą decydujący wkład w obniżenie tempa działań przeciwnika.

Zapory inżynieryjne wykonuje się na znacznej głębokości ugrupowania wojsk własnych z zachowaniem luk i przerw umożliwiających ich wycofanie. Powinny być tak zakładane, aby powodowały skierowanie uderzenia przeciwnika w miejsca wcześniej zaplanowane i dogodne do rażenia ogniowego.

Budowa zapór inżynieryjnych musi być ściśle zaplanowana, a informacje o zaporach muszą być przekazane podwładnym w celu szczegółowego poinformowania ich co do miejsca założenia, sposobu wykorzystania oraz ochrony i zamykania przejść. Wszystkie siły prowadzące działania opóźniające muszą wiedzieć, które luki w zaporach i przejścia utrzymywane będą w stanie otwartym. Wyznacza się pododdziały saperów do zamykania zapór minowych oraz określa się niezbędne sygnały współdziałania podczas ich przekraczania przez wojska własne.

Część wojsk inżynieryjnych wyposażonych w opancerzone transportery wyznacza się do wspólnego działania z wojskami będącymi w styczności z przeciwnikiem w celu wykonywania niszczeń zaporowych i budowy zapór minowych na drogach.

Obsługiwane przejścia w zaporach minowych w odpowiedniej sytuacji bojowej lub na sygnał przełożonego szybko są zamykane przez pododdziały saperów, które następnie wycofują się na kolejną rubież minowania w głębi ugrupowania wojsk własnych. Do wykonywania niszczeń dróg i mostów stałych na kierunkach uderzenia przeciwnika z pododdziałów saperów organizuje się grupy minersko-niszczące.

Trudny teren może spowodować skupienie wysiłku na przygotowaniu i utrzymywaniu dróg marszu dla manewru sił opóźniających.

W ramach tworzenia warunków do manewru wojsk własnych wojska inżynieryjne przygotowują drogi wycofania, urządzają przeprawy przez przeszkody wodne oraz wykonują przejścia w narzutowych zaporach minowych ustawionych przez przeciwnika na kierunkach odejścia.

Wojska inżynieryjne powinny otrzymać maksimum czasu na zaplanowanie i realizację swoich zadań. Wsparcie inżynieryjne realizowane może być na prośbę dowódców walczących wojsk.

  1. We wszystkich etapach działań opóźniających powinny być wykonywane zadania walki elektronicznej. Najważniejsze z nich to:

0903. PROWADZENIE DZIAŁAŃ OPÓŹNIAJĄCYCH

  1. Działania opóźniające mają na celu stopniowe oddawanie terenu bez wdawania się w przewlekłe walki. Trzeba więc umiejętnie wykorzystać naturalne zasłony i ukrycia terenowe oraz poprawnie, a zarazem wszechstronnie maskować przewidywany manewr. Należy szeroko stosować fortel i podejmowanymi działaniami wprowadzić przeciwnika w błąd co do zamiaru dalszego powstrzymywania jego natarcia. Czołowe oddziały przeciwnika należy zwalczać w miarę ich podchodzenia do przedniej pozycji opóźniania. W tym oddziaływaniu istotną rolę odgrywa rażenie ogniowo-elektroniczne.

Podchodzące wojska zwalczają różni wykonawcy zadań cząstkowych. W miarę przybliżania się przeciwnika do pierwszej pozycji opóźniania bronią jej organiczne siły i środki oraz środki przełożonego, przewidziane do działania na danym kierunku. Wspólnym wysiłkiem dążą do powstrzymania natarcia przeciwnika i uniemożliwienia mu pokonania z marszu tej czołowej linii oporu. Aktywna działalność broniących się pododdziałów ma utwierdzić nacierającego w przekonaniu, iż napotkał dobrze rozbudowaną rubież obronną, której pokonanie wymagać będzie zaangażowania sił głównych oraz odpowiedniego przygotowania i zabezpieczenia mającego nastąpić ataku.

Narastająca siła ognia wraz z zaporami inżynieryjnymi powinna potwierdzać napotkanie silnej pozycji obronnej i czasowo zatrzymać przeciwnika.

Dążąc do wygospodarowania dodatkowego czasu, można oprócz działalności ogniowej, elektronicznej i minerskiej, stosować inne formy oddziaływania na przegrupowujące się wojska przeciwnika. Skutecznym środkiem hamującym ruch mogą się okazać zasadzki. Podobny rezultat można również uzyskać przez zaskakujące uderzenia śmigłowców bojowych, działalność grup dywersyjno-rozpoznawczych i desantowoszturmowych, umiejętne stosowanie zapór inżynieryjnych, zwłaszcza połączonych z innymi formami oddziaływania. Temu też celowi można podporządkować działania pododdziałów, które na skutek dotychczasowej walki znalazły się przed przednią pozycją opóźniania.

Z chwilą rozpoczęcia przez przeciwnika natarcia wojska broniące przedniej pozycji opóźniania odpierają atak oddziałów czołowych. Przez skupienie ognia artylerii i środków przeciwpancernych na wybranych kierunkach zatrzymują pancerno-zmechanizowane zgrupowania przeciwnika.

Ważnym jest, aby samemu nie stać się obiektem ataku, nie zdekonspirować posiadanego potencjału bojowego i nie zdradzić miejsc (rejonów) stanowisk ogniowych i przyjętego zamiaru walki. Dlatego artyleria wykonuje swe zadania z tymczasowych lub zapasowych stanowisk ogniowych, ciągle manewrując. W podobny sposób wykorzystuje się inne środki dążąc do dezorganizowania poczynań przeciwnika.

Z chwilą powstrzymania natarcia wojsk przeciwnika na określonym kierunku, należy liczyć się z jego szybką zmianą. W kategoriach pola walki oznacza to, że na ogół kolejne uderzenie nacierających wojsk najczęściej zostanie wykonane nie w miejscu poprzednim, a innym. Dlatego trzeba być przygotowanym na taką ewentualność i posiadać możliwości reagowania na szybką zmianę sytuacji.

Pododdziały broniące pozycji opóźniania wycofują się w sposób skryty, po wcześniej rozpoznanych, a w warunkach ograniczonej widoczności oznakowanych drogach. Czynią to, tak aby przeciwnik nie zorientował się w wykonywanym manewrze i nie rozszyfrował sposobu prowadzenia działań. W dotychczas bronionych rejonach pozostają wydzielone niewielkie pododdziały z ograniczoną liczbą środków ogniowych. Wzmożoną aktywnością zabezpieczają wyjście z walki sił głównych, a jeśli są możliwości, to również zabezpieczają zorganizowanie kolejnej pozycji opóźniania.

Pododdziały, które wyjdą z walki będą kontynuować działania w ramach opóźniania natarcia przeciwnika. W zależności od przyjętej metody (przemiennej lub ciągłej) prowadzenia działań opóźniających przechodzą do odwodu, organizując kolejną pozycję opóźniania lub wyczekują na realizację zadań wynikłych w toku działań bojowych.

Z chwilą, gdy czołowe oddziały przeciwnika znajdą się w zasięgu ognia kolejnej pozycji opóźniania, przejmuje ona główny ciężar walki, nie dopuszczając do pokonania z marszu bronionych przez siebie rejonów. I w tym wypadku sposób (mechanizm) opóźniania oraz możliwości bojowe wojsk ściśle zależą od umiejętnego wykorzystania terenu, oddziaływania ogniowo-elektronicznego i zapór inżynieryjnych. Czynniki te w decydujący sposób wpływają także na możliwości powstrzymania przeciwnika i utrzymania zajmowanych rejonów.

  1. W pasie działań opóźniających będą znajdować się różnego rodzaju obiekty terenowe, które posiadają określone znaczenie dla obydwu stron. Dlatego, aby uniemożliwić przeciwnikowi wykorzystanie, np. przepraw przez przeszkody wodne lub ciaśnin terenowych, a jednocześnie zapewnić sobie swobodę ruchu, należy dążyć do utrzymania tego typu obiektów.

Oddziały i pododdziały prowadzące działania opóźniające, bez względu na miejsce w ugrupowaniu bojowym, muszą być w stałej gotowości do podjęcia walki, w każdych warunkach.

W dynamicznie prowadzonych działaniach powstrzymywanie natarcia przeciwnika opierać się będzie na uporczywej obronie określonych punktów i rejonów obrony oraz szerokim stosowaniu manewru ogniem, siłami i środkami oraz zaporami inżynieryjnymi. Śmiało stosując manewr, trzeba tworzyć w wybranych miejscach przewagę niezbędną do skutecznego powstrzymania natarcia przeciwnika i dezorganizowania jego poczynań. Ciągłym i różnorodnym oddziaływaniem należy dążyć do stopniowego wyczerpywania sił, hamowania tempa jego natarcia.

  1. Powietrzno-lądowy charakter natarcia przeciwnika nakazuje, aby od samego początku działań być przygotowanym na ewentualność podjęcia walki z desantem (desantami) powietrznymi przeciwnika. W niektórych sytuacjach realne może być jedynie blokowanie wysadzonych pododdziałów. Nie należy wykluczać i takiej sytuacji, kiedy do likwidacji desantu zostaną skierowane dodatkowe siły i środki z pierwszorzutowego oddziału lub związku taktycznego znajdującego się w obronie. W razie braku możliwości rozbicia wysadzonych pododdziałów należy zmierzać do zmiany planu działania przeciwnika na tym kierunku lub maksymalnie opóźniać czas połączenia się jego wojsk z desantem.

Trzeba też dostrzegać możliwość walki z wojskami przeciwnika, które przeniknęły w głąb pasa opóźniania. Niejednokrotnie trzeba będzie podjąć ryzyko, które odpowiednio skalkulowane, powinno gwarantować odniesienie zwycięstwa. I w tym przypadku również partnerem wojsk operacyjnych mogą być siły obrony terytorialnej. One najlepiej znają teren prowadzonych działań i z racji swego uzbrojenia są predysponowane do walki z niewielkiej odległości.

0904. DOWODZENIE I ŁĄCZNOŚĆ

  1. Częsty i szybki manewr wojsk, niejasności sytuacji i aktywne oddziaływanie przeciwnika wraz z rozpoczęciem opóźniania zmusza dowódcę do szczegółowej analizy i dokładnego zrozumienia zamiaru przełożonego. Wnikliwa ocena sytuacji pozwoli na określenie zamiaru działania i dokładnego opracowania planu stopniowego powstrzymywania przeciwnika.

Celowe jest prowadzenia scentralizowanego i skoordynowanego planowania, ale dowodzenie w toku prowadzenia opóźniania powinno być zdecentralizowane.

  1. Dowódca powinien dowodzić swoimi wojskami tak, aby utrzymać zsynchronizowane i spójne działanie zmierzające do realizacji zadań cząstkowych zgodnie z planem działania.

  2. Wojska będące na tyłach powinny być przygotowane do skoordynowanego działania na rzecz zgrupowań walczących na pozycji opóźniania.

  1. W celu zabezpieczenia dowodzenia w działaniach opóźniających, w systemach łączności, wykorzystuje się przede wszystkim środki radiowe, funkcjonujące sieci teletransmisyjne (taktyczną lub operacyjno-taktyczną), na zasadach obowiązujących w obronie, przy uwzględnieniu właściwości ugrupowania bojowego i charakteru prowadzonych działań opóźniających.

0905. LOGISTYKA

  1. W zabezpieczeniu logistycznym wojsk prowadzących działania opóźniające w pierwszej kolejności wykorzystywane są zasoby terenowej infrastruktury logistycznej oraz zapasy zaopatrzenia utrzymywane w składach stacjonarnych i na gruncie.

  2. Wojskom (oddziałom, pododdziałom) obsadzającym poszczególne pozycje opóźnienia, na czas planowanych działań, zapewnia się niezbędną autonomiczność logistyczną, przydzielając dodatkowe siły i środki logistyczne.

  3. Gromadzenie zapasów środków bojowych na pozycjach opóźniania odbywa się przy ścisłym współdziałaniu organów logistycznych z dysponentami poszczególnych rodzajów zaopatrzenia.

  4. W realizacji przedsięwzięć ewakuacyjno-remontowych stosuje się zasadę odtwarzania w pierwszej kolejności zdatności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego wymagającego najmniejszego nakładu sił i środków remontowych. Pomoc lekarska rannym i chorym udzielana jest głównie ze wskazań życiowych.

  5. Przed planowanym przemieszczeniem wojsk na kolejną pozycję opóźniania, jednostki i urządzenia logistyczne nie biorące bezpośrednio udziału w zabezpieczeniu logistycznym walczących wojsk, wyprowadza się do zawczasu wyznaczonych rejonów. W walczących oddziałach (pododdziałach) pozostawia się tylko niezbędne zapasy zaopatrzenia oraz część sił i środków technicznych i medycznych.

W czasie przechodzenia wojsk na kolejne pozycje opóźniania jednostki i urządzenia logistyczne przemieszczają się w sposób zorganizowany i skryty, rozpoczynając marsz na rozkaz dowódcy związku taktycznego (oddziału). W tym czasie szef logistyki powinien znajdować się w ugrupowaniu jednostek logistycznych.

Zajęcie nowych rejonów rozmieszczenia jednostek oraz rozwinięcia urządzeń logistycznych poprzedzane jest rekonesansem logistycznym.

  1. W wypadku wymuszonego opuszczenia pozycji opóźniania, w pierwszej kolejności ewakuowani są ranni i chorzy, środki bojowe i materiałowe niezbędne wojskom do dalszego prowadzenia działań, uszkodzone uzbrojenie i sprzęt wojskowy najnowszych generacji oraz odgrywający zasadniczą rolę w prowadzonych działaniach.

  2. W razie braku możliwości wyewakuowania środków bojowych i materiałowych, uszkodzonego uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz innego mienia wojskowego zagrożonego przechwyceniem przez przeciwnika, niszczy się je lub pozbawia cech używalności. Decyzję o zniszczeniu podejmuje dowódca od szczebla brygady wzwyż.

0x01 graphic


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
REGULAMIN WWL 3 , REGULAMIN WWL 3
Genetyka regulacja funkcji genow
REGULACJA UKLADU KRAZENIA 2
III WWL DIAGN LAB CHORÓB NEREK i DRÓG MOCZ
33 Przebieg i regulacja procesu translacji
8 ocena jakości układów regulacji
WYKŁAD 11 SPS 2 regulatory 0
WYKŁAD 7 Szeregowy regulacja hamowanie
Wzajemna regulacja gruczołów wydzielania wewnętrznego, pętle sprzężeń między gruczołami
TS09 dokł regulacji
REGUŁA DOŁĄCZANIA ALTERNATYWY

więcej podobnych podstron