TEMAT: DEFINICJE KULTURY FIZYCZNEJ I JEJ ZWIĄZEK Z KULTURA GLOBALNĄ. Człowiek jest zdolny zmienić rzeczywistość czł. Jest istotą myślącą. Każdy naród ma swoje wartości i różnie je hierarchizuje. Wartości - materialne (egzystencjalne), - duchowe (miłość, zdrowie, rodzina). Wartości mogą być skategoryzowane: (utylitarne(mieć) i symboliczne (być) Te dwie cechy tworzą kulturę. Wartość - 1. Jan Szczepński - Wartością nazywamy dowolny przedmiot materialny, ideę lub instytucję, przedmiot rzeczywisty lub wyimaginowaną w stosunku do których jednostka lub zbiorowość przyjmuję postawę szacunku, przypisuje im ważną rolę i doży do ich osiągnięcia. 2. Tomaszewski - Wartościami nazywamy stan rzeczy, który określa kierunek działalności człowieka i kierunek działalności człowieka tworzy postawy ludzkie wobec wartości (postawy - to stosunek do określonej wartości) 3. Tatarkiewicz - dokonał podziału wartości wdł. niego człowiek gromadzi wokół siebie: a. wartości poznawcze - wiedza i umiejętności które pozwalają na twórcze życie b. wartości moralne - określają nasze zachowanie i stosunek do rzeczywistości c. wartości hedoniczne - (hedonistyczne) - wartości które są źródłem zadowolenia, uciechy z życia. D. wartości witalne - decydują o przebiegu i poziomie naszego życia np. pożywienie, bezpieczeństwo itd. E. wartości pragmatyczne - które decydują o skuteczności naszego działania np. punktualność zdecydowanie. LIPIEC: Człowiek żyje wdł. trzech kategorii wartości: a. egzystencjalne - decydują o wartości jego życia, cała otoczka materialna b. emocjonalne - pozytywne przeżycia doznania c. ornamentalne - wygodne życie przyjemność upiększenie się itd. KULTURA - jest kultem wartości materialnych „mieć” i symbolicznych „być”. Def. wdł. A. Kłoskowskiej - Kultura - stanowi wieloaspektową całość w której można wyróżnić warstwę norm, wzorów, wartości, działań człowieka i wytworów. Kultura fizyczna - wdł. Wł. Tatarkiewicza - kultura fizyczna to trwałość psychiki o ciało człowiek tkwi w kulturze fizycznej jeżeli dba o swoje ciało. M Demel - kultura fizyczna to wyraz określonej postawy wobec własnego ciała świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność fizyczną i zdrowie. Najlepszym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego Postawa - to troska o ciało sprawność fizyczną i zdrowie. Z krawczyk - kultura fizyczna to względnie zintegrowany i utrwalony system zachowań w dziadzinie dbałości o rozwój fizyczny, sprawność ruchową, zdrowie i piękno człowieka przebiegający wdł. przyjętych w danej zbiorowości wzorów a także rezultaty tych zachowań. WPŁYW RUCHU NA ORGANIZM - dwie sfery ruchu człowieka: dostrzegalna - przemieszcza się w czasie i w przestrzeni, gesty mimika, za pomocą zmysłów możemy określić oszacować itd. Niedostrzegalny - ale odczuwalny, płynie pod wpływem bodźców wew. (z wnętrza organizmu) skurcz mm. Sercowego tętna, uwalnianie hormonów, przewodnictwo nerwowe itd. Człowiek ma zdolność reagowania na bodźce płynące ze środowiska zew. a także wew. sterowanie wegetatywne. Człowiek reaguje na bodźce jego organizm posiada zdolność reaktywności (bodziec). Człowiek żyje, gdy wykonuje określone ruchy i reaguje na bodźce, reaktywność na bodziec. Prawa - wyjaśniające istotę i funkcję ruchu I Prawo - „wszelkiego ćw” - i tylko ten narząd który jest w stanie nieruchliwości rozwija się i funkcjonuje prawidłowo, „narząd nie używany zanika” - aby mógł nastąpić rozwój kodu genetycznego musi być wzmacniany bodźcami ruchowymi, kiedy osiągnie poziom rozwoju ruchu musi ten poziom podtrzymywać. Gdy następuje inwolucja ruch właściwie dozowany powinien obniżać starzenie. II Prawo - „nadwyżki restytucyjne” (A. Uchański) - Prawo nadregeneracji. Jeżeli człowiek wykonuje wysiłek fizyczny, czyli określoną pracę to w czasie odpoczynku (regeneracji) powstaje nadwyżka i kolejna aktywność rozpoczyna się w wyższego pułapu. Nadwyżka restutacyjna - jest różna w zależności organizmu. Wyjaśniając treningu sportowego ciągłe powtarzanie tych samych sekwencji ruchowych. Z im większą intensywności wykonujemy dany wysiłek wym większy jest potencjał organizmu. U każdego człowieka są różne dyspozycje do danej dyscypliny. Zawsze pod wpływem powtarzania powstaje mechanizm nadwyżki restutacyjnej. Czynności powtarzane w czasie z odpowiednią intensywności i by te obciążenia systematycznie wzrastały. Wzrost intensywności + wzrost obciążenia - zmiany w organizmie wraz z aktywności fizyczną dotyczą ćwiczonych narządów ale głównym ośrodkiem sterującym jest układ nerw. W nim tworzą się związki czasowe i neuron Ma zdolność do zapamiętywania ruchów oraz do przechodzenia impulsów. Ta sieć połączeń nerwowych tworzy się pod wpływem aktywności drogi czuci i ruch. A dyspozycje płyną z ośrodków, które kodują informacje. Aktywność fizyczna powinna być : a. właściwie rozmieszczona w czasie b. prowadzona z odpowiednią intensywności c. powinna mieć odpowiednią częstotliwość, te warunki muszą być spełnione aby nastąpiły zmiany adaptacyjne w organizmie. Układ narządu ruchu: (kostny - bierny, mięśniowy - czynny) a. zwiększa się ruchomość w stawach, więzadła są bardzo elastyczne, są bardzo wytrzymałe kości są wytrzymałe (dzięki związkom mineralnym) b. przyrost masy mięśniowej, ich siły, przekrój poprzeczny masy mięśniowej jest większy, każdy człowiek ma określoną ilość włókiem mm., w większym mięśniu można zgromadzić większą ilość glikogenu i związków wysokoenergetycznych. Obniża się poziom reagowania na uboczne produkty przemian metabolicznych, jest większa tolerancja na kwas mlekowy. Układ krążenia - większa pojemność minutowa, wyrzutowa serca, większa elastyczność naczyń krwionośnych. Krew i drogi doprowadzające krew ulegają zmianą, zwiększa się ilość krwinek czerwonych, transport tlenu reakcji utleniania, uaktywnia się szpik kostny. Układ oddechowy -zwiększa isę pojemność płuc, uaktywniona jest większa ilość pęcherzyków płucnych, mm. Oddechowe są bardzo elastyczne. Układ nerwowy - drogi czuciowe i ruchowe są unaczynione, przewodnictwo jest bardzo czynne zwiększa się ilość synaps. Ruch jest nieodłącznym czynnikiem rozwojowym podtrzymującym poziom i wpływającym pozytywnie. MOTORYCZNOŚĆ LUDZKA - obejmuje całokształt czynności ruchowcy człowieka inaczej sferę ruchowej aktywności, to wszystko co dotyczy poruszania się człowiek w przestrzeni na skutek zmian położenia całego ciała lub poszczególnych jego części względem siebie. Podmiotem nauki o motoryczności jest nieskończone bogactwo kombinacji ruchowych wykonywanych przez człowieka (służą one pracy, lokomocji, walce itp.)
Hipotetyczny model systemu powiązań czynników determinujących poziom sprawności motorycznej organizmu: 1. poziom aktywności ruchowej, 2. motywacja, 3, postawa wobec sprawności, 4. czynniki psychospołeczne, 5. podłoże biologiczne ruchu, 6. wydolność fizyczna, 7. uzdolnienie ruchowe, 8. Stan zdrowia, 9 budowa ciała 10. sprawność motoryczna 11. Rozwój motoryczny w ontogenezie
Rodzaje odruchów: - bezwarunkowe, - warunkowe. Systematyka ruchów - a. ruchy elementarne np. zaciskanie dłoni, zgięcie kończyny lub jej wyprost, b. akt ruchowy - kilka połączonych ze sobą elementów ruchowych nazywany aktem ruchowym. Akt ruchowy możemy porównać do „słowa”. Zaliczamy do nich: zamachy, skłony, ciosy, zwisy itp. Są mało skomplikowane. c. Działanie ruchowe - występują w złożonych ruchach cyklicznych, takich jak: chodzenie, bieganie pływanie, prasowanie, szorowanie, ruchy pływackie wioślarskie. Mają one charakter schematyczny stereotypowy d. Czynniki ruchowe - z działaniami ruchowymi kojarzy się jakiś określony cel, a więc: przebiegnięcie określonego dystansu, przepiłowanie czegoś e. Postępowanie ruchowe - kilka czynności ruchowych osiągający zamierzony skutek np. zagranie jakiegoś meczu, cel dominuje nad formą. Motoryczność: a. produkcyjna - dotyczy pracy i wytwarzania rzeczy b. sportowa - wiąże się z doskonaleniem c. wyrazowa - służy do porozumienia się między sobą ludzi d. bojowa - np. żołnierze, ludzie zwykli Fazy nauczania ruchu - (fazy generalizacji) I Faza koordynacji ogólnej - ruchy są powolne, mało precyzyjne towarzyszą przyruchy, pełna koncentracja naszej świadomości. II Faza koordynacji precyzyjnej (koncentracji) - ruch płynne, bierze udział świadomość są sterowane przez nią, doskonalenie i precyzowanie ruchów. III Faza automatyzacji (stabilizacji i adaptacji) - opanowana czynność staje się nawykiem, ruchy wykonujemy płynnie, są elastyczne, precyzyjne, pozbawione przyruchów, a udział świadomości jest znikomy. Raz wyuczony ruch z czasem zaczyna być mniej precyzyjny.
KULTURA KKkkkkk