SPÓŁKI HANDLOWE - PRZEPISY OGÓLNE

(część bezpośrednio w kodeksie)

PRZEPISY WSPÓLNE

# podział na spółki zwykłe i szczególne typy spółek (art. 611, mają do nich zastosowanie przepisy szczególne):

- narodowe fundusze inwestycyjne - sp. prowadzące działalność bankową

- sp. prowadzące giełdę albo rynki pozagiełdowe - sp. prowadzące domy maklerskie

- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. - sp. prowadzące działalność ubezpieczeniową

- towarzystwa funduszy inwestycyjnych - towarzystwa emerytalne

- sp. publicznej radiofonii i telewizji - sp. powstałe w wyniku komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

# zacieranie się różnic między spółkami osobowymi i kapitałowymi:

• elementy osobowe w sp. kapitałowych

• elementy kapitałowe w sp. osobowych:

- przyznanie sp. osobowym pełnej podmiotowości prawnej (ale nie osobowości prawnej)

- możliwość zbywania ogółu praw i obowiązków przez wspólników

# STOSUNKI HOLDINGOWE - problematyka dominacji i zależności

• spółka dominująca (art. 4 §1 pkt 4) i spółka zależna

• spółka powiązana - sp. kapitałowa, w której inna spółka handlowa (kapitałowa lub osobowa) albo spółdzielnia ma bezpośrednio / pośrednio min. 20% głosów na zgromadzeniu wspólników / walnym zgromadzeniu, również jako zastawnik lub użytkownik bądź na podstawie porozumienia albo która posiada min. 20% udziałów/ akcji w innej sp. kapitałowej

SPÓŁKI OSOBOWE

# mimo odejścia od koncepcji współwłasności łącznej na rzecz odrębnego majątku spółki od majątku wspólników, sp. osobowe nie mają osobowości prawnej i ma to pewne pozytywne skutki, np. opodatkowani są wspólnicy a nie spółka, i to na korzystniejszych zasadach niż osoby prawne

# mają zdolność prawną - są to jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną

• czyli zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową

• może nabywać we własnym imieniu prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną (art. 8)

# wyodrębnienie organizacyjne i majątkowe - jest odrębnym od wspólników podmiotem; obok majątku wspólników istnieje odrębna masa majątkowa należąca do spółki

• ale nie niweczy to zasad posiłkowej odpowiedzialności wspólników

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

# 3 fazy zw. z tworzeniem spółki

1. spółka przedorganizacyjna - czynności przygotowawcze

2. spółka w organizacji (możliwa też spółka w organizacji w likwidacji - gdy nie dojdzie do zarejestrowania spółki w organizacji)

• sp. zoo w organizacji powstaje w momencie podpisania umowy spółki, S.A. w organizacji - z chwilą objęcia wszystkich akcji

• ma zdolność prawną i do czynności prawnej, zdolność sądową

• nie można rozporządzać udziałami/akcjami

• spółka właściwa

# członkiem organu spółki lub likwidatorem może być osoba fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych + niekarana za niektóre przest. z KK (art. 18 §1 i §2)

• osoba prawna tylko wyjątkowo (ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych)

• utrata pełnej zdolności do cz. Pr. = utrata prawa bycia członkiem / likwidatorem

• zakaz pełnienia w/w funkcji może też wynikać z orzeczenia sądowego w postępowaniu upadłościowym (art. 373 PrUpadNapr) - sąd upadłościowy może orzec pozbawienie na 3-10 lat prawa pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w sp. handlowej / przedsiębiorstwie państwowym / spółdzielni / fundacji / stowarzyszeniu osoby, która ze swej winy:

1. nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 2 tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości (jeśli była zobowiązana z ustawy)

2. po ogłoszeniu upadłości nie wydała / nie wskazała majątku / dokumentów upadłego (jeśli była zobowiązana z ustawy)

3. po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości

4. jako upadły w toku post. upadłościowego nie wykonała innych obowiązków wynikających z ustawy lub orzeczenia sądu / sędziego-komisarza

# gdy wymagana jest zgoda organu spółki, skuteczność czynności prawnych w spółce zależy od źródła, z którego wynika obowiązek uzyskania zgody (art. 17 ksh)

1. gdy obowiązek wynika z ustawy - czynność bez zgody jest nieważna

ale zgoda może być wyrażona już po złożeniu oświadczenia woli (max. 2 m-ce po) = potwierdzenie czynności prawnej spółki z mocą wsteczną od chwili dokonania czynności

2. gdy obowiązek wynika z umowy / statutu spółki - czynność jest ważna, ale odpowiedzialność wewnętrzna

# zawarcie niektórych umów wymaga szczególnego trybu umowa kredytu i poręczenia zawierana z członkiem organu, prokurentem, likwidatorem lub na ich rzecz - zgoda zgromadzenia wspólników / walnego zgromadzenia

# dokumenty podpisują te osoby, które mają spółkę reprezentować; wszyscy członkowie zarządu składają podpisy tylko gdy tak stanowi ustawa

# zasada równego traktowania - takie samo traktowanie w tych samych okolicznościach; decyzjami organów spółki i wspólników nie można doprowadzić do odmiennego podejścia do praw i obowiązków wspólników, jeśli podstawą tej oceny są te same okoliczności

• wyjątek ustawowy - złote weto

# ZŁOTE WETO / ZŁOTA AKCJA (ustawa z 03.06.2005 o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa …) Skarb Państwa ma prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec podjętej przez zarząd uchwały lub innej czynności prawnej, której przedmiotem jest rozporządzenie składnikiem mienia spółki podstawowym z punktu widzenia prowadzonej przez nią działalności

• dot. również uchwał walnego zgromadzenia / zgromadzenia wspólników dot. rozwiązania spółki, przeniesienia siedziby za granicę, zmiany przedmiotu działalności, zbycia / wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części + obciążenia go ograniczonym prawem rzeczowym

• tylko gdy uzasadnione podejrzenie, że czynność / uchwała narusza porządek / bezpieczeństwo publiczne

• dot. tylko określonych w ustawie spółek kapitałowych, w których SP jest udziałowcem (bezpośrednim lub pośrednim) i które spełniają jeszcze dodatkowe warunki ad przedmiotu działalności

• sprzeciw może dot. czynności faktycznej - gdy spółka zmieni rzeczywiści wykonywany przedmiot działalności

• w celu umożliwienia korzystania z prawa złotego weta minister może ustanowić 1 lub 2 obserwatorów

• sprzeciw wyraża w imieniu SP minister ds. SP w formie decyzji administracyjnej w ciągu 14 dni od daty powzięcia od obserwatora informacji

• SKUTEK WETA zawieszenie skutków czynności prawnej

2

---