Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia było zbadanie słuszności podstawowych praw , twierdzeń i zależności w obwodach liniowych prądu stałego i porównanie otrzymanych wyników z obliczeniami analitycznymi.

1. Badanie właściwości układów równoważnych.

Schemat do badania właściwości układów równoważnych przedstawia rys.1.11

Zaciski	Konfiguracja	Nr wariantu
1,2,3,	trójkąt	1
4,5,6	gwiazda	3

Tabela pomiarowa.

	i1[mA]		i2[mA]		i3[mA]
	Pom.	Obl.	Pom.	Obl.	Pom.	Obl.
Przed transfiguracją	3,5	3,46	0,2	0,14	-3,6	3,6
Po transfiguracji	3,42	3,46	0,2	0,14	-3,6	3,6

2.Zastosowanie zasady superpozycji.

Schemat do badania zasady superpozycji przedstawia rys.1.12.

Tabela pomiarowa.

J mA	E1 V	E2 V	i4 mA		i5 mA		i6 mA		i7 mA			V1 V
			Pom.	Obl.	Pom.	Obl.	Pom.	Obl.	Pom.	Obl.	Pom.		Obl.
-2	-	-	-2	-2	-0,9	-1,0	-0,9	-1,0	0	0	0		0
-	3	-	0	0	3,8	3,75	-3,7	-3,75	0	0	0		0
-	-	2	0	0	-2,5	-2,5	2,6	2,5	3,4	3,22	2		2
-2	3	2	-2	-2	0,4	0,25	-2,1	-2,25	3,45	3,22	2		2

3.Zastosowanie zasady wzajemności oczkowej i węzłowej.

Schemat do badania zasady wzajemności oczkowej i węzłowej przedstawia rys.1.13.

Tabela pomiarowa. Zasada wzajemności oczkowa.

E1	i8(22^')		i8(11^')
V	MA		mA
	Pom.	Obl.	Pom.	Obl.
3	5,8	5,8	5,8	5,8

Tabela pomiarowa. Zasada wzajemności węzłowa.

J1	V2(22^')		V2(11^')
mA	V		V
	Pom.	Obl.	Pom.	Obl.
10	0,6	0,6	0,6	0,6

4.Twierdzenie o kompensacji.

Schemat do badania twierdzenia o kompensacji przedstawia rys 1.14 przy czym obwód pasywny jest taki sam jak na rys1.13 i R_k=R₅

Tabela pomiarowa.

	Rk	ik	ΔR	ik+Δi	Δi	ikΔR	i^'k
	Ω	mA	Ω	mA		V	mA
Pom.		3,7	1000	1,2			-2,4
Obl.					-2,5	3,7

Wnioski:

W pierwszym punkcie badaliśmy właściwości układów równoważnych. Z przeprowadzonych pomiarów wynika, że przy odpowiedniej zamianie części układu z gwiazdy na trójkąt i na odwrót, rozpływ prądów nie ulega zmianie. Stąd wniosek, że układy te są równoważne. Różnica wartości pomierzonych prądów przed i po transfiguracji jest nie większa niż 2,3% co można uznać za techniczne potwierdzenie równoważności układów przed i po transfiguracji.

Na dokładność wyników składa się dokładność doboru oporników wchodzących w skład danej konfiguracji (np. 2005Ω zamiast obliczonej wartości 2001,8Ω) oraz dokładność pomiarów prądów (na tym samym mierniku różna jest dokładność wskazań; inna na początku i na końcu skali a inna po środku).

W punkcie drugim badaliśmy zastosowanie zasady superpozycji. Po przeprowadzeniu pomiarów możemy stwierdzić, że z dokładnością nie gorszą niż 7,1% uzyskaliśmy potwierdzenie zasady superpozycji. Wyniki pomiarów prądu i₅ należy odrzucić gdyż błąd 60% spowodowany jest ewidentną pomyłką w odczycie (początek skali miernika).

W punkcie trzecim badaliśmy najpierw zasadę wzajemności oczkową, a następnie zasadę wzajemności węzłową. Widać, że zasady te sprawdzają się i stąd wniosek, że obwód badany jest liniowy i pasywny.

Na końcu badaliśmy twierdzenie o kompensacji i z pomiary wykazały, że po usunięciu źródła E₁ i wstawieniu w gałąź badaną (1'3) źródła I_kΔR=3,7V w gałęzi tej popłynął prąd ΔI=2,4mA, co jest potwierdzeniem zasady kompensacji z dokładnością 4%. Stąd wniosek, że twierdzenie o kompensacji także sprawdza się w praktyce.

---