Typowe cechy sztuki greckiej, hellenskiej i rzymskiej
Domy, w których GRECY byly budowane z umiarem, wszyscy prowadzili podobny tryb zycia nacechowany umiarem.
Bogom natomiast wznosili jak najwspanialsze swiatynie.
Wiekszosc rzezb greckich powstala w zwiazku z potrzebami religijnymi, wykonywano posagi wielkich bóstw, plaskorzezb zdobiacych swiatynie, nagrobków.
Do polowy IV wpne. powstala sztuka nie sluzaca Bogom, na charakter rzezby mial wplyw sport przyzwyczajajacy hellenów do ogladania nagich cial i podziwiania ich.
Artysci greccy poslugiwali sie brazem, marmurem i kamieniem jaskrawo malowanym.
Grecka rzezba wciaz ewaluowala - przed VI w.p.n.e. dziela byly sztywne i nieporadne, od polowy V wpne. starano sie, przedstawic czlowieka w ruchu. Najwybitniejsza: DYSKOBOL - Myrona
Rósl stopien szczególowosci oraz poprawnosci przedstawien. Poliklet w DYFOSIE zawarl idealne proporcje ciala mezczyzny. Postacie byly nacechowanegodnoscia, powaga, spokojem. Równiez pojawily sie ból, radosc, nienawisc.
Ceramika malowana zajmowala w twórczosci artystycznej greków takie miejsce, jakiego nie zyskala w innych cywilizacjach. Garncarze tworzyli naczynia o doskonalych ksztaltach, cienkich sciankach. Ozdabiali je pokrywajac barwna i skomplikowana dekoracja. Przedstawiano na nich sceny mityczne.
Najwieksze dziela architektury greckiej to: Arkropol, swiatynia Ateny, Artemidy
W dziedzinie budownictwa, zwlaszcza w architekturze sakralnej RZYMIANIE dokonali wiecej.
Poslugiwali sie cegla i zaprawa. Pozwolilo to na srosowanie pólokraglych sklepiej zamiast plaskich stropów.
W rzezbiarstwie takze osiagneli wiecej niz grecy. Nie wahali sie pokazac brzydoty, starosci a nawet wulgarnosci.
Osiagniecia sztuki portretowej mozna sledzic na monetach, czesto bedacych dzielami sztuki.
Filozofie antyczne
Sokrates
469-399 r.p.n.e.
byl nauczycielem Platona
glosil on absolutyzm i intelektualizm etyczny
dobro, cnote i szczescie utozsamial z prawda
jego dewiza to: “Poznaj samego siebie”
podkreslal swiadomosc wlasnej niewiedzy: “Wiem, ze nic nie wiem”
srodki poznania to: zywy dialog, zbijanie falszywych argumentów rozmówcy, pomoc w dochodzeniu dostepnej prawdy
idealem byla doskonalosc etyczna, racjonalizm i intelektualizm etyczny (utozsamianie szczescia, dobra, cnoty z wiedza o tym co dobre i zle)
nie uwazal siebie za medrca ani za nauczyciela madrosci. Próbujac odpowiedziec na pytanie “czym jest wiedza” rozmawial z mieszkancami Aten czesto ujawniajac ich niewiedze
Platon
427-347 r.p.n.e. (Arystokles)
byl uczniem i przyjacielem Sokratesa
stworzyl pierwszy system idealizmu obiektywnego (platonizmu)
dualizm swiata:
swiat idei (idealny) - niedostepny zmyslom
swiat materialny
jego pisma filozoficzne to “Uczta”, “Panstwo”, “Prawa”
funkcja poznawcza to dusza obdarzona wrodzona wiedza o ideach
na podstawie swej teorii idei zbudowal teorie panstwa idealnego. Zalozyl szkole w Atenach nazwana “Akademia od gaju Akademosa”.
Arystoteles
384-322 r.p.n.e.
uznawany za najwybitniejszego mysliciela starozytnosci
jego dzialalnosc obejmowala niemal wszystkie dziedziny wiedzy
zalozyl szkole filozoficzna w Atenach
twierdzil, ze kazda rzecz jest bytem zlozonym z materii i formy ksztaltujacej materie
postawil teze o zmiennosci bytu i wielosci form ruchu
zapoczatkowal empiryczne metody badan przyrodoznawczych
stworzyl podstawy rozwoju nauk przyrodniczych
byl rzecznikiem demokracji, stworzyl nauke o panstwie
zajmowal sie zagadnieniami etycznycmi
twórca “Poetyki” - rozprawy o literaturze, prawach rzadzacych poszczególnymi gatunkami i rodzajami literackimi