PODZIAŁ MÓZGOWIA(encephalon)
1.kresomózgowie(telencephalon): kresomózgowie środkowe( telencephalon medium), półkule mózgu( hemispheria cerebri). 2.międzymózgowie( diencephalon): podwzgórze (hypothalamus), wzgórzomózgowie (thalamencephalon). 3. sródmózgowie (mesencephalon): konary mózgu (pedunculi cerebri), pokrywa sródmózgowia (tectum mesencephali). 4. tyłomózgowie wtórne (metencephalon): most (pons), móżdzek (cerebellum). 5. rdzeniomózgowie (myelencephalon): rdzeń przedłużony (medulla oblongata).
PŁAT CZOŁOWY(lobus frontalis) bruzdy: przedśrodkowa (sulcus praecentralis), czołowa górna, dolna( s frontalis sup et inf). Zakręty: przedśrodkowy (gyrus praecentralis), czołowy górny, środ, dolny (gyrus frontalis sup medius, inf). Ten ostatni dzieli się na pars orbitalis, triangularis, poercularis.
PŁAT CIEMIENIOWY (lobus parietalis) bruzby: zaśrodkowa (postcentralis), sródciemieniowa (intraparietalis) która przechodzi w bruzdę potyliczną poprzeczną ( occipitalis transversus). Zakręty: zaśrodkowy, zaśrodkowy górny i dolny (s postcentralis). Płaciki: ciemieniowy górny i dolny (lobulus parietalis superior et inf).
PŁAT SKRONIOWY (lobus temporalis) bruzdy: skroniowa górna i dolna (s temporalis). Zakręty: skroniowy górny, środkowy, dolny (gyrus temporalis sup medius inf), skroniowe poprzeczne(transversi).
PŁAT POTYLICZNY (lobus occipitalis) bruzdy: potyliczna górna, dolna( s occipitalis sup inf), ostrogowa( calcarinus), pólksiężycowata (lunatus), zakręty: potyliczny górny, środkowy i dolny.
BRUZDY POW PRZYŚRODKOWEJ: ciała modzelowatwgo- s corporis callosi, obręczy- cinguli, podciemieniowa- subparietalis, ciemieniowo-potyliczna- parietooccipitalis, ostrogowa- calcarinus, hipokampa- hippocampi. ZAKRĘTY-obręczy- gyrus cinguli, czołowy przyśrodkowy- frontalis medialis, płacik okołośrodkowy- lobulus paracentralis, przedklinek- praecuneus, klinek- cuneus, z językowaty-lingualis, przyhipokampowy- parahippokampalis.
BRUZDY POW DOLNEJ: węchowa- s alfactoria, oczodołowa- orbitales, potyliczno- skroniowa- occipitotemporalis, poboczna- collateralis. ZAKRĘTY: prosty- rectus, oczodołowe-gyri orbitales, językowaty- lingualis, przyhipokampowy- parahippocampalis, potyliczno-skroniowy przyśrodkowy i boczny- occipitotemporalis medialis et lateralis.
WECHOMÓZGOWIE-vhineucephalon:1.część obwodowa-płat węchowy: opuszka węchowa- bulbus olfactorius, pasmo węchowe- tractus olfactorius, trójkąt i pęczki węchowe- trigonum olfactorium et stria olfactoria, istota dziurkowana przednia- substantia perforata anterior, zakręt półksiężycowaty i okalający- gyrus semilunaris et ambiens.2. część środkowa- płat limbiczny: zakręt obręczy-g cinguli, zakręt hipokampa- g hippocampi, zakręt zębaty- g dentatus, z tasiemeczkowy- g fasciolaris, przegroda przezroczysta- septum pellicidum, strzępek hipokampa- fimbria hippocampi.
AFAZJA RUCHOWA-nie można mówić- ponad rami ascendens sulci lateralis, w gyrus frontalis inf
AFAZJA CZUCIOWA-nie rozumie się mowy- gyrus supramarginalis
AFAZJA WZROKOWA- nie można czytać- gyrus angularis
KORA RUCHOWA- w tylnej czesci płata czołowego. W skład wchodza: gyrus precentralis, oraz tylna czesc zakretów czołowych górnego, srodkowego, dolnego; przednia czesc płacika okołosrodkowego.
KORA CZUCIOWA w płacie ciemieniowym za bruzda srodkowa. Zajmuje zakret zasrodkowy i czesc płacika okołosrodkowego.
KORA SŁUCHU-pokrywa zakrety skroniowe poprzeczne.
KORA WZROKOWA- w płacie potylicznym; pokrywa sciane górna i dolna bruzdy ostrogowej, zakret jezykowaty, klinek.
KOMORA BOCZNA- ventriculis lateralis.. 1róg przedni- cornu anterius:a) ściana górna- włókna ciała modzelowatego- corpus collosum b) przyś- przegroda przezroczysta, c) boczna- głowa jądra ogoniastego- caput nuclei caudati 2. róg dolny-cornu inferius: a) ściana górno-boczna : obicie- tapetum, ogon jądra ogoniastego- cauda nuclei caudati, prążek krańcowy- stria terminalis, b) przys-dolna: wyniosłośc poboczna- eminentia collateralis, hippocampus, strzępek hipokampa- fimbria hippocampi, splot naczyniówkowy- plexus choroideus ventriculi lateralis. 3. róg tylny-cornu posterius a) ściana boczna: obicie- tapetum, b) przyśrod- ostroga ptasia- calcar avis, opuszka rogu tylnego- bulbus cornus posterioris. 4. cząść środkowa- pars centralis: a) ściana górna: włókna ciała modzelowatego- corpus collosum, b): trzon jądra ogoniastego, prążek krańcowy- stria terminalis, blaszka przytwierdzona- lamina affixa, splot naczyniówkowy- plexus choroideus, sklepienie- fornix.
DROGI SPOIDŁOWE MÓZGU- łączą korę mózgu z przeciwległą półkulą mózgową.1. spoidło przednie- commissura anterior. Jest między blaszką krańcową- lamina terminalis a słupami sklepienia- collmna fornicis. Odróżniamy w nim: a) część przednią- pars anterior- czyli część węchową łączy węchomózgowie obwodowe obu półkul.b) część tylną- pars posterior- czyli międzypólkulową , łączy gyrus parahippocampalis i corpus amygdaloideum.2. spoidło wielkie- corpus collosum; wyróżniamy: splenium, truncus, genu, rostrum, lamina terminalis. Rozchodzące się w bok włókna spoidła wielkiego tworzą rozbieg promieni spoidła wielkiego- radiatio corporis callosi. Rozróżniamy część czołową, ciemieniową, skroniową, potyliczną rozbiegu promieni. Włókna części czołowej zdążające do kolana ku przodowi tworzą kleszcze mniejsze- forceps minor, a biegnące do płatów potylicznych tworzą kleszcze większe. 3. spoidło sklepienia- commissura fornicis- leży pod płatem spoidła wielkiego pomiędzy odnogami sklepienia i zespala oba hipokampy.
DROGI KOJARZENIOWE MÓZGU- drogi te łączą poszczególne części kory mózgowej w obrębie tej samej pólkuli. Wyróżniamy: a) drogi krótkie: włókna łukowate krótkie i długie- fibrae arcuatae breves et longi,długie:pęczek haczykowaty- fasciculus uncinatus- łączy zakręty oczodołowe z przednią częścią płata skroniowego; pęczek podłużny górny- fasciculus longitudinalis superior, pęczek podłużny dolny, obręcz- cingulum, pionowy pęczek potyliczny - fasciculus occipitalis verticalis.
TOREBKA WEW- CAPSULA INTERNA- składa się z włokien które częsciowo biegną ku gorze w isticie białej półkuli mózgu tworzą wieniec promienisty- corona radiata, a ku dołowi przechodzą częsciowo w odnogę mózgu- crus cerebri. 1. odnoga przednia- crus anterius- między jądrem ogoniastym ograniczającym ją od strony przyśrodkowej a jądrem soczewkowatym- lentiformis z boku. 2. odnoga tylna- crus posterius między wzgórzem a jądrem soczewkowatym. 3. kolano torebki wew- genu capsulae internae 4. część zasoczewkowa- pars retrolentiformis- oddziela tylną krawędz jądra soczewkowatego od odona jądra ogoniastego. 5. część podsoczewkowa- pars sublentiformis- leży pod tylnym biegunem jądra soczewkowatego. Jest utworzone przez włókna promienistości wzrokowej- radiatio optica i promienistości słuchowej- radiatio acustica.
JĄDRA KRESOMÓZGOWIA- nuclei telencephali. 1.ciało prążkowane- corpus striatum- składa się z j ogoniastegi i soczewkowatego. Częsci te oddzielone są od siebie odnogą przednią torebki wew. A) jądro ogoniaste- nucleus caudatus- ma kształt maczugowaty; składa się z głowy- caput, trzonu- corpus, ogona-cauda nuclei caudati. B) jądro soczewkowate- nucleus lentiformis. Ma trzy pow: przyśrodkową- graniczy z torebką wew, dolną- łączy się z sub dziurkowaną przednią, boczną- graniczy z torebką zew. Wyróżnia się dwie części: *skorupa- putamen- stanowi część boczną j soczewkowatego, w części przedniej zrasta się z głową jądra ogoniastego,*gałka blada- globus pallidus- leży przyśrodkowo od skorupy i jest podzielona na dwie części przez warstwę istoty białej. C) przedmurze- claustrum- jest to wąska blaszka istoty szarej,leży między podstawą jądra soczewk a wyspą. Ku dołowi grubieje i łączy się z istotą dziurkowaną przednią i ciałem migdałowatym. Przyśrodkowa część przedmurza jest oddzielona od j soczew torebką zew, pow boczna graniczy z torebką ostatnią. D) ciało migdałowate- corpus amygdaloideum- znajduje się w płacie skroniowym między końcem rogu dolnego komory bocznej a biegunem skroniowym. Ciało to łączy się z przedmurzem oraz istitą dziurkowaną przednią.
SKLEPIENIE-fornix- jest to parzyste łukowato przebiegające pasmo wółukien nerwowych biegnących przeważnie od hipokampa do ciała suteczkowatego. Oba sklepienia łączą się w części środkowej której górna pow zrasta się ze spoidłem wielkim i przegrodą przezroczystą- jest to trzon sklepienia- corpus fornicis. W części przedniej trzon zagina się i przechodzi w słup sklepienia- columna fornicis. Górny odcinek słupa to część wolna- pars libera, dolny-część ukryta- pars tecta. Z tyłu włókna sklepienia prawego i lewego znacznie oddalają się od siebie tworząc obustronnie odnogę sklepienia- crus fornicis przechodzącą w strzępek hipokampa- fimbria hippocampi. Między odnogami znajduje się blaszka zbudowana z poprzecznie biegnących włókien nerwowych- spoidło sklepiwnia- commissura fornicis.
WZGÓRZE-thalamus: pow górna, pow przysrodkowa, pow dolna , pow boczna- graniczy z torebką wew.jądra wzgórza: j przednie- nucleus anterior, j przyśrodkowe- n medialis, j środkowe- n centralis, j boczne, j brzuszne przednie, pośrednie i tylne- n ventralis ant, intermedius, post.
NADWZGÓRZE- epithalamus: szyszynka- corpus pineale leży na blaszce czworaczej śródmózgowia. Podstawa szyszynki łączy się z dwiema blaszkami istoty białej. Szczelina między blaszkami tworzy zachyłek szyszynkowy komory III. W blaszce górnej rozróżniamy spoidło uzdeczek- commissura habenularum i uzdeczki- habenulae. Bocznie leżą trójkąty uzdeczki- trigonum habenulae w którym znajduje się j uzdeczki- n habenulae. Spoidło tylne- commissura posterior
ZAWZGÓRZE-metathalamus:1. ciało kolankowate boczne- corpus geniculatus lateralis ma jadro- n corporis geniculati lateralis stanowi podkorowy ośrodek wzroku.2.ciało kolankowate przyśrodkowe ma jądro które jest podkorowym ośrodkiem słuchu.
PODWZGÓRZE- hypothalamus, 1. blaszka krańcowa- lamina terminalis, rozpostarta między skrzyżowaniem wzrokowym dziobem ciała modzelowatego. Tworzy przednią ścianę komory III. Istota szara z której jest utkana łączy się ponad skrzyżowan8iem wzrokowym z blaszką szarą guza popielatego. 2.skrzyżowanie wzrokowe- chiasma opticum; między blaszką krańcową a guzem popielatym. 3. pasma wzrokowe- tractus optici. 4. guz popielaty- tuber cinereum; tworzy dno komory III. Ku dołowi i przodowi wydłuża się w lejek - infundibulum. Koniec lejka łączy się z tylnym płatem przysadki. 5. przysadka- hypophysis; mieści się w dole przysadkowym siodła tureckiego kości klinowej. Posiada: lobus anterior et posterior. 6. ciało sutkowate- corpus mamillare.
JĄDRA PODWZGÓRZA: j nadwzrokowe- nucleus supraopticus, j przykomorowe- n paraventricularis, jj guza- nuclei tuberales, j tylne- n post, jj ciała sutkowatego- nuclei corporis mamillaris.
OŚRODKI PODWZGÓRZA- 1. regulacji ciepłoty, 2. ośrodek snu- j tylne. 3. ośrodek regulacji gospodarki wodnej- j nadwzrokowe, 4. regulacji przemiany tłuszczoweji weglowodanowej- guz popielaty. 5. ośrodek regulacji czynności płciowych- guz popielaty. 6. ośrodek regulacji emocji.
KOMORA III- ventriculus tertius 1. ściana przednia: lamina terminalis, columnae fornicis, commissura anterior. 2. ściana tylna: commissura posterior, commissura habenularum, corpus pineale. 3. ściana boczna: facies medialis thalami, facies medialis hypothalami, sulcus hypothalamicus. 4. ściana dolna: substantia grisea centralis, chiasma opticum, tuber cinereum, infundibulum, corpus mamillare. 5. ściana górna; tela choroidea ventriculi tertii.6. zachyłki komory III: zach nadszyszynkowy- recessus suprapinealis- ściana tylna; zach szyszynkowy- rec pinealis- ściana tylna; zach trójkątny- rec triangularis- ściana przednia; zach wzrokowy- rec opticus- dno komory; zach lejka- rec infundibuli- dno komory.
ŚRÓDMÓZGOWIE-mesencephalon, 1. budowa zew. A) pow brzuszna: odnogi mózgu- crura cerebri, dół międzykonarowy- fossa interpeduncularis, istota dziurkowana tylna, bruzda przyśrodkowa i boszna odnogi mózgu- s medialis et lateralis cruris cerebri. B) pow grzbietowa: blaszka czworacza- lamina tecti ma:* wzgórki górne- colliculus super- większe, w istocie szarej wzórków- substantia grisea colliculi superioris znajduje się podkorowy ośrodek wzroku. Wzórek górny łączy się z ciałem kolankowatym bocznym ramieniem wzgórka górnego- brachium colliculi superioris. *wzgórki dolne- colliculus inferior, mniejsze, w jądrze wzgórka dolnego- n colliculi inferioris znajduje się podkorowy ośrodek słuchu. Wzgórek dolny łączy się z ciałem kolankowatym prześrodkowym ramieniem wzgórka dolnego. *trójkąt wstęgi- trigonum lemnisci. 2. bud wew. A) odnogi mózgu- crura cerebri, zbud z istoty białej tworzącej: drogę korowo- rdzeniową- tractus corticospinalis, drogę korowo jądrową- tractus corticonuclearis, drogę korowo- mostkową- t corticopontinus, drogę korowo- siatkową- t corticoreticularis. B) nakrywka- tegmentum,: istota czarna- substantia nigra, istota szara środkowa- sub grisea centralis, twór siatkowaty- formatio reticularis: jądro śródmiąższowe- nucleus interstitialis, jądro czerwienne- nuc ruber, jądro miedzykomorowe- nuc interpeduncularis.
MOST- pons. 1. bud zew. A) część brzuszna mostu: bruzda podstawna- sulcus basilaris, wyniosłość piramidowa- eminentia pyramidalis, pęczek skośny mostu- fasciculus obliqus pontis, konary środkowe móżdzku- pedunculi cerebellares medii. 2. bud wew: a) część brzuszna: pęczki podłużne- fasciculi longitudinales: *włókna korowo- rdzeniowe- t corticospinalis, włókna korowo- jądrowe- t corticonuclearis, włókna korowo- mostowe- t corticopontinus, włókna korowo- siatkowe- t corticoreticularis. *włókna poprzeczne- fibrae transversae, *jądra mostu: j nerwu trójdzielnego(V)- czuciowe, j nerwu odwodzącego(VI)- ruchowe, j nerwu twarzowego(VII)- ruchowe, czuciowe, j nerwu przedsionkowo- ślimakowego(VIII)- czuciowe: j n przedsionkowego- dolne, górne, przyśrodkowe, boczne; j n ślimakowego- brzuszne i grzbietowe. B) część grzbietowa: wstęga przyśrodkowa- lemniscus medialis, wstęga boczna, ciało czworoboczne- corpus trapezoideum, istota szara środkowa- sub grisea centralis, twór siatkowaty- foramitio reticularis, pęczek podłużny przyśrodkowy i grzbietowy- fasciculi longitudinalis medialis et dorsalis.
MÓŻDZEK- cerebellum,. bud zew: 1.pow górna: brzeg tylny, brzeg przedni, wcięcie przednie i tylne- incisura cerebelli anterior et posterior. 2. pow dolna: dolinka móżdzku- vallecula cerebelli. 3. płaty móżdzku: a) płat przedni- lobulus anterior: lingula cerebelli, lobulus centralis, culmen, vinculum lingulae, ala lobuli centralis, lobulus quadrangularis. B) płat tylny: od płata przedniego oddziela go szczelina pierwsza, od płata grudkowo- kłaczkowego szczelina tylno- boczna. C) płat grudkowo- kłaczkowy- lobuls nodulofloccularis: grudka- nodulus, kłaczek- flocculus- parzysty. Bud wew - jądra: j zębate- nucleus dentatud zawiera wnękę j zębatego- hilum nuclei dentati, j czopowate- n emboliformis, j kulkoware- n globosus, j wierzchu- n fastigii, to ostatnie leży w robaku, pozostałe w półkulach. Drogi domóżdzkowe: korowo- mostowe- tractus corticopontinus, mostowo- móżdzkowe- t pontocerebellaris, oliwkowo- móżdzkowe- t olivocerebellaris. Drogi odmóżdzkowe: móżdzkowo- czerwienna- tractus cerebellorubralis, móżdzkowo- przedsionkowe- t cerebellovestibularis, pęczki móżdzkowo- siatkowe- fasciculi cerebelloreticulares. Konary móżdzkowe: 1. konary móżdzkowe górne- pedunculi cerebellares superiores- składają się głównie z włókien rdzennych wychodzących z wnęki jądra zębatego. Biegną one do jądra czerwiennego przeciwległej strony tworząc w nakrywce skrzyżowanie- decussatio. 2. konary móżdzkowe środkowe- pedunculi cerebellares medii, zawierają włókna rdzenne biegnące z mostu do móżdzku. 3. konary móżdzkowe dolne- pedunculi cerebellares inferiores, zawierają drogi wiodące z rdzenia przedłużonego do móżdzku.
KOMORA IV-ventriculus quartus: 1. dno: a) ściana przednia: pow grzbietowa mostu i część górno- przyśrodkowa pow grzbietowej rdzenia przedłużonego, dół równoległoboczny- fossa rhomboidea. 2. strop( ściana tylna): a) część górna: konary górne móżdzku- pedunculli cerebellares superiores, zasłona rdzeniowa górna- velum medullare superius. B) część dolna: robak- vormis, grudka- nodulus, zasłona rdzenna dolna- velum medullare inferius, tkanka naczyniówkowa- tela choroidea. Dół równoległoboczny- fossa rhomboidea: zachyłek boczny komory czwartej- resessus lateralis ventriculi quarti, zasuwka- obex, bruzda pośrodkowa- s medianus, dołek pośrodkowy- fovea mediana, wyniosłość pośrodkowa- eminentia medialis, wzgórek twarzowy- colliculus facialis, trójką nerwu podjęzykowego- trigonum nervi hypoglossi.
RDZEŃ PRZEDŁUŻONY-medulla oblongata, 1. pow brzuszna: szczelina pośrodkowa przednia- fissura mediana anterior, skrzyżowanie piramid- decussatio piramidum, piramidy- pyramides, bruzda boczna przednia- sulcus lateralis anterior, sznur boczny- funiculus lateralis, oliwka- oliva. 2. pow grzbietowa: bruzda pośrodkowa tylna- s medianus posterior, bruzda pośrednia tylna- s intermedius posterior, pęczek smukły- fasciculus gracilis, guzek smukły- tuberculum gracile, pęczek klinowaty- fasciculus cuneatus, guzek klinowaty- tuberculum cuneatum, konar dolny mózdzku- pedunculus cerebellis inferior, bruzda boczna tylna- s lateralis posterior. Jądra nerwów czaszkowych w rdzeniu przedłużonym: nucleus n trigemini(V)- czuciowe, nucleus n vestibulocochlearis(VIII)- czuciowe, nucleus n glossopharyngei (IX)- ruchowe, czuciowe, autonomiczne, nuclei n vagi(X)- ruchowe, czuciowe, autonomiczne, nuclei n accessorii(XI)- ruchowe, nucleus n hypoglossus(XII)- ruchowe. Jądra rdzenia przedłużonego: j dwuznaczne- nucleus ambiguus- ruchowe nerwów 9,10, 11; j pasma samotnego- nucleus tractus solitarii- czuciowe 7, 9, 10; j grzbietowe n błednego- nucleus dorsalis n vagi- autonomiczne 9, 10; j n podjęzykowego= nucleus n hypoglossi- ruchowe- w trójkącie n podjęzykowego.
RDZEŃ KRĘGOWY DROGI NERWOWE:1. w sznurze tylnym- funiculus posterius: pęczek smukły- fasciculus gracilis, pęczek klinowaty- fasciculus cuneatus. 2. w sznurze przednim: droga rdzeniowo- wzgórzowa przednia- tractus spinothalamicus anterior, droga korowo- rdzeniowa czyli piramidowa przednia- tractus corticospinalis anterior, pyramidalis anterior, 3. w sznurze bocznym- funiculus lateralis: tractus spinothalamicus lateralis, tr spinocerebellaris posterior, tr spinocerebellaris anterior, tr corticospinalis lateralis= pyramdalis lateralis.
DROGI WSTĘPUJĄCE- drogi czuciowe, bodzce z receptorów do mózgu; dotyk, ucisk, ból, temp. 1. rdzeniowo- wzgórzowe( rdzeń przedłużony→most→śródmózgowie→wzgórze): a) droga rdzeniowo-wzgórzowa boczna- tractus spinothalamicus lateralis- w sznurze bocznym; ból, temp. b) droga rdzeniowo- wzgorzowa przednia- w sznurze przednim; dotyk, ucisk.
*1 neuron: kom zwoju rdzeniowego których wypustka obwodowa dochodzi do receptorów, druga wypustka dośrodkowa- korzonkami tylnymi do rogów tylnych. Kom rogów tylnych to 2 neuron. Ich wypustki w rdzeniu krękowym przechodzą na stronę przeciwną do sznura bocznego i przedniego tworząc dwie drogi. Dalej przez pień mózgu do wzgórza i tu jest 3 neuron (nucleus ventralis posterior thalami); wypustki 3 neuronu biegną do kory czuciowej (część tylna płacika okołośrodkowego). 2. rdzeniowo- opuszkowe- tractus spinobulbares- drogi sznura tylnego. Czucie głębokie, ułorzenie własnego ciała, uświadomione. Tworzą pęczek smukły i klinowaty- fasciculus gracilis et cuneatus.
*1 neuron tworzą kom zwoju rdzeniowego. Wypustka obwodowa dochodzi do receptorów narządu ruchu. Wypustka dośrodkowa korzonkami grzbietowymi do do sznurów tylnych rdzenia kręgowego. Dwa pęczki smukły i klinowaty dochodzą do jądra smukłego i klinowatego leżących w rdzeniu przedłużonym. 2 neuron tworzą kom jądra smukłego i klinowatego których wypustki zwane wstęgą przyśrodkową krzyżują się w obrębie rdzenia przedłużonego i następnie dochodzą do wzgórza. 3 neuron to kom wzgórza (nucleus ventralis posterior thalami) i wypustki 3 neuronu do kory czuciowej. 3. rdzeniowo- móżdzkowe- czucie głębokie nieuświadomione. *1 neuron -zwój rdzeniowy: wypustka obwodowa do receptorów w narządach ruchu, wypustka dośrodkowa do rogów tylnych i tu przełącza się na 2 neuron który stanowią kom rogów tylnych których wypustki: a) przechodzą na stronę przeciwną do sznura bocznego tworząc drogę rdzeniowo- móżdzkową przednią, b) przechodzą do sznura bocznego tej samej strony tworząc drogę rdzeniowo- mózdzskową tylną. Wypustki te biegną kom móżdzku przednie- górnymi, tylna- dolnymi do jąder i kory móżdzku.
DROGI ZSTĘPUJĄCE- ruchowe, mózgowo- rdzeniowe, ruchy świadome. 1. drogi korowo- rdzeniowe czyli piramidowe- tractus corticospinales s pyramidales. *1 neuron to gyrus precentralis lobuli frontalis→corona radiata→crus posterior capsula interna→crus cerebri→pars ventralis pontis→pyramis medullae oblongatae→decussatio pyramidum. W rogach przednich następuję przełączenie na 2 neuron i dalej do mięśni szkieletowych. A) droga korowo- rdzeniowa boczna czyli piramidowa boczna- tractus corticospinalis lateralis- utworzone z włókien pochodzących z przeciwległej połowy mózgowia do sznura bocznego. B) droga korowo- rdzeniowa przednia czyli piramidowa przednia, z włókien nie skrzyżowanych, w sznurach przednich rdzenia kręgowego.
UKŁAD POZAPIRAMIDOWY, leżą w sznurze przednim i bocznym, ruchy autonomiczne. 1. drogi rozpoczynające się śródmózgowiu: a) droga czerwienno- rdzeniowa- tractus rubrospinalis, w j czerwiennym, włókna przechodzą na przeciwną stronę w skrzyżowaniu brzusznym nakrywki- decussatio tegmenti ventralis→ boczna część mostu i rdzenia przedłużonego, b) droga pokrywkowo- rdzeniowa- tractus tectospinalis; wzgórki górne blaszki pokrywy→w sródmózgowiu przechodzą na stronę przeciwną tworząc skrzyżowanie grzbietowe makrywki- decussatio tegmenti dorsalis→most→rdzeń przedłużony→sznur przedni rdzenia kręgowego. 2. drogi rozpoczynające się w tyłomózgowiu: droga siatkowo- rdzeniowa- trctus reticulospinalis, droga przedsionkowo- rdzeniowa- tr vestibulospinalis, droga oliwkowo- rdzeniowa- tr olivospinalis. * 1 neuron tam gdzie się zaczynają 2 neuron tak jak w piramidowym.
ZATOKI OPONY TWARDEJ MÓZGOWIA 1. gr górna zatok: sinus sagittalis superior, inferior, sinus rectus- one doprowadzają krew; sinus transversus, s sigmoideus, s occipitalis- one odprowadzają krew. 2. gr dolna zatok: sinus cavernosus, s intercavernosus anterior, posterior, s sphenoparietalis- one doprowadzają krew, s petrosus superior, inferior- one odprowadzają krew.
PRZEGRODY OPONY TWARDEJ: sierp mózgu- falx cerebri, sierp móżdzku- falx cerebelli, namiot móżdzku- tentorium cerebelli, przepona siodła- diaphragma sellae.
ZBIORNIKI PODPAJĘCZE- cisternae arachnoideales; cisterna cerebellomedullaris, c pontis, c interpeduncularis, c chiasmatis, c corporis callosi, c fossae lateralis cerebri, c ambiens, c venae cerebri magnae.
KRĄŻENIE PŁYNU MÓZGOWO- RDZENIOWEGO: komory boczne→przez otwory międzykomorowe do komory 3→aqueductus cerebri→komora4→przez trzy otwory do jamy podpajęczynówkowej→z niej odpływa przez: ściany naczyń włosowatych do żył opony miękkiej; przez ziarnistości pajęczynówki do krwi żylnej; szczelinami tkankowymi wzdłuż nerwów czaszkowych i rdzenia do osłonek nerwów.