Psychiatria-word, Schizofrenia, SCHIZOFRENIA


Schizofrenia

Prof. Dr hab. Andrzej Zięba

Klinika Psychiatrii Dorosłych CMUJ

SCHIZOFRENIA - HISTORIA

XIX wiek - początek kształtowania się współczesnych ujęć:

Krytyka : nie zawsze otępienie, nie zawsze młody wiek.

oraz objawy dodatkowe

SCHIZOFRENIA - WYSTĘPOWANIE

SCHIZOFRENIA - ETIOLOGIA

SCHIZOFRENIA - GENETYKA

W sumie wpływ genetyczny ma znaczenie w około 40 % przypadków. Nie wyjaśniono sposobu dziedziczenia, chociaż znaleziono wiele genów potencjalnie znaczących dla rozwoju choroby.

SCHIZOFRENIA - TEORIE

Zakażenie hipotetycznym wirusem neurotropowym o powolnym działaniu, lub znanym wirusem (grypa, Ebstein-Barr, etc.), działającym prenatalnie, głównie w drugim trymestrze ciąży.

 

Poszukiwanie zmian w strukturze CSN specyficznych dla schizofrenii - u chorych dość częste zaniki korowo- limbiczne, poszerzenie układu komorowego (k. Boczne, komora trzecia), coraz częściej mówi się o zaburzeniach cytoarchitektoniki mózgu u części chorych.

Zaburzenia przewodzenia synaptycznego, zmiany w zakresie neuromediatorów (dopamina, serotonina)- świadczy o tym pośrednio mechanizm działania neuroleptyków.

wczesne doświadczenia, urazy z dzieciństwa kształtowanie się osobowości słabej, o niewłaściwych związkach z ludźmi, niewłaściwych mechanizmach obronnych, niewłaściwych zachowaniach.

 

KONCEPCJA SCHIZOFRENII JAKO ZABURZENIA NEUROROZWOJOWEGO

w myśl tej koncepcji można schizofrenię podzielić na trzy zasadnicze typy:

Neurorozwojowy charakter niektórych przypadków schizofrenii ma być związany z występowaniem zaburzeń genowych, teratogennym ( w tym mutagennym i/lub cytopatycznym i/lub (auto)immunologicznym ) dzałaniem wirusów ( szczególnie w drugim trymestrze ciąży , który ma szczególne znaczenie dla prawidłowego rozwoju mózgu płodu ), działaniem urazu przed i okołoporodowego

Schizofrenia neurorozwojowa

SCHIZOFRENIA - PRZEBIEG
POCZĄTEK I OBJAWY

Najczęstszy POCZĄTEK: 20 - 30 r. życia.

SCHIZOFRENIA - OBJAWY OSIOWE

kocham i nienawidzę

Wyrazem rozpadu osobowości są:

wypowiedziach

SCHIZOFRENIA - OBJAWY DODATKOWE

i oddziaływania + automatyzmy tworzą zespół Kandinskiego - Clerambaulta.

trucizny, zapachy nieprzyjemne) łączą się często z urojeniami prześladowczymi;

wiążą się zwykle z urojeniami oddziaływania.

Jak pisał Kępiński “ w schizofrenii smutek łączy się z pustką; nie jest to smutek czarnej czeluści lecz spalonego stepu, wymarłego miasta, pozbawionej życia planety”.

Schizofrenia - nowe definicje

Jest to zaburzenie lub grupa zaburzeń , w których w różnych proporcjach występują objawy pozytywne (wytwórcze) oraz negatywne (ubytkowe)

SCHIZOFRENIA - POSTACIE

Obecnie kwestionuje się istnienie postaci prostej - może ona być wynikiem niezauważenia dyskretnych objawów wytwórczych.

Przebieg z całkowitymi remisjami i okresowymi nawrotami.

Schizofrenia - rokowanie

Czynniki rokownicze pomyślne:

SCHIZOFRENIA - PRZEBIEG

1/3 - praca na dawnym stanowisku;

1/3 - praca na niższym stanowisku;

1/3 - inwalidztwo.

Teoria dopaminowa schizofrenii

A. - nadczynność szlaków dopaminergicznych głównie w strukturach układu limbicznego (objawy wytwórcze, „pozytywne” schizofrenii)

- środki pobudzające przekaźnictwo dopaminergiczne np. Amfetamina mogą wywołać lub zaostrzyć objawy psychotyczne

- neuroleptyki osłabiają aktywność dopaminergiczną przez blokowanie receptorów dopaminergicznych typu D2

B. - niedoczynność układu dopaminergicznego kory przedczołowej (objawy deficytowe, „negatywne” schizofrenii)

- oprócz hamowania czynności dopaminergicznej w układzie limbicznym niektóre neuroleptyki atypowe stymulują czynność dopaminergiczną w korze przedczołowej np. sulpiryd

Teoria glutaminergiczna schizofrenii

- zaburzenia transmisji glutaminergicznej między korowym i podkorowym układem dopaminowym, hipofunkcja receptorów NMDA (objawy psychotyczne)

-neuroleptyki mogą modulować funkcję receptorów NMDA

Teoria serotoninowa schizofrenii

- zmieniona dystrybucja receptorów serotoninowych 5 HT-2 w korze czołowej

- środki halucynogenne typu LSD pobudzają receptory serotoninowe 5HT -2

- blokowanie receptorów 5 HT-2 jest istotną częścią profilu farmakologicznego niektórych neuroleptyków atypowych np. klozapina, risperidon, olanzapina, quetiapina, ziprasidon (działanie przeciwdeficytowe, prokognitywne)

Schizofrenia - Leczenie

Schizofrenia - farmakoterapia

Podział neuroleptyków

klozapina, risperidon, sulpiryd,

olanzapina

Schizofrenia - farmakoterapia

Główne różnice między typowymi a atypowymi neuroleptykami polegają na:

Schizofrenia - mechanizm działania neuroleptyków

- blokada receptorów:

- dopaminowych D2

- klozapina blokuje także receptory dopaminowe D4

- większość neuroleptyków blokuje także receptory serotoninowe 5 HT-2

- wzrost ilości receptorów D2 po przewlekłym podawaniu wzrost wrażliwości na dopaminę późne dyskinezy

-blokada receptorów adrenergicznych - wzmacniająco na główny pzrzeciwdopaminergiczny mechanizm działania, istotne w działaniu uspokajającym i hipotensyjnym

Schizofrenia - farmakoterapia

Interakcje neuroleptyków z innymi lekami

- nasilają działanie:

- środków nasennych i alkoholu etylowego

- leków przeciwbólowych

- depresyjny wpływ opioidów na ośrodek oddechowy

- podawane z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi mogą wywołać uszkodzenie szpiku

Schizofrenia - działania uboczne neuroleptyków

Neurologiczne

- pozapiramidowe - Zespół Parkinsonowski

objawy wywołane zablokowaniem przewodnictwa dopaminergicznego w prążkowiu i istocie czarnej

- uogólniona sztywność kończyn

- spowolnienie motoryki

- chód drobnymi kroczkami

- pochylenie sylwetki

Neurologiczne (2)

- akatizja- nadruchliwość pojedynczych mięśni - może być nieodwracalna !

- ostra dystonia - skurcz pojedynczych mięśni

- obniżenie progu drgawkowego, uczynnienie ognisk padaczkowych

Neurologiczne (3)

- złośliwy zespól neuroleptyczny:

- występuje krótko po rozpoczęciu podawania neuroleptyków lub po zwiększeniu dawki, najczęściej u młodych mężczyzn

- w 25% kończy się śmiercią

- objawy: lęk, pobudzenie, sztywność mięśniowa typu „rury ołowianej”, mioglobinemia, gorączka, zaburzenia rytmu serca, spadek ciśnienia

Neurologiczne (4)

- drżenia wokól ust - zespół „królika''

- późna dyskineza- wzrost ilości receptorów dopaminergicznych na skutek przewlekłego podawania neuroleptykow

- głównie drobne mięśnie twarzy ruchy ust , szczęk, języka (mlaskanie, , ssanie )

- czasem szybkie i nagłe ruchy pląsawicze kończyn i tułowia

- częściej u kobiet

-objawy raczej nieodwracalne

Ze strony autonomicznego układu nerwowego

-działanie cholinolityczne

suchość w ustach

zaburzenia akomodacji

retencja moczu

zaparcia

- hipotonia ortostatyczna

- zaburzenia ejekulacji

Metaboliczno/endokrynologiczne

- zwiększenie apetytu wzrost masy ciała

- zwiększona sekrecja prolaktyny amenorrhea, galactorrhea, zaburzenia libido, impotencja, ginekomastia

- zwiększone wydzielanie ADH i GH

Inne

- leukopenia, agranulocytoza (klozapina!)

- degeneracja siatkówki, zaburzenia widzenia, jaskra

- tachykardia, omdlenia

- żółtaczka cholestatyczna, uczynnienie ch. wrzodowej żołądka

- skórne odczyny alergiczne

Schizofrenia - farmakoterapia

Grupy neuroleptyków typowych

1. FENOTIAZYNY- silne działanie przeciwpsychotyczne

- objawy uboczne: hiperprolaktynemia, działanie antycholinergiczne, objawy pozapiramidowe

- alifatyczne - chloropromazyna

flufenazyna

trifluperazyna

- piperydynowe - silnie cholinolitycznie, słabe objawy zesp. Parkinsona

tiorydazyna

mezodiazyna

- piperazynowe - b. silnie antypsychotycznie, bardzo silne objawy zesp. Parkinsona,

- mniej sedatywnie i mniej hipotensyjnie

perazyna

perfenazyna

tioproperazyna

trifluoperazyna

2. TIOKSANTENY - słabe działanie adrenolityczne

- bezpieczniejsze niż pochodne fenotiazyny

- słabsze działania niepożądane (objawy parkinsonowskie )

- nie zaostrzają depresji

chlorprotiksen

tiotiksen

klopentiksol

flupentiksol

3. BUTYROFENONY (fenylopiperydyny)

- słabe działanie cholinolityczne i adrenolityczne

- silne objawy pozapiramidowe

- mogą nasilać stany depresyjne

- niemal wybiórczo na rec. D2

- silne dział. uspokajające

haloperidol

spiroperidol

spiperon

trifluperidol

Neuroleptyki atypowe

1. DWUBENZODWUAZEPINY

klozapina (Klozapol)-działanie przeciwko pozywtywnym i negatywnym objawom schizofrenii

-słabe działanie antycholinergiczne, nie wywołuje objawów Parkinsonowskich

klozapina c.d.

- może powodować wzrost masy ciała

- nie wpływa na wydzielanie hormonów

- wywołuje drgawki, agranulocytozę (1%) !

- stosowana w schzofrenii z napięciem, lękiem, pobudzeniem, w schizofrenii lekoopornej

2. TIENOBENZODIAZEPINY

Olanzapina (Zyprexa)- właściwości podobne do klozapiny, ale nie ma ryzyka agranulocytozy

3. BENZISOXAZOLE

Risperidon (Rispolept) - efektywny przeciwko negatywnym objawom schizofrenii

- obj. uboczne: wzrost masy ciała, przy dużych dawkach obj. pozapiramidowe, hipotensja

4. BENZAMIDY

Sulpiryd

Remoxipiryd

Pimozyd

-selektywni antagoniści rec. D2/D3

- zwiększają wydzielanie prolaktyny (ginekomastia)

- słabe działanie pozapiramidowe

5. DIBENZOTIAZEPINA

Quetiapina (Seroquel)

6. DIHYDROINDOLONY

Ziprasidon

7. FLUOROFENYLINDOLE

Sertindol

Schizofrenia - zasady leczenia

Schizofrenia - leczenie
podsumowanie

lekarze, dobrze dobrane leki, psycho- i socjo-terapeuci, terapeuci zajęciowi, trenerzy umiejętności społecznych, rodzina i przyjaciele pacjenta, pracodawca, wrodzone i nabyte predyspozycje pacjenta, sam pacjent

Bardzo ważny jest kontakt z chorym, wyciąganie go z jego świata, ciepło. Najważniejsze jest lubić chorego; autentyczność, szacunek, dostepność etc.

SCHIZOFRENIA - LECZENIE
PODSUMOWANIE

Na ostateczny sukces w leczeniu schizofrenii składa się, tak jak na jej powstanie, wiele czynników.Wszystko i wszyscy mogą mieć swój udział w powrocie pacjenta do „normalnego” świata:

Trzeba zawsze pamiętać że to właśnie pacjent okazał się „najsłabszym ogniwem łańcucha” jakim jest społeczeństwo, czy rodzina, a łańcuch jest tak mocny jak jego najsłabsze ogniwo-
dajmy mu szanse...

- 1 -



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychiatria-word, Psychiatria dzieci i młodzieży, PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY
Psychiatria-word, Zagadnienia Psychogeriatrii, Zagadnienia Psychogeriatrii
Psychiatria-word, Uzależnienia - obraz kliniczny i leczenie, Uzależnienia - obraz kliniczny i leczen
Psychiatria-word, Pytania kolokwialne z psychiatrii dla AM Warszawa, Pytania kolokwialne z psychiatr
Psychiatria-word, Podstawowe problemy terapii w psychiatrii, Podstawowe problemy terapii w psychiatr
Psychiatria-word, Zaburzenia Afektywne, ZABURZENIA AFEKTYWNE
Psychiatria-word, Psychiatria konsultacyjna, PSYCHIATRIA KONSULTACYJNA
Psychiatria-word, Uzależnienia alkoholowe, UZALEŻNIENIA ALKOHOLOWE
Psychiatria-word, Zaburzenia psychiczne i ich systematyka, Zaburzenia psychiczne i ich systematyka
notatki z ćwiczeń - schizofrenia, Medycyna, Psychiatria, inne
SCHIZOFRENIA objawy, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Psychiatria i pielęgniarstwo psychiat
rozmowa z psychiatra na temat schizofrenii
Rodzaje schizofrenii wg DSM IV, NAUKA, PSYCHIATRIA
wykłady, schizofrenia1-stycze˝'02-Karolina, Pojęcie psychozy w znaczeniu psychiatrycznym nie do końa

więcej podobnych podstron