Odzwierciedlanie pogladów w publicystyce
Odzwierciedlanie i propagowanie hasel pozytywistycznych odbywalo sie m.in. w artykulach prasowych - "Kurier Warszawski", "Kurier Codzienny", "Przeglad Tygodniowy", "Slowo", "Czas", "Gazeta Polska", "Prawda".
Julian Ochorowicz - "Wstep i poglad ogólny na filozofie pozytywna". Z jednej strony filozofia czerpie tresc ze wszystkich nauk, z drugiej zas tworzy zasady i wskazania stanowiace podstawe dla wszystkich nauk. W badaniu zjawisk duza role odgrywa doswiadczenie. Pozytywista opiera sie na dowodach realnych; dajacych sie sprawdzic.
Aleksander Swietochowski - "Praca u podstaw". Duze znaczenie w rozwoju spolecznym i ekonomicznym kraju mialo miec zaangazowanie najnizszych i najubozszych klas spoleczenstwa. Praca powinna przelamac bariery miedzystanowe. Problem pojawil sie po zniesieniu panszczyzny. Niewyksztalcony, ograniczony chlop nie potrafil wykorzystac uwlaszczenia. Ziemianie powinni byli zapewnic mozliwosc nauki dla prostego ludu i uczynic z nich pelno-prawnych obywateli. "Wskazania polityczne" - "szczescie rzeczywiste" zapewnic ma "ciezka, spokojna i wytrwala praca".
Boleslaw Prus - "Szkic programu w warunkach obecnego rozwoju spoleczenstwa". Z praca u podstaw laczy sie praca organiczna - spoleczenstwo sklada sie czesci, podobnie jak organizm z narzadów. Jest to zwiazek celowy, funkcjonalny i harmonijny. Aby spoleczenstwo od-zyskalo niepodleglosc, musi ono dazyc do postepu cywilizacji miejsko-przemyslowej. Pro-gram zakladal uczestnictwo wszystkich grup w edukacji i dazeniu do rozwoju.
Eliza Orzeszkowa - "O Zydach i kwestii zydowskiej" porusza problem asymilacji mniejszosci narodowych. Stanowi apel do Polaków by przeciwstawili sie antysemityzmowi. "Kilka slów o kobietach" - istniala potrzeba, by kobiety zaczely zarabiac na swoje utrzymanie. Pracowaly glównie jako guwernantki - jednak za niewielka zaplate. Artykul apeluje takze o emancypacje.