Dyskonto weksla w regulowaniu podaży pieniądza (schemat).

Operacja dyskonta polega na zakupie weksla przed terminem jego płatności z potrąceniem przez bank oprocentowania (dyskonta). Pozwala więc przekształcić weksel reprezentujący kredyt kupiecki przez kredyt bankowy w pieniądz w formie zapisu na rachunku bankowym kredytobiorcy. Udzielenie kredytu następuje w oparciu o umowę dyskontową. Następnie składamy w banku listę dyskontową, która pełni rolę wniosku kredytowego.

Wysokość kwoty dyskonta obliczamy wg wzoru:

d/100 - stopa dyskonta

t - liczba dni do zapadalności weksla (termin realizacji)

WN - wartość nominalna

Pojęcie i mechanizm tworzenia pieniądza bezgotówkowego

Pojęcie i tworzenie pieniądza bezgotówkowego.

Pieniądzem bezgotówkowym - nazywamy zapis (wkład) na rachunku bieżącym w banku, którym klient może w każdej chwili dysponować za pomocą czeków, poleceń przelewu, kart płatniczych, itp.

Powstanie pieniądza bezgotówkowego ma podobną genezę do powstania banknotu. Warunkiem powstania były deponowane w bankach banknoty. Deponowanie banknotów wiązało się z otwieraniem rachunków. Operację taką nazywamy wkładem pierwotnym, w wyniku którego następuje przekształcenie pieniądza gotówkowego w taką samą ilość pieniądza bezgotówkowego.

Otwieranie coraz większej ilości rachunków bankowych przez podmioty gospodarcze stworzyło możliwość dokonywania między nimi rozliczeń bezgotówkowych. Przepływowi towarów odpowiadały zmiany w zapisach na rachunkach bankowych. Przychody ze sprzedaży księgowane były na „dobro rachunku” (uznanie rachunku). Wydatki natomiast ewidencjonowane są w „ciężar rachunku” (obciążenie rachunku).

Doprowadziło to do nadwyżki zasobu pieniądza gotówkowego w banku. W celu zachowania wypłacalności banki tworzą niezbędną rezerwę, a nadwyżkę przeznaczają na kredyty.

K - kredyty

R - rezerwy

D - depozyt

K + R = D

Aktywa	Pasywa
K (7.000) + R (3.000)	D (10.000)

W obrocie jest 17.000

Transakcją polegającą na udzieleniu klientowi kredytu w formie otwarcia rachunku bankowego nazywamy tworzeniem wkładu pochodnego.

Wkłady pochodne zwiększają podaż pieniądza.

Mechanizm mnożnikowy kreacji pieniądza bezgotówkowego

Złożenia:

stopa rezerw niezbędnych, czyli stosunek r = R/D = 0,2

istnieje nieograniczony popyt na kredyt

kredytobiorcy korzystają z przyznawanych kredytów wyłącznie z rozliczeń bezgotówkowych.

OPERACJE BIERNE (depozyty)		OPERACJE CZYNNE (kredyty)
AKTYWA	PASYWA	AKTYWA	PASYWA
BANK I		BANK I
Rezerwy + 1000	Depozyty k1 + 100	Rezerwy + 200 Kredyty k2 + 800	Depozyty k1 + 1000
BANK II		BANK II
Rezerwy + 800	Kredyt k3 + 800	Rezerwy + 160 Kredyt k4 + 640	Kredyt k3 + 800
BANK III		BANK III
Rezerwy + 640	Depozyt k5 + 640	Rezerwy + 128 Kredyt k6 + 512	Depozyt k5 + 640

Δ D = Δ R * 1/r

ΔD - przyrost pieniądza

ΔR - przyrost rezerw

1/r - mnożnik kreacji pieniądza depozytowego

ΔD = 1000 * 1/5 = 1000 * 5 = 5000

Bank centralny powstrzymuje efekt mnożnikowy.

Działalność emisyjna Banku Centralnego - baza monetarna

Bank Centralny jest to bank państwowy, który spełnia równocześnie trzy funkcje:

banku emisyjnego

banku banków

banku gospodarki narodowej

Baza monetarna

We współczesnych systemach bankowych emisję banknotów reguluje baza monetarna. Są to aktywa finansowe banku centralnego.

AKTYWA	PASYWA
zagraniczne: złoto ; dewizy obligacje weksle kredyty	Banknoty

Najważniejszymi składnikami bazy monetarnej są:

Aktywa zagraniczne banku centralnego - są to najbardziej płynne składniki majątku na rynkach zagranicznych.

Obligacje skarbowe - papiery dłużne rządu. Są emitowane w celu zredukowania deficytu budżetowego.

Emisja obligacji ma charakter inflacyjny jeżeli kredytodawcą jest bank centralny (powiększa się baza monetarna). Taką emisję nazywamy emisją fiducjarną - emisja banknotów pod zastaw obligacji.

Przyjęte do redyskonta weksle.

Kredyty w rachunku otwartym (kredyty refinansowe) - kredyt pozostawiony do dyspozycji innych banków.

Zasady funkcjonowania systemu bankowego w gospodarce rynkowej. Rodzaje banków.

Zasada dwupoziomowości

System bankowy w gospodarce rynkowej opiera się na zasadzie dwupoziomowości. Polega ona na tym, że na jednym poziomie jest Bank Centralny, na drugim jest sieć banków handlowych.

W gospodarce centralnie planowanej funkcjonuje model monobaku.

Funkcje banku centralnego

funkcja emisyjna (wyłączność emisji banknotów)

bank centralny jest bankiem państwa, tzn: prowadzi rachunki instytucji państwowych oraz jest instytucją kredytującą

bank centralny jest bankiem banków, tzn - prowadzi rachunki banków; banki handlowe mogą zwrócić się o kredyt do banku centralnego.

Rodzaje kredytów dla banków:

Redyskontowy (z powtórnym redyskontem weksla) - 24%

Lombardowy (kredyt pod papiery wartościowe - 27%)

Refinansowy (w rachunku otwartym)

Podstawowym celem działania banku centralnego jest regulowanie podaży pieniadza.

Narzędzia oddziaływania Banku Centralnego:

Polityka stóp procentowych

Rezerwy obowiązkowe

Polityka otwartego rynku

Limity kredytowe.

Rodzaje banków handlowych:

Banki uniwersalne (działają na rynku detalicznym i kwitowym)

Banki specjalistyczne (np. B.O.Śr.)

Banki inwestycyjne (zajmują się finansowaniem długoterminowych przedsięwzięć inwestycyjnych) Zyskuje pieniądze poprzez: emisję obligacji, listy zastawne. Tworzą konsorcja, wykupują upadające przedsiębiorstwa.

Banki i Kasy oszczędnościowe (nastawiają się na obsługę detaliczną) np. PKO

Transformacja polskiego systemu bankowego.

Bankowość wywodzi się z Włoch. Prekursorami bankierów byli średniowieczni wekslarze.

„Banka” - stół przy którym dokonywano transakcje.

Tradycje polskiej bankowości to początek XIX wieku.

1928r - powstał Bank Polski - pełnił funkcję Banku Centralnego.

1694r - pierwszy Bank w Europie (Bank w Anglii).

1870r - powstał Bank Handlowy (specjalizuje się w transakcjach zagranicznych)

PKKP - Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa - 1919r

Polska Kasa Opieki S.A. - 1920r

PKO S.A. - w 1929 powstał I oddział w Paryżu.

Po II wojnie światowej rozpad banków i powstanie „monobanku”.

Transformacje systemu bankowego

Odejście od systemu „monobanku”

Podstawy prawne:

Ustawa o Narodowym Banku Polskim z 1989

Ustawa o Prawie Bankowym z 1989

Stworzyły formalne podstawy do transformacji.

Kierunki transformacji:

Zmiana roli banku i zasad funkcjonowania Banku Centralnego.

Polegał na wykształceniu sieci samodzielnych, konkurencyjnych banków. Przejawem realizacji drugiego kierunku transformacji było wyodrębnienie się pierwszych 9-ciu banków komercyjnych z NBP-u:

PBG

Bank Gdański

Bank Depozytowo - Kredytowy

Powszechny Bank Kredytowy

P. B Śląski

Wielkopolski Bank Kredytowy

Bank Przemysłowo - Handlowy

Pomorski Bank Kredytowy

Bank Zachodni

Bank, który powstał poza NBP - Łódzki Bank Rozwoju.

Obecnie mamy 80 banków.

Bank jako przedsiębiorstwo. Produkty bankowe.

Wykazać komercyjny charakter banku.

Bank - jest instytucją finansową działającą na zasadach komercyjnych, której przedmiotem są operacje depozytowo - kredytowe.

Źródłem pokrywania kosztów i osiągania zysku są przychody ze sprzedaży produktów bankowych.

Dla banków konkurentami są nie tylko inne banki, ale także instytucje finansowe innego typu, tj.: towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, powiernicze, towarzystwa leasingowe. Konkurencja przebiega głównie na dwóch płaszczyznach: pozyskiwania środków finansowych i realizacji niektórych operacji pośredniczących. Banki muszą płacić więcej za depozyty niż w sytuacji, gdyby takiej konkurencji nie było. W Polsce jest ona mało odczuwalna.

Produkty bankowe:

kredyt samochodowy

kredyt inwestycyjny (na zakup środków rzeczowych majatku trwałego, na inwestycje w papiery wartościowe)

kredyt mieszkaniowy (kredyt „Alicja” - z odroczonym terminem płatności ; na zakup mieszkania ; budowlany)

kredyt dewizowy

kredyt edukacyjny

kredyt obrotowy

konta (osobiste ; a vista ; bony lokacyjne ; lokaty terminowe ; książeczka oszczędnościowa)

depozyty

lokaty

doradztwo inwestycyjne

poręczenia i gwarancje

pośrednictwo w obrocie papierów wartościowych

skrytki sejfowe

Konkurencyjność sektora bankowego. Marketing bankowy.

Rosnąca konkurencja sprawia, że każdy nowoczesny bank musi prowadzić marketing bankowy, mający na celu stworzenie odpowiedniego obrazu banku, zapewnienie mu zaufania, pozyskania klientów.

Marketing oparty na kompleksowym ujęciu wszystkich czynników mających wpływ na osiągnięcie zamierzonego celu w postaci oddziaływania na docelowy rynek lub jego segment jest nazywany marketingiem mix.

W praktyce w odniesieniu do większości produktów ta promocja jest mało skuteczna jeśli adresujemy ją do ogółu ludności. Dobrzy specjaliści marketingowi prowadzą politykę segmentacji stosownie do założonego celu; skład segmentów rynku zależy od konkretnego zadania. Jeśli chcemy zwiększyć masę kredytów inwestycyjnych, podejmowane działania będą kierowane tylko do wąskiego segmentu rynku: przedsiębiorców i członków kierownictwa przedsiębiorstw produkcyjnych, bo tylko oni będą się ubiegać o takie kredyty. Jeśli chcemy pozyskać klientów na kredyt samochodowy - podejmujemy działania marketingowe w kierunku względnie szerokiej grupy ludzi o średnich i wyższych zarobkach. W krajach zachodnich duże banki przeznaczają na opracowanie dobrej strategii marketingowej znaczne środki finansowe.

Drugim etapem prac jest przygotowanie na podstawie przeprowadzonych badań programu marketingowego. W ramach takiego programu opracowuje się nie tylko strategię promocji produktów przynoszących największe korzyści finansowe bankowi (względnie tanich depozytów, podstawowych form kredytów, opłacalnych usług bankowych), ale także i produktów, które wiążą z bankiem dobrych klientów lub przynoszą inne korzyści. Przykładem może być promocja kart kredytowych.

Trzecim z podstawowych segmentów marketingu bankowego jest tworzenie odpowiedniego wizerunku banku, m.in. poprzez reklamę prasową, radiową i telewizyjną, afisze uliczne, ulotki reklamowe. Największe znaczenie ma tzw. Parareklama, której celem jest m.in. doprowadzenie różnymi środkami do ukazywania się korzystnych artykułów, audycji telewizyjnych, itd. o banku. Dobre skutki przynosi subwencjonowanie wydawnictw, a nawet część działalności, którą moglibyśmy nazwać dobroczynną. Pewien wpływ na wizerunek banku ma nawet sam wystrój lokali bankowych, sposób zachowania się personelu, wprowadzanie przez bank produktów uważanych za najbardziej nowoczesne. W Polsce bardzo dobre rezultaty daje marketing adresowany do wybranych klientów; najczęstszą jego formą jest wysyłanie listów i pism na adres domowy. Rezultatem jest wytworzenie obrazu banku solidnego, stale wypłacalnego, a także nowoczesnego. Takiemu bankowi jest znacznie łatwiej pozyskać zarówno depozyty, jak i klientów na kredyty.

Struktura pasywów banku komercyjnego.

Pasywa

Kapitał własny akcyjny rezerwowy Depozyty a vista terminowe Instrumenty kredytowe kredyty z NBP i innych banków obligacje certyfikaty depozytowe

kapitał własny - stanowi niewielką część, mniej niż 10%

depozyty - główne źródło finansowania majątku.

Rola kapitału własnego banku ostatnio znacznie wzrosła w związku z przepisami prawnymi, które uzależniają wielkość operacji aktywnych od wysokości tego kapitału.

Funkcje kapitału własnego:

funkcja założycielska: posiadanie kapitału jest warunkiem otrzymania zezwolenia przez odpowiednie władze na założenie banku.

funkcja hamująca: działalność kredytowa banku jest uzależniona od wielkości kapitału

funkcja finansowa: kapitał własny stanowi źródło finansowani środków trwałych, a także długoterminowych inwestycji

funkcja przejściowego wyrównania poniesionych strat i osiągniętego zysku.

funkcja tworzenia zaufania do banku: prezentacja wielkości kapitału jako miary solidności banku.

funkcja bazy dla podziału zysku

Funkcje kapitału własnego.

Funkcja założycielska - posiadanie w niezbędnej wysokości kapitału jest warunkiem otrzymania zezwolenia na założenie banku. Kapitał ten stanowi zabezpieczenie bankowości 5.000.000 ECU.

Funkcja regulatora działalności kredytowej - rozmiary akcji kredytowej sparametryzowane są z kapitałem własnym. Współczynnik Cook`a określa relację kapitału własnego do kredytu. Nie może on przekroczyć 8%.

każda złotówka kapitału własnego daje możliwość udzielenia kredytu 12 zł.

Wskaźnik koncentracji - bank nie może nadmiernie koncentrować kredytów dla jednego klienta.

Funkcja finansowa - bank nie może inwestować z kredytów. Kapitał własny stanowi źródło finansowania środków trwałych, itp.

Funkcja przejściowego wyrównania poniesionych strat.

Kapitał własny stanowi bazę do podziału zysku, np. obligatoryjny odpis na kapitał rezerwowy.

Wielkość kapitału własnego jest miarą zaufania do banku, jest miarą solidności banku.

Normy ostrożnościowe w zakresie koncentracji kredytów. Bank powinien mieć rozproszony portfel.

10 % kapitału własnego - suma kredytów na jedno przedsięwzięcie.

15 % dla jednej firmy - suma wszystkich kredytów.

Struktura aktywów banku komercyjnego.

Aktywa

gotówka Środki pieniężne na rachunkach w innych bankach depozyty w innych bankach rezerwy obowiązkowe Krótkoterminowe papiery wartościowe bony skarbowe Portfel inwestycyjny akcje obligacje udziały Portfel kredytowy Rzeczowe składniki majątku trwałego

gotówka - potrzebna dla zachowania płynności

portfel kredytowy - około 60%

rzeczowe składniki majątku trwałego - około 7%

Najbardziej ryzykowną formą lokowania środków jest zakup akcji.

Zakup obligacji stwarza większą pewność, zaś zakup rządowych papierów wartościowych jest najmniej ryzykowny.

Operacje otwartego rynku i czynniki go kształtujące.

Polityka otwartego rynku polega na tym, że Bank Centralny jest upoważniony do sprzedaży i zakupu krótkoterminoeych papierów wartościowych, przeważnie państwowych. Są to przede wszystkim weksle skarbowe. Zakup papierów wartościowych z jednej strony powiększa aktywa Banku Centralnego, a z drugiej zwiększa obieg pieniądza. Sprzedaż papierów wartościowych z własnego portfela przez Bank Centralny zmniejsza aktywa banku i działa restrykcyjnie. Operacje otwartego rynku mogą być dokonywane przez przetarg ilościowy, bądź procentowy.

Operacja REPO polega na kupnie papierów wartościowych po określonej cenie z jednoczesnym odkupieniem tych papierów poo cenie wyzszej w określonym dniu w przyszłości ( różnica między tymi cenami stanowi efektywną stopę procentową).

Operacje REVERSE REPO polega na sprzedaży papierów wartościowych z jednoczesną ich odsprzedaż w przyszłości.

Operacje te są krótkoterminowe, a ich przedmiotem są na ogół papiery wartościowe Skarbu Państwa, dzięki czemu ryzyko kredytowe faktycznie nie istnieje.

Bank Centralny może wpływać na wysokość ceny po jakiej przeprowadza operacje REPO i REVERSE REPO. Stopa REPO stanowi dla banków cenę pozyskiwania środków oraz dochód przy ich lokowaniu. W ramach polityki otwartego rynku banki centralne prowadzą operacje dewizowe typu SWAP.

Operacje otwartego rynku mogą być efektywne tylko wówczas, gdy istnieje rozbudowany rynek pieniężny, który będzie mógł zakupić papiery wartościowe zaoferowane przez Bank Centralny, bądź odstąpić je temu bankowi.

Warunkami efektywności operacji otwartego rynku są:

odpowiednia chłonność rynku pieniężnego i kapitałowego

budzące zaufanie papiery wartościowe (weksle skarbowe)

Istota i rodzaje ryzyka bankowego.

Ryzyko jest nieodłącznym elementem każdej działalności gospodarczej. Ryzyko bankowe ma charakter szczególny.

Szczególny charakter ryzyka bankowego wynika z dwóch powodów:

Trudności przewidywania realnych terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów oraz stóp procentowych i kursów walutowych.

Konieczność rozmyślnego wyboru wysokiego poziomu ryzyka w celu realizacji niezbędnego zysku. Ryzyko jest niezbywalnym elementem zarządzania bankiem.

Rodzaje ryzyka:

ryzyko płynności

ryzyko kredytowe

ryzyko stopy procentowej

ryzyko walutowe

ryzyko przestępcze

r. stopy % - powstaje wówczas, gdy w operacjach aktywnych i pasywnych zmiany w % nie są zsynchronizowane.

r. walutowe - może pogorszyć wynik osiągany przez bank, jeżeli jest on zobowiązany do wykonania zlecenia klienta po innym kursie, niż to było w momencie powstania umowy.

Reguły zabezpieczania płynności.

W teorii bankowości wyróżnia się 4 klasyczne reguły zabezpieczenia płynności:

Złota Reguła Bankowa - sformułowana w XIX wieku przez Otto Hubnera. Według tej reguły kwoty i terminy wymagalności pasywów powinny ściśle odpowiadać kwotom i terminom zapadalności aktywów. Reguła ta wymagała dostosowania kwot i terminów po obu stronach bilansu.

Reguła Osadu na Wkładach - jest modyfikacją złotej reguły bankowej. Dokonał jej Adolf Wagner. Uwzględnia ona możliwości transformacji terminów. Wynika ona z prolongaty części depozytów.

Reguła przesunięć - sformułowana w Anglii w drugiej dekadzie XX wieku. Wskazuje ona na możliwości rozszerzenia źródeł pokrycia ewentualnych trudności płatniczych poprzez wykorzystanie tych aktywów, których termin zapadalności jeszcze nie nastąpił.

Reguła maksymalnego obciążenia - jest rozwinięciem reguły przesunięć. Zwraca uwagę na ryzyko banku z tytułu zaangażowania się kredytowego w jednym przedsiębiorstwie oraz straty z tytułu przedwczesnego odstępowania płynności aktywów. Dlatego przy ocenie zdolności płatniczej (płynności banku) należy brać nie tylko wartość nominalną aktywów, ale wartość pomniejszoną o kwotę ich upłynnienia. W praktyce oznacza to konieczność tworzenia odpisów na fundusze rezerwowe zabezpieczające przed utratą płynności przy danym ryzyku.

Systemowe rozwiązania minimalizujące ryzyko kredytowe

Należą do nich:

• future

• swap

• option

• forward rate agreement

1. Future jest to zobowiązanie uczestnika operacji do kupienia lub sprzedaży w określonym terminie towaru, czy papieru wartościowego o określonej ilości i jakości, wg. aktualnej ceny giełdowej. Zobowiązania te są wykorzystywane na giełdzie terminowej w formie kontraktu.

Transakcje finansowe futures dokonywane są w drodze otwartego przetargu. W celu rejestracji tych operacji, do której są zobowiązani uczestnicy transakcji, działają Izby Rozrachunkowe. U podstaw kupna lub sprzedaży futures leżą następujące motywy:

• spekulacyjne: nadzieja na wzrost lub spadek kursu wartości bazowej

• chęć zabezpieczenia się przed zmianą ceny

• chęć zapewnienia sobie korzystnego kursu kupna

2. Swap - jest to operacja składająca się z dwóch czynności: kupna - sprzedaży waluty, bądź innych wartości na rynku dnia transakcji oraz ich kupna i sprzedaży na rynku terminowym. Obecnie są one stosowane przez banki komercyjne w dwóch podstawowych formach:

Currency swap

Interest rate swap

Dzięki operacjom typu swap można na dogodnych warunkach ustalić zobowiązania i należności na innej bazie procentowej i walutowej. Operacje te chronią przede wszystkim przed ryzykiem procentowym.

3. Option - posiadacz tej umowy ma prawo, ale nie jest zobowiązany sprzedać lub kupić daną wartość po określonym kursie w ramach ustalanego czasu, w ustalonym terminie.

4. Forward rate agreement - polega na uzgodnieniu między dwoma partnerami stałej stopy procentowej od określonej wartości. Umowy FRA są zawierane na ogół na okres do jednego roku i umożliwiają zabezpieczenie się przed wzrastającą stopą procentową i zabezpieczają wkłady przed spadkiem stopy procentowej.

Przy stosowaniu FRA korzystający z tej umowy nie ponosi żadnych kosztów. Zobowiązuje się on do utrzymania stałej stopy procentowej i wprowadzenia ewentualnych różnic.

Rynek lokat między-bankowych w zarządzaniu płynnością

Rynek lokat między-bankowych.

Uczestnikami tego rynku są banki, a osoby zawierające transakcje to dealerzy lub brokerzy.

Dealer - kupuje na własne ryzyko i rachunek.

Broker - kupuje na rachunek i ryzyko firmy.

Rynek ten jest rynkiem hurtowym. Charakteryzuje się dużym bezpieczeństwem, wysoką płynnością, wyborem dowolnego terminu zapadalności kontraktu.

Depozytem - nazywamy operację przyjęcia na określony termin ustalonej kwoty pieniędzy o podanej stopie procentowej.

Lokatą - nazywamy udzielenie tych pieniędzy, czyli lokata jednego banku w drugim jest dla drugiego depozytem.

Cele zawieranych transakcji:

1 Regulowanie płynności

2 Spekulacja (zawierane transakcje są celem zysku)

Rozwój tego rynku jest warunkiem niezbędnym dla sprawnego funkcjonowania sektora bankowości.

Cele stopy procentowej:

Stopa % jest ceną pieniądza na tym rynku. Ceny te kształtują się pod wpływem interakcji (wzajemnego oddziaływania) podaży i popytu. Dlatego stopy % na tym rynku uważane są za najbardziej obiektywną cenę pieniądza. Mówiąc o cenie pieniądza wyróżniamy 2 kategorie:

1 Daty waluty (kiedy zawarta umowa)

2 Terminy waluty (na ile zawarta umowa)

Datą waluty mogą być:

O/N- over night- pieniądze postawione po jednej nocy

T/N- tom next- o jeden dzień później

S/N- spot next- 2 dni następne

1 W- 1 tydzień

2 W- 2 tygodnie

3 W- 3 tygodnie

1 M- 1 miesiąc

2 M.- 2 m-ce

3 M.- 3 m-ce

6 M.; 12 M.

Stopa wibor i wibid

Ceny po jakiej oferuje się pieniądze do sprzedania to stopa ofer.

Ceny po jakiej bank jest skłonny przyjąć to stopa bid.

Stopy % mogą mieć charakter stóp podstawowych. W tym celu posługujemy się średnimi stopami %. Średnią cenę liczy się w oparciu o informacje 15 największych banków.

W Polsce cena średnia po jakiej banki w danym dniu oferowały do sprzedaży pieniądze to WIBOR.

Cena po jakiej banki w danym dniu skłonne były przyjąć (kupić) pieniądze to WIBID.

Technika zawieranych transakcji:

Dealerzy posługują się pewnymi sformułowaniami np.

1 bank A O/N pln- zgłasza propozycję zawarcia transakcji over night w złotówkach.

2 bank B 10-11%- zgłasza kupno 10%, sprzedaż 11%

3 bank A biorę 10 mln. pln -bank A dokonał transakcji przez wyraźne oświadczenie kupna

4 bank B daję 10 mln pln po 11% od 11.07.-12.07. i wydaje rachunek rozliczeniowy NBP nr .......

5 bank A podaję swój rachunek rozliczeniowy NBP nr .....

Operacje spekulacyjne na rynku lokat między-bankowych

Przesłanką zawieranych operacji są przewidywane zmiany cen. Dealer musi przewidzieć zmianę ceny. Bez zmian cen nie ma spekulacji.

Bony skarbowe w zarządzaniu bilansem banku.

Rynek bonów skarbowych

1 Pojęcie i role bonów skarbowych

Bony skarbowe są to krótkoterminowe papiery dłużne emitowane przez Skarb Państwa, a w jego imieniu działa ministerstwo finansów (treasury bills-bony skarbowe). Emitowane są w celu sfinansowania przejściowego deficytu budżetowego. Bony są atrakcyjną formą lokowania oszczędności. Atrakcyjność inwestowania w bony wynika z: 1małego ryzyka inwestycji 2 atrakcyjne oprocentowania (pow. Lokaty bankowej) 3 wysoka płynność

Obrót bonami dokonuje się na rynku pierwotnym i wtórnym. Od 01.07.95 obrót bonami został zdematerializowany

2 Rynek pierwotny

Bony skarbowe sprzedawane są z dyskontem ( sprzedawane poniżej ceny nominalnej). Zyskiem dla inwestora jest kwota dyskonta. Wysokość dyskonta obliczamy wg. wzoru: KD=d/100 * t/360 * WN

Inwestorzy zainteresowani są jak najwyższą stopą dyskonta. Emitent oczekuje jak najniższej stopy dyskonta. Formą obiektywizacji (wyboru) stopy dyskontowej jest przetarg. Na rynku pierwotnym bony sprzedawane są w formie przetargu. Jest on organizowany w każdy poniedziałek przez NBP, który jest agentem sprzedaży. Bony sprzedawane są na następujące terminy: 8,13,26,39,52 tygodnie. Uczestnikiem przetargu są podmioty, które mają status uczestnika przetargu. Można go uzyskać kupując przez ostatnie 3 m.-ce 0,2% bonów oferowanych na całym rynku.

Stopa dyskonta = kwota dyskonta / wartość nominalna

Stopa rentowności = kwota dyskonta / wartość wyłożonego kapitału

Rynek wtórny

Na rynku wtórnym kwotowane są bony skarbowe dla kupujących i sprzedających przez uczestników tego rynku, którymi są banki, fundusze powiernicze i inne instytucje finansowe.

Operacje otwartego rynku i czynniki go kształtujące.

Polityka otwartego rynku polega na tym, że Bank Centralny jest upoważniony do sprzedaży i zakupu krótkoterminowych papierów wartościowych, przeważnie państwowych. Są to przede wszystkim weksle skarbowe. Zakup papierów wartościowych z jednej strony powiększa aktywa Banku Centralnego, a z drugiej zwiększa obieg pieniądza. Sprzedaż papierów wartościowych z własnego portfela przez Bank Centralny zmniejsza aktywa banku i działa restrykcyjnie. Operacje otwartego rynku mogą być dokonywane przez przetarg ilościowy, bądź procentowy.

Operacja REPO polega na kupnie papierów wartościowych po określonej cenie z jednoczesnym odkupieniem tych papierów po cenie wyższej w określonym dniu w przyszłości ( różnica między tymi cenami stanowi efektywną stopę procentową).

Operacje REVERSE REPO polega na sprzedaży papierów wartościowych z jednoczesną ich odsprzedażą w przyszłości.

Operacje te są krótkoterminowe, a ich przedmiotem są na ogół papiery wartościowe Skarbu Państwa, dzięki czemu ryzyko kredytowe faktycznie nie istnieje.

Bank Centralny może wpływać na wysokość ceny po jakiej przeprowadza operacje REPO i REVERSE REPO. Stopa REPO stanowi dla banków cenę pozyskiwania środków oraz dochód przy ich lokowaniu. W ramach polityki otwartego rynku banki centralne prowadzą operacje dewizowe typu SWAP.

Operacje otwartego rynku mogą być efektywne tylko wówczas, gdy istnieje rozbudowany rynek pieniężny, który będzie mógł zakupić papiery wartościowe zaoferowane przez Bank Centralny, bądź odstąpić je temu bankowi.

Warunkami efektywności operacji otwartego rynku są:

• odpowiednia chłonność rynku pieniężnego i kapitałowego

• budzące zaufanie papiery wartościowe (weksle skarbowe)

Nadzór bankowy

Ze względu na specyficzny charakter działalności banków - dysponowanie środkami wielu podmiotów gospodarczych - władze państwowe ustanawiają urząd nadzoru bankowego. Przedmiotem zainteresowania tego nadzoru jest zapewnienie bezpieczeństwa wkładów gromadzonych przez banki. Nadzór bankowy jest sprawdzany, bądź przez bank centralny, bądź też przez Ministerstwo Finansów (Skarbu), a także przez organizację niezależną.

Do zadań nadzoru bankowego należy niedopuszczenie do:

• naruszenia prawa bankowego oraz innych przepisów prawnych obowiązujących banki

• utraty płynności przez bank

• takiego pogorszenia się rentowności banku, które groziłoby jego likwidacją

Urząd Nadzoru bankowego ma prawo kontrolowania działalności banku, a w przypadku, jeśli uzna, że postępowanie danego banku zagraża wypełnieniu przez niego zobowiązań wobec klientów lub w sposób rażący narusza przepisy prawa bankowego, może zastosować odpowiednią karę administracyjną, aż do zawieszenia lub odwołania kierownictwa danego banku, a nawet postawienia banku w stan likwidacji.

Nadzór bankowy działa w interesie ochrony deponentów oraz w celu zapobieżenia niepożądanym następstwom ogólnogospodarczym masowego bankructwa. Jest instytucją, która udziela zezwoleń na uruchomienie instytucji bankowych. Mogą u być stosowane dwie metody:

• metoda koncesji, która wiąże zezwolenie ze spełnieniem określonych warunków przez założycieli i oznacza konieczność odpowiedniej decyzji władz administracyjnych.

• metoda normatywna, która zezwala prowadzić operacje bankowe każdemu, kto stosuje się do określonych norm.

Narzędzia oddziaływania Banku Centralnego na politykę kredytową banków handlowych.

1. Polityka stóp procentowych

2. Rezerwy obowiązkowe

3. Polityka otwartego rynku

4. Limity kredytowe.

Ad2)

Jest formą podatku, który muszą płacić banki komercyjne na rzecz banku centralnego, a ponieważ jest nim na ogół bank państwowy to pośrednio jest to dochód budżetu. Bank Centralny ustala stopę rezerwy obowiązkowej, która określa jaka część tych wkładów powinna się znaleźć na jego rachunku. W ten sposób banki dysponują dodatkowym instrumentem sprzyjającym utrzymaniu ich płynności w krótkim czasie.

Ad3)

Polega na tym, że Bank Centralny jest upoważniony do zakupu i sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych, przeważnie państwowych.

Ogólne zasady kredytowania, umowa kredytowa

Kredyty należą do podstawowych aktywów banku. Są głównym źródłem uzyskiwanych zysków.

Kredyt - operacja udzielenia kredytu polega na postawieniu przez bank do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, który zobowiązany jest zwrócić je z odsetkami i to w umownym terminie. Ogólne zasady udzielania kredytu określone są w prawie bankowym, natomiast szczegółowe procedury w regulaminach kredytowych.

Pożyczka - jest instytucją prawa cywilnego. Istota pożyczki polega na przeniesieniu własności. Udzielający pożyczki nie krępuje swobody jej wykorzystania. Źródłem pozyczek są kapitały własne banków.

W operacji udzielenia kredytu bank nawiązuje z klientem stosunki umowne sprecyzowane w umowie kredytowej, która ma charakter cywilno - prawny. Umowa, która ma charakter cywilno - prawny oznacza równość ważności stron.

Elementami umowy kredytowej są:

1. Kwota kredytu

2. Termin lub terminy („transze”) postawienia do dyspozycji.

3. Terminy spłaty (harmonogram spłat)

• równe raty kapitałowe i malejące kwoty zwrotu

• równe kwoty zwrotu

przypomnieć metody spłaty kredytu

4. Oprocentowanie

4. Przeznaczenie kredytu

5. Sposób wykorzystania kredytu

• przelanie środków na rachunek bieżący

• realizowanie zleceń na rzecz osób trzecich

6. Formy prawnego zabezpieczenia zwrotności kredytu.

7. Warunki ewentualnego wypowiedzenia umowy.

Zdolność kredytowa

Jest to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umownym terminie. Posiadanie zdolności kredytowej jest ustawowym wymogiem udzielenia kredytu.

Procedura przyznawania kredytów.

Procedura przyznawania kredytu

W celu minimalizacji ryzyka banki stosują określoną procedurę.

Procedura kredytowa składa się z 6 etapów:

1.

• złożenie wniosku. Wniosek zawiera ekonomiczne uzasadnienie tego kredytu. Do wniosku dołącza się najczęściej: sprawozdanie (bilans i rachunek zysków F02)

• zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o wywiązywaniu się z podatków

• informacje o prowadzonej działalności

• propozycje zabezpieczenia

• biznes plan

2. Wstępna ocena możliwości przyznania kredytu pod katem:

• formalnych wymogów

• możliwości przyznania

• profilu zainteresowań

2. Weryfikacja autentyczności informacji

3. Badanie zdolności kredytowej

4. Etap decyzyjny (decyduje dyr. Oddziału)

5. Podpisanie umowy kredytowej.

Kredyt w rachunku bieżącym.

Kredyt w rachunku bieżącym (overdraft) - jest coraz bardziej popularna formą kredytowania. Kredyt ten wiąże się z posiadaniem rachunku bieżącego na którym na dobro zapisuje się wpływy ze sprzedaży w jego wydatki, natomiast jego wydatki w jego ciężar.

Saldo debetowe na rachunku bankowym oznacza niedobór środków pieniężnych, natomiast saldo kredytowe oznacza nadwyżkę środków pieniężnych.

Rachunek bieżący pełni podwójną rolę:

1. rachunku rozliczeniowego

2. rachunku kredytowego

Kredytowanie w rachunku bieżącym polega na powstaniu salda debetowego. Jest korzystną formą kredytowania dla klientów, gdyż:

1. Ułatwia procedurę starania się o kredyt

2. Elastyczność kredytowania

3. Niższy koszt kredytu.

Kredyt ten ma charakter krótkoterminowego kredytu odnawialnego o limitowanej wysokości. Limit ten ustala się metodą algorytmu, w którym dominującą pozycję stanowi poziom obrotów. Podstawą tego kredytu jest oddzielna umowa z bankiem.

Kredyt kasowy (przejściowy, płatniczy).

Jest związany z przejściowymi niedoborami finansowymi.

Kredyt dyskontowy i faktoring

Posiadają wspólną cechę - pozwalają zamienić wierzytelność.

Kredyt dyskontowy - jest udzielany w operacji dyskontowania weksla.

Operacja dyskontowa polega na zakupie weksla przed terminem jesgo płatności z potrąceniem przez bank oprocentowania (dyskonta).

Operacja dyskonta polega na zakupie weksla przed terminem jego płatności z potrąceniem przez bank oprocentowania (dyskonta). Pozwala więc przekształcić weksel reprezentujący kredyt kupiecki przez kredyt bankowy w pieniądz w formie zapisu na rachunku bankowym kredytobiorcy.

Faktoring - operacja faktoringu jest związana z umową zawieraną między bankiem (faktorem), a wierzycielem. Jest to przeniesienie wierzytelności handlowych z wierzyciela na faktora (bank), który równocześnie zobowiązuje się do ściągnięcia tych wierzytelności nawet w przypadku trudności płatniczych występujących u dłużników; faktor może przy tym z wyprzedzeniem uregulować należności wierzyciela. Faktoring jest więc równocześnie formą finansowania należności, gwarancją zabezpieczającą przedsiębiorstwo przed ryzykiem ich ściągnięcia, a także operacją rozliczeniową polegającą na inkasowaniu należności.

Kredyt lombardowy i hipoteczny

Kredyt lombardowy - jest kredytem krótkoterminowym, którego cecha jest posiadanie przez bank podmiotu zastawu. Bank posiada prawo jego sprzedaży w przypadku niespłacenia kredytu. W celu zmniejszenia ryzyka kredyt lombardowy jest udzielany w kwotach niższych od aktualnych wartości zastawu. Podmiotem zastawu najczęściej są papiery wartościowe, metale szlachetne i towary. Z uwagi na trudności techniczne przechowywania towarów, kredyt lombardowy udzielany jest pod zastaw specjalnych papierów wartościowych zwanych warrantami. Potwierdzają one tytuł własności składowanego towaru. W wielu centrach handlowych funkcjonują specjalne magazyny posiadające upoważnienia wydania papierów wartościowych.

Kredyt hipoteczny - ma charakter długoterminowy, którego zabezpieczeniem są nieruchomości. Zapis hipoteczny (hipoteka) powstaje przez wpis do księgi wieczystej nieruchomości prowadzonej przez Sądy Rejonowe.

Wyróżniamy trzy rodzaje hipoteki:

• zwykła (umowna)

• kaucyjna (przy kredytach o nieustalonej wielkości)

• przymusowa (bank zabezpiecza się w przypadku niespłacenia kredytu).

Sposoby amortyzacji kredytów.

Wyróżniamy dwa sposoby amortyzacji (spłaty) kredytu:

1. Równe raty kapitałowe i malejące kwoty zwrotu (kapitał + odsetki = kwota zwrotu)

2. Równe kwoty zwrotu (równe płatności)

ad.1)

PVA - należność obecna regularnych płatności

A - rata kapitałowa

t - liczba okresów

i - stopa procentowa

ad.2)

PVA - należność obecna regularnych płatności

A - rata kapitałowa

t - liczba okresów

i - stopa procentowa

Ocena korzyści wyboru sposobu amortyzacji spłaty kredytu nie jest jednoznaczna. Wybór sposobu jest zdeterminowany:

• poziomem płynności finansowej firmy (gdy jest duża płynność - gdy mamy nadwyżkę wpływów to preferujemy sposób pierwszy)

• relacją kosztu oprocentowania kredytu do poziomu rentowności inwestycji na rynku finansowym (gdy mamy mały procent, to preferujemy drugi sposób - wolniej go oddajemy)

Bankowa ocena zdolności kredytowej podmiotów gospodarczych

Ustawowym wymogiem udzielania kredytu jest posiadanie przez kredytobiorcę zdolności kredytowej. Jest to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w określonym terminie.

Analiza zdolności kredytowej opiera się na metodach jakościowych i ilościowych.

Metody jakościowe:

1. ocena dotychczasowego wywiązywania się z zobowiązań klienta

2. analiza SWOT

3. Biznes plan

Metody ilościowe opierają się na analizie wskaźnikowej dotyczącej 4 obszarów działania przedsiębiorstwa:

1. zadłużenia

2. płynności

3. sprawność zapasów

• rotacji zapasów

• windykacji należności - czas ściągania należności

• rola majątku trwałego

1. zyskowności, rentowności

• ROJ - stopa zwrotu na aktywach (majątku)

• ROE - stopa zwrotu na kapitale własnym

W badaniu zdolności kredytowej banki zajmują się syntetyczną oceną wskaźników

Zjawisko „trudnych kredytów” i ich restrukturyzacja.

Trudnym kredytem nazywamy kredyt, który nie jest obsługiwany w terminie.

Jedną z metod zarządzania ryzykiem jest tworzenie rezerw cenowych odpowiednich dla równoważenia ryzyka. W tym celu bank dzieli portfel kredytowy na 4 klasy jakości:

1. kredyt normalne - obsługiwane w terminie

2. kredyty poniżej standardu - (20 % rezerw) 1 - 3 m.-ce

3. kredyty wątpliwe - termin spłaty przedłuża się do 6 m.-cy

4. kredytu stracone - 100 %

Istnienie trudnych kredytów grozi utratą płynności banków.

Metody oddłużania:

1. Sądowe postępowanie układowe (podst. prawna 193 z rozporządzenia prezydenta), dotyczy wierzytelności handlowych, nie może być zawarty układ bez zgody wierzyciela.

2. Bankowe postępowanie ugodowe, które:

• dotyczyło przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek skarbu państwa.

• dotyczyło wierzytelności wobec skarbu państwa

• potrzeba zgody wierzycieli posiadających ponad 50 % wierzytelności

Formy ugody:

• umorzenie

• konwersja (przejęcie akcji za długi; wierzyciel staje się współwłaścicielem)

• banki zostały dokapitalizowane obligacjami restrukturyzacyjnymi.

System zabezpieczenia zwrotności kredytów

System zabezpieczania zwrotności kredytów jest elementem zarządzania ryzykiem kredytowym.

Na zarządzanie ryzykiem kredytowym składa się:

1. Rozwiązanie systemowe

2. Ocena ryzyka indywidualnego klienta

3. Ustanawianie zabezpieczeń

Klasyfikacja stosowanych zabezpieczeń:

1. zabezpieczenia osobiste - udzielający zabezpieczenia odpowiada całym swoim majątkiem.

2. zabezpieczenia rzeczowe - wierzyciel egzekwuje swoje roszczenia z zastawionych rzeczy.

Formy zabezpieczeń osobistych:

1. Poręczenie wg. prawa cywilnego (żyrant) - jest umową, przez którą poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami, gdyby kredytobiorca nie spłacił kredytu w terminie. Poręczenie może być złożone zarówno przez osoby fizyczne jak i prawne. Przed przyjęciem poręczenia bank sprawdza stan finansowy poręczyciela.

2. Weksel własny (in blanco)

3. Poręczenie wekslowe (awal) - poręczenie osoby trzeciej.

4. Przelew wierzytelności (secja) jest umową między kredytobiorcą a bankiem, w której kredytobiorca ceduje na bank swoje wierzytelności wobec osoby trzeciej. Rodzaje cesji:

• globalna - dotyczy wszystkich wierzytelności.

• selektywna - dotyczy określonych wierzytelności.

5. Gwarancja bankowa - jest zobowiązaniem banku podjętym na zlecenie klienta do zaspokojenia przyjmującego gwarancję (beneficjenta) zgodnie z jej treścią. Jest ona korzystna dla klienta jak i dla banku. Dla banku, bo pobiera opłaty nie angażując własnych pieniędzy. Dla klienta, bo posiada wiarygodność i może podjąć się danego przedsięwzięcia. Rodzaje gwarancji:

• przetargowe (wadialna)

• zwrotu zaliczki

• należytego wykonania kontraktu

• spłaty kredytu

6. Przystąpienie do długu kredytowego.

7. Blokada środków pieniężnych, papiery wartościowe, kaucja.

Formy zabezpieczenia rzeczowego:

1. Zastaw - ustanawiany jest na zbywalnych rzeczach ruchomych. Przejście na sądowy zastaw. Podstawą jest umowa, która jest wpisana do rejestru. Określa ona przedmiot zastawu z numerami.

2. Przewłaszczenie - polega na przeniesieniu własności do czasu spłaty kredytu.

3. Hipoteka.

Organizacja i zasady rozrachunków międzybankowych.

Krajowa Izba Rozliczeniowa.

Transakcjom gospodarczym przedsiębiorstw i rozmaitym operacjom bankowym towarzyszą rozliczenia pieniężne przebiegające między różnymi oddziałami banków. W każdym rozliczeniu uczestniczą dwa oddziały: oddział rozpoczynający rozliczenie i oddział przysyłający dokumenty do oddziału dokonującego rozliczeń.

W celu przeprowadzenia rozrachunków międzybankowych uczestniczące w nim banki muszą posiadać w NBP rachunki bieżące. Rozrachunki między bankami przebiegają poprzez obciążenie rachunku bieżącego banku dłużnika w NBP i uznanie rachunku bieżącego banku wierzyciela w NBP.

W 1993 roku rozpoczęła działalność Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. powołana przez związek Banków Polskich. W ramach KIR działa obecnie centrala oraz 17 regionalnych Izb Rozliczeniowych BRIR, które początkowo nie objęły swym zasięgiem wszystkich banków. Do zadań centrali należy rejestracja oraz kompensata wzajemnych zobowiązań i należności uczestników Izby.

SYBIR (system bankowych izb rozliczeniowych) - umożliwia on zbiorczą rejestrację papierowych zleceń płatniczych przy użyciu techniki elektronicznego przetwarzania danych.

ELIKSIR (elektroniczny system izb rozliczeniowych) - wymianę zleceń płatniczych rejestruje się na magnetycznych nośnikach informacji i ewidencjonuje z użyciem elektronicznego przetwarzania danych, co ogranicza użycie dokumentów papierowych.

Kontrolę rozrachunków sprawują centrale poszczególnych banków, które otrzymują informację ze swoich oddziałów oraz z centrali KIR. Mniejsze banki mogą realizować zlecenia płatnicze swych klientów za pomocą banku prowadzącego ich rachunek. Przy bezpośredniej wymianie zleceń płatniczych między bankami centrale tych banków zawierają porozumienia precyzujące zasady wymiany zleceń. Określają one zasady dokumentowania zleceń, tryb wymiany zleceń, a także sposoby korygowania błędów. Centrale rejestrują wzajemne wierzytelności, a saldo wynikające z ich kompensaty rozliczają okresowo za pośrednictwem swoich rachunków w NBP.

Polityka depozytowa banku. Znaczenie depozytu, źródła pozyskiwania. Nominalna i efektywna stopa procentowa.

W większości banków zdecydowanie najważniejszą pozycją pasywów są depozyty, czyli lokaty klientów. Wielkość depozytów jest olbrzymia, banki bezustannie przyciągają większość pieniądza znajdującego się w obiegu. Wskazują na to bilanse skonsolidowanego systemu bankowego, opracowywane przez NBP. Przeciętne depozyty bankowe skupiają 75-80% ogółu polskiego pieniądza w obiegu. Ze względu na swoją wielkość depozyty bankowe mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania polskiego systemu bankowego; odgrywają też bardzo dużą rolę w polskiej gospodarce. Znaczną większość depozytów bankowych stanowią oszczędności osób fizycznych, czyli depozyty gosp. domowych. Na oszczędności gospodarstw domowych przypadło 64-71 % wszystkich depozytów bankowych. Są to głównie pieniądze należące do przeciętnych obywateli, na osoby najbogatsze przypada względnie mały procent depozytów bankowych. Dzieje się tak dlatego, że osoby najbogatsze i przedsiębiorstwa uznają inne typy lokat, niż na koncie w banku, za bardziej opłacalne. Pozyskiwanie depozytów gospodarstw domowych na szerszą skalę wymaga istnienia odpowiedniej sieci bankowej.

Depozyty osób fizycznych - 52%

Depozyty przedsiębiorstw i instytucji - 20%

Lokaty międzybankowe - 9%

Zobowiązania wobec budżetu - 5%

Zobowiązania wobec NBP - 7%

Pozostałe zobowiązania -7%

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Podstawowym obowiązkiem banku jest zwrot depozytu klientowi; banki zawsze to czynią, jeśli zachowują płynność. Większość polskich banków nigdy nie miała problemów w tym zakresie, zawsze jednak istnieją banki, których płynność jest zagrożona.

Jedną z instytucji, które w takich sytuacjach mogą udzielać pomocy, jest zasilany przez wszystkie banki Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Jego głównym celem jest stabilizacja systemu bankowego przez zmniejszenie obaw deponentów przed stratami wynikającymi z depozytów bankowych.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny został powołany z dniem 17 luty 1995, do tego funduszu muszą obowiązkowo należeć wszystkie banki, zarówno komercyjne, jak i spółdzielcze. Każdy z nich musi płacić określony procent sumy aktywów ważonych ryzykiem. Jeśli jakiś bank przeżywa poważne trudności może on wystąpić do Funduszu o wsparcie finansowe. Najważniejsze jest jednak znaczenie funduszu jako gwaranta małych depozytów. Gdy upada bank fundusz gwarantuje wszystkim deponentom odzyskanie pieniędzy do równowartości 1.000 ECU i 90 % należności do 3 tys. ECU. Gwarancje obejmują kapitał depozytu i odsetki naliczane do dnia upadku banku. Wyższe depozyty są spłacane z produktu likwidacji majątku banku. W praktyce więc Bankowy Fundusz Gwarancyjny chroni interesy drobnych deponentów odgrywający zasadniczą rolę dla systemu bankowego.

---