PRAWO HANDLOWE

ZAGADNIENIA:

semestr zimowy - pojęcie i charakterystyka przedsiębiorcy, rodzaje przedsiębiorców, spółki osobowe, spółki kapitałowe;

semestr letni - komercjalizacja i prywatyzacja, upadłość i postępowanie układowe, ogólna charakterystyka papierów wartościowych, publiczny obrót papierami wartościowymi, sposoby zabezpieczenia wierzytelności w obrocie gospodarczym, ogólna charakterystyka stosunków umownych w obrocie gospodarczym

1. Wprowadzenie do prawa handlowego; +++
2. Przedsiębiorca, rejestr przedsiębiorców (++), firma (++);
3. Prokura; ++
4. Spółka jawna;
5. Spółka komandytowa;
6. Spółka partnerska;
7. Spółka komandytowo-akcyjna;
8. Powstanie/umowa/natura stosunku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; ++

9. Prawa i obowiązki wspólników ++
10. Zarząd/rada nadzorcza/zgromadzenie wspólników;

11. Podwyższenie/obniżenie/kapitału zakładowego/umarzanie udziałów;

12. Odpowiedzialność członków zarządu oraz rady nadzorczej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
13. Powstanie/statut/natura stosunku spółki akcyjnej;
14. Prawa i obowiązki akcjonariuszy;

15. Zarząd/rada nadzorcza;

16. Walne zgromadzenie/zaskarżanie uchwał;

17. Podwyższenie kapitału zakładowego;

18. Obniżenie kapitału zakładowego/Umorzenie akcji;
19. Spółki handlowe - łączenie/podział/przekształcenie;
20. Pojęcie, funkcje, zasada numerus clausus papierów wartościowych;
21. Cywilno prawne aspekty regulacji rynku kapitałowego;
22. Weksle/czeki/obligacje/warranty subskrypcyjne/inne typy papierów wartościowych;
23. Przedsiębiorstwa Państwowe/Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych - w ppg
24. Prawo spółdzielcze.
25. Prawo upadłościowe i naprawcze;
27. Ochrona konkurencji i konkurentów; (to z pr. gospodarczego)
28. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji; (- “ - “ -)
29. Umowy handlowe
31. Postępowanie arbitrażowe.

Literatura:

1. Ustawy regulujące zagadnienia objęte programem zajęć.
2. Prawo spółek handlowych pod red. J. Napierały, A. Kocha, Kraków 2005.
3. F. Zedler: Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie, Zakamycze Kantor Wydawniczy, 2004.
4. M. Litwińska, Kodeks spółek handlowych, Komentarz, 2 wydanie, Warszawa, 2005.
5. K. Kruczalak, Prawo handlowe, Zarys wykładu, 2006. +(mam 2004)
6. Opracowania proponowane przez prowadzących ćwiczenia.

WPROWADZENIE DO PRAWA HANDLOWEGO

CECHY OBROTU HANDLOWEGO:

1. co najmniej jeden z uczestników jest zobowiązany - bo prowadzi w sposób trwały i profesjonalny działalność gospodarczą, z której wynikają świadczone przez niego dobra i usługi

2. cywilistyczny charakter prawa handlowego - prawo handlowe zaliczane jest do prawa prywatnego regulującego stosunki cywilnoprawne (stosunki o char. majątkowym i niemajątkowym między osobami fizycznymi i prawnymi, na zasadzie równości stron)

- jest „komercyjną nadbudową prawa cywilnego”

3. masowość (koncentracja produkcji, handlu i usług), seryjność + szablonowość i typowość czynności handlowych

- szerokie zastosowanie wzorów umów i ogólnych warunków umów (zastępują tradycyjne techniki zawierania umów i określania wzajemnych praw i obowiązków)

- wzrost znaczenia zwyczajów i praktyk handlowych

4. pewność i bezpieczeństwo obrotu - wyrazami i gwarantami są:

1. teoria praw nabytych (+ zasada prawa międzyczasowego) - ustawy nowe gwarantują prawa nabyte pod rządami ustaw starych

2. system rejestracji przedsiębiorców + jego jawność

3. ochrona dobrej wiary osób trzecich

5. wolność obrotu (wolność gospodarcza) - ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Konstytucja (art. 20 i 22) - więc jest to zasada ustrojowa

+ swoboda umów (art. 353¹ k.c.)

6. internacjonalizacja obrotu

OBRÓT GOSPODARCZY - wymiana dóbr i usług (odbywająca się za pośrednictwem pieniądza) oraz towarzyszące jej stosunki prawne między jej uczestnikami

• odbywa się pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą bądź między nimi a innymi osobami (ale min. 1 podmiot prowadzi dział.gosp.)

• odbywa się za pomocą umów (daje to formalną równość podmiotów, ekonomiczną niekoniecznie)

- brak stosunku nadrzędności (jak w stos. administracyjnoprawnych)

- brak uprawnienia jednego podmiotu do kształtowania sytuacji prawnej II podmiotu

PRAWO HANDLOWE - zespół norm, które regulują organizację (ustrój) przedsiębiorców oraz stosunki zobowiązaniowe powstające pomiędzy nimi a innymi podmiotami w obrocie gospodarczym krajowym i międzynarodowym

Źródła prawa handlowego

a) kodeks cywilny

b) kodeks spółek handlowych

c) inne ustawy, m.in. ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji z 1996 roku, prawo spółdzielcze z 1982, prawo bankowe z 1997, ustawa o NBP...

d) ogólne warunki i wzory umów + regulaminy

e) umowy

f) zwyczaj - powszechnie stosowana w danym okresie, danym środowisku i w danych stosunkach społecznych praktyka pewnego zachowania się

g) umowy międzynarodowe

PODEJMOWANIE i PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

ZASADY podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej:

1. wolność gospodarcza - może podlegać ograniczeniom tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie

 ustawa o swobodzie dz.g. - przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej + może być wymagane uzyskanie koncesji, zezwolenia, licencji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej

2. wolność i równość podmiotów obrotu

3. wykonywanie dział. gosp. na zasadach uczciwej konkurencji

4. poszanowanie dobrych obyczajów

5. poszanowanie słusznych interesów konsumenta

USTAWA o SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (02.07.2004)

• działalność gospodarczą na podstawie usdg mogą podejmować i wykonywać nie tylko, podmioty, których celem statutowym jest jej prowadzenie, ale też te, dla których jest ona środkiem realizacji celów statutowych

• jest ona lex generalis, a rozwiązania merytoryczne są w ustawach szczegółowych

• DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA (art. 2 usdg) - zarobkowa (zamiar osiągnięcia zysku), wykonywana w sposób ciągły (stały zamiar wykonywania) i zorganizowany (określona forma organizacyjno-prawna), działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa + zw. z kopalinami ze złóż oraz działalność zawodowa (również wolne zawody)

# przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej (+ może być wymagane uzyskanie koncesji, zezwolenia, licencji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej)

# spółka kapitałowa w organizacji może ją podjąć przed zarejestrowaniem, po podpisaniu umowy spółki (jest wtedy ułomną osobą prawną)

# wg art. 37 kc - jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru (chyba że przepisy szczególne .....)

a) Ewidencja Działalności Gospodarczej (usdg w tym względzie będzie obowiązywać dopiero od 01.01.2007, do tego czasu ustawa - Prawo działalności gospodarczej)

• tu wpisywane osoby fizyczne oraz wolne zawody (po uzyskaniu wpisu na listę samorządu zawodowego)

• EDG prowadzą gminy jako zadanie zlecone z zakresu adm.rządowej; organ ewidencyjny: wójt, burmistrz, prezydent miasta

• wpis na wniosek

• EDG jest jawna

b) Krajowy Rejestr Sądowy - ustawa o KRS z 20.08.1997

• składa się z: rejestru przedsiębiorców; rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz z publicznych zakładów opieki zdrowotnej; rejestru dłużników niewypłacalnych

• prowadzą sądy rejonowe

• jawny

• zasady zupełności (podmiot obowiązany do dokonania wpisu w KRS nie może powoływać się wobec osób trzecich w dobrej wierze na dane, których nie ma w rejestrze) i prawdziwości ujawnionych danych

c) rejestry pozasądowe: działalności regulowanej, dla przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych .....

CZYNNOŚCI HANDLOWE czynności przedsiębiorcy dokonywane

w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej

(mogą być nie tylko czynnościami prawnymi, ale także innymi działaniami przedsiębiorcy, które do niego się odnoszą i w sferze jego działalności gospodarczej wywołują określone skutki prawne)

Czynności handlowe w ujęciu kodeksu cywilnego: sprzedaż na raty, umowa leasingu, umowa agencyjna, umowa komisu, umowa przewozu, umowa spedycji, umowa ubezpieczenia, umowa składu, umowa dostawy, umowa kontraktacji, umowa o roboty budowlane, umowa rachunku bankowego

Czynności handlowe spoza kodeksu cywilnego: umowa kredytu, umowa licencyjna, umowa o rozpowszechnianie utworów, umowa sprzedaży konsumenckiej

Systematyka:

1. prowadzące do przeniesienia własności

2. regulujące korzystanie i używanie rzeczy / praw

3. inwestycyjne

4. regulujące przewóz rzeczy i związane z nim usługi

5. regulujące pośrednictwo hamdlowe

6. i inne

PRZEDSIĘBIORCA

# art. 43¹-43¹⁰ kc: przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna i ułomna osoba prawna, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową

 działa pod firmą, którą ujawnia się we właściwym rejestrze (chyba że przepisy szczególne mówią inaczej)

- firma powinna się odróżniać od innych i nie może wprowadzać w błąd

- firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko + ewentualnie coś

- firmą osoby prawnej jest jej nazwa; zawiera określenie formy prawnej, może zawierać imię i nazwisko / pseudonim (za zgodą danej osoby)

- zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze

- w razie przekształcenia osoby prawnej można zachować dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia formy prawnej

- firma nie może być zbyta, ale można upoważnić innego przedsiębiorcę do używania naszej firmy, jeśli nie wprowadza to w błąd

- w przypadku ZAGROŻENIA NARUSZENIA prawa do firmy przez cudze bezprawne działanie, przedsiębiorca może żądać zaniechania tego działania, a w razie DOKONANEGO NARUSZENIA - usunięcia skutków, złożenia stosownych oświadczeń, naprawienia szkody na zasadach ogólnych lub wydania uzyskanej korzyści

# art. 4 usdg - przedsiębiorca to osoba fizyczna (obywatele RP i cudzoziemcy z pełną zdolnością do cz.pr.), osoba prawna i ułomna osoba prawna, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą + wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gosp. (sama s.c. przedsiębiorcą nie jest)

# jeśli przedsiębiorcą jest osoba prawna, to (art. 35 kc), powstanie, ustrój i ustanie regulują właściwe przepisy + statut, jeśli natomiast przedsiębiorcą jest osoba fizyczna - zdolność prawną i do czynności prawnych reguluje kodeks cywilny (art. 8 - 32) + konieczne spełnienie wymagań przewidzianych w innych aktach prawnych

# osoba fizyczna (art. 8-32 kc) jako przedsiębiorca powinna prowadzić działalność gospodarczą we własnym imieniu + jej działalność podlega wpisowi do EDG

# osobą prawną (art. 33 kc) jest Skarb Państwa oraz każda jednostka organizacyjna, której osobowość prawną przyznają przepisy szczególne + ich działalność wymaga wpisu do KRS

# ułomne osoby prawne: spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna

PRZEDSIĘBIORSTWO (art. 55¹ kc, znaczenie przedmiotowe) - zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej

 obejmuje w szczególności: firmę, własność nieruchomości i ruchomości, prawa z umów najmu i dzierżawy, koncesje, licencje, zezwolenia, prawa własności przemysłowej i prawa autorskie, tajemnice, księgi i dokumenty

PROKURA (art. 109¹ kc) - szczególny rodzaj pełnomocnictwa, które może być udzielone wyłącznie przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do KRS, wyłącznie osobie fizycznej o pełnej zdolności do cz.pr. (1 lub kilku łącznie lub oddzielnie)

• obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa

- ale do zbycia przedsiębiorstwa + rozporządzania nieruchomościami wymagane jest pełnomocnictwo szczególne

• udzielana na piśmie pod rygorem nieważności + zgłoszenie do KRS (wygaśnięcia/odwołania też)

• można ją ograniczyć do zakresu spraw oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa)

• może być odwołana w każdym czasie, a wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z KRS, ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji, przekształcenia przedsiębiorcy, śmierci prokurenta

ZAGADNIENIA OGÓLNE PRAWA SPÓŁEK

Kryterium rozróżnienia spółek handlowych i spółek cywilnych: opiera się na strukturze przepisów normujących dany rodzaj spółki funkcjonowanie spółek cywilnych - art. 860-875 k.c., a spółek handlowych KSH i ustawy szczególne

KSH reguluje spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) i kapitałowe (S.A. i zoo). Podział na spółki osobowe i kapitałowe opiera się na kryterium ich substratu i działalności:

a) substrat osobowy (wspólnicy) SPÓŁKI OSOBOWE: osobista majątkowa odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki i osobiste prowadzenie spraw spółki

brak osobowości prawnej

b) substrat rzeczowy (kapitał) SPÓŁKI KAPITAŁOWE: posiadają osobowość prawną i za swoje zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem, z wyłączeniem osobistej odpowiedzialności wspólników

wspólnicy na ogół są odsunięci od bezpośredniego prowadzenia spraw spółki (robi to zarząd) i od bezpośredniej kontroli jej działalności (to robi rada nadzorcza lub komisja rewizyjna)

wspólników reprezentuje zgromadzenie wspólników / walne zgromadzenie

SPÓŁKI JEDNOOSOBOWE - dopuszczalne, mimo że z gospodarczego punktu widzenia spółka to zrzeszenie kilku osób mających na celu wspólne prowadzenie przedsiębiorstwa zarobkowego lub osiągnięcie wspólnego celu gospodarczego w inny sposób

• jednoosobowa sp. zoo - art. 151 §1 ksh; jednoosobowa S.A. - art. 301 §1 ksh)

SPÓŁKI OSOBOWE

• spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa (w tym prawa rzeczowe), zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana

• zmiana umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników (chyba że umowa stanowi inaczej)

• ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inną osobę tylko gdy umowa spółki tak stanowi i po uzyskaniu pisemnej zgody pozostałych wspólników (chyba że umowa stanowi inaczej)

1) SPÓŁKA CYWILNA (SPÓŁKA PRAWA CYWILNEGO)

• powstaje w drodze umowy - art. 860 §1 kc: przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów

• spółka cywilna jest prano-organizacyjną formą współdziałania gospodarczego osób

• tylko dla celów gospodarczych

• umowa stwierdzona pismem (forma dla celów dowodowych)

• nie ma zdolności prawnej, dlatego działalność gospodarczą prowadzą wspólnicy

• nie jest przedsiębiorcą

• wspólnicy mogą wnieść do spółki wkłady lub zobowiązać się do osiągnięcia wspólnego celu gosp. przez działanie w inny oznaczony w umowie sposób

• wkłady: własność i inne prawa rzeczowe, świadczenie usług

• wkłady wspólników i dochody spółki są majątkiem wspólnym wspólników - współwłasność łączna (prawo niepodzielnej ręki)

• za zobowiązania spółki wspólnicy są odpowiedzialni solidarnie

• każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spółki wewnątrz i na zewnątrz

• w umowie wspólnicy mogą postanowić inaczej

• jeśli czynność przekracza zakres zwykłego zarządu - uchwała wszystkich wspólników

• każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty

• jeśli spółka ma cel zarobkowy - wspólnicy partycypują w zyskach i stratach

• możliwe jest wyłączenie wspólnika od udziału w stratach, ale nie w zyskach

• udział w zyskach i stratach równy (chyba że umowa stanowi inaczej)

• rozwiązanie za porozumieniem wszystkich wspólników w każdym czasie + z ważnych powodów na mocy orzeczenia sądu + w przypadku ogłoszenia upadłości wspólnika

• wspólnik może ze spółki wystąpić:

• przez wypowiedzenie swojego udziału na 3 m-ce przed upływem roku obrotowego (z ważnych powodów bez zachowania terminu)

• przez wypowiedzenie udziału ze strony wierzyciela osobistego wspólnika

• - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

2) SPÓŁKI HANDLOWE

A/ SPÓŁKA JAWNA (art. 22 - 85) spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową; każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami i spółką

• art. 31 - subsydiarna odpowiedzialność wspólnika: wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (ius cogens)

• powództwo przeciwko wspólnikowi można wnieść zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna

• odpowiedzialność subsydiarna nie dot. zobowiązań powstałych przed wpisem do rejsetru

• osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia (ius cogens)

• kto zawiera umowę spółki jawnej z jednoosobowym przedsiębiorcą, który wnosi do spółki przedsiębiorstwo - odpowiada również za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed utworzeniem spółki (ius cogens)

• wspólnik pozwany z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania spółki może przedstawić wierzycielowi zarzuty przysługujące spółce wobec wierzyciela

• sp. jawna jest podtypem / odmianą spółki cywilnej; powstaje z chwilą wpisu do rejestru + umowa na piśmie

• spółka jawna może powstać również z przekształcenia spółki cywilnej (art. 26 §4); wymaga to wpisu do rejestru

• MAJĄTEK sp. j. - wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia

• wkłady wspólników uważa się za równe (w razie wątpliwości)

• wkład może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy / innych praw, bądź na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki

• udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu

• wspólnik może żądać corocznie odsetek (5%) od swego udziału kapitałowego (nawet gdy spółka poniosła stratę)

• zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników

• REPREZENTOWANIE spółki - każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę; dot. to wszelkich czynności sądowych i pozasądowych

• każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki, ale jeśli któryś wspólnik się sprzeciwi - to uchwała jest konieczna

• w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności - zgoda wszystkich wspólników

• wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę

• prowadzenie spraw spółki może być powierzone 1 lub kilku wspólnikom - na mocy umowy spółki bądź późniejszej uchwały wspólników

• jeśli powierzono kilku - uchwałę wszystkich wspólników zastępuje uchwała tych wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki

• umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki (tylko z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu) albo reprezentację łączną z innymi wspólnikami lub prokurentem

• nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników

• nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki

• dłużnik spółki nie może przedstawić spółce do potrącenia wierzytelności, jaka mu służy wobec wspólnika

• PROKURA (art. 41) - jej ustanowienie wymaga zgody wszystkich wspólników upoważnionych do prowadzenia spraw spółki; odwołać ją może każdy z nich samodzielnie

• PRAWA i OBOWIĄZKI WSPÓLNIKA prowadzącego sprawy spółki (art. 45) - ocenia się w stosunku ze spółką wg przepisów o zleceniu, a gdy wspólnik działa w imieniu spółki bez umocowania bądź przekraczając swe uprawnienia - wg przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia

• wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku z końcem roku obrotowego; jeśli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony - zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika

• wspólnik może żądać corocznie odsetek (5%) od swego udziału kapitałowego (nawet gdy spółka poniosła stratę)

• wspólnik obowiązany jest powstrzymać się od działalności sprzecznej z interesami spółki i bez zgody spółki nie może zajmować się interesami konkurencyjnymi

• każdy wspólnik ma prawo żądać wydania spółce korzyści osiągniętych przez wspólnika naruszającego zakaz konkurencji lub naprawienia wyrządzonej szkody (termin przedawnienia - 6 m-cy od dowiedzeniu się o naruszeniu zakazu)

• ROZWIĄZANIE SPÓŁKI - powody:

1. przewidziane w umowie spółki

jeśli mimo przyczyn rozwiązania przewidzianych w umowie spółka prowadzi działalność za zgodą wszystkich wspólników - uważa się ją za przedłużoną na czas nieoznaczony

2. jednomyślna uchwała wszystkich wspólników

3. ogłoszenie upadłości spółki

4. śmierć lub upadłość wspólnika

jeśli umowa spółki stanowi, że dziedziczą wszyscy spadkobiercy - powinni oni wskazać jedną osobę (ius cogens)

5. wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika

jeśli spółka na czas nieoznaczony - wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na 6 m-cy przed końcem roku obrotowego

wartość udziału kapitałowego oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki

6. prawomocne orzeczenie sądu

rozwiązania możę żądąc każdy wspólnik z ważnych powodów, ale jak ważny powód leży tylko po stronie 1 wspólnika to pozostali mogą żądać wyłączenia (ius cogens)

• pomimo śmierci / ogłoszenia upadłości / wypowiedzenia umowy - spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami jeśli tak stanowi umowa spółki lub tak postanowią ci pozostali wspólnicy

• w czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika może uzyskać zajęcie tylko tych praw służących wspólników z tytułu udziału w spółce, którymi wspólnikowi wolno rozporządzać

• LIKWIDACJA następuje, gdy wystąpi któraś z w/w przyczyn; nie jest obligatoryjna - wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki

• celem zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, zaspokojenie wierzycieli, zwrot wkładów i podział pozostałego majątku między wspólników

• - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

B/ SPÓŁKA PARTNERSKA (art. 86-101) spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów będacych osobami fizycznymi) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą

• może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż 1 zawodu (chyba że przepisy szcególne stanowią inaczej)

• umowa w formie aktu notarialnego

• partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu, ani za zobowiązania spółki będące następstwem działań / zaniechań pracowników spółki

• umowa może przewidywać, że 1 lub kilku wspólników godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej (bez ograniczeń całym swoim majątkiem)

• prowadzenie spraw spółki i jej reprezentacja należy do poszczególnych partnerów (umowa spółki może stanowić inaczej)

• pozbawienie partnera prawa reprezentowania tylko z ważnych powodów uchwałą wspólników (3/4 głosów przy 2/3 wspólników)

• prowadzenie spraw spółki i jej reprezentowanie można powierzyć zarządowi

• do zarządu - przepisy o sp. zoo

• rozwiązanie - przyczyny

1. przewidziane w umowie spółki

2. jednomyślna uchwała wszystkich wspólników

3. ogłoszenie upadłości spółki

4. utrata przez wszystkich partnerów prawa wykonywania wolnego zawodu

5. prawomocne orzeczenie sądu

ponadto stosuje się art. 64-66 dot. sp. jawnej odnośnie śmierci / upadłości partnera i wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika / wierzyciela wspólnika

w przypadku, gdy w spółce pozostaje 1 partner lub tylko 1 ma prawo wykonywania wolnego zawodu - spółka ulega rozwiązaniu z upływem roku od dnia zaistnienia tego zdarzenia

gdy partner utracił prawo wykonywania wolnego zawodu, powinien wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego

• w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy o sp. jawnej

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

C/ SPÓŁKA KOMANDYTOWA (art. 102 - 124) sp. osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli co najmniej 1 wspólnik odpowiada bez ograniczeń (KOMPLEMENTARIUSZ), a odpowiedzialność co najmniej 1 jest ograniczona (KOMANDYTARIUSZ)

• firma spółki zawiera nazwisko 1 lub kilku komplementariuszy; nazwisko komandytariusza nie może być w firmie - jeśli zostanie zamieszczone, to ten komandytariusz odpowiada jak komplementariusz

• w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy o sp. jawnej

• powstanie - z chwilą wpisu do rejestru; umowa w formie aktu notarialnego

• osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu a przed jej wpisem do rejestru - odpowiadają solidarnie

• wkłady:

• jeśli komplementariuszem jest sp. zoo lub s.a. a komandytariuszem jest wspólnik tej spółki, wkłądu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w sp. zoo/s.a.

• KOMPLEMENTARIUSZ - odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem, solidarnie z innymi komplementariuszami; jego pozycja zbliżona do wspólnika spółki jawnej

• reprezentują spółkę

• KOMANDYTARIUSZ - odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli do wysokości SUMY KOMANDYTOWEJ

• komandytariusz jest wolny w granicach wartości wniesionego wkładu

• obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, któryvh wierzytelności powstały przed wpisaniem obiżenia do rejestru

• kto przystępuje do spółki jako komandytariusz, odpowiada też za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru

• w przypadku zawarcia umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą, komandytariusz odpowiada też za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru

• jeśli umowa spółki dopuszcza przyjęcie nowego komplementariusza - może się nim stać komandytariusz lub przystąpić osoba trzecia

• może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik

• jeśli dokona czynności prawnej nie ujawniając swego pełnomocnictwa bądź z jego przekroczeniem, odpowiada za jej skutki wobec osób trzecich bez ograniczeń

• komandytariusz jest w spółce ograniczony:

• ma prawo żądać odpisu sprwozdania finansowego, ale jego kontrola dot. tylko rzetelności, a nie meritum

• tylko z ważnych powodów sąd może zarządzić udostępnienie komandytariuszowi dokumentów spółki i udzielenia mu wyjaśnień

• nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki

• umowa spółki może mu takie prawo przyznać

• jego zgoda wymagana w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki (chyba że umowa spółki ...)

• tego, który nie ma prawa prowadzenia spraw spółki, nie dotyczy zakaz konkurencji

• śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki

• spadkobiercy powinni wskazać 1 osobe do wykonywania ich praw

• podział udziału między spadkobierców jest skuteczny wobec spółki tylko za zgodą pozostałych wspólników

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

D/ SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA (art. 125 - 150) sp. osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej 1 wspólnik odpowiada bez ograniczeń (KOMPLEMENTARIUSZ), a co najmniej 1 jest AKCJONARIUSZEM

• w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy między sobą, wobec akcjonariuszy i wobec osób trzecich oraz wkładów - stosuje się przepisy o spółce jawnejs

• kapitał zakładowy - min. 50.000,00

• aktem założycielskim spółki komandytowo-akcyjnej jest statut; wymóg aktu notarialnego; podpisy co najmniej wszystkich komplementariuszy

• osoby, które działały w imieniu spółki po zawiązaniu, ale przed wpisem do rejestru, odpowiadają solidarnie

• AKCJONARIUSZ

• nie odpowiada za zobowiązania spółki

• może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik

• KOMPLEMENTARIUSZE:

• reprezentują spółkę - mają prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki

• poza sprawami zastrzeżonymi dla rady nadzorczej

• RADA NADZORCZA - obowiązek przy > 25 akcjonariuszy, przy mniejszej liczbie fakultatywna

• komplementariusz i jego pracownicy nie mogą być jej członkami

• sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki

• spółkę, w której nie ustanowiono rady nadzorczej, reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia

• WALNE ZGROMADZENIE - zwyczajne lub nadzwyczajne; prawo uczestnictwa mają akcjonariusze i komplementariusze

• akcja - daje prawo do 1 głosu

• w stos. do akcji nabytych przez nie-komplementariuszy statut może stanowić inaczej

• ROZWIĄZANIE i LIKWIDACJA - przepisy o S.A.

• likwidatorami są komplementariusze mający prawo reprezentowania spółki

• wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki możliwe tylko gdy statut tak stanowi

• akcjonariusz nie ma prawa wypowiedzenia umowy spółki

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

Spółka w organizacji - sp. z o.o. w organizacji powstaje z chwilą zawarcia umowy spółki (art. 161 ksh), a S.A. w organizacji - z chwilą zawiązania (art. 323 §1); z chwilą wpisu do rejestru staje się sp. z o.o. lub S.A.

• sp z o.o. w organizacji reprezentuje zarząd lub pełnomocnik (powołany jednomyślną uchwałą wspólników), a S.A. w organizacji - do chwili ustanowienia zarządu wszyscy założyciele łącznie lub pełnomocnik (powołany jednomyślną uchwałą założycieli)

- a jednoosobową sp. z o.o. - jedyny wspólnik

• może we własnym imieniu nabywać prawa (dot. też prawa własności), zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane (art. 11 ksh)

• jest to ułomna osoba prawna (z art. 33¹ kc)

• stosuje się odpowiednio przepisy o danym rodzaju spółki (już nie w organizacji)

• firma powinna zawierać “w organizacji”

• za ich zobowiązania odpowiadają solidarnie spółka + osoby, które działały w jej imieniu + wspólnik/akcjonariusz do wysokości niewniesionego wkładu na pokrycie udziałów/akcji

- odpowiedzialność osób działających w imieniu spółki ustaje wobec spółki z chwilą zatwierdzenia czynności przez zgromadzenie wspólników (sp. z o.o.)

• jeśli nie zgłosi się jej do rejestru w stosownym terminie albo sąd odmówi rejestracji (postanowieniem) - spółka podlega likwidacji (art. 170 i 326 ksh, po uprawomocnieniu się postanowienia)

• rozporządzenie udziałem / akcją przed wpisem spółki do rejestru (lub przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału) jest nieważne

Wkład do spółki (art. 14 ksh) - przedmiotem wkładu nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy/usług

• jeśli wniesiony wkład niepieniężny ma wady, to wspólnik/akcjonariusz obowiązany do wyrównania różnicy (między wartością przyjętą w umowie/statucie a zbywczą wartością wkładu) + umowa/statut mogą przewidywać inne uprawnienia spółki

• za wkład uważa się wierzytelność wspólnika/akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce, w przypadku ogłoszenia upadłości spółki w ciągu 2 lat od zawarcia umowy pożyczki

• wspólnik/akcjonariusz nie może potrącać swoich wierzytelności względem spółki z wierzytelności spółki względem niego z tytułu wkłady na udziały/akcje

Wymóg zgody zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia (art. 15 ksh) do zawarcia przez spółkę umowy kredytu, pożyczki, poręczenia itp. z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem (bądź na rzecz którejkolwiek z tych osób) a dokonanie przez spółkę czynności prawnej bez wymaganej zgody zgromadzenia wspólników/walnego zgromadzenia = nieważność cz. pr. (art. 17 ksh)

- taka zgoda może być wyrażona przed lub po dokonaniu czynności prawnej (max. 2 m-ce po i ma moc wsteczną)

- jeśli taką umowę zawiera spółka zależna z w/w osobami ze spółki dominującej - zgoda rady nadzorczej spółki zależnej (a jak jej nie ma to zgoda zgromadzenia wspólników / walnego zgromadzenia spółki dominującej

# członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub likwidatorem - osoba fizyczna z pełną zdolnością do cz.pr

# złożenie podpisu przez wszystkich członków zarządu - tylko gdy tak stanowi ustawa

# równość wspólników / akcjonariuszy - jednakowe traktowanie w takich samych okolicznościach

# spółka może zostać rozwiązana przez sąd rejestrowy, po uprzednim wezwaniu do uzupełnienia braków, gdy (art. 21 ksh):

• nie zawarto umowy spółki

• przedmiot działalności sprzeczny z prawem

• umowa spółki nie zawiera postanowień dot. firmy, przedmiotu działalności, kapitału zakładowego lub wkładów

• wszyscy zawierający umowę nie mieli zdolności do cz.pr

chyba że od dnia jej wpisu do rejestru upłynęło 5 lat

na wniosek osoby z interesem prawnym lub z urzędu

orzeczenie o rozwiązaniu nie wpływa na ważność cz.pr. już dokonanych przez zarejestrowaną spółkę

1) SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (art. 151 - 300 ksh)

# POWSTANIE

• sp. z o.o. jest spółką kapitałową, posiada osobowość prawną; mówi się, że to forma pośrednia między spółką czysto kapitałową (S.A.) a spółką osobową

 jej cechy osobowe: kontrola indywidualna spółki przysługująca wspólnikom, prawo żądania wyłączenia wspólnika

 elementy kapitałowe: obowiązek wniesienia wkładów, brak odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki, odpowiedzialność spółki za zobowiązania całym majątkiem, działanie przez organy + zasada, że zmiana wspólników nie wpływa na stosunek spółki

• sp. z o.o. jest przedsiębiorcą i stanowi połączenia kapitału, a nie osób

• brak ustawowej definicji, ale: spółka handlowa o strukturze korporacyjne z własną osobowiściąprawną, mająca podzielonu na udziały własny kapitał zakładowy i odpowiadająca za zobowiązania wyłacznie swoim majatkiem

• do powstania konieczne: (art. 163 ksh)

a) zawarcie umowy spółki (akt notarialny)

b) wniesienie wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego + ewentualnej nadwyżki (gdy objęcie udziałów za cenę > nominalna)

c) powołanie zarządu + rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jeśli wymaga tego ustawa

d) wpis do rejestru

• utworzenie - przez 1 lub kilka osób, w każdym dopuszczalnym prawnie celu

• nie może jej zawiązać wyłącznie inna jednoosobowa sp.z o.o. (ale później już taka sp. zoo może być jedynym wspólnikiem - ograniczenie dot. tylko etapu zawiązywania) ani spółki cywilne (ale przy s.c. mogą być jej wspólnicy, wykorzystując majątek s.c. na pokrycie wkładu w sp. zoo  orzecznictwo dopuszcz objęcie udziałów w sp. zoo na zasadzie współwłasności łącznej wskutek wniesienia aportu w postaci przedsiębiorstwa s.c. przez jej wyłącznych wspólników

• osoba fizyczna nie posiadająca zdolności do czynności prawnych musi być reprezentowana przez przedstawiciela ustwowego

• w spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia zgromadzenia wspólników (art. 156 ksh)

oświadczenia woli jedynego wspólnika zawsze w formie pisemnej (no chyba że wymóg aktu not.)

• umowa spółki (art. 157 ksh) ma część obligatoryjną [firma i siedziba, pkd, wysokość kapitału i wartość + ilość udziałów, ile udziałów może mieć wspólnik, czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony)] i część fakultatywną [postanowienia wynikające z woli wspólników]

- w formie aktu notarialnego

- przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcie wspólnego celu przez wniesienie wkładów + ewentualnie przez inne współdziałanie (art. 2 ksh)

• wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki (art. 151 §4 ksh) ale tu pewne ograniczenia:

1. za zobowiązania spółki w organizacji odpowiadają wspólnicy do wartości niewniesionego wkładu - art. 13 ksh

2. w związku ze znacznym zawyżeniem wartości aportów - art. 175 §1

3. w przypadku zbycia udziału za niespełnone świadczenia należne spółce ze zbytego udziału - art. 186 §1

4. za nieprawne wypłaty - art. 198

• sp. z o.o. z siedzibą za granicą mogą w RP tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa na warunkach ustaw szczególnych

• jeśli wspólnik ma mieć szczególne korzyści lub obowiązki - musi to być określone w umowie pod rygorem bezskuteczności

• rejestrowanie spółki:

- zawiązanie spółki zgłasza do sądu rejestrowego zarząd (+ wszelkie zmiany też)

- sąd nie może odmówić wpisania spółki do rejestru z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają żadnych interesów, a ich usunięcie byłoby niewspółmiernie kosztowne

- gdy brak usuwalny - sąd wyznacza spółce termin usunięcia pod rygorem odmowy wpisu

- treść zgłoszenia - art. 166 ksh

- do zgłoszenia dołącza się umowę spółki, oświadczenie członków zarządu o wniesieniu wkładów + ew. dowody ustanowienia organów (jak nie ma w umowie spółki), listę wspólników z wyszczególnieniem udziałów, notarialne wzory podpisów członków zarządu

- rozwiązanie umowy spółki jeśli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone przez 6 m-cy albo postanowienie sądu o odmowie rejestracji stało się prawomocne

a jeśli spółka w organizacji nie może niezwłocznie zwrócić wniesionych wkładów lub pokryć wierzytelności osób trzecich  zarząd dokona LIKWIDACJI (jak nie ma zarządu to zgromadzenie wspólników lub sąd ustanawia likwidatora)

@ likwidator 1 raz ogłasza o otwarciu likwidacji wzywając wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności w ciągu 1 m-ca

@ spółka w organizacji ulega rozwiązaniu z dniem zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników

• po zarejestrowaniu spółki zarząd ma 2 tygodnie na złożenie umowy spółki w urzędzie skarbowym

# KAPITAŁ ZAKŁADOWY

(dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej)

• umowa spółki stanowi, czy wspólnik może mieć 1 czy więcej udziałów (jeśli >1 to udziały powinny być równe i niepodzielne)

• min. wysokość kapitału zakładowego = 50.000 zł, min. wartość nominalna udziału = 50 zł

(jeśli udział obejmowany po wartości wyższej - nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego; po wartości niższej nie można)

• jeśli udziały mają być pokryte wkładem niepieniężnym (aportem) - umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot wkładu

• kapitał zakładowy to pierwotny majątek spółki, dający podstawę zabezpieczenia praw wierzycieli i rękojmię spłaty długów

- no bo wspólnicy sp. z o.o. nie odpowiadają osobiście

• nie może być swobodnie zmieniany - zasady oznaczenia, całkowitej wpłaty i stałości kapitału

• wysokość k.z. musi być ściśle oznaczona w umowie spółki

• cały k.z. powinien być przez wspólników objęty i wpłacony przed powstaniem spółki w formie gotówkowej lub aportem

• UDZIAŁ - ogół praw i obowiązków wspólnika, wynikający ze stosunku spółki

- wartość nominalna nie musi być równa wartości rzeczywistej

- może być dzielony (ale nadal min. wartość to 50 zł) - art. 180 - 187 ksh

- zbycie i zastawienie udziału może być uzależnione od pisemnej zgody zarządu spółki (w umowie spółki) - w razie odmowy sąd rejestrowy i tak może zezwolić z ważnych powodów, a spółka może przedstawić innego nabywcę

- umowa spółki może ograniczać lub wyłączać wstąpienie w miejsce zmarłego wspólnika jego spadkobierców (art. 183 ksh) i określić warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki

@ jeśli wspólnik miał 1 udział, może on zostać podzielony między spadkobierców (chyba że umowa spółki to wyłącza / ogranicza) ale min. na części po 50 zł

- przy zbyciu udziału nabywca i zbywca odpowiadają solidarnie wobec spółki za niespełnione świadczenia

- o przejściu udziału i ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału zawiadamia się spółkę

- zbycie i zastawienie udziału - poświadczenie podpisów (art. 180 ksh)

- przypadający wspólnikom zysk (bo mają prawo do dywidendy) dzieli się w stosunku do posiadanych udziałów (chyba że inaczej stanowi akt założycielski)

- umorzenie udziału - likwidacja praw i obowiązków wspólnika; dobrowolne (za zgodą wspólnika) lub przymusowe (tryb i przesłanki określa umowa spółki)

wymagana zgoda / uchwała zgromadzenia wspólników (chyba że umowa spółki wiąże umorzenie ze ziszczeniem się konkretnego zdarzenia, wtedy taka uchwała niekonieczna, ale zarząd musi podjąć uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego chyba że umorzenie następuje z czystego zysku)

umorzenie udziału może nastąpić kosztem obniżenia kapitału zakładowego (umorzenie / amortyzacja właściwa) albo z czystego zysku (umorzenie / amortyzacja niewłaściwa)

- własne udziały - spółka nie może obejmować, nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów

 wyjątki:

1. nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki (gdy nie można zaspokoić ich z innego majątku wspólnika)

2. nabycie w celu umorzenia udziałów

@ jeśli tak nabyte udziały nie zostaną w ciągu 1 roku zbyte, to umorzenie wg przepisów dot. obniżenia kapitału zakładowego

- zarząd zobowiązny jest do prowadzenia księgi udziałów (art. 188 ksh) - ma do niej wgląd każdy wspólnik

- udziały uprzywilejowane powinny być określone w umowie;

 uprzywilejowanie może dot. m. in.: prawa głosu (może dot. tylko udziałów o równej wartości nominalnej + nie może przyznać więcej niż 3 głosy na 1 udział), prawa do dywidendy (dywidenda uprzywilejowana nie może przekraczać o więcej niż ½ dywidendy nieuprzywilejowanej), sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji

- na każdy udział o równej wartości nominalnej przypada 1 głos, a przy udziałach o nierównych udziałach - 1 głos na każde 10 zł (chyba że umowa spółki stanowi inaczej) art. 242 ksh

- współuprawnieni z udziałów wykonują swojej prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela i ponoszą odpowiedzialność solidarną za świadczenia związane z udziałem

# PRAWA i OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW

• równe prawa i obowiązki (chyba że ustawa / umowa spółki stanowi inaczej)

• w czasie trwania spółki nie wolno zwracać wspólnikom wkładów (chyba ze umowa spółki / przepisy …)

• wspólnik nie może pobierać odsetek od wniesionego wkładu ani od przysługujących mu udziałów

PRAWA

OBOWIĄZKI

1. typu korporacyjnego: prawo uczestnictwa i głosu na zgromadzeniu wspólników, zaskarżania uchwał, kontroli  mogą mieć uprzywilejowane udziały (umowa spółki może uzależnić to od dodatkowych świadczeń na rzecz spółki) 2. majątkowe: a) prawo do udziału w zysku bilansowym - dywidendy (art. 191 ksh; w tym przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników) - uprawnieni ci wspólnicy, którzy mieli udziały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku - wspólnik, który otrzymał wypłat wbrew przepisom prawa / postanowieniom umowy spółki, zobowiązany jest do jej zwrotu (odpowiedzialność solidarna członków organów spółki odpowiedzialnych za taką wypłatę) - bezpodstawne wzbogacenie - jak nie da się uzyskać zwrotu ani od wspólnika ani od członków - odpowiadają wspólnicy w stosunku do swoich udziałów (i tak dalej - jak od jakiegoś wspólnika się nie da ściągnąć, to kwota ta się rozkłada na pozostałych) b) prawo uczestnictwa w podziale zlikwidowanego majątku spółki c) wynagrodzenie za świadczenia niepieniężne na rzecz spółki (nawet gdy spółka nie ma zysku; nie może być wyższe niż stawki przyjęte w obrocie) d) prawo zwrotu wpłat na udział w razie redukcji kaptału zakł., umorzenia udziałów kosztem obniżenia kapitału, nabycia przez spółkę własnych udziałów oraz przekształcenia w S.A. 3. indywidualne (wykonywane samoistnie przez każdego wspólnika), wspólne (wykonywane w formie uchwał wspólników), mniejszości (wykonywane przez wspólników posiadających co najmniej 1/10 kapitału - lub mniej jeśli tak mówi umowa spółki)

a) pokrycie udziału w gotówce lub aportem + wyrównanie wartości wkładów - gdy wartość wkładów do spółki została zawyżona (solidarna odpowiedzialność wspólnika i członków zarządu jeśli o tym wiedzieli) b) świadczenia niepieniężne - ich rodzaj i zakres oznaczony w umowie spółki - w przypadku obowiązku takich świadczeń zbycie udziałów tylko za zgodą spółki c) dopłaty - umowa spółki może wspólników do tego zobowiązać (równomiernie do udziałów; wysokość i terminy oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników) - dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeśli nie są wymagane na pokrycie strat d) inne, np. sprawowanie zarządu, nadzotu, udział w zgromadzeniu wspólników (jeśli tak mówi umowa spółki)

# ORGANY SPÓŁKI

1) ZARZĄD (art. 201-211 ksh) - organ wykonawczy spółki

# Obowiązki: prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją

# Skład: 1 lub więcej członków (wspólnicy lub osoby z zewnątrz)

• powoływani i odwoływani uchwałą wspólników (chyba że umowa spółki … - np. powoływanie przez radę nadzorczą lub w drodze nominacji)

• mandat członka wygasa z dniem zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy przez zgromadzenie wspólników (chyba że umowa spółki …) + wskutek śmierci, rezygnacji (przepisy o zleceniu) lub odwołania (zawsze - chyba że umowa spółki mówi, że tylko z ważnych powodów; uchwałą zgromadzenia wspólników)  a po ludzku: kadencja trwa 1 rok (chyba że umowa spółki …)

# Reprezentowanie spółki:

• prawo do reprezentowania dot. wszystkich czynności śadowych i pozasaowych spółki

• prawa członka zarządu do reprzentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich

• przy zarządzie wieloosobowym sposób reprezentowania określa umowa spółki  jak nie, to wymagane współdziałanie 2 członków zarządu lub 1 członka zarządu i prokurenta (nie uchybia to przepisom o prokurze)

• każdy członek zarządu może prowadzić sprawy z zakresu zwykłych czynności spółki bez uprzedniej uchwały zarządu, chyba że inny członek zarządu zgłosi sprzeciw

• członek zarządu powinien wstrzymać się od rozstrzygania spraw, jeśli sprzeczność interesów (jego, jego bliskich)

# uchwały zarządu mogą być powzięte jeśli wszyscy członkowie zarządu zostali prawidłowo powiadomieni; zapadają bezwzględną większością głosów (umowa spółki może przewidywać, że w przypadku remisu decyduje głos prezesa zarządu)

# zgoda wszystkich członków wymagana dla powołania prokurenta; odwołać prokurę może każdy członek zarządu

# w umowie spółka-członek zarządu oraz w sporach między nimi - spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnick (powołany uchwałą wspólników)

# akt notarialny wymagany dla czynności prawnych między spółką a jedynym wspólnikiem

# członek zarządu nie może prowadzić działalności konkurencyjnej (chyba że zgoda spółki)

# członkowie zarządu (i likwidatorzy) odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, jeśli egzekucja przeciw niej okaże się bezskuteczna - chyba że nie zawinili (art. 299 §1 ksh)

2) NADZÓR - RADA NADZORCZA i KOMISJA REWIZYJNA (art. 212-226)

# prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi - może w każdej chwili przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans, żądać wyjaśnień od zarządu

• zarząd może odmówić wyjaśnień i udostępnienia dokumentów jeśli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki; wspólnik może żądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników lub złożyć wniosek do sądu rjestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienie dokumentów

# umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub / i komisję rewizyjną; w spólkach > 25 wspólników i > 500.000 zł powinna być rada lub komisja

• w takim przypadku umowa spółki może wyłączyć lub ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników

• członkiem rady / komisji nie może być członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu, główny księgowy, radca prawny, adwokat

# rada nadzorcza: co najmniej 3 czlonków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników (umowa może przewidywać inny sposób powołania i odwołania)

• kadencja - 1 rok (chyba że umowa...)

• sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki

• obowiązki: ocena sprawozdań w zakresie zgodności z księgami i dokumentami + ze stanem faktycznym; ocena wniosków zarządu dot. podziału zysku / pokrycia straty; składanie zgromadzeniu wspólników corocznego sprawozdania z wyników tych ocen

• może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać sprawozdań i wyjaśnień od zarządu i pracowników, dokonywać rewizji stanu majatku spółki

• prawo nadzoru może wykonywać każdy członek rady samodzielnie (chyba że umowa...)

• umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady - w szczególności stanowić, że zarząd ma obowiązek uzyskać zgodę rady przed dokonaniem określonych czynności + przekazać radzie prawo zawieszania w czynnościach

• uchwały podejmuje przy quorum 50% (chyba że umowa...)

# komisja rewizyjna: co najmniej 3 czlonków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników (umowa może przewidywać inny sposób powołania i odwołania)

• obowiązki: jak rada nadzorcza

• gdy nie ma rady, umowa spółki może rozszerzyć kompetencje komisji

# na żądanie wspólników reprezentujących 1/10 kapitału sąd rejestrowy może wyznaczyć do badania sprawozdań finansowych wyznaczyć uprawniony podmiot - biegłego rewidenta

• członkowie organów spółki muszą mu udzielać wyjaśnień, udostępnić dokumenty

• składa sprawozdanie sądowi rejestrowemu, a ten wysyła odpis żądającym zbadania

3) ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW (art. 227-254 ksh)

# na nim podejmowane uchwały wspólników - główna funkcja

 bez odbycia zgromadzenia wspólników uchwały mogą być podjęte, jeśli wszyscy wspólnicy wyrażą pisemną zgodę na postanowienia, które mają być powzięte bądź na głosowanie pisemne

# uchwała wymagana m. in. do: (+ do tego, co wymienione w umowie spółki)

1. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdań finansowych, udzielenie absolutorium

2. postanowienia dot. roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu/nadzoru

3. zbycie / wydzierżawienie przedsiębiorstwa (jego części) lub ustanowienie na nim ograniczonego prawa rzeczowego

4. nabycie i zbycie nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego

5. zwrot dopłat

6. zawaricie umowy, o której mowa w art. 7 ksh - między spółką dominującą a spółką zależną o zarządzanie lub przekazywanie zysku

7. zawarcia umowy o nabycie nieruchomości / udziału w nieruchomości / środków trwałych (art. 229)

- za cenę > ¼ kapitału zakładowego (ale min. 50.000,00 zł) + przed upływem 2 lat od zarejestrowania spółki

- chyba że taka umowa była przewidziana w umowie spółki

8. rozporządzanie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania o wartości > 2x kapitał (art. 230, chyba że umowa mówi inaczej)

# zwyczajne zgromadzenie wspólników:

• w terminie 6 m-cy po upływie roku obrotowego

• przedmiot: rozp. i zatw. sprawozdania zarządu z działalności spółki + sprawozdania finansowego, uchwała o podziale zysku lub pokryciu straty, udzielenie absolutorium

# nadzwyczajne zgromadzenie wspólników:

• zwoływane w przypadkach określonych prawem lub w umowie spółki + gdy organy / osoby uprawnione do jego zwołania uznają to za wskazane

• gdy bilans wykaże stratę > suma kapitału zapasowego i rezerwowych + ½ kapitału zakładowego (zarząd musi zwołać nzw w celu podjęcia uchwały co do dalszego istnienia spółki - art. 233 ksh)

• zwołania nzw mogą też żądać wspólnicy reprezentujący min. 1/10 kapitału zakładowego

# zgromadzenia wspólników ogólnie:

• odbywają się w siedzibie spółki (jeśli umowa spółki nie wskazuje innego miejsca w RP)

• mogą się odbywać gdzie indziej (w RP) - gdy pisemna zgoda wszystkich wspólników

• zwoływane przez zarząd

• rada nadzorcza i komisja rewizyjna mogą zwołać zwyczajne zgromadzenie wspólników, jeśli zarząd nie zrobi tego w terminie, a nadzwyczajne - jeśli uznają to za wskazane a zarząd go nie zwoła w ciągu 2 tygodni od zgłoszenia żądania przez radę/komisjęs

• zwołania nzw mogą też żądać wspólnicy reprezentujący min. 1/10 kapitału zakładowego

• mogą oni też żądać umieszczenia czegoś w porządku obrad najbliższego zgromadzenia (żądanie zgłaszane zarządowi na 1 m-c przed zgromadzeniem)

• jeśli w terminie 2 tygodni od przedstawienia zarządowi żądania nzw nie zostanie zwołane - sąd rejestrowy może upoważnić tych wspólników do zwołania nzw (po uprzednim wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia) (art. 238 ksh)

• umowa spólki może przyznać to uprawnienie także innym osobom

• zwołanie formalne - art. 238 ksh: listami poleconymi, pocztą kurierską, pocztą elektroniczną (zgoda pisemna), na 2 tygodnie przed terminem

• zwołanie nieformalne / brak formalnego zwołania - art. 240 ksh: można podjąć uchwały, jeśli reprezentowany jest cały kapitał zakładowy i nikt nie zgłosił sprzeciwu co do odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad

• w sprawach nie objętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że reprezentowany jest cały kapitał zakładowy i nikt nie zgłosił sprzeciwu

• zgromadzenie jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych udziałów - chyba że przepisy / umowa stanowi inaczej

• wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników i wykonywać prawo głosu przez pełnomocników (może to ograniczać ustawa lub umowa)

• pełnomocnictwo na piśmie pod rygorem nieważności + dołączone do protokołu

• pełnomocnikiem nie może być członek zarząd ani pracownik spółki

• UWAGA: wyłączenie z głosowania (art. 244 ksh) - wspólnik nie może (ani osobiście ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innego wspólnika) głosować przy uchwale dot. jego odpowiedzialności wobec spółki

• zasada ogólna: uchwały zapadają bezwzględną większością głosów (chyba że przepisy/umowa....)

• 2/3 głosów dla: zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki (ale przy sytuacji z art. 233 ksh wystarczy bezwzględna większość), zbycia przedsiębiorstwa lub jego części

• 3/4 głosów dla: uchwały dot. istotnej zmiany przedmiotu działalności

• uchwała dot. zmiany umowy spółki, zwiększająca świadczenia wspólników lub zmniejszająca ich prawa wymaga zgody wszystkich wspólników, których dotyczy

• czasem kodeks wymaga obecności posiadaczy określonego mininum kapitału (art. 577 - przekształcenie spółki - obecność ½ kapitału)

• zasada ogólna: głosowanie jawne

• tajne przy: wyborach, odwoływaniu członków organów i likwidatorów, pociągnięciu ich do odpowiedzialności, w sprawach osobowych + na żądanie choćby 1 wspólnika

• uchwały zgromadzenia wspólników powinny być wpisane do księgi protokołów i podpisane przez obecnych lub przynajmniej przez przewodniczącego i osobę sporządzającą protokół (przy protokole notarialnym zarząd wnosi do księgi wypis)

• w protokole: stwierdzenie prawidłowości zwołania zgromadzenia i jego zdolności do podejmowania uchwał, wymienienie uhwał, liczba głosów za/p[zeciw, zgłoszone sprzeciwy + dołącza się listę obecności z podpisami

• zaskarżanie uchwał sprzecznych z umową spółki / dobrymi obyczajami / godzących w interesy spółki lub mających na celu pokrzywdzenie wspólnika - w drodze powództwa o uchylenie uchwały (wniesione w terminie 1 m-ca od dnia otrzymania widaomości o uchwale, max. 6 m-cy od jej powzięcia) art. 249 i nast.ksh

• zaskarżenie nie wstrzymuje postępowania rejestrowego, ale sąd rejestrowy może zawiesić postępowanie

• prawo do wytoczenia powództwa mają:

• zarząd, rada nadzorcza, komisja rewizyjna (i ich poczczególni członkowie),

• wspólnik:

- który głosował przeciw uchwale + zażądał zaprotokołowania sprzeciwu;

- bezzasadnie niedopuszczony do udziału w zgromadzeniu;

- który był nieobecny - w przypadku wadliwego zwołania lub dot. uchwały nieobjętej porządkiem obrad;

- w przypadku głosowania pisemnego - temu, którego pominięto lub który nie zgodził się na głosowanie pisemne + temu, który głosował przeciwko i w ciągu 2 tygodni od otrzymania wiadomości o uchwale zgłosił sprzeciw

• wymienione osoby / organy mogą też wytoczyć przeciwko spółce powództwo o stwierdzenie nieważnosci uchwały sprzecznej z ustawą (w terminie 6 m-cy od dowiedzenia się, max w ciągu 3 lat od powzięcia uchwały)

• spółkę reprezentuje zarząd, chyba że spółka (uchwałą) wyznaczy pełnomocnika; jeśli zarząd nie może działać za spółkę i nie ma pełnomocnika - sąd rozstrzygający powództwo wyznacza kuratora spółki

• uchylenie uchwały (prawomocnym wyrokiem) nie ma skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze

# RACHUNKOWOŚĆ SPÓŁKI

• za należyte prowadzenie księgowości spółki odpowiada zarząd, który ma obowiązek sporządzić i złożyć organom nadzorczym bilans, rachunek zysków i strat oraz dokładne sprawozdanie z działakniści spółki za ubiegły rok; potem te dokumenty zatwierdza zgromadzenie wspólników, a po zatwierdzeniu powinny być złożone w sądzie rejestrowym

• patrz art. 233 ksh o stratach + przepisy szczególne

# ZMIANA UMOWY SPÓŁKI (art. 255-265 ksh)

# wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru + protokołu notarialnego

# kapitał zakładowy - podwyższenie

• stanowi zmianę umowy spółki, chyba że następuje na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących max. wartość i termin podwyższenia

• przez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów lub przez ustanowienie nowych udziałów

• dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w stosunku do posiadanych udziałów (chyba, że umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału stanowi inaczej)

• należy to prawo wykonać w terminie 1 m-ca od wezwania przez zarząd do jego wykonania

• oświadczenie o objęciu nowych udziałów:

• jeśli podwyższenie na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki - konieczne w formie pisemnej pod rygorem nieważności

• oświadczenie dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejących udziałów - akt notarialny (nie dot udziałów własnych spółki)

• oświadczenie nowego wspólnika o objęciu udziałów i prystąpieniu do spółki - akt notarialny

• jeśli kapitał zakładowy podwyższony z kapitału zapasowego lub rezerwowego (czyli ze środków spółki) - nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia (art 260) - to samo przy podwyższeniu wartości istniejących udziałów

• podwyższenie kapitału zgłasza się do sądu rejestrowego i następuje z chwilą wpisania do rejestru

# kapitał zakładowy - obniżenie

• w trybie art. 199 (przez umorzenie udziałów) wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru

• uchwała powinna określać wysokość i sposób obniżenia

• zarząd niezwłocznie ogłasza obniżenie kapitału i wzywa wierzycieli do wniesienia sprzeciwu (w terminie 3 m-cy od ogłoszenia), jeśli nie zgadzają się na obniżenie - nie stosuje się, jeśli mimo obniżenia nie zwraza cię wspólnikom dokonanych wpłat

• wierzyciele, którzy terminowo zgłoszą sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni

• do zgłoszenia należy dołączyć m. in. dowody należytego wezwania wierzycieli i oświadczenie wszystkich członków zarządu o tym, że wierzyciele, który zgłosili sprzeciw, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni

# WYŁĄCZENIE WSPÓLNIKA (art. 266-269 ksh)

• sąd może orzec - z ważnych przyczyn dot. danego wspólnika, na żądanie wszystkich pozostałych wspólników (jeśli ich udziały > ½ kapitału zakładowego)

• umowa spółki może takie prawo przyznać mniejszej liczbie wspólników, jeżeli ich udiały > ½ kapitału zakładowego  wtedy powinni być pozwani wszyscy inni wspólnicy

• udziały wyłączonego wspólnika muszą być prejęte przez wspólników lub osoby trzecie - cęnę ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości z dnia wręczenia pozwu

• sąd wyznacza termin zapłacenia wyłączonemu wspólnikowi ceny przejęcia wraz z odsetkami - jeśli w tym terminie kwota nie zostanie zapłacona / zdeponowana w sądzie  orzeczenie o wyłączeniu staje się BEZSKUTECZNE (a wspólnik może żądać od pozywających naprawienia szkody)

• sąd może wspólnika zawiesić - dla zabezpieczenia powództwa

• po uprawomocnieniu się wyroku wspólnika uważa się za wyłączonego od dnia doręczenia mu pozwu, ale nie wpływa to na ważność czynności późniejszych, w których brał on udział

# ROZWIĄZANIE i LIKWIDACJA SPÓŁKI (art. 270-290)

# przyczyny:

1. przewidziane w umowie spółki

2. uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo przeniesieniu siedziby spółki za granicę (w formie protokołu notarialnego)

3. ogłoszenie upadłości

4. inne przewidziane prawem

# rozwiązanie przez sąd

1. z przyczyn z art. 21: nie zawarto umowy spółki, przedmiot działalności sprzeczny z prawem, w umowie brak istotnych postanowień, brak zdolności do cz. pr. wspólników

- jeśli w/w braki nie zostaną usunięte w terminie wynaczonym przez sąd rejestrowy, śad ten może, po wezwaniu zarządu spółki do złożenia oświadczenia, wydać postanowienie o rozwiązaniu spółki

- jeśli braki te nie mogą być usunięte - sąd musi orzec o rozwiązaniu spółki

- ale nie jeśli od momentu wpisu spółki do rejestru minęło 5 lat

- na wniosek osoby mającej interes prawny lub z urzędu

2. na żądanie wspólnika lub członka organu spółki - gdy osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe lub z innych ważnych przyczyn

3. na żądanie organów państwowych (oznaczonych w przepisach szczególnych) - jeżli działalność spółki narusza prawo i zagraża interesowi publicznemu

# rozwiązanie następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia z rejestru

• do dnia złożenia wniosku o wykreślenie z rejestru jednomyślna uchwała wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu - chyba że rozwiązania zażądał członek organu lub organ państwowy

# likwidacja:

• otwarcie likwidacji - z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu / powzięcia przez wspólników uchwały lub zaistnienia innej przyczyny rozwiązania

• do firmy spółki dodaje się „w likwidacji”

• w czasie likwidacji:

• spółka zachowuje osobowość prawną i stouje się do niej przepisy o organach i wspólnikach (chyba że przepisy lub co innego wynika z celu likwidacji)

• nie można wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przez spłaceniem wszystkich zobowiązań

• dopłaty mogą być uchwalane tylko za zgodą wszystkich wspólników

• likwidatorzy: członkowie zarządu (chyba, że umowa spółki lub uchwała stanowi inaczej)

• mogą być odwołani uchwałą wspólników (chyba, że umowa spółki stanowi inaczej), a ci ustanowieni przez sąd - tylko przez sąd (np. na wniosek osób mających w tym interes prawny)

• powinni ogłosić rozwiązanie spółki i otwarciu likwidacji i wezwać wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie 3 m-cy od tego ogłoszenia)

• stosuje się do nich przepisy o członkach zarządu (z wyjątkami)

• sporządzają bilans otwarcia likwidacji, który składają zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia + po upływie każdego roku obrotowego składają zgromadzeniu wsp. sprawozdanie z działalności i sprawozdanie finansowe + sprawozdanie likwidacyjne do sadu rejestrowego (zaatwierdzone przez zgromadzenie wspólników)

• obowiązki (czynności likwidacyjne):

• zakończenie bieżących interesów spółki

• ściągnięcie wierzytelności i wypełnienie zobowiązań (sumy potrzebne do zaspokojenia wierzytelności niewymagalnych itp. - do depozytu sądowego art. 285)

• upłynnienie majątku

• mogą wszynać nowe interesy tylko gdy to potrzebne do ukończenia spraw w toku

• nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki tylko na mocy i na warunkach uchwały wspólników

• w stosunkach wewnętrznych muszą stosować się do uchwał wspólników - ci ustanowieni przez sąd tylko do uchwał jednomyślnych

• prawa: prowadzenia spraw i reprezentowania spółki

• czynności podjęte przez likwidatorów wobec osób trzecich w dobrej wierze uważa się a czynności likwidacyjne

• do sądu rejestrowego zgłasza się: otwarcie likwidacji i jej ewentualne uchylenie, nazwiska likwidatorów itp…; prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia ma każdy likwidator

• otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury + w okresie likwidacji prokura ni może być ustanowiona

• podział majątku międy wspólników po upływie 6 m-cy od ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli

• dzieli się w stosunku do ich udziałów (chyba, że umowa spółki stanowi inaczej)

• jeśli po podziale majątku zgłoszą się nowi wierzyciele, to wspólnicy, którzy dostali majątek z podziału w dobrej wierze nie są zobowiązani do ich zaspokojenia

• w przypadku UPADŁOŚCI SPÓŁKI - rozwiązanie po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z tejstru (wniosek o wykreślenie składa syndyk)

• spółka nie ulega rozwiązaniu, jeśli postępowanie kończy się układem lub zostaje uchylone / umorzone

• o rowiązaniu spółki likwidator / syndyk zawiadamia właściwy urząd skarbowy

# ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA (art. 291-300 ksh)

1. członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność solidarną ze spółką wobec wierzycieli jeśli podali fałszywe dane (te z art. 167 §2 i art. 262 §2; umyslnie lub przez niedbalstwo)

2. członkowie organów + likwidatorzy odpowiadają wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem / zaniechaniem zawinionym i sprzecznym z prawem / umową spółki

3. każdy, kto bierze udział w tworzeniu spółki i wyrządził zawinioną szkodę spółce naruszając prawo - obowiązany do jej naprawienia (jak kilka osób to solidarnie)

 roszczenie spółki o naprawienie szkody przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i osobie zobowiązanje do jej naprawienia (max 10 lat)

 jeśli spółka nie wystąpi z rosczeniem w ciągu 1 roku, to może to zrobić każdy wspólnik

# w/w odpowiedzialność cywilna nie narusza praw wspólników i osób trzecich do dochodzenia szkody na zasadach ogólnych (art. 471 i n. kc)

• - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

2) SPÓŁKA AKCYJNA (art. 301-490 ksh)

• S.A. to typowa spółka kapitałowa

# POWSTANIE (art. 301-327)

• CEL SPÓŁKI: każdy cel prawnie dozwolony (nie wynika to bezpośrednio z przepisów ksh, ale nie ma tam też ograniczenia do celów wyłącznie gospodarczych)

• ZAWIĄZANIE SPÓŁKI:

# następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji, a jeśli statut określa minimalną / maksymalną wartość kapitału zakładowego - z chwilą objęcia akcji o wartości co najmniej ¼ kapitału minimalnego z chwilą zawiązania powstaje S.A. w organizacji

spółka w organizacji nie może wydawać dokumentów na okaziciela, świadectw tymczasowych, dokumentów imiennych ani na zlecenie

sp. w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli łącznie lub przez pełnomocnika (ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli) - do chwili ustanowienia zarządu

odpowiedzialność w/w osób wobec spółki ustaje z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez walne zgromadzenie

# zawiązać może 1 lub kilka osób, ale nie jednoosobowa sp. zoo

• konieczne jest wyrażenie zgody przez założycieli, podpisanie statutu (w formie aktu notarialnego) i objęcie akcji, wniesienie wkładów, ustanowienie zarządu i rady nadzorczej, wpis do rejestru

• kodeks handlowy nie przewidywał możliwości zawiązania s.a. przez 1 osobę

• 1-osobowa sp. zoo nie może zawiązać s.a. ale może być jej jedynym akcjonariuszem (podobnie jak przy sp. zoo)

• zarząd zgłasza zawiązanie S.A. do sądu rejestrowego (art. 316 - 321)

- do takiego zgłoszenia należy dołączyć zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeśli są one wymagane przez przepsiy szczególne; wg niektórych wymóg ten dotyczy też koncesji

• jeśli w ciągu 6 m-cy od daty sporządzenia statutu spółka nie została zgłoszona do zarejestrowania lub jeśli uprawomocniło się postanowienie sądu o odmowie zarejestrowania - zarząd powinien zawiadomić o tym osoby mające interes prawny + zarządzić zwrot wkładów (jak nie ma zarządu - założyciele)

jeśli spółka w organizaji nie jest w stanie niezwłocznie dokonać takiego zwrotu - zarząd dokonuje likwidacji (jak nie ma zarządu - walne zgromadzenie lub sąd rejestrowy ustanawia likwidatora)

- likwidatorzy 1-krotnie ogłaszają o likwidacji i wzywają wierzycieli do zgłoszenia się w ciągu 1 m-ca

# akcjonariusze są zobowiązani tylko do świadczeń określonych w statucie i nie odpowidają za zobowiązania spółki

# wyraźne rozróżnienie między założycielami s.a. i akcjonariuszami - założyciel nie musi być akcjonariuszem

# sposoby zawiązania S.A.:

1. przez samych założycieli

2. łącznie z osobami trzecimi (założenie łączne lub jednoczesne) zgoda na zawiązanie s.a i brzmienie statutu + na objęcie akcji powinna być wyrażona w 1 lub kilku aktach notarialnych

3. w drodze publicznej subskrypcji (założenie skucesywne)

• KAPITAŁ ZAKLADOWY dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej (wart. nomin. musi być równa)

• z każdą akcją związane są prawa i obowiązki akcjonariuszy,

• na prawa udziałowe związane z akcją wystawiane są papiery wartościowe (art. 328); do momentu pełnej wpłaty nie mogą być wydawane dokumenty akcji na okaziciela - wydawane są imienne świadectwa tymczasowe (art. 335)

• liczba wystawionych dokumentów akcji nie musi odpowiadać liczbie akcji, na jaką dzieli się kapitał zakładowy - bo akcje mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych (art. 333)

• minimalny kapitał - 50.000 zł

• minimalna wartość nominalna 1 akcji - 1 grosz

• statut może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego

• AKCJE:

• muszą mieć równą wartość nominalną i są niepodzielne

• dla swej ważności musi zawierać określoną treść (art 328)

• nie mogą być obejmowane poniżej wartości nominalnej ale mogą po wartości wyższej (jak powyżej - nadwyżka powinna być uiszczona w całości przed zarejestrowaniem spółki)

• akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż w ciągu roku po zarejestrowaniu spółki, a te za wkłady pieniężne - winny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki w ¼ wartości

• akcjonariusz nabywa roszczenie o wydanie dokumentu akcji w terminie 1 m-ca od dnia rejestracji spółki, a zarząd zobowiązany jest wydać te dokumenty w terminie tygodnia od dnia zgłoszenia roszczenia przez akcjonariusza

• akcje jako dokumenty to papiery wartościowe, ale akcje dopuszczone do publicznego obrotu nie mają formy dokumentu - istnieją w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych

• typy / rodzaje akcji:

imienne	na okaziciela
- ich przeniesienie wymaga wydania + pisemnego oświadczenia (na akcji lub w osobnym dokumencie)	- ich zbycie nie wymaga żadnych formalności poza wręczeniem nabywcą też ten, kto wszedł w ich posiadanie przypadkowo lub nielegalnie
- mogą być wydawane przed pełną wpłatą kapitału, ale nie przed rejestracją spółki	- nie mogą być wydawane przed pełną wpłatą; na dowód częściowej wpłaty na akcje na okaziciela spółka jest zobowiązana jest wydać imienne świadectwa tymczasowe
- akcje aportowe, uprzywilejowane
Dopuszczalna zamiana akcji imiennych na aocje na okaziciela - i odwrotnie, na żądanie akcjonariusza, chyba że statut lub ustawa mówią inaczej (art 334 §2)

gotówkowe	aportowe
- mogą być pokryte tylko gotówką	- pokryte wkładami niepieniężnymi
- w chwili ich wydania pokrycie kapitału musi wynosić min. ¼
- imienne lub na okaziciela	- muszą być imienne do czasu zatwierdzenia przez walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy - bo przez ten czas akcje te stanowią zabezpieczenie roszczeń z tytułu nieykonania / nienależytego wykonania zobowiązania do wniesienia wkładów niepieniężnych - w/w roszczeniom służy pierwszeństwo przed innymi wierzytelnościami nieuprzywilejowanymi

zwyczajne	uprzywilejowane (o szczególnych uprawnieniach)	użytkowe (świadectwa użytkowe / akcje upośledzone)
(kryterium: rozmiar praw i obowiązków)
- wynikające z nich prawa i obowiązki mają podstawę prawną w ksh, przepisach szczególnych i statucie	- uprzywilejowanie może dot. prawa głosu, prawa do dywidenty, prawa do podziału maątku w przypadku likwidacji spółki - szczegółowe wyróżnienie tych uprzywilejowań powinno być w statucie lub późniejszej uchwale wspólników - statut może przyznawać oznaczonemu akcjonariuszowi uprawnienia osobiste dot. np. prawa powoływamia / odwoływania członków organów lub prawa otrzymywania oznaczonych świadczeń od spółki		- mogą być wydawane w zamian za akcje umożone - nie mają one określonej wartości nominalnej - imienne lub na okaziciela - uczestniczą w dywidendzie jak akcje zwykłe (chyba że co innego wynika ze statutu) - uprawniony ze świadectwa użytkowego nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania związane z umorzoną akcją i nie przysługują mu żadne inne uprawnienia
	Uprzywilejowanie co do głosu nie może przyznać 1 akcji więcej niż 2 głosy - w przypadku zmiany takiej akcji na akcję na okaziciela uprzywilejowanie wygasa
	Uprzywilejowanie w zakresie dywidendy - przyznana dywidenda może być większa od normalnej dywidendy max. o ½ - nie mają pierwszeństwa zaspokojenia - może być wyłączone prawo głosu (akcje nieme)

akcje związane z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art 356)

- tylko imienne

- spółka zobowiązana jest spełnić wynagrodzenie za takie świadczenia nawet gdy bilans nie wskazuje zysku

- statut może przewidywać odszkodowanie umowne za niewykonanie / nienależyte wykonanie takich świadczeń

- mogą być przynoszone tylko za zgodą spółki

świadectwa założycielskie (art 355)

- nie jest to dokument akcyjny, bo kreuje tylko prawa majatkowe, a nie korporacyjne są to zobowiązania dłużne obciążające czysty zysk spółki

- imienne

- mogą być wydawane założycielom spółki w celu wynagrodzenia usług świadczonych przez nich przy powstaniu spółki

- na max. 10 lat od dnia zarejestrowania spółki + wygasają wraz z likwidacją spółki

- dają założycielom prawo do uczestnictwa w podziale zysku spółki w granicach ustalonych przez statut

warranty subskrypcyjne (art. 453)

- ich emisja może być wykorzystywana przy podwyższeniu kapitału zakładowego

- imienne lub na okaziciela

- uprawniają do zapisu lub objęcia akcji (ale bez prawa poboru)

- szczegóły określa uchwała

• zbycie akcji (art. 337) - akcje są zbywalne

akcje na okaziciela - przez przeniesienie posiadania

akcje imienne - przeniesienie posiadania + pisemne oświadczenie + wpis do księgi akcyjnej (taki wpis to przesłanka zbycia akcji w stos. do spółki; jego brak powoduje zbycie akcji tylko między stronami - wobec spółki akcjonariuszem jest ten, kto jest wpisany do księgi akcyjnej)

zbycie akcji może być ograniczone (w zasadzie ograniczenia dot. akcji imiennych, bo akcje na okaziciela nie podlegają ograniczeniom w tym zakresie - z wyjątkiem umów oraniczających rozporządzanie akcją na okaziciela przez określony czas [max 5 lat])

- ograniczenia mogą wynikać z ustawy, statutu lub umowy stron

- np. statut może przewidywać uzależnienie przeniesienia akcji imiennych od zezwolenia spółki

• umorzenie (amortyzacja) akcji (art 304 §2 pkt 3 i art 359) - akcja może być umorzona tylko gdy statut przewiduje taką możliwość

wymaga obniżenia kapitału zakładowego

- uchwała o obniżeniu i uchawała o umorzeniu powinny zapaść na tym samym walnym zgromadzeniu

ale jest coś takiego jak umożenie / amortyzacja niewłaściwa - bez obniżenia kapitału, bo dokonywane z kwoty, która może być przeznaczona do podziału (art. 348 §1) lub gdy następuje bez jakichkolwiek świadczeń (z wyjątkiem przyznania świadectw użytkowych)

skutek umorzenia - wygaśnięcie praw z akcji

różnice między umorzeniem akcji a umorzeniem udziałów w sp. zoo:

1. statut musi, pod tygorem bezskuteczności wobec osób trzecich, określać warunki i sposób umorzenia akcji -- w sp. zoo nie ma takiego wymogu

2. statut może stanowić, że w zamian za umorzone akcje spółka będzie emitować świadectwa użytkowe - w sp. zoo nie ma czegoś takiego

3. umorzenie akcji nie może być sposobem na wykluczenie niewygodnego akcjonariusza - a w sp. zoo może

umorzenie dobrowolne i przymusowe (tryb i przesłanki tego II określa statut)]

• unieważnienie akcji (art 357 i 358) - prowadzi do pozbawienia mocy prawnej dokumentu akcyjnego

następuje w razie znacznego uszkodzenia dokumentu albo wydania wadliwego/nieważnego dokumentu oraz jeśli akcjonariusz w terminie 1 m-ca nie uiścił zaległej wpłaty, odsetek itp

• nabywanie własnych akcji (art. 366) - S.A. nie może obejmować własnych akcji z wyjątkiem nabycia własnych akcji w celu umożenia (art 360 §2)

objęcie własnych akcji wbrew art. 366 jest jednak ważne, tylko że członek zarządu i osoba, które akcje objęłą odpowiadają solidarnie za pełne wniesienie wkładu (to przy spółkach zależnych)

• wykup akcji (art 417) - po cenie notowanej na rynku regulowanym, a jak akcje nie są na nim notowane - po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie

za pośrednictwem zarządu - zarżad powinien dokonać wykupu na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce w ciągu 1 m-ca

• przymusowy wykup akcji (art 418) - walne może podjąć uchwałę o przymusowym wykupi akcji akcjonariuszy reprezentujących max. 5% kapitału przez max 5 akcjonariuszy posiadających łącznie min. 95% kapitału (a każdy ma min. 5% kapitału)

akcjonariusze mniejszościowi, których akcje nie zostały objęte uchwałą, mogą przedstawić swoje akcje do wykupu i wtedy skuteczność uchwały o przymusowym wykupie zależy od wykupienia również tych akcji

• przymusowy odkup akcji (art. 418¹) - tak jakby odwrócenie przymusowego wykupu akcjonariusze mniejszościowi mogą żądać podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich akcji przez akcjonariuszy reprezentujących min. 95% kapitału

cena odkupu = wartość aktywów netto przypadających na akcję - kwota do podziału

- jeśli akcjonariusze mniejszościowi się na taką cenę nie zgadzają mogą wystąpić do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego

nie stosuje się do spółek publicznych, w likwidacji lub w upadłości - chyba że uchwała o tym zapadła na 3 m-ce przed ogłoszeniem likwidacji / upadłości

• SPÓŁKA 1-OSOBOWA:

• jedyny akcjonariusz wykonuje wszystkie uprawnienia walnego zgromadzenia

• oświadczenie woli jedynego akcjonariusza - forma pisemna pod rygorem nieważności, a w sprawach przekraczających 7zakres zwykłych czynności spółki - z podpisami notarialnie poświadczonymi, a czasem też akt notarialny

• S.A. z siedzibą za granicą mogą tworzyć oddziały i przedstawicielstwa w RP

# PRAWA i OBOWIĄZKI AKCJONARIUSZY

1) uczestnictwo w spółce - wyłączenie akcjonariusza ze spółki jest niedopuszczalne (a w sp. zoo dopuszczalne); wynika to z zasady nienaruszalności kapitału zakładowego, czego konsekwencją jest to, że podczas trwania spółki nie wolno zwracać akcjonariuszom dokonanych wpłat na akcje, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ksh (np amortyzacja akcji) 2) czynne uczestnictwo w walnym zgromadzeniu + prawo głosu - wiążą się z posiadanymi akcjami - 1 akcja zwykła 1 głos - statut może ograniczyć prawo do głosowania akcjonariuszy mających większą liczbę akcji 3) czynne i bierne prawo wyborcze 4) udział w dywidendzie - podział zysku zawsze wymaga uchwały walnego zgromadzenia (a w sp. zoo nie wymaga) - z podziału, z mocy prawa, wyłączona jest część zysku przeznaczona na fundusz zapasowy lub rezerwowy 5) pobór akcji nowej emisji - wiąże się z podwyższeniem kapitału zakładowego 6) udział w kwocie likwidacyjnej - prawo do zwrotu wpłaconego kapitału w razie likwidacji spółki

1) wpłata kapitału na objęte akcje (art. 329, 330) - a konkretnie wniesienie pełnego wkładu - akcjonariusz nie może z wpłat na poczet akcji potrącać wierzytelności, jakie ma w stosunku do spółki - terminy i wysokość wpłat określa statut - jeśli w ciągu 1 m-ca po upływie terminu płatności akcjonariusz nie uiści zaległej raty, odsetek ... jego akcje mogą być unieważnione (świadectwa tymczasowe też) 2) inne świadczenia wynikające ze statutu: np. periodyczne świadczenia niepieniężne

# ORGANY SPÓŁKI

1) ZARZĄD (art. 368-380) prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją + podejmuje czynności faktyczne i prawne wynikające ze statutu lub ustawy i inne czynności niezbędne do funkcjonowania spółki

• może być 1 lub wieloosobowy, wybierany w sposób przewidziany przez statut, spośród akcjonariuszy lub spoza nich, na max. 5 lat

• mogą być odwołani w każdej chwili

• zarząd jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania

• prawo członka zarządu do reprezentowania spółki dot. wszystkich czynności sądowych i pozasądowych

• jeśli zarząd wieloosobowy - sposób reprezentacji określa statut, a jak statut milczy to zasada reprezentacji łącznej (art. 371) + zasada, że wszyscy członkowie są zobowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki

• prawa reprezentowania spółki nie można skutecznie ograniczyć wobec osób trzecich, natomiast wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w ustawie, statucie, regulaminie zarządu oraz w uchwałach rady nadzorczej i walnego zgromadzenia

• ale ani rada ani walne nie mogą wydawać zarządowi wiążących poleceń dot. prowadzenia spraw spółki

• członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani uczestniczyć w spółce konkurencyjnej (s.c., sp. osobowej, sp. kapitałowej) jako wspólnik

• w umowach między spółką a członkami zarządu (i w sporach z nimi) spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnicy (powołani uchwałą walnego zgromadzenia)

2) NADZÓR (art. 381 - 392) RADA NADZORCZA - S.A. musi mieć radę nadzorczą, natomiast zrezygnowano z komisji rewizyjnej

• sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach:

• bada bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdania zarządu i jego wnioski co do podziału zysków i pokrycia strat

• składa walnemu zgromadzeniu coroczne sprawozdanie

• może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki

• może z ważnych powodów zawieszać w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu i delegować członków rady do czasowego wykonywania czynności członków zarządu niemogących sprawować swoich czynności

• rola i funkcje jak w sp. zoo - poniżej różnice:

• skład: co najmniej 3 członków, a w spółkach publicznych 5 członków

• powoływani przez walne zgromadzenie (statut może stanowić inaczej)

• wybór rady nadzorczej grupami - na wniosek akcjonariuszy reprezentujących min. 1/5 kapitału

• wybór dokonany w drodze głosowania oddzielnymi grupami (nawet, jeśli statut przewiduje inny tryb)

• jeśli w skład rady wchodzi osoba powołana przez podmiot określony w odrębniej ustawie - wyborowi podlegają tylko pozostali członkowie rady

• kadencja - max. 5 lat

• rozszerzenie uprawnień rady - statut może te uprawnienia rozszerzyć np. zarząd może być obowiązany uzyskać zgodę rady przed dokonaniem określonych w statucie czynności (jeśli rada nie wyrazi zgodę, zarząd może zwrócić się do walnego zgromadzenia o powzięcie uchwały udzielającej zgodę)

• kolegialne sprawowanie funkcji - rada może delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych

• jeśli rada była wybrana w drodze głosowania grupami - każda grupa może delegować 1 ze swoich członków do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych

• podejmowanie wiążących uchwał - uchwały zapadają bezwzględną większością (chyba że statut stanowi inaczej)

• ponadto ustawa o rachunkowości i ustawa o biegłych rewidentach przewidują obowiązkowy nadzór zewnętrzny wykonywany przez biegłych rewidentów w zakresie badania bilansu

3) WALNE ZGROMADZENIE (art. 393 - 429) jego kompetencje określa ksh i statut

• uchwały walnego mogą być powzięte w każdej sprawie, o ile nie należy ona do kompetencji zarządu lub rady nadzorczej

• kompetencje - art. 393

• zwyczajne walne zgromadzenie - powinno się odbyć w terminie 6 m-cy po upływie każdego roku obrotowego; przedmiotem obrat jest:

• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy

• powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty

• udzielenie członkom organów absolutorium

• zwoływane przez zarząd, a w razie jego opieszałości - przez radę nadzorczą

• nadzwyczajne walne zgromadzenie - zwoływane w wypadkach przewidzianych w ksh i statucie + gdy organy spółki lub uprawnione osoby uznają to za wskazane

• zwoływane przez zarząd; rada nadzorcza może zwołać nwz jeśli uzna to za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia w ciągu 2 tygodni od dnia złożenia żądania

• prawo zwołania nwz mają też akcjonariusze reprezentujący min. 1/10 kapitału (statut może takie uprawnienie przyznać akcjonariuszom z mniejszym kapitałem)

• uprawnienie to dotyczy też możliwości umieszczenia danych spraw w porządku obrad

• jeśli w ciągu 2 tygodni od żądania zwołąnia zarząd nie zwoła nwz - sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania nwz akcjonariuszy występujących z żądaniem

• walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym co najmniej 3 tygodnie przed terminem zgromadzenia

• w sprawach nieobjętych porządkiem obrad i w sytuacjach nieformalnego zwołania uchwały mogą być ważnie podjęte, jeśli reprezentowany jest cały kapitał zakładowy, a nikt z obecnych nie wnosi sprzeciwu

• uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którzy mają prawo głosu, mogą uczestniczyć w walnym zgromadzeniu, jeśli zostali wpisani do księgi akcyjnej na min. 1 tydzień przed odbyciem wolnego

• akcjonariusze mogą uczestniczyć w walnym osobiście lub przez pełnomocników

• pełnomocnictwo na piśmie pod rygorem nieważności

• zasadą głosowanie jawne

• tajne w przypadku: wyborów, usunięcia członków organów / likwidatorów, spraw o pociągnięcie ich odpowiedzialności, spraw osobistych

• tajne głosowanie zarządza się, gdy wnosi o to choćby 1 obecny akcjonariusz

• uchwały walnego zgromadzenia powzięte wbrew postanowieniom statutu mogą być zaskarżone o unieważnienie w drodze powództwa sądowego, a uchwały, które zapadły z naruszeniem przepisów bezwzględnie obowiązujących - są podstawą do wniesienia powództwa o stwierdzenie bieważności

# RACHUNKOWOŚĆ SPÓŁKI

• zarząd ma obowiązek sporządzić i przedstawić organom nadzoru bilans za ostatni rok, rachunek zysków i strat + sprawozdanie z działalności spółki

• rok obrachunkowy / obrotowy - rok kalendarzowy (w razie braku odmiennych postanowień statutu)

• kapitał zapasowy - jego utworzenie w S.A. jest obligatoryjne

• tworzony na pokrycie straty - i może być użyty tylko na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym

• min. 8% zysku za dany rok obrotowy, dopuki nie osiągnie wysokości 1/3 kapitału zakładowego

• kapitały rezerwowe - statut może je przewidywać, na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (np. kapitały na fundusz inwestycyjny, mieszkaniowy, socjalny)

• o użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie

• środki kapitału zapasowego i kapitałów rezerwowych mogą być też użyte na podwyższenie kapitału zakładowego - uchwała o podwyzszeniu kz ze środków spółki może być powzięta, jeśli zatwierdzone sprawozdanie finansowe wykazuje zysk i opinia biegłego rewidenta nie zawiera zastrzeżeń co do sytuacji finansowej spółki (art. 442)

• tak utworzone akcje nie wymagają objęcia

• jeśli strata przewyższa sumę kapitałów zapasowego i rezerwowego oraz 1/3 kapitału zakładowego zarząd musi bezzwłocznie zwołać walne zgromadzenie w celu powzięcia uchwały co do dalczego istnienia spółki (art. 397)

# ZMIANA STATUTU i ZWYKŁE PODWYŻSZENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO

• ZMIANA STATUTU (art. 430) - wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru (wpis ma charakter konstytutywny, od niego zależy ważność uchwały)

• zgłoszenie zmiany (przez zarząd) w ciągu 3 m-cy od powzięcia uchwały

• uchwały o zmianie zapadają kwalifikowaną większością ¾ głosów

• uchwała o zmianie zwiększającej świadczenia akcjonariuszy lub zmniejszająca ich uprawnienia wymaga zgody wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy

• jeśli w spółce są akcje o różnych uprawnieniach, uchwały o zmianie statutu mogące naruszyć prawa poszczególnych rodzajów akcji, powinny zapadać w grupach (wg rodzaju akcji)

• wymóg protokołu notarialnego

• ZWYKŁE PODWYŻSZENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO

• podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu

• sposoby podwyższenia:

1. emisja nowych akcji

@ sposoby objęcia nowych akcji:

1. subskrypcja prywatna złożenie oferty przez spółkę i jej przyjęcie przez oznaczonego adresata przyjęcie oferty na piśmie pod rygorem nieważności

2. subskrypcja zamknięta zaoferowanie akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy prawo poboru

3. subskrypcja otwarta (art. 440) w drodze ogłoszenia skierowanego do osób, którym nie służy prawo poboru

1. podwyższenie wartości nominalnej istniejących akcji

• podwyższenie kapitału może nastąpić dopiero po całkowitym wpłaceniu min. 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego

• uchwałę o podwyższeniu trzeba zgłosić do sądu rej. w ciągu 6 m-cy od jej powziecia, a w przypadku akcji nowej emisji w ofercie publicznej - od dnia zatwierdzenia prospektu emisyjnego

• w przypadku uchybienia w/w terminowi - zarząd zwraca wkłady osobom, które objęły akcje

• objęcie akcji nie może być uzależnione od warunku lub terminu

• uchwała powinna zawierać m.in. sumę podwyższenia; oznaczenie rodzaju nowych akcji i ew. szczególne uprawnienia, cenę emisyjną lub upoważnienie zarządu / rady do oznaczenia tej ceny, datę od kiedy nowe akcje mają uczestniczyć w dywidendzie, dzień prawa poboru (dzień, wg którego określa się akcjonariuszy, którym przysługuje prawo poboru nowych akcji)

• PRAWO POBORU - prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w podwyższonym kapitale

• przysługuje akcjonariuszom w stosunku do liczby posiadanych akcji

• ale w interesie spółki walne zgromadzenie może pozbawić akcjonariuszy tego prawa w części lub w całości

• przepisów o prawie poboru nie stosuje się, gdy:

• uchwała o podwyższeniu stanowi, że nowe akcje mają być objęte w całości przez subemitenta instytucję finansową, która będzie je następnie oferować akcjonariuszom

• objęcie akcji przez subemitenta tylko za wkłady pieniężne

• zawarcie umowy z subemitentem wymaga zgody walnego zgromadzenia (na wniosek zarządu zaopiniowany przez radę nadzorczą)

• uchwała o podwyższeniu stanowi, że nowe akcje mają być objęte przez subemitenta, jeśli nie zostaną objęte przez akcjonariuszy z prawem poboru

• SUBSKRYPCJA AKCJI (art. 434-441)

• akcje, co do których akcjonariuszom służy prawo poboru, zarząd powinien zaoferować w drodze ogłoszenia

• termin wykonania prawa poboru - min 3 tygodnie

• zarząd może zrezygnować z ogłoszena, jeśli wszystkie dotychczasowe akcje są imienne - w takim wypadku akcjonariuszy informuje się o treści ogłoszenia listami poleconymi

• termin wykonania prawa poboru - min 2 tygodnie

• drugi przydział akcji - jeśli w I terminie nie dojdzie do pełnego wykonania prawa poboru, zarząd ogłasza drugi termin (co najmniej 2-tygodniowy)

• jeśli liczba zamówień > liczba pozostałych do objęcia akcji przyznaje się w stosunku do akcji posiadanych

• pozostałe, nieobjęte akcje zarząd przydziela wg własnego uznania, po cenie nie niższej niż cena emisyjna

• pobór akcji w ramach oferty publicznej - następuje w 1 terminie (min. 2 tygodnie od udostępnienia prospektu emisyjnego / memorandum informacyjnego)

• ci akcjonariusze, którzy mają prawo poboru, mogą dokonać dodatkowego zapisu na wypadek, gdyby wszyscy akcjonariusze nie wykonali prawa poboru akcje objęte takim dodatkowym zapisem zarząd przydziela proporcjonalnie do zgłoszeń, a akcje nieobjęte wg swego uznania, po cenie nie niższej niż cena emisyjna

• zapis na akcje - sporządzany w formie pisemnej; powinien być złożony spółce w oznaczonym w ogłoszeniu czy prospekcie terminie

• termin zapisywania się na akcje - max. 3 m-ce od dnia otwarcia subskrypcji

• jeśli w terminie całość lub co najmniej minimalna liczba akcji nie została subskrybowana i należycie opłacona - podwyższenie kapitału zakładowego uważa się za niedoszłe do skutku

• w ciągu 2 tygodni od zamknięcia subskrypcji zarząd powinien to ogłosić i wezwać subskrybentó do odbioru wpłaconych kwot

• jeśli chociaż minimalna ilość akcji została subskrybowana i opłacona - zarząd powinien dokonać przydziału akcji zgodnie z ogłoszonymi zasadami

• rodzaje subskrypcji:

• subskrypcja prywatna złożenie oferty przez spółkę i jej przyjęcie przez oznaczonego adresata przyjęcie oferty na piśmie pod rygorem nieważności

• subskrypcja zamknięta zaoferowanie akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy prawo poboru

• subskrypcja otwarta (art. 440) w drodze ogłoszenia skierowanego do osób, którym nie służy prawo poboru

• PODWYŻSZENIE KAPITAŁU Z. ZE ŚRODKÓW SPÓŁKI (art 442-443) środki kapitału zapasowego i kapitałów rezerwowych mogą być też użyte na podwyższenie kapitału zakładowego - uchwała o podwyzszeniu kz ze środków spółki może być powzięta, jeśli zatwierdzone sprawozdanie finansowe wykazuje zysk i opinia biegłego rewidenta nie zawiera zastrzeżeń co do sytuacji finansowej spółki

• tak utworzone akcje przysługują akcjonariuszom w stosunku do ich udziałów w kz (norma ius cogens)

• jeśli akcjonariuszom miałaby przypaść ułamkowa część akcji, to walne zgromadzneie może postanowić o:

a) emisji i wydaniu im akcji, które nie są pokryte w całości ze środków spółki, pod warunkiem dokonania przez nich dopłaty

b) wypłacie im stosownych kwot za te części ułamkowe

# KAPITAŁ DOCELOWY (art. 444-447)

(podwyższenie kapitału zakładowego w granicach kapitału docelowego)

• statut może upoważnić zarząd, na max. 3 lata, do podwyższenia kapitału zakładowego zarząd może to zrobić przez dokonanie 1 lub kilku podwyższeń

• wysokość kapitału docelowego to max. ¾ kapitału zakładowego z dnia udzielenia upoważnienia

• zarząd może wydać akcje tylko za wkłady pienięźne - chyba że statut zezwala też do objęcia akcji za aporty

• nie ze środków własnych firmy

• zarząd nie może wydawać akcji uprzywilejowanych ani przyznawać osobistych uprawnień, ale upoważnienie może przewidywać emitowanie warrantów subskrypcyjnych

• udzielenie upoważnienia to zmiana statutu; wymóg ¾ obecnych i 50% kapitału (a przy spółce publicznej - 1/3 kz) + umotywowanie + formy aktu notarialnego

# WARUNKOWE PODWYŻSZENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO (art. 448-454)

• walne zgromadzenie może uchwalić podwyższenie kapitału zakładowego z zastrzeżeniem, że osoby, którym przyznano prawo do objęcia akcji, wykonają je na warunkach określonych w uchwale

• warunkowe podwyższenie kapitału może mieć na celu:

a) przyznanie prawa do objęcia akcji obligatariuszom obligacji zamiennych lub obligacj z prawem pierwszeństwa

do wnoszonych przez nich wkładów nie stosuje się przepisów dot. wkładów niepieniężnych

b) przyznanie prawa do objęcia akcji pracownikom, członkom organów w zamian za wkłady niepieniężne stanowiące wierzytelności, jakie im przysłuhują z tytułu nabytych uprawnień do udziału w zysku spółki / spółki zależnej

c) przyznanie prawa do objęcia akcji posiadaczom warrantów subskrypcyjnych

• wartość nominalna podwyższenia to max. 2 razy kapitał zakładowy z chwili podjęcia uchwały

• ad. wkłady niepieniężne: sąd rejonowy oddala wniosek o rejestrację podwyższenia kapitału zakładowego, jeśli wartość wkładu jest niższa o 1/5 od ceny emisyjnej akcji obejmowanych za wkłady niepieniężne (badanie przez biegłego rewidenta)

# OBNIŻENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO (art. 455 - 458)

• wymaga zmiany statutu

• tryby:

1. zmniejszenie wartości nominalnej akcji

2. połączenie akcji

3. umorzenie części akcji

4. wydzielenie (w przypadku podziału)

• o obniżeniu kapitału zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli spółki do wniesienia sprzeciwu (w terminie 3 m-cy od ogłoszenia)

• ci, którzy sprzeciw zgłosili, powinni być zaspokojeni lub zabezpieczeni

• powyższych przepisów nie stosuje się, jeśli:

a) pomimo obniżenia nie zwraca się akcjonariuszom dokonanych wkładów ani wypłat za umorzone akcje, a równocześnie z jego obniżeniem następuje podwyższenie kapitału zakładowego co najmniej do pierwotnej wysokości w drodze nowej emisji

b) obniżenie ma na cely wyrównanie strat lub przeniesienie kwot do kapitału rezerwowego

c) sytuacje z art. 457 ksh

# ROZWIĄZANIE i LIKWIDACJA SPÓŁKI (art. 459-478)

• podobnie jak sp. zoo

• powody rozwiązania:

1. przewidziane w statucie

2. uchwała walnego o rozwiązaniu lub o przeniesieniu siedziby za granicę

3. ogłoszenie upadłości spółki

4. inne przyczyny przewidziane prawem

• do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru, rozwiązaniu może zapobiec uchwała walnego (ale nie gdy rozwiązanie na mocy prawomocnego orzeczenia sądu)

• po zakończeniu likwidacji i zatwierdzeniu przez walne sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji (sprawozdanie likwidacyjne) - likwidatorzy powinni ogłosić to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu razem z wnioskiem o wykreślenie

# ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA (art.479 - 490) - podobnie jak w sp. z oo, poniżej różnice to art. 480-482, 484 i 487)

ŁĄCZENIE SPÓŁEK (art. 491-527 ksh)

PRZEPISY OGÓLNE

# taka zmiana sytuacji 2 lub więcej spółek, że w wyniku ich połączenia dochodzi do:

1. przeniesienia całego majątku spółki/spółek rozwiązywanych na inną spółkę

bądź też do

2. utworzenia nowej spółki z majątków spółek dotychczasowych

zawsze zmniejsza się liczba spółek

# Sposoby:

• sp. kapitałowe mogą się łączyć

• między sobą

• ze spółkami osobowymi

sp. osobowa nie może być spółką przejmującą lub nowo zawiązaną

• sp. osobowe mogą się łączyć między sobą tylko poprzez zawiązanie sp. kapitałowej

# nie można łączyć spółek w likwidacji, które rozpoczęły podział majątku ani spółek w upadłości

# Połączenie przez:

1. PRZEJĘCIE przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą w zamian za udziały / akcje

2. ZAWIĄZANIE NOWEJ SPÓŁKI zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek łączących się spółek w zamian za udziały / akcje nowej spółki

spółki kapitałowe nie mączą się łączyć przez zawiązanie spółki osobowej; spółką nowo zawiązaną może być tylko spółka kapitałowa

# Dopłaty: Wspólnicy spółek łączących się poza udziałami / akcjami mogą otrzymać dopłaty w gotówce (max. 10% wartości przyznanych udziałów / akcji; dokonywane z zysku lub kapitału zapasowego); Z drugiej strony spółka przejmująca / nowo zawiązana może uzależnić wydanie swych udziałów / akcji od dokonania dopłat (wartość jak wyżej)

# spółka przejmowana lub spółki łączone w nowozakładaną spółkę zostają rozwiązane bez postępowania likwidacyjnego, (z chwilą wykreslenia z rejestru, które następuje z urzędu)

wykreślenie sp. przejmowanej z rejestru nie przed dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego sp. przejmującej (jeśli takie ma nastąpić) i przed dniem wpisania połączenia / wpisania nowej spółki

# spółka przejmująca / nowo utworzona z dniem połączenia wstępuje w prawa i obowiązki sp. przejmowanej / łączącej się

przechodzą na nią m.in. zezwolenia, koncesje, ulgi (chyba ze ustawa / decyzja ...), ale nie dotyczy to zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej instytucją finansową, jeśli organ, który ją wydał, złoży sprzeciw (w terminie 1 m-ca od dnia ogłoszenia planu połączenia)

# do dnia zaspokojenia / zabezpieczenia wierzycieli majątek każdej z łączonych spółek powinien być przez sp. przejmującą / nowo zawiązaną zarządzany oddzielnie

solidarna odpowiedzialność członków oragnów spółek łączonych i sp. przejmującej / nowo zawiązanej

w tym czasie wierzycielom każdej ze spółek służy pierwszeństwo w zaspokojeniu się z majątku swojej dłużniczki przed wierzycielami pozostałych spółek

zabezpieczenia roszczeń mogą żądać wierzyciele, którzy zgłosili je w ciągu 6 m-cy od głoszenia o połączeniu i uprawdopodobnili, że połączenie zagraża ich roszczeniu

ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH

# plan połączenia:

• wymaga pisemnego uzgodnienia pomiędzy łączącymi się spółkami

• treść planu - art. 499 ksh: tryb połączena, dane nowej firmy, zasady przydziału udziałów....

• powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego razem z wnioskiem o wyznaczenie biegłego (nie dot. łączenia spółek zoo, gdzie wszystkich wspólników <=10, chyba że 1 zgłosi sprzeciw spółce w ciągu 1 m-ca od ogłoszenia planu połączenia)

• powinien być ogłoszony max 6 tygodni przed dniem powzięcia I uchwały w tej sprawie

• należy poddać badaniu przez biegłego (poprawność i rzetelność) - biegłego wyznacza sąd na wniosek spółek i sąd ustala wynagrodzenie

# zarządy łączących się spółek sporządzają sprawozdania z uzasadnieniem połączenia

# zarząd zawiadamia o zamiarze połączenia wspólników (2x, co 2 tygodnie, tak jak o zgromadzeniach)

# wspólnicy mają dostęp do dokumentów takich jak plan połączenia

# łączenie wymaga uchwały zgromadzenia wspolników / walnego zgromadzenia wszystkich łączących się spółek

• większoscią ¾ głosów reprezentujących min. 50% kapitału (chyba że surowsze warunki w umowie/statucie)

• przy spółkach publicznych - 2/3 glosów

• zarząd powinien zgłosić uchwałę do sądu rejestrowego

• po dniu połączenia spółek powództwo o uchylenie takiej uchwały może być wytoczone tylko przeciwko spółce przejmujacej lub nowo zawiązanej

- powództwo może być wytoczone max 1 m-c od dnia powzięcia uchwały

• uchwała nie podlega zaskarżeniu ze wzgl. na zastrzeżenia dot. wyłącznie stosunku wymiany udziałów / akcji

- ale można dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych

• w przypadku uchylenia / stwierdzenia niewazności uchwały sąd rejestrowy z urzędu wykreśla wpisy dokonane w związku z połączeniem

# osoby, które w spółce przejmowanej lub łączącej sie przez stworzenie nowej spółki miały szczególne uprawnienia, mają w spółce połączonej co najmniej równe prawa

• to samo dotyczy posiadaczy papierów wartościowych inne niż akcje

• uprawnienia mogą być zmienione umową między spółką a uprawnionym

# odpowiedzialność:

• za szkody wyrządzone działaniem / zaniechaniem sprzecznym z prawem / postanowieniami umowy lub statutu odpowiadaja wobec wspólników: członkowie organów i likwidatorzy łączących się spółek (chyba że nie ponoszą winy)

• biegły odpowiada wobec łączących się spółek za zawinione szkody (jak kilku - solidarnie)

• przedawnienie roszczeń - 3 lata od ogłoszenia połączenia

# spółka przejmująca nie może objąć własnych udziałów / akcji w zamian za u/a jakie ma w spółce przejmowanej ani za własne u/a spółki przejmowanej

# połączenie może być przeprowadzone BEZ PODWYŻSZENIA KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO, jeśli spółka przejmująca ma u/a spółki przejmowanej

# połączenie BEZ POWZIĘCIA UCHWAŁY - w odniesieniu do spółki przejmującej, jeśli posiada ona u/a o łącznej wartości nominalnej min. 90% kapitału spółki przejmowanej (ale nie 100%)

- nie ma zastosowania przy spółkach publicznych

• zwołania zgromadzenia i powzięcia uchwały może w tym wypadku żądać wspólnik spółki przejmującej reprezentujący min. 1/20 kapitału (1 m-c od ogłoszenia planu połączenia)

• wspólnik spółki przejmowanej może żądać wykupienia jego u/a (na zasadach art. 417) (1 m-c od ogłoszenia planu połączenia)

ŁĄCZENIE SIĘ Z UDZIAŁEM SPÓŁEK OSOBOWYCH

# plan połączenia:

• pisemne uzgodnienie

• jego sporządzenie nie jest obowiazkowe przy łączeniu spółek osobowych przez zawiązanie spółki kapitałowej

• powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego razem z wnioskiem o wyznaczenie biegłego

• badanie przez biegłego gdy spółka przejmująca / nowo zawiązana jest S.A. lub gdy 1 z łączących się spółek jest spółka komandytowo-akcyjna (w innych przypadkach - gdy zażąda tego wspólnik wniosek do swojej spółki w ciągu 7 dni od powiadomienia go o zamiarze połączenia)s

# zarząd zawiadamia o zamiarze połączenia wspólników (2x, co 2 tygodnie, tak jak o zgromadzeniach)

# wymóg uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych (3/4 głosów reprezentujących min 50% kapitału, chyba że umowa spółki przewiduje surowsze warunki) i uchwały wszystkich wspólników spółek osobowych

• gdy łączą się sp. komandytowa lub komandytowo-akcyjna wymóg jednomyślności komplementariuszy + uchwała komandytariuszy / akcjonariuszy (3/4 sumy komandytowej lub kapitału)

• gdy w łączącej się S.A. lub sp. komandytowo-akcyjnej są akcje różnego rodzaju - głosowanie grupami

• wymóg protokołu notarialnego

# odpowiedzialność:

• wspólnicy łączącej się spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowy zasadach za zobowiązania tej spółki powstałe przed połączeniem, subsydiarnie wobec wierzycieli spółki, solidarnie ze spółką przejmującą / nowo zawiązaną

• członkowie zarządu, likwidatorzy i biegli - jak przy sp. kapitałowych

PODZIAŁ SPÓŁEK (art. 528-550 ksh)

# tylko spółkę kapitałową

• ale S.A. tylko gdy kapitał zakładowy został pokryty w całości

• nie spółkę w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku

• nie spółkę w upadłości

# Sposoby podziału

1. przez PRZEJĘCIE - przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały/akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej

2. przez ZAWIĄZANIE NOWYCH SPÓŁEK, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały/akcje nowych spółek

3. przez PRZEJĘCIE i ZAWIĄZANIE NOWEJ SPÓŁKI - przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejcą i na nową spółkę

4. przez WYDZIELENIE - przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę istnieącą lub nową

# dopłaty (jak przy łączeniu): wspólnicy spółki dzielonej mogą, poza udziałami/akcjami spółek przejmujących / nowo zawiązanych, otrzymać dopłaty w gotówce (max 10% wartości bilansowej / nominalnej przyznanych udziałów/akcji)

- dokonywane z zysku lub kapitału zapasowego (przy spółce przejmującej)

- spółka przejmująca / nowa może też uzależnić przyznanie swoich udziałów/akcji od dokonania dopłat w gotówce

# spółka dzielona zostaje rozwiązana bez post. likwidacyjnego z dniem wykreślenia jej z rejestru (DZIEŃ PODZIAŁU)

inaczej przy wydzieleniu - następuje ono w dniu wpisu nowej spółki do rejestru lub w dniu wpisania w rejestrze podwyższenia kapitału zakładowego spółki istniejącej

# spółki przejmujące lub nowo zawiązane z dniem podziału / wydzielenia wstępują w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału i przechodzą na nie zezwolenia, koncesje i licencje związane z przydzielonymi wg planu składnikami majątku (nie dot. instytucji finansowych, jeśli organ wydający decyzję .... zgłosi sprzeciw)

do nieprzydzielonych składników majątku stos. się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (udziały proporcjonalne do aktywów przypadających spółkom w planie podziału)

za nieprzydzielone zobowiązania spółki przejmujące / nowe odpowiadają solidarnie

ujawnienie w KW i rejestrach na wniosek spółek przejmujących / nowych

# z dniem podziału wspólnicy spółki dzielonej stają się wspólnikami spółki przejmującej / nowej określonej w planie podziału

# wymóg planu podziału + zawiadomienie wspólników jak przy łączeniu

# podział następuje uchwałą, która powinna być zgłoszona do sądu rejestrowego przez zarządy wszystkich spółek uczestniczących w podziale

# odpowiedzialność jak przy łączeniu

• - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

PRZEKSZTAŁCENIE SPÓŁEK

OGÓLNIE

# spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, zoo, S.A. może być przekształcona w inną spółkę handlową

również spółka cywilna może być przez wspólników przekształcona w spółkę handlową (stosuje się przepisy o przekształceniu sp. jawnej w inną sp. handlową - gdy nie przekształcamy sp. cywilnej w jawną)

- (art. 26 §4 i art. 626) wspólnik s.c. ma prawo i obowiązek zgłosić spółkę do rejestru, gdy jej przychody netto 2 lata z rzędu >= 400.000 euro z chwilą wpisu do rejestru spółka cywilna przekształca się w spółkę jawną

możliwe wszelkie konfiguracje przekształceń: sp. osobowych w kapitałowe, kapitałowych w osobowe, kapitałowych w inne kapitałowe, osobowych w inne osobowe (a nie np. sp. zoo w inną sp. zoo)

przekształcenie S.A. w sp. zoo - nie jest to sukcesja uniwersalna ani rozwiązanie S.A. i zawiązanie sp. zoo; mamy do czynienia z tym samym podmiotem prawa, zmienia się jedynie typ spółki

# PRZEKSZTAŁCENIE DOKONYWANE JEST UCHWAŁĄ WSPÓLNIKÓW (sp. osobowa) lub UCHWAŁĄ ZGROMADZENIA WSPÓLNIKÓW / WALNEGO ZGROMADZENIA

• aktem notarialnym

• z zachowaniem przepisów art. 571 (sp. osobowa w kapitałową), art. 575 (sp. kapitałowa w osobową), art. 577 (sp. kapitałowa w kapitałową) i art. 581 (sp. osobowa w osobową)

• minimalna treść - art. 563

• wniosek o wpis przekształcenia - wszyscy członkowie zarządu lub wspólnicy mający prawo reprezentacji

• ogłoszenie w Monitorze Sądowym i gospodarczym (jak wszystkich wpisów do rejestru)

# nie można przekształcać sp. w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku ani sp. w upadłości

# spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru (dzień przekształcenia)

a spółka przekształcana wykreślana jest z urzędu

# sp. przekształconej przysługują wszystkie prawa sp. przekształcanej (w tym koncesje....), a wspólnicy sp. przekształcanej stają się wspólnikami sp. przekształconej (z dniem przekształcenia)

# jeśli zmiana nazwy (poza zmianą np S.A. na sp. zoo) - obowiązek podawania w nawiasie poprzedniej nazwy z dopiskiem dawniej przez min. 1 rok

# wymagany plan przekształcenia z opinią biegłego rewidenta, uchwała, powołanie członków organów spółki przekształconej, zawarcie umowy / statutu spółki przekształconej, wpis i wykreślenie z rejestru

• plan przekształcenia

przygotowuje go zarząd albo wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy spółki (ale wymóg uchwały zarządu)

forma pisemna podrygorem nieważności, a w sp. jednoosobowej - aktem notarialnym

nie jest wymagany przy przekształcaniu spółki jawnej, w której wszyscy wspolnicy prowadzili sprawy spółki, w sp. kapitałową lub osobową

badany przez biegłego rewidenta pod wzgl. poprawności i rzetelności (wyznaczany przez sąd rejestrowy na wniosek spółki; biegły ma 2 m-ce na sporządzenie opinii); opinia nie musi być pozytywna

# obowiązek spółki zawiadomienia wspólników o zamiarze przekształcenia (dwukrotnie, min. co 2 tyg; naa miesiąc przed planowanym dniem powzięzia uchwały; załącza się projekt uchwały)

# spółka wzywa wspólników do złożenia (w ciągu 1 m-ca od powzięcia uchwały o przekształceniu) oświaczeń o uczestnictwie w spółce przekształconej (wspólnicy mogą je też złożyć w dniu powzięcia uchwały) - forma pisemna pod rygorem nieważności

• wspólnikowi, który takiego oświadczenia nie złoży, przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów/akcji w spółce przekształcanej (przedawnienie - 2 lata od dnia przekształcenia)

spółka ma na wypłatę 6 m-cy od zgłoszenia roszczenia

stosuje się odpowiednio do zwrotu wkładu niepieniężnego

# jeśli wspólnik (tylko taki, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie) ma zastrzeżenia co do rzetelności wyceny wartości udziałów/akcji przyjętej w planie przekształcenia - może zażądać ponownej wyceny (max w dniu powzięcia uchwały; potem żądanie jest prawnie nieskuteczne)

spółka ma na to 2 m-ce, potem wspólnik może wnieść powództwo do sądu gospodarczego (nie stanowi ono przeszkody w rejestracji
przeksztaałcenia)

# zaskarżanie uchwały o przekształceniu (uchylenie, stwierdzenie nieważności) - ogólne zasady o zaskarżaniu uchwał sp. kapitałowych (art. 422-429)

• jedyną podstawą zaskarżenia nie może być wątpliwość co do rzetelności wyceny udziałów/akcji

• powództwo o uchylenie / stwierdzenie nieważności - w terminie 3 m-cy od powzięcia uchwały

# solidarna odpowiedzialność osób działających za sp. przekształcaną za szkody spowodowane naruszeniem prawa / statutu w trakcie przekształcenia, chyba że nie ponoszą winy (przedawnienie roszczeń - 3 lata od przekształcenia)

• przesłanki odpowiedzialności: powstanie szkody w związku z przekształceniem; naruszenie prawa / umowy spółki / statutu w trakcie przekształcania

spółka OSOBOWA w spółkę KAPITAŁOWĄ dodatkowe wymagania

# za przekształceniem muszą opowiedzieć się WSZYSCY wspólnicy

przy komandytowej i komandytowo-akcyjnej - wszyscy komplementariusze + komandytariusze/akcjonariusze reprezentujący 2/3 sumy komandytowej lub kapitału zakłądowego (umowa/statut mogą zaostrzyć ten warunek

spółka KAPITAŁOWA w spółkę OSOBOWĄ dodatkowe wymagania

# za przekształceniem muszą opowiedzieć się wspólnicy reprezentujący 2/3 kapitału

# przy sp. komandytowej i komandytowo-akcyjnej wymagana zgoda osób mających być komplementariuszami

spółka KAPITAŁOWA w inną spółkę KAPITAŁOWĄ dodatkowe wymagania

# za przekształceniem muszą opowiedzieć się wspólnicy reprezentujący 1/2 kapitału (wiekszością ¾ głosów)

# sp. przekształcana ma zatwierdzone sprawozdania finansowe za min. 2 ostatnie lata obrotowe

# przekształcana S.A. ma całkowicie pokryty kapitał zakładowy

# kapitał zakładowy sp. przekształcony >= kap. zakł. sp. przekształconej

• akcje (dokumenty akcji) sp. przekształcanej ulegają unieważnieniu z dniem przekształcenia

• wygasają prawa i obowiązki wspólnika, które nie są zgodne z przepisami dot. sp. przekształconej

spółka OSOBOWA w inną spółkę OSOBOWĄ dodatkowe wymagania

# za przekształceniem muszą opowiedzieć się WSZYSCY wspólnicy

• spadkobierca wspólnika spółki jawnej może żądać przekształcenia jej w sp. komandytową, w której będzie komandytariuszem - sp. powinna to uwzględnić, chyba że pozostali wspólnicy podejmą uchwałę o rozwiązaniu spółki

ZGRUPOWANIE SPÓŁEK - HOLDING forma koncentracji kapitału

Struktura, w skład której wchodzi kilka spółek podlegających scentralizowanemu zarządowi

# każda z tych spółeek ma odrębną podmiotowość (w przeciwieństwie do łączenia spółek, które prowadzi do utraty podmiotowości co najmniej spółki przejętej)

# zazwyczaj 1 członek zgromadzenia (spółka-matka, spółka dominująca) ma pozycję wiodącą i tylko on jest w pełni autonomiczny, a autonomia pozostałych członków jest zróżnicowany

# SPÓŁKA DOMINUJĄCA (art. 4 §1 pkt 4 ksh):

dysponuje większością głosów na zgromadzeniu wspólników / walnym zgromadzeniu (bezpośrednio / pośrednio; również jako zastawnik lub użytkownik) bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej / osobowej (SPÓŁKI ZALEŻNEJ) lub spółdzielni zależnej (także na podstawie porozumień z innymi osobami)

jest uprawniona do powoływania / odwoływania większości członków zarządu / rady nadzorczej spółki zależnej / spółdzielni zależnej (także na podstawie porozumień z innymi osobami)

członkowie jej zarządu / rady nadzorczej stanowią więcej niż ½ członków zarządu spółki zależnej / spółdzielni zależnej

wywiera decydujący wpływ na działalność spółki zależnej / spółdzielni zależnej, w szczególności na podst. umów z art. 7 ksh (o zarządzanie sp. zależną, o przekazywanie przez sp. zależną zysku)

# SPÓŁKA POWIĄZANA (art. 4 §1 pkt 5) - sp. kapitałowa, w której inna sp. handlowa / spółdzielnia dysponuje co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników / walnym zgromadzeniu (bezpośrednio / pośrednio; jako zastawnik lub użytkownik; na podstawie porozumień z innymi osobami) lub posiada min. 20% udziałów / akcji w innej sp. kapitałowej

PRAWO UPADŁOŚCIOWE i NAPRAWCZE

PRZEPISY OGÓLNE

POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE

SKUTKI OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI

POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE PROWADZONE PO OGŁOSZENIU UPADŁOŚCI

ZGŁOSZENIE i USTALENIE WIERZYTELNOŚCI

UKŁAD

LIKWIDACJA MASY UPADŁOŚCIOWEJ

PODZIAŁ FUNDUSZÓW MASY UPADŁOŚCI i SUM UZYSKANYCH ZE ZBYCIA RZECZY i PRAW

ZAKOŃCZENIE i UMORZENIE POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO + SKUTKI

ORZEKANIE ZAKAZU PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ - POSTĘPOWANIE

MIĘDZYNARODOWE POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE

ODRĘBNE POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE

postępowanie WSZCZĘTE PO ŚMIERCI NIEWYPŁACALNEGO DŁUŻNIKA

postępowanie upadłościowe wobec BANKÓW

postępowanie upadłościowe wobec ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ

postępowanie upadłościowe wobec EMITENTÓW OBLIGACJI

POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE W RAZIE ZAGROŻENIA NIEWYPŁACALNOŚCIĄ

37

---