Roz 15 - Pedagogika emancypacyjna, 1


Istota pedagogiki emancypacyjnej

Pojęcie to stało się symbolem postępowych dążeń w pedagogice-nurt Nowego Wychowania.

Połączenie pedagogiki z postulatem emancypacji dokonuje się w trzech aspektach:

  1. Termin emancypacji pochodzi od łacińskiego słowa emancipatio, które oznaczało instytucje prawa rzymskiego umożliwiającą formalne wyzwolenie syna (też wnuka i kobiety) spod władzy ojcowskiej. Dziś termin emanc. ma szersze znaczenie. Definiuje się ją jako „uwolnienie się od zależności, ucisku przesądów, równouprawnienia, usamodzielnienia”. Często utorzsamia się emancypację z wyzwoleniem.

  1. Wybrani przedstawiciele:

Credo swojego podejscia do „kolonialnej” organizacji życia społecznego wraz z towarzyszącą mu pedagogią emancypacji Freire zawarł w „Pedagogii uściśnionych”. Jest to książka o edukacji, alfabetyzacji będącej droga do wyzwolenia, tego społecznego i tego jednostkowego. To przykład radykalnej pedagogiki emanc.,niosącej jednoznaczny przekaz, że wyzwolenie jest możliwe, a jego niezbędnym narzędziem jest edukacja. Freire przeciwstawia się edukacji bankowej, przelewaniu przez mądrego-z założenia-nauczyciela, do pustej-z założenia-głowy ucznia biernej wiedzy do zapamiętania i odtworzenia na życzenie nauczyciela. Taka edukacja bankowa jest stratą czasu i sił ucznia niż pomocą w rozkwicie jego potencjału.

Dla Freirego prawdziwe wyzwolenie może dokonać się we wspólnocie, a wyzwolenie jednostkowe jest tylko jego konsekwencją. Edukacja wyzwalająca ma na celu wywołanie zmian organizacji społecznej, zniesienie klas uciskajacej i uciśnionej oraz stworzenie warunków do powstania zupełnie nowej struktury społecznej.

Od połowy lat 70-tych pracował nad problememi współczenych społeczeństw. Skupiał się głównie na kwesiach zdrowia, kształcenia, alfabetyzacji, technologii, bezrobocia, pokoju, etycznych wartości
i roli płci.Poglady Illicha dotyczace szkoły, jak i instytucji można uznać za radykalne. Illich nie akceptuje nadmiernego rozwoju jakichkolwiek instytucji, zarzucając im, że wtedy ich działanie na człowieka jest szkodliwe.

Klasa wykształco na jest nazywana „klasą specjalistów”- do której nie należą nauczyciele. W gr. Specjalistów Chomsky przeciwstawia „zdezorientowane stado” ludzi, którzy są widzami, a nie uczestnikami demokratycznych procedur. „Stado „ potrzebne jest tylko w chwili wyborów.

Chomsky krytykując państwo amerykańskie, pokazując jego strukturę społeczną i jej działanie na przecietnych obywateli, chce służyć budowaniu ich świadomości. Obnażanie wygodnych
i bezpiecznych z pozoru mitów zmusza do zastanowienia się nad sobą, wymiarem swojej wolności
i wolności swoich dzieci.

  1. Pedagogika emancypacyjna w Polsce

Recepcja i rozwój ped. emanc. w Polsce są zwiazane z nazwiskiem Zbigniewa Kwiecińskiego i dokonywały się w opozycji do ped. marksistowskiej, która aż do 1989r. była oficjalnie obowiązującą. Kwieciński stworzył krąg seminaryjny, powołując do życia tzw.seminarium czwartkowe, na którym spotykali się i aktywnie dyskutowali autorzy reprezentujący różne dyscypliny i środowiska naukowe
z całej Polski. Seminarium zatytułowane było „Społeczne aspekty wychowania”, odbywało się w Stacji Naukowo-Badawaczej Polskiej Akademii Nauk w Toruniu.

Kwieciński pisze: „ racjonalność emancypacyjna zmierza do poszukiwania mozliwości wyzwalania się z wcześniej stworzonego i zaakceptowanego świata. Wartoscią jest tutaj otwieranie się na nowe,
a przy tym wypowiadane we własnym imieniu wartości, na nowe znaczenia i nowy sposób doświadczania świata”. Emancypacja ma jedną stałą cechę, a jest nią zmiana. To proces ciagły
i twórczy. Nie wiemy dokąd nas zaprowadzi. Jego celem jest odkrywanie i rozumienie coraz to nowych horyzontów.

Kontynujacją wyżej wymienionego seminarium było inne seminarium, organizowane od poczatku lat 90-tych XX wieku w Ośrodku Studiów Kulturowych i Edukacyjnych UMK, pod nazwą „Nieobecne dyskursy”, które prowadzili Z. Kwieciński i L. Witkowski.

  1. Krytyka pedagogiki emancypacyjnej

Tym, co najczęściej zarzuca się pedagogice emanc., jest utopijny optymizm pedagogiczny. Utopijny, bo osadzony na wierze, że wiekszy obszar wolności człowieka i społeczeństw będzie równoznaczny
z postępem w perspektywie indywidualnej i historycznej i doprowadzi ostatecznie do wyelimonowania zródeł zniewolenia. Zarówno Freire, Illich i Chomsky wierzą, że możliwe jest dojscie do utopijnego ideału edukacji. Tymczasem wolność nie może być zdobyta raz na zawsze, wyzwalanie się jest procesem ciągłym, gdyż wyzwolenie się od jednej zależności prowadzi nieuchronnie do popadnięcia w inną zależność.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pedagogika, Roz 15 - Pedagogika emancypacyjna, 1
Pedagogika emancypacyjna, Współczesne kierunki pedagogiki
Pedagogika emancypacyjna
Pedagogika krytyczna i pedagogika emancypacyjna, pedagogika AJD, IV rok, Innowacje i współczesne kie
WKP, pedagogika emancypacyjna, PEDAGOGIKA EMANCYPACYJNA
Roz 19 - Pedagogika postmodernizmu, Zbyszko Melosik - Pedagogika postmodernizmu
pedagogika emancypacyjna 2003
pedagogika, Roz 13 - Pedagogika krytyczna, PEDAGOGIKA KRYTYCZNA
Zagadnienie 15, Pedagogika, Metodyka nauczania przedmiotów pedagogicznych
pedagogika, Roz 11 - Pedagogika Petera Petersena, Zbigniew Kwieciński, Bogdan Śliwerski, Pedagogika
15, Pedagogika studia magisterskie, pedagogika społeczna
Pedagogika Emancypacyjna, pedagogika AJD, IV rok, Innowacje i współczesne kierunki pedagogiczne
Pedagogika Emancypacyjna, Notatki Pedagogika Studia dzienne
2a i 15, Pedagogika studia magisterskie, pedagogika społeczna

więcej podobnych podstron