Omówienie lektur, Odprawa posłów greckich - Polska tragedia humanistyczna, Nazwa twojej firmy


„Odprawa posłów greckich” - Polska tregedia humanistyczna.

Istota tragedii jako gatunku polega na przedstawieniu konfliktu dwóch racji; możliwość alternatywnego wyboru nie zmienia sytuacji bohatera, bowiem każdy wybór stawia go w sytuacji konfliktu wobec praw ludzkich bądź boskich. Kategoria tragizmu polegałaby więc na przeciwieństwach bez ugody (tak określał ją Goethe).

W dramatach starożytnych koncepcja tragizmu wiązała się z pojęciem Fatum. W utworze Kochanowskiego, o czym pisaliśmy, rola bogów, proroctw, przekleństw została wyeliminowana. Czy Helena wróci do Grecji wraz z posłami zależy tylko i wyłącznie od ludzkich decyzji, od rady trojańskiej, która ma zebrać się, aby rozważyć odpowiedź na żądania greckich wysłanników. Konfliktu tragicznego utworu Kochanowskiego trzeba więc doszukiwać się nie w konstrukcjach bohaterów, ich losu i działania, ale w samym temacie dramatu. Wojna bądź pokój - ta konsekwencja decyzji Rady - staje się sytuacją probierczą, która sprawdza wartość moralną społeczeństwa.

„Odprawa posłów greckich” okazuje się w takim kontekście tragedią racji politycznych, społecznych, moralnych, które decydują o losach ojczyzny - zbiorowości. Racje te zostają w utworze jednoznacznie przeciwstawione: prywata - odpowiedzialności za państwo, polityczna lekkomyślność - surowej rozwadze, dążenie do wojny - umiłowaniu pokoju.

Tragedia Kochanowskiego buduje więc sytuację, w której losy państwa znajdują się w rękach ludzi; od ich decyzji zależą dalsze dzieje zbiorowości. Aleksander, Iketaon, młodzież arystokratyczna Troi reprezentują polityczną i moralną niedojrzałość. Ich prywata, lekkomyślność, brak odpowiedzialności za dobro wspólne doprowadza do wojny. Przedstawicielem z kolei moralnej i politycznej mądrości jest Antenor - bohater, który wykorzystuje wszelkie możliwości, aby nie dopuścić do tragicznego finału. Ważną postacią jest także Ulisses, którego sławny monolog zapowiada „zginienie nierządnego królestwa”. Proroctwo Kasandry wieńczy patriotyczno-obywatelski sens utworu: tak giną królestwa, których obywatele nie kierują się prawością, umiłowaniem zgody i pokoju. Przestrogę „nierządnemu królestwu” wypowiada także Chór złożony z panien trojańskich. Pieśn „Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie” ustanawia odpowiedzialność władców za powierzony im lud i państwo. Król Priam okazuje się w kontekście słów Chóru władcą słabym, niezdecydowanym,uzależnionym od parlamentaryzmu. Słowa te odniesione także do Aleksandra nabierają sensu tragicznej przepowiedni:

Przełożonych występki miasta zgubiły

I szerokie do gruntu carstwa zniszczyły.

Tragedia humanistyczna Jana Kochanowskiego wyznacz moralny i polityczny zakres odpowiedzialności za państwo - ojczyznę. Losowi Troi: spalonemu miastu, śmierci kobiet i mężczyzn można było zapobiec. Naczelną ideą „Odprawy posłów greckich” staje się więc polityczno-obywatelska przestroga. Ma ona zasięg uniwersalny: zawsze wszędzie „królestwo nierządne” musi zginąć.

Polityczny i moralny sens „Odprawy posłów greckich” koresponduje z wybitnym dziełem publicystycznym renesansu - „O poprawie Rzeczypospolitej” Andrzeja Frycza-Modrzewskiego. Utwór ten, składający się z pięciu ksiąg („O obyczajach”, „O prawach”, „O wojnie”, „O kościele”, „O szkole”), osadzony jest w humanistycznej tradycji antycznej (Arystoteles, Cycero) i chrześcijańskiej (Biblia). Zarazem dzieło Andrzeja Frycza-Modrzewskiego kontynuuje współczesną myśl społeczno-polityczną, religijną i pedagogiczną wybitnego filozofa holenderskiego Erazma z Rotterdamu.

„De republica emendanda” dokonuje obserwacji całokształtu polskich stosunków społeczno-ekonomicznych i politycznych, przynosi zasadniczy program radykalnej przebudowy ustrojowej państwa szlacheckiego w monarchię nie absolutną, lecz scentralizowaną. Silna władza królewska, urzędnicy mianowani spośród ludzi wykształconych, sprawny aparat administracyjny - te wszystkie czynniki miałyby utrzymywać równowagę społeczną, chroniąc słabszych przed możnymi: szlachtę - przed magnaterią, mieszczan i chłopów - przed szlachtą, plebs miejski - przed patrycjatem.

Z centralną ideą „Odprawy posłów greckich” wiąże się zwłaszcza księga III „O wojnie”. Modrzewski wprowadza rozróżnienie wojen sprawiedliwych i niesprawiedliwych. Sprawiedliwe prowadzone są w obronie ojczyzny, niesprawiedliwe zaś - to wojny łupieżcze i zaborcze. Według Andrzeja Frycza-Modrzewskiego do wojny należy w miarę możliwości nie dopuścić, ale gdy stanie się ona koniecznością, trzeba nie tylko bronić granic, ale atakować terytorium nieprzyjaciela. Kontekst dzieła Modrzewskiego pozwala właściwie zrozumieć końcowe słowa Antenora:

Na każdy rok nam każą radzić o obronie;

Ba, radźmy też o wojnie, nie wszystko się brońmy:

Radźmy, jak kogo bić, lepiej niż go czekać!



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
'Odprawa posłów greckich' polska tragedia humanistyczna
Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich jako tragedia humanistyczna
Kochanowski Odprawa posłów greckich, polski, lektura+notatki, Renesans, Notatki
Odprawa posłów greckich(1), Lektury Okresy literackie
Odprawa Posłów Greckich - Kochanowski, Filologia polska, HLP
Polityczna wymowa Odprawa poslow greckich
Odprawa posłów greckich
ODPRAWA POSŁÓW GRECKICH
Cechy dramatu Szekspira Odprawa posłów greckich przyczyny rozwoju renesansu stoicyzm Luteranizm wz
Odprawa posłów greckich
Odprawa posłów greckich (3)
Odprawa posłów greckich (2) , Odprawa posłów greckich - Jan Kochanowski
MATURA04, 17. "Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego, a dramat antyczny
odprawa poslow greckich, matura, streszczenia
Treść i alegoryczność Odprawy posłów greckich Kochanowskiego, Język polski
Kochanowski Odprawa Posłów Greckich
'Odprawa posłów greckich' a dramat antyczny
Odprawa posłów greckich
Odprawa posłów greckich, filopolo

więcej podobnych podstron