Zagadnienia z prawa handlowego w semestrze zimowym 2009/2010:

1. pojęcie działalności gospodarczej zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej;

Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

2. pojęcie przedsiębiorcy zgodnie z powołaną ustawą;

Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

3. firma, siedziba przedsiębiorcy, pojęcie prokury;

Firma jest zatem oznaczeniem każdego przedsiębiorcy, zdefiniowanego w art. 43 KC. Firma jest dobrem niematerialnym (oznaczeniem) wyodrębnionym ze względu na pełnioną przez nią funkcję. Jest nią indywidualizacja przedsiębiorcy jako podmiotu praw i zobowiązań. Pełni względem przedsiębiorców rolę podobną do tej, jaką dla człowieka pełni jego nazwisko. Jednocześnie umożliwia odróżnianie przedsiębiorców działających na rynku. Funkcja indywidualizująca przedsiębiorcę jest prawną funkcją firmy. Jest jednak możliwe pełnienie przez nią funkcji gospodarczych, takich jak reklamowa lub budowania wizerunku przedsiębiorcy.

Prokura jest szczególną odmianą pełnomocnictwa, jest umocowaniem o ustawowo określonym zakresie, do wszelkich czynności sądowych i pozasądowych. Prokurę mogą ustanawiać tylko przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego w zakresie czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura jest wpisywana do rejestru. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Prokura może być udzielana sytuacji prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorcy. Nie można udzielać prokury w spółce w organizacji, gdyż nie podlega ona rejestracji. Nie można też udzielać prokury (a udzielona wygasa), gdy przedsiębiorca jest w likwidacji lub, gdy ogłoszono jego upadłość. Przekształcenie przedsiębiorcy jest również przyczyną wygaśnięcia prokury.

Udzielenie prokury może się odbyć tylko na piśmie pod rygorem nieważności. Prokurentem może być tylko osoba z pełną zdolnością do czynności prawnych, ale nie można udzielić prokury podmiotom, które mają szerszy zakres umocowania niż prokurent, np. wspólnik osobowej spółki handlowej. Na podstawie udzielonej prokury prokurent nie może zbyć przedsiębiorstwa, lub dokonać czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, np. wydzierżawienie, oddanie w użytkowanie, zawarcie umowy leasingu. Prokurent, w ramach prokury, nie może też zbyć nieruchomości oraz obciążyć nieruchomości.

4. ewidencja działalności gospodarczej ( gdzie jest prowadzona, jaki jest jej charakter, w jaki sposób jest dokonywana, jakie dane przedsiębiorcy podlegają ewidencji);

Ewidencja prowadzona jest w ramach czynności zleconych przezGminy. Organami ewidencyjnymi są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci gmin, właściwi ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorców. Osoby fizyczne (w tym wspólnicy spółek cywilnych) mające zamiar prowadzić działalność gospodarczą mają obowiązek zgłoszenia tego faktu do ewidencji.

Wpis do ewidencji dokonywany jest, co do zasady, na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek ten powinien zawierać:

1. firmę przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada;

2. numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki posiada;

3. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adres, pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza, a jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony;

4. określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD);

5. informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej;

6. informacje o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta;

7. dane stałego pełnomocnika, uprawnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, o ile przedsiębiorca udzielił takiego pełnomocnictwa.

Ewidencja jest jawna, jest podstawowym źródłem informacji o zgłoszonej działalności gospodarczej i każda osoba ma prawo przeglądania ewidencji, sporządzania z niej notatek, bez konieczności wskazywania przyczyn swojego zainteresowania.

5.  jakiego rodzaju działalność gosp. wymaga uzyskania koncesji (przykłady);

Na gruncie prawa polskiego uzyskanie koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

1. poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym podziemnych wyrobiskach górniczych,

2. wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,

3. wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,

4. ochrony osób i mienia,

5. przewozów lotniczych,

6. rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

Obowiązek uzyskania koncesji może być rozszerzony jedynie na te formy działalności gospodarczej, które mają szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa, obywateli albo ze względu na inny ważny interes publiczny.

6. rodzaje spółek handlowych: osobowe, kapitałowe (jaki akt prawny reguluje zagadnienia dotyczące spółek);

Spółki handlowe, których funkcjonowanie reguluje Kodeks Spółek Handlowych dzielimy na spółki osobowe i kapitałowe.

Spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna) nie posiadają osobowości prawnej i nie podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna)

7. w jaki sposób powstaje spółka;

SPÓŁKI OSOBOWE:

jawna, partnerska, komandytowa

Do powstania spółki wymagane jest zawarcie umowy w formie pisemnej (aktu notarialnego) oraz wpis do Rejestru Przedsiębiorców. Wpis ma charakter konstytutywny.

komandytowo-akcyjna

podpisanie statutu w formie aktu notarialnego oraz wpis do Rejestru Przedsiębiorców

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

z ograniczoną odpowiedzialnością

1. Zawarcie umowy spółki, w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

3. Wniesienie przez wspólników wkładów

4. Ustanowienie władz spółki.

5. Wpis do Rejestru..

akcyjna

1. zawiązanie spółki,:

• podpisanie statutu w formie aktu notarialnego (pod rygorem nieważności),

• objęcie akcji przez akcjonariuszy;

2. wniesienie wkładów

3. ustanowienie władz spółki;

4. wpis do Rejestru

8. gdzie są rejestrowane spółki i na jakich zasadach odbywa się ta rejestracja; jakie dane spółki podlegają rejestracji;

Spółki rejestrowane są w Rejestrze Przedsiębiorców. Rejestr służy wpisywaniu tych danych, które na podstawie przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i innych ustaw podlegają wpisowi. Katalog danych jest bardzo bogaty. Zgodnie z art. 38 KRS, w dziale 1 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się m.in. następujące dane:

1) dla każdego podmiotu:

1. nazwę lub firmę, pod którą działa,

2. oznaczenie j ego formy prawnej,

3. jego siedzibę i adres,

4. jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców posiada oddziały - także ich siedziby i adresy,

5. oznaczenie jego poprzedniego numeru rejestru sądowego lub numeru w ewidencji działalności gospodarczej,

6. jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców utworzony został w wyniku przekształcenia lub podziału innego podmiotu albo połączenia innych podmiotów, zamieszcza się w tym rejestrze wzmiankę o sposobie powstania podmiotu, a także oznaczenia poprzednich numerów rejestru. Jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców utworzony został w wyniku koncentracji innych podmiotów, zamieszcza się w tym rejestrze także oznaczenie poprzednich numerów tego rejestru oraz numer i datę decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o zgodzie na dokonanie koncentracji, wydanej zgodnie z przepisami o ochronie konkurencji i konsumentów,

7. wzmiankę o wykonywaniu działalności gospodarczej z innymi podmiotami na podstawie umowy spółki cywilnej,

h) numer NIP;

2) w przypadku wspólników spółki jawnej, członków europejskiego zgrupowania interesów gospodarczych, wspólników spółki partnerskiej, wspólników spółki komandytowej oraz komplementariuszy spółki komandytowo-akcyjnej - informacje o pozostawaniu w związku małżeńskim, zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej, powstaniu rozdzielności majątkowej między małżonkami, zaznaczenie ograniczenia zdolności do czynności prawnych, o ile takie istnieje;

4) w przypadku spółki jawnej i partnerskiej oznaczenie wspólników (imię nazwisko i PESEL albo nazwa lub firma oraz numer REGON),

6) w przypadku spółki komandytowej:

1. oznaczenie wspólników spółki komandytowej,

2. określenie, który ze wspólników jest komplementariuszem, a który komandytariuszem,

3. wysokość sumy komandytowej,

4. przedmiot wkładu każdego komandytariusza, z zaznaczeniem, w jakiej części został wniesiony, oraz zwroty wkładów choćby częściowe;

7) w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej:

1. oznaczenie komplementariuszy spółki komandytowo-akcyjnej,

2. wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,

3. ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania,

4. wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została opłacona,

5. jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne -

zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości nominalnej objętych w zamian za nie akcji;

8) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:

1. wysokość kapitału zakładowego, a jeżeli wspólnicy wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości objętych w zamian za nie udziałów,

2. określenie, czy wspólnik może mieć jeden czy większą liczbę udziałów,

3. oznaczenie wspólników posiadających samodzielnie lub łącznie z innymi co najmniej 10 % kapitału zakładowego oraz ilość posiadanych przez tych wspólników udziałów i łączną ich wysokość,

4. jeżeli spółka ma tylko jednego wspólnika - wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki,

5. jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma;

9) w przypadku spółki akcyjnej:

1. wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji, a jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości nominalnej objętych w zamian za nie akcji,

2. wysokość kapitału docelowego, jeżeli statut to przewiduje,

3. ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania,

4. wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została opłacona,

5. jeżeli statut wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma,

6. jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnień osobistych określonym akcjonariuszom lub tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki niewynikających z akcji - zaznaczenie tych okoliczności,

6. w przypadku gdy spółka ma tylko jednego akcjonariusza - jego oznaczenie a także wzmiankę, iż jest on jedynym akcjonariuszem spółki.

Wpis do rejestru jest obowiązkowy dla osób zamierzających podjąć działalność gospodarczą, gdyż działalność tę podjąć można dopiero po uzyskaniu wpisu. Nie dotyczy to spółki kapitałowej w organizacji (art. 14 ust. l USDG), która może podejmować pewne czynności jeszcze przed dokonaniem wpisu, czyli w istocie przed utworzeniem spółki. W przypadku spółek handlowym wpis ma bowiem charakter konstytutywny, tzn. tworzący przedsiębiorcę. Spółka powstaje wraz z dokonaniem wpisu.

Wpis jest konieczny do skuteczności wielu różnych czynności dotyczących przedsiębiorcy, nie tylko związanych z jego powstaniem. (np. zmiana umowy lub statutu spółki staje się skuteczna z chwilą wpisu do rejestru). Obok czynności, dla których powstania wpis do rejestru jest konstytutywny, dla wielu innych wpis do rejestru jest obowiązkowy (np. wpis dotyczący reprezentacji spółek kapitałowych). Sam wpis jest czynnością techniczno-prawną. Z punktu widzenia skutków prawnych istotne jest postanowienie sądu rejestrowego o wpisaniu do rejestru określonych danych. Wpis polega na wprowadzeniu do systemu informatycznego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego (art. 20 ust. l KRS). Wpis odbywa się zatem drogą elektroniczną i w sposób scentralizowany. Dla całego KRS funkcjonuje bowiem jeden system informatyczny z jedną centralną bazą danych, do której dostęp ma każdy sąd rejestrowy. (red. W.J Katner: Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Warszawa 2006)

9. jakie organy można wyróżnić w spółce kapitałowej (  który z nich zarządza spółką i ją reprezentuje) 

W spółce kapitałowej wyróżniamy organy:

• Zarząd (prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę)

• Rada Nadzorcza

• Walne zgromadzenie

10. Krajowy Rejestr Sądowy ( co to jest, jakie obejmuje rejestry, jakie podmioty podlegają rejestracji w poszczególnych rejestrach);

Podstawowym założeniem KRS jest stworzenie jednego centralnego rejestru, który jest prowadzony przez sąd rejonowy w systemie centralnym przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze) obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część. Skutkiem przyjęcia takiej koncepcji było utworzenie Centralnej Informacji KRS.

Zadaniem Centralnej Informacji jest prowadzenie rejestru i udzielanie informacji z rejestru poprzez żądanie wydania dokumentów takich jak: odpisy, wyciągi, zaświadczenia.

Każdy podmiot podlegający wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego uzyskuje jeden numer KRS, który nie powtórzy się.

KRS składa się z trzech typów rejestrów:

A. przedsiębiorców

B. podmiotów nie będących przedsiębiorcami

C. dłużników niewypłacalnych

A. Rejestr przedsiębiorców - gdzie wpisowi podlegają m.in.:

• spółki jawne

• spółki partnerskie

• spółki komandytowe

• spółki komandytowo-akcyjne

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

• spółki akcyjne

• spółdzielnie

• przedsiębiorstwa państwowe

• jednostki badawczo-rozwojowe

• towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

• oddziały przedsiębiorców zagranicznych

• stowarzyszenia oraz inne organizacje społeczne i zawodowe,

a także fundacje, jeżeli podejmują działalność gospodarczą

B. Rejestr stowarzyszeń, organizacji społecznych i zawodowych, fundacji,

publicznych ZOZ-ów itp.

W rejestrze tym wpisywana jest bardzo szeroka grupa podmiotów, które ze swej istoty nie są przedsiębiorcami. Należą do nich m.in.:

• stowarzyszenia

• fundacje

• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej

• kolumny transportu sanitarnego

• kółka rolnicze

• związki rolników

• cechy rzemieślnicze

• zrzeszenia handlu i usług

• zrzeszenia transportu

• izby gospodarcze

• związki zawodowe

• związki sportowe

• inne organizacje społeczne i zawodowe

Wpis do rejestru polega na wprowadzeniu do systemu informatycznego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego niezwłocznie po jego wydaniu. Możemy wyróżnić różne rodzaje wpisów, ale najczęściej występują wpisy na wniosek zainteresowanego. Wniosek składa się na urzędowym formularzu. Pozostałe dokumenty poza formularzem składa się w formie pisemnej z zachowaniem ogólnych wymogów dla pism procesowych. Wniosek powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu (jednak dla spółek kapitałowych termin ten wynosi 6 m-cy od chwili zawiązania). Po wstępnym badaniu formularzowym (w tym czy podmiot dołączył stosowne opłaty) sąd bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne z przepisami prawa, czy dane są prawdziwe, czy dokumenty są kompletne. Wpis jest uskuteczniony z chwilą zamieszczenia danych w rejestrze.

Domniemywa się, że dane wpisane do rejestru są prawdziwe (zasada prawdziwości), z czego wynika zasada dobrej wiary, polegająca na tym, że osoby działające w dobrej wierze mogą się powoływać na dane zamieszczone w rejestrze, nawet gdy dane te nie są zgodne ze stanem faktycznym.

Rejestr jest jawny (zasada jawności formalnej), gdyż każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze oraz ma prawo otrzymywać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia. Krajowy Rejestr Sądowy wyraża pełną jawność formalną w stosunku do rejestru przedsiębiorców oraz ograniczoną jawność formalną do pozostałych rejestrów, tzn. zainteresowany musi uprawdopodobnić przyczynę, dla której chce przeglądać wpisy w II lub III rejestrze i uzyskać zgodę kierownika sądu rejestrowego.

Poza tym występuje też zasada jawności materialnej, która polega na tym, że dane podlegające ujawnieniu w rejestrze uzyskują skuteczność wobec osób trzecich z chwilą zamieszczenia ogłoszenia o dokonanym wpisie.

Wpisy podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sadowym i Gospodarczym i od dnia takiego ogłoszenia nikt nie może zasłaniać się nieznajomością ogłoszonych wpisów.

11. co to jest Polska Klasyfikacja Działalności. 

Polska Klasyfikacja Działalności (PKD a od 1 stycznia 2008 PKD 2007) - jest umownie przyjętym, hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, jakie realizują jednostki (podmioty gospodarcze).

PKD (również PKD 2004) ustalała symbole, nazwy i zakres grupowań klasyfikacyjnych na pięciu różnych poziomach, tj. sekcji i podsekcji, działów, grup, klas oraz podklas. Rodzaje działalności określane są jako: przeważające, drugorzędne, pomocnicze. PKD-2007 jest również klasyfikacją pięciopoziomową, ale w przeciwieństwie do poprzednich, nie zawiera podsekcji.

Ustawa z dnia 20.8.1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz.U. z 2001r., Nr 17, poz. 209)

---