PRAWO HANDLOWE – ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

5. ŹRÓDŁA PRAWA HANDLOWEGO:

Do dnia 1 stycznia 2001 w polskim systemie prawnym obowiązywało rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 27 czerwca 1934 – Kodeks Handlowy. Z dniem 1 stycznia 2001 w życie weszła ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych. Przepisy o firmie i prokurze zawarte w Kodeksie handlowym zostały utrzymane w mocy do dnia wejścia w życie nowelizacji Kodeksu cywilnego z dnia 14 lutego 2003.

Ustawodawca wprowadzając w życie K.S.H. kierował się postulatem wyczerpującego uregulowania materii cywilnoprawnej spółek handlowych, zatem K.S.H. reguluje wszystkie typowe instytucje prawa spółek, a nadto w tejże ustawie uregulowano wszystkie spółki handlowe (katalog numerus clausus).

Przepisy kodeksu cywilnego stosuje się w prawie handlowym odpowiednio, chyba że ustawodawca mówi o stosowaniu wprost, bądź dana instytucja jest regulowana przez KC (np. prokura).

7. Pojęcie firmy:

Słowo firma pochodzi od łacińskiego „firmare”. Oznaczało to potwierdzenie dokumentu własnym podpisem lub też dotknięcie ręki. Definicja wg Kodeksu Handlowego: „firma jest nazwą, pod którą kupiec prowadzi swe interesy”. W dzisiejszym ujęciu firma jest nazw, pod którą przedsiębiorca prowadzi swą działalność, a w odniesieniu do KSH – firma jest nazwą, pod którą spółka handlowa prowadzi swoją działalność.

Konstrukcja firmy może być różna, wyróżniamy firmy:

1. Osobowe

2. Rzeczowe

3. Fantazyjne

Ad. A) – firmy osobowe -> składają się z nazwisk, imion wspólników.

Ad. B) – firmy rzeczowe -> określenie wskazujące na przedmiot działalności spółki.

Ad. C) – firmy fantazyjne -> słowa znaczeniowo obojętne, wymyślone.

8. Zasady tworzenia firmy:

Przy budowie firmy wyróżniamy elementy obowiązkowe i obrane dowolnie.

Firma spółki jawnej – powinna zawierać nazwiska wszystkich wspólników lub ich firmy (jeśli spółki). Dopuszczalne oznaczenie tylko jednego wspólnika. Wskazanie nazwisk jest elementem koniecznym firmy. Urzędowy dopuszczalny skrót: „sp. J.”.

Firma spółki partnerskiej – powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenia „i partner” bądź „i partnerzy” oraz obowiązkowe określenie nazwy wolnego zawodu. Firma może zawierać elementy fantazyjne.

Firma spółki komandytowej – obowiązkowo oznaczenie „spółka komandytowa”, może być używane w postaci skróconej : „sp. K.”. Musi zawierać element osobowy – nazwisko co najmniej jednego komplementariusza. Nie można umieszczać nazwiska komandytariusza, jeżeli jednak tak się stanie, komandytariusz odpowiada za zobowiązania względem osób trzecich jak komplementariusz.

Firma spółki komandytowo-akcyjnej – przejawia wiele podobieństw do spółki komandytowej. Musi zawierać nazwisko lub nazwę komplementariusza, . Dopuszczalny skrót „S.K.A.”. Nie można zamieszczać nazwisk akcjonariuszy, jeśli jednak tak się stanie, odpowiada analogicznie jak komandytariusz w spółce komandytowej.

Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – KSH daje wspólnikom wiele swobody przy tworzeniu firmy. Może ona być dowolnie obrana. Musi jednak zawierać oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”.

Firma spółki akcyjnej - podobnie jak w spółce z .o.o. Musi zawierać oznaczenie „spółka akcyjna”.

Oznaczenie spółki jako „ w organizacji” – dla spółki z o.o. dopiero gdy została zawarta umowa spółki, dla spółki akcyjnej dopiero gdy została zawiązana. Powinien być dołączony do ustalonego umową, lub statutem spółki. Prawo do posługiwania się tym skrótem ustaje w momencie, gdy spółka zostanie wpisana do rejestru (art. 12 K.s.h.). Oznaczenie spółki w organizacji znaczy o tym, że nie jest ona jeszcze osobą prawną a za jej zobowiązania odpowiadają osoby działające w jej imieniu.

Oznaczenie spółki jako „w likwidacji” - od chwili uprawomocnienia orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki i trwa do chwili wykreślenia spółki z rejestru.

Przy tworzeniu firmy zastosowanie mają ogólne zasady jej budowy, tj. :

1. Zasada prawdziwości

2. Zasada jedności

3. Zasada wyłączności

4. Zasada jawności

5. Zasada kontynuacji

Ad. A) Firma nie może wprowadzać w błąd. Jeśli umieszczamy w firmie jakąś informację to musi ona być prawdziwa. Nie można umieszczać w firmie nazwisk osób fizycznych bez ich zgody.

Ad. B) Przedsiębiorca ma tylko jedną firmę. Konsekwencją jedności firmy jest zakaz jej zbywania. Dopuszczalna jest jednak licencja firmy.

Ad. C) Firma spółki musi się dostatecznie różnić od firm pozostałych przedsiębiorców działających na tym samym rynku ( a nie tylko w tym samym mieście).

Ad. D) Firma ma być oznaczeniem wyróżniającym przedsiębiorcę w obrocie gospodarczym i jako takie musi być dostępne dla wszystkich potencjalnych klientów i kontrahentów. Firma nie jest tajna ani poufna. Firmę ujawnia się w KRS lub Ewidencji Działalności Gospodarczej co powoduje powszechną dostępność danych o firmie. Ustawowy obowiązek zamieszczania firmy na towarze, opakowaniu itd. Istnieje ustawowy obowiązek zgłaszania do rejestru zmian zachodzących w firmie.

Ad. E) Może wchodzić w konflikt z zasadą prawdziwości. Zasada kontynuacji mówi, że mimo przekształceń firmy powinna nawiązywać do poprzedniego brzmienia i w związku z tym firma może brzmieć tak samo poza zmianą skrótu od formy prawnej.

9-10. Zasady prawa firmowego oraz ochrona prawa do firmy:

Firma jest dobrem o charakterze majątkowym i w związku z tym podlega ochronie prawnej. Jest ona także dobrem niematerialnym, gdyż nie odnosi się do przedmiotów materialnych. Służy do wyróżnienia w obrocie gospodarczym.

W Kodeksie cywilnym ochronę firmy przewiduje art. 43¹⁰, który ujmuje ją w sposób autonomiczny. Do ochrony firmy nie powinno się sięgać do przepisów o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych. Firma będąca dobrem niematerialnym przedsiębiorcy o charakterze majątkowym skuteczne jest erga omnes. Istnieje domniemanie bezprawności naruszenia prawa do firmy. Roszczenia, które przysługują przedsiębiorcy:

1. Zaniechanie działań grożących naruszeniem firmy;

2. Usunięcia skutków dokonanego naruszenia firmy;

3. Złożenia stosownych oświadczeń zmierzających do usunięcia skutków naruszenia

4. Naprawienia szkody majątkowej na zasadach ogólnych (dowód winy)

5. Wydanie przez naruszającego uzyskanej korzyści

11. ISTOTA I RODZAJE PROKURY

Definicja prokury: Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent jest pełnomocnikiem, czynności przez niego dokonane pociągają skutki bezpośrednio dla mocodawcy. Prokura odnosi się do pojęcia reprezentacji. Prokurent nie ma prawa do prowadzenia spraw spółki. Zakres prokury jest wyznaczony ustawowo. Prokurę regulują przepisy Kodeksu cywilnego od 109¹-109⁹. W sprawach nieuregulowanych zastosowanie mają przepisy o przedstawicielstwie (art. 95-109).

Rodzaje prokury:

1. Prokura samoistna -

2. Prokura łączna – może być udzielona kilku osobom łącznie. Jeśli przedsiębiorca powołał kilku prokurentów, nie zastrzegając przy tym ich łączności, każdy może działać samodzielnie. W razie zastrzeżenia działania łącznego, dopiero suma złożonych przez nich oświadczeń woli skutkuje wobec mocodawcy. Reprezentacja bierna – czyli przyjmowanie oświadczeń osób trzecich może się odbywać wobec jednego z prokurentów.

3. Nieprawdziwe zastępstwo łączne – polega na związaniu wspólnika spółki osobowej lub członka zarządu spółki kapitałowej obowiązkiem współdziałania przy reprezentacji. Nie ma to jednak wpływu na reprezentację bierną.

4. Mieszane zastępstwo łączne (prokura łączna nieprawdziwa) – Prokurent może działać tylko ze wspólnikiem spółki osobowej lub członkiem zarządu spółki kapitałowej, zastrzeżenie skuteczne wobec osób trzecich. Nie ma to wpływu na pozycję wspólnika, czy członka zarządu – oni mogą ponadto działać samodzielnie.

5. Prokura oddziałowa – prokura ograniczona do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.

12. UDZIELENIE PROKURY

Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Prokura powinna być udzielona pod rygorem nieważności na piśmie. Prokurent może dokonywać w granicach umocowania czynności wymagających formy z podpisem notarialnie poświadczonym lub w formie aktu notarialnego. Prokura może być udzielona tylko osobom fizycznym posiadającym pełną zdolność do czynności prawnych.

13. ZAKRES PROKURY

Prokura jest pełnomocnictwem obejmującym umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent może w związku z tym występować przed wszystkimi sądami i urzędami. Może dokonywać czynności w zakresie podpisywania umów, przyjmowania darowizn, podpisywania czeków i weksli, udzielania i zaciągania pożyczek itd.

Mimo szerokiego zakresu prokura nie jest pełnomocnictwem nieograniczonym. Nie obejmuje umocowani do czynności niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie upoważnia do zbycia przedsiębiorstwa, przenoszenia prokury (zakaz substytucji), ustanowienia pełnomocnictwa ogólnego ( prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności, lub czynności pewnego rodzaju). Prokurent nie jest upoważniony do dokonywania czynności z „samym sobą”.

Prokurę można ograniczyć tylko w „stosunkach wewnętrznych” między przedsiębiorcą a umocowanym. Ograniczenie to nie jest jednak skuteczne wobec osób trzecich. Prokurent w przypadku dokonania czynności ponad umocowanie odpowiada jedynie wobec mocodawcy, jednak dokonana czynność jest ważna i skuteczna wobec osób trzecich.

Prokura powinna być zgłoszona do rejestru przedsiębiorców. Zgłoszenie powinno określać rodzaj prokury, sposób jej wykonywania. Konieczne jest dołączenie do zgłoszenia wzoru podpisu prokurenta (regulacja ustawy o KRS).

14. WYGAŚNIĘCIE PROKURY

Umocowanie prokurenta wygasa wskutek:

- odwołania prokury
- wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru
- ogłoszenia upadłości
- otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy
- śmierci prokurenta oraz utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych

Po wygaśnięciu umocowania prokurent jest zobowiązany do zwrotu dokumentu je potwierdzające. Może on żądać wydania odpisu tego dokumentu.

Prokura może być w każdym czasie odwołana. Odwołanie jest jednostronną czynnością prawną, nie zależy od zgody prokurenta. Nie ma żadnych wymogów co do formy tej czynności. Wystarczy tylko ustne oświadczenie woli przedsiębiorcy.

15. GENEZA SPÓŁEK HANDLOWYCH

16. HANDLOWE SPÓŁKI OSOBOWE A HANDLOWE SPÓŁKI KAPITAŁOWE

17. POJĘCIE SPÓŁKI JAWNEJ

Definicja spółki jawnej: Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania sp.j. jest odpowiedzialnością nieograniczoną, nieograniczalną, solidarną, i subsydiarną.

Cechy spółki jawnej:

- skład osobowy jest trwały, a cechy osobiste wspólników istotne
- każdy wspólnik ma prawo do prowadzenia praw spółki i reprezentacji
- każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania sp.j. w sposób nieograniczony całym majątkiem
- firma powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego wspólnika
- kapitał spółki jest zmienny
- nie posiada ona osobowości prawnej.

Celem spółki jawnej jest prowadzenie przedsiębiorstwa. Chociaż przepisy nie przyznają jej osobowości prawnej (art. 33 KC), należy je uznać za tzw. Ułomne osoby prawne, ponieważ mają wiele atrybutów podmiotowości cywilnoprawnej:

- posiada odrębny majątek
- może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania
- może pozywać i być pozywana
- podlega przepisom o upadłości

18. POWSTANIE SPÓŁKI JAWNEJ

Spółka jawna może powstać w sposób pierwotny albo następczy (przekształcenie ze spółki cywilnej). Przekształcenie wymaga zgłoszenia do rejestru przez wszystkich wspólników jeżeli przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą zaprowadzenie ksiąg rachunkowych.

Stronami umowy spółki jawnej mogą być osoby fizyczny, osoby prawne, oraz ułomne osoby prawne. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jeśli umowa spółki przewiduje wniesienie wkładu, dla którego jest wymagana forma szczególna, umowa spółki także powinna być zawarta w takiej formie.

Essentialia negotii umowy spółki jawnej:

1. Prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą

2. Wniesienie wkładów przez wszystkich wspólników

3. Firma spółki

4. Przedmiot działalności spółki

Inne postanowienie umowy spółki jawnej:

1. Określenie siedziby

2. Określenie wkładów wnoszonych przez wspólników

3. Określenie czasu trwania spółki (jeśli oznaczony).

Wpis spółki jawnej do rejestru przedsiębiorców (do KRS-u) ma charakter konstytutywny. Zgłoszenie do rejestru powinno zawierać:

- firmę, siedzibę i adres spółki
- przedmiot działalności spółki
- nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz ich adresy
- nazwiska i imiona osób do reprezentacji oraz sposób reprezentacji

Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki jawnej do rejestru. Do zgłoszenia dołącza się umowę spółki oraz poświadczone podpisy osób uprawnionych do reprezentacji.

19. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI JAWNEJ

Każdy wspólnik spółki jawnej odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym.

Cechy odpowiedzialności wspólników:

1. Nieograniczona – całym swoim majątkiem. Na celu ma zabezpieczenie interesów wierzycieli spółki – daje teoretycznie gwarancję spełnienia zobowiązań spółki.

2. Solidarna – z pozostałymi wspólnikami oraz spółką. Wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich, lub od każdego z osobna (solidarność bierna).

3. Subsydiarna – pomocnicza. Wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólników dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

4. Nieograniczalna – postanowienia umowne wspólników wyłączające odpowiedzialność któregoś z nich nie skutkują w stosunkach zewnętrznych (są bezskuteczne wobec osób trzecich). Co innego w stosunkach wewnętrznych (regres).

Szczególne zasady odpowiedzialności wspólników spółki jawnej mówią, że osoby przystępujące do spółki odpowiadają za jej zobowiązania przed przystąpieniem. Jeśli przedmiotem wkładu wspólnika obecnego w spółce jest przedsiębiorstwo, to przystępujący odpowiada także za zobowiązania powstałe w związku z jego prowadzeniem.

20. PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI JAWNEJ

Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki jawnej. Bez uprzedniej uchwały wspólników może prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności. Jeśli jednak przed załatwieniem takiej sprawy choćby jeden ze wspólników sprzeciwi się – wymagana jest uchwała. Przy podejmowaniu uchwal konieczna jest jednomyślność wspólników mających prawo głosowania.

W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, także wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.

Bez wcześniejszej uchwały wspólnik może dokonać czynności nagłej, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważna szkodę.

Wspólnika można pozbawić prawa prowadzenia spraw spółki umownie jak i w uchwale. Prowadzenie spraw spółki może być również powierzone jednemu lub kilku wspólnikom. Wspólnikowi może być odebrane prawo do prowadzenia spraw spółki także na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

21. REPREZENTACJA SPÓŁKI JAWNEJ

Do reprezentacji są uprawnieni:

1. Wspólnicy

2. Pełnomocnicy – w przypadku ich ustanowienia. Pełnomocnicy ogólni, rodzajowi itd.

3. Prokurenci

Każdy pojedynczy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Umowa spółki może jednak przewidywać pozbawienie wspólnika prawa do reprezentacji. Zakres reprezentacji rozciąga się na wszystkie czynności sądowe i pozasądowe.

Ograniczenia w reprezentacji:

1. Wspólnik nie może samodzielnie dokonywać czynności z zakresu reprezentacji „wymuszających” następcze zmiany w umowie spółki.

2. Wspólnik nie może przenieść prawa do reprezentacji na inną osobę – inaczej mówiąc ustanowić pełnomocnika o równym zakresie uprawnień do reprezentacji.

3. Wspólnik nie może dokonywać czynności z samym sobą, chyba że ich treść wyłącza możliwość naruszenia interesu spółki.

Prawa do reprezentacji nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Można natomiast dokonać ograniczeń w stosunkach wewnętrznych. Od zasady tej istnieje wyjątek – ograniczenie w umowie spółki w postaci reprezentacji łącznej z innym wspólnikiem lub prokurentem.

22. WSPÓLNIK WIERZYCIELEM ZEWNĘTRZNYM SPÓŁKI JAWNEJ

23. MAJĄTEK SPÓŁKI JAWNEJ

Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jak wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Majątek spółki nie jest – jak to miało miejsce w poprzednich uregulowaniach – majątkiem wspólnym wspólników, lecz własnym majątkiem spółki. W czasie trwania spółki wspólnik nie może żądać od dłużnika zapłacenia udziału w wierzytelności na niego przypadającego ani przedstawiać do potracenia wierzytelności spółki swojemu wierzycielowi do potrącenia. (zasada względnej nienaruszalności majątku spółki).

Każdy wspólnik ma obowiązek wniesienia wkładu, który potem stanowi majątek spółki. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe.

Formy wkładów do spółki jawnej:

- wniesienie własności rzeczy
- wniesienie na rzecz spółki prawa użytkowania lub pobierania pożytków z rzeczy lub praw.
- wniesienie środków pieniężnych
- świadczenie pracy lub innych usług
- przeniesienie lub ustanowienie na rzecz spółki prawa korzystania z praw na dobrach niematerialnych.

Wkład uważa się za wniesiony wraz z wygaśnięciem zobowiązania wspólnika do wniesienia wkładu połączonym z zaspokojeniem spółki.

24. POJĘCIE UDZIAŁU

Wyróżniamy kilka pojęć udziału:

1. Udział w spółce: (inaczej udział spółkowy), czyli ogół praw i obowiązków wspólnika, przysługujących mu z tytułu uczestnictwa w spółce, tzn. prawa majątkowe (np. prawo do podziału i wypłaty zysku, prawo do odsetek od udziału, prawo do wypłaty udziału w razie wystąpienia ze spółki, obowiązek wniesienia wkładu, obowiązek uczestnictwa w stracie), oraz prawa niemajątkowe (np. prawo do reprezentacji, prowadzenia spraw spółki, prawo do zasięgania informacji o stanie spółki, prawo do przeglądania ksiąg i dokumentów, prawo do wypowiedzenia umowy spółki, prawo do żądania rozwiązania spółki, obowiązek prowadzenie spraw spółki, obowiązek lojalności). Zasadą jest nieprzenoszalność ogółu praw i obowiązków wynikających z udziału.

2. Udział w zyskach i stratach: Każdy wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków całości z końcem roku obrotowego. Udział w zyskach określa umowa spółki, jeśli nie – każdy ma prawo do równego podziału. Nie można pozbawić wspólnika prawa do zysku. Udział w stratach też wyznacza umowa spółki. Umowa spółki może przewidywać zwolnienie wspólnika od uczestnictwa w stratach, jednak nie może to dotyczyć wszystkich wspólników.

3. Udział kapitałowy: odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu. W związku z udziałem kapitałowym wyróżniamy trzy istotne reguły:

1. Jeśli wskutek poniesionej przez spółki straty uszczupli się udział kapitałowy to zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na jego uzupełnienie.

2. Wspólnik ma prawo żądać wypłacenia odsetek od udziału w wysokości 5% rocznie, nawet w wypadku poniesienia przez spółkę straty.

3. Zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników

25. OBOWIĄZEK LOJALNOŚCI

Wspólnik obowiązany jest powstrzymywać się od działalności konkurencyjnej – w szczególności bez zgody pozostałych wspólników – np. uczestniczyć w innych spółkach handlowych jako wspólnik lub członek organu. Jeśli dojdzie do naruszenia obowiązku lojalności – można żądać naprawienia szkody, wydania korzyści. Roszczenie przedawnia się z upływem 6 miesięcy od dowiedzenia się o nielojalności przez pozostałych wspólników. Oprócz tego wspólnicy mogą żądać sądowego wykluczenia wspólnika naruszającego obowiązek lojalności.

26. PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA SPÓŁKI JAWNEJ

Do rozwiązania sp.j. może dojść tylko z przyczyn przewidzianych w ustawie. Zgodnie z art. 58 k.s.h. rozwiązanie powodują:

1. Przyczyny przewidziane w umowie

2. Jednomyślna uchwala wspólników

3. Ogłoszenie upadłości spółki

4. Śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości

5. Prawomocne orzeczenie sądu

6. Wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela osobistego wspólnika

Wypowiedzieć umowę spółki wspólnik może wypowiedzieć na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Oświadczenie o wypowiedzeniu musi być złożone w formie pisemnej wszystkim pozostałym, lub uprawnionym do reprezentacji.

27. LIKWIDACJA SPÓŁKI

Jeżeli wystąpi przyczyna rozwiązania spółki, należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba, że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek zgłoszenia otwarcia likwidacji do sądu rejestrowego. Likwidację prowadzi się pod dotychczasową firmą z dodatkiem „w likwidacji” Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury.

Status likwidatora uzyskują:

1. Ex lege – wszyscy wspólnicy

2. Uchwałą wspólników – niektórzy spośród wspólników, osoby spoza grona wspólników.

3. Orzeczeniem sądu na wniosek wspólnika, lub osoby mającej interes prawny.

Czynności likwidacyjne:

1. Zakończenie bieżących interesów spółki

2. Ściągnięcie wierzytelności

3. Wypełnienie zobowiązań

4. Upłynnienie majątku spółki

5. Podział pozostałego majątku między wspólników

Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. W przypadku rozwiązania spółki bez likwidacji obowiązek ten ciąży na wspólnikach. W razie postępowania upadłościowego rzeczowy wniosek składa syndyk. Z chwilą wykreślenia następuje rozwiązanie spółki.

Księgi i dokumenty powinny zostać oddane na przechowanie na okres nie krótszy niż 5 lat.

28. POJĘCIE SPÓŁKI PARTNERSKIEJ

Spółka partnerska jest osobową spółką handlową, której partnerami mogą być tylko osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, a która ma na celu ich wykonywanie w ramach wspólnego przedsiębiorstwa.

Przepisy regulujące spółkę partnerską zawarte są w art. 86-101 k.s.h. W kwestiach podstawowych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej (art. 89 k.s.h.).

Spółka partnerska posiada własną (podobnie jak sp.j.) podmiotowość prawną, a co za tym idzie może być podmiotem praw i obowiązków, a także występować w charakterze strony w postępowaniach sądowych i pozasądowych.

29. POWSTANIE SPÓŁKI PARTNERSKIEJ

Spółkę partnerską mogą utworzyć jedynie osoby uprawnione do wykonywania tzw. Wolnych zawodów. (wymienione w art. 88 k.s.h.). Są to: adwokat, aptekarz, architekt, inżynier budownictwa, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, makler papierów wartościowych, doradca inwestycyjny, księgowy, lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy i tłumacz przysięgły.

Partnerami mogą być wyłącznie osoby fizyczne. Celem spółki partnerskiej musi być wykonywanie wolnego zawodu. Działalność spółki partnerskiej wykonywana musi być w ramach wspólnego przedsiębiorstwa.

Formalne przesłanki powstania spółki partnerskiej:

1. Zawarcie umowy spółki przez partnerów

2. Zgłoszenie spółki do KRS-u

3. Dokonanie wpisu spółki do KRS-u

Spółka zawarta powinna być w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Essentialia negotii spółki partnerskiej to:

1. Wskazanie wolnego zawodu/zawodów wykonywanych w ramach spółki

2. Przedmiot działalności spółki wg PKD

Ponadto w umowie spółki należy wskazać:

1. Wkłady wnoszone przez partnerów i ich wartość

2. Wspólników ponoszących odpowiedzialność nieograniczoną

3. Wspólników, którzy mają prawo do reprezentacji – jeśli tylko niektórzy

4. Firmę i siedzibę

5. Czas trwania spółki, jeśli ograniczony

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać co najmniej imię i nazwisko jednego partnera. Spółka partnerska powstaje dopiero z chwilą dokonania wpisu do rejestru – wpis ma charakter konstytutywny. Przed zarejestrowaniem spółki może ona być uznana co najwyżej za umowę spółki cywilnej.

30 i 31. PROWADZENIE SPRAW I REPREZENTACJA W SPÓŁCE NIE POSIADAJĄCEJ ZARZĄDU

Partnerom został przyznany znacznie szerszy zakres swobody w ukształtowaniu sposobu reprezentacji i prowadzenia spraw spółki niż w spółce jawnej. Np. w przeciwieństwie do sp.j. można całkowicie odsunąć wspólników od prowadzenia spraw spółki i powierzyć tej kompetencji wyłącznie osobom trzecim.

Kwestię reprezentacji i zarządzania można uregulować na dwa sposoby:

1. Powołanie zarządu, w którego składzie mogą się znaleźć wyłącznie osoby spoza grona wspólników.

2. Pozostawienie tej kompetencji wspólnikom

Ad. 1. – Powołanie zarządu powoduje, że tylko to gremium wyposażone zostaje w kompetencje do prowadzenia spraw spółki oraz reprezentacji. W przypadku powołania odrębnego zarządu k.s.h. nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów o zarządzie spółki z o.o. , w szczególności:

- zarząd może zostać ustanowiony zarówno w umowie spółki, jak i późniejszą uchwałą
- partnerzy w każdej chwili mogą podjąć uchwałę o odwołaniu zarządu
- zarządowi przysługuje pełna kompetencja do prowadzenia spraw i reprezentacji
- sposób reprezentacji przez zarząd określa przede wszystkim umowa spółki.
- jeśli członek zarządu zawiera umowę ze spółką, to musi ją reprezentować pełnomocnik.
- członków zarządu obowiązuje zakaz działalności konkurencyjnej
- członkowie zarządu ponoszą wobec spółki odpowiedzialność za skutek nieprawidłowych działań

Możliwość powołania w spółce partnerskiej zarządu jest rozwiązaniem wyjątkowym – na tle unormowania pozostałych spółek osobowych. Możliwość taka została przewidziana ze względu na brak wspólników „kapitałowych” , jako że wykonywanie wolnego zawodu przez partnerów mogłoby kolidować z prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentacją. Istnienie zarządu nie oznacza, że jest on organem (tak jak w sp. Z o.o.). Zarząd jest powoływany niejako w celu zastąpienia wspólników przy prowadzeniu jej spraw i reprezentacji.

Ad. 2. – Prowadzenie spraw spółki, w której nie powołano zarządu, podlega regułom obowiązującym w spółce jawnej. Kwestia reprezentacji w spółkach pozbawionych zarządu została unormowana nieco inaczej niż w spółce jawnej. Każdy partner jest upoważniony do samodzielnej reprezentacji spółki. Niedopuszczalne jest umowne pozbawienie prawa do reprezentacji partnera.

Pozbawienie prawa reprezentacji może wynikać jedynie z:

1. Powołania zarządu w spółce

2. Podjęcie przez wspólników uchwały z „ważnych powodów” , większością ¾ głosów przy kworum wynoszącym 2/3. Przesłanki pozbawienia są badane przez sąd rejestrowy, a jego skuteczność jest uzależniona od wpisu do rejestru.

3. Prawomocnego wyroku sądowego pozbawiającego reprezentacji z ważnych powodów

32. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PARTNERA ZA ZOBOWIĄZANIA W SPÓŁCE PARTNERSKIEJ

Odpowiedzialność w spółce partnerskiej została uregulowana inaczej niż w pozostałych spółkach osobowych. Ustawodawca wprowadza osobistą odpowiedzialność każdego partnera za działania w związku z wykonywaniem wolnego zawodu, przy jednoczesnym zwolnieniu z odpowiedzialności każdego z nich za działania pozostałych.

K.s.h. wyłącza odpowiedzialność partnera za zobowiązania spółki, które:

a) powstały w związku z osobistym wykonywaniem wolnego zawodu przez pozostałych partnerów

b) powstały w wyniku działań i zaniechań osób świadczących pracę lub usługi dla spółki, a które przy ich wykonywaniu podlegają kierownictwu innego partnera.

Unormowanie to ma charakter dyspozytywny. Zamiast tego można ustalić, że odpowiedzialność partnerów za zobowiązania spółki będzie opierać się na zasadach takich, jak w spółce jawnej (dla wszystkich, bądź niektórych partnerów).

Bez względu na powyższe, odpowiedzialność w spółce partnerskiej zawsze ma charakter subsydiarny - tzn. partnerzy odpowiadają majątkiem osobistym dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Pierwotnie zobowiązana jest bowiem sama spółka.

Spółka ponadto jest odpowiedzialna za swoje zobowiązania w sposób nieograniczony – tak, jak spółka jawna.

33. ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI PARTNERSKIEJ

Rozwiązanie spółki partnerskiej powodują te same zdarzenia, co w spółce jawnej, czyli:

1. Przyczyny przewidziane w umowie spółki

2. Podjęta jednomyślnie uchwała wszystkich partnerów o rozwiązaniu

3. Ogłoszenie upadłości

4. Prawomocne orzeczeni sądu o rozwiązaniu z ważnych powodów

Szczególną przyczyną może być utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu. Jeśli pozostanie uprawniony jeden partner – spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od zaistnienia tych zdarzeń.

Spółka może ponadto ulec rozwiązaniu wskutek:

1. Śmierci partnera

2. Ogłoszenia jego upadłości

3. Wypowiedzenia umowy przez partnera lub jego osobistego wierzyciela

Jednak powyższe przyczyny mogą nie prowadzić do rozwiązania spółki, jeśli pozostali partnerzy tak postanowią w uchwale.

Przyczyny rozwiązania spółki prowadzą dopiero do wszczęcia jej likwidacji, która kończy się wykreśleniem spółki z rejestru a tym samym zakończeniem jej bytu prawnego. Do spółki partnerskiej w zakresie likwidacji mają zastosowanie przepisy o spółce jawnej.

34. POJĘCIE SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ

Spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz) – art. 102 k.s.h.

Spółka komandytowa będąc spółką osobową, zawiera także element kapitałowy, co wiąże się z udziałem komandytariusza – wspólnika odpowiadającego w sposób ograniczony, pozbawionego prawa do reprezentacji i prowadzenia spraw spółki.

Celem spółki komandytowej jest prowadzenie przedsiębiorstwa we własnym imieniu, zarobkowo oraz w sposób zorganizowany i ciągły. Sp.k. działa pod własną firmą. Firma spółki komandytowej powinna zawierać co najmniej nazwisko jednego komplementariusza oraz oznaczenie „spółka komandytowa”. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, a także ułomne osoby prawne.

Spółka komandytowa od strony konstrukcyjnej stanowi modyfikację spółki jawnej (zmiana części wspólników).

35. POWSTANIE SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ

Spółka komandytowa powstaje w sposób pierwotny lub następczy. Założenie dochodzi do skutku w drodze zawarcia umowy spółki i dokonania wpisu w rejestrze przedsiębiorców. Z przekształceniem mamy do czynienia gdy jest ona efektem transformacji już funkcjonującej spółki innego typu.

Utworzenie od podstaw wymaga zawarcia umowy spółki, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu. Konieczną treścią umowy spółki komandytowej jest:

1. Firma i siedziba spółki,

2. Przedmiot działalności spółki

3. Czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony

4. Oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość

5. Oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (suma komandytowa).

Suma komandytowa może być ustalona na równym poziomie dla wszystkich komandytariuszy, jak również w różnej wysokości, odrębnie uzgodnione w stosunku do każdego z osobna. Suma komandytowa musi być określona precyzyjnie w polskiej walucie.

Umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Nie jest wymagane wniesienie wkładów przed zarejestrowaniem spółki. O terminie wniesienie decydują wspólnicy w umowie. Wkłady komplementariuszy podlegają reżimowi przewidzianemu dla wkładów w spółce jawnej.

Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców – wpis ma więc charakter konstytutywny. Zgłoszenie do sądu rejestrowego powinno zawierać:

1. Firmę, siedzibę i adres spółki

2. Przedmiot działalności spółki

3. Nazwiska i imiona albo firmy komplementariuszy, oraz odrębnie nazwiska i imiona komandytariuszy

4. Nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentacji i sposób reprezentacji w przypadku gdy komplementariusze powierzyli reprezentacji tylko niektórym

5. Sumę komandytową

Do zgłoszenia spółki do rejestru uprawniony i jednocześnie zobowiązany jest każdy wspólnik, zatem nie tylko komplementariusz. Do wniosku o wpis dołącza się:

1. Umowę spółki

2. Poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentacji

3. Wykaz wspólników wraz z ich adresami (adresami do doręczeń)

36 i 37. POJĘCIE SUMY KOMANDYTOWEJ I ZMIANA JEJ WYSOKOŚCI

Przez sumę komandytową wedle K.s.h. rozumie się oznaczoną kwotowo górną granicę odpowiedzialności komandytariusza majątkiem osobistym za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli.

1. Suma komandytowa musi być wyrażona liczbowo.

2. Powinna być wyrażona w określonej, konkretnej sumie pieniężnej

3. Ma wyłącznie abstrakcyjny (dokumentowy) charakter, jako, że służy jedynie kwotowemu ograniczeniu odpowiedzialności komandytariusza.

Suma komandytowa powinna być określona w umowie spółki. Podlega ona zgłoszeniu do sądu rejestrowego i wpisaniu do rejestru przedsiębiorców. Wpis sumy ogłasza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Możliwa jest zmiana sumy komandytowej; następuje ona przede wszystkim przez zmianę umowy spółki. – nie zawsze wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, lecz wymagana jest forma aktu notarialnego. Obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania jej do rejestru. W przypadku podwyższenia natomiast komandytariusz odpowiada podwyższoną sumą komandytową zarówno za zobowiązania powstałe po jej podwyższeniu jak i przed.

38. STATUS PRAWNY KOMANDYTARIUSZA W SPÓŁCE KOMANDYTOWEJ

Komandytariuszem może być osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, osoba prawna, oraz tzw. Ułomna osoba prawna. Jego status wyznaczają wprost przepisy o spółce komandytowej, ponadto w sprawach nieuregulowanych mają zastosowanie odpowiednio przepisy o wspólniku spółki jawnej.

Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli w sposób ograniczony. Wysokość odpowiedzialności jest równa różnicy między sumą komandytową a wartością wkładu wniesionego (i niezwróconego) do spółki. W przypadku zwrotu wkładu w części lub w całości odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki zostaje przywrócona w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu.

Istnieją wyjątki od ogólnej ograniczonej odpowiedzialności komandytariusza:

1. W przypadku zamieszczenia jego nazwiska lub firmy w firmie spółki komandytariusz odpowiada za zobowiązania w sposób nieograniczony.

2. Za skutki czynności prawnej dokonanej przez siebie w imieniu spółki bez ujawniania swojego pełnomocnictwa – odpowiedzialność nieograniczona

3. Za skutki czynności prawnej dokonanej przez siebie w imieniu spółki bez umocowania bądź poza jego zakresem.

Komandytariusz nie ma prawa – w przeciwieństwie do komplementariusza – do reprezentacji spółki. Może ją reprezentować jedynie jako pełnomocnik (prokurent). Pełnomocnictwa może udzielić każdy komplementariusz z osobna, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (reprezentacja łączna).

Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności potrzebna jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Komandytariusza można całkowicie wyłączyć od prowadzenia spraw spółki i nie będzie potrzebna wówczas jego zgoda na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd.
Jeśli komandytariusz nie ma prawa do prowadzenia spraw spółki odchodzi obowiązek jego lojalności wobec spółki.

Komandytariusz ma uprawnienia kontrolne, które zezwalają mu na przeglądanie ksiąg i dokumentów spółki celem sprawdzenia ich rzetelności.

Udział w zyskach – komandytariusz uczestniczy w zyskach proporcjonalnie do wniesionego wkładu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zysk jest w pierwszej kolejności przeznaczany na uzupełnienie wkładu komandytariusza. Komandytariusz uczestniczy w stracie tylko do wartości umówionego wkładu.

39. STATUS PRAWNY KOMPLEMENTARIUSZA

Mogą nim być osoby fizyczne, prawne, a także tzw. Ułomne osoby prawne. Do komplementariusza stosuje się odpowiednio przepisy o wspólniku spółki jawnej.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki – Komplementariusz odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli – tak jak wspólnicy spółki jawnej.

Reprezentacja spółki – spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa do reprezentacji. Prawa do reprezentowania nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Jedynym wyjątkiem jest zasada zastępstwa łącznego – jako postanowienie umowy spółki.

Prowadzenie spraw spółki – na zasadach takich jak w art. 39-47 k.s.h., jednakże tylko wtedy gdy w umowie spółki nie postanowiono inaczej. Bez uprzedniej uchwały może dokonywać zwykłych czynności spółki. Komplementariusza można pozbawić prawa do prowadzenia spraw w trojaki sposób: poprzez umowę spółki, poprzez uchwałę, bądź z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

40. POJĘCIE SPÓŁKI KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ

Jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w które wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem (art. 125 k.s.h.).

Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką hybrydową. Łączy w sobie cechy zarówno spółki osobowej, jak i spółki kapitałowej.
Jako spółkę osobową charakteryzują ja następujące cechy:

1. Nie ma osobowości prawnej

2. Prowadzenie spraw spółki oraz jej reprezentacja leży w gestii komplementariuszy, a więc tych wspólników, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony

3. W zasadniczych dla spółki sprawach, uchwały walnego zgromadzenia wymagają – pod rygorem nieważności – zgody wszystkich komplementariuszy, w tym także tych, którym nie przysługuje prawo głosu na walnym zgromadzeniu, ponieważ nie wnieśli wkładu na kapitał zakładowy spółki.

4. K.s.h. dopuszcza możliwość wypowiedzenia i wystąpienia ze spółki przez komplementariusza oraz przyjęcia do spółki nowego komplementariusza – jeśli statut tak stanowi. Prawo wypowiedzenia nie przysługuje akcjonariuszom.

W sprawach nieuregulowanych zastosowanie mają przepisy o spółce jawnej, regulujące:

1. Stosunek prawny między komplementariuszami

2. Stosunek prawny między komplementariuszami a akcjonariuszami

3. Stosunek między komplementariuszami a osobami trzecimi

4. Wkłady komplementariuszami na rzecz spółki (z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy)

5. Wypowiedzenie spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki

Cechy kapitałowe spółki komandytowo-akcyjnej:

1. Kapitał zakładowy odpowiadający sumie wartości nominalnej emitowanych przez spółkę akcji

2. Odesłanie do stosowania przepisów o spółce akcyjnej wszędzie tam, gdzie nie ma odesłania do przepisów o spółce jawnej. Przepisy stosuje się odpowiednio.

3. W spółce komandytowo-akcyjnej funkcjonuje walne zgromadzenie oraz rada nadzorcza.

41. POWSTANIE SPÓŁKI KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ

Założycielami spółki są osoby, które podpisały sporządzony w formie aktu notarialnego statut. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze.

Komplementariuszem może być osoba fizyczna, osoba prawna oraz – choć ustawa tego nie wymienia – ułomna osoba prawna. W roli założycieli mogą występować także akcjonariusze. Komplementariusze odpowiadają solidarnie całym majątkiem za działania podejmowane w imieniu spółki komandytowo-akcyjnej w fazie organizacji, a więc po zawiązaniu a przed wpisem do rejestru. Z chwilą rejestracji spółka przestaje być w organizacji.

Statut – obligatoryjną treść statutu reguluje art. 130 k.s.h.. Zgodnie z tym obok postanowień o siedzibie, przedmiocie działalności spółki oraz czasie trwania, jeśli nie został oznaczony, statut powinien określać również:

1. firmę spółki

1. nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy

2. oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”, lub skrót „S.K.A.” . Firma nie może zawierać nazwiska akcjonariusza pod rygorem odpowiedzialności takiej, jak komplementariusz.

1. Oznaczenie oraz wartość wkładów wnoszonych przez komplementariuszy – zarówno na kapitał udziałowy (fundusz) jak i na kapitał zakładowy (jeśli obejmują akcje).

2. Postanowienie dotyczące kapitału zakładowego i akcji. Statut powinien określać wysokość kapitału zakładowego, oraz wartość nominalną akcji oraz ich liczbę ze wskazaniem czy akcje są imienne czy na okaziciela. Kapitał zakładowy wynosi co najmniej 50 000 tysięcy złotych, wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz. Statut powinien określać także sposób zebrania kapitału zakładowego

3. Nazwiska i imiona albo firmy komplementariuszy, ich adresy oraz adresy do doręczeń.

4. Organizację (reguły zwoływania i procedowania) walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeśli jej ustanowienie jest obligatoryjne.

42. STATUS PRAWNY KOMPLEMENTARIUSZA W SPÓŁCE KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ

Prawo do reprezentacji – podobnie jak w spółce komandytowej, komplementariusz jako wspólnik odpowiadający w sposób nieograniczony za zobowiązania spółki, ma prawo do jej reprezentowania jako przedstawiciel ustawowy. Nie można pozbawić prawa do reprezentacji komplementariusza w statucie ze skutkiem wobec osób trzecich (art. 139 k.s.h.). Nie można także pozbawić prawa do reprezentacji wszystkich komplementariuszy. Można pozbawić tego prawa tylko na podstawie:

1. Postanowienia statutu lub jego zmiany – nazwisko komplementariusza nie będzie wtedy figurować w zgłoszeniu spółki do rejestru. Uchwała mająca pozbawić prawa do reprezentacji musi zostać powzięta większością ¾ głosów wszystkich komplementariuszy.

2. Na mocy prawomocnego orzeczenia sądu – wbrew woli komplementariusza, tylko z ważnych powodów.

Prowadzenie spraw spółki – Kodeks nie reguluje w sposób wyczerpujący tej kwestii. W sprawach nieuregulowanych zastosowanie mają odpowiednio przepisy o spółce jawnej.

Zasadą jest, że komplementariusz ma zarówno prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, statut spółki może jednak:

1. Powierzyć prowadzenie spraw spółki jednemu bądź kilku – z zastrzeżeniem, że nie można wyłączyć od prowadzenia spraw wszystkich komplementariuszy.

2. Pozbawić jednego lub kilku komplementariuszy prawa do prowadzenia sprawa spółki. Powierzenie prowadzenia sprawa tylko kilku komplementariuszom wymaga zgody wszystkich komplementariuszy.

Przepisy o spółce komandytowo-akcyjnej nie regulują sposobu prowadzenia spraw spółki wówczas, gdy uprawnionych jest kilku komplementariuszy – zastosowanie mają przepisy o spółce jawnej.

Komplementariuszom nie przysługuje prawo do prowadzenia spraw spółki objętych kompetencją rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia.

Odpowiedzialność komplementariusza – kształtuje się na takich samych zasadach jak w spółce komandytowej, czyli również jak w przepisach o odpowiedzialności wspólników spółki jawnej.

43. STATUS PRAWNY AKCJONARIUSZA

Reprezentacja spółki – Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Przy dokonaniu czynności prawnej akcjonariusz-pełnomocnik powinien swoje pełnomocnictwo ujawnić. Jeśli tego zaniecha – będzie odpowiadał wobec osób trzecich za skutki dokonanej czynności.

Akcjonariusze mają prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Przysługuje im (jako wspólnikom, którzy objęli akcje) głos na tymże zgromadzeniu.

Akcjonariusz nie odpowiada wobec osób trzecich za zobowiązania spółki. Jednak istnieją trzy wyjątki od tej zasady:

1. Jeśli akcjonariusz dokona czynności z zakresu reprezentacji nie ujawniając pełnomocnictwa.

2. Jeśli będzie reprezentował spółkę bez umocowania bądź przekroczy jego zakres

3. W przypadku zamieszczenia jego nazwiska/firmy w firmie spółki komandytowo-akcyjnej.

44. RADA NADZORCZA I WALNE ZGROMADZENIE W SPÓŁCE KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ

Rada Nadzorcza

Ustanowienie w spółce rady nadzorczej jest obligatoryjne, jeśli liczba akcjonariuszy przekroczy 25 osób. Rada nadzorcza jest organem umożliwiającym wykonywanie przez akcjonariuszy kontroli nad osobami prowadzącymi sprawy spółki. Członkowie rady nadzorczej są powoływani i odwoływani przez Walne zgromadzenie.

Członkiem rady nadzorczej nie może być komplementariusz nawet wówczas, gdy objął on akcję – ograniczenie to nie dotyczy komplementariusza pozbawionego prawa reprezentacji i prowadzenia spraw spółki.

Rolą rady nadzorczej jest sprawowanie kontroli we wszystkich dziedzinach spółki, między innymi:

1. Delegowanie członków rady do tymczasowego wykonywania czynności komplementariuszy

2. Wytoczenie w imieniu spółki powództwa o odszkodowanie

3. Reprezentowanie spółki przy dochodzeniu odszkodowania.

W pozostałych sprawach stosuje się odpowiednio przepisy o spółce akcyjnej, tak więc przede wszystkim do kompetencji rady nadzorczej należy:

1. Ocena sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego z a ubiegły rok obrotowy

2. Ocena wniosków komplementariuszy dotyczących podziału zysku i pokrycia strat

3. Składanie walnemu zgromadzeniu corocznych pisemnych sprawozdań z wyników tej oceny.

Walne zgromadzenie

Może być zwyczajne lub nadzwyczajne. Prawo uczestnictwa mają wszyscy akcjonariusze oraz wszyscy komplementariusze, a także członkowie rady nadzorczej. Prawo do głosu mają jednak tylko wspólnicy, którzy objęli akcje. Komplementariusze, którzy objęli akcje nie mogę jednak głosować nad powołaniem i odwołaniem członków rady nadzorczej.

Zasadą jest, że każda akcja uprawnia do jednego głosu na walnym zgromadzeniu, jednakże z następującymi wyjątkami:

1. Statut może przyznawać akcji więcej niż jeden głos, ale tylko w przypadku, gdy uprawnionym jest akcjonariusz niebędący Komplementariuszem

2. Akcjonariusz będący zarazem Komplementariuszem – każda akcja daje jeden głos i nie można postanowić inaczej.

Walne zgromadzenie podejmuje uchwały co do zasady bezwzględną większością głosów. W niektórych przypadkach niezbędna jest jednak zgoda komplementariuszy. Kodeks wyróżnia następujące rodzaje uchwał:

1. Uchwały, które nie wymagają zgody komplementariuszy:

1. Rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy.

2. Udzielenie komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki absolutorium

3. Udzielenie członkom rady nadzorczej absolutorium

4. Wybór biegłego rewidenta – chyba że statut przyznaje tu kompetencję radzie

5. Rozwiązanie spółki (BŁĄD W KSIĄŻCE?)

1. Uchwały, które wymagają zgody większości komplementariuszy

1. Podział zysku za rok obrotowy w części przypadającej komplementariuszom

2. Sposób pokrycia straty za ubiegły rok obrotowy

3. Inne sprawy przewidziane w statucie

1. Uchwały wymagające zgody wszystkich komplementariuszy

1. Powierzenie prowadzenia spraw oraz reprezentacji spółki jednemu lub kilku komplementariuszom

2. Podział zysku za poprzedni rok obrotowy przypadający akcjonariuszom

3. Zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa

4. Zbycie nieruchomości spółki

5. Podwyższenie, obniżenie kapitału zakładowego

6. Emisja obligacji

7. Połączenie i przekształcenie spółki

8. Zmiany statutu

9. Rozwiązanie spółki

10. Innych czynności przewidzianych w przepisach o spółce komandytowo-akcyjnej

45. ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ

Przyczyny otwarcia likwidacji wg k.s.h. :

1. Przewidziane w statucie

2. Uchwała walnego zgromadzenia – zapada większością ¾ głosów – wymagana zgoda wszystkich komplementariuszy

3. Ogłoszenie upadłości spółki

4. Śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza – chyba, że statut stanowi inaczej.

5. Inne przyczyny przewidziane prawem – prawomocne orzeczenie sądu rejestrowego o rozwiązaniu spółki.

W chwili otwarcia likwidacji spółka staje się spółką komandytowo-akcyjną „w likwidacji”. Likwidatorami spółki komandytowo-akcyjnej są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki – chyba że statut lub uchwała walnego zgromadzenia przy zgodzie wszystkich komplementariuszy postanowi inaczej.

W pozostałych sprawach do likwidacji spółki komandytowo akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy o likwidacji spółki akcyjnej.

46. SPÓŁKA KAPITAŁOWA W ORGANIZACJI

Powstanie następuje z chwilą zawarcia umowy założycielskiej spółki, a więc z chwilą objęcia przez akcjonariuszy bądź wspólników wszystkich akcji (udziałów). Powstanie spółki z o.o. następuje z chwilą podpisania umowy założycielskiej. Umowa powinna określać liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników. W przypadku spółki akcyjnej moment objęcia akcji, podpisania umowy oraz statutu może nie zbiegać się w jednym momencie.

Z chwilą zawarcia umowy założycielskiej osoby obejmujące udziały lub akcje stają się wspólnikami (akcjonariuszami). Jednak do czasu wpisu spółki do rejestru nie mogą oni dysponować swoim prawem podmiotowym wynikającym z uczestnictwa.

Spółka kapitałowa w organizacji jest autonomicznym podmiotem prawa wyposażonym w atrybuty osobowości prawnej:

1. Przysługuje im zdolność prawna,

2. Występuje w obrocie pod własną firmą z dodatkiem „w organizacji”

3. Może być reprezentowana przez pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą

4. Odpowiada za swoje zobowiązania

1. Solidarnie – ze wspólnikiem lub akcjonariuszem do wartości niewniesionego wkładu określonego w umowie albo statucie spółki

2. Solidarnie odpowiadają również osoby działające w imieniu spółki - członkowie zarządu, założyciele, pełnomocnicy.

Z chwilą wpisu do rejestru podmiotem praw i obowiązków staje się „dojrzała” spółka kapitałowa.

Rozwiązanie spółki kapitałowej w organizacji:

Dwie przyczyny:

1. Niezgłoszenie spółki do rejestru w terminie 6 miesięcy od zawarcia umowy sp. z o.o. , lub sporządzenia statutu S.A.

2. Uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego odmawiającego zarejestrowania spółki

W pierwszej sytuacji zarząd sp. z o.o. (akcyjnej) powinien zarządzić zwrot wpłaconych sum i wkładów niepieniężnych. Zarząd S.A. jest nadto zobowiązany powiadomić wszystkie osoby mające w tym interes prawny o tym, że spółka nie została zarejestrowana. Jeśli spółka nie została zarejestrowana z powodu braku zarządu – zwrotu wkładów dokonują założyciele (osoby, które podpisały statut).

Jeśli spółka kapitałowa w organizacji nie jest w stanie dokonać niezwłocznie zwrotu wkładów lub w pełni pokryć wierzytelności osób trzecich, to zarząd dokona jej likwidacji. Jeśli nie ma zarządu to likwidacji dokonuje likwidator albo likwidatorzy ustanowienie przez zgromadzenie wspólników albo sąd rejestrowy. Otwarcie likwidacji podlega ogłoszeniu.

Spółka w organizacji ulega rozwiązaniu z dniem zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników bądź walne zgromadzenie.

47. WKŁADY DO SPÓŁKI KAPITAŁOWEJ

Wniesienie wkładu w spółkach kapitałowych pełni szczególną rolę, gdyż służy pokryciu kapitału zakładowego. Wkładem jest prawo majątkowe wnoszone do spółki, za które wspólnik uzyskuje inne prawo – udział lub akcję. Wyróżnia się wkłady pieniężne (gotówkowe, bezgotówkowe), oraz niepieniężne – czyli aporty.

Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być świadczenie pracy oraz innych usług. Mogą natomiast być wkładem aktywa „dające się wycenić”. Aport musi nadto być zbywalny oraz posiadać zdolność bilansową – co oznacza, że mogą jako aktywa wejść do bilansu spółki.

Kodeks spółek handlowych zakazuje dokonywania potrąceń przez wspólnika (akcjonariusza) swoich wierzytelności wobec spółki z wierzytelnością spółki względem niego z tytułu wpłaty na poczet udziałów albo akcji.

48. ZGODA ORGANU SPÓŁKI KAPITAŁOWEJ JAKO PRZESŁANKA SKUTECZNOŚCI CZYNNOŚCI PRAWNEJ.

W szczególny i kompleksowy sposób uregulowana została w przepisach ogólnych kodeksu spółek handlowych problematyka skutków dokonania czynności prawnej bez wymaganej zgody zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) bądź rady nadzorczej. Skutki braku zgody zależą od tego, czy wymóg wynika z ustawy czy umowy (statutu) spółki.

Wymóg może wynikać z k.s.h. bądź innych ustaw. W przepisach ogólnych k.s.h. został uregulowany przypadek wymogu zgody organów spółki przy zawieraniu przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkami władz spółki. Rozróżnia się dwie sytuacje:

1. Zawieranie umów z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem itd. O ile ustawa nie stanowi inaczej wymagana jest wówczas zgoda zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia.

2. W drugiej sytuacji przedmiotowe umowy zawierane są z członkiem zarządu, prokurentem, likwidatorem spółki zależnej. Zawarcie takiej umowy wymaga zgody rady nadzorczej spółki zależnej, a jeżeli spółka zależna nie ma rady nadzorczej wymagana jest zgoda zgromadzenia wspólników, lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki dominującej.

Inne wymogi są przewidziane również w przepisach o spółce z o.o. oraz spółce akcyjnej, a mianowicie:

1. Konieczność uzyskania zgody zgromadzenia wspólników spółki z o.o. (zgoda wszystkich wspólników) – tj. np. zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa, nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego, lub udziału w nieruchomości, zwrot dopłat – art. 228 k.s.h. . Ponadto z art. 229 k.s.h. – umowa o nabycie nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą ¼ kapitału zakładowego nie niższą jednak niż 50 000 zł wymaga uchwały wspólników. Na podstawie art. 230 k.s.h. – rozporządzenie prawem, lub zaciągnięcie zobowiązania o wartości dwukrotnie przewyższającej kapitał zakładowy wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Art. 275 par.3 – w okresie likwidacji dopłaty mogą być uchwalane tylko za zgodą wspólników.

2. Konieczność uzyskania zgody walnego zgromadzenia spółki akcyjnej: art. 393, 394

3. Konieczność uzyskania zgody rady nadzorczej spółki akcyjnej przewidują: art. 349 par. 1 – dot. Zarząd może wypłacić zaliczkę na poczet dywidendy za zgodą rady nadzorczej. Art. 446 par.2 – uchwala zarządu w sprawach ustalenia ceny emisyjnej oraz wydania akcji w zamian za wkład niepieniężny wymaga zgody rady nadzorczej, chyba że statut stanowi inaczej.

Jeśli chodzi o „inne ustawy” regulujące tą materię to ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych zakłada, że w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji, w której ponad połowa liczby akcji należy do Skarbu Państwa, zgody walnego zgromadzenia wymaga:

1. Zawiązanie innej spółki

2. Objęcie albo nabycie akcji innej spółki

3. Zbycie lub nabycie akcji innej spółki

Skutek czynności prawnej bez wymaganej zgody został uregulowany w art. 17 par. 1 i 2 k.s.h. Zgodnie z nim, jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników (walnego zgromadzenia) bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez zgody będzie nieważna.

Zgoda może być wyrażona zarówno przed dokonaniem czynności, jak i po, jednak nie później niż w terminie 2 miesięcy od złożenia oświadczenia.

Wymóg zgody wynikający z umowy albo statutu spółki – czynność dokonana bez zgody jest ważna jednakże nie wyklucza to odpowiedzialności członków zarządu – organizacyjnej lub odszkodowawczej – wobec spółki z tytułu naruszenia statutu, bądź umowy.

49. PRZESŁANKI I TRYB ROZWIĄZANIA SPÓŁKI KAPITAŁOWEJ PRZEZ SĄD

Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązania spółki kapitałowej tylko wówczas, gdy:

1. Nie zawarto umowy spółki (np. spółka została zarejestrowana na podstawie projektu umowy).

2. Określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem (np. gwałty na zlecenie, bez zlecenia).

3. Umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego, lub wkładów.

4. Wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania (praktyczne zastosowanie przy spółkach jednoosobowych).

O rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby posiadającej interes prawny, bądź po przeprowadzeniu rozpraw. Sąd wezwie do usunięcia braków w wyznaczonym terminie. Jeśli braki nie zostaną usunięte w terminie, sąd – po wezwaniu zarządu spółki do złożenia wyjaśnień – może wydać postanowienie rozwiązania spółki. (bez wezwania nie może, a po upływie terminu także nie musi wydawać postanowienie o rozwiązaniu). Sąd musi jednakże wydać postanowienie wówczas, jeśli wspomniane braki nie mogą być usunięte. Z kolei sąd nie może rozwiązać spółki z powodu istniejących braków, jeśli od jej zarejestrowania minęło 5 lat.

50. SPÓŁKA JEDNOOSOBOWA – JAKO SZCZEGÓLNA POSTAĆ SPÓŁKI HANDLOWEJ

Spółka jednoosobowa jest spółką kapitałową, której wszystkie udziały, lub akcje należą do jednego wspólnika lub akcjonariusza. Spółka jednoosobowa może powstać pierwotnie – wszystkie udziały, akcje zostały objęte przez jednego wspólnika/akcjonariusza, lub w sposób następczy - spółka zarejestrowana jako wieloosobowa, której wszystkie udziały/akcje zostały skoncentrowane w rękach jednej osoby.

Forma czynności prawnych między jedynym wspólnikiem a spółką – k.s.h. wprowadza szczególną regulację dotyczącą formy czynności prawnych pomiędzy jedynym wspólnikiem a spółką celem zagwarantowania przejrzystości, a w szczególności eliminacji możliwości antydatowania umów.

1. W przypadku gdy wszystkie udziały/akcje skoncentrowane są w rękach jednego wspólnika, oświadczenie woli takiego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Ponadto w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności, wymaga się formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

2. Przy zawieraniu umów z „samym sobą” przez jedynego wspólnika spółki będącego zarazem jedynym członkiem zarządu , czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego jednoosobową spółką wymaga formy aktu notarialnego.

51. CHARAKTER PRAWNY SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest kapitałową spółką handlową utworzoną w jakimkolwiek prawnie dopuszczalnym celu, wykazującą również pewne właściwości spółki osobowej, w której uczestniczą indywidualnie oznaczeni wspólnicy, a uczestnictwo to związane jest ze zbywalnymi udziałami odzwierciedlającymi ułamkową część pierwotnego majątku spółki.

Cechy charakterystyczne spółki z o.o.:

1. Powstaje w rezultacie czynności prawnej przyszłych wspólników – umowa spółki, akt założycielski – oraz konstytutywnego wpisu do rejestru.

2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest skonstruowana jako spółka kapitałowa, ma jednak wiele właściwości charakterystyczny dla spółek osobowych – wspólnicy indywidualnie oznaczeni, tworzący trwałe grono, niedopuszczalne uczestnictwo wspólników anonimowych,

3. Udziały w spółce odzwierciedlają oznaczony ułamek kapitału zakładowego i nie mogą być zmaterializowane w postaci dokumentów, które stanowiłby samoistny przedmiot obrotu – jest to jedna z podstawowych różnic między sp. z o.o. a S.A.

4. Sp. z o.o. może być utworzona w każdym prawnie dopuszczalnym celu, nie tylko do prowadzenia zarobkowej działalności gospodarczej.

Kapitałowy charakter spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przejawia się tym, że:

1. Spółka posiada osobowość prawną

2. Majątek wspólników jest oddzielony całkowicie od majątku spółki

3. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki

4. Majątek spółki nie może stanowić przedmiotu egzekucji mającej zaspokoić osobistego wierzyciela wspólnika

Odpowiedzialność spółki z o.o. jest nieograniczona, mimo nomenklatury ograniczenie sugerującej. Zmiany składu osobowego spółki z o.o. mogą być następstwem rozmaitych zdarzeń – niepowodujących reperkusji w strukturze jej majątku. Najbardziej typową przyczyną takich zmian jest zbycie udziałów w spółce przez wspólnika i ich przejście na inną osobę. Prawo do zbycia udziału nie może być wyłączone – a co najwyżej ograniczone np. poprzez wymóg zgody spółki lub przyznanie pierwszeństwa w nabyciu udziałów pozostałym wspólnikom (art. 182 k.s.h.)

Elementy osobowe w spółce z o.o. :

1. Prawo wykonywania osobistej kontroli przez wspólników w zakresie działań i funkcjonowania spółki. (rada nadzorcza – w spółkach powyżej 25 wspólników, lub komisja rewizyjna)

2. Możliwość orzeczenia przez sąd wyłączenia wspólnika (art. 266 k.s.h.) z ważnych powodów oraz rozwiązania w ten sam sposób spółki (art. 271 k.s.h.)

3. Zakaz wydawania wspólnikom dokumentów na okaziciela wyraźnie wskazuje na podobieństwo do spółek osobowych. Wyłącza bowiem możliwość całkowicie niezależnego od wiedzy i zgody spółki obrotu prawami udziałowymi.

4. Umowa spółki może wprowadzić postanowienie o wyłączeniu wstąpienia do spółki spadkobierców zmarłego wspólnika. Śmierć wspólnika takiej spółki powoduje w zasadzie jej rozwiązanie, a ewentualne dalsze trwanie możliwe jest jedynie wyjątkowo i to bez udziału spadkobierców.

Powody popularności formy prawnej spółki z o.o.:

1. Oddzielenie odpowiedzialności i majątku osobistego wspólników oraz spółki

2. Mało sformalizowany sposób zakładania i funkcjonowania spółki z o.o.

3. Stosunkowo duże znaczenie powiązań osobistych i związana z tym możliwość trwania spółki przy zachowaniu określonego składu osobowego.

4. Dopuszczalność zakładania spółek z o.o. w bardzo różnych sferach działalności.

Środki przeciwko nadużyciom przy zakładaniu i funkcjonowaniu sp. z o.o. :

1. Minimalny kapitał zakładowy w wysokości 50 000 zł

2. Bezwzględny obowiązek jego całkowitego pokrycia najpóźniej w chwili zgłoszenia do rejestru.

52. POWSTANIE SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ I UMOWA SPÓŁKI.

Przesłanki powstania:

1. Zawarcie umowy spółki (sporządzenie aktu założycielskiego)

2. Pokrycie w całości kapitału zakładowego

3. Ustanowienie wymaganych organów – w każdym wypadku zarządu, a gdy ustawa tego wymaga – rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

4. Zgłoszenie spółki do Krajowego Rejestru Sądowego

5. Wpisanie spółki do KRS-u = uzyskanie przez nią osobowości prawnej.

Umowę spółki mogą zawrzeć osoby fizyczne, prawne, oraz ułomne osoby prawne. Umowa zawierana w formie aktu notarialnego. Poprzez zawarcie umowy dochodzi to tzw. Zawiązania spółki – powstaje wtenczas spółka z o.o. w organizacji. Integralną część umowy spółki stanowią – zazwyczaj dorozumiane – oświadczenie woli wspólników o przystąpieniu do tworzonej spółki.

Zawiązanie spółki jednoosobowej sp. z o.o. następuje w wyniku złożenia notarialnego oświadczenia woli przez jedynego wspólnika. Jest to tzw. akt założycielski. k.s.h. wyłącza możliwość założenia jednoosobowej sp. z o.o. przez inną jednoosobową sp. z o.o.

Elementy obligatoryjne umowy założycielskiej sp. z o.o. :

1. Oświadczenia wspólników o tym, że zawiązują oni spółkę w określonym celu.

2. Wskazanie przedmiotu działalności spółki

3. Oznaczenie firmy spółki

4. Oznaczenie siedziby spółki

5. Określenie wysokości kapitału zakładowego

6. Określenie rodzaju i wartości wkładów, które poszczególni wspólnicy są zobowiązani wnieść do spółki

7. Określenie, czy wspólnik może mieć więcej udziałów niż jeden

8. Oznaczenie liczby i wartości nominalnej udziałów obejmowanych przez poszczególnych wspólników

9. Określenie czasu trwania spółki, jeśli ma być z góry oznaczony.

Fakultatywne postanowienia umowy:

1. Przesłanki umorzenia udziałów

2. Ograniczenie w ich zbywaniu

3. Wyłączenie wstąpienia spadkobierców wspólnika do spółki

4. Możliwość wypłaty wspólnikom zaliczek na poczet przewidywanego zysku rocznego

5. Obowiązek wniesienia dopłat

6. Specjalne zasady powoływania członków zarządu lub rady nadzorczej

7. Możliwość podwyższenia kapitału zakładowego bez konieczności zmiany umowy

8. Wyłączenie lub ograniczenie prawa indywidualnej kontroli wspólników w spółce, w której powołana jest rada nadzorcza.

9. Konieczność wyrażenia zgody przez zgromadzenie wspólników na określone czynności zarządu

Umowa spółki jest kształtującym przyszłe stosunki spółki, jej funkcjonowanie a także pozycję poszczególnych wspólników. Późniejsze funkcjonowanie i realizacja założonych celów może wyłonić się potrzeba dokonania zmian umowy. Zmiany umowy spółki dokonywane są w drodze uchwał wspólników, podjętych większością 2/3 głosów. Zmiana przedmiotu działalności wymaga większości ¾ głosów. Uchwala zmieniająca umowę powinna być umieszczona w protokole notarialnym. Staje się skuteczna z chwilą wpisu do KRS-u.

K.s.h. wprowadza ochronę wspólników, których dotyczyć mogą pewne niekorzystne zmiany umowy spółki. Art. 246 par. 3 przewiduje konieczność wyrażenia zgody przez wspólnika na zmiany umowy, w wyniku których nastąpiłoby:

1) zwiększenie świadczeń, które obciążają danego wspólnika
2) uszczuplenie jego praw udziałowych
3) uszczuplenie praw przyznanych mu osobiście

Przykładowe uprawnienia osobiste przyznane wspólnikowi:

1. Uprawnienie do bezpłatnego lub cenowo preferencyjnego otrzymywania wyrobów spółki

2. Prawo samodzielnego powoływania lub odwoływania członka (członków) zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej

3. Prawo wyrażania zgody na pewne uchwały lub decyzje spółki

4. Uprawnienie do bezpłatnego korzystania z urządzeń, usług, pomieszczeń spółki

Zgromadzenie kapitału zakładowego

Jest ono niezmiernie istotną przesłanką powstania spółki z o.o. . Kapitał zakładowy musi być zgromadzony w całości przed zgłoszeniem spółki do rejestru sądowego.

Wniesienie wkładów obejmuje rozmaite czynności. Mogą to być czynności prawne konsensualne, realne, a niekiedy i pewnie działania faktyczne, które umożliwiają spółce rzeczywiste korzystanie z wkładów wnoszonych przez wspólników. Najprostszym sposobem wniesienia wkładu pieniężnego jest wpłata gotówkowa – do kasy spółki. Wniesienie wkładów niepieniężnych (aportów), tj. ustanowienie przez wspólników na rzecz spółki prawa, które dotychczas nie istniało, może być przyznanie spółce obligacyjnych uprawnień do korzystania z określonych dóbr. Aporty muszą być prawami zbywalnymi. Przedmiotem aportu może być prawo własności nieruchomości, użytkowanie wieczyste, przedsiębiorstwo należące do danego wspólnika. Przedmiot aportu może być także prawo własności przemysłowej. Prawo patentu przenosi się w drodze pisemnej umowy pod rygorem nieważności. Aporty mogą także stanowić akcje lub udziały innych spółek kapitałowych, sposób ich przeniesienia regulują przepisy k.s.h.

Kontrola wniesienia wkładów:

K.s.h. nie przewiduje konieczności badania przez sąd rejestrowy faktu, czy wkłady zostały wniesione. Zarząd przy zgłoszeniu składa jedynie oświadczenie, że obowiązek ten został zrealizowany. Członkowie zarządu ponoszą osobistą odpowiedzialność za złożenie nieprawdziwego oświadczenia. Złożenie fałszywego oświadczenia jest przestępstwem zagrożonym karami przewidzianymi a art. 587 k.s.h. Nie jest także w szczególności wymagane – inaczej nie w przypadku S.A. – badanie kwestii pokrycia kapitału zakładowego przez biegłego rewidenta.

Spółka z o.o. w organizacji przekształca się w spółkę „definitywną” z chwilą wpisu do KRS. Staje się wówczas osobą prawną (art. 12 k.s.h.). Wpisu dokonuje sąd rejestrowy na wniosek spółki w organizacji działającej przez zarząd. Zgłoszenia dokonuje się na urzędowym formularzu. Powinno ono zawierać umowę spółki, oświadczenie wszystkich członków zarządu o wniesieniu wkładów, a także uchwałę zgromadzenia wspólników powołujących zarząd, radę nadzorczą – jeśli jest przewidziana. Brak zgłoszenia spółki do rejestru w terminie 6 miesięcy od zawarcia umowy spółki, stanowi obok prawomocnej odmowy wpisu, przyczyny jej rozwiązania.

54. KAPITAŁ ZAKŁADOWY SPÓŁKI Z O.O.

Pojęcie i funkcje kapitału zakładowego:

Należy do podstawowych elementów konstrukcji spółek kapitałowych. Zgodnie z powszechnie akceptowanym określeniem, kapitał zakładowy stanowi pieniężnie wyrażoną wartość pierwotnego majątku spółki, na którą składa się suma oznaczonych w umowie założycielskiej wartości wkładów, jakie poszczególni wspólnicy-założyciele zobowiązani są wnieść do spółki. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały obejmowane przez wspólników, z którymi związane są ich prawa i obowiązki w spółce.

Kapitał zakładowy pełni ważne funkcje: prawną, gospodarczą i gwarancyjną, których wypełnienie stwarza podstawy działalności i organizacji spółki.

Funkcja prawna – polega na wyznaczeniu pozycji wspólników w spółce. Każdy ze wspólników dysponuje określoną liczbą udziałów, na które podzielony jest kapitał zakładowy. Zakres praw i obowiązków poszczególnych wspólników zdeterminowany jest liczbą i wielkością udziałów przypadających im w kapitale zakładowym.

Funkcja gospodarcza – odzwierciedla on wartość pierwotnego majątku spółki, pozwalającego na realne podjęcie działalności. Określa początkowy potencjał gospodarczy spółki.

Funkcja gwarancyjna – postrzegana jest w tym, że konieczność istnienia jego stałego pokrycia w aktywach spółki stanowi zabezpieczenie interesów potencjalnych wierzycieli. Oczywiście zabezpieczenie to nie jest całkowicie pewne. Może bowiem się zdarzyć, iż w aktywach zabranie pełnego pokrycia kapitału. Wielkość kapitału decyduje także o opinii spółki w oczach partnerów i kontrahentów gospodarczych.

Realne spełnianie opisanych zadań przez kapitał zakładowy wymaga jego stabilności i nienaruszalności.

Przepisy k.s.h. przewidują minimalną kwotę, która musi być przeznaczona na kapitał zakładowy, tj. 50 000 zł. Udziały mogą być jednak nabyte po wyższej cenie niż wartość nominalna – to znaczy za tzw. cenę nabycia. Stałość i nienaruszalność kapitału zakładowego uważana jest za jeden z fundamentów konstrukcji spółek kapitałowych. Podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego nie może nastąpić w inny sposób niż ten, który wskazują przepisy kodeksowe. Przewidują one procedurę podwyższenia lub obniżenia. Bez jej zachowania zmiany są nieskuteczne.

Art. 233 k.s.h. nakazuje zarządowi niezwłoczne zwołanie zgromadzenia wspólników w przypadku, gdy strata spółki przewyższa sumę kapitałów zapasowego, rezerwowego i połowy kapitału zakładowego. Celem zgromadzenia jest podjęcie uchwały co do dalszego istnienia spółki. Zaniechanie zwołania nie powoduje żadnych sankcji dla spółki, ale może stanowić przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu, którzy nie wypełnili ustawowego nakazu zwołania zgromadzenia.

Kodeks spółek handlowych zakazuje dokonywania na rzecz wspólników następujących wypłat:

1. Odsetek od wniesionych wkładów oraz wartości udziałów

2. Zwrotu wniesionych wkładów – w całości lub części

3. Jakichkolwiek kwot, których zachowanie w majątku spółki jest niezbędne dla całkowitego pokrycia kapitału zakładowego.

4. Zwrotu dopłat dokonanych przez wspólników, które potrzebne są dla pokrycia strat wykazanych w sprawozdaniu finansowym.

5. Wynagrodzeń za usługi świadczone przy powstaniu spółki – z kwot wniesionych jako wkłady na kapitał zakładowy.

Jeśli wypłat jednak dokonano, wspólnika obciąża obowiązek ich zwrotu. Za nieuzasadnioną wypłatę ponoszą odpowiedzialność członkowie zarządu spółki. Poniższy katalog ograniczeń można poszerzyć o postanowienia umowne, lub uchwalane uchwałą zgromadzenia wspólników. Z reguły postanowienia te nakładają na zarząd obowiązek uzyskania zgody wspólników na dokonywanie wydatków i zaciąganie zobowiązań. Ma to zapobiegać powstawaniu strat i braku pokrycia kapitału zakładowego.

55. UDZIAŁY W SPÓŁCE Z O.O.

Podstawowym elementem, który wyznacza prawną pozycję wspólnika spółki z o.o. jest udział. Pojęcie udziału występuje w dwóch podstawowych znaczeniach. W pierwszym jest to określona część (ułamek) kapitału zakładowego o pewnej wartości pieniężnej – wartość nominalną. Minimalna wartość jednego udziału powinna wynosić 50 zł.

W drugim znaczeniu pojęcie udziału utożsamia ogól prawi obowiązków wspólnika w spółce. Udział jest pojęciem abstrakcyjnym, niemającym swego materialnego substratu. Udział w spółce z o.o. nie może być zmaterializowany w postaci papieru wartościowego.

Kwotową wartość udziałów określają wspólnicy w umowie spółki lub w późniejszych zmianach. Decydują oni, czy udziały będą równe, czy też nie. Jeśli umowa zezwala na posiadanie przez wspólników tylko po jednym udziale, to ten spośród nich, który zamierza przenieść część swoich praw w spółce na inną osobę, może to uczynić tylko poprzez zbycie pewnego ułamka udziału. Inaczej sytuacja się przedstawia, gdy dopuszczalne jest posiadanie większej ilości udziałów. Wówczas dopuszczalne jest zbycie pewnej tylko ich liczby innej osobie. Udziały nie podlegają tu podziałowi.

Możliwe jest tzw. współuprawnienie kilku osób – czyli współwłasność udziałów. Sytuacja taka może się zdarzyć w przypadku dziedziczenia po zmarłym wspólniku udziału przez kilku spadkobierców. Konieczne jest wtedy ustanowienie przedstawiciela wykonującego za uprawnionych prawa wynikające z udziału.

56. PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI Z O.O.

Pozycja wspólnika stanowi odzwierciedlenie jego wkładu (i udziału) kapitałowego. Im większym tym korzystniejsza sytuacja danego wspólnika. Dotyczy to zwłaszcza wpływu na decyzje spółki oraz zakres uprawnień majątkowych. Uzależnienie pozycji wspólnika od tego, jaką liczbą udziałów dysponuje, wprowadzają poszczególny przepisy k.s.h. oraz postanowienia umów spółek.

Wspólnicy powinni być w takich samych sytuacjach traktowani jednakowo. Oznacza to zakaz zróżnicowanego traktowania wspólników w sytuacjach identycznych.

Uprzywilejowanie udziału - odstępstwo od zasady, przewidziane w umowie spółki. Łączy się ze szczególną rolą jednego, lub kilku wspólników. Uprzywilejowanie związane bywa niekiedy ze „starymi” udziałami, przysługującymi założycielom.

k.s.h. wymienia przykładowo( nie jest to numerus clausus uprzywilejowań) następujące rodzaje uprzywilejowań, które łączyć się mogą z udziałami:

1) uprzywilejowanie co do głosu
2) uprzywilejowanie dywidendowe
3) uprzywilejowanie co do sposobu uczestnictwa w podziale majątku w toku likwidacji spółki

Uprzywilejowanie udziałów należy odróżnić od praw osobiście przyznanych danemu wspólnikowi. Uprawnienie wiąże się z konkretną osobą, a nie posiadanym przez nią udziałem. Prawem osobistym jest np. kompetencja do mianowania prezesa zarządu, rady nadzorczej lub poszczególnych członków tych organów. Uprawnienia te są zazwyczaj przyznawane wspólnikom w jakiś sposób zasłużonym, mającym duże znaczenie dla spółki, choć niewykluczone jest przyznanie takich uprawnień z tytułu uprzywilejowania udziału.

Rodzaje praw i obowiązków:

Prawa i obowiązki dzieli się na korporacyjne i majątkowe. Jest to teoretyczny podział porządkujący. Do praw korporacyjnych (nie powodujących przesunięć majątkowych) można zaliczyć: prawo uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników i głosowaniu, prawo zaskarżania uchwał, prawo kontroli, prawo do występowania z określonymi inicjatywami i wnioskami, prawo do wytaczania powództw na rzecz spółki. Natomiast to czysto majątkowych praw należy zaliczyć prawa:

1. Do dywidendy

2. Do udziału w tzw. kwocie likwidacyjnej

3. Do wypłaty za udziały w przypadku ich umorzenia

4. Do zbycia udziałów

5. Do wynagrodzenia za świadczenia na rzecz spółki

6. Pierwszeństwa w objęciu nowych udziałów przy podwyższeniu kapitału zakładowego

7. Do otrzymania zwrotu dopłat

Do obowiązków o charakterze majątkowym należą przede wszystkim:

1. Wniesienie w całości przewidzianych w umowie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego

2. Zwrotu nieuzasadnionych wypłat

3. Dokonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych

4. Dokonywanie dopłat

Do obowiązków o charakterze korporacyjnym należą; obowiązek lojalności i uczciwego wykorzystywania praw wspólnika, oraz np. zakaz uczestnictwa we władzach przedsiębiorców konkurencyjnych czy wykonywania na ich rzecz świadczeń.