Zestaw 1
1.Plon podstw-produkt koncowy produkcji rośl-ilosc uzytecznych czesci masy rośl- ziarno, nasiona, korzenie, bulwy, t*ha-1, t\ha, dt* ha-1, q* ha-1Zbiory- masa ziarna, slomy itp zebrana z calej pow pola, np. zbiory zboz w Polsce wynosza ok. 25 mln ton. Zbior- zniwa (w przyp rosl uprawianych na nasiona), wykopki, korzenie (zbior zielonej masy), wyrywanie (gdy zbieramy cale rosl)Sprzet- ogol przedmiotow urzywanyc w uprawie roslin
2. optymalna wilot uprawowa- zakres wilotn przy ktorej pory gleb podczas uprawy sa najmniejsze. Pozanajemy ja po tym, ze gleba scisnieta w garsci nie lepi się, lecz kruszy, a swobodnie rzucona z wysokości 1 m rozpada się na gudki.gleby minutowe- ciezkie- gliny średnie, ciężkie i iły. Należą do różnych typów gleb: brunatnych,czarnoziemnych, mad i rędzin. Mają małą pojemność pow i dla uzyskania wyższych plonów należy zwiększać ich przewiewność i pulchność przez meliorację, uprawę roślin głęboko się korzeniących, stosowanie nawozów wapniowych, a także przez piaskowanie i nawożenie organiczne. Na glebach za mokrych mamy slaba areacje, czeste wymakanie i wyleganie, opoznienie i utrudnienia wykonania zabiegow arotechnicznych, wieksze zachwaszczenie oraz porazenie rosl przez choroby grzybowe.
3. rolnik może poprawic strukture gleby za pomoca bronowania, kultywatorowania i orki. Zabiegi te zwiększając objętość uprawowa roli zmniejszają udzial fazy stalej i zwiekszają porowatość ogólną gleby. Poprawiaja gospodarkę powietrzną
4.rolnik stara się nadac roli jak najwieksza sprawność tzn dazy do tego alby stan roli charakteryzowal się optymalnym dla rosl układem właściwości fiz chem i biol. Zabiegi uprawowe niszczą chwasty, doprowadzają powietrze do gleby, wpływają na zachowanie odpowiedniej wilgotności oraz utworzenie budowy gruzełkowatej. Stwarzają one warunki do życia drobnoustrojów uczestniczących w uruchamianiu składników pokarmowych i przetwarzaniu ich w postać przyswajalną dla roślin, przyspieszają rozkład resztek pożniwnych i obornika.
5. Orki zasadnicze: podorywka, orka siewna, przedzimowa.
Podorywka jest to orka plytka, wykonywana najczęściej plugami o waskich korpusach pluznych, do gleb ok. 5 do 10 cm. Stosuje się ja po zbiorze roslin zbozowych i innych, które dostatecznie wczesnie scedza z pola. Zabiegiem tym rozpoczyna się upr roli pod rosl ozime i jare oraz poplony ścierniskowe.
6. uproszczenia pluznego systemu uprawy roli:Uproszczona-ograniczenie liczby orek i innych uprąawek, agreatowanie narzedzi oraz stosowanie plytszych orek.Upr bezpluzna-zabiegi spulcniajace(kultywator, brona talerzowa) bez odwracania gleby, czesc resztek pozniwnyc pozostaje na powierzcnii roli.Upr zerowa(siew bezpośredni)-bez upr, herbicyd+siew specjalnym siewnikiem, resztki pożniwne pozostaja na powierzcnii roli
Upr konserwujaca(2 lub 3 +pole>30% pokryte mulczem)
7.Wymien 5 przyrodniczych czynników zmianowania i omów dwa z nich- termin siewu i zbioru kolejnych roślin
*taka kolejność uprawy gatunków, aby ich okresy wegetacji nie zazębiały się.*odpowiednio długi okres na przygotowanie roli i terminowy siew oraz na inne zabiegi, np. nawożenie obornikiem, gnojowica lub mechaniczno chemiczna walkę z perzem* w zmianowaniu powinna być możliwość uprawy międzyplonów-zapas wody w glebie.Po zbiorze przedplonu zależy od pogody oraz:*trwałości i formy roślin uprawnych: wieloletnie lub jednoroczne, jare lub ozime*przeznaczenia uprawy: na ziarno, korzenie lub zielonkę
*głębokości zasięgu korzeni- zapotrzebowania na wodę kolejnej rośliny w zmianowaniu zdolności jej pobierania -zacienienie powierzchni gleby.Wpływ roś uprawnych i agrotechniki na zachwaszczenie
8. Omów zagrożenia związane z nadmiernym udziale zbóż w strukturze zasiewów
Występuje niebezpieczeństwo wystąpienia kompleksu chorób podsuszkowych takich jak np.: zgorzel podstawy źdźbła, łamliwość źdźbła, ostra plamistość otoczkowa zbóż, naczyniowa plamistość. Może wystąpić także mnożenie się mątwika zbożowego. Występowanie biotoksyn prowadzi do allelopatii. Wzrost zachwaszczenia i możliwość kompensacji chwastów.
Zestaw 2
1. Uszkodzenia zimowe roślin: wymarzanie, wysadzanie roślin, rozrywanie korzeni, odsłanianie węzła, wyprzenie, wymakanie, pleśń śniegowa, wysmalanie.Zapobieganie wymarzania roślin ozimych: a)zasłony dymne: ograniczają wypromieniowanie, zwiększają kondensację. b)zraszanie wodą: zamarzająca woda oddaje ciepło, warstewka lodu izoluje rośliny przed mrozem. c)okrywanie roślin folią, agrowłókniną, niszczenie chwastów(zmniejszenie zacieniania)
2. Zwięzłość gleby w zależności od wilgotności gleby: gleby piaskowe wykazują największą zwięzłość przy średnim uwilgotnieniu (przy przejsciu od stanu suchego do wilgotnego ujawnia się w tych glebach oddziaływanie siły napięć powierzchniowych wody w przestworach kapilarnych co powoduje wystąpienie tzw. pozornej spójności i wzrostu zwięzłości), zwięzłość gleb gliniastych i ilastych jest największa w stanie suchym i stopniowo maleje w miarę wzrostu ich wilgotności (w glebach spoistych w miarę zwiększania wilgotności, błonki wody o wzrastającej grubości działają rozklinowująco, zmniejszając kohezję, a więc i zwięzłość.
Lepkość gleby jest to właściwość gleby w stanie wilgotnym polegająca na przyleganiu do różnych przedmiotów. Gleba uzyskuje lepkość dopiero po osiągnięciu pewnego stanu uwilgotnienia. Gleby bardzo lepkie wykazują znikomą przepuszczalność dla wody i powietrza co niekorzystnie wpływa na rośliny.
Zwięzłość i lepkość gleby znaczenie praktyczne: wpływa na rozwój korzeni roślin (zagłębianie się i ogólny rozwój), wpływa na opory jakie trzeba pokonać w czasie wykonywania zabiegów uprawnych, wpływa na pobieranie wody i składników pokarmowych przez korzenie.
3. Suchość gleb piaszczystych wynika z ich struktury i składu granulometrycznego, Charakteryzują się występowaniem w składzie mechanicznym dużej zawartości frakcji piasku natomiast niewielką ilością (poniżej 20%) frakcji spławialnej, czyli ilastej, która wpływa za zatrzymywanie wody w glebie. Frakcja piasku nie pozwala na zatrzymywanie wody dlatego też gleby piaszczyste są suche.
Poza nawadnianiem w celu poprawy właściwośći wodnych gleb suchych piaszczystych, możemy zastosować:
- wałowanie które zagęszcza glebę i zmniejsza porowatość ogólną. Zwiększa się wtedy udział fazy stałej a tym samym i objętość wody. - wapnowanie zapewnia poprawę wzrostu i wielkości systemu korzeniowego, co sprzyja większej odporności roślin na suszę. Zabieg ten poprawia strukturę gleby, zwiększając jej pojemność wodną, przyczynia się do lepszej akumulacji próchnicy. -nawożenie organiczne-zmianowanie roślin- gospodarowaniu na glebach lekkich bardzo ważne jest wprowadzenie do zmianowania roślin motylkowych. Pozostawiają one duże ilości resztek pożniwnych, wzbogacają glebę w azot, ponadto pobierają składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby, mają wpływ na tworzenie i utrzymanie struktury gruzełkowatej gleby, np. łubin.-stosowanie międzyplonów
4.Choroby gleby:
Przyczynami chorób jest uprawa roślin w monokulturze, niewłaściwy przedplon (np. ten sam gat lub z tej samej rodziny botanicznej) lub zbyt częsty powrót określonych roślin na to samo pole.Wyburczenie- mątwik burakowy (żywicielami są rośliny z rodziny krzyżowych i komosowatych (rzepak, rzepik, gorczyca, szpinak, kapustne) choroby: chwaścik buraka. Wyziemniaczenie- mątwik ziemniaczany oraz choroby grzybowe: ryzoktonioza i bakteryjne: parch zwykły. Oprócz ziemniaka żywicielami pośrednimi mątwika są pomidory z chwastów psianka czarna, lulek czarny.Wypszeniczenie- porażenie roślin pszenicy i innych zbóż chorobami zgorzelowymi (podsuszkowymi): zgorzel podstawy źdźbła, łamliwość źdźbła, fuzariozy, pasistość liści zbóż. Częsta uprawa owsa i zbóż jarych po sobie- rozwój nicieni zbożowych. Częsta uprawa kukurydzy: głownia kukurydzy, prosowianka.Wymotylczenie- bakterie brodawkowe (specyfika względem ras bakterii brodawkowych) oraz rozwój specyficznych chorób: fuzariozy rerticiliozy.Wylnienie- fuzariozy lnu, szara pleśń antraknoza lnu.
5. Cele uprawy płużnej:-odwracanie, kruszenie, mieszanie i spulchnianie roli-przykrycie resztek pożniwnych, międzyplonów, nawozów-ograniczanie zachwaszczenia-poprawa napowietrzania gleby-likwidacja kolein -ułatwianie gromadzenia wody-wydobycie z głębszych warstw ku powierzchni wymytych koloidów i składników pokarmowych.
6.Zespół uprawek przedsiewnych wiosennych cele:-zmniejszenie nieproduktywnego parowania wody i przyspieszenie ogrzewania roli-niszczenie chwastów-doprowadzenie wierzchniej warstwy gleby do stanu najbardziej odpowiedniego do wzrostu poszczególnych roślinPrzykład dla roślin wysiewanych później np. pod buraki cukrowe:1)włókowanie (lub bronowanie)2) bronowanie3) siew nawozów4)zestaw uprawowy5)wałowanie wałem gładkim lub kruszącym6)siew nasionPrzykład dla roślin wysiewanych wczesnie:1)siew nawozów min2) kultywator+brona3)wałowanie4)siew nasion5) bronowanie posiewne
7. Wymień 5 agrotechnicznych czynników zmianowania i omów dwa z nich- uwzględnić różne wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe roślin- rozplanować nawożenie nawozami naturalnymi i uwzględnić ich następcze działanie-zaplanować wapnowanie i uwzględnić jego następcze działanie-uwzględnić rożne wymagania roś względem uprawy roli i następcze działanie głębokich orek czy glebogryzowania-uwzględnić pozostałości herbicydów w glebie po zbiorze przedplonu 8. Wymień choroby i szkodniki płodozmianowe w burakach i ziemniakachWYBURACZENIE - mątwik burakowyZ ważniejszych chorób korzeni buraka należy wymienić: rizomanię, parcha, brunatną zgniliznę, fuzariozę, guzowatość korzeni, bakteryjną zgniliznę śluzową, werticiliozę, zgniliznę fioletową, suchą zgniliznę korzenia, jamistość korzenia, przewężenie korzenia oraz widlastość i selerowatość korzeni.WYZIMNIACZENIE- mątwik ziemniaczany-choroby grzybowe: riktonioza
-choroby bakteryjne: parch zwykły
Zestaw3
1. Światło - promienie wywołujące wrażenie wzrokowe, mają długość fal 390-760 nm. Przenoszą one 48 % energii cieplnej promieniowania. Światło należy do czynników ekologicznych warunkujących życie i wzrost autotroficznych roślin zielonych jako źródło energii dla procesu fotosyntezy. Światło jest też konieczne do biosyntezy chlorofilu, który jako fotoreceptor absorbuje promienie niebieskofioletowe i znaczną część promieni czerwonych ze światła słonecznego. Zmiany oświetlenia, powodując otwieranie się i zamykanie aparatów szparkowych, wpływają na wymianę gazową między rośliną a atmosferą. Światło wywiera więc pośredni wpływ także na fotosyntezę i transpirację. Odgrywa również rolę w morfogenezie roślin oraz ich rozwoju.
Światło nie jest potrzebne podczas kiełkowania nasion większości gatunków, ale kiedy występuje ono na przemian z okresami ciemności może działać pobudzająco.- źródło energii w proc. fotosyntezy- źródło energii cieplnej- biosynteza chlorofilu- wymiana gazowa m. rośliną a atmosferą- fotoperiodyzm - fototropizm - fotodestrukcja promieniowania UV- herbicydy fotodynamiczne- zwiększona aktywność herbicydów na świetle
2..gleba - zewnętrzna, ożywiona warstwa litosfery - jest podłożem dla wszystkich roślin lądowych z wyjątkiem epifitów. Nie będąc czynnikiem niezbędnym dla roślin jest środowiskiem, z którego czerpią one wodę i składniki pokarmowe, a ich organy podziemne także tlen. (wg Świętochowskiego)gleba - biologicznie czynna powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej. Powstała ze skały macierzystej pod wpływem czynników glebotwórczych (gł. organizmów żywych, klimatu, wody) (wg Lenarta)podskibie - kilkucentymetrowa warstwa gleby leżąca bezpośrednio pod warstwą orną.podglebie - część profilu glebowego zalegająca między warstwą orną a skałą macierzystą.skała macierzysta - niezmieniony utwór skorupy ziemskiej zalegający na pewnej głębokości (ok. 1,5m)
3. Wysoka zawartość części spławianych, w tym koloidalnych, sprawia, że pod wpływem zróżnicowanej wilgotności ich objętość ulega stosunkowo znacznym zmianom. Gdy są mokre - pęcznieją, maleje w nich porowatość niekapilarna i wzrasta kapilarna. Należy dążyć do zwiększenia przewiewności i pulchności w możliwie głębokich warstwach poprzez meliorację, uprawę roślin głęboko się korzeniących, stosowanie wysokich dawek wapna, odpowiednie zabiegi uprawowe. Orka przedzimowa powinna być zawsze głęboka lub pogłębiona. Narzędzia spulchniające muszą pokonywać siły wzajemnego powiązania elementarnych cząstek glebowych, czyli opór, jaki stawia gleba podczas jej rozgniatania czy kruszenia. Uprawa narzędziami spulchniającymi powoduje zmniejszenie zwięzłości roli, dzięki czemu korzenie roślin mogą się swobodnie rozrastać, obejmując swoim zasięgiem coraz większą masę gleby. (nie jestem pewna czy to prawidłowa odpowiedź)
4. - kultywatorowanie ( kultywatorowanie o zębach sztywnych, półsztywnych i sprężystych)- bronowanie ( bronami biernymi i aktywnymi)- włókowanie.Bronowanie o zębach sztywnych zakończonych gęsiołapkami działają intensywniej niż brony zwykłe ramowe i są często wmontowywane w zestawy uprawowe. Zastępują one wtedy działanie płytko pracujących drapaczy, zwłaszcza w uprawkach wiosennych przedsiewnych. (tego także nie jestem pewna)
5. 1) wały ugniatające (gładkie) - ugniatanie wierzchniej warstwy roli 2) wały kruszące - rozgniatanie i kruszenie roli 3) wał pierścieniowy - ugniatanie wierzchniej warstwy na łatwo zaskorupiających się glebach
4) wały zębate - silniej kruszą bryły oraz łamią skorupę 5) wały kombinowane - kruszą i rozdrabniają nawet bardzo twarde bryły, są gł. kruszące, a mniej ugniatające 6) wały kolczaste - narzędzia pośrednie m. bronami a wałami kruszącymi- łamanie grubej i twardej skorupy oraz rozgniatanie dopiero twardniejących brył (na różne typy gleb)Ze wzg na budowę i działanie wały można podzielić na trzy grupy:1. wały ugniatające powierzchniowe warstwy gleby2. wały ugniatające głębsze warstwy gleby3. wały kruszące:- pierścieniowy- typu Cambridge
- Croscill-Croscill-Cambridge- wał kolczatka- brona kolczatka- spulchniacz obrotowyad. 1.Należą do nich wały gładkie. Służą do ugniecenia i wyrównania powierzchniowej pulchnej warstwy roli, co ułatwia wykonanie płytkiego siewu drobnych nasion oraz stwarza w okresie posuchy lepsze warunki wodne do skiełkowania nasion. W zagęszczonej glebie zwiększa się udział fazy wodnej, poprawia się także podsiąkanie wosy do płytko posianych nasion.ad. 2.Wykonywane wałem Campbella w celu przyśpieszenia obsiadania roli po opóźnionych orkach siewnych, a także po przyoraniu zielonych nawozów lub obornika, gdy brak jest czasu na naturalne obsiadanie gleby.Do wałów działających wgłębnie należy również wał strunowy, który łączy sposób działania brony i wału. Ich zadaniem jest kruszenie wierzchniej warstwy roli i zagęszczenie podpowierzchniowej warstwy roli na głębokości kilku centymetrów.Ad. 3.Wał pierścieniowy jest wałem o działaniu krusząco-ugniatającym, stosunkowo słabo kruszy bryły ale pozostawia pofałdowaną powierzchnię pola, dzięki czemu gleba wykazuje mniejszą tendencję do zaskorupiania.Zadanie kruszenia brył najlepiej spełniają wały typu Cambridge, Croscill oraz Croscill-Cambridge. Stosowane są również do kruszenia skorupy glebowej.Wały kolczatki przeznaczone są do niszczenia skorupy glebowej lub lodowej (na oziminach).
Brony kolczatki stosowane są głównie w celu wstępnego doprawienia roli już w trakcie wykonywania orki.
Brona kolczatka doczepiona do pługa kruszy bryły i wyrównuje powierzchnię zaprywanego pola, przyśpiesza osiadanie roli, co ułatwia późniejsze jej przygotowanie do siewu.
Spulchniacz obrotowy stosowany jest do doprawiania roli po orce siewnej w celu jej powierzchniowego rozkruszenia i spulchnienia. Na glebach lżejszych może być stosowany do uprawy ściernisk, zamiast podorywki.
(wg Lenarta)
6.. - przyoranie resztek pożniwnych- zwiększenie wilgotności uprawianej warstwy, aby orkę siewną czy przedzimową można było wykonać przy optymalnym stanie roli- zwalczanie chwastów nasiennych i rozłogowych- niszczenie chorób i szkodników przede wszystkim znajdujących suę na resztkach pożniwnych (głębsze i szybsze przykrycie pozbawia mikroorganizmy warunków koniecznych do życia)
pełny zesp. Uprawek pożniwnych:1. Podorywka na gł. 6-10 cm + bronowanie2. Bronowanie po wschodach chwastów3. Bronowanie lub kultywatorowanie z bronowaniem po wschodach chwastów lub po silnym zaskorupieniu.Usuwanie perzu:1. wysztorcowana płytka orka na gł. 12-15 cm powodująca przeschnięcie rozłogów perzu2. wyciąganie rozłogów kultywatorem o zębach sprężynowych3. bronowanie i usuwanie rozłogów z pola
7. W Polsce srednio ¾ Pol obsiewa się zbozami Aby ograniczyc negatywne skutki czestej uprawy zboz należy stosowac właściwe następstwo zboz po sobie np.:nie należy uprawiac przenicy po jęczmieniu i odwrotnie. Owies jest dobrym przedplonem dla innych gatunków zbóż. Kolejnym czynnikiem jest stosowanie odmian odpornych na choroby odstawy źdźbła. Zwiekszenie aktywności biologicznej gleby i reperacja środowiska poprzez wprowadzenie miedzyplonów roslin kapustowatych lub motylkowych i innych wówczas można glebe nawozic obornikiem i innymi nawozami pochodzenia organicznego. Można przyorać słomę. Korzystnie wpływa zmianowanie mieszanek zamiast zasiewów czystych lub wprowadzenie mieszanek miedzygatunkowych, mieszanin odmianowych. Dobrze wpływa
8 Środowiskowe funkcje płodozmianów:-dzięki utrzymywaniu wysokiej aktywności biologicznej gleby oraz właściwemu następstwu roślin ogranicza rozwój chorób i szkodników przenoszonych za pośrednictwem gleby i resztek pożniwnych,-zwiększa bioróżnorodność gatunkową agroekosystemów i krajobrazu-zachowanie lub zwiększenie żyzności gleby dzięki utrzymywaniu dodatniego bilansu glebowej substancji organicznej poprzez zwiększenie zasobności w N(motylkowe), poprawę właściwości fizycznych i chemicznych gleby-ogranicza emisję N2O i CO2 a także wymywanie i zmywanie z pól składników nawozowych(NO3)-ogranicza ujemne oddziaływanie rolnictwa na środowisko przyrodnicze poprzez efektywne wykorzystanie przemysłowych środków produkcji (mniejsze dawki nawozów mineralnych, chemicznych środków ochrony roślin) oraz ochronę gleb przed erozją wodną i powietrzną.-ogranicza nasilenie uciążliwych gatunków chwastów.