Pytanie 37
Uwarunkowania kodyfikacji praw dziecka, Źródła praw dziecka
W XVIII w powstaje koncepcja praw wolności człowieka - rozwiązywała ona problem - państwo prawa a wolność jednostki, obowiązki obywatela, wolność, równość, własność prywatna, nietykalność osobista
1804- Kodeks Praw Cywilnych Napoleona - pierwsze prawo cywilne, stawiał wszystkich obywateli na jednakowych przepisach prawa, kwestie małżeństwa, ojcostwa pokrewieństwa, przysposabianie dzieci.
1819r. W Anglii Robert Owen zabronił zatrudniać małe dzieci w fabrykach, kopalniach i rolnictwie. Zakładał ochronki- szkółki gdzie zapewniona była opieka i zdobycie wiedzy podstawowej.
1871r. Komuna Paryska - reformy polityczne i społeczno-gospodarcze. Oddzielenie kościoła od państwa, reforma szkolnictwa, obowiązek szkolny, bezpłatność edukacji, równy star, opieka, wychowanie, uczenie się wybranego zawodu, równouprawnienie kobiet i nieślubnych dzieci, zakaz pracy nocnej kobiet i dzieci.
FRANCUSKA DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA - określała prawa dziecka jako człowieka, indywidualistyczne dążenia przeciwko państwu. Ale powszechna równość praw i sprawiedliwość społeczna była fikcją, bo kapitalizm wymuszał 16 godzinny dzień pracy także dzieci, rodziny robotnicze traciły możliwość zapewnienia opieki dzieciom, powstawały zaniedbania wychowawcze, porzucano dzieci, szerzyły się choroby i alkoholizm, nędza i niehigieniczne warunki życia, masowe bezrobocie. Zatrudnianie kobiet w fabrykach w XIX w powodowało wzrost umieralności dzieci, niska opieka zdrowotna była jeszcze bardziej niewydolna. Zatrudnianie dzieci i kobiet w fabrykach powodowało sieroctwo, opuszczenie choroby, bezdomność. Nieobecność ojca i matki w domu prowadziło do rozpadu rodzin, wzrostu przestępczości nieletnich. W takich warunkach w 1876 r. Powstaje Towarzystwo Narodowe Przyjaciół Dzieci. Dziecko uznano za przedmiot szczególnej ochrony, próby katalogowania potrzeb dziecka. Powstaje instytucja opiekuna powoływana przez sąd opiekuńczy - pierwowzór kuratora.
1900 - Ustawa Pruska - o wychowaniu opiekuńczym małoletnich przestępców - uznano wiek sprawcy przestępstwa za okoliczność łagodzącą, zapewniono należyte warunki materialne.
1904r. We Francji powstawały pierwsze rodziny zastępcze, ustawa o walce z prostytucją, sądy dla nieletnich, dozór opiekuńczy. Pozbawianie praw rodzicielskich.
1919r. Belgia - Narodowa Organizacja Opieki nad dzieckiem - dziecko tak jak dorosły ma swoje potrzeby, wymagające formalno - prawnego usankcjonowania realizacji i ochrony. Aktualne do dziś, uzupełniane nowymi W 1928r. Ellen Key - podjęła walkę o prawa dziecka do rozwoju i swobodnego wychowania. Uważała, że najlepszym środowiskiem wychowawczym jest rodzina. Propagowała całkowity zakaz pracy dzieci, ochronę pracy młodocianych, występowała w obronie sierot, moralnie zaniedbanych, domagała się zrównania praw dzieci ślubnych i nieślubnych. Domagała się rozwoju rodzinnych form opieki i równych praw dzieci.
przepisami.
W połowie XIX w.- powstawały ruchy robotnicze na rzecz dzieci, rozwój ustawodawstwa socjalnego, szkolnego, zapewnienie opieki i wychowania wszystkim dzieciom, ochrona przez państwo.
ŹRÓDŁA PRAW DZIECKA
Podstawowe źródło to uznanie praw dziecka jako społeczne uznanie jego odrębności osobowości, uznanie jego niedojrzałości psychofizycznej i społeczno-moralnej.
Drugie źródło to naturalne i społeczne potrzeby dziecka w wieku niedojrzałym. Zaspokojenie ich daje dziecku pełny rozwój.
Trzecie źródło to system wartości uznający dobro dziecka za wartość naczelną- samorealizację.
Czwarte źródło to teoria socjalizacji- procesu kształtowania osobowości jednostki, przekazywania jej norm, systemu wartości dokonujący się w ciągu indywidualnego rozwoju człowieka w środowisku społecznym. Jednostka przyjmuje normy moralne, uczy się uznanych społecznie sposobów reagowania na bodźce i sytuacje oraz reguł społecznych.
Piąte źródło - przepisy prawno- międzynarodowe, które regulują prawa dziecka i ich ochronę.
ONZ i UNESCO- przestrzeganie przez Polskę praw dziecka w nich zawartych. Dobro dziecka w Polsce jest jednoznaczne z interesem społecznym. Zawarte jest w polskiej Konstytucji, Deklaracji Praw Dziecka, Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Prawo międzynarodowe stanowi źródło praw dziecka również i w Polsce.
Szeroko pojęte dobro dziecka jest źródłem wszelkich praw dziecka w prawie rodzinnym, opiekuńczym chroniąc interes dziecka.