Miguel Cervantes
Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy został napisany jako satyra na bardzo popularne w XVI wieku romanse rycerskie. Jej treść opowiada o przygodach szalonego rycerza Don Kichota z Manczy i jego wiernego giermka Sancza Pansy, którzy próbują przywrócić (wierząc, że rycerze z romansów naprawdę istnieli i istnieją) złoty wiek rycerstwa. Cervantes bardzo zadbał o pozory, mamy na początku i końcu sonety, niektóre napisane przez znane osobistości, opiewające dzielność i przewagi Don Kichota, a całość jest pisana, jakby autor był tylko tłumaczem arabskiego dziejopisa Sidi Hameta Ben Engheli.
Jak na dobrą satyrę przystało, już od samego początku mamy sytuacje wywołujące uśmiech na twarzy, choćby sam główny bohater, który po lekturze licznych ksiąg rycerskich postanawia zostać błędnym rycerzem, a który jest czystym, w sensie fizycznym, zaprzeczeniem 'twardziela' jakimi są rycerze. Kościsty, wyżółkły, nie posiadający nawet porządnego konia ani zbroi. Wyrusza w świat w poszukiwaniu przygód przekonany, że jest niezwyciężony, że jego ramieniu nie oprze się żaden wróg, olbrzym czy czarownik. Jedynym kapitałem jaki faktycznie posiada, to szaleństwo, jego pragnienie bycia takim jakimi byli dawni rycerze, niesienie dobra, bronienie sprawiedliwości oraz walka w obronie Boga, ojczyzny, czci dziewic i białogłów.
Od samego początku powieści ten właściciel ziemski sam tworzy i przeinacza rzeczywistość otaczającą go. Nadaje sobie imię i tytuł: Don Kichot z Manczy, we własnej głowie przeobraża swoje liche i zniszczone uzbrojenie, swój szyszak z dorobioną własnoręcznie przyłbicą - w nowe i lśniące. Nadając swojej starej i wychudłej szkapie imię Rosynant już ma ją za najlepszego konia na świecie. Żeby zostać prawdziwym błędnym rycerzem musi też mieć swoją damę serca, którą kocha platonicznie. Wobec tego, niemalże na chybił-trafił, wybiera sobie na taką Dulcyneę z jego wioski Toboso, która w rzeczywistości jest zwykłą chłopką.
W przeciągu tej (pierwszej) części przygód Don Kichota odbywa on dwie wyprawy. Pierwsza (samotna) kończy się pasowaniem na rycerza w pierwszym napotkanym zajeździe (który w jego mniemaniu był zamkiem) przez gospodarza zajazdu (który w jego mniemaniu był księciem) i powrotem do swojej wioski z licznymi sińcami po laniu jakie mu spuścili zaczepieni przez niego podróżni.
Do drugiej wyprawy jest już lepiej przygotowanym - zabiera pieniądze i udaje mu się nawet zdobyć giermka - wieśniaka z jego wsi Sancza Pansę. Razem, ta para zupełnych przeciwieństw przeżywa niezwykłe przygody będące zupełnym przeinaczeniem rzeczywistości przez Don Kichota. Tak mierzą się z olbrzymami, które 'okazują się' być wiatrakami, Don Kichot walczy u boku jednej armii z drugą, co kończy się obrzuceniem go kamieniami przez pastrzerzy zaatakowanej trzody, czy zdobywają magiczny hełm Meambryna, który w gruncie rzeczy jest zwykłą miednicą balwierza. Przygód jest znacznie więcej i naprawdę warto je poznać, by ujrzeć jak silna może być potęga schizofrenicznej wyobraźni i jak gładko inteligentny szlachcic potrafi sobie i posiadającemu bystry, chłopski rozum Sanczowi wytłumaczyć dziwne 'przeinaczenia' olbrzymów, czy armii i jak w końcu zawsze udaje mu się wmówić, że to nie jego szaleństwo, lecz złośliwość wrogich mu czarowników.
Sanczo jest zupełnym przeciwieństwem swojego pana. Jest bardzo naiwnym materialistą, który przystaje ze swym panem wierząc w jego opowieści o profitach jakie czekają wiernych giermków. Razem, niepoprawny idealista i naiwny materialista; małomówny, zwyczajem rycerzy niewiele jedzący i śpiący Rycerz Smętnego Oblicza oraz wiecznie głodny, narzekający gaduła tworzą bardzo egzotyczną i ciekawą parę. Ich dyskusje często służą Cervantesowi do wyrażenia wielu ciekawych poglądów na różne sprawy poddając je próbie dwóch zupełnie odmiennych sposobów myślenia jakie prezentują ci dwaj bohaterzy.
Dodatkowym atutem powieści jest szeroko i barwnie przedstawiony w licznych postaciach, ich zachowaniach i historiach świat ówczesnej Hiszpantora zawarte w dialogach różnych osób i kazaniach Don Kichota wygłaszanych przy różnych okazjach.