Piotr Kozera 

Niepubliczna Szkoła Policealna

Zakładu Doskonalenia Zawodowego

W Kielcach. 

Kierunek: technik-informatyk

Semestr IIB

Temat: Procesy i etapy zakładania podmiotów gospodarczych.

Działalność gospodarcza - definicja

Działalność gospodarcza - wykreowana przez system prawny każdego państwa forma organizacyjno-prawna umożliwiająca zespolenie podmiotów uczestniczących w procesie gospodarczym (właścicieli, zarządzających i pracowników) oraz materialnych czynników produkcji (środki i przedmioty pracy).

Prowadzona jest najczęściej w postaci przedsiębiorstwa (obok zakładów budżetowych, jednostek gospodarczych, organizacji społecznych itp.), w którym dokonuje się wytworzenie produktów lub świadczenie usług w celach zasadniczo zarobkowych.

Prawodawca określa warunki umożliwiające owo zespolenie stosownie do potrzeb danej działalności gospodarczej, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów państwa, otoczenia społeczno-gospodarczego oraz uczestniczących w przedsięwzięciu podmiotów, np. w postaci wymaganej umowy, rejestru, koncesji, licencji, kontyngentu, itp.

Do podstawowych form prawno-organizacyjnych działalności gospodarczej należą przedsiębiorstwa: jednoosobowe, spółki, w tym osobowe (cywilna, jawna, komandytowa,

i kapitałowe (z ograniczoną odpowiedzialności, akcyjna), państwowe oraz spółdzielnie. Należy zwrócić uwagę, że przepisów Prawa działalności gospodarczej nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także do wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Osoby prowadzące tego rodzaju działalność nie są zatem do wykonywania obowiązków przewidzianych w Prawie działalności gospodarczej.

Rodzaje organizacji prawnych działalności gospodarczej.

Każdy, kto chce zacząć działać na własną rękę ma do wyboru już na samym początku kilka możliwości organizacji prawnej własnej działalności. Są to m.in.:
- indywidualna działalność gospodarcza
- spółka cywilna
- spółka jawna
- spółka komandytowa
- spółka komandytowo-akcyjna
- spółka partnerska
- spółka z o.o.
- spółka akcyjna

Charakterystyka poszczególnych organizacji prawnych działalności gospodarczej.

Indywidualna działalność gospodarcza

Podstawowym aktem prawnym regulującym podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Polski jest ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz.1807 z późn. zm.).

Działalność gospodarcza, to najprostsza i najtańsza form prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek.

Podatkowa definicja pozarolniczej działalności gospodarczej (zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych) określa działalność zarobkową:
- wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
- polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
- polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany
i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Spółka jawna

Spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, ale nie jest inną spółką handlową. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Nie ma określonego minimalnego kapitału.

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub nazwy firm wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.j."

Spółkę jawną rejestruje się w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Odpowiedzialność wspólnika ma charakter subsydiarny, oznacza to, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika
w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Osoba przystępująca
do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

Spółka partnerska

Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez partnerów (wspólników) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.
Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba
że odrębna ustawa stanowi inaczej. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów: adwokata, aptekarza, architekta,inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego, tłumacza przysięgłego.
Wykonywanie wolnego zawodu w spółce może być uzależnione od spełnienia dodatkowych wymagań przewidzianych w odrębnej ustawie.

Nie ma określonego minimalnego kapitału.

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu
"sp. p.". Firmy z oznaczeniem "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz skrótu "sp. p." może używać tylko spółka partnerska.

Rejestracja spółki partnerskiej odbywa się w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku
z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

Spółka komandytowa

Spółką komandytową jest spółka osobowa prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą,
w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (rejestracja
w KRS). Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Nie ma określonego minimalnego kapitału zakładowego.

Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy
oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Dopuszczalne jest używanie w obrocie
skrótu "sp. k.".

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Natomiast odpowiedzialność komplementariuszy jest nieograniczona,
za zobowiązania spółki odpowiadają oni całym swoim majątkiem.

Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

Spółka komandytowo - akcyjna

Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki
co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego (rejestracja w KRS). Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych.

Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A.".

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną. Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.

Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.

Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób
w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (rejestracja w KRS). Spółka nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu.

Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały
o równej albo nierównej wartości nominalnej. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się
do kapitału zapasowego.

Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp. z o.o.".

Za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada spółka całym swoim majątkiem. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Za zobowiązania spółki mogą dopowiadać solidarnie członkowie zarządu, ale tylko wtedy, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna (odpowiedzialność subsydiarna). Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczął postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Spółkę reprezentuje oraz prowadzi jej sprawy Zarząd. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Spółka akcyjna

Spółkę akcyjną może zawiązać jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego (rejestracja
w KRS). Wraz z zarejestrowaniem spółka nabywa osobowość prawną.

Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 500.000 złotych. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje
o równej wartości nominalnej.

Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.A.".

Za zobowiązania spółki akcyjnej odpowiada spółka całym swoim majątkiem.
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.

Spółkę reprezentuje oraz prowadzi jej sprawy zarząd. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.

Zanim rozpoczniesz działalność gospodarczą musisz udać się do następujących urzędów:

Etapy zakładania działalności gospodarczej.

Etap I

Zgłoszenie do Ewidencji Działalności Gospodarczej (EDG) lub Krajowy Rejestr Sądowy

Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej należy ją zgłosić w urzędzie gminy lub Krajowym Rejestrze Sądowym, w zależności od wybranej formy prawnej. Ci, którzy chcą samodzielnie rozpocząć działalność gospodarczą albo zostać wspólnikiem w spółce cywilnej, zgłaszają to w gminie, w pozostałych przypadkach ­ spółka osobowa, kapitałowa, spółdzielcza itd. ­ w Krajowym Rejestrze Sądowym. W zgłoszeniu należy podać podstawowe dane osobowe oraz informację o przedsięwzięciu czyli m.in.: nazwę firmy, siedzibę, przedmiot wykonywanej działalności (w miarę szeroko, ponieważ w przypadku chęci poszerzenia dotychczasowego zakresu działalności, za każdy dodatkowy wpis należy dokonać wpłaty) oraz datę rozpoczęcia (należy wziąć pod uwagę czas oczekiwania na wpis do ewidencji i na załatwienie wszystkich spraw w urzędach). Konieczne będzie również posiadanie tytułu prawnego do lokalu, w którym zamierzamy prowadzić firmę.

Dokument składamy na miejscu, uiszczając opłatę w wysokości 100 zł - w urzędzie gminy (dla osoby bezrobotnej ta usługa jest darmowa), z kolei pierwszy wpis w sądowym rejestrze kosztuje aż 1000 zł, następne ­ 400 zł każdy. Po około 2 ­ 3 tygodniach należy zgłosić się po dokument wpisu naszej firmy do ewidencji działalności gospodarczej. Dokument ten otrzymuje także urząd skarbowy, ZUS i urząd statystyczny.

Potrzebny dokument: dowód osobisty.

Etap II
Główny Urząd Statystyczny GUS - uzyskanie numeru REGON

W ciągu 14 dni od dokonania wpisu do ewidencji należy udać się do właściwego ze względu na siedzibę wojewódzkiego oddziału urzędu statystycznego. Na miejscu należy wypełnić wniosek RG-1 o wydanie numeru REGON, w którym należy wpisać:

- nazwę firmy,

- dane teleadresowe (adres, telefon)

- formę prawno-organizacyjną (osoba fizyczna, spółka cywilna, spółka jawna, sp. komandytowa, sp. z o.o., S.A.),

- stan aktywności prawnej i ekonomicznej,

- rodzaj przeważającej działalności ­ należy podać rodzaj działalności, a urzędnik wpisze odpowiedni kod,

W wyniku wpisu do rejestru otrzymasz zaświadczenie o nadanym numerze identyfikacyjnym REGON i masz obowiązek posługiwania się tym zaświadczeniem. Okres oczekiwania od złożenia wniosku wynosi 2 tygodnie. Operacja ta jest bezpłatna.

Potrzebne dokumenty: dowód osobisty, ksero Wpisu do Ewidencji, oryginał do wglądu.

Rejestr w GUS jest prowadzony dla celów statystycznych i przedsiębiorstwa mają obowiązek udzielania pewnych informacji dotyczących ich funkcjonowania, posługując się właśnie numerem REGON.

Etap III
Pieczątka

Jest niezbędna na wszelkich dokumentach wystawianych przez Twoją firmę. Dobrze gdy oprócz podstawowych danych zawiera również NIP i REGON.

Etap IV
Zakładamy konto bankowe

Rozpoczęcie działalności gospodarczej wymaga posiadania rachunku bankowego. Potrzebne dokumenty w banku: dowód osobisty, ksero Wpisu do Ewidencji i oryginał do wglądu, ksero dokumentu nadania numeru REGON i oryginał do wglądu, pieczątka.

Etap V
Wizyta w Urzędzie Skarbowym

Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego. Jeśli przedsiębiorca nie ma numeru NIP, musi wystąpić o jego nadanie, a jeśli chce być podatnikiem płatnikiem VAT ­ zarejestrować się dla celów tego podatku. Osoba fizyczna, która posiada już swój NIP, rozpoczynając indywidualną działalność gospodarczą, nie musi występować o jego nadanie odrębnie dla swojej firmy. Jako przedsiębiorca ma obowiązek używać dotychczasowego numeru. Musi jednak zaktualizować dane, zgłaszając fakt rozpoczęcie działalności gospodarczej. Każdy przedsiębiorca, jako podatnik VAT (nawet jeśli korzysta ze zwolnienia z tego podatku), powinien złożysz zgłoszenie identyfikacyjne przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem, czyli zanim rozpocznie sprzedaż towarów czy świadczenie usług.

Etap VI
Odwiedzamy ZUS

Kolejnym etapem jest zgłoszeniem siebie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Ewentualnych pracowników i osoby współpracujące należy zgłosić do ubezpieczenia w 7 dni od przyjęcia do pracy lub rozpoczęcia współpracy. Aby zgłosić firmę musimy wypełnić formularz ZFA (zgłoszenie płatnika składek ­ osoby fizycznej).

W przypadku, gdy prowadzimy firmy jest naszym jedynym zajęciem i jedynym miejscem zatrudnienia dla naszych pracowników, wówczas dla każdego z osobna wypełniamy formularz ZUA (zgłoszenie do ubezpieczenia osoby ubezpieczonej). Jeśli my albo pracownicy mamy pełnoetatową pracę płatną powyżej minimalnej pensji krajowej, wówczas te osoby należy zgłosić tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZZA. W przypadku ZUS-u musimy co miesiąc opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe (opcjonalnie), wypadkowe oraz zdrowotne. Kwoty składek stanowią procent dochodów, ale deklarowany dochód nie może mniejszy niż 60 procent średniego wynagrodzenia w kraju (tę kwotę podaje GUS).

Potrzebne dokumenty: pełne dane firmy, właściciela, osób współpracujących, pracowników, REGON firmy, numer wpisu do ewidencji i nazwę organu prowadzącego rejestr, numer rachunku bankowego firmy, numery NIP wszystkich osób.

Etap VI

Koncesja

(Ten etap nie zawsze jest wymagany)

Pewne rodzaje działalności gospodarczej wymagają posiadania koncesji, czyli zezwolenia władz administracyjnych na prowadzenie firmy. Uzyskania koncesji wymaga obecnie wyłącznie podjęcie działalności gospodarczej w zakresie:

- poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów,

- wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,

- wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,

- ochrony osób i mienia,

- transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych,

- budowy i eksploatacji autostrad płatnych,

- zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych,

- rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

Występować o udzielenie koncesji mogą wszyscy przedsiębiorcy na jednakowych zasadach.

Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać:

- oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres,

Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji:

O udzielenie koncesji może ubiegać się podmiot, który działalności gospodarczej jeszcze nie podjął, jeżeli zamierza ją podjąć po uzyskaniu koncesji. Organ koncesyjny może w takim przypadku wydać promesę (przyrzeczenie wydania) koncesji. Okres ważności promesy nie może być krótszy niż 6 miesięcy.

---