argonauci zachodniego pacyfiku, Wodowanie czolna i ceremonialne odwiedziny, Wykaz darów, płatności i transakcji handlowych


Wodowanie czółna i ceremonialne odwiedziny

Gospodarka plemienna na Trobriandach

Rozdz. VI w: Argonauci Zachodniego Pacyfiku

Tasasoria

- uroczystość ceremonialnego spuszczenia na wodę i próbnego rejsu czółna

  1. Pomalowanie i ozdobienie czółna

  2. Wyznaczenie daty tasasoria. Powiadomienie wodzów sąsiednich wiosek

  3. Zebranie odnowionych i nowych czółen (z tej samej społeczności Kula) na plaży

  4. Inauguracja wodowania - obrządek mwasila - „barwienie na czerwono ust czółna”

  5. Spuszczenie czółna na wodę ku ogólnej radości

  6. Ceremonialny podział żywności sagali

  7. Wyposażenie czółna w osprzęt, podniesienie masztu i żagla

  8. Próbny rejs z innymi łodziami

Nowe czółno nie jest tylko przedmiotem użytkowym - nadaje się mu imię, jest nową ”istotą”, staje się przedmiotem głębokiego zainteresowania całego okręgu(jego cechy, walory estetyczne, przypuszczalne zalety czy braki są roztrząsane w dyskusjach a wodowaniu towarzyszy znaczna liczba ludzi). Instytucja ceremonialnego wodowania jest oprócz zwyczajowej formalności także odpowiedzią na psychiczne potrzeby społeczności.

Uroczysty, publiczny pokaz jest przejawem postawy wobec wszystkich wytworów działalności gospodarczej - wyraźna dążność do wystawiania przedmiotów na pokaz, porządkowania i układania, ozdabiania ich dla osiągnięcia ogólnych efektów estetycznych, chociaż wiąże się to z poświęceniem mnóstwa czasu i pracy.

Strony 208 - 215 - Opis tasasoria na wybrzeżu Kaulukuba, luty 1916 roku.

Mlinowski zauważa przejawy rozkładu i zmian w obyczajach w porównaniu z ich pierwotnym charakterem dwa czy trzy pokolenia wstecz(wcześniej bardziej uroczysty i dramatyczny charakter). Przypisuje to wpływowi białego człowieka.

Kabigidoya

Ceremonialne odwiedziny

  • Rzemieślnicy - bodźce i motywy pracy nie wynikają z konieczności, ale są uwarunkowane osobistym talentem, fantazją wytwórcy, dużym odczuciem sztuki, przyjemnością jej wytwarzania itp.

  • Jeżeli trafi się lepszy surowiec wkładają więcej pracy i wysiłku i w rezultacie powstają przedmioty tak piękne, że nie nadają się do codziennego użytku - ale ich wartość wzrasta

  • Postawa umiłowania materiału i pracy wywołuje z kolei przywiązanie do rzadkich surowców i do dobrze, z dużym nakładem pracy zrobionych przedmiotów to ukształtowało poczucie wartości

  • O wartości wyprodukowanych przedmiotów decyduje rzadkość w stosunku do ludzkich talentów i umiejętności wkładanych przez człowieka w obróbkę materiału. Nie przypisuje się wartości przedmiotom użytecznym(bo są łatwo dostępne) tylko trudnym do uzyskania, zrobienia.

  • Ad.2)Zamiłowanie do samego dawania i przyjmowania. Radość sprawia posiadanie bogactwa, choćby czasowego i ustawicznie przekazywanego z rąk do rąk.

    Wykaz darów, płatności i transakcji handlowych

    1. Dary w czystej postaci

    Akt, w którym jednostka ofiarowuje jakiś przedmiot czy wyświadcza usługę, nie oczekując i nie otrzymując niczego w zamian.

    Składanie darów na Trobriandach:

    = określony akt posiadający konkretne znaczenie społeczne

    ≠ swobodne przekazywanie przedmiotów

    gdy nie działa nacisk społeczny dary są rzadkością

        1. - między mężem a żoną (istnieje podział majątku)

        2. - między rodzicami i dziećmi -- matrylinearne dziedziczenie: dzieci dzielą i dziedziczą majątek matki; ojciec(nie jest krewnym dzieci a jedynie mężem matki) przekazuje synowi: kosztowności, pozycje i powiązania Kula, znajomość magii, prawo własności drzew w gaju lub działek, przedmioty użytkowe gugua

        3. - między wodzem a jego poddanymi - artykuły zbytku np. tytoń

    1. Zwyczajowe płatności odpłacane nieregularnie i bez zachowania ścisłej zasady ekwiwalentu

    1. obowiązek świadczeń mężczyzny dla swoich krewniaczek i ich rodzin (najsilniejszy typ więzi w tej organizacji plemiennej)

    2. Brat żony

      Mąż żony

      coroczne świadczenia z żywności

      od czasu do czasu jakiś klejnot lub świnię

      pomoc przy pracy zespołowej

      zapłata w naturze

      (przeciwdary męża nie są równe co do wartości, ani regularne)

      1. daniny składane wodzowi przez podległe mu społeczności -odpłacane drobnymi przeciwdarami

      1. Zapłata za wyświadczone usługi

        • wysokość zapłaty jest ustalona

        • składana za każdorazowe wyświadczenie usługi

        • ceremonialne odpłatności mają na celu umacnianie więzów społecznych, z których wyrastają obowiązki

          1. dary za zasługi magiczne i zawodowe -usługi specjalistów dla jednostek czy całych społeczności np. usługi czarownika

          2. dary miłosne - płatności związane z „przygodami miłosnymi” (miłość bezinteresowna jest zupełnie nie znana Trobriandczykom)

          3. dary sagali -żałobny podział żywności, zapłata za usługi związane z pogrzebem (przybranie oznak żałoby, zawodzenie, kopanie grobu itd.)

    1. Dary odwzajemnione w formach ekonomicznie równoważnych

    1. Wymiany dóbr materialnych na przywileje, tytuły, i wartości niematerialne

    1. Ceremonialna wymiana z odroczoną zapłatą

    kodeks honorowy :