zestaw 12
1. NNKT - co to i normy
2. Uzdatnianie wody do picia i do dializ
3. Oczyszczanie wody w Warszawie
4. Jakie korzyści płyną ze zmiany sposobu żywienia
5. Ergonomia
6. Leczenie pacjenta z zaburzeniami jedzenia
1. NNKT - co to i normy
NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe), do których zalicza się kwasy: linolowy, linolenowy i arachidonowy. Kwasy te są egzogenne i należy je dostarczać z zewnątrz w określonych ilościach.
Rola NNKT:
1. Niezbędne dla procesu wzrostu tkanek
2. Składnik budulcowy komórek (błon komórkowych)
3. Konieczne dla prawidłowego transportu tłuszczów (głównie cholesterolu) we krwi
4. Obniżają poziom cholesterolu we krwi
5. Zapobiegają powstawaniu zakrzepów naczyń krwionośnych (hamują agregację płytek krwi)
6. Biorą udział w syntezie hormonów tkankowych przeciwdziałających powstawaniu chorób układu krążenia (np. prostaglandyn, prostacyklin, lipoksynyn, leukotrien)
7. Przeciwdziałają łuszczeniu się skóry
8. Zapobiegają nadciśnieniu tętniczemu krwi
9. Zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego przez zwiększenie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe serca
Niedobór NNKT powoduje:
1. Zahamowanie wzrostu
2. Stany zapalne skóry, zwiększenie utraty wody przez skórę, zwiększenie jej przepuszczalności, osłabienie gojenia się ran skóry
3. Zaburzenia w dystrybucji i metabolizmie cholesterolu
4. Spadek masy ciała
5. Zwiększona wrażliwość na infekcje
6. Zwiększona kruchość naczyń włosowatych
7. Zaburzenia nerkowe (nadciśnienie, krwiomocz)
8. Osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego
9. Zaburzenie czynności wielu tkanek i narządów
Zapotrzebowanie organizmu na tłuszcze - określa się na 25-30% dziennego zapotrzebowania na energię, z czego NNKT powinny dostarczać 3-10% (optimum 6%) całkowitej wartości energetycznej dziennej racji pokarmowej.
wielonienasycone 6-10%
omega 6 5-8%
omega 3 1-2%
jednonienasycone 10-15%
optymalnie n-6/n-3 poniżej 4:1
1. jednonienasycone: oleinowy : oliwa z oliwek, olej rzepakowy, palmowy, sojowy, z pestek winogron, migdały i orzechy
2. wielonienasycone (Wit. F): omega-6: linolowy: oleje: sojowy, słonecznikowy, z pestek winogron, krokoszowy, z zarodków pszennych, migdały, orzechy włoskie;olej z wiesiołka.omega-3: linolenowy: olej lniany, sojowy, z zarodków pszennych, orzechy włoskie, zielone części roślin, ryby morskie
2. Uzdatnianie wody do picia i do dializ
Woda do picia:
1)wody podziemne:
- usunięcie metali przez napowietrzenie wody, utlenia się jony żelaza i manganu, które w efekcie wytrącają się w postaci wodorotlenków, a pozostałe osady zostają odfiltrowane
- dezynfekcja, chlorowanie wody
- Mniej popularnymi metodami zwalczania drobnoustrojów są: ozonowanie , naświetlanie promieniami nadfioletowymi oraz stosowanie ultradźwięków
2)wody powierzchniowe:
- koagulacja
- filtracji wody przez piasek lub węgiel aktywowany
- dezynfekcja
Dodatkowe procesy:
- w proces odsalania i odgazowania
- klarowanie
- odwrócona osmoza
Woda do dializ:Zwykła woda z kranu zawiera substancje, które choć nie są szkodliwe dla zdrowego ludzkiego organizmu, mogą okazać się bardzo toksyczne dla chorego poddawanego dializie.
Etapy oczyszczania: » Gromadzenie wody i oczyszczanie mechaniczne » Oczyszczanie wstępne » Oczyszczanie główne » Oczyszczanie uzupełniające
A w tych etapach dokonuje się: -filtracja, -wymiana jonowa (usunięcie węglanu wapnia) -adsorpcja na węglu aktywnym (usunięce chloru i innych zw. chemicznych) -odwrócona osmoza
3. Oczyszczanie wody w Warszawie
Woda, którą codziennie dostarczamy mieszkańcom aglomeracji warszawskiej, produkowana jest w trzech głównych zakładach wodociągowych - Centralnym, Praskim i Północnym oraz kilku mniejszych stacjach uzdatniania.
1) Zakład Wodociągu Centralnego (ZWC), zwany „Stacją Filtrów.
pierwszy ciąg technologiczny
Czerpie spod dna Wisły, z ujęć infiltracyjnych zlokalizowanych wzdłuż lewego brzegu rzeki i z Ujęcia Zasadniczego tzw.„Grubej Kaśki”
Procesy: woda jest napowietrzana, filtrowana w komorach filtrów pospiesznych i filtrów powolnych, a następnie poddana dezynfekcji końcowej dwutlenkiem chloru. Dodatkowo warstwa granulowanego węgla aktywnego.
drugi ciąg technologiczny
Z Osadnika Czerniakowskiego
Procesy: koagulacji i sedymentacji w pulsatorach z użyciem koagulantu - siarczanu glinu, filtracji pospiesznej przez złoże piaskowe i dezynfekcji mieszaniną chloru i dwutlenku chloru.
2) Zakład Wodociągu Praskiego (ZWP)
Uzdatnia wodę ujmowaną za pomocą ujęć infiltracyjnych, od 5 do 7 m pod dnem Wisły oraz z „Grubej Kaśki”.
Procesy: napowietrzana w aeratorach, filtracji pospiesznej oraz dezynfekcji końcowej mieszaniną chloru i dwutlenku chloru. Planuje się ozonowanie pośrednie i filtracja na węglu aktywnym.
3) Zakład Wodociągu Północnego (ZWPn) (inna specyfika=woda surowa!)
Czerpie wodę z Jeziora Zegrzyńskiego, które tworzą rzeki Bug i Narew(trochę geografii nie zaszkodzi:D)
Procesy: wstępnego utlenienia za pomocą ozonu, koagulacji i sedymentacji w pulsatorach, filtracji pospiesznej w komorach ze złożem piaskowym oraz dezynfekcji końcowej od niedawna mieszaniną chloru i dwutlenku chloru.
4. Jakie korzyści płyną ze zmiany sposobu żywienia
Pośrednie:
- obniżenie masy ciała
- poprawa profilu lipoprotein ( ↓chol, ↓TG, ↑HDL, zapobieganie oksydacji LDL)
- obniżenie poziomu cukru
- obniżenie ciśnienia krwi
- obniżenie poziomu homocysteiny
- osłabienie agregacji płytek krwi
Główne: -redukcja incydentów wieńcowych,zgonów sercowych,udarów i zgonów ogółem, cukrzycy
5. Ergonomia
Jest to metoda badawcza polegająca na pomiarach i ocenie wydolności fizycznej człowieka. Zajmująca się przystosowaniem warunków pracy do anatomicznych, fizjologicznych i psychicznych możliwości człowieka. Stosowana jest głównie w medycynie sportowej i w medycynie pracy. Pomaga lekarzowi w ustaleniu właściwego postępowania profilaktycznego, leczniczego czy rehabilitacyjnego, zapobiega niektórym chorobom zawodowym, zbytniemu obciążeniu pracownika. Pomaga w osiągnięciu optymalnej wydajności pracy.
Interdyscyplinarna nauka, zajmująca się przystosowaniem narzędzi, maszyn, środowiska i warunków pracy do autonomicznych i psychofizycznych cech możliwości człowieka, - zapewniające sprawne, wydajne i bezpieczne wykonanie przez niego pracy, przy stosunkowo niskim koszcie biologicznym.
6. Leczenie pacjenta z zaburzeniami jedzenia
Pozytywny stosunek do pacjenta mimo jego negatywnej postawy - nie wolno w żaden sposób osądzać chorego
Leczenie jest często rozpoczynane ze względu na presję rodziny lub opiekunów, wbrew woli chorego
Chorzy są nieufni, częste podejście: „jestem zdrowy, rodzina mi nie wierzy”, nie stosują się do zaleceń, okłamują lekarza i bliskich
Wsparcie psychologiczne (rozmowa o problemach), medyczne, edukacja dietetyczna (zwalczanie nieprawidłowych nawyków żywieniowych)
Lekarz rodzinny, specjalista lub stomatolog powinien skierować pacjenta do lekarza psychiatry (Polska)
Dalsze leczenie powinno przebiegać w pełnej współpracy między lekarzem psychiatrą (leczenie choroby podstawowej), lekarzem rodzinnym (leczenie chorób towarzyszących) oraz rodziną i opiekunami
Anorexia nervosa - leczenie:
Lekarz psychiatra + psycholog + endokrynolog
Wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych + ew. kroplówki z glukozą
Dieta wysokokaloryczna, ubogoresztkowa, w pięciu posiłkach dziennie, w małych porcjach (zmniejszona objętość żołądka łatwo może spowodować wymioty)
1-2 godziny po posiłku nadzór osób trzecich
Żywienie za pomocą sondy do żołądka u chorych w stanie zagrożenia życia lub hospitalizowanych i wyrażających na to zgodę - lepsze efekty kliniczne, szybszy przyrost masy ciała, możliwe podawanie enzymów trzustkowych
Terapia hormonalna wspomagająca przywrócenie naturalnych cyklów miesiączkowych
Bulimia nervosa - leczenie:
Lekarz psychiatra + psycholog - umiejętność radzenia ze stresem
Wyrównanie niedoborów mikroelementów, będących skutkiem częstych prowokowanych wymiotów
Opieka stomatologiczna
Edukacja dietetyczna (niskie spożycie węglowodanów prostych)